Nadleśnictwo Krotoszyn
Krotoszyn,dnia 15.02.2021 r.
Zn. Spr.: ZG.0172.10.2020
Stowarzyszenie Sieć Obywatelska
Watchdog Polska
UI. Ursynowska 22/2
02-605 Warszawa
Dotyczy: zapytania „ Konsultacje społeczne w Nadleśnictwach „
Szanowni Państwo
W nawiązaniu do Państwa wniosków o udostępnienie informacji w zakresie
konsultacji społecznych, zgłaszania uwag i współuczestniczenia strony społecznej
w decyzjach o gospodarce leśnej, przesłanych pocztą elektroniczną:
1) dnia 4 listopada 2020 r. — dotyczącego wszelkich „kanałów komunikacji
Nadleśnictwa ze stroną społeczną”,
2) dnia 19 stycznia 2021 r. — dotyczącego „pism bądź petycji składanych lub
przychodzących do sekretariatu pocztą tradycyjną bądź elektroniczną”,
wzywam Państwa do przesłania w terminie 7 dni od dnia otrzymania niniejszego
pisma:
1) wniosku ad 1 lub ad 2, których rozpatrzenia Państwo oczekują, prawidłowo
podpisanych przez osoby uprawnione do reprezentacji — pod rygorem
pozostawienia wniosków bez rozpoznania;
2) wyjaśnień, w jakim zakresie uzyskanie przez Państwa żądanych informacji jest
szczególnie istotne dla interesu publicznego — pod rygorem uznania,
że uzyskanie przez Państwa tych informacji nie jest szczególnie istotne dla
interesu publicznego i odmowy udostępnienia informacji.
Sprawę prowadzi: Renata Wencławiak - Specjalista Służby Leśnej, Dział Gospodarki Leśnej,
Nadleśnictwo Krotoszyn, ul. Wiewiórowskiego 70, 63-700 Krotoszyn
tel.: +48 62 725-32-68, fax: +48 62 725-34-35, e-mail: krotoszynQ©)poznan.lasy.gov.pl www.krotoszyn.lasy.gov.pl
– 2 –
Uzasadnienie
1. Właściwa ustawa
Wnioskodawca twierdzi, że do informacji będących przedmiotem jego wniosku
zastosowanie mają przepisy ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu
informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska
oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2020 r., poz. 283 ze zm.,
zwanej dalej „u.u.i.ś.”). Zdaniem Wnioskodawcy jego wniosek dotyczy procesu
wdrażania planu urządzania lasu oraz udziału społeczeństwa w ochronie środowiska,
jako taki bezsprzecznie ma związek ze środowiskiem, czy też z jego ochroną.
Wnioskodawca powołuje się przy tym na przepis art. 9 ust. 1 pkt 3 u.u.i.ś. oraz na
wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 24 lutego 2016 r., I OSK 2267/14.
Przepis art. 9 ust. 1 pkt 3 u.u.i.ś. wskazuje jedną z kategorii informacji
o środowisku i jego ochronie. Należy podkreślić, że zgodnie z orzecznictwem
sądowym: „Tryb udostępniania informacji publicznej dotyczącej środowiska i jego
ochrony jest trybem szczególnym w stosunku do trybu udzielania informacji publicznej
uregulowanego w ustawie o dostępie do informacji publicznej i dotyczy jedynie
udzielania informacji, która spełnia warunki określone w art. 9 ustawy z dnia 3
października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku.” (np. wyrok NSA z dnia
20 marca 2012 r., sygn. akt: I OSK 2451/11). Jeżeli więc żądane informacje nie
mieszczą się w katalogu informacji zawartym w art. 9 ust. 1 u.u.i.ś., to nie podlegają
one udostępnieniu w trybie tej ustawy, lecz na zasadach ogólnych, tj. w trybie ustawy z
dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. z 2020 r., poz. 2176,
zwanej dalej „u.d.i.p.”). Nie ma znaczenia to, na którą ustawę powołał się
Wnioskodawca, gdyż jak stwierdza ww. wyrok: „Jeśli więc, tak jak to miało miejsce w
przedmiotowej sprawie, wnioskodawca nieprawidłowo uzasadnił podstawę swego
żądania wskazując na ustawę o dostępie do informacji publicznej zamiast na ustawę o
udostępnianiu informacji o środowisku, to organ powinien nadać wnioskowi bieg biorąc
pod uwagę materię żądania. Niewątpliwie to materialna treść żądania determinuje
postępowanie w sprawie i wskazuje, jakie przepisy mają zastosowanie.”.
