RADA GMINY
TYBAWA WOŁOSKA Uchwała Nr XXVIi43/2021
Rady Gminy Tyrawa Wołoska
dnia 30 czerwca 2021 r.
w Sprawie przyjęcia Apelu do Rządu Rzeczypospolitej Polskiej w związku z pracami komisji Europejskiej nad
„Unijną strategią na rzecz bioróżnorodności 2030. Przywracanie przyrody do naszego życia”
Na podstawie art. 16 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. oraz art. 18 ust. 1 w związku
z art. 7 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2020 r. poz. 713)
Rada
uchwala, co następuje:
51
Rada Gminy Tyrawa Wołoska wyraża swoje zaniepokojenie i zdecydowany sprzeciw wobec potencjalnie
negatywnych skutków społecznych i gospodarczych dla Gminy Tyrawa Wołoska, regionu i całego kraju, jakie
może spowodować wdrożenie w takiej formie dokumentu Komisji Europejskiej „Unijna strategia na rzecz
bioróżnorodności 2030. Przywracanie przyrody do naszego życia”.
82
Wystosować apel do Rządu Rzeczypospolitej Polskiej w brzmieniu stanowiącym załącznik do niniejszej uchwały.
KE)
Przesłać treść niniejszej uchwały: *
- Marszałkowi Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej,
- Marszałkowi Senatu Rzeczypospolitej Polskiej.
- Prezesowi Rady Ministrów Rzeczypospolitej Polskiej,
- Ministrowi Klimatu i Środowiska,
- Ministrowi Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
$4
Wykonanie uchwały powierza się Wójtowi Gminy Tyrawa Wołoska.
$5
Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia
PRZEWODNICZĄCY RADY
GMINY TYRAWA WOŁO.
fłerlin 6 A
Mariusz ksze "aj
Załącznik
do Uchwały Nr XXVII/143/2021
Rady Gminy Tyrawa Wołoska
z dnia 20 czerwca 2021 r.
Apel Rady Gminy Tyrawa Wołoska
z dnia 30 czerwca 2021 r.
Do Prezesa Rady Ministrów Pana Mateusza Morawieckiego
w sprawie prac nad „Unijną strategią na rzecz bioróżnorodności 2030
Przywracanie przyrody do naszego życia”
Komisja Europejska w 2020 roku przyjęła dokument "Unijna strategia na rzecz
ochrony bioróżnorodności 2030 Przywracanie przyrody do życia". Wdrażanie Europejskiego
Zielonego Ładu jako nowej strategii rozwoju gospodarczego UE opiera się na założeniu
wydzielenia z obszaru wszystkich krajów Unii Europejskiej przynajmniej 30% terenów, które
będą objęte ochroną bioróżnorodności oraz 10% terenów wszystkich krajów członkowskich,
które będą objęte ochroną ścisłą budzi to nasze wielkie zaniepokojenie i sprzeciw.
Trudno nie zgodzić się, że utrata różnorodności biologicznej i załamanie ekosystemów
to dwa największe zagrożenia dla ludzkości. Określenie jednak w strategii bioróżnorodności
czasookresu 10 lat, jest niezrozumiałe. Szczególnie, że na terenie Gminy Tyrawa Wołoska
(również jak i informacji zebranych od przedstawicieli innych gmin bieszczadzkich
zrzeszonych w „Związku Bieszczadzkich Gmin Pogranicza”) obserwuje się trend odwrotny.
W przeciągu ostatnich 20 lat nie tylko pojawiły się gatunki chronione, przez dziesięciolecia XX
wieku nie spotykane na obszarze gminy, ale wręcz ich liczebność doprowadza do
powstawania konfliktów na linii człowiek-drapieżnik. Szczególnie widoczne jest to
w przypadku dużych drapieżników, gdzie wilki wyrządzają szkody wśród zwierząt
hodowlanych, ale zaczęły pojawiać się pomiędzy domostwami zabijając psy i koty. Wzrost
populacji tego gatunku jest potwierdzony przez prowadzone corocznie określanie liczebności
przez Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe. Dla wilka również w trakcie projektu
realizowanego przez Główny Inspektorat Ochrony Środowiska POIS.02.04.00-00-0040/16
pn.: "Pilotażowy monitoring wilka i rysia w Polsce realizowany w ramach Państwowego
Monitoringu Środowiska”. Odnotowywany jest również drastyczny spadek populacji sarny
w lasach, co wiąże się z ogromnym zagrożeniem dla rysia będącego pod szczególną ochroną
w Bieszczadzkich lasach.
