From: {{ email }} <mailto:{{ email }}> <{{ email }} <mailto:{{ email }}> >
Sent: Wednesday, December 13, 2023 10:40 AM
To: {{ email }} <mailto:{{ email }}>
Subject: Re: Wniosek dot. wnioskowania o informację

Szanowni Państwo,

Z przyjemnością informujemy o publikacji naszego najnowszego raportu pt. <https://siecobywatelska.pl/raport-o-stanie-jawnosci-w-polsce/> "Raport o stanie jawności w Polsce". W dokumencie tym analizujemy aktualny stan jawności informacji publicznej w Polsce, poruszając kluczowe kwestie związane z transparentnością działania władz oraz dostępem do informacji publicznej.

Dziękujemy za Państwa zaangażowanie i odpowiedź na nasz wniosek o informację, który pozwolił przygotować ważną część raportu - opis monitoringu dotyczącego odpowiedzi na wnioski o informację w 2022 r.

Raport odnosi się do różnych aspektów jawności, w tym standardów międzynarodowych, udostępniania danych przez instytucje publiczne oraz wyników badania IPSOS przeprowadzanego na nasze zlecenie.

Zachęcamy do zapoznania się z treścią raportu, który dostępny jest na naszej stronie internetowej. Wierzymy, że nasze ustalenia i rekomendacje będą pomocne w dalszym rozwoju i doskonaleniu praktyk transparentności w Polsce.

W razie pytań bądź chęci pogłębienia dyskusji w temacie jawności, pozostajemy do dyspozycji.

Z poważaniem,
Marzena Błaszczyk i Katarzyna Batko-Tołuć
Członkinie Zarządu, zgodnie z zasadami reprezentacji

--

Stowarzyszenie Sieć Obywatelska Watchdog Polska ul. Ursynowska 22/2 | 02-605 Warszawa tel: 22 844 73 55 adres email: {{ email }} <mailto:{{ email }}> skrytka epuap: SiecObywatelskaWatchdogPolska/skrytka www.siecobywatelska.pl <http://www.siecobywatelska.pl> | www.informacjapubliczna.org <http://www.informacjapubliczna.org> NIP 5262842872 KRS 0000181348 Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy w Warszawie, XIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego

W nawiązaniu do pisma:

Wniosek o udostępnienie informacji

Na podstawie art. 61 ust. 1 i 2 Konstytucji RP oraz art. 10 ust. 1 Ustawy o dostępie do informacji publicznej stowarzyszenie Sieć Obywatelska Watchdog Polska wnosi o udostępnienie następujących informacji:

1. Liczba pisemnych wniosków o udostępnienie informacji publicznej, które organ otrzymał w 2022 r.

2. Liczba wniosków, które w 2022 r. organ wykonał w całości. Przez wykonanie wniosku w całości należy rozumieć wyłącznie udostępnienie pełnej informacji. Udostępnienie pełnej informacji po przedłużeniu terminu na jej udostępnienie należy potraktować jako wykonanie wniosku w całości.

3. Liczba wniosków, w sprawie których w 2022 r. organ wydał decyzję administracyjną (decyzje administracyjne) o odmowie udostępnienia informacji publicznej. Nawet jeśli organ wydał więcej niż jedną decyzję administracyjną w odniesieniu do danego wniosku, należy to potraktować jako jedną sprawę (wniosek).

4. Jakie były najczęściej występujące przyczyny nieudostępnienia przez organ informacji publicznej w 2022 r.? Prosimy o wymienienie w treści wiadomości maksymalnie trzech z poniższych punktów:

1.

a. wnioskowana informacja nie stanowiła informacji publicznej,
b. wnioskodawca miał zagwarantowany dostęp do informacji w innym trybie,
c. informacja nie istniała albo organ jej nie posiadał,
d. wnioskodawca nie ujawnił swoich podstawowych danych osobowych (imię, nazwisko),
e. wnioskodawca nadużywał dostępu do informacji publicznej,
f. wniosek dotyczył informacji przetworzonej,
g. informacja podlegała ochronie prywatności osoby fizycznej,
h. informacja podlegała ochronie ze względu na tajemnicę przedsiębiorcy,
i. inne.