Informacje żądane przez Skarżącego dotyczą „procesów konsultacji społecznych,
zgłaszania uwag i współuczestniczenia strony społecznej w decyzjach o gospodarce
leśnej”, a konkretnie „postulatów, wniosków i uwag dotyczących prowadzenia
gospodarki leśnej na terenie Nadleśnictwa zgłaszanych przez stronę społeczną” oraz
– 3 –
„rezultatów zgłaszania postulatów, wniosków i uwag przez stronę społeczną”, „które
dotyczyły wdrażania już zatwierdzonego PUL, a nie tworzenia nowego PUL”.
Tymczasem przepis art. 9 ust. 1 pkt 3 u.u.i.ś. wymienia informacje dotyczące „środków,
takich jak: środki administracyjne, polityki, przepisy prawne dotyczące środowiska i
gospodarki wodnej, plany, programy oraz porozumienia w sprawie ochrony środowiska,
a także działań wpływających lub mogących wpłynąć na elementy środowiska, o
których mowa w pkt 1, oraz na emisje i zanieczyszczenia, o których mowa w pkt 2, jak
również środków i działań, które mają na celu ochronę tych elementów”. Spośród tych
elementów w niniejszej sprawie przedmiotem rozważań mogą być: „plany w sprawie
ochrony środowiska”, „działania wpływające lub mogące wpłynąć na elementy
środowiska”, a także „środki i działania, które mają na celu ochronę tych elementów”.
Plan urządzenia lasu, jako podstawowy dokument gospodarki leśnej (art. 6 ust. 1
pkt 6 ustawy o lasach), służy realizacji jej celów i zadań. Trwale zrównoważona
gospodarka leśna opiera się na wypełnianiu przez lasy zarówno funkcji ochronnych,
gospodarczych, jak i społecznych (art. 6 ust. 1 pkt 1a ustawy o lasach). Tak więc
również plan urządzenia lasu jest dokumentem kompleksowym, regulującym nie tylko
sprawy „ochrony i zagospodarowania lasu, utrzymania i powiększania zasobów i upraw
leśnych”, ale także „pozyskiwania drewna, żywicy, choinek, karpiny, kory, igliwia,
zwierzyny oraz płodów runa leśnego” oraz „realizację pozaprodukcyjnych funkcji lasu”
(art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy o lasach). Plan urządzenia lasu, choć ma na celu między
innymi ochronę elementów środowiska, nie jest jednak „planem w sprawie ochrony
środowiska” ani „środkiem, który ma na celu ochronę tych elementów”.
Ponadto należy z całą mocą podkreślić, że czym innym są informacje dotyczące
konkretnego dokumentu (planu), a czym innym informacje o postulatach, wnioskach
i uwagach dotyczących prowadzenia gospodarki leśnej, które dotyczyły wdrażania już
zatwierdzonego planu. Zgłaszania tych postulatów, wniosków i uwag przez stronę
społeczną nie można również uznać za „działania”, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 3
u.u.i.ś., gdyż w przepisie tym chodzi o działania władzy publicznej, a nie o postulaty
społeczne w zakresie podjęcia lub zaniechania działań przez władze. Trudno również
uznać, by informacje o rezultatach zgłaszania postulatów, wniosków i uwag przez
stronę społeczną, a w szczególności informacje, czy w wyniku zaangażowania strony
społecznej Nadleśnictwo zmodyfikowało swoje plany, stanowiły same z siebie
informacje dotyczące działań wpływających na elementy środowiska, czy też działań
mających na celu ochronę tych elementów. Ponieważ więc żądane informacje nie
– 4 –
mieszczą się w katalogu informacji zawartym w art. 9 ust. 1 u.u.i.ś., a w szczególności
w pkt. 3, to nie podlegają one udostępnieniu w trybie tej ustawy, lecz na zasadach
ogólnych, tj. w trybie u.d.i.p.
2. Informacja przetworzona
Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 1 u.d.i.p., prawo do informacji publicznej obejmuje
uprawnienia do uzyskania informacji przetworzonej w takim zakresie, w jakim jest to
szczególnie istotne dla interesu publicznego. Jak wyjaśnia orzecznictwo sądowe,
„informacja publiczna przetworzona to taka informacja, na którą składa się pewna suma
informacji, tzw. informacji publicznej prostej, dostępnej bez wykazywania przesłanki
interesu publicznego. Ze względu jednak na treść żądania, udostępnienie
wnioskodawcy konkretnej informacji publicznej nawet o wspomnianym wyżej prostym
charakterze, wiązać się może z potrzebą przeprowadzenia odpowiednich analiz,
zestawień, wyciągów, usuwania danych chronionych prawem. Takie zabiegi czynią
zatem takie informacje proste informacją przetworzoną, której udzielenie jest
skorelowane z potrzebą istnienia przesłanki interesu publicznego.” (wyrok Naczelnego
Sądu Administracyjnego z dnia 7 grudnia 2011 r., sygn. akt I OSK 1737/11, wyrok z
dnia 17 października 2006 r. sygn. akt I OSK 1347/05). „Suma tzw. informacji prostych
może być uznana za informację przetworzoną pod warunkiem, że szeroki zakres
wniosku o udostępnienie informacji wymaga użycia tak znacznych środków
osobowych, np. dla zgromadzenia wielu dokumentów, ich zanonimizowania i
skopiowania, iż zakłóci to normalny tok działania podmiotu zobowiązanego.” (wyrok z
dnia 21 października 2020 r., sygn. akt I OSK 834/2020).
Opisane wyżej przesłanki zachodzą w przypadku przedmiotowego wniosku. Jego
realizacja wymaga bowiem przejrzenia wszelkich „pism bądź petycji składanych lub
przychodzących do sekretariatu pocztą tradycyjną bądź elektroniczną” z okresu ponad
trzech lat, z których znaczna część może już znajdować się w archiwum. Jednakże
nawet skuteczne wyszukanie pism zawierających „wnioski, postulaty i uwagi odnośnie
prowadzenia gospodarki leśnej w nadleśnictwie” z żądanego okresu nie pozwala
jeszcze na realizację przedmiotowego wniosku, tj. na „przesłanie dokumentacji: pism
strony społecznej”. Jest tak dlatego, że „dokumenty prywatne nie są informacją
publiczną, nawet jeśli znajdują się w posiadaniu podmiotu zobowiązanego do
udzielenia informacji publicznej i w jakimś stopniu dotyczą "sprawy publicznej" w
rozumieniu art. 1 ust. 1 u.d.i.p., bo w związku z nią zostały zgromadzone” (por. wyroki
– 5 –
NSA: z dnia 19 lipca 2019 r., I OSK 273/18; z dnia 11 maja 2011 r., I OSK 189/11; z
dnia 11 maja 2006 r., II OSK 812/05). Zgodnie z orzecznictwem sądowym „dokumenty
prywatne znajdujące się w posiadaniu organu mogą stanowić podstawę do
sformułowania odpowiedzi na wniosek o informację publiczną, a zatem zawierać
informacje podlegające udostępnieniu” (por. wyroki NSA: z dnia 27 czerwca 2017 ., I
OSK 2807/15; z dnia 15 marca 2017 r., I OSK 1531/15; z dnia 13 czerwca 2014 r., I
OSK 3070/13). Wobec powyższego wyszukane pisma wymagałyby dalszej „obróbki” w
postaci przepisania ich treści, a ponadto – zgodnie z żądaniem Wnioskodawcy –
opisania ich autorów według typologii zaproponowanej przez Wnioskodawcę, np.:
grupa mieszkańców, lokalna aktywistka, etc .