To samo obserwuje się w przypadku lasów porastających obszar Gminy Tyrawa
Wołoska. Po roku 1945 nastąpił skokowy wzrost lesistości (dła całych Bieszczad blisko 100%),
jest to efekt prowadzenia zrównoważonej gospodarki leśnej przez wszystkich właścicieli lasów
(właścicieli prywatnych, spółkowych, związków wyznaniowych i innych) w tym również przez
PGL Lasy Państwowe zarządzające w imieniu Skarbu Państwa największą powierzchnią
lasów. Takie postępowanie doprowadziło do wyhodowania lasów z bardzo rzadko spotykaną
w innych regionach Europy bioróżnorodnością. Są to lasy wielogatunkowe, ze zróżnicowaną
strukturą wiekową i bogatym światem grzybów, roślin i zwierząt. Objęcie tych lasów
proponowaną w „Strategii leśnej UE” ochroną ścisłą doprowadzi do efektu odwrotnego do
zamierzonego — czyli zmniejszenia bioróżnorodności. Przykładem może być bezlist okrywowy
(Buxbaumia viridis) — gatunek ujęty w dyrektywie siedliskowej Natura 2000, gdzie stwierdzono
niewspółmiernie większą jego liczebność w lasach gospodarczych niż na obszarach objętych
ochroną ścisłą. Wyniki badań dostępne pod linkiem:
https://www.mdpi.com/search?q=bieszczady
W naszej ocenie prowadzenie racjonalnej zrównoważonej gospodarki leśnej,
szczególnie w zakresie pozyskania zasobów (w tym drewna) umożliwia szybsze reagowanie
na zagrożenia od tzw. efektu cieplarnianego spowodowanego wzrostem zawartości w
atmosferze CO2 (tak szeroko opisane w strategii). Pozwoli także na likwidowanie i łagodzenie
wpływu tego efektu, przez regulowanie składu gatunkowego, zdrowotnego (występowanie
chorób drzew i gradacji owadów). Wskazywanie w „Strategii leśnej UE” zagrożeń, które
spowodują zmianę dla drzew warunków temperaturowych, wilgotnościowych i innych, a
jednocześnie obejmowanie lasów ochroną ścisłą, jest działaniem irracjonalnym (nie zapewni
osiągniecia celów strategii). Zapomina się jednocześnie, że na stan zdrowotny lasów i
bioróżnorodność mają wpływ również inne elementy np. depozycja azotu atmosferycznego.
Przeprowadzone przez prof. dr hab. Jarosława Sochę badania wykazały, że zanieczyszczając
ekosystemy leśne pośrednio powodujemy coraz szybszą eutrofizację siedlisk oraz
przyśpieszony przyrost drzew. Sosny zwyczajne wysadzane w kolejnych latach w
identycznych warunkach siedliskowych są coraz wyższe. Różnica wynosi 8,4 cm na rok. W
okresie 100 lat, średnia wysokość sosny zwyczajnej w Polsce wzrosła o 29%. Wyniki badań
dostępne pod linkiem:
Stwierdzonym faktem jest to, że największą ilość CO2 z atmosfery wiążą drzewa
w okresie najszybszego wzrostu (uprawy i drzewostany dojrzewające), w momencie wejścia
drzew w fazę terminalną (rozpadu) następuje gwałtowne uwalnianie CO2 do atmosfery. Lasy,
w których prowadzona jest gospodarka leśna sumarycznie pochłaniają więcej CO2
(uwzględniając zmagazynowane w produktach z drewna), niż lasy poddane ochronie ścisłej.
Wykorzystanie i promowanie wyrobów z drewna przyczynia się również do wiązania węgla i
zmniejszania dopływu CO2 do atmosfery. Czy Komisja Europejska wzięła pod uwagę to, że
ochrona Ścisła powodująca brak możliwości reakcji znacząco podnosi ryzyko gradacji i
zamierania lasu na dużych obszarach?
Nie należy zapominać, że lasy użytkowane gospodarczo generują miejsca pracy.
W Gminie Tyrawa Wołoska, są to mieszkańcy którzy są zatrudnieni w nadzorze (gmina,
Nadleśnictwo Brzozów, Nadleśnictwo Ustrzyki Dolne i Nadleśnictwo Bircza), właściciele firm
świadczących usługi leśne, pracownicy zatrudnieni w tych firmach, miejsca pracy w firmach
przewozowych i podmiotach przerabiających drewno i wykonujących produkty z drewna. Są
to miejsca pracy w branży, która swoją działalnością nie powoduje obciążenia zasobów
naturalnych, opierające się na odnawialnych zasobach.