5. Liczba wniosków, w sprawie których w 2022 r. wnioskodawca skierował skargę (skargi) na bezczynność do sądu administracyjnego. Chodzi o liczbę spraw, w których organ otrzymał skargę na bezczynność i przekazał ją do sądu, począwszy od 1 stycznia 2022 r. Należy przyjąć, że nie chodzi o postępowania przed sądem, które rozpoczęły się przed 1 stycznia 2022 r., ale są wciąż w toku.

6. Liczba wniosków, w sprawie których w 2022 r. wnioskodawca skierował skargę na decyzję (decyzje) do sądu administracyjnego. Chodzi o liczbę spraw, w których organ otrzymał skargę na decyzję i przekazał ją do sądu, począwszy od 1 stycznia 2022 r. Należy przyjąć, że nie chodzi o postępowania przed sądem, które rozpoczęły się przed 1 stycznia 2022 r., ale są wciąż w toku.

7. Liczba wniosków, w sprawie których w 2022 r. organ naliczył opłatę za udostępnienie informacji publicznej.

8. Czy organ publikuje rejestr wniosków o udostępnienie informacji publicznej w Biuletynie Informacji Publicznej? Prosimy o udzielenie odpowiedzi tak/nie.

9. Czy w organie jest zatrudniona osoba odpowiedzialna za przygotowywanie odpowiedzi na wnioski o udostępnienie informacji publicznej? Chodzi o wydzielone stanowisko pracownicze, którego zakres obowiązków dotyczy udzielania informacji publicznej.

Wnioskowane informacje prosimy przesłać na adres:

Uzasadnienie

W standardach międzynarodowych dużo uwagi poświęca się przyjmowaniu rozwiązań krajowych pozwalających dokonywać regularnych przeglądów prawa dostępu do informacji. W raporcie OECD za wyzwanie państw uznano brak silnych mechanizmów monitorowania i oceny wdrażanych przepisów, w tym gromadzenia danych i statystyk na temat liczby wniosków wpływających do instytucji publicznych, informacji czego dotyczyły wnioski, jaki był średni czas udzielenia odpowiedzi oraz jakie były powody odmowy udostępnienia informacji. Gromadzenie tych danych pomaga bowiem zidentyfikować występujące problemy i potrzeby informacyjne oraz przeprowadzić konieczne zmiany1.

I chociaż ze statystyk UNESCO wynika, że wiele państw nie wprowadziło wciąż odpowiednich regulacji w powyższym zakresie albo nie realizowało ich odpowiednio2, to mimo wszystko na świecie już teraz istnieją przykłady praw, w których zobowiązano poszczególne organy do raportowania na temat liczby wpływających wniosków wraz z informacją o sposobie ich załatwienia, do publikacji tych danych, czy do dokonywania przeglądu prawa dostępu do informacji przez instytucje nadzorujące to prawo na podstawie uzyskanych zbiorczych danych. Niektóre kraje wykorzystują też zebrane statystyki do poszerzania proaktywnego udostępniania informacji, przykładowo wprowadzając obowiązek publikacji informacji, o które wnioskowano co najmniej kilka razy3.

W polskiej Ustawie o dostępie do informacji publicznej nie wprowadzono przepisów poświęconych gromadzeniu, publikowaniu i raportowaniu informacji na temat realizacji wniosków. Nie wyznaczono również organu, którego zadaniem byłoby przyglądanie się funkcjonowaniu tego prawa w praktyce. Brakuje więc przestrzeni do dyskusji o stanie prawa dostępu do informacji, która opierałaby się o rzeczywiste dane.

Stowarzyszenie sformułowało pytania z uwzględnieniem istniejących standardów międzynarodowych. Dotyczą one statystyk w sprawie otrzymanych w 2022 r. wniosków, w tym wniosków w pełni zrealizowanych, wniosków, w sprawie których wydano decyzję o odmowie udostępnienia informacji oraz wniosków, w sprawie których naliczono opłatę za udostępnienie informacji, a także pytania dotyczące wyboru najczęściej występujących przyczyn nieudostępniania informacji, publikowania rejestru wniosków o udostępnienie informacji w Biuletynie Informacji Publicznej, czy zatrudnienia osoby odpowiedzialnej za przygotowywanie odpowiedzi na wnioski.