Zakres koniecznych działań będzie jeszcze większy, jeśli żądane informacje
dotyczą także przesyłanych zapytań (w tym wniosków o dostęp do informacji),
przypadków „wyrażenia zaniepokojenia (również w postaci artykułu prasowego
zainicjowanego przez stronę społeczną)”, przypadków gdy „o informację występują
bądź opinie zgłaszają internauci na mediach społecznościowych Nadleśnictwa”, czy
wreszcie przypadków „gdy Nadleśnictwo organizowało, bądź uczestniczyło w zebraniu
lokalnej społeczności na którym omawiane były kwestie związane z gospodarką leśną”,
np. w klubie seniora.
Podsumowując,
udostępnienie
informacji
w
żądanym
zakresie
wymaga
od nadleśnictwa ich przetworzenia, wiążącego się z dodatkowym nakładem pracy. Jest
to związane z:
bardzo dużym zakresem czasowym i przedmiotowym wniosku;
koniecznością przeglądania papierowych archiwów – w sytuacji, gdy pracownicy
nadleśnictwa pracują z powodu pandemii COVID-19 w systemie zdalnym lub
hybrydowym;
koniecznością przetworzenia ogromnej ilości danych, związaną m.in. z ochroną
danych osobowych osób fizycznych w przypadku udostępniania informacji odnośnie
ich uwag, wniosków i postulatów, a także wynikającą z powyższych okoliczności
koniecznością
oddelegowania
przez
nadleśnictwo
pracownika
wyłącznie
do
przetwarzania wnioskowanych informacji.
– 6 –
3. Podpisanie wniosku
W przypadku uznania, że uzyskanie informacji przetworzonych nie jest szczególnie
istotne dla interesu publicznego, wchodzi w grę odmowa udostępnienia informacji.
Zgodnie z orzecznictwem sądowym, „gdy choćby potencjalnie zachodzi możliwość
podjęcia decyzji o odmowie udostępnienia informacji publicznej lub decyzji
o umorzeniu postępowania, albo też jakiegokolwiek innego aktu administracyjnego,
który wiązałby się z ustaleniem podmiotu, od którego pochodzi wniosek, do usunięcia
braków formalnych wniosku znajduje zastosowanie art. 64 § 2 k.p.a.” (por. wyrok NSA
z dnia 27 marca 2018 r., sygn. akt I OSK 1701/16). Jak podkreślił NSA w wyroku z
dnia 16 grudnia 2009 r., sygn. akt I OSK 1002/09, "wszystkie te przypadki, w których
ma dojść do podjęcia przez organ aktu administracyjnego, w tym zwłaszcza
kwalifikowanego, jakim jest decyzja administracyjna (odmowna oraz o umorzeniu
postępowania), bezwzględnie wymagać będą własnoręcznego podpisu wnioskodawcy
(podpisu elektronicznego) na wniosku o udostępnienie informacji publicznej, a jego
brak winien być usuwany w postępowaniu naprawczym, regulowanym w art. 64 § 2
k.p.a.” Stanowisko to zostało zaakceptowane w orzecznictwie Naczelnego Sądu
Administracyjnego (zob. postanowienie NSA z dnia 29 lutego 2012 r., I OW 196/11;
wyroki NSA: z dnia 4 lutego 2016 r., I OSK 873/15; z dnia 26 maja 2017 r., I OSK
2534/16; z dnia 27 września 2017 r., I OSK 7/17; z dnia 12 października 2017 r., I OSK
430/17; z dnia 18 stycznia 2018 r., I OSK 758/16, wyrok NSA z dnia 11 maja 2018 r., I
OSK 1586).
Nadleśniczy
Nadleśnictwa Krotoszyn
Wiesław Buliński
/podpisano elektronicznie/