W oparciu o powszechnie dostępne lasy, tworzone są kolejne miejsca pracy związane
z turystką i innymi usługami. Nie jest to łatwe w obecnie obowiązującym w Polsce reżimie
prawnym (Ustawa o lasach, Ustawa o ochronie przyrody, Ustawa o ochronie gruntów rolnych
i leśnych, ograniczenia związane z obszarami Natura 2000, z ochroną gatunkową i inne).
Objęcie lasów ochroną ścisłą w zasadzie zlikwiduje miejsca pracy związane z racjonalną
gospodarką leśną (z pozyskaniem, sadzeniem lasu, przerobem drewna), jak i zablokuje
dałszy rozwój inwestycji m. in. turystycznej, a także powstawanie nowych miejsc pracy. Być
może doprowadzi do powstania niewielkiej liczby miejsc pracy, wąskiej specjalizacji
i wymagającej znacznej wiedzy przyrodniczej. Nie zmieni to jednak faktu wzrostu bezrobocia,
odpływu młodych ludzi i wyłudnienia regionu. Zgodnie z zapisami strategii oczekuje się, że
potrzeby w zakresie różnorodności biologicznej w Unii Europejskiej mogą się przyczynić do
powstania 500 tys. miejsc pracy — nie zajmując się osobami, które pracę i możliwości rozwoju
utracą. Natomiast w skali Polski z samą branżą drzewną związane jest ponad 350 tys. miejsc
pracy, generujące ponad 2% produktu krajowego brutto.
W Gminie Tyrawa Wołoska tworzone są lokalne miejsca pracy, które prowadzą do
ożywienia społeczności lokalnych w oparciu o potencjał i inicjatywy mieszkańców,
z wykorzystaniem i pełnym poszanowaniem zasobów przyrodniczych w tym lasów, w których
jest prowadzona zrównoważona gospodarka leśna.
Konsekwencją wprowadzenia ochrony ścisłej będzie znaczne ograniczenie możliwości
zrównoważonego korzystania z zasobów oraz dalszego ograniczenia prowadzenia
działalności i rozwoju m .in. poprzez wzrost cen drewna, eksport drewna niecertyfikowanego,
brak możliwości walki z chorobami pasożytniczymi przenoszonymi przez zwierzęta
(wścieklizna, ASF), brak dostępu do korzystania z użytków ubocznych produkcji leśnej (zbiory
grzybów, owoców, ziół leczniczych), brak możliwości zwałczania gatunków inwazyjnych flory
i fauny, zakaz łowiectwa, zwiększenie ilości wyrządzanych szkód rolniczych, konflikt na linii
niedźwiedź — pszczoła (zagrożenie dla podkarpackiego miodu spadziowego wpisanego
ogłoszeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi jako produkt tradycyjny), a także ograniczenie
z korzystania z potoków, strumieni oraz cieków, które swoje żródła biorą najczęściej z terenów
leśnych.
Trwale zrównoważona gospodarka leśna oraz przemysł drzewny mają istotne
znaczenie dia rynku pracy, szczególnie na obszarach słabo uprzemysłowionych, takich jak
nasz region, bazujących na odnawialnych bogactwach naturalnych. Przyczyni się to do
ucieczki młodych ludzi pozbawionych możliwości rozwoju w miejscu z którego pochodzą,
wyludniają się tereny „które od wieków były zaludnione i nigdy nie były dzikie.
Nasuwa się więc szereg pytań czy Komisja Europejska tworząc założenia do "Unijnej
Strategii na rzecz ochrony bioróżnorodności 2030" z należytą starannością przygotowała
analizę ocen ryzyka wystąpienia negatywnych skutków wprowadzenia tej strategii w obszarze
społecznym, gospodarczym, a nawet przyrodniczym? Strategia ma stanowić podstawę
całościowego podejścia do lasów w Unii Europejskiej, lecz w naszej ocenie nie będzie ona
jednakowo realizowana w poszczególnych państwach. To oczywiste, że kraje, które są bogate
w lasy, tak jak np. Polska, generalnie zostaną obciążone działaniami związanymi ze strategią,
co z kolei spowoduje większe obciążenie kosztami jej wprowadzenia dla gmin o dużej
lesistości, a taką jest Gmina Tyrawa Wołoska. Brak również wypracowanego słownika, nie
wiemy co w rozumieniu Komisji Europejskiej oznacza ochrona ścisła - i czy jest ona jednakowo
pojmowana we wszystkich krajach Unii Europejskiej. Co z konfliktami opisanymi powyżej,
powodowanymi przez duże drapieżniki (objęte ochroną ścisła), czy objęcie taką samą formą
ochrony dużych obszarów lasów, nie spowoduje jeszcze gwałtowniejszego wzrostu
liczebności i wzrostu zagrożenia dla mieszkańców?
Bezspornym faktem jest to, że objęcie tak dużych obszarów ochroną, w tym ochroną ścisłą,
spowoduje powstanie kosztów ochrony przyrody, które musi ponieść podatnik, bo będą to
zadania finansowane z budżetu państwa lub budżetu Unii Europejskiej? Zastąpienie na
danym obszarze zrównoważonej gospodarki leśnej wyłącznie bierną ochroną przyrody, np.
wformie Parku Narodowego, przeniosłoby koszty, według założeń tej strategii,
przeciwdziałania utracie przez te tereny bioróżnorodności na podatników w tym także na
samorządy gminne. Doświadczenia Gminy Tyrawa Wołoska w zakresie wdrażania
wcześniejszych dyrektyw tj. dyrektywy siedliskowej oraz ptasiej i wyznaczenie na ich
podstawie obszarów Natura: 2000, kiedy to zapewniano społeczeństwo, że nie będzie żadnych
negatywnych dla ludzi skutków z tego powodu. Padały wtedy obietnice, że jeśli nawet pojawią
się jakieś ograniczenia to odszkodowania z tego tytułu i inne korzyści, jakie wynikną z objęcia
obszaru ochroną, będą niewspółmierne z ewentualnymi stratami dla zamieszkałej tam
ludności. Rzeczywistość jest zupełnie inna.
Na podstawie ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2020 r. poz.
713 z późn. zm.)art. 7. ust. 1 pkt do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych
potrzeb wspólnoty. W szczególności zadania własne obejmują sprawy.
1) ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz
gospodarki wodnej; (...) 7) gminnego budownictwa mieszkaniowego; (...)10) kultury fizycznej
i turystyki, w tym terenów rekreacyjnych i urządzeń sportowych; (...)12) zieleni gminnej
izadrzewień; (..)14) porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli oraz ochrony
przeciwpożarowej i przeciwpowodziowej, w tym wyposażenia i utrzymania gminnego
magazynu przeciwpowodziowego,; (...) 17) wspierania i upowszechniania idei samorządowej,
w tym tworzenia warunków do działania i rozwoju jednostek pomocniczych i wdrażania
programów pobudzania aktywności obywatelskiej. Bezsprzeczne jest to, że na wskutek
objęcia tak dużych obszarów lasów ochroną ścisłą, bez możliwości prowadzenia w nich
zrównoważonej gospodarki leśnej ( pobieranie pożytków - w tym drewna), jak i reagowania
na zagrożenia (zamieranie, pożary i inne) poprzez wykonywanie zabiegów hodowlanych
zostanie ograniczona, a w niektórych przypadkach wręcz uniemożliwiona realizacja zadań
własnych gminy.
Dlatego, choć bardzo nam załeży na ochronie bioróżnorodności, co udowadniamy od
dziesiątków lat, gospodarując i troszcząc się o zasoby przyrodnicze powierzone Gminie
Tyrawa Wołoska, widząc również zrównoważone korzystanie z tych dóbr przez mieszkańców
naszej gminy, oceniając pozytywnie zrównoważoną gospodarkę leśną prowadzoną przez
PGL Lasy Państwowe, nie zgadzamy się na nieprzygotowane pomysły, które z pewnością
będą miały istotny, negatywny wpływ na przyrodę i klimat nie tylko Polski
i UE.
Wnioskujemy zatem, aby podjęcie decyzji o unijnej strategii leśnej, unijnej strategii na rzecz
bioróżnorodności i europejskim zielonym ładzie poprzedzone zostało rozwianiem wszelkich
wątpliwości mieszkańców naszego kraju i całej Europy, było zgodne ze zdaniem
społeczeństwa, w imię wartości Unii Europejskiej o samostanowieniu jej obywateli.
*RZEWODNICZĄCY RADY
GMINY TYRAWA WOŁOSKA ,
f Moze BALLA 1