Regulacje dotyczące gromadzenia i publikacji statystyk na temat wpływu wniosków można znaleźć m.in. w prawach ustanowionych w Czechach, Kanadzie, Islandii, Stanach Zjednoczonych, Chorwacji, Kenii. Listę krajów spełniających ten standard wraz z przepisem ustawy odnoszącym się do prowadzenia statystyk można znaleźć na stronie poświęconej rankingowi państw w zakresie przepisów o dostępie do informacji4.

Ostatnie z wymienionych pytań jest również związane ze wskaźnikami międzynarodowymi i przykładami regulacji prawnych innych państw5. Pożądaną praktyką jest bowiem wyznaczanie w podmiotach zobowiązanych urzędniczek i urzędników do spraw informacji, których rolą jest promowanie prawa dostępu do informacji, asystowanie wnioskodawcom przy formułowaniu pytań, dbanie o realizację wniosków, gromadzenie statystyk na temat wpływu spraw, czy planowanie publikacji informacji. Na osoby te nakłada się konkretne obowiązki i wyznacza konsekwencje ich niezrealizowania, ale również zabezpiecza się je przed karaniem za działanie w dobrej wierze. Stowarzyszenie chce więc sprawdzić w ilu instytucjach już teraz działają pracownice i pracownicy zajmujący się wyłącznie realizacją dostępu do informacji.

Informacje, o które wnioskujemy będą stanowiły ważną część Raportu o stanie jawności - pierwszego kompleksowego opracowania dotyczącego dostępu do informacji w Polsce. Opracowanie będzie składać się z następujących części:

1. Jawność w oczach obywateli
2. Jawność a standardy międzynarodowe
3. Aktywne udostępnianie informacji
4. Dostęp do informacji i prawo prasowe
5. Wnioskowy dostęp do informacji
6. Wstęp na posiedzenie organów
7. Jawność partii politycznych
8. Dostęp do informacji o środowisku
9. Zmiany dotyczące jawności z lat 2021-2022
10. Rekomendacje

Uzyskane informacje pozwolą opracować rozdział poświęcony wnioskowemu dostępowi do informacji.

Prosimy o przesłanie odpowiedzi na adres e-mail: {{ email }} <mailto:{{ email }}>

Szymon Osowski i Katarzyna Batko-Tołuć

Członkowie Zarządu, zgodnie z zasadami reprezentacji

—————————————

1. OECD (2022), The Protection and Promotion of Civic Space: Strengthening Alignment with International Standards and Guidance, OECD Publishing, Paris, https://doi.org/10.1787/d234e975-en, s. 139-140.
2. UNESCO (2022), To recovery and beyond: 2021 UNESCO report on public access to information (SDG 16.10.2), https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000380520.locale=en, s. 20.
3. Przepisy ustaw poświęconych dostępowi do informacji w poszczególnych państwach można porównywać w RTI Rating: https://www.rti-rating.org/. Regulacje dotyczące gromadzenia i publikacji statystyk na temat wpływu wniosków można znaleźć m.in. w prawach ustanowionych w Serbii, Albanii, Sri Lance, Gambii, Chorwacji, Liberii, czy Kenii.
4. Wskaźnik 60 RTI Rating: https://www.rti-rating.org/country-data/by-indicator/60 <https://www.rti-rating.org/country-data/by-indicator/60/> / <https://www.rti-rating.org/country-data/by-indicator/60/> .
5. Przykładowo wskaźnik 54 wynikający z RTI Rating: https://www.rti-rating.org/country-data/by-indicator/54 <https://www.rti-rating.org/country-data/by-indicator/54/> / <https://www.rti-rating.org/country-data/by-indicator/54/> .

--

Stowarzyszenie Sieć Obywatelska Watchdog Polska ul. Ursynowska 22/2 | 02-605 Warszawa tel: 22 844 73 55 adres email: {{ email }} <mailto:{{ email }}> skrytka epuap: SiecObywatelskaWatchdogPolska/skrytka www.siecobywatelska.pl <http://www.siecobywatelska.pl> | www.informacjapubliczna.org <http://www.informacjapubliczna.org> NIP 5262842872 KRS 0000181348 Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy w Warszawie, XIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego