PE Poznański Informator Kulturalny, p fi
Sportowy i Turystyczny IKS A 8 1/4
kulturpoznan pl 4
K
Cena 4,90 zł (w tym 5% VAT) ISSN 1231-9139 202755) erem
marzec nr 3(317)/2018
Vaclav
m uks
M U
. NMZdoNzE
w 2.03.2018
Towarzystwo Muzyczne
im. Henryka Wieniawskiego w Poznaniu
zaprasza na wieczor
WIENIAWSKI
znów w BAZARZE
<4xw
11.03.2018 GALLA
sodz. 18:00
Sala Biała
Al. Marcinkowskiego 10
RO
ROMAN SIMOVIC
skrzypce
OLGA SITKOVIETSK Y
tortepian
NUVUYP
m m
WWW.bilety24.pl
CIM (ul. Ratajczaka 44) BI LE JĄ |
Towarzystwo Muzyczne im. H. Wieniawskiego 30-407ł
ul. Świętosławska 7, www.wieniawski.pl
iks Bilety©
|ę
TEATR WIELKI
IM. STANISŁAWA MONIUSZKI
W POZNANIU
SPIEWACY
NORYMBERSCY
DIE MEISTERSINGER
VON NURNBERG
PREMIERA 4 III 2018
SPEKTAKLE 7, TO Ill 2018
WAGNER
CHMURA / STURM / ENGELMANN
mecenas Teatru
inisterstwo _ oornasowno da
KURY ś Fedra hiemiec A )
SAMORZĄDU WOJEWÓDZTWA ry UISTRA KUL /-2 w Fotele linie 7 P]u)) FUNDACJA
WIELKOPOLSKIEGO i Dziedzictwa - tozieozierwa p
Narodowego» "robowtco
Pod honorowym patronatem Ambasadora Niemiec w Polsce Rolfa Nikela Wydano z finansowym wsparciem Fundacji Współpracy Polsko - Niemieckej _ Sfinansowano ze środków Fundacji PZU
Mieć otwarty
umysł
My poznaniacy lubimy być pionierami! I w wielu ob-
szarach rzeczywiście nam się to udaje. O jednym
z takich osiągnięć można przeczytać w tym numerze
IKS-a. A warto, bo pewnie wielu z nas nie zdaje sobie
sprawy, że Poznań jest w czołówce polskich ośrod-
ków digitalizacyjnych. Co to znaczy i jak to dokładnie
wygląda? Zachęcam do lektury!
Czy w marcu przyjdzie do nas wiosna, tego nie wiado-
mo, na pewno jednak czeka nas festiwal Poznańska
Wiosna Muzyczna. Już po raz 47. będzie okazja po-
słuchać (także w Urzędzie Miasta) tego, co dzieje się
we współczesnej polskiej muzyce poważnej. Ten ro-
dzaj twórczości to rzecz niezwykle fascynująca, choć
bywa i trudna, dlatego wybierając się na koncerty,
warto mieć nie tylko otwarte uszy, ale i umysł. Młodzi
skrzypkowie zmierzą się natomiast w Międzynarodo-
wym Konkursie Skrzypcowym im. G.P. Telemanna.
To jeden z najbardziej prestiżowych konkursów tego
typu na świecie. O tym, dlaczego tak jest, przeczytają
Państwo w rozmowie z jego twórcą i organizatorem —
Sławomirem Jarmołowiczem.
Głośna wystawa Frida Kahlo i Diego Rivera. Polski kon-
tekst niestety już za nami. Trudno będzie pobić to rekor-
dowe zainteresowanie, ale pewne jest, że na marzec
zapowiadana jest kolejna arcyciekawa wystawa. Tym
razem polskiego twórcy Zdzisława Beksińskiego. To
artysta, którego dziś nikomu nie trzeba przedstawiać.
Spodziewam się, że Stary Browar przeżyje oblężenie.
W marcu wpadniemy też w objęcia książek, a stanie
się to za sprawą Poznańskich Targów Książki „Pe-
gazik” oraz Poznańskich Targów Książki Naukowej
i Popularnonaukowej. Nie mam najmniejszych wąt-
pliwości, że każdy z nas znajdzie tam coś dla siebie.
To rzecz jasna nie wszystko, co wydarzy się w tym
miesiącu, bo jest jeszcze jedyny w swoim rodzaju
festiwal filmów krótkometrażowych Short Waves,
a Teatr Polski szykuje premierę spektaklu Odys. Pe-
łen przegląd wydarzeń kulturalnych na ten miesiąc
znajdą Państwo w bieżącym numerze IKS-a. Warto
się z nim zapoznać!
Jacek Jaśkowiak
Prezydent Miasta Poznania
polecamy
w% Książki dla dzieci i dorosłych
W Nowa muzyka na wiosnę
FOT. BARTEK OCHENDUSZKA, MTP, AGATA OŻAROWSKA
W TEMAT NUMERU
4 Miliony skanów /D. Bartkowiak
o digitalizacji w Poznaniu
W WYDARZENIA
8 10 lat nafali /P. Toboła
Short Waves Festival
9 Polska Odyseja /A. Tomczyk
premiera spektaklu Odys w Teatrze Polskim
10 Z szuflady Beksińskiego / A. Solak
wystawa w Starym Browarze
12 W objęciach książek /S. Klimek
Poznańskie Targi Książki „Pegazik”
13 Jesteśmy wierni tradycji /K. Kamińska
rozmowa w Marzenną Ledzion-Markowską
14 W wizerunku Poznania powinny być
skrzypce /A. Szulc-Woźniak
rozmowa ze Sławomirem Jarmołowiczem
16 Odzwierciedlenie naszych czaSów /A.Bliźniuk
Poznańska Wiosna Muzyczna
W RECENZJE
17 Rak piersi i brokat /A. Nieścioruk
o wystawie fotografii w Galerii Miejskiej Arsenał
18 Słowacki na placu Mickiewicza /A. Tomczyk
spektakl Kordian w Teatrze Polskim
20 Buta i melancholia /A. Bliźniuk
koncert orkiestry Amadeus i Jazz at Lincoln Center
Orchestra
21 Choroby i zarazki /A. Solak
książka O pochodzeniu rodziny Joanny Bednarek
W ROZMOWY
22 Takie Winiary pamiętamy /T. Janas
z Ewą Burchard i Katarzyną Stelmachowską, autorkami
albumu Taki Poznań pamiętamy...
24 Doświadczyliśmy złożoności świata / S. Klimek
z Pawłem Szkotakiem, założycielem Teatru Biuro
Podróży
26 Piszę jedną powieść w odcinkach /M. Malinowski
z Ryszardem Ćwirlejem, autorem książek kryminalnych
Poznański Informator Kulturalny, Sportowy i Turystyczny IKS
W HISTORIA
28 Młodzież kontra dyktatura
ciemniaków /P. Grzelczak
Marzec 1968 roku w Poznaniu
30 Nic, tylko się uczyć! /D. Kolbuszewska
o akademiku „Hanka”
W Z CYKLU
32 Rozmowy w garderobie / A. Kochnowicz-Kann
z Ewą Wójciak
34 Okiem polonisty /J. Adamiec
Jan Komolka, demaskator zła
36 Cyryl Wam pokaże /P. Michalak
niesamowicie kolorowe archiwum
38 Fotografia / M. Piotrowska
celebryci i „endemici”
40 Poznań do poprawki /J. Głaz
komunikacja na nowych torach?
42 Jest taka ulica / W. Gostyński
kto rządzi Księstwem?
44 Z torby listonosza / D. Kolbuszewska
trzy liście w liście
45 Mistrzowie sportu / J. Pałuba
Akademii Judo rosną talenty
W SPORT
47 Chuligańska gra dżentelmenów /J. Krenc
Mistrzostwa Europy w Rugby do lat 18
W CO, GDZIE, KIEDY
49 FILM 79 MUZEA
52 TEATR 89 KSIĄŻKI
60 MUZYKA 97 CENTRA KULTURY
72 SZTUKA 106 VARIA
2% instytucje i imprezy dotowane przez Urząd Miasta
Poznania
iks wydarzenia, którym patronuje IKS
BU partnerem wydawniczym IKS-a jest Biblioteka
Uniwersytecka w Poznaniu
Wydawca Wydawnictwo Miejskie Posnania, ul. Ratajczaka 44, 61-728 Poznań, tel. 61 851 86 01, iks©©wm.poznan.pl, wmposnania.pl, kulturapoznan.pl Redaktor
naczelna IKS-a Katarzyna Kamińska Zespół (Dział Publikacji Informacyjnych) Mateusz Malinowski (61 854 07 41), Elżbieta Woźna (61 854 07 42), Jan Gładysiak
(61 854 07 40), Monika Nawrocka-Leśnik (61 854 07 43, afisz©©wm.poznan.pl), Sylwia Klimek (61 854 07 50), Anna Solak (61 854 07 44) Współpraca Tomasz Janas
Korekta Anna Nowotnik Opracowanie graficzne Joanna Pakuła, Alicja Waśkiewicz Skład i łamanie Studio Graficzne WMP Druk Betmor Sp. z o.o., ul. Chlebowa 16,
61-003 Poznań Nakład 2000 egz. Prenumerata RUCH S.A., prenumerata.ruch.com.pl, prenumerataQruch.com.pl, tel. 801 800 803 lub 22 717 59 59, w g. 7-18
Fotografie w działach stałych: M. Ciesielski, A. Waśkiewicz, J. Pakuła, A. Skowrońska
Informacje o imprezach i wydarzeniach przyjmowane są do 8. dnia każdego miesiąca. Zastrzegamy sobie prawo do skrótów oraz opracowania zamówionych tekstów.
Nie odpowiadamy za zmiany repertuarowe oraz treść reklam (również na stronach okładkowych). Organizatorzy zastrzegają sobie możliwość zmian w programach.
Copyright by Wydawnictwo Miejskie Posnania 2018 Indeks nr 369845
TEMAT NUMERU
Miliony
skanów
DANUTA BARTKOWIAK
Digitalizacja, czyli skanowanie i utrwalenie w postaci cyfrowej obiektów analogowych, to od
kilkunastu lat bardzo modna działalność. Modna i pożyteczna, ponieważ dzięki niej wszystko
to, co przez wieki napisaliśmy na papierze, utrwaliliśmy na kliszy, namalowaliśmy na płótnie,
wyrzeźbiliśmy w glinie, wznieśliśmy w betonie i nagraliśmy na taśmach, już możemy lub kiedyś
będziemy mogli obejrzeć na ekranie własnego komputera. Poznań jest w czołówce polskich
ośrodków digitalizacyjnych.
P Digitalizacja w Polsce ruszyła 20 lat temu. Od
tego czasu w ramach różnych programów zreali-
zowano około 1500 projektów digitalizacyjnych,
i wykonano dziesiątki milionów skanów, a postać
cyfrową uzyskały miliony obiektów archiwalnych,
bibliotecznych, muzealnych i audiowizualnych. Żeby
ta praca miała sens, potrzebne były kryteria wyboru
materiałów przeznaczonych do digitalizacji spo-
śród niepoliczalnej, ogromnej liczby wytworzonych
Luis de Granada, Secundus tomus concionum de tempore, ze zbiorów
Biblioteki Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk
4 [IKS / marzec 2018
przez stulecia obiektów kultury. W tej kwestii posłu-
żono się rozsądkiem i fantazją. W pierwszej kolej-
ności skanuje się materiały o największej wartości
historycznej, a z nich wybiera się najpierw te, któ-
rych stan jest na tyle tragiczny, że mogą za chwilę
zostać bezpowrotnie utracone. A fantazja objawia
się w takim doborze skanowanych treści, aby zado-
wolić, zainteresować i przyciągnąć jak najwięk-
szą liczbę internautów odwiedzających portale, na
których cyfrowe wersje historycznych obiektów są
prezentowane, i to w możliwie jak najbardziej atrak-
cyjnej formie. Bo digitalizacja to dopiero pierwszy
etap całej archiwalnej machiny cyfrowej, ponieważ
celem tej działalności jest nie tylko zachowanie od
utraty, a potem archiwizacja wytworzonych plików
graficznych w tzw. repozytoriach, czyli zmagazyno-
wanie ich na serwerach, ale przede wszystkim upo-
wszechnianie, głównie poprzez portale internetowe.
Fenomen w skali kraju
Znakomicie w tych meandrach digitalizacyjnego
przemysłu odnalazł się Cyryl, czyli funkcjonujące
w ramach Wydawnictwa Miejskiego Posnania wirtua-
Ine muzeum historii. Powstało w 2012 roku dzięki
pokaźnej dotacji otrzymanej z Ministerstwa Kultury
i Dziedzictwa Narodowego realizującego rządowy
program KULTURA+. Cyryl to pracownia digitaliza-
cyjna, repozytorium i portal. Od początku wszystkie
trzy części służyły najpierw kilkunastu, a teraz już
30 poznańskim instytucjom. I to był, a prawdopodob-
nie nadal jest, fenomen w skali kraju. Te liczne insty-
tucje, bardzo różne w sensie przynależności i funkcji,
FOT. ZBIORY POZNAŃSKIEGO TOWARZYSTWA PRZYJACIÓŁ NAUK
zgodnie i z chęcią digitalizują w Cyrylu swoje archi-
walia. Cyryl jest dla nich repozytorium cyfrowych
wersji ich obiektów, a ostatecznym efektem współ-
pracy jest portal cyryl.poznan.pl, który w tej chwili
prezentuje już 50 tys. obiektów, kolejne 50 tys. jest
na etapie opracowania merytorycznego, a następ-
nych kilkadziesiąt tysięcy czeka na digitalizację.
Sensem tej pracy jest nie tylko umieszczenie w wir-
tualnym świecie nawet najbardziej spektakularnego
i unikatowego obiektu, ale obudowanie go stosowną,
wyczerpującą informacją. Są tacy, którzy nie zerkają
na tabliczki z nazwiskami autorów i tytułami dzieł
w muzeach, ale większość jednak chce je poznać.
Cyryl publikuje w tematycznych kolekcjach fotogra-
fie, pocztówki, plany, dokumenty, plakaty, filmy, spek-
takle i obiekty przestrzenne należące do poznańskich
teatrów, galerii, bibliotek, muzeów, towarzystw, izb,
placówek naukowych, wyższych uczelni, archiwów
i szkół. Część z nich ma tak gigantyczne zbiory, że
partnerstwo z Cyrylem nie wyczerpuje ich apetytów
na cyfrową archiwizację i zaistnienie w sieci.
Życia nie wystarczy
Takim partnerem Cyryla jest Archiwum Pań-
stwowe w Poznaniu. Placówka swoją przygodę z two-
rzeniem kopii zgromadzonych archiwaliów zaczy-
nała od mikrofilmowania. Pracownię utworzono
w 1953 roku, kiedy jeszcze świeże było wspomnienie
wojny i pamięć o utracie ogromnej liczby cennych
materiałów. Postanowiono wówczas przenieść na
mikrofilmy dokumenty staropolskie, w tym głównie
księgi sądów grodzkich i szlacheckich, oraz materiały
metrykalne, czyli księgi urodzin, ślubów i zgonów. Do
2006 roku, kiedy pracownia zakończyła działalność,
wykonano 15 mln klatek. Z czasem jednak następo-
wała destrukcja mikrofilmów. W 2007 roku podjęto
decyzję o utworzeniu pracowni digitalizacyjnej. - Do
2018 roku wykonaliśmy 6 mln skanów, w tym 4 mln
z oryginałów, a 2 mln z owych wcześniejszych mikro-
filmów - mówi Henryk Krystek, dyrektor APP - Skany
z oryginałów to przede wszystkim Akta miasta Pozna-
nia, w tym kartoteka mieszkańców miasta Poznania
z lat 1870-1931/32 zapisana na milionie fiszek z kwa-
śnego papieru, który powoli ulega degradacji, oraz
materiały metrykalne, w tym akta parafialne. Dyrek-
tor Krystek podkreśla, że digitalizując materiały
metrykalne, wychodzi naprzeciw zapotrzebowaniu
społecznemu, ponieważ archiwalia genealogiczne
cieszą się największym zainteresowaniem użyt-
kowników archiwum. Henryk Krystek znakomicie
i z wielkim wyczuciem łączy zalety doskonałego szefa
FOT. ZBIORY BIBLIOTEKI RACZYŃSKICH
ABSOLUTISSIMUS, |
KASZ)
Garale
Sele - Beech
kuma / nit allerico ków
at neuca fantw$ getienat
Daf ćrfie The
Jan Janssonius, Novus Atlas Absolutissimus, Amsterdam 1647 — stro-
na tytułowa pierwszego tomu atlasu, ze zbiorów Biblioteki Raczyńskich
instytucji i wrażliwego człowieka, użytkownika histo-
rycznych treści. Dlatego mimo posiadania wyposażo-
nej w nowoczesne skanery pracowni obsługiwanej
przez profesjonalistów wszedł w partnerstwo z Cyry-
lem, przekazując do digitalizacji i publikacji kilkaset
planów Poznania i szykując następne materiały. Wie,
że ani jego życia, ani życia jego nawet najmłodszych
pracowników nie wystarczy, by zdigitalizować zasób
archiwum, którym kieruje.
Cały znany ówcześnie świat
Biblioteka Raczyńskich także jest partnerem
Cyryla. Wirtualnemu muzeum udostępnia za pośred-
nictwem kierującej współpracą, niezwykle kompetent-
nej i posiadającej olbrzymią wiedzę Agnieszki Baszko
przede wszystkim starannie opracowane teatralia.
Instytucja realizuje jednak również własne projekty
digitalizacyjne. Największym w ostatnich latach była
cyfryzacja dziewiętnastowiecznych wydań książek
J.l. Kraszewskiego w ramach Wieloletniego Projektu
Rządowego KULTURA+. Do digitalizacji przeznaczono
IKS / marzec 2018 / 5
6 / IKS / marzec 2018
kolekcję zgromadzoną w Pracowni-Muzeum J.i. kra-
szewskiego, oddziale Biblioteki kierowanym przez
krzysztofa kluppa. w latach 2013–14 zdigitalizowano
ponad 450 publikacji i wykonano prawie 138 tys. ska-
nów. równie wielkim przedsięwzięciem była cyfry-
zacja książek, czasopism, rękopisów, muzealiów
i materiałów audiowizualnych związanych z życiem
i działalnością kraszewskiego ze zbiorów Pracowni,
Biblioteki kórnickiej i archiwum Pan w warszawie.
Łącznie postać cyfrową uzyskało ponad 750 obiektów
i wykonano 113 tys. skanów. w 2018 roku Biblioteka
raczyńskich rozpoczęła znakomity projekt digitaliza-
cyjny w ramach zadania, które obejmuje modernizację
historycznego budynku Biblioteki oraz konserwa-
cję i digitalizację cennych zasobów bibliotecznych.
Postanowiono zeskanować i udostępnić najcenniejsze
i zagrożone postępującą destrukcją atlasy geogra-
ficzne od XVi do XiX wieku. – wśród nich znalazł się
pierwszy nowożytny atlas świata Theatrum orbis ter-
rarum flamandzkiego kartografa i geografa abrahama
Orteliusa (antwerpia 1595) oraz najcenniejszy w zbio-
rach Biblioteki monumentalny, dziesięciotomowy atlas
Novus atlas absolutissimus (amsterdam 1647–58)
stanowiący unikat w skali krajowej. wydany przez
jednego z najbardziej znanych kartografów nider-
landzkich Johannesa Janssoniusa, zawiera ponad 500
ręcznie kolorowanych map przedstawiających cały
znany ówcześnie świat – opowiada agnieszka Baszko.
– atlas został zakupiony do zbiorów Biblioteki przez
konstancję raczyńską od znanego literata i historyka
Juliana ursyna niemcewicza. w pierwszym tomie
atlasu obok ogólnych i szczegółowych map Polski
znalazła się pierwsza drukowana mapa województwa
poznańskiego opracowana przez lekarza ze wschowy
Jerzego Freudenhammera. Łącznie do konserwacji
i digitalizacji przeznaczono 23 tytuły w 32 tomach.
konserwacja rozpoczęła się w 2018 roku, a po jej
zakończeniu atlasy zostaną zdigitalizowane i udostęp-
nione w internecie.
Prezes żartuje i skanuje
Sprawnie i ciekawie digitalizuje swoje zbiory
Poznańskie towarzystwo Przyjaciół nauk. – to pod-
stawowa forma naszej działalności – żartuje prezes
andrzej Gulczyński. Faktem jednak jest, że za jego
niezwykle
aktywnej
prezesury
przeprowadzono
cyfryzację tysięcy znakomitych zabytków dotąd
przed światem ukrytych. Pierwsze w sieci pojawiły
się zbiory muzealne PtPn, obrazy, rysunki, grafiki
i rzeźby, które pod koniec XiX wieku tworzyły jedno
z najbogatszych muzeów na ziemiach polskich. Dzisiaj
większość dzieł znajduje się w depozycie polskich
muzeów i w dużej części zalega w magazynach. Muze-
alia PtPn nie zostały zeskanowane, lecz sfotografo-
wane, a cyfrowe fotografie umieszczone na stronie
internetowej towarzystwa. Profesjonalnej digitaliza-
cji poddano natomiast unikatowy zbiór zabytkowych
opraw książek z Biblioteki PtPn, prawie 300 bogato
dekorowanych okładek wykonanych ze skóry, per-
gaminu, jedwabiu i aksamitu. w wykwintnej formie
zamykają dzieła polskie i obce, głównie szesnasto-
wieczne, które stanowią część bibliotecznych sta-
rodruków. w 2015 roku Biblioteka PtPn uzyskała
z Ministerstwa kultury i Dziedzictwa narodowego
pieniądze na projekt, w ramach którego zeskano-
wano i udostępniono w sieci 4500 zdjęć, rysunków
i oryginalnych portretów wyselekcjonowanych przez
pracowników instytucji ze względu na ich wyjąt-
kowe walory historyczne i artystyczne, ale także stan
zachowania i stan prawny. – rok później Biblioteka
PtPn otrzymała z Ministerstwa nauki i Szkolnictwa
wyższego dofinansowanie na digitalizację 317 ręko-
pisów literackich i 187 kalendarzy religijnych, rol-
niczych i gospodarczych z XiX i początku XX wieku,
a w 2017 roku na cyfryzację 53 słowników z tego
samego okresu – wylicza prezes Gulczyński ostatnie
dokonania towarzystwa. – kolekcja obejmuje pozy-
cje do tej pory nieobecne w bibliotekach cyfrowych,
wśród nich wiele słowników jedno-, dwu- lub wieloję-
zycznych, słowników wyrazów obcych, etymologicz-
nych, ortograficznych, synonimów, a także fachowych.
Czekając na pocztówki
Powoli i nieśmiało, ale skutecznie digitalizuje
swoje zbiory Biblioteka uniwersytecka. w działają-
cej od 2004 roku pracowni kierowanej przez Jolantę
noskowiak wykonuje się głównie skany czasopism.
Do tej pory zdigitalizowano ponad sto tysięcy gazet
i periodyków, a liczba skanów niedługo przekroczy
2 mln. wirtualny świat, a ze szczególną niecierpliwo-
ścią Poznań, czeka na cyfrową publikację imponują-
cej kolekcji poznańskich pocztówek, planów i map
od lat gromadzonej w Bibliotece. Byłoby to dużej
rangi wydarzenie w digitalizacyjnej historii Pozna-
nia. trzeba mieć nadzieję, że nowa dyrekcja placówki
dostrzeże wagę tych działań nie tylko z perspektywy
miasta, ale także promocji własnych zbiorów.
Opasłe tomy i pojedyncze ulotki
teoretycznie jest oczywiste, że publiczna prezenta-
cja zdigitalizowanego dorobku przeszłych pokoleń jest
Zdjęcia w wyjątkowych przypadkach, kiedy ich jakość nie pozwala na komfort odbioru są retuszowane,
jednocześnie plik wzorcowy zostaje zachowany w repozytorium.
bardzo ważna dla ciągłości tradycji i edukacji kulturo-
wej pokoleń następujących. W praktyce na przeszko-
dzie tym działaniom stoją niekiedy bardzo trudne do
rozwiązania problemy. Dwa podstawowe to brak miej-
sca w repozytoriach, czyli cyfrowych magazynach, któ-
rych rolę pełnią mało pojemne serwery w instytucjach,
oraz prawa autorskie i własnościowe. PTPN, Biblio-
teka Raczyńskich i Biblioteka Uniwersytecka część
swoich zbiorów publikują na swoich stronach interne-
towych, jednak dostępne w tych instytucjach serwery
nie są w stanie pomieścić ogromnej liczby wytwarza-
nych plików cyfrowych. Zadanie udostępnienia i upo-
wszechnienia zdigitalizowanych zbiorów wzięła więc
na siebie Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa. Powstała
w 2002 roku z inicjatywy środowisk akademickich
i skupia biblioteki naukowe i publiczne Poznania. Nie
ma własnej pracowni digitalizacyjnej, cyfryzacją zaj-
mują się instytucje stowarzyszone i przekazują WBC
gotowe pliki do publikacji. Podstawowym założeniem
biblioteki, przynajmniej początkowo, było udostępnie-
nie w internecie podręczników, skryptów i monogra-
fii naukowych, z czasem jednak przeważać zaczęły
regionalia i zabytki piśmiennictwa. Dostęp do WBC
nie jest prosty, wielu użytkowników zderza się ze
ścianą w postaci przeglądarek, oprogramowania, wty-
czek i tym podobnych instrumentów, które utrudniają
sprawną nawigację na portalu. Niemniej od 2004 roku
FOT. CYRYL / ZDJĘCIE Z KOLEKCJI PSAŁTERIA. REMONT DACHU I HISTORIA ROMANA EGLA
bibliotekę odwiedziło ponad 60 mln użytkowników,
którzy mają dzisiaj do dyspozycji ponad 320 tys. cyfro-
wych dzieł, w tym opasłych tomów i pojedynczych
ulotek. Biblioteka Raczyńskich umieściła na WBC
kolekcję Kraszewsciana, PTPN - rękopisy, kalendarze
i słowniki, Biblioteka Uniwersytecka - czasopisma.
Nawet nie połowa
Współczesne zdobycze cywilizacyjne umożliwiają
przeniesienie materiału analogowego na nośniki
cyfrowe bez naruszania integralności dokumentu
historycznego i jego udostępnienie w porównywalnej,
a nawet lepszej jakości. Ale choćbyśmy się dwoili i tro-
ili, obecne pokolenia nie są w stanie zdigitalizować
i udostępnić nawet połowy analogowego dziedzictwa
kulturowego. Dotyczy to całej Polski i Poznania rów-
nież. Szacuje się, że do tej pory formę cyfrową uzy-
skało 10, może 12-15 procent tego gigantycznego
zasobu dokumentów, a intensywne działania w tym
kierunku, poparte wielomilionowymi nakładami,
trwają już 20 lat! Istnieje duże prawdopodobieństwo,
że proces cyfryzacji będzie trwał jeszcze bardzo długo,
aż wyczerpią się obiekty, które takiemu procesowi
powinny być poddane. I wtedy wszystko będzie w sieci.
Albo ponownie zacznie się je drukować. Albo internetu
już nie będzie... 4
IKS / marzec 2018 / 7
WYDARZENIA festiwale
10 lat na fali
PRZEMYSŁAW TOBOŁA
Short Waves Festival, międzynarodowy festiwal filmów krótkometrażowych, od 20 do 25 marca już
po raz dziesiąty w Poznaniu. Do obejrzenia ponad 300 filmów.
V Program Short Waves Festival to przede wszyst-
kim konkursy na najlepsze kino krótkometra-
żowe. Konkurs międzynarodowy to zaproszenie na
pokazy filmów z całego świata. W ramach konkursu
polskiego będzie można zobaczyć filmy rodzimych
twórców krótkiego metrażu. Konkurs tematyczny
Dances with Camera to filmy nie tylko o tańcu, ale
też o ruchu, fizycznym byciu człowieka w świecie.
Urban View zaś to konkurs, gdzie prezentowane
filmy dotyczą architektury, urbanistyki i designu,
ich wpływu na życie społeczne, aspekty kulturowe
oraz ekonomiczne. Best of Ten - konkurs kurator-
ski, gdzie 10 programerów z najważniejszych festi-
wali kina krótkometrażowego zgłosiło trzy propo-
zycje spośród filmów, jakie wyświetlali na swoich
konkursach. Z finałowej dziesiątki najlepszy film
wybierze 20 jurorów, a są to programerzy, kurato-
rzy, dyrektorzy festiwali i przedstawiciele branży
filmowej.
Festiwal to także ok. 70 wydarzeń spod znaku
event cinema, gdzie będzie można spotkać się i pody-
skutować z gośćmi z całego świata, których łączy
miłość do krótkiego metrażu. Tegoroczne motto festi-
walu IN OR OUT pozwoli widzom na poszukiwanie
filmowej odpowiedzi na pytania o bycie we wspólno-
cie czy też możliwości wypisania się z miejsca pocho-
dzenia czy urodzenia, a to wszystko na tle globalnych
zmian, jakie zachodzą na naszych oczach.
Organizatorzy zapraszają na filmowy spacerA Wall
is a Screen, czyli polską premierę filmowego spaceru
odbywającego się w centrum miasta, gdzie znane
dotąd ściany budynków zamieniają się w ekrany, na
których uczestnicy oglądają wybrane przez kurato-
rów filmy krótkometrażowe. Trasa spaceru i zestaw
filmów to niespodzianka. Kino Forma to realizacja
site-specific w przestrzeni klubu Farby, czyli pokaz
filmowy wzbogacony o elementy scenograficzne
8 /IKS / marzec 2018
i performatywne. Tym samym wydarzenie to stanie
się projektem transmedialnym, wykraczającym poza
granice tradycyjnego odbioru filmu.
Innym wydarzeniem spod znaku event cinema są
filmowe domówki Random Home Cinema, spotka-
nia w prywatnych mieszkaniach poznaniaków, gdzie
oprócz specjalnie dobranego zestawu filmów organi-
zatorzy przygotują oprawę wieczoru. 10. edycja Short
Waves Festival to także bogaty program pokazów
pozakonkursowych. Można w nim znaleźć zestawy
filmów nominowanych do Oscara czy Europejskiej
Nagrody Filmowej. W tej sekcji znajdują się pokazy
tematyczne, jak Girl Power, Stary Człowiek i może,
czy pokazy filmów dla dzieci z berlińskiego festiwalu
Kuki. Na SWF odbędą się również pokazy gatunkowe:
Comedy Shorts czy Hot Shorts. W programie znalazł
się jubileuszowy zestaw krótkich metraży skompilo-
wany specjalnie na 10-lecie Studia Munka czy pokaz
polskiego filmu tańca - Dances with Camera: Polish
Movies. 4
10. Short Waves Festival
20-25.03,
bilety: 10 zł (jeden seans), 20 zł (domówka), 100 zł (karnet)
więcej na: www.shortwaves.pl
FOT. MATERIAŁY ORGANIZATORÓW
IKS / marzec 2018 / 9
]
]Dziewięć lat wojny, a potem długi, pełen prze-
szkód i niespodziewanych wydarzeń powrót do cze-
kającej w ojczyźnie rodziny. Po powrocie zastaje
swój dom w rozpadzie i żonę rozchwytywaną przez
zalotników. Mowa oczywiście o Odyseuszu, który
mimo całej swojej odwagi i heroizmu zawsze zdany
jest na nieprzewidywalną łaskę bogów. w eposie
Homera wierni syn i żona wyczekują jego powrotu,
nie tracąc nadziei, mimo bezskutecznych poszuki-
wań, na które wyrusza telemach. Penelopa co wie-
czór pruje tkaninę, bo gdy zakończy pracę, będzie
musiała się zgodzić na zaloty któregoś z mężczyzn,
oddając mu zarówno siebie, jak i itakę.
w późniejszych interpretacjach klasycznego
mitu od losów Odysa więcej zaciekawienia budziło
to, jak podczas jego nieobecności radziła sobie
opuszczona rodzina. Bo gdy Odys powraca, historia
znów kręci się wokół niego – po raz kolejny musi
dowieść swojego bohaterstwa, mordując wszystkich
nieproszonych gości i zaprowadzając ład w itace
oraz w rodzinie. Jak jednak przez te lata wyglądała
rodzina bez Odysa? tym tropem idzie reżyserka
ewelina Marciniak i z pomocą dramaturga Marcina
Cecki przenosi Odysa do Polski lat 90. Opierając się
na homeryckim eposie, ale także modernistycznym
dramacie Stanisława wyspiańskiego Powrót Odysa,
opowiada jego mit na nowo, zderzając go z mitem
dużo bardziej współczesnym i może jeszcze nie
dość opowiedzianym – mitem transformacji. Odys
wyspiańskiego jest zbrodniarzem, powraca do
ojczyzny z krwią na rękach i rzuca się do kolejnego
mordu na zalotnikach. uwięziony we wciąż zapę-
tlającej się historii umyka wreszcie – za namową
syren – do Hadesu, gdzie wyrywa się z objęć nie-
obliczalnego fatum.
Jaki los spotyka polskiego Odysa? też oczywi-
ście wyjeżdża, nie na wojnę jednak, ale również
z przymusu – za pracą, na Zachód. Podczas gdy
wydarzenia teatr
Polska Odyseja
anna tOMCZyk
ewelina Marciniak w Teatrze Polskim opowie na nowo dwa mity – o Odysie i o polskiej transformacji.
on wypełnia swoje męskie obowiązki, żona i syn
przeżywają niespodziewane i wstrząsające zmiany.
Pierwsza połowa lat 90. to dla wielu Polaków szok
nie tylko polityczny i gospodarczy, ale kulturowy.
nagle każdy może zarobić pieniądze, i to na sposoby,
o których nikomu się dotąd nie śniło. na wyciągnię-
cie ręki są również luksusowe towary, dotąd znane
tylko ze słyszenia. Odys mierzy się z Zachodem za
granicą, a tymczasem Zachód rozgościł się u jego
rodziny na stałe. Czy Penelopa nie ulegnie zalot-
nikom rozbijającym się drogimi autami, czy tele-
mach nie zapomni o ojcu w pogoni za pierwszymi
własnymi pieniędzmi? i jak z tym chaosem poradzi
sobie po powrocie Odyseusz?
w pierwszej chwili może się wydawać, że od Ody-
sei do młodych yuppies jest bardzo daleko, jednak
w istocie jednych i drugich łączą nieprzewidywalne
wyroki losu oraz poświęcenia, na jakie człowiek jest
gotów, by osiągnąć cel. tylko cele się zmieniają – cza-
sem chodzi o ocalenie ojczyzny, czasem o wczasy na
Majorce. w obu mitach największymi bohaterami
są jednak zawsze ci, którzy zostają w domu – to ich
najbardziej dotykają niezrozumiałe wyroki bogów
i kaprysy losu. Spektakl Marciniak jest pretekstem do
tego, by spojrzeć wstecz i z dzisiejszej perspektywy
zastanowić się, jak poradziliśmy sobie po tych latach
oczekiwania na zmianę, gdy w końcu nadeszła. Czy
bylibyśmy tymi samymi ludźmi, gdyby nie doświad-
czenie transformacji? niezależnie od tego, czy jeste-
śmy Penelopą, czy Odysem – zmiany są nieuchronne,
nawet jeżeli co wieczór prujemy tkaninę, próbując
zatrzymać czas. a uciec od rzeczywistości można co
najwyżej do Hadesu.
◢
Odys
reż. Ewelina Marciniak
Teatr Polski, Duża Scena
premiera: 17.03, g. 19
WYDARZENIA sztuka
Z. szuflady Beksińskiego
ANNA SOLAK
Zdzisław Beksiński nazywał swoje obrazy „romantycznymi”, choć większość odbiorców jego
malarstwa widziała w nich wizje mroczne i niepokojące. Od 23 marca w Galerii na Dziedzińcu
Sztuki w Starym Browarze będzie można obejrzeć zbiór ponad stu jego prac. Wystawie będą
towarzyszyć wykłady multimedialne, prezentacje filmów dokumentalnych oraz pokazy wirtualnej
rzeczywistości.
V Mimo że pół życia zmagał się z powracającą depre-
sją, był nad wyraz pogodnym człowiekiem, odnoszą-
cym się do szarej rzeczywistości PRL-u z dystan-
sem i humorem. Na prywatnych nagraniach swoją
pogodę ducha wyjaśnia w ten sposób: „Życie
z depresją można porównać do płynięcia rzeką na
łodzi, która nieuchronnie zbliża się w stronę wodo-
spadu. Wiesz, że za chwilę nastąpi koniec i że nie
możesz nic z tym zrobić. Ciągle to tłumaczę Tom-
kowi - jeśli masz na tej łodzi wygodny fotel i kaktus,
to na czym wygodniej będzie ci siedzieć? Na fotelu
czy na kaktusie?”,
Mało kto wie, że Beksiński prócz malowania obra-
zów, które przyniosły mu największy rozgłos, zajmo-
wał się również innymi odmianami sztuk wizualnych.
Jedną z ciekawszych było na przykład projektowanie
modeli autobusów w słynnej sanockiej fabryce Auto-
san w połowie lat 60. Wcześniej, w latach 50., zajmo-
wał się fotografią, następnie rysunkiem, malarstwem,
rzeźbą, grafiką, a od połowy lat 70. już wyłącz-
nie malarstwem. W 1977 roku przeprowadził się
z rodziną do Warszawy, gdzie kontynuował twórczość
malarską, a w latach 90. odkrył grafikę komputerową.
Zdzisława Beksińskiego w tej chwili chyba nie
trzeba już nikomu przedstawiać. Po sukcesie podwój-
nej biografii ojca i syna Beksińscy. Portret podwójny
Magdaleny Grzebałkowskiej czy głośnym i obsypa-
nym licznymi nagrodami filmie Ostatnia rodzina Jana
P Matuszyńskiego twórczość tego niezwykłego arty-
sty stała się powszechnie znana i jeszcze bardziej
doceniana w kręgach zwykłych odbiorców. Nadal
jednak Beksiński ma nam dużo do powiedzenia - tym
10 /IKS/ marzec 2018
razem za sprawą mniej znanych prac, wydobytych
niemalże z przysłowiowej szuflady. Kiedy w 2005 roku
w wieku 76 lat artysta zostaje brutalnie zamordowany
w swoim warszawskim mieszkaniu, jego bogaty doro-
bek artystyczny zapisem testamentowym trafia do
Muzeum Historycznego w rodzinnym Sanoku, w któ-
rym spędził większość życia i któremu od lat przeka-
zywał swoje najlepsze prace.
Wystawa Beksiński nieznany i towarzyszące jej
wydarzenia stworzą niepowtarzalną szansę obejrze-
nia fotografii (1955-1960), fotomontaży i grafik kom-
puterowych (1996-2004) jednego z najsłynniejszych
polskich artystów. Dopełnieniem wystawy będą filmy
dokumentalne i wykłady multimedialne przybliżające
jego życie i drogę twórczą. Nowoczesny charakter
wydarzenia podkreśli projekt wykorzystujący tech-
nologię Virtual Reality (wirtualnej rzeczywistości),
który pozwoli „wniknąć” w świat stworzony w opar-
ciu o niezwykłą wyobraźnię Beksińskiego - twórcy,
który inspiruje artystów na całym świecie. Mało kto
wie na przykład, że jego wielkim fanem jest Guillermo
del Toro, nagrodzony właśnie Złotym Globem za film
Kształt wody scenarzysta i reżyser takich kinowych
przebojów jak Hellboy 2 czy Labirynt fauna.
- Większość osób kojarzy twórczość Beksińskiego
głównie z obrazami pierwszego okresu fantastycz-
nego oraz późnego warszawskiego. Warto jednak
pamiętać, że najpierw zaczynał od fotografii, a po
FOT. BARTEK OCHENDUSZKA (2X)
1997 roku działał również w obszarze fotomontażu
i grafiki komputerowej. I właśnie tę nieznaną cząstkę
Beksińskiego chcemy pokazać podczas wystawy. Ta
galeria prac rzuca nowe światło na postać artysty
i jest doskonałym spoiwem całego dorobku artystycz-
nego tego twórcy - zapowiada Ewa Barycka, kura-
torka wydarzenia.
Od 23 marca wystawa będzie czynna przez cały
tydzień od godziny 12 do 20 (ostatnie wejścia o g. 19).
Będzie tym samym pierwszą z cyklu czterech eks-
pozycji w Galerii na Dziedzińcu Sztuki pod szyldem
Wystawowej wiosny w Starym Browarze. Kolejne to
m.in. galerie prac w ramach festiwalu Malta oraz
Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu. Ekspozy-
cja gościła dotychczas m.in. w Krakowie, Warszawie,
Łodzi i Wrocławiu. W Poznaniu Fundacja „Beksiński”
wybrała dla niej przestrzeń silnie związaną ze sztuką
współczesną - znany z projektów artystycznych Stary
Browar w którym regularnie odbywają się wydarze-
nia promujące kulturę i sztukę. 4
wystawa Beksiński nieznany
kuratorzy: Ewa Barycka i Janusz Barycki
organizatorzy: Fundacja „Beksiński”, Stary Browar
w Poznaniu, Muzeum Historyczne w Sanoku
Galeria na Dziedzińcu Sztuki, Stary Browar
23.03-30.04
bilety: 10 zł (wystawa) i 10 zł (VR)
IKS | marzec 2018/ LL
WYDARZENIA książki
W objęciach książek
SYLWIA KLIMEK
— Nie lubię grafomanii, kiczu i infantylizmu — mówiła w jednym z wywiadów Wanda Chotomska,
poetka, pisarka, autorka ponad dwustu książek i tysięcy wierszy dla dzieci. Twórczość zmarłej
w sierpniu ubiegłego roku królowej polskiej literatury, mistrzyni słowa i dziecięcej wyobraźni, będzie
jednym z motywów przewodnich tegorocznych Poznańskich Targów Książki „Pegazik”.
V Oficjalne otwarcie targów (w piątek 23 marca)
poprzedzi Czwartek literacki dedykowany Wandzie
Chotomskiej, z udziałem prof. Joanny Papuzińskiej,
którą w pisanie dla dzieci wciągnęła Chotomska;
Ewy Chotomskiej - córki poetki, słynnej Ciotki Klotki
z Tik-Taka, i Ewy Grudy - szefowej Muzeum Książki
Dziecięcej w Warszawie. - Chotomska jest symbo-
lem, takim jak Astrid Lindgren dla Szwedów czy Tove
Jansson dla Finów - mówiła w jednym z wywiadów
Barbara Gawryluk, autorka biograficznej książki
o Chotomskiej.
Twórczości autorki Jacka i Agatki (pierwszej pol-
skiej dobranocki), Dzieci pana Astronoma, Kurczę
blade, Tadka Niejadka i wielu, wielu innych poświę-
cony będzie drugi dzień targów - sobota. Festiwal
Wandy Chotomskiej poprowadzi Pan Zegarmistrz -
bohater wiersza Koziołki Pana Zegarmistrza, który
poetka napisała specjalnie dla Poznania. W progra-
mie: warsztaty, spotkania, spektakle Teatru Łejery
i Teatru Wariate, inspirowane jej wierszami.
Poznańskie targi to zawsze wielkie święto literatury
dla małych i trochę większych. Program wypełniają
warsztaty, spotkania czytelników z ich ulubionymi auto-
rami i ilustratorami, gry, konkursy, panele, wystawy...
Ale przygotowane przede wszystkim z myślą o młodych
czytelnikach targi są także doskonałą okazją do wymiany
doświadczeń m.in. dla pisarzy, tłumaczy, ilustrato-
rów, wydawców, księgarzy, bibliotekarzy, pedagogów,
psychologów. Stałym punktem programu są wystawy
Mistrzowie ilustracji. W tym roku pod tym tytułem kryje
się prezentacja prac Krystyny Michałowskiej - graficzki
i malarki, uczennicy Jana Marcina Szancera, twórczyni
legendarnego już wyróżnika graficznego serii Poczytaj
mi, mamo (otwarcie wystawy - piątek, g. 14). W sce-
nerii wystawy mistrzyni ilustracji spotka się z widzami.
12 |IKS / marzec 2018
Tradycją targów są także przyznawane co roku
nagrody Pegazika w dwóch kategoriach: „Twórca
książki dla dzieci” oraz „Przyjaciel książki dla dzieci”.
Pierwszą odbierze Henryk Jerzy Chmielewski, znany
jako Papcio Chmiel - autor kultowej serii komiksów
Tytus, Romek i A Tomek, drugą: Małgorzata Swędrow-
ska - autorka koncepcji czytania wrażeniowego, słucha-
nia tekstów literackich z dziećmi.
W ostatnim dniu planowane są wydarzenia inspi-
rowane kryminałem dla dzieci. Prezentacje książek
z tego nurtu, spotkania z policyjnymi detektywami
i psami tropiącymi, „Laboratorium małego detektywa”
oraz konferencja poświęcona fenomenowi literatury
kryminalnej dla dzieci - to najważniejsze punkty pro-
gramu targowej niedzieli. Tego dnia również auto-
rzy poczytnych powieści kryminalnych, m.in. Joanna
Jodełka i Robert Ziółkowski, spotkają się z młodymi
czytelnikami. 4
XVII Poznańskie Targi Książki „Pegazik”
MTP, pawilon nr 1
23-25.03 (pt. i sob., g. 10-18, niedz., g. 10-16)
wstęp wolny
FOT. MATERIAŁY PRASOWE MTP
WYDARZENIA książki
Jesteśmy
wierni tradycji
z MARZENNĄ LEDZION-MARKOWSKĄ rozmawia KATARZYNA KAMIŃSKA
Przed nami Poznańskie Targi Książki Nauko-
wej i Popularnonaukowej. Jaką rolę w czasach
dominacji internetu pełnią tego typu imprezy?
Nic nie zastąpi bezpośredniego kontaktu, oso-
bistej wymiany zdań, udziału w spotkaniach, pane-
lach, debatach, wernisażach, a przede wszystkim
żadne nowe media nie zastąpią spotkania autora
z czytelnikami!
Od ubiegłego roku targi te odbywają się na
terenie MTP, a nie w gmachu Collegium Maius.
Czy to korzystna zmiana?
Zależało nam, aby do naszego grona odbiorców -
głównie studentów i pracowników naukowych - dołą-
czyli poznaniacy, ci, którzy nie przekraczali dotych-
czas progu Collegium Maius. Ale cały czas jesteśmy
wierni tradycji. To są nadal te same targi promujące
książki naukowe i popularnonaukowe, tylko w nowej
odsłonie. MTP zapewniają przestrzeń wystawien-
niczą, którą aranżują, starając się spełnić potrzeby
wystawców i organizatorów. Równolegle, w tej samej
przestrzeni odbywać się będą XVII Poznańskie Targi
Książki „Pegazik”, a w sąsiednich pawilonach
Targi Edukacyjne i Ogólnopolski Kongres Oświatowy.
To przekłada się na frekwencję.
Jacy wystawcy przyjadą do Poznania? Jakie
książki zobaczymy? Co je wyróżnia?
Przyjadą wydawcy naukowi, akademiccy, uniwer-
syteccy z ofertą najnowszych książek naukowych
i popularnonaukowych. Ponadto będziemy gościć
m.in. wydawnictwa: Bellona, Prószyński, Helion,
Rebis, Sejmowe, NCK. Książki, które zobaczymy na
stoiskach, trafią w ręce specjalistów, ale także hob-
bystów, osób interesujących się określonymi dziedzi-
nami nauki. Publikacje popularyzujące wiedzę cieszą
się wśród miłośników książek dużym uznaniem.
Bardzo prestiżowym elementem targów są
nagrody wręczane wydawcom książek nauko-
wych i popularnonaukowych.
W tegorocznej edycji zostaną rozstrzygnięte trzy
konkursy: Konkurs na Najlepszą Książkę Akademicką
(o puchar JM Rektora UAM i statuetkę Ministra
Nauki i Szkolnictwa Wyższego), Konkurs na Najlep-
szą Książkę Popularnonaukową (o nagrodę Prezy-
denta Miasta Poznania) i Konkurs o Nagrodę Stowa-
rzyszenia Wydawców Szkół Wyższych.
Bywalcy targów czekają również na ciekawy
program towarzyszący.
Ułożyliśmy program tak, aby jak najwięcej osób
znalazło coś dla siebie. Będzie konferencja Nowe
media - nowa przestrzeń komunikacji z uczniem.
Wystąpi wiele autorytetów w tej dziedzinie, np.
prof. H. Zgółkowa mówić będzie o wpływie mediów
na kształtowanie języka dziecka, a prof. Z. Melo-
sik o Facebooku i tożsamości współczesnej mło-
dzieży. Zaprezentowana zostanie Obwoźna Czy-
telnia Komiksów. Odbędzie się panel UE a prawo
autorskie - przegląd prac legislacyjnych. Dla dzieci
przygotowaliśmy zajęcia ze sztuki chińskiej kaligra-
fii, zabierzemy je w podróż do świata zmysłów i lite-
ratury, nauczymy robić świąteczne wianki i wypla-
tanki. Warto również skorzystać z relaksacyjnych
zajęć - Joga z książką. 4
22. Poznańskie Targi Książki Naukowej
i Popularnonaukowej, MTP, 23-25.03
x U Marzenna Ledzion-Markowska
dyrektorka Wydawnictwa
Naukowego Uniwersytetu im.
Adama Mickiewicza,
współorganizatorka Poznańskich
Targów Książki Naukowej
i Popularnonaukowej, miłośniczka
górskich wędrówek i oczywiście
dobrej książki.
IKS / marzec 2018 / 13
14 / IKS / marzec 2018
Tegoroczna
edycja
konkursu
to
jubile-
usz, a taka okazja prowokuje zawsze do pytań
o początki.
wyznaję zasadę, że nie powinno się myśleć o prze-
szłości, ale o przyszłości – o kolejnych wyzwaniach
artystycznych. ale rzeczywiście, w tym roku odbywa
się XV edycja konkursu w jego międzynarodowej
odsłonie (poprzedziły je cztery edycje konkursów
ogólnopolskich), więc jest okazja do wspomnień.
Moja przygoda z organizacją konkursów skrzypco-
wych zaczęła się w 1991 r., kiedy powstał wielkopol-
ski konkurs wykonawczy dedykowany uczniom szkół
podstawowych. Pracowałem przy tych imprezach od
początku, a odbyło się ich aż 25 edycji. w trakcie
organizowania konkursów wielkopolskich pomyśla-
łem, że można byłoby zrobić coś więcej – czyli stwo-
rzyć konkurs ogólnopolski. Po jego czterech edycjach,
kiedy pojawiły się zgłoszenia uczestników spoza
granic Polski, postanowiliśmy rozszerzyć formułę
imprezy o wykonawców zza granicy. tak narodziły się
Międzynarodowe konkursy Skrzypcowe.
Wśród młodych skrzypków mówi się, że Kon-
kurs im. Telemanna to „młody Wieniawski” –
preludium do Międzynarodowego Konkursu
Skrzypcowego im. Henryka Wieniawskiego.
naszym celem nie było stworzenie imprezy, która
byłaby wstępem do konkursu wieniawskiego. kon-
kurs nazywany „małym wieniawskim” odbywa się
w Lublinie. Skoro jednak w stolicy wielkopolski
mamy wielki, międzynarodowy konkurs dla dorosłych,
dlaczego nie mógłby tu istnieć także międzynarodowy
konkurs dla młodzieży? Bardzo często powtarzam, że
w wizerunku miasta powinna być muzyka, a dokład-
niej skrzypce. argumentami są: świetna poznańska
szkoła wiolinistyczna i liczne konkursy, wykonawcze
(np. Ogólnopolski konkurs Skrzypcowy im. Zdzisława
Jahnkego) i lutnicze (Międzynarodowy konkurs Lut-
niczy im. Henryka wieniawskiego).
wydarzenia muzyka
w wizerunku Poznania
powinny być skrzypce
ze SŁawOMireM JarMOŁOwiCZeM rozmawia aGata SZuLC-wOźniak
Patronem naszego konkursu jest Georg Philipp
telemann – autor Fantazji, jednego z niewielu cyklów
utworów na skrzypce solo. nie wszyscy wiedzą, że
pierwszy etap twórczości kompozytora nazywa się nie-
kiedy „polskim”. telemann był zafascynowany muzyką
naszego kraju. Przebywał w Żarach, Pszczynie i kra-
kowie, gdzie zetknął się z polską muzyką ludową, która
inspirowała go w jego twórczości kompozytorskiej.
Jak zmieniały się konkursy na przestrzeni lat?
Bardzo sobie cenię, że ten konkurs był trafiony
od samego początku. Od pierwszej edycji cieszył się
ogromną popularnością i zawsze przyjeżdżało na
niego wielu wykonawców. w tym roku zgłosiło się aż
53 uczestników z Polski, Litwy, ukrainy, rosji, niemiec,
Czech, węgier, austrii, włoch, Hiszpanii, wielkiej Bry-
tanii i izraela. Jeśli chodzi o samą formułę konkursu –
wymagania repertuarowe, sposób oceniania wystę-
pów – niewiele się zmieniło. Zmieniają się wykonawcy.
Co jednak ciekawe – zdarza się tak, że uczestnik przy-
jeżdża raz, a potem wraca nawet kilkakrotnie. Mieli-
śmy kilka razy sytuacje, że skrzypek, który w jednej
edycji był w środku stawki, później wygrywał konkurs.
To możliwe dzięki dość elastycznym regu-
laminowym
ustaleniom
dotyczącym
wieku
wykonawców.
Górna granica to 18 lat. nie mamy dolnej. na kon-
kurs przyjeżdżają nawet bardzo młodzi skrzypkowie,
ale przecież talent objawia się czasami bardzo wcześnie.
krystian Zimerman, kiedy zdobył pierwszą nagrodę na
konkursie Chopinowskim, miał 19 lat, a wieniawski,
kiedy skończył konserwatorium Paryskie, miał 12 lat.
wiek dla wirtuoza nie jest bardzo istotny. konkursowe
występy udowadniają, że mamy do czynienia nie tyle
z młodzieżą, ile z dojrzałymi artystami.
Poziom jest z roku na rok coraz wyższy... Tak
lubi się mówić o konkursach.
nie było ani jednego konkursu, który miałby niż-
szy poziom niż poprzednie. warto spojrzeć w historię
konkursów i zauważyć, że bardzo często jury przy-
znaje dużo nagród - to znaczy, że wielu uczestni-
ków jest świetnych. Cieszę się z wysokiego poziomu
i z tego, że do Poznania przyjeżdża coraz więcej
uczestników zza granicy. To przecież duży wysiłek -
trzeba zorganizować wyjazd nie tylko dla młodego
skrzypka, ale i jego rodziny, nauczyciela, akompania-
tora. Chęć podjęcia tego trudu świadczy o renomie
konkursu. Bo wykonawcy mogliby przyjeżdżać na
inny konkurs - a przyjeżdżają na nasz.
Jak wyglądają Ścieżki kariery dotychczaso-
wych laureatów?
Mieliśmy duże szczęście, że pierwszy ogólnopol-
ski konkurs wygrała Agata Szymczewska [później-
sza zwyciężczyni XIII Międzynarodowego Konkursu
Skrzypcowego im. Henryka Wieniawskiego w Pozna-
niu - przyp. red.]. Przyjechała do nas jako bardzo
młoda osoba - i jej gra zachwyciła. Do dziś pamiętam
ten występ. Interesuje nas, ilu jest laureatów albo
uczestników Konkursu Telemanna w polskiej ekipie
na Konkursie Wieniawskiego - i jest ich zawsze bar-
dzo dużo. Podczas ostatniego XV Międzynarodowego
Konkursu Skrzypcowego im. H. Wieniawskiego wszy-
scy polscy uczestnicy, którzy awansowali do II etapu,
to laureaci bądź uczestnicy Telemanna.
Jak na międzynarodowym tle wypada polska
szkoła wiolinistyczna?
Polska szkoła wypada bardzo dobrze i tak samo
dobrze wypada szkoła poznańska. Mamy czterech
zdobywców pierwszej nagrody, którzy uczyli się
w Szkołach Muzycznych przy ulicy Solnej - są to:
Marta Pawłowska, Marta Gidaszewska, Celina Kotz
i Robert Łaguniak. Nasi absolwenci osiągają oczywi-
ście różne wyniki i nie zawsze zdobywają laury, ale na
pewno godnie reprezentują szkołę.
Kto będzie oceniał młodych skrzypków?
W tym roku będzie jedna zmiana - niedawno
zmarłego profesora Wojciecha Malińskiego zastąpi
profesor Karina Gidaszewska. Poza tym tradycyj-
nie - profesor Jurgis Dvarionas z Litewskiej Aka-
demii Muzyki i Teatru w Wilnie, Frantisek Novotny,
profesor Akademii Muzycznej w Brnie. Przyjadą
również Eszter Perćnyi, profesor Akademii Muzycz-
nej w Budapeszcie, jedna z największych skrzy-
paczek węgierskich, i znakomita profesor Tatiana
Liberova z Sankt Petersburga. W jury zasiądą
także: Tomasz Tomaszewski, koncertmistrz Deut-
sche Oper w Berlinie, i polscy jurorzy: przewodni-
czący komisji, profesor Michał Grabarczyk, i pro-
fesor Bartosz Bryła (obaj z poznańskiej Akademii
Muzycznej), profesor Antoni Cofalik z Krakowa i ja,
pomysłodawca i dyrektor konkursu.
FOT. DEKADEES
% Sławomir Jarmołowicz
skrzypek, pomysłodawca, organizator i dyrektor
Międzynarodowego Konkursu Skrzypcowego
im. Georga Philippa Telemanna dla młodych
skrzypków, muzyk Orkiestry Filharmonii
Poznańskiej
Jak wygląda współpraca między członkami
jury? Czy każdy kieruje się innymi kryteriami
i zwraca uwagę na inne aspekty wykonawcze?
Jestem przekonany, że każdy te kryteria ma nieco
inne, ale, jak sięgnę wstecz pamięcią, jestem zado-
wolony ze sprawiedliwych ocen komisji. Nie pamię-
tam, aby po którymkolwiek konkursie werdykt jury
był uważany za krzywdzący. Komisja jak na konkurs
młodzieżowy jest duża, ale to świadczy o randze kon-
kursu, liczne grono jurorów daje znacznie większą
pewność sprawiedliwej oceny.
XV edycja konkursu na pewno nie będzie
ostatnią. Czego życzyć na kolejne lata?
Może chciałbym, żeby nazwiska laureatów i uczest:
ników Konkursów Telemanna pojawiały się w progra-
mach konkursów i koncertów ośrodków muzycznych
całego świata? Poza tym życzylibyśmy sobie dalszego
wsparcia lokalnych władz. Jesteśmy wdzięczni Urzę-
dowi Marszałkowskiemu Województwa Wielkopol-
skiego i Urzędowi Miasta Poznania, które uwierzyły
w konkurs i dotują go od samego początku. 4
XV Międzynarodowy Konkurs Skrzypcowy
im. Georga Philippa Telemanna
24-26.03
szczegóły na: www.telemann.art.pl
IKS / marzec 2018 / 15
WYDARZENIA festiwale
Odzwierciedlenie
naszych czasów
ALEKSANDRA BLIŹNIUK
Filharmonia Poznańska, Akademia Muzyczna, Centrum Kultury ZAMEK, a nawet Urząd Miasta — mury
tych instytucji wpuszczą do siebie świeży powiew sztuki najnowszej. A gdy usłyszymy pierwsze dźwięki
wyrwane z okowów tradycyjnej tonalności, będzie to dla nas znak, że wiosna już nadeszła.
V_ Inauguracja festiwalu odbędzie się
w Filharmonii Poznańskiej, gdzie
usłyszymy koncert zatytułowany
W dawnym i nowym stylu. Nawią-
zujący do nazwy wydarzenia
repertuar możemy podzielić na
dwie części. W pierwszej usły-
szymy utwory polskich klasy-
OO SZCUCWO NOCY SCO
Henryka Mikołaja Góreckiego oraz
Witolda Lutosławskiego. Część druga
przeniesie nas we współczesne czasy. Pra-
wykonanie Morza traw poznańskiego
kompozytora Janusza Stalmierskiego
zestawione zostanie z La barcą z 2005 -
| OWA EWA SOSW ZAN ETZ WIZY
mało znanej w Polsce Litwinki Onute
Narbutaite.
W czasie festiwalu usłyszymy około
70 utworów, w tym kilkanaście prawyko-
nań. Podobnie jak we wcześniejszych edy-
(EA OWYEKOZES ONTARIO COJ OZ
utwory kompozytorów związanych z Pozna-
niem, m.in. Krzysztofa Meyera, Moniki
Kędziory, a także młodych polskich kom-
Obok muzyki polskiej zabrzmią utwory z całego
świata, zarówno te utrwalone już w literaturze
muzycznej (m.in. Karlheinza Stockhausena In
Freundschaft na klarnet solo, Luciana Berio
Sequenza IX b), jak i kompozycje mniej
|. popularne. Wśród prawykonań znajdą się
wyłącznie polskie kompozycje.
Wykonawstwo muzyki współczesnej
to niezwykle fascynująca, trudna, a nie-
rzadko niewdzięczna praca. I chociaż
w wielu epokach słuchacze bardziej doce-
niali to, co dawne, to nie sposób nie czuć
szczególnej wdzięczności dla dzisiejszych
CA AKOWAR NOC UI CIAYAWKICNAZ WO ONEJ)
dziedziny wykonawczej. Podczas tegorocz-
nej edycji Poznańskiej Wiosny Muzycznej
usłyszymy m.in. Tomasza Sośniaka (for-
) tepian), Blankę Dembosz (sopran), Łuka-
_ sza Laxy (wiolonczela), Ostapa Manko
(skrzypce), Barbarę Borowicz (klarnet)
oraz zespół Sepia Ensemble.
Wybierając się na kolejną edycję
Poznańskiej Wiosny Muzycznej, warto
zabrać ze sobą otwarte uszy i umysł.
Muzyka nowsza jest odzwierciedle-
pozytorów związanych z innymi ośrodkami
(m.in. Artura Zagajewskiego, Sławomira Kup-
czaka, Jagody Szmytki czy Macieja Jabłońskiego).
Nie zabraknie także muzyki klasyków. Prócz
wspomnianych utworów Pendereckiego, Górec-
niem naszych czasów. I choć często
prawia przyjemność, jeszcze częściej
pokoi, zastanawia, intryguje. |
47. Poznańska Wiosna Muzyczna
kiego i Lutosławskiego usłyszymy również (zde- ZEN)
cydowanie za rzadko wykonywane) kompozycje program na:
Tomasza Sikorskiego i Bogusława Schae www.wiosnamuzyczna.pl
16 /IKS / marzec 2018 DJĘCIU: BARBARA BOROWICZ, FOT. ZUZANNA SZCZERBIŃSKA
RECENZJE sztuka
Rak piersi i brokat
ALEKSANDRA NIEŚCIORUK
Od stycznia można w Arsenale oglądać kontrowersyjną wystawę fotografii, uwieczniającą perypetie
pary performerek i partnerek w życiu osobistym, Beth Stephens i Annie Sprinkle. Romantyczne
przygody Beth Stephens, Annie Sprinkle i raka piersi to poruszający zapis zmagania się z traumą
choroby i wychodzenia jej naprzeciw z podniesionym czołem.
V Annie Sprinkle zmieniła swoją operację i chemiote-
rapię w spektakl artystyczny, który niewątpliwie jawić
się może jako bardzo odważny. Nie tyle przez to, że
pokazuje walkę z rakiem przez pryzmat homoseksu-
alnego uczucia łączącego parę, ile przez kampową
estetykę połączoną z dokumentacją erotycznego
współżycia. Elementy te zostały zestawione z trady-
cyjnie eksponowanymi, niemniej tragicznymi aspek-
tami choroby - walką o życie i wizualną dosłownością
zdjęć operowanego ciała.
Wyjściowe założenia projektu łączące brokat z cho-
robą mogą się wydawać szokujące. Idąc na wystawę,
byłam zaniepokojona tym zestawieniem, jednak nega-
tywne odczucia znikają po obejrzeniu zdjęć. Kolorowe
inscenizacje zrównoważone zostały czarno-białymi
zdjęciami autorstwa Davida Steinberga, które eks-
ponują przede wszystkim wzajemną czułość i troskę,
wyrażoną na przykład przez akt mycia ogolonej po
chemioterapii głowy. Poprzez zastosowaną estetykę
kampu widz staje się świadkiem ogromnego uczu-
cia łączącego artystki, pomagającego najczarniejsze
momenty przysłonić kolorowym światem ich nieskrę-
powanej i wyzwolonej wyobraźni. Performerki poka-
zują najintymniejsze chwile towarzyszące przebie-
gowi choroby, zaskakując widzów poczuciem humoru,
pozytywną energią i kreatywnością. Artystki śmiało
wykraczają poza rozpowszechniony w świadomości
4 Aleksandra Nieścioruk
studentka historii sztuki na
Uniwersytecie im. Adama
Mickiewicza. Uwielbia
malarstwo młodopolskie i piękne
klatki schodowe zabytkowych
poznańskich kamienic.
publicznej, konserwatywny obraz walki z rakiem, kon-
centrujący się na cierpieniu. Pokazują, że chore ciało
nie przestaje być obiektem seksualnych pragnień,
a także że czerpanie przyjemności ze współżycia (nie
tylko erotycznego, ale i emocjonalnego) jest moż-
liwe również w czasie chemioterapii. Annie w czasie
walki z rakiem nie przestaje być proseksualną femi-
nistką, konsekwentnie podtrzymującą swój kampowy
wizerunek celebrytki i emerytowanej gwiazdy porno,
naruszając tym samym społeczne tabu chorego ciała
i dokonując odważnego "wyjścia z ukrycia”.
Na uwagę zasługuje sposób wykorzystania miej-
skiego fotoplastykonu, będącego jedną z lokalnych,
turystycznych atrakcji. Urządzenie dodaje ekspozycji
dodatkowych znaczeń, niemożliwych do wygenero-
wania przez tradycyjny pokaz zdjęć. Erotyczny aspekt
wystawy zostaje dodatkowo podkreślony przez wpi-
sany w fotoplastykon element „podglądania” przez
wizjer. Pokaz dzięki temu przypomina peep-show
i zyskuje na intymności.
Zastosowanie fotoplastykonu łagodzi również ewen-
tualne kontrowersje - niemożliwe jest, by przypadkowy
widz został zaatakowany odważniejszymi zdjęciami ze
ścian miejskiej galerii. Należy jednak zadać pytanie,
czy o taki efekt chodziło artystkom, dokonującym prze-
cież odważnego coming-outu chorego ciała. W moim
odczuciu działa to na korzyść pracy. Odbiorca posta-
wiony został w sytuacji kameralnego odbioru, co z jed-
nej strony dodaje pikanterii zdjęciom, z drugiej zaś
podkreśla osobisty wymiar miłosnej relacji. 4
Romantyczne przygody Beth Stephens,
Annie Sprinkle i raka piersi
Fotoplastykon, Galeria Miejska Arsenał
19.01-1.04
IKS / marzec 2018 / 17
RECENZJE teatr
Słowacki
na placu Mickiewicza
ANNA TOMCZYK
Jakub Skrzywanek robi spektakl o tym, dlaczego żaden Kordian nie chce już być Kordianem.
V Przed wejściem do Malarni stoi przykryta biało-
-czerwoną flagą trumna, a po przekroczeniu progu
zamiast sceny ujrzymy coś na kształt przestrzeni
wystawowej - prostą makietę, którą dzięki obja-
śnieniom zawartym w informatorze możemy roz-
poznać jako poznański plac Mickiewicza. W tej
przestrzeni zaraz pojawią się aktorzy performe-
rzy, tymczasem mamy jeszcze chwilę na zwie-
dzanie, spacer, zajęcie miejsc. Tak zaaranżowana
scena z miejscami dla publiczności ustawionymi
po trzech jej bokach to nie tylko zburzenie czwar-
tej ściany między spektaklem a widzem. Wyko-
rzystując dobrze znane elementy miejskiej topo-
grafii, reżyser wyprowadza spektakl na zewnątrz,
do miejskiej przestrzeni, a może raczej zaprasza
miasto na scenę. Takim gestem podkreśla udział
teatru w życiu miasta, wtapia się w jego klimat
i rytm, wyprowadza go na ulicę. A na ulicy wyda-
rzyć może się wszystko, lecz niekoniecznie od razu
wielki, romantyczny dramat.
Śmierć Kordiana
Nie będzie to spoiler, jeśli zdradzę od razu, że
w trumnie przed teatrem leży Kordian. Młody reżyser
Jakub Skrzywanek już w wywiadach zapowiadających
spektakl przyznał, że chce pochować Kordiana. I robi
to tak skutecznie, że Kordian nie mieści się w teatrze,
4% Anna Tomczyk
Pisuje o teatrze, książkach
i przekładzie.
18 /IKS / marzec 2018
polonistka, anglistka, tłumaczka.
musi czekać na swoją kolej, kiedy my zapoznajemy
się z przestrzenią placu - o ironio - Mickiewicza. Na
początku rozgrywa się coś na kształt szkolnej aka-
demii - jest list od prezydenta Dudy, inauguracja
obchodów stulecia odzyskania niepodległości, są
nawet jacyś Kordian (Konrad Cichoń) i Laura (Kor-
nelia Trawkowska), którzy drżącymi głosami recytują
miłosne wyznania. W końcu Kordian umiera - na to
chyba wszyscy czekali, teraz dopiero można rozpo-
cząć właściwy spektakl. Pojawiają się kolejne wciele-
nia Kordianów i Kordianek, każdy z innym problemem
i innym carem do obalenia, nie każdemu jednak spie-
szy się do umierania za ideały.
Kordianowie i Kordianki
Tekst Słowackiego płynie w kolejnych scenach
spektaklu Skrzywanka, wybrzmiewa swoim klasycz-
nym rytmem i wielkimi słowami, ale w kontekście
tego wszystkiego, co rozgrywa się na scenie, zna-
czy niewiele. Prosty przekaz - Kordian nie jest już
bohaterem młodego pokolenia - mógłby się obyć
właściwie bez wieszcza. Dużo silniejszy akcent został
położony chociażby na teksty Siksy - Alex Freiheit -
która wykrzykuje swoją prawdę o carze-mężczyźnie
gwałcącym i molestującym kobiety za ogólnym spo-
łecznym przyzwoleniem. Bardziej poruszający jest
wizerunek schorowanego papieża Jana Pawła II niż
monolog na Mont Blanc. Ciekawsza zdaje się oso-
bista historia Wiesława Zanowicza, który przed 39
laty grał Kordiana w rzeszowskim Teatrze im. Wandy
Siemaszkowej, niż jego sceniczne wcielenie. Tak, to
wszystko - i jeszcze więcej - zmieściło się obok sze-
ściu Kordianów i Kordianek. I zmieściłoby się jeszcze
więcej, wszak Kordian i tak już nie żyje.
jdza w zakłopo-
najbardziej
| rozczarowująca
ego spektaklu -
mienia między
e też między
i a widownią.
wym rozwiąza-
UA ienie Poznań-
które w roli widza
Ć : , wują spektakl z per-
PAKOWE ję j go, niezaangażowa-
zaciąga też ; E apewne w wieku
AZEOAWZJZCH
UCI s „e , „Jak im się aż tak
i krzyk. Wykrzyc SŁ Icy di 0 niech wyjeżdżają” -
jest być może o Z ZZA CY: zone prawie dwugo-
SWO OSZNJ ECCE a a, GAM pektaklem. Jak długo już
| CZE CLCOCJI ezideowość m trwa to nieporozumienie? 4
młodego pokolenia, « ] , tha.
cześnie odkrywa jakiś bł | . Er" ' Kordian
niedostatek w kom 1 A * Ia Słowackiego
dianowie Skrzywan M : k (ub Skrzywanek
DOCIEC SO ŚĆ - Polski, Malarnia
ficznej bariery wcal , (
aktora i ZZO
FOT. MAGDA HUECKEL
0 RECENZJE muzyka
Melancholia
i buta
ALEKSANDRA BLIŹNIUK
O tym, jak ważnym wydarzeniem był koncert Orkiestry Kameralnej Polskiego Radia Amadeus
i Jazz at Lincoln Center Orchestra, świadczył tłum osób, jakiego od dawna Aula UAM nie gościła
w swoich progach. Tłum, trzeba przyznać — wyjątkowo różnorodny.
V Cowyniknie, gdy orkiestra klasyczna zacznie praco-
wać nad dziełem mocno osadzonym w kanonie muzyki
europejskiej, jednak do współpracy zaprosi najzna-
komitszych solistów jazzowych? Co wyniknie, gdy
klasyczną formę rozepchniemy niepokornymi solów-
kami, a w znane wszystkim melodie wpleciemy mocne,
bigbandowe brzmienie? Jeśli tylko tymi dwoma zespo-
łami będą Amadeus i zespół Marsalisa - wówczas uda
się rzecz wyjątkowa! Prócz stałych bywalców koncer-
tów muzyki klasycznej na długo wyczekiwane wyda-
rzenie przybyło mnóstwo amatorów jazzu, wielbicieli
gry Wyntona Marsalisa, studentów i uczniów. Kiedy
w końcu udało się rozlokować rozemocjonowanych
słuchaczy, zabrzmiały Obrazki z wystawy Modesta
Musorgskiego, jakich dotąd nikt nie słyszał.
Nowa aranżacja Obrazków, którą opracowała
Agnieszka Duczmal wespół z muzykami Jazz at Lin-
coln Center Orchestra, była naprawdę widowiskowa.
Znane wszystkim części utworu Musorgskiego
poprzedzielane były improwizacjami muzyków jazzo-
wych. Improwizacjami niekiedy opartymi na tematach
utworu, innym razem przenoszącymi nas w zupełnie
odległe, niepokorne, niezwykle intrygujące muzyczne
odniesienia. Wykonanie dzieła Musorgskiego, cho-
ciaż naprawdę wyjątkowe, chwilami budziło niedosyt.
Bywało, że muzycy Amadeusa tak zasłuchiwali się
w oryginalne brzmienie sąsiadów, że gdy przychodziła
W Aleksandra Bliźniuk
krytyczka muzyczna
i wierna słuchaczka muzyki -
tej dawnej i najnowszej
20 /IKS / marzec 2018
ich „klasyczna” część, wydawali się na nią nieprzygo-
towani, przez co nierzadko napięcie zbudowane przez
jazzmanów upadało.
Zabawne były te wzajemne podpatrywania muzy-
ków. Liczyłam jednak, że zderzenie tak różnorodnych
żywiołów przyniesie więcej w kolejnych utworach. Tam
jednak kameraliści oddali scenę swoim gościom. Wysłu-
chaliśmy więc standardów jazzowych oraz własnych
utworów zespołu i doświadczyliśmy całej palety emocji,
jakie niesie ze sobą jazz. Doskonale wypadł utwór Tur-
nera Laytona i Henry'ego Creamera, After You've Gone.
Utwór prosty, więc tym bardziej podatny na skompliko-
wane i pobudzające wyobraźnię improwizacje.
Przed tym wieczorem miałam obawy, że ciężar
koncertu przeniesie się na grę Marsalisa. I chociaż
nie sposób nie lubić tego charyzmatycznego instru-
mentalisty, dobrze było usłyszeć także pozostałych
członków zespołu. Chrapliwość, liryka, nonszalancja,
buta - wszystko to przewijało się w grze najwspanial-
szego saksofonisty, jakiego miałam okazję posłuchać.
Sherman Irby - ten wieczór należał do Ciebie! Moją
uwagę zwróciła też niezwykle skupiona, lekko wyco-
fana, melancholijna gra Chrisa Crenshawa.
Wynton Marsalis powrócił do Poznania po 24 latach.
Myślę, że może być w pełni zadowolony z tego, jak
przyjęła go tutejsza publiczność. Żałuję tylko, że zbyt
mało było okazji, by posłuchać obu towarzyszących mu
zespołów we wspólnej grze. 4
Orkiestra Kameralna Polskiego Radia Amadeus
i Jazz at Lincoln Center Orchestra,
Wynton Marsalis — trąbka, Anna Duczmal-Mróz — dyrygent,
Aula UAM, 7.02
RECENZJE książki
Choroby i zarazki
ANNA SOLAK
Z pozoru zwyczajna polska rodzina. Mieszkanie w bloku, drobne sprzeczki, wiecznie grające telewizor
i radio. Obojętność matki i opresja ze strony ojca. | pies, który dyskutuje na równym poziomie
zdomownikami, zadając często kluczowe pytania, które jakoś nie mogą doczekać się mądrej odpowiedzi.
W Nie umiem zmyślać. Po prostu biorę jakieś frag-
menty ze swojego życia i pozwalam im obrastać
myślą - zdradza Joanna Bednarek, autorka książki
O pochodzeniu rodziny. To dlatego powieściowi
mama, tata i siostra są czymś na kształt ulotnych
duchów czy konstruktów myślowych, ale już pies
Misia kiedyś istniał naprawdę. Z tą różnicą, że ten
prawdziwy nie potrafił mówić. A szkoda.
O pochodzeniu rodziny, ni to powieść, ni przypo-
wieść, jest pierwszą nienaukową książką w dorobku
autorki - poznańskiej filozofki, tłumaczki i publicystki,
która publikowała już m.in. w „Krytyce Politycznej”
i „Czasie Kultury”. Jak sama przyznaje, opowiadaną
historią chciała pokazać, jak wszyscy bez wyjątku (łącz-
nie z psem) jesteśmy zanurzeni w traumie rodziny, jak
bardzo wpływa ona na kształtowanie naszej osobowości,
poczucia wartości i charakteru i jak silnie determinuje
nasze wszystkie późniejsze wybory. Niełatwa to lektura
dla kogoś, kto preferuje jednotorowy bieg akcji, prze-
widywalnych bohaterów czy zachowanie elementar-
nych realiów. Tu nie ma nawet o tym mowy, zwłaszcza
gdy powieściowy tata dosłownie traci głowę, a główna
bohaterka sprzedaje własną nerkę „na kino, książki,
ciuchy, płyty i inne tego rodzaju konsumpcyjne uciechy”
albo paraduje po osiedlu z pieczątką „nihil obstat” na
czole, przybitą tam przez katechetkę w ramach kary za
niepokorną odpowiedź na lekcji religii.
O pochodzeniu rodziny zdecydowanie jest prozą
eksperymentalną, a co za tym idzie rzeczą niełatwą
Ww Anna Solak
absolwentka historii
i dziennikarstwa na UAM.
Interesuje się filmem
i literaturą.
w odbiorze. Nieprzypadkowo poszatkowaną na frag-
menty, z których każdy stanowi interesujący, acz odrębny
wycinek rzeczywistości. Trochę powieść polityczna
o relacjach społecznych i teorii władzy uosabianej przez
ojca, trochę filozoficzna, ale w wersji pop - znacznie
łatwiej przyswajalnej niż sążniste traktaty ojców filo-
zofii. A wszystko to podsypane do smaku garścią abs-
trakcji i szczyptą ironii. W efekcie książka ta jest jak
szkatułka, z której raz wyciągniemy bibelot, który nas
rozśmieszy, innym razem smutną prawdę o sobie.
Ostateczny wniosek płynący z lektury jest banalny
i zatrważający jednocześnie - nie można uciec od
rodziny i nie można raz na zawsze się od niej uwolnić.
Można jedynie świadomie jej się przyglądać i równie
świadomie obserwować siebie. A potem postarać się
nie reprodukować przewin swoich przodków. Być
uważnym i czujnym, a skoro nie da się kontrolować
własnego życiorysu w stu procentach, potrafić cho-
ciaż nazwać kardynalne błędy. Jak w monologu ojca -
nieszczęśliwego i trochę śmiesznego, wciąż jednak
agresora: „W rodzinie się wszystko zaczyna i koń-
czy, przez rodzinę się wszystko genetycznie przenosi,
wygląd, charakter, i choroby, i zarazki. Mój ojciec był
złym człowiekiem, nie chcę mówić nic złego o moim
ojcu, nienawidzę tego skurwysyna, ale przecież nie
żyje staruszek, a o zmarłych nie mówi się źle, ja
byłem złym synem, a teraz jestem złym ojcem. Tylko
to inaczej wygląda, bo mam córki”. 4
Joanna Bednarek
O pochodzeniu rodziny
wyd. WBPiCAK
IKS / marzec 2018 / 21
22 / IKS / marzec 2018
Wszystko zaczęło się na podwórku św. Leo-
narda 1/1a?
ewa Burchard: tak, dokładnie.
Tam się Panie wychowały i poznały – jak czy-
tamy w książce Taki�Poznań�pamiętamy… Życie�
na� Winiarach� w XX� wieku. Choć dziś wygląda
tam zupełnie inaczej niż wtedy.
e.B.: Domy, w których się urodziłyśmy, jeszcze
stoją, ale podwórka są już inne, przebudowane...
katarzyna Stelmachowska: …ogrodzone
Najdawniejsze wspomnienia w obu „winiarskich”
książkach pochodzą od osób znacznie starszych.
k.S.: tak. Mamy wspomnienia pań, które są
o pokolenie starsze od nas. korzystałyśmy z ich opo-
wiadań i fotografii.
e.B.: najstarszą z żyjących jest pani walkowiak
(z rodziny Paetzoldów), ma 94 lata. Odwiedzamy ją
chętnie i czerpiemy jak ze skarbnicy wiedzę o winia-
rach. Podziwiamy wspaniałą pamięć, poczucie
humoru i życzliwość, którą się z nami dzieli.
k.S.: Podczas pracy nad pierwszym albumem zdo-
byłyśmy kilka przedwojennych zdjęć winiarskich sto-
warzyszeń i organizacji. na większości z nich, zawsze
pośrodku, stał charakterystyczny pan z siwą brodą.
nikt nie potrafił powiedzieć, kim jest. Dopiero pani
walkowiak, mimo kłopotów ze wzrokiem, na podsta-
wie naszego opisu zidentyfikowała nauczyciela i spo-
łecznika – Bolesława Dezora.
Co było dla Pań najważniejsze: odszukać wła-
sne wspomnienia, zrobić to dla winiarczyków czy
dla następnych pokoleń?
e.B.: Zaskoczyło nas, kiedy na pierwszej wysta-
wie pojawiło się wielu obecnych mieszkańców. Byli
bardzo zainteresowani tym, co tutaj kiedyś istniało.
Pierwszy tom dedykowałyśmy właśnie mieszkań-
com, dawnym i obecnym, z nadzieją, że nasza histo-
ria, nasze winiary – sąsiedzi, rodzice, znajomi – nie
zostaną zapomniane...
k.S.: My jesteśmy ostatnim pokoleniem, które
pamięta tamte winiary, dlatego ważne, że w albu-
mach na zawsze pozostanie ich obraz.
rozmowy
takie winiary pamiętamy
z ewą BurCHarD i katarZyną SteLMaCHOwSką rozmawia tOMaSZ JanaS
Bo był to wręcz podmiejski klimat.
e.B.: Można powiedzieć nawet wiejski, taka wieś
w Poznaniu. Pamiętam krowy, które wędrowały
ulicą Leonarda od strony kowalskiej, przechodziły
dzisiejszą Piątkowską i szły wyłomem. Dzisiejsze
os. Powstańców warszawy było polem. Stały jedy-
nie budynki sióstr pasterek, a poza nimi pola aż do
„Cepelinki”. Pamiętam już nie budowlę, jedynie pozo-
stałości po niej, płyty, wystające żelastwa porośnięte
trawą. takie winiary wspominamy, te krówki i bruk...
k.S.: …wozy konne gospodarzy. no i tak zwanych
wędrownych dziadów, którzy chcieli coś uhandlować,
zbierali szmaty.
Zanim powstały książki o Winiarach, była
wspomniana już wystawa.
e.B.: wystawa możliwa dzięki życzliwości winiar-
skiego proboszcza, który nie znając nas zupełnie, na
początku 2013 roku zaufał nam i udostępnił salę w Domu
Parafialnym. wystawę odwiedziło około dwóch tysięcy
osób. wielu winiarczyków było w posiadaniu własnych
zdjęć, pamiątek, ale po raz pierwszy mieli okazję zoba-
czyć w jednym miejscu ponad 400 fotografii dawnych
winiar. nie zapomnę reakcji jednego z panów, który
chwycił mnie za rękę i powiedział: „Dziewczyny, zróbcie
coś z tym, nie chowajcie tego z powrotem do szuflad”.
Pierwszy album sprawia wrażenie opowieści
o szczególnym miejscu, w którym żyją ludzie,
a album drugi – o ludziach na tle miejsca.
e.B.: Dokładnie tak. w drugim mowa też o licznych
organizacjach, o których wcześniej zbyt wiele nie wie-
działyśmy. rezultaty poszukiwań były dla nas zasko-
czeniem. taka sobie wieś, o której prawie zapomniano.
Jeden z tomów „kroniki Miasta Poznania” poświęcony
był winiarom i jest w nim wiele cennych informacji,
ale ma inny charakter.
Przyznam, że o klubie sportowym Urwinia też
wcześniej nie słyszałem.
e.B.: niewielu słyszało, my również.
Tęsknią Panie do Winiar?
k.S.: tak. Ja tam spędziłam 12 lat. i czuję się winiar-
czykiem, chociaż od lat mieszkam na winogradach.
E.B.:. Winiary to moje pierwsze miejsce: beztro-
skiego dzieciństwa, poczucia bezpieczeństwa, blisko-
ści rodziny, pierwszych przyjaźni, a za tym w doro-
słym życiu się tęskni.
Kiedy dziś wracają Panie na Winiary, co domi-
nuje: melancholia, smutek, inne emocje?
K.S.: Przed wystawą, przed albumami miałam żal,
sama nie bardzo wiem do kogo. Chyba najbardziej
do miasta, że zdecydowało w latach 70. o rozbiórce
„naszych” Winiar że wybudowano bloki na miejscu
dawnych gospodarstw. Natomiast po wystawie, kiedy
okazało się, że nie jestem sama w tęsknocie za tym,
co minęło, pogodziłam się z rzeczywistością. Teraz
spacer po Winiarach daje mi dużo radości.
E.B.: Ja nie miałam aż takich emocji, może dla-
tego że mieszkałam na Winiarach dłużej, dłużej też
na nich bywałam, oswajałam się ze zmianami, które
zachodziły. Po założeniu własnej rodziny wyprowadzi-
łam się, ale moi rodzice pozostali w tym samym domu
do śmierci. Do 2002 roku mogłam tam wracać razem
z dziećmi, które też mają winiarskie korzenie.
Dla Pań to już zamknięta opowieść czy będzie
ciąg dalszy?
E.B.: Pytają nas o to. Obie mamy ogromny sen-
tyment do naszej szkoły, nieistniejącej już „Siedem-
nastki”. Mimo że była biedna, obskurna, mile ją
wspominamy, spędzałyśmy w niej dużą część dnia.
Lekcje, potem zabawy, gry, kółka, odpowiedzialność
za „gazetki”...
K.S.: A po szkole chodziło się nad Wierzbak, który
później został skanalizowany, lub zimą na górki przy
ulicy Sokoła i Źródlanej...
I ta myśl o „Siedemnastce” kusi?
E.B.: Kusi.
K.S.: Musimy to zrobić (Śmiech). I musimy się spie-
szyć, tak jak przy drugim albumie.
E.B.: Niestety kilka osób nie doczekało. Były na
wystawie, „widziały swoją młodość”, czekały...
K.S.: ...jedna z pań obejrzała album w styczniu -
już sama nie miała siły go trzymać, oglądała z pomocą
córki - dosłownie na łożu śmierci.
Zatem będzie album o szkole.
E.B.. Szkoda, że została zburzona, najstarszy
budynek był z XIX wieku, więc zabytek. Stary, par-
terowy, z czerwonej cegły, ale pamiętamy, że całkiem
solidny. Jakie piękne miejsce, aby stworzyć w nim
winiarskie minimuzeum. Po pierwszej wystawie poja-
wiła się nadzieja, że znajdzie się lokal, w którym
można będzie gromadzić pamiątki czasów minionych,
które nie zawsze jest komu przekazać. Same nie
mamy takich możliwości, ale może znajdzie się pasjo-
nat i pomoże? 4
FOT. ZDJĘCIA Z ALBUMU TAKI POZNAŃ PAMIĘTAMY... DZIĘKI UPRZEJMOŚCI WYDAWNICTWA WAGROS
Początek ul. Bonin od ul. Winiarskiej
Katarzyna Stelmachowska i Ewa Burchard — autorki „winiarskich”
albumów (więcej na s. 91)
IKS / marzec 2018 / 23
24 / IKS / marzec 2018
Jest rok 1988, krótko przed przełomem ’89.
Jesteśmy w Poznaniu – jak się niebawem okaże –
mekce teatrów alternatywnych. Jak zaczyna
się historia Teatru Biuro Podróży? Dlaczego
powstał?
Początki sięgają jeszcze innego ustroju, kiedy
paszporty były własnością państwa, a nie obywa-
tela. Procedura ich uzyskiwania była wówczas
skomplikowaną i upokarzającą komunistyczną biu-
rokracją. nie zawsze dostawało się zgodę na pasz-
port i zgodę na wyjazd. Postanowiłem wtedy wraz
z grupą przyjaciół podróżować bez paszportów
i wiz – w teatrze i zapraszać na wspólne peregry-
nacje widzów. nie wiedziałem wtedy, jak wielka
jest magia słów. wkrótce potem komuna upadła,
a podróżowanie stało się naszym przeznaczeniem.
Zagraliśmy spektakle na wszystkich konty-
nentach, w ponad 60 krajach, i cały czas jesteśmy
w podróży.
Pierwsza premiera? Pierwszy festiwal zagra-
niczny? Pamięta Pan?
Pierwszym spektaklem był Einmal ist keinmal.
Przedstawienie opowiadało o marzeniu o lepszym
świecie, o wyjeździe na Zachód… Pamiętam, że była
tam drabina Jakubowa zrobiona z kiełbasy, zwisa-
jąca z nieba… Dostaliśmy za nasze debiutanckie
przedstawienie pierwszą nagrodę na Festiwalu
teatrów Studenckich „Start”. to nas dodatkowo
zmotywowało do pracy. Pierwsze granie za granicą
chyba było w niemczech. to było dla nas wtedy dość
egzotyczne środowisko. Spotkaliśmy mocno lewi-
cujących artystów, a my byliśmy nastawieni mocno
antykomunistycznie. Łączył nas młodzieńczy bunt
i energia.
Zdaje się, że łatwiej wymienić kraje, do któ-
rych przez ostatnie 30 lat Teatr Biuro Podróży
nie dotarł, niż te, w których grał…
rozmowy
Doświadczyliśmy
złożoności świata
z PawŁeM SZkOtakieM rozmawia SyLwia kLiMek
Graliśmy w największych ośrodkach kultury,
takich jak Londyn, nowy Jork, Berlin, Paryż, rzym,
Moskwa, ale bardzo sobie też cenię nasze pobyty
w ameryce Południowej i azji. Dotarcie do publicz-
ności tak odmiennej kulturowo, religijnie i społecz-
nie jest nie lada wyzwaniem. Zawsze się nam to uda-
wało, czego dowodem są ponawiane zaproszenia.
Daje mi to nadzieję, że mimo różnic wszyscy razem
należymy do rodziny ludzkiej, która kiedyś będzie
umiała się porozumieć.
Osobnym doświadczeniem są nasze spektakle
i warsztaty w krajach podwyższonego ryzyka, tam
gdzie nie ma demokracji, wolności i swobód oby-
watelskich: iran, irak, Palestyna, Jordania, kurdy-
stan. widzieliśmy tam nikczemność, okrucieństwo,
nadzieję i heroizm ludzi. na zawsze zapamiętamy
obrazy z Halabdży, która doświadczyła ataku bro-
nią chemiczną sprokurowanego przez Saddama
Husajna, warunki, w jakich żyją uchodźcy w Burj el
Barajneh, czy opowieści Palestyńczyków z Zachod-
niego Brzegu, którym Państwo izrael reglamentuje
wodę i odbiera ziemię.
Z każdą Waszą teatralną wyprawą wiążą się
konkretne emocje, wspomnienia. Które pozo-
stały w Was najmocniej?
każdy z nas ma swój ulubiony region. Ja najlepiej
czuję się w Brazylii. Zawsze jest tam dużo słońca,
muzyki i uśmiechu. Lubię bezpośredniość, sponta-
niczność Brazylijczyków. Możemy się od nich uczyć
radości życia.
Graliście w miejscach, w których teatr bywa
bardzo rzadko lub wcale, jak obóz uchodźców
palestyńskich w Bejrucie, Palestyna, Bliski
Wschód, Czarnobyl, Kuba… Są jeszcze takie
miejsca na mapie, na obecności w których zale-
żało Wam szczególnie, a z różnych powodów się
nie udało?
Silence — cisza w Troi — jeden ze spektakli, które pod koniec stycznia Teatr Biuro Podróży prezentował
Chciałbym kiedyś zagrać na Islandii, ciekawi
mnie ten kraj, nie tylko z powodów turystycznych.
Niedostępna ciągle pozostaje dla nas Japonia, to
hermetyczny rynek, ale wszystko przed nami.
Świat wokół, który przemierzyliście wszerz
i wzdłuż, przez ostatnie 30 lat zmienił się dia-
metralnie. A jak bardzo zmieniliście się Wy?
Teatr Biuro Podróży z 1988 roku i w 2018 roku
to wciąż ten sam Teatr?
Jesteśmy starsi, pewnie bardziej zdystanso-
wani wobec tego, co widzimy, spokojniejsi. Dużo
więcej rozumiemy i musieliśmy się nauczyć obcych
języków... Najważniejsze jest chyba jednak to, że
w Paweł Szkotak
na International Theatre Festival of Kerala w Indiach
doświadczyliśmy złożoności świata. Poznaliśmy
inne kulturowe kody i teatralne techniki. Pozna-
liśmy ludzi, dzięki którym zmieniła nam się per-
spektywa i pogląd na wiele międzynarodowych
kwestii. Staliśmy się bardziej kosmopolityczni
niż polscy.
Najbliższe plany podróży? W którym miejscu
na świecie planujecie świętować 30 urodziny?
Właśnie wróciliśmy z Indii. Zobaczymy, ile
podróży uda się zrealizować w tym roku, ale świę-
tować jubileusz 30-lecia chcielibyśmy w domu,
w Poznaniu. Tutaj jest nasze miejsce i tu chcemy
zawsze wracać. 4
rocznik 1965. Aktor, reżyser, absolwent psychologii na UAM. Założyciel i reżyser
poznańskiego Teatru Biuro Podróży - jednego z najważniejszych polskich teatrów
alternatywnych. Zrealizowali wspólnie wiele głośnych spektakli, które prezentowali
w najdalszych zakątkach świata: m.in. Giordano (1992), obsypane nagrodami na
festiwalach przedstawienie Carmen funebre (1994), Selenauci (1999) czy Rękopis
Alfonsa van Wordena (2001). W 2005 roku założyciel TBP został laureatem Paszportu
Polityki za „tworzenie mądrego, życzliwego dialogu z widownią w teatrze offowym
i instytucjonalnym”. Od 2003 do 2015 roku był dyrektorem Teatru Polskiego w Poznaniu.
FOT. DOUG SOUTHALL
IKS / marzec 2018 / 25
ROZMOWY
Piszę jedną powieść
w odcinkach
z RYSZARDEM ĆWIRLEJEM rozmawia MATEUSZ MALINOWSKI
Już nikogo nie słychać jest trzecią powie-
ścią rozgrywającą się w Poznaniu lat 20. i 30.
XX wieku. Pan, autor znany wcześniej z powieści
dziejących się w czasach PRL, także sięgnął do
kryminałów retro. Co intrygującego jest w tam-
tej epoce?
Lata 20. i 30. XX wieku wydają się zamierzchłą
przeszłością, ale korzenie demonów, które obecnie
opanowują nasz kraj, sięgają właśnie dwudziestolecia
międzywojennego. To był czas nabrzmiałego antyse-
mityzmu, organizacje o charakterze nacjonalistycz-
nym stawały się coraz bardziej prężne. Warto przyglą-
dać się tej przeszłości, aby móc znaleźć odniesienie
do tego, co dzieje się dzisiaj. Tę książkę pisałem
kilka miesięcy temu, a teraz problem antysemityzmu
znowu w naszym kraju wybił niczym przepełnione
szambo. Tamten czas jest często idealizowany, znany
głównie z przedwojennych filmów i powojennych
seriali, jak Kariera Nikodema Dyzmy. Tymczasem był
to okres dużej biedy, nierówności społecznych.
Akcję książki Tylko umarli wiedzą umieścił
pan niemal w przededniu dojścia do władzy
Hitlera. Społeczeństwo niezadowolone z sytu-
acji w kraju stawia na formację, która okaże
się nieporównywalnie gorsza. Znajdziemy tam
dosłowne wręcz nawiązania do „wstawania
z kolan”.
Gdy pisałem o Niemcach, którzy „wstają z kolan”,
to odwoływałem się do słów z ówczesnej propagandy,
że Niemcy „prostują zgięte karki”. Ruch faszystowski,
narodowosocjalistyczny, obiecywał ludziom przywró-
cenie godności, która została rzekomo im zabrana.
Skojarzenie o wstawaniu z kolan niejako samo się
narzucało.
Po kilku pokoleniach doświadczeń, jakbyśmy
nadal tkwili w tym samym miejscu.
Nie nauczyliśmy się niczego po endeckich wybry-
kach z gettem ławkowym ani po antysemickich
26 /1KS / marzec 2018
W. Ryszard Ćwirlej
autor książek kryminalnych, dziennikarz radiowy
i telewizyjny; ma w swoim dorobku kilkanaście
powieści, których akcja toczy się w czasach PRL
i w dwudziestoleciu międzywojennym, zawsze
w Poznaniu.
ekscesach w 1968 roku. Zaczynamy powtarzać
dokładnie te same kalki. Patrzę na to z przera-
żeniem. Nie wyciągamy z naszej historii żadnych
wniosków.
FOT. ARCHIWUM PRYWATNE
Może dlatego, że zamiast historii jako nauki
uprawiamy politykę historyczną.
Niestety to prawda. Polityka historyczna - kosz-
marne sformułowanie - narobiła wiele złego. Mam
nadzieję, że dożyjemy czasów, w których nikt nie
będzie tworzył polityki historycznej, a historycy będą
zajmowali się opisywaniem historii.
Co różni śledczych z Milicji od tych z czasu
II RP? Metody? Mentalność? A może wbrew
pozorom więcej jest podobieństw?
Prawdziwego „psa” policyjnego w zasadzie nic nie
różni od prawdziwego „psa” milicyjnego. Milicjanci,
o których piszę, nie służą w tej formacji, bo chcą siłą
utrzymywać panujący ustrój. Oni walczą ze światem
przestępczym, robią to, co powinni robić policjanci
śledczy. Oczywiście Milicja Obywatelska kojarzy się
z aparatem opresji, pałowaniem ludzi, ale tym zajmo-
wali się ZOMO-wcy, a inwigilacją podziemia SB.
W Już nikogo nie słychać pojawia się niejaki
Anastazy Olkiewicz, i zbieżność nazwisk nie
jest przypadkowa. Jest ojcem Teofila Olkiewicza,
bohatera kryminałów „milicyjnych”. To próba
stworzenia pomostu między różnymi czasami
historycznymi?
Zawsze powtarzam, że nie napisałem kilkunastu
powieści, ale cały czas piszę jedną w odcinkach. Opo-
wiadam historię mającą wiele wątków i bohaterów.
Siłą rzeczy muszę w latach 20. XX wieku odwoływać
się do bohaterów będących przodkami postaci z lat
późniejszych. Olkiewicz z lat 80. XX wieku musiał
mieć jakiegoś ojca. Zwrócił mi na to uwagę mój przy-
jaciel, lubelski pisarz Marcin Wroński, który kiedyś
zadzwonił do mnie i właśnie o to zapytał. Odpowie-
działem, że Olkiewicz miał ojca, ale nic nie wiem na
jego temat. W powieści Ręczna robota Teofil Olkie-
wicz wspomina jedynie o swoim ojcu, który walczył
w powstaniu wielkopolskim, a później brał udział
w wojnie polsko-bolszewickiej. Marcin Wroński pisał
kryminał dziejący się w latach 20. na Zamojszczyźnie
i tam pojawia się postać pewnego posterunkowego,
któremu chciał nadać nazwisko Olkiewicz, na co
chętnie się zgodziłem. I tak w wydanej kilka lat temu
książce Kwestja krwi Marcin Wroński umieścił Ana-
stazego Olkiewicza. Pod koniec powieści wsadza go
do pociągu i wysyła do Poznania. Jeszcze w pociągu
Olkiewicz spotyka pewną damę i coś tam zaczyna
między nimi iskrzyć, ale na tym powieść się kończy.
Postanowiłem kontynuować temat, ale przedtem
stworzyłem przestrzeń i bohaterów, którzy pomogą
Olkiewiczowi odnaleźć się w poznańskiej rzeczywi-
stości: komisarza Fischera, sierżanta Okonia, paru
innych, którzy znali go z czasów powstania i wojny.
W pierwszej książce, Tam ci będzie lepiej, dziejącej
się w 1924 roku, Olkiewicza jeszcze nie ma, poja-
wia się we wspomnieniach. W Już nikogo nie słychać,
w roku 1926, przyszedł czas, aby Olkiewicza wyciąg-
nąć z pociągu.
Antoni Fischer, główny bohater serii, jest
postacią całkowicie wymyśloną czy ma jakieś
oparcie w osobie lub osobach kiedyś żyjących?
W czasach międzywojennych mieliśmy kilku zna-
nych policjantów, ale do powieści nie można było
zaadaptować jednej postaci. Dysponujemy skromną
wiedzą na temat tego, co ci policjanci robili, zacho-
wało się niewiele dokumentów. „Ulepiłem” więc
takiego typowego poznaniaka, o cechach dających
czytelnikowi możliwość zaprzyjaźnienia się z nim.
Fischer w pierwszej powieści poznaje swoją
przyszłą żonę - Niemkę. Z kolejnych ksią-
żek dowiadujemy się, że zamieszkali razem
w Poznaniu, doczekali się potomstwa. Pod
koniec lat 30. XX wieku polsko-niemiecka
rodzina z pewnością stanie przed bardzo trud-
nym wyborem. Dowiemy się z pańskich książek,
jakiego wyboru dokonają?
Myślę o tym i trochę się tego nawet obawiam.
Celowo stworzyłem taką rodzinę, aby pokazać, że
Poznań był miastem wielu narodowości. Zdarzały
się mieszane małżeństwa. Komisarz nosi niemieckie
nazwisko, ale czuje się Polakiem. W przedwojennej
niemieckiej Pile, nazywającej się Schneidemiihl, żyło
wielu Niemców noszących polskie nazwiska. To było
pogranicze, tygiel kulturowy. Stąd pomysł stworzenia
małżeństwa polsko-niemieckiego, które w 1939 roku
będzie musiało dokonać wyboru. Jakiego? Jeszcze do
końca nie wiem, jeszcze nie stawiam ich przed tym
wyborem. Na razie kolejna książka rozgrywać się
będzie w latach 1918-1919.
Jaka to będzie tym razem historia?
Umieszczę akcję na tworzącym się wtedy Uniwer-
sytecie Poznańskim. To mój ukłon w stronę uczelni,
która w 2019 roku będzie obchodziła 100-lecie. Wcze-
śniej, jeszcze w tym roku przed wakacjami, ukaże się
powieść Masz to jak w banku dziejąca się w przeło-
mowym roku 1989. 4
Ryszard Ćwirlej
Już nikogo nie słychać
Wydawnictwo Czwarta Strona
GMT
U SŁYCHAĆ
| 3
IKS / marzec 2018 / 27
28 / IKS / marzec 2018
]
]Późna zima 1968 roku przyniosła PrL wielkie poli-
tyczne tąpnięcie, którego kulminacją były masowe
protesty studentów warszawy odważnie demonstru-
jących swój sprzeciw wobec komunistycznego sys-
temu roszczącego sobie pretensje do kontrolowania
wszelkich aspektów życia społeczno-politycznego.
kamykiem uruchamiającym marcową lawinę było
zdjęcie przez cenzurę Dziadów w reżyserii kazimie-
rza Dejmka, których premiera odbyła się w listo-
padzie 1967 roku na deskach teatru narodowego
(notabene z okazji 50-lecia rewolucji październi-
kowej!). Gwałtowność niezależnego studenckiego
ruchu, który narodził się wówczas na ulicach stolicy,
była dla partii władzy pewnym zaskoczeniem. Z dru-
giej jednak strony stała się dla niej długo wyczeki-
wanym pretekstem umożliwiającym bezpardonowe
uderzenie w wyraźnie dystansujące się od polityki
PZPr środowisko liberalnej inteligencji, które obar-
czono odpowiedzialnością za taki, a nie inny rozwój
wydarzeń. Szczególnie mocno podkreślano fakt
żydowskiego pochodzenia części jej przedstawicieli,
co z kolei dało asumpt do rozpoczęcia dramatycz-
nej w skutkach „kampanii antysyjonistycznej”, która
doprowadziła do utraty pracy, a w konsekwencji do
wyjazdu z Polski ok. 15–20 tys. jej obywateli.
Stolica wielkopolski nie była bynajmniej białą
plamą na mapie studenckich protestów, które
począwszy od 8 marca 1968 roku, poczęły obejmo-
wać najważniejsze ośrodki akademickie w kraju.
Pierwsze ulotki wzywające do solidarnościowych
manifestacji, wspierających opór warszawskiej
studenterii, pojawiły się w poznańskich akademi-
kach w niedzielę 11 marca, kulminacja wydarzeń
historia
Młodzież kontra
dyktatura ciemniaków
PiOtr GrZeLCZak
Kilka tysięcy studentów protestujących w centrum miasta, brutalne interwencje ZOMO, gaz
łzawiący, gumowe pałki, aresztowania, medialna nagonka wymierzona w „wichrzycieli”, wreszcie
haniebny, partyjny wiec na placu Mickiewicza. Tak wyglądał Marzec 1968 w Poznaniu.
przypadła zaś w Poznaniu na cały kolejny tydzień.
w tych dniach poznańscy żacy w sile od kilkuset
do nawet kilku tysięcy uczestników, co jest liczbą
godną szacunku, zwłaszcza jeśli weźmiemy pod
uwagę fakt, że pod koniec lat 60. na studiach dzien-
nych uczyło się tutaj ok. 17 tys. osób, demonstrowali
w samym sercu miasta – na placu Mickiewicza. tę
lokalizację łatwo wytłumaczyć, wskazując na poło-
żony w jego bezpośrednim sąsiedztwie pomnik naro-
dowego wieszcza. Z drugiej wszakże strony takie
umiejscowienie protestów zdradza chyba pewne
związki z Czerwcem 1956, które z kolei znajdują
poważne wsparcie za sprawą kilkutysięcznego prze-
marszu pod położony niedaleko gmach kw PZPr,
co miało miejsce wieczorem 12 marca 1968 roku.
Zauważmy przy tym, że obok ostentacyjnego pale-
nia gazet i skandowania haseł, które nie odbiegały
w zasadzie od marcowych standardów znanych
z innych miast (m.in.: „Prasa kłamie”, „Żądamy
Dziadów”, „Studenci wszystkich miast łączcie się”
etc.), wyjątkowo mocno wybrzmiały tutaj okrzyki:
„niech żyją robotnicy Cegielskiego”, zawołanie zaś:
„robotnicy z nami” miało być przez studentów pona-
wiane jeszcze po wielekroć. Odpowiedź na podobne
gesty, która nadeszła ze strony poznańskich robot-
ników, była jednak dość mizerna. nie licząc mało
chwalebnego zaangażowania tzw. aktywu, który
był często mylnie utożsamiany z ogółem robotników,
postawę większości załóg można określić jako obo-
jętną. Pomimo to poznańska PZPr żywiła wyraźne
obawy związane z atmosferą panującą „na zakła-
dach” i prowadziła w tych dniach nieustanny moni-
toring robotniczych nastrojów ze szczególnym
uwzględnieniem HCP. Ideałem
była sytuacja, gdy z nieskry-
waną ulgą można było donieść
zwierzchnictwu w Warszawie,
że w Cegielskim „nie dostrzega
się grupowego zbierania pra-
cowników” i „nie notuje się jaw-
nej ani ukrytej działalności ele-
mentów reakcyjnych”.
Począwszy od 13 marca,
poszczególne manifestacje były
tyleż metodycznie, co niezwykle
brutalnie rozpędzane przez znaczne siły ZOMO, MO
i ORMO. Odpowiedź poznańskich władz na studenc-
kie protesty to jednak nie tylko gumowe pałki, gaz
łzawiący, szeroko zakrojone zatrzymania (214 osób!)
i procesy wymierzone w „rozwydrzonych wichrzy-
cieli”. Prędko ruszyła bowiem intensywna kampania
propagandowa mająca objaśnić społeczeństwu praw-
dziwy charakter „gorszących zajść” oraz ich rzeczy-
wistych inspiratorów. Co jednak dość znamienne,
lokalna prasa donosząca o „ulicznych burdach”
szczególnie intensywnie odwoływała się zarówno do
rangi Poznania, „cenionego w kraju za pracowitość
i rozwagę”, jak i bez cienia skrępowania podpierała
FOT. J. UNIERZYSKI, ZE ZB. MHMP, ULOTKA ZE ZB. IPN
godz 20* —12 II
prad aula, UAM
Studencka ulotka kolportowana w Poznaniu, 12.03.1968 r.
Tzw. aktyw robotniczy
czasie partyjnego wiecu
placu Mickiewicza,
się autorytetem robotników
Cegielskiego, którzy rzekomo
jednogłośnie mieli protesto-
f( wać „przeciwko chuligań-
z Ha " skim wybrykom wykolejonej
JiUEC u Ma i zdemoralizowanej części
l warszawskich studentów”.
Najważniejszym elementem
marcowej nagonki zaaranżo-
wanej przez poznańską PZPR
był jednak „spontaniczny”
wiec „przeciw wichrzycielom
ładu i porządku publicznego”, który 16 marca 1968
roku zorganizowano na placu Mickiewicza. Zapro-
szono nań ok. 50 tys. członków PZPR, którzy wyra-
zili „pełne poparcie dla polityki partii, jej I Sekre-
tarza tow. Władysława Gomułki” oraz domagali się
„surowych konsekwencji do prowodyrów i inspirato-
rów zajść”. „Marcowe” przemówienie I sekretarza
KW PZPR Jana Szydlaka, charakter przyjętej rezolu-
cji oraz haniebne hasła, które wówczas wznoszono
(m.in. „Syjoniści do Izraela”, „Precz z bankrutami
politycznymi”), stanowią do dziś jedną z najbar-
dziej przygnębiających kart w powojennych dziejach
grodu Przemysła. 4
IKS / marzec 2018 / 29
30 / IKS / marzec 2018
]
]Słynna „Hanka” została właśnie oddana po remon-
cie, który trwał od marca 2016 r. Budynek został
nowocześnie urządzony i wyposażony, wszyst-
kie pokoje (w czarno-białej tonacji) mają łazienki
z prysznicem, wybudowano też parking i zadaszony
postój dla rowerów. kilka jednoosobowych pokoi
zostało przystosowanych dla niepełnosprawnych,
numery pokoi zapisane zostały także brajlem. Jest
stołówka z regałami na książki (sic!), sala telewizyjna
i elegancka, owalna sala na małe koncerty, spotkania.
na wykończenie czeka sala teatralna z zapleczem –
do „Hanki” powrócą Maski. Podczas uroczystego
otwarcia od dawnych mieszkańców i bywalców aka-
demika słyszało się głosy, że to „już nie to”, że „zbyt
sterylnie”, mało „nobliwie”. Jest w tym sporo nostal-
gii – „Hanka” miała w czasach PrL-u swoją sławę, ale
też pamięci o jej korzeniach z okresu międzywojen-
nego i specyficznej, nie do podrobienia estetyce.
Hanka została
Budowę budynku rozpoczęto w 1927 r., od
początku miał w nim funkcjonować akademik uni-
wersytetu Poznańskiego. Projekt wykonał roger
Sławski – architektura „Hanki” wraz z reprezenta-
cyjnym wejściem z kolumnami ma niemal pałacowy
charakter. Znakomicie wpisuje się w pejzaż ulicy,
wytyczonej i zaprojektowanej przed i wojną świa-
tową przez wybitnego urbanistę Josepha Stübbena,
po likwidacji umocnień fortecznych. wówczas pełna
zieleni i spokojna ulica z willową głównie zabudową
nosiła nazwę kasierring i należała do urokliwych
miejsc w Poznaniu (trudno to dziś odczuć…). w okre-
sie międzywojennym nosiła nazwę wały Leszczyń-
skiego. kiedy w 1950 r. została przemianowana na
al. Stalingradzką, patronką akademika została Hanka
historia
nic, tylko się uczyć!
Daina kOLBuSZewSka
Poznański akademik „hanka” pachnie nowością i nowoczesnością, czeka na studentów i gości.
Słynny budynek z reprezentacyjnym wejściem ma ciekawą, a poza tym długą, historię – pamięta
jeszcze PeWuKę. Od 1984 r. „hanka” wpisana jest do rejestru zabytków.
Sawicka i stąd po prostu „Hanka”. Od 1990 r. nosi
nazwę al. niepodległości, ale „Hanki”, która wrosła
w miasto, nikt nie zamierzał zmieniać.
Zawiłe kwestie gruntowe
Historia budowy „Hanki” jest od strony prawnej
dość zawiła. Grunt przy wałach Leszczyńskiego, który
pozyskał uP, pierwotnie przeznaczony był pod budowę
Banku Polskiego i pozostawał do dyspozycji Minister-
stwa Skarbu. wojewoda poznański adolf Bniński zwrócił
się do Ministerstwa robót Publicznych o zmianę decyzji
na korzyść uczelni. Sprawa gruntu ciągnęła się długo
i pełna jest niejasności. rektor uniwersytetu przyznał
w 1938 r., że budowa akademika odbyła się bez for-
malnych rozstrzygnięć (jakoś mało po poznańsku!). Do
wybuchu wojny nic się w tej kwestii nie zmieniło.
na sfinansowanie budowy przeznaczono czesne
i wpisowe części studentów oraz kredyt z Banku
Cukrownictwa, a potem także w Banku Gospodarstwa
krajowego i subwencje pozyskane przez uniwersytet.
Ostatecznie koszt budowy wyniósł 2 529 040,10 zł.
Kurator najważniejszy
Pierwszą część budynku oddano do użytku w maju
1927 r. Podczas Powszechnej wystawy krajowej
w 1929 r. w akademiku nocowały i stołowały się
wycieczki studentów z innych miast. w sumie do dys-
pozycji było 245 pokoi (ogółem 332 łóżka) oraz dwie
sale jadalne, czytelnia, kaplica, kuchnia centralna
z pomieszczeniami gospodarczymi, pralnia, praso-
walnia, mieszkanie kuratora oraz mieszkanie dla żeń-
skiej służby kuchennej, portiernia (kluczy nie wolno
było zabierać ze sobą, obecnie jako klucz służy karta
magnetyczna) i poczta.
Poznański SDE (obecnie Dom Studencki Hanka) zj 2
a >
dziestoleciu międzywojennym „> i
Kurator był postacią o dużych wpływach - miał
prawo zawetować kandydatury mieszkańców zgła-
szane przez korporację „Bratnia Pomoc”, miał też
kilka miejsc do własnej dyspozycji oraz w prawo do
wydalenia niesfornych mieszkańców. Był generalnie
kimś w rodzaju gospodarza domu i zapewne warto
było z nim dobrze żyć, tym bardziej że przywiązywano
wtedy dużą wagę do morale mieszkańców. Kurator
wybierany był raz na pięć lat i miał zapewnione dar-
mowe mieszkanie i wyżywienie.
Bez kobiet
Nie ma żadnych zdjęć wnętrza akademika z okresu
międzywojennego, a szkoda! Z regulaminu można się
domyślać za to, jak wyglądało życie studenckie. By
w ogóle się wprowadzić, należało po pierwsze być
mężczyzną, a po drugie - przedstawić świadectwo
zdrowia. Cisza nocna obowiązywała od godz. 23 do 6,
jeśli ktoś wracał po północy, gdy akademik był już
zamknięty, zobowiązany był zapłacić stróżowi 20 gro-
szy. Wizyty kobiet były zabronione, mężczyźni mogli
przebywać w budynku do godz. 22. Jest całkiem moż-
liwe, że w akademiku pracowały osoby zajmujące się
sprzątaniem pokoi!
Dbano o zdrowie mieszkańców - w razie choroby
należało zgłosić się do kuratora. Jeśli uznał on, że
chory potrzebuje fachowej pomocy, mógł go skiero-
wać do szpitala.
Akademik?
W 1945 r. budynek akademika został dość mocno
zniszczony. Odbudowany w czasach entuzjazmu,
przodowników pracy i braków materiałowych, wła-
Ściwie nie powinien był, jak okazało się podczas
ostatnich prac, przetrwać tyle lat. Ale nie zawalił się
i dzięki gruntownemu remontowi jeszcze długo postoi.
FOT. CYRYL.POZNAN.PL (3X)
Z czasów PRL-u wszyscy pamiętają waletowiczów,
woreczki z jedzeniem wiszące za oknem, nieco wybra-
kowane prysznice na korytarzach, wyranżerowane
łóżka i wyrównujące wszystkie niedostatki - niekoń-
czące się imprezy. Ku zgrozie byłego mieszkańca, na
zewnętrznym gzymsie na ostatnim piętrze położone
zostały podczas ostatniego remontu dachówki, a była
to najkrótsza droga do sąsiednich pokoi, w których
odbywała się właśnie impreza! Akrobatyczne popisy
jeden ze studentów przypłacił zresztą życiem.
Obecny standard tak dalece odbiega od tego zapa-
miętanego przez bywalców i mieszkańców „Hanki”
z lat dawno minionych, że jakoś trudno używać słowa
„akademik”... 4
IKS / marzec 2018 / 31
32 / IKS / marzec 2018
„Zakon braterstwa” – tak nazywałaś Teatr
Ósmego Dnia…
…bo nie mieliśmy nic poza tą wspólnotą. i prawdę
mówiąc, nie wiem, jak by to było, gdybyśmy nie wie-
rzyli w ideę grupy. kilka razy przecież mogliśmy się
rozpaść, chociażby wtedy, kiedy znaleźliśmy się na
emigracji. nasz przykład jest dowodem na to, że
trzeba budować więzi, związki przyjacielskie, bo
tylko one mają szansę przetrwać dłużej niż jakiekol-
wiek inne.
Nadal wierzysz też w moc sprawczą teatru?
Jeślibym w to nie wierzyła, nie miałabym siły
do działania. to nie był zawód, tylko realizowanie
przekonania, że coś mogę. Z historii mojego życia
wynika, że miałam rację. Bo tak długo pchaliśmy tę
ścianę, aż upadła. Jasne, że na to złożyło się o wiele
więcej niż teatr, ale byliśmy faktyczną częścią oporu,
który potem zrodził Solidarność i przekształcił się
w potężny ruch społeczny.
Wtedy uważałaś, że teatr musi być „bombą”,
którą się podkłada, by zacząć rewolucję.
i wciąż jestem przekonana, że teatr musi chociaż
próbować robić te „bomby”. Myśmy od tego nigdy nie
odstąpili. Zawsze dotykaliśmy „żywych ran”, często
dość profetycznie. tak, nadal w to wierzę. ale oczy-
wiście nigdy nie było też tak, że jedno przedstawienie
mogło coś zmienić, mogło jednak wiele odsłonić.
Czy rzeczywistość jest w stanie Cię jeszcze
zaskoczyć?
nie tracę nadziei. nie wszystko można przewi-
dzieć. upadku muru berlińskiego nie przewidzieliśmy.
Sondaże, czy nawet ogląd rzeczywistości w galeriach
handlowych, nie dają pełnego obrazu tego, co ludzie
myślą naprawdę. w socjalizmie, za edwarda Gierka,
też tak było: wielu myślało, że nic się nie zmieni… Dziś
o tyle jestem spokojniejsza, że moje dzieci wyjechały.
Dokąd?
Julia do norwegii, a Piotrek do Barcelony, na stu-
dia doktoranckie. Pewnie nie wrócą. a ja czuję się
dzięki temu bezpieczna. Bo przeżyłam, co przeżyłam,
ale też i dużo czytałam, na przykład o rosji sowieckiej,
z cyklu rozmowy w garderobie
Ja tego teatru szukałam…
z ewą wÓJCiak rozmawia anna kOCHnOwiCZ-kann
i w związku z tym zawsze byłam zgięta strachem, żeby
przeszłość nie powróciła w kolejnych pokoleniach.
każdy ma jedno życie i ma prawo poznać świat, a nie…
Kiedyś uważałaś, że wybór takiej drogi jak
Twoja oznacza życie wyłącznie dla idei.
tak, to prawda. nie chciałam mieć dzieci.
Ale nastąpiła zmiana u Was wszystkich:
w pewnym momencie pojawili się partnerzy
życiowi, dzieci i okazało się, że można dalej two-
rzyć teatr równie zaangażowany.
Chyba bardzo się zmieniłam. ale to normalne, życie
ma swoje etapy. Jak się jest młodym – i chyba tak być
powinno – jest się zero-jedynkowym. i na pewno jest
tak – oczywiście w systemach opresyjnych politycz-
nie – że zakładanie rodziny, posiadanie dzieci jest nie-
bezpieczne, bo może to stać się narzędziem władzy:
dopadną nie ciebie, tylko twoją rodzinę. wtedy o to
chodziło. trzeba było być samemu, żeby się nie bać.
Nie czujesz się już zmęczona tym ciągłym
nasłuchiwaniem rzeczywistości?
Jestem zmęczona, tak.
Stąd coraz częstsze wyjazdy do Chorwacji?
Chorwacja jest tak piękna, że nawet i bez tego
chciałabym pewnie tam często przebywać, nie była
jednak następstwem mojego znużenia światem, poja-
wiła się dużo wcześniej – pierwszy raz znaleźliśmy się
w Borje, kiedy tam jeszcze wojna dymiła…
Co dziś Ci daje?
Dystans i zachwyt nad światem.
A jak już nasycisz się jego urodą, to…?
…czytam kryminały. kiedyś Chandlera, teraz –
czarną powieść skandynawską. ale i wielką literaturę.
Chętnie do niej wracam. Ciągle uważam, że Biesy
Dostojewskiego, zwłaszcza w nowym tłumaczeniu,
nie mają konkurencji, ale czytam też dzienniki i różne
świadectwa. to mnie zawsze bardziej interesowało
niż literatura jako taka.
Wróćmy do Poznania – miasta, które zawsze
było trudnym partnerem do rozmów o sztuce.
Specyficzne miasto, to prawda, ale trzeba pamię-
tać, że ono nie miało elit, bo je stanowili niemcy,
którzy wyjechali, a te niby-elity to było ziemiań-
stwo, które z kolei nie mieszkało w Poznaniu. I to
chyba pokutuje. Myślę, że stąd ta różnica między
Poznaniem a Warszawą czy Krakowem. My to takie
miasto klasy średniej, rzemieślniczo-przedsiębiorczej.
'To czym Was przyciągało?
Kiedyś, lata temu, Leszek Długosz powiedział,
że w Krakowie nasz teatr nie byłby możliwy, bo
tam w życiu artystycznym wszystko się rozdrabnia...
Życie na marginesie kultury stwarzało nam rodzaj
azylu, byliśmy z daleka od „kawiarnianych sądów”,
jakie odbywają się w Krakowie. I to pomagało.
Ale Poznań nadmiernie Was nie rozpieszczał.
I bardzo dobrze. Inaczej być nie powinno. Dzisiaj
patrzę na to inaczej, bo niewielu ludziom naprawdę
się udało zachować taką wolność, jaką my mamy,
i dostawać do tego jeszcze pieniądze za to, co robimy.
Nasze pensje nie są wielkie, ale jednak je mamy, co
jest dzisiaj jakąś sytuacją wyjątkową - myślę teraz
o naszym środowisku, na przykład o Akademii Ruchu,
która została na lodzie. Nam się udało. Uważam, że
mamy - tak, wywalczoną ciężko! - bardzo komfor-
tową sytuację. Nigdy nie musiałam niczego robić
wbrew sobie.
A co by było, gdybyś jako 19-letnia dziew-
czyna na swej drodze nie spotkała Ósemek?
Zastanawiałam się przede wszystkim nad tym, co
by było, gdyby żył mój ojciec, bo pewnie wybuchłaby
między nami jakaś wojna, tak sobie wyobrażam -
FOT. TADEUSZ BONIECKI
Ewa Wójciak w najnowszym spektaklu
Teatru Ósmego Dnia 196 KK (ćwiczenia z terroru)
oczekiwałby zapewne, że skończę prawo, przejmę kan-
celarię... A gdybym nie spotkała teatru? Wiesz, ja tego
teatru szukałam. To nie był przypadek. Zawsze zdawa-
łam sobie sprawę z tego, że dla takich ludzi jak ja nie
było miejsca w tamtych latach.
Szukałaś z potrzeby grania czy bycia we
wspólnocie?
To drugie. Nigdy nie chciałam grać. To było naj-
trudniejsze w tej historii. Gdyby nie metoda Gro-
towskiego, nie zostałabym aktorką. Dlatego też
później nie przyjmowałam propozycji od innych
- np. głównej roli w Pokocie Agnieszki Holland.
Umiem być tylko tu... Ale powiem ci coś jeszcze,
bo ludzie mogą pomyśleć, że ja tak tylko czytam
książki... Mało kto zdaje sobie sprawę, że ten teatr
to ciężka, fizyczna praca. Zrobiliśmy kilka wielkich
przedstawień plenerowych, które razem - dosłow-
nie - także budowaliśmy. Nauczyłam się operować
kluczem nr 19, montowałam różne rury, dźwiga-
łam ciężary, mam za sobą ileś tysięcy nocy, często
dotkliwie zimnych... Dziś reumatyzm bardzo mi
obrzydza życie. Ból jest zawsze ze mną. Tak, teatr
to nie tylko pięknoduchostwo. No, ale to sobie
wybraliśmy. 4
4%. Ewa Wójciak
ur. 22.08.1951 r. w Poznaniu, od 48 lat aktorka
Teatru Ósmego Dnia, w latach 2000-2014 jego
dyrektor; działaczka opozycyjna w czasach PRL
IKS / marzec 2018 / 33
34 / IKS / marzec 2018
]
]na krótko przed ogłoszeniem stanu wojennego
Jerzy Pilch, późniejszy autor Spisu cudzołożnic
i Pod mocnym aniołem, udał się wraz ze znajo-
mymi: Marianem Stalą, tadeuszem Słobodziankiem
oraz Bronisławem Majem do Poznania na spotka-
nie z twórcami formacji poetyckiej nowa Fala. Do
zawarcia znajomości z cenionymi literatami niestety
nie doszło. ale ten rozczarowujący nieco wieczór
odmieniło niespodziewane pojawienie się przy sto-
liku zajmowanym przez Pilcha oraz jego towarzy-
szy – Jana komolki, pisarza już wtedy cieszącego się
w środowisku literackim wielką estymą.
Pisarz zakazany
w Dzienniku Jerzego Pilcha czytamy, że komolka
„to wtedy nie był byle kto”, jako zwycięzca legendar-
nego konkursu wydawnictwa Czytelnik na powieść
został z miejsca pisarzem zakazanym. urodzony
w 1947 roku autor, absolwent filologii polskiej na uaM,
pisał Ucieczkę do nieba w latach 1972–1973. Pomimo
prestiżowego wyróżnienia jednak ta niewielka obję-
tościowo powieść nie trafiła do druku. Powodem była
niezgoda pisarza na dokonanie w tekście pewnych
zmian, które zasugerowane zostały – jak sam to okre-
ślił – „dla jego dobra”. Fragmenty Ucieczki ukazały się
w czasopismach „Student” oraz „Zapis”, gromadzą-
cym teksty, na których ciążył nałożony przez cenzurę
zakaz publikacji. wyimki powieści komolki znalazły
się w jego pierwszym numerze z 1977 roku, obok tek-
stów tak kontrowersyjnych, jak fragmenty Nierze-
czywistości kazimierza Brandysa i Miazgi Jerzego
andrzejewskiego.
z cyklu okiem polonisty
Jan komolka,
demaskator zła
JaCek aDaMieC
ucieczka do nieba, debiutancka i jedyna powieść Jana Komolki, stanowiła śmiały głos krytyki
skierowany przeciwko systemowi resocjalizacji młodzieży w PrL-u oraz – za sprawą licznych
czytelnych aluzji – również przeciwko ustrojowi.
książka doczekała się wydania dopiero pod koniec
1980 roku, nakładem Piw. Pilch powraca do tego
pamiętnego wieczoru słowami: „Ucieczka do nieba
po paru, bo po paru latach, ale właśnie się ukazywała,
nagroda kościelskich wisiała w powietrzu; gapili-
śmy się – zwłaszcza ja – na spełnionego pisarza jak
cielę na malowane wrota, on zaś zastanawiał się, czy
zostać z nami i co nieco pobiesiadować, czy też pójść
na strajk studentów na uniwersytecie”. Pisarz osta-
tecznie udał się na strajk. a przeczucia Pilcha okazały
się słuszne – w 1981 roku komolka został laureatem
nagrody kościelskich. Jan Błoński, juror tegoż kon-
kursu, pisał w „tygodniku Powszechnym”, iż twórca
„z poprawczaka zbudował model totalitarnej społecz-
ności, niezdolnej do jakiegokolwiek dialogu, porozu-
mienia, wymiany wartości”.
Poprawczak i ucieczka do nieba
w tym też ponurym ośrodku toczy się akcja środo-
wiskowej powieści poznaniaka. Ucieczka do nieba nie
pozostawia złudzeń – opisywany poprawczak jest miej-
scem powszechnej demoralizacji. Młodociani prze-
stępcy nie odnajdują pozytywnych wzorców w wycho-
wawcach – są przez nich upokarzani, zmuszani do
bezcelowej, niekończącej się pracy, obligowani do
uczestnictwa
w
niezdrowym
współzawodnictwie,
wypaczającym w nich poczucie solidarności. Prowadzi
to do powstawania kast „ludzi” i „frajerów”. Sposo-
bem na awans w strukturze jest donosicielstwo oraz
prześladowanie nieprzystosowanych jednostek. Osa-
dzeni nieustannie padają ofiarą przemocy fizycznej
i werbalnej; pozbawiani są przedmiotów osobistych
z
-
=
i strzyżeni. Poddani brutalnemu rygorowi, stopniowo
ulegają depersonalizacji, co uniemożliwia im później-
szy powrót do życia na wolności. Wyrazem tęsknoty za
porzuconą rzeczywistością - a także pozycji w herme-
tycznej wspólnocie - stają się kolejne tatuaże. Za kra-
tami zakładu dochodzi do samookaleczeń oraz prób
samobójczych. Jedyną formą ucieczki z piekła domu
poprawczego okazuje się właśnie „ucieczka do nieba”.
Powieść składa się z dwóch części. Pierwsza to
historia Janka Plewy, wrażliwego piętnastoletniego
chłopca, który za sprawą zgubnego wpływu kolegi
recydywisty bierze udział w napadzie na młodą
kobietę. Plewa zostaje oskarżony o gwałt i zesłany do
zakładu poprawczego, gdzie doświadcza skutków dzia-
łania zwyrodniałego systemu penitencjarnego. Druga
część powieści stanowi natomiast monolog jednego
z wychowawców, przedstawiającego współrozmówcy
własną wersję historii Plewy oraz objaśniającego taj-
niki opracowanej metody wychowawczej, która polega
na nieustannej inwigilacji i okrutnym karaniu wycho-
wanków za każde, często jedynie domniemane, wykro-
czenie. Złamani chłopcy wkrótce dostosowują się do
panujących reguł i wyżywają na słabszych.
Fakty i mity
Krytyk literacki Piotr Śliwiński uznał Ucieczkę
do nieba za jeden z najbardziej błyskotliwych
debiutów literackich powojennej Polski. Dostrzega
w placówce opisanej przez Komolkę „rezerwat spo-
łecznego zła i zarazem źródło moralnej infekcji
rozprzestrzeniającej się poza mury”. Sugeruje, aby
FOT. JACEK ADAMIEC
LL
U.
odczytywać Ucieczkę jako tekst, który metaforycz-
nie odnosi się do mechanizmów rządzących Polską
Ludową. Jego zdaniem w wychowawcach widzieć
powinniśmy doktrynerów oraz przedstawicieli
aparatu bezpieczeństwa. Do podobnych wniosków
doszedł również krytyk Leszek Bugajski, według
którego dzieło Komolki „precyzyjnie przedstawia
system funkcjonowania represji w społeczeństwie
zamkniętym”.
Ucieczka do nieba napisana przed ponad czter-
dziestoma laty w odmiennych realiach politycz-
nych nie straciła nic ze swej niepokojącej wymowy.
Niezmiennie przeraża, obrazując najmroczniejsze
skłonności natury ludzkiej. Stanowi psychologiczne
studium terroru oraz przestrogę przed tym, jak
nieograniczona władza czy też ostateczne poniżenie
doprowadzić mogą do bestialskich praktyk.
Źródła uparcie milczą na temat dalszych prób lite-
rackich Jana Komolki, choć w środowisku twórczym
długo pojawiały się głosy o jego następnej powieści.
W „Młodej Kulturze”, dodatku do „Studenta”, już
w 1976 roku ukazały się fragmenty tekstu Gwiazdy
w górze, gwiazdy w dole. Pilch, który nazywa autora
pisarzem „mitycznym”, pisze wręcz o „legendzie”
tejże prozy, o której nie wiadomo, czy była jedynie
opowiadaniem, czy też częścią większego dzieła. 4
M fra
Filologii Polskiej
UNIWERSYTET
IM. ADAMA MICKIEWICZA
W POZNANIU
IKS / marzec 2018 / 35
© Z CYKLU Cyryl Wam pokaże
Niesamowicie kolorowe
archiwum
PAWEŁ MICHALAK
„Kultura jest tym, co sprawiło, że człowiek stał się czymś innym niż tylko przypadkowym
wydarzeniem w przyrodzie”, twierdził Andrć Malraux, dlatego tak cenne są wszelkie instytucje
i inicjatywy dbające, pielęgnujące i moderujące ten aspekt ludzkiego życia. Jedną z nich jest
Estrada Poznańska, która właśnie została kolejnym partnerem Cyryla.
V Instytucja powstała ponad 60 lat temu, dokład-
nie 30 grudnia 1954 roku, a jej wpływu na rozwój
kulturalny wielu pokoleń poznaniaków nie sposób
przecenić. To w jej siedzibie przy ul. Masztalarskiej
wykuwała się legenda polskiego kabaretu - słynny
Tey. To dzięki Estradzie Poznań odwiedzały najwięk-
sze gwiazdy PRL-owskiego show-biznesu, a były to
gwiazdy nie byle jakie, poczynając od związanych
36 /IKS / marzec 2018
Narodowe Święto Odrodzenia Polski, 22 lipca 1972 r.
z naszym miastem Zdzisławy Sośnickiej i Haliny
Frąckowiak, przez Danutę Rinn, na wielkim Mie-
czysławie Foggu kończąc. W latach 70. XX wieku
Estrada była organizatorem słynnego dorocznego
święta muzyki rozrywkowej, czyli Międzynarodowej
Wiosny Estradowej, na którą zjeżdżały ówczesne
gwiazdy polskie, a wśród nich: Krzysztof Krawczyk,
Anna Jantar, Stanisław Sojka, Kombi, jak i artyści
FOT. ESTRADA POZNAŃSKA / CYRYL.POZNAN.PL (2X)
z dawnych tzw. demoludów. W hali MTP zagrał
wtedy najpopularniejszy zespół rockowy w dawnej
Jugosławii Bijelo Dugme, założony w 1974 roku przez
Gorana Bregovicia. W 1979 roku na Międzynarodo-
wej Wiośnie Estradowej debiutowała grupa VOX.
Dzisiaj Estrada to organizator bardzo licznych
wydarzeń kulturalnych - koncertów, wystaw i spekta-
kli. W strukturach tej instytucji działają kultowe kino
Muza i Scena na Piętrze. Estrada jest organizato-
rem takich cyklicznych imprez, jak Międzynarodowy
Festiwal Filmów Animowanych Animator Poznań
Baroque i Made in Chicago.
Bogate i niesamowicie kolorowe archiwum
Estrady Poznańskiej właśnie trafiło do Cyryla. Pierw-
sza kolekcja, którą wkrótce opublikujemy, składa się
z około 200 zdjęć prezentujących wydarzenia orga-
nizowane przez tę instytucję w latach 70. i 80. XX
wieku. Wśród nich są fotografie gwiazd, które dzięki
Estradzie zawitały do Poznania, plakaty wydane
zespół Homo Homini
z okazji 30-lecia działalności Estrady i promujące
Międzynarodową Wiosnę Estradową czy Rock Arenę
1981 oraz fotografie z koncertów, ale również, co cie-
kawe, obchodów wielkiego święta w PRL - 22 Lipca,
wśród zdjęć są te z lata 1972 i 1973. Te ostatnie poka-
zują rozmach i przepych państwowych uroczystości
odbywających się na wypełnionym po brzegi Stadio-
nie im. 22 Lipca (dziś: im. Edmunda Szyca). Ten zbiór
to z jednej strony wspaniałe świadectwo intensywnej
i różnorodnej działalności zasłużonej instytucji, z dru-
giej zaś doskonały materiał poglądowy dla poznania
dziejów poznańskiej kultury ostatnich kilkudziesięciu
lat. Dla starszych to powrót do niedalekiej przeszłości,
dla młodszych skok w niemal prehistorię, dla wszyst-
kich zaś namacalny dowód na istnienie i działalność
Estrady. 4
KULTURA+
LrFrL
IKS | marzec 2018 / 37
38 / IKS / marzec 2018
]
]wypowiedź kucharskiego powtarzam na tych
łamach bodaj po raz trzeci, tak doskonale wprowa-
dza w inność obecnych czasów. Młodzi potrafią korzy-
stać ze smartfona z prędkością światła, obsługując po
kilka funkcji jednocześnie. Zastanawiające, co dzięki
temu budują. telefon, który zarazem jest aparatem
fotograficznym, powstał przecież po to, by wszystko
ułatwiać. Żeby owo wszystko było dosłownie pod ręką,
natychmiast. Czy łatwość technologiczna ułatwia
wybór motywu, kadru, znalezienie własnej drogi?
nielicznym. widać to na portalach społecznościowych
i z darmowymi zdjęciami, ale i u profesjonalistów.
adrian wykrota, choć niestary, przeżył szok na
warsztatach ze sprzętem jednej z firm fotograficz-
nych, które galeria Pix.House urządziła w pierwszym
roku działalności. „Ci ludzie byli zainteresowani
jedynie walizką z aparatami, która leżała na stole,
nawet nie zauważyli, co jest na ścianach”*. niektórzy
uczestnicy tych warsztatów ostatecznie spojrzeli na
prezentowane na ścianach fotografie, gdy już dostali
aparaty do ręki. Jasne, starzy fotografowie powiedzą,
że sprzęt zawsze był ważny, lecz przecież nie jako
cel sam w sobie, bo wtedy wiałoby nudą. kucharski
właściwie nigdy nie miał sprzętu, jaki mieć by chciał,
a mimo to bezustannie patrzył wnikliwie na świat, co
zresztą trwa do dziś. refleksja nad światem poprze-
dzała u niego wynalazek techniczny. wymyślił montaż
bi- i polirefleksowy dla wyrażenia protestu przeciw
wiecznie powracającym hegemonom i żandarmom
świata. Oczywiście pchnęły go do tego nie tylko
książki, one jedynie pomogły mu zbudować tę myśl
przez doświadczenie ii wojny i zimnej wojny.
wykrota uważa, że zachowanie uczestników warsz-
tatów wskazuje na potrzebę uczenia ludzi wrażliwo-
ści estetycznej, lecz przecież fotografia estetyczna
z cyklu fotografia
Celebryci i „endemici”
MOnika PiOtrOwSka
„Książki to były moje uniwersytety” – tak swoje wykształcenie podsumował urodzony w 1930 roku
poznański fotograf Marian Kucharski. W ślad za humanistyczną refleksją nad książkami rozwijał
wyobraźnię, również techniczną. dziś pomysł techniczny niestety wyprzedza refleksję, a niekiedy
nawet ją zastępuje.
ma dziś wielu fanów. wykonać ładne zdjęcie jest nie-
bywale łatwo, stąd ta fiksacja na sprzęcie. edukacja
estetyczna nie przechodzi jednak w humanistyczną,
jeśli nie idą za nią wiedza ogólna i doświadczenie. a ci,
których stać obecnie na aparat i cały rytuał fotogra-
fowania, doświadczenie zdobywają powszechnie na
wycieczkach turystycznych, w centrach fitnessu, na
wyprzedażach i promocjach.
nie oznacza to wcale, że wojna była lepsza. również
dziś są i tacy, którzy rozmyślają nad kondycją ludzką, np.
na podstawie lektury cudzych doświadczeń. nietrudno
jednak stracić do tego ochotę w zderzeniu z zalewem
prostszych możliwości, które są znacznie bardziej doce-
niane. Celem większości amatorów aparatu jest po pro-
stu ładne zdjęcie. Celem zaś większości wąskiego grona
profesjonalistów, którym chce się zagłębiać w stosunek
człowieka do człowieka, stał się pomysł techniczny
na ładne zdjęcie. Zdjęcie, które samo w sobie nic nie
mówi, za to kieruje do innego medium. używanie sta-
rych technik, jak polaroid, fotografia otworkowa, eks-
tremalne przetworzenia graficzne, a nawet robienie
dzieła sztuki z ewidencji fotograficznej (patrz. Spis rze-
czy Sputnik Photos), jest wprowadzeniem do przekazu
podanego w innym języku niż fotografia. te zdjęcia
stają się właściwie tylko zwiastunem, „zajawką” jakichś
tekstów, kompozycji graficznych i samego autora. naj-
wyraźniej fotografowie nieamatorzy utracili poczucie
użyteczności społecznej i wynajdują inne rejony, gdzie
mogą zaistnieć, często na zasadzie celebrytów. nie-
liczni idą inną drogą i celebrytami nie zostają. imprezy
z ich udziałem określa się raczej „spotkaniami z cieka-
wym człowiekiem”. to prawdziwi „endemici”**. ◢
* cytat z książki M. Frąckowiaka Kruche medium.
Rozmowy o fotografii, Pix.House, 2017
** endemity – okazy z gatunku rzadko spotykanego
Zdjęcie typowe we współczesnej estetyce stylizowanej na „ciekawą” przez wyszukanie motywu „artystycznego” czy też „wolnościowego”,
kontrastującego z nędzą otaczającej go przestrzeni architektonicznej. Niestety taki motyw ani wyeksponowanie krzykliwej czerwieni (w programie
graficznym) nie wystarczą, by zdjęcie przestało być pstrym kafelkiem i nabrało treści. Jest wręcz przeciwnie. Tu: amatorskie zdjęcie jednego
z murali na Jeżycach
Mniej znaczy więcej, także w fotografii. Czarno-biała technika, proste zabiegi artystyczne — fotomontaż przetworzony w kserokopiarce, a efekt głębi obra-
zu i refleksji tak mocny, że zdjęcie od razu każe siebie czytać, rozpoznać pociski i wejść do głowy człowieka, który nie chce patrzeć na to, co sam sobie
robi. „To ludzie ludziom zgotowali ten los” — pisała Nałkowska. Kucharski wzbudza niepokój, by zdanie Nałkowskiej, w czasie przeszłym, nie musiało
paść znowu. Obraz mówi. Jego tytuł (Stan posiadania), jak i tytuł cyklu (Budzenie wyobraźni, 1967), pełni jedynie rolę posiłkową.
FOT. KURTDEINER/WWW.PIXABAY.COM, MARIAN KUCHARSKI IKS / marzec 2018 / 39
40 / IKS / marzec 2018
]
]nie ma chyba tematu związanego z przestrzenią
dyskutowanego tak energicznie, jak komunikacja
i poruszanie się po mieście. Po roku 1989 budo-
wano głównie drogi dla samochodów. trwające od
kilku lat próby zrównoważenia tej sytuacji trakto-
wane są jednak przez kierowców jako zamach na
przywileje zdobyte w ostatnich dekadach. nowym
władzom udaje się więc tylko częściowo realizować
postulaty pasażerów MPk, pieszych i rowerzystów.
w centrum wyłączono zbędną sygnalizację na
przejściach dla pieszych, zaczęło się uspokajanie
ruchu i wytyczanie tras rowerowych. Spotyka się
to z tak silną krytyką poznaniaków, przyzwycza-
jonych do status quo, że w roku przedwyborczym
prezydent zlikwidował nawet stanowisko tzw. ofi-
cera rowerowego. Z drugiej strony, ruszają wresz-
cie inwestycje tramwajowe, które pozwolą uwolnić
część mieszkańców od korzystania z własnego
samochodu. najważniejsza jest obecnie trasa na
naramowice.
kłopoty z dojazdem do tej części miasta to wynik
wieloletnich zaniechań i braku porządnego pla-
nowania. Po wielu latach udało się jednak zacząć
prace nad budową linii tramwajowej, która doce-
lowo połączy skrzyżowanie ulic Garbary i estkow-
skiego z umultowem. koniec pierwszego etapu,
między pętlą na wilczaku a ul. Błażeja, przewi-
dziano na wiosnę 2022 roku. Później planowana
jest budowa odcinka w ul. Szelągowskiej. Do umul-
towa, za tory kolejowe, tramwaje pojadą w bliżej
nieokreślonej przyszłości. w pierwszym etapie
odcinek nad ul. Lechicką tramwaj pokona wiaduk-
tem. Dalej, obok torów, powstanie też szeroka ulica
nowa naramowicka, która zdaniem progresywnie
z cyklu Poznań do poprawki
komunikacja
na nowych torach?
JakuB GŁaZ
Po wielu latach Poznań bierze się za budowę brakujących tras tramwajowych. Czy i kiedy uda się
zapewnić mieszkańcom wszystkich dzielnic dogodne połączenia komunikacją miejską?
myślących specjalistów od komunikacji jest prze-
skalowana i będzie kosztować za dużo.
w najbliższym czasie powstanie też krótki odci-
nek trasy tramwajowej na ul. Falistą, w ul. unii
Lubelskiej, za rondem Starołęka. Mimo że nigdy
nie była to najważniejsza inwestycja, to właśnie ona
zostanie chyba zrealizowana jako pierwsza. tram-
wajowo-autobusowa pętla na Falistej pozwoli skrócić
trasy kilku linii robiących teraz puste przebiegi na
Starołękę oraz obsłuży izolowane osiedle spółdzielni
enklawa, a także nowe inwestycje mieszkaniowe
i biurowe planowane między ul. Hetmańską a Sta-
rołęką Małą. krótki, niespełna kilometrowy odcinek
torów wraz z pętlą miał być gotowy przed końcem
obecnej kadencji prezydenta Jaśkowiaka, czyli jesz-
cze w tym roku.
Listę konkretnych zamierzeń zamyka planowany
od ponad 20 lat tramwaj w ul. ratajczaka, którego
budowa będzie kolejnym etapem odnowy ulic ści-
słego centrum, rozpoczętej remontem ul. święty
Marcin. Miastu przyznano już unijne dofinansowanie
na tę inwestycję, która znacznie skróci dojazd z wildy
do centrum oraz przy okazji ucywilizuje mocno zanie-
dbaną ulicę ratajczaka. Planowany termin zakończe-
nia prac to także rok 2022. niestety, nie zdecydowano
się na proponowany kiedyś wariant z przedłużeniem
torów do pl. Cyryla ratajskiego i dalej – Młyńską do
ul. Solnej, co dałoby miastu brakujące połączenie
tramwajowe na osi północ–południe. w pasie roz-
działu Solnej planowano też niegdyś sensowny skrót
tramwajowy z centrum na Sołacz i winogrady. Obec-
nie jest o nim cicho.
kształtów nabierają za to projekty innych
tras. w zeszłym roku zakończyły się społeczne
Planowany tramwaj na Naramowice
konsultacje w sprawie tramwaju na os. Kopernika,
który ma w przyszłości jechać od Reymonta, przez
Arciszewskiego, Pogodną i Promienistą do pętli przy
ul. Kaczej. Czy i kiedy rozpocznie się ta inwestycja?
Na razie brak konkretnych planów, terminów i pienię-
dzy. Myśli się także o przedłużeniu kilku istniejących
linii, tak by umożliwić wygodne przesiadki na pociąg
lub autobus. Ostatnio odżyła koncepcja budowy toro-
wiska z Dębca na Dębinę, z przystankiem przy stacji
PKP i pętlą tuż obok autostradowego węzła, przy któ-
rym może powstać parking park 6 ride. Obecnie trwa
przygotowanie koncepcji.
Społecznicy zaczęli też ostatnio walczyć o prze-
dłużenie tramwaju z pętli na Junikowie, której nie-
fortunne położenie utrwalono pięć lat temu, budując
przy tym interesujące skądinąd zadaszenie przystan-
ków. Tramwaj miałby jechać do planowanego węzła
przesiadkowego przy stacji PKP i tunelu, który ma
udrożnić korkujący się przejazd na Plewiska przez
tory kolejowe. Z braku miejsca nie może powstać
tam linia dwutorowa, aktywiści postulują więc nawet
zbudowanie jednego toru obsługującego ostatni kilo-
metr trasy.
Reszta tramwajowych planów pozostaje nadal
mglista, choć koncepcje kilku rozwiązań są gotowe
od wielu lat. To między innymi coraz bardziej
potrzebny tramwaj na rozbudowującą się Główną,
do źle skomunikowanej stacji Poznań Wschód.
FOT. MATERIAŁY UMP
Jego budowa była zapowiadana jeszcze przed Euro
2012, ale brak unijnego dofinansowania uniemożli-
wił prace. Od wielu lat mówi się też o budowie tzw.
Bramy Zachodniej - węzła przesiadkowego przy ul.
Polskiej z budynkami biurowymi i usługowymi. Tu
rozbuchane koncepcje sprzed prawie dekady prze-
widywały przedłużenie linii na Ogrody, tunel pod
skrzyżowaniem Polskiej i Dąbrowskiego oraz zagłę-
bioną pod poziomem gruntu pętlę tramwajową.
Pomysły wpisano w miejscowy plan zagospodarowa-
nia przestrzennego z 2010 roku i do dziś pozostają
na papierze. Skomplikowanej inwestycji stanęły na
przeszkodzie koszty, choć praktyczne przedłużenie
linii tramwajowej można było zaplanować prościej
i oszczędniej.
Wreszcie najbardziej niesprecyzowaną, choć
potrzebną koncepcją jest budowa trasy tramwajowej
na Podolany i Strzeszyn, której coraz głośniej doma-
gają się mieszkańcy rozwijającej się stale dzielnicy.
Ich sytuacja zaczyna przypominać to, co dzieje się od
lat na Naramowicach. Społecznicy proponują budowę
tramwaju w al. Wojska Polskiego; myśli się o odga-
łęzieniu z trasy na Piątkowską w ulicę Strzeszyńską.
Oba warianty to na razie bardzo luźne koncepcje.
Głośniej ostatnio było za to o planach drogowych uła-
twień dla mieszkańców Strzeszyna. O nich i o innych
planach oraz wyzwaniach dla drogowców i kolejarzy
napiszemy w kolejnym numerze. 4
IKS / marzec 2018 / 41
© Z CYKLU jest taka ulica
Kto rządzi Księstwem?
WITOLD GOSTYŃSKI
Tym razem poznamy Emilię Sczaniecką, wybitną Wielkopolankę, która całe życie pracowała
dla sprawy narodowej. Nic dziwnego, że wkrótce po odzyskaniu przez Polskę niepodległości,
w styczniu 1920 roku, Sczaniecka została patronką ulicy na poznańskim Łazarzu.
y Emilia Sczaniecka - filantropka i patriotka, orga-
nizatorka szpitali powstańczych w 1831, 1848 i 1863
roku - urodziła się w rodzinie ziemiańskiej w 1804
roku w Brodach koło Lwówka, jako córka Łukasza,
uczestnika powstania kościuszkowskiego, i Wero-
niki z Wysogota-Zakrzewskich. Uczyła się na pry-
watnych pensjach. Gdy wybuchło powstanie listopa-
dowe, zbierała fundusze dla formowanych oddziałów
wielkopolskich, pracowała też jako sanitariuszka
w szpitalach powstańczych, między innymi w zało-
żonym przez Raczyńskich tzw. Szpitalu Poznańskim.
Wówczas też zaprzyjaźniła się z działającą w War-
szawie Klaudyną Potocką i weszła w skład Towa-
rzystwa Dobroczynności Patriotycznej Kobiet. Po
upadku powstania majątek Sczanieckiej w Pakosła-
wiu, odziedziczony po wcześnie zmarłych rodzicach,
został skonfiskowany przez władze pruskie, ją zaś
skazano na sześć miesięcy więzienia. Po apelacji
(o łaskę królewską nie chciała prosić) król Fryde-
ryk Wilhelm III ułaskawił ją i cofnął decyzję o kon-
fiskacie. Humanitarna działalność Sczanieckiej
podczas powstania doceniona została przez mię-
dzynarodowe Towarzystwo Monthyona i Franklina
(protoplastę Czerwonego Krzyża), które przyznało
jej złoty medal „za jej poświęcenie się w opatrywa-
niu i pielęgnowaniu w szpitalach warszawskich ran-
nych w wojnie 1831 r. bez różnicy, czy rannym był
jej rodak, czy nieprzyjaciel” [Dioniza Wawrzykow-
ska Wierciochowa, Emilia Sczaniecka].
Po odzyskaniu majątku Sczaniecka umiejętnie
gospodarzyła w Pakosławiu, zajmowała się też dzia-
łalnością charytatywną i pracami Komitetu Dam Wiel-
kopolskich, którego celem było udzielanie pomocy
weteranom powstania listopadowego. W Pakosła-
wiu założyła ochronkę i szkołę dla dzieci wiejskich,
a w czasie epidemii cholery utworzyła mały szpital
42 |IKS | marzec 2018
Portret Emilii Sczanieckiej, autor Frangois Le Villain
i sama pielęgnowała chorych. Dużo podróżowała po
Europie, pełniąc rolę łączniczki emigracji z ziemia-
nami polskimi. Ukrywała też przybywających do Wiel-
kopolski emisariuszy. Po nieudanej próbie powstania
w 1846 roku opiekowała się uwięzionymi. O jej zna-
czeniu w Wielkopolsce świadczy wierszyk, który przed
1846 rokiem krążył po Wielkim Księstwie Poznań-
skim: „Kto rządzi Księstwem, mówmy bez przekąsów:
doktor, kobieta i para wąsów” - wspomniany „doktor”
to Karol Marcinkowski, „kobietą” była Emilia Scza-
niecka, natomiast „para wąsów” oznaczała Macieja
Mielżyńskiego. W czasie Wiosny Ludów Sczaniecka
zakładała szpitale i pełniła obowiązki sanitariuszki,
a w czasie powstania styczniowego założyła szpital
WIKIPEDIA.PL
w Strzelnie, ratowała też powstańców rannych na
pobojowiskach pod Brdowem oraz Ignacewem.
Zmarła w 1896 roku. Mimo jej prośby o skromny
pochówek - „...chcę, żeby nabożeństwo odprawiło się
w kościele brodzkim, kościół nie ma być ustrojony
i żadnej nie ma być mowy, a obiad dla księży w Pako-
sławiu” - pogrzeb był manifestacyjny. Oprócz arcy-
biskupa Stablewskiego żegnały ją tłumy okolicznej
ludności oraz przedstawiciele organizacji polskich
w zaborze pruskim. Grób Emilii Sczanieckiej, podob-
nie jak innych członków rodziny, znajduje się na
cmentarzu w Michorzewie.
Poznańska ulica, której patronuje Emilia Scza-
niecka, znajduje się na Łazarzu, dawnej wsi Święty
Łazarz. Wraz z tą podmiejską gminą ulica została włą-
czona w granice administracyjne Poznania w 1900
roku. Urbanizacja przedmieścia, odciętego od miasta
torami kolejowymi i fortyfikacjami, rozpoczęła się już
przed przyłączeniem do Poznania; wytyczono wów-
czas sieć ulic z główną ulicą Głogowską i położonym
w pobliżu Rynkiem Łazarskim. „U schyłku XIX wieku
(...), mniej więcej w okolicy ulicy Emilii Sczanieckiej
kończyła się wówczas zabudowa zwarta, a dalej roz-
ciągały się już tylko pola i łąki, otwarta rozległa prze-
strzeń pozwalała dostrzec z daleka w pobliżu dzisiej-
szej ulicy Chociszewskiego dwa wiatraki” [Zbigniew
Zakrzewski, Ulicami mojego Poznania].
Ulica ma 351 metrów długości i łączy Głogow-
ską z Jarochowskiego. Według współczesnych ksią-
żek adresowych w 1910 roku przy Jagowstrasse (tak
nazywała się wówczas ulica Sczanieckiej) zamiesz-
kiwało 173 mieszkańców; dla porównania pobliska
ulica Augusty (Niegolewskich) liczyła w tym czasie
około 900 mieszkańców. Większość budynków miesz-
kalnych przy ulicy Sczanieckiej powstała w pierwszej
ćwierci i w latach 30. XX wieku; najstarsza jest pocho-
dząca z 1907 roku kamienica na rogu ulicy Głogow-
skiej - dzieło spółki architektów, Paula Lidnera i Karla
Roskama. Pod koniec XIX wieku przy ulicy Jagowa
(Emilii Sczanieckiej 8) powstała elektrownia łazarska,
która wyłączona została z użytkowania w 1910 roku,
po zbudowaniu miejskiej elektrowni na Grobli.
Ciekawym świadkiem historii ulicy są zachowane
tory tramwajowe. Tramwaj poprowadzono przez ulicę
Sczanieckiej dla wygody odwiedzających Powszechną
Wystawę Krajową (PeWuKę), którą zorganizowano
w Poznaniu z okazji 10-lecia odzyskania niepodległo-
ści. Przez odgałęzienie od ulicy Głogowskiej do pętli
przy terenach wystawowych kursowały wówczas aż
trzy linie tramwajowe. Z powodu kryzysu w pierwszej
połowie lat 30. trasy na ul. Sczanieckiej zostały jed-
nak wyłączone z ruchu. Tramwaje pojawiły się tutaj
FOT. ZBIGNIEW SZMIDT
ponownie w połowie 1941 roku (w czasie okupacji
niemieckiej ulica nazywała się Tirpitzstrasse) i kur-
sowały z przerwami do początku lat 70. XX wieku.
W mojej pamięci zachował się obraz konduktorów
„jedenastki” i „czternastki” głośno nawołujących: „do
Sczanieckiej...”, a później nadzorujących tzw. „trój-
kątowanie”, czyli zmianę kierunku jazdy na końco-
wym przystanku, w taki sposób, aby mimo braku
pętli tramwaje powracające w kierunku śródmieścia -
zawracając na trójkącie torów na ulicach Sczaniec-
kiej i Bogusławskiego - znalazły się ponownie na pra-
wym torze. 4
| | EE Ea
Czytaj w jubileuszowym wydaniu
b)
2
D
=
=)
=
=
>a)
>
=)
=
=
IKS / marzec 2018 / 43
REKLAMA
© Z CYKLU z torby listonosza
Trzy liście w liście
DAINA KOLBUSZEWSKA
16 marca 1822 r. przyszły cesarz Wilhelm I wysłał z Niederwaldu do Elizy Radziwiłłówny w Poznaniu
dwa liście bluszczu oraz liść trzciny znad brzegu Renu. Jego korespondencja była kontrolowana
i tylko tak, w sposób zrozumiały jedynie dla Elizy, mógł przekazać swoje uczucia.
V Historia miłości Wilhelma (1797-1888) i Elizy
Radziwiłłówny (1803-1834) rozegrała się na oczach
całej koronowanej Europy. Barbara z Dąbrowskich
Mańkowska pisała w swoich pamiętnikach, że
„wysmukła, pełna gracyi, uroku i anielskiej dobroci”
Eliza „obudziła w sercu Wilhelma miłość młodą,
gorącą i bez granic”. Co ciekawe, pominęła tempe-
rament i poczucie humoru Elizy, co w połączeniu
z pogodą ducha stanowiło o nieodpartym jej uroku.
Siostry Wilhelma ułożyły wierszyk: „Ewig - liebe -
Ich - solche - Anmut" (wiecznie - kocham - ja - taki -
wdzięk), który składał się na imię Elisa.
Młodzi poznali się jako dzieci na berlińskim dwo-
rze - Luiza z Hohenzollernów, matka Elizy, była bra-
tanicą Fryderyka Wielkiego, króla Prus. Z dziecięcej
przyjaźni narodziło się głębokie uczucie. Ze względu
na niższą pozycję Elizy (Antoni Radziwiłł, jej ojciec,
był jednym z bogatszych ludzi w Europie, ale tylko
arystokratą, poza tym Polakiem), nie było ono mile
widziane przez ojca Wilhelma - Fryderyka Wil-
helma III, który jednak, niezdecydowany, raz zezwa-
lał na spotkania Elizy i Wilhelma, a raz ich zabraniał.
Mańkowska uczyniła w pamiętniku ze spotkań
pary romantyczną tajemnicę. Kiedy książę Antoni
Radziwiłł został namiestnikiem Wielkiego Księstwa
Poznańskiego, Wilhelm „w wielkiej tajemnicy, pod
obcem nazwiskiem, w cywilnem ubraniu, przyjeż-
dżał (...) ze świetnego Berlina do skromnej poznań-
skiej siedziby w kolegium pojezuickim (...) ażeby
swe serce rozjaśnić i ogrzać przy blasku swojego
słońca”. Pewnego razu, jak wspominała Mańkowska,
zapatrzony w Elizę potknął się na schodkach rezy-
dencji i runął jak długi, tracąc przytomność. Trzeba
było powiadomić Berlin, a tajemne wyjazdy wyszły
na jaw. Wersja wydarzeń opisana przez Mańkowską
1
44 [IKS | marzec 2018
uk. 2BE
Eliza Radziwiłłówna i książę pruski Wilhelm, późniejszy cesarz
Wilhelm I
jest urocza, trudno jednak przypuszczać, by żywot-
nie zainteresowanego króla nie informowano o spo-
tkaniach kochanków!
Wszyscy znają meandry historii miłosnej trzymają-
cej w napięciu Europę przez kilkanaście lat. Król Prus
zamawia liczne ekspertyzy na temat ewentualnego
ślubu Elizy i Wilhelma, pada propozycja, by Elizę adop-
tował car Rosji. Sprawa kończy się definitywnie brakiem
zgody na małżeństwo. Wilhelm się podporządkowuje.
„Dla Króla, mego Ojca, żywię pełną czci i czuło-
ści miłość. Będę się gorąco starać, by sprawić mu
radość. Będę bezwzględnie posłuszny jego rozka-
zom” - musiał powiedzieć Wilhelm podczas swojej
konfirmacji (!). Takie połączenie władzy i religii nie
dawało pola do sprzeciwu.
Wysyła Elizie jeszcze czasem liście... 4
FOT. ZBIORY PAŁACU W CISZYCY/DOLNY-SLASK.ORG.PL (2X)
IKS / marzec 2018 / 45
]
] Historia naszego klubu nie jest może długa, ale
mam nadzieję, że już wkrótce doczekamy się repre-
zentantów kraju, którzy będą zdobywali medale
podczas najważniejszych imprez międzynarodo-
wych – mówi radosław Miśkiewicz, który tworzył
akademię Judo wspólnie z Barbarą Jopek. Oboje
wcześniej uprawiali judo w poznańskiej Olimpii.
treningi z najmłodszymi adeptami zaczynali
w Suchym Lesie, Daszewicach czy Czapurach. Potem
był już Poznań, gdzie znaleźli swoją siedzibę przy
ul. Głogowskiej. Od września 2017 roku akademia
Judo mieści się przy ul. taborowej.
– Cały czas myślimy o swojej własnej hali.
w poprzednim roku wystartowaliśmy w programie
budżetu obywatelskiego miasta Poznania i zabrakło
nam niewiele głosów, aby otrzymać dofinansowanie
do budowy hali judo. Chcemy, aby powstała obok
Szkoły Podstawowej nr 77 przy ul. Dmowskiego. wie-
rzę, że w niedalekiej przyszłości uda nam się to zro-
bić – podkreśla Miśkiewicz.
Obecnie kS akademia Judo prowadzi treningi
w ponad dwudziestu punktach nie tylko w Pozna-
niu, ale też w pobliskich miejscowościach: Luboniu,
Czapurach, Dąbrówce, Buku, Mosinie, Murowanej
Goślinie i Czerwonaku. Zajęcia prowadzi dwunastu
szkoleniowców: radosław Miśkiewicz, Barbara Jopek,
angelika kowalczyk, agnieszka nowak, kamila Busse,
Joanna witkowska, Dariusz Migdałek, Paweł koszela,
Jan wallus, Łukasz Zataj, Monika Jopek i Michał
nowaczyński. Ogromna większość ćwiczących to
ponad 600 dzieci we wszystkich punktach. Przez
prawie dziewięć lat funkcjonowania akademii Judo
przy tej dyscyplinie pozostało przynajmniej dziesięć
z cyklu mistrzowie sportu
akademii Judo
rosną talenty
JaCek PaŁuBa
historia judo w Poznaniu przez wiele lat związana była z Klubem Sportowym Olimpia. Ale od
2009 roku na sportowej mapie stolicy Wielkopolski niepoślednią rolę w tej dyscyplinie odgrywa
KS Akademia Judo.
procent trenujących. wielu natomiast po kilku latach
treningów przeszło do innych dyscyplin sportowych.
– Staramy się zapewnić naszym dzieciakom jak naj-
lepsze warunki do zajęć. Dzięki współpracy z rodzi-
cami oraz dzięki naszym sponsorom, partnerom i przy-
jaciołom udaje nam się to robić. Co roku organizujemy
też bal akademii Judo, podczas którego nasi sponso-
rzy i partnerzy mogą zobaczyć, jaka panuje atmosfera
w klubie i jak są wszyscy związani z naszą dyscypliną.
na pewno to daje satysfakcję i zachętę do dalszej,
ciężkiej pracy – tłumaczy radosław Miśkiewicz.
Obecnie sponsorem głównym klubu jest Sushi4you,
a sponsorami wspierającymi firmy Dystrybucja Pol-
ska i eurofol. Jest również grupa kilkunastu partne-
rów oraz kilku przyjaciół. nie można też zapomnieć
o funduszach miejskich, w ramach których funkcjo-
nuje w akademii Judo Młodzieżowe Centrum Sportu.
Chociaż historia akademii Judo nie jest długa, to
jednak zawodniczki i zawodnicy mają już na swoim
koncie sporo sukcesów. Pierwszy przyszedł w 2010
roku, kiedy juniorki wywalczyły srebrny medal druży-
nowych mistrzostw Polski. w kolejnych latach były też
złote medale, głównie w młodszych kategoriach wie-
kowych, razem 8 medali: 4 złote, 3 srebrne i 1 brązowy.
Cieszą również występy indywidualne. Joanna wit-
kowska została mistrzynią Polski w kategorii junio-
rek w 2011 roku. Vanessa Machnicka jest trzykrotną
mistrzynią Polski juniorek (2013, 2014 i 2017). eliza
wróblewska ma w dorobku złoto juniorek młodszych
2015 i 2016, złoto juniorek 2017 i złoto seniorek 2017.
Mistrzyniami kraju są też juniorka Olivia Piechota 2017
i młodziczka anna Zakrzewska 2017. Srebrne medale
mistrzostw Polski zdobywali: Joanna witkowska,
Kamila Busse, Olivia Piechota, Eliza Wróblewska, Olga
Jarmuż i Kacper Kubiak. Z kolei brązowe krążki MP:
Agnieszka Lis, Sonja Liber, Oliwia Gawron, Agata Sza-
fran, Joanna Milej, ale też wspomniane wcześniej Wit-
kowska, Piechota, Machnicka i Kacper Kubiak.
Trzeba dodać, że Akademia Judo prowadzi także
sekcje dla osób niepełnosprawnych oraz dla niesły-
szących. To jedne z nielicznych takich sekcji w Polsce,
które są miejscem rywalizacji dla tych sportowców.
Treningi dla osób niepełnosprawnych prowadzone są
w Zespole Szkół Specjalnych nr 101 przy ul. Swoboda
w Poznaniu. Ta grupa zawodników regularnie uczest-
niczy w ogólnopolskich zawodach, które prowadzone
są według zasad olimpiad specjalnych. W mistrzo-
stwach Polski zawodnicy tej grupy wywalczyli prawie
50 medali, w tym 24 złote.
Piękne sukcesy z kolei osiągają zawodnicy niesły-
szący Akademii Judo. Natalia Brzykcy jest mistrzy-
nią świata osób niesłyszących z 2016 roku. Ma też
w dorobku brązowy medal igrzysk olimpijskich nie-
słyszących (2013) i srebrny igrzysk w 2017 roku.
Agnieszka Brzykcy jest brązową medalistką mistrzostw
świata z 2016 roku. Natalia i Agnieszka są też drużyno-
wymi mistrzyniami świata osób niesłyszących (2016).
- Sukcesy osób niesłyszących oraz niepełnospraw-
nych dają nam taką samą radość jak sukcesy zawod-
niczek i zawodników naszej dyscypliny. Wieloletnie,
systematyczne treningi pokazują, że warto ciężko
pracować. Nasi zawodnicy przekonali się, że to jest
najkrótsza droga do jeszcze większych sukcesów
w przyszłości - opowiada Radosław Miśkiewicz.
46 /1KS / marzec 2018
Ostatnio nasze dwie zawodniczki, Vanessa Mach-
nicka i Eliza Wróblewska, trafiły do kadry narodowej
seniorek. Obie już na początku marca będą miały oka-
zję zaprezentować się w Pucharze Europy. Klub bar-
dzo liczy na to, że do nich będzie należała przyszłość
w kadrze i że obie pojadą na igrzyska olimpijskie.
Może już do Tokio, a może do Paryża.
Akademia stara się, aby zawodnicy mogli potre-
nować z najlepszymi na świecie. W tym roku po raz
drugi przyjedzie do klubu Masaki Negishi z Japo-
nii, który zna judo od podszewki. Organizowane
są również tak zwane Olympic Camp z Gwiazdami
Igrzysk. W poprzednim roku w Poznaniu gościła
brązowa medalistka igrzysk z Rio de Janeiro Yar-
den Gerbi z Izraela. W tym roku przyjedzie z kolei
srebrny medalista z Rio Amerykanin Steven Tra-
vis. - Wiem, że nasi zawodnicy byli bardzo zadowo-
leni z zajęć z Yarden, więc pewnie podobnie będzie
też po zajęciach ze Stevenem - zauważa Radosław
Miśkiewicz.
W tym roku Akademia Judo najbardziej liczy na
Elizę Wróblewską i Vanessę Machnicką, które wresz-
cie powinny zabłysnąć w gronie seniorek. Nadzieje na
duży postęp rokują także: Kacper Kubiak, Filip Kubiak
i Kacper Ignasiak. - Przede wszystkim przygotowu-
jemy się do organizacji naszej sztandarowej imprezy,
czyli 10. Turnieju im. Jigoro Kano, w którym udział
bierze kilkuset juniorów, juniorów młodszych i młodzi-
ków. To podczas takich imprez prezentują się talenty,
które w przyszłości mogą zostać świetnymi sportow-
cami - podsumowuje Radosław Miśkiewicz. 4
FOT. AKADEMIA JUDO POZNAŃ
IKS / marzec 2018 / 47
]
]Poznań wspiera rozwój rugby, co przejawia się nie
tylko w dofinansowaniu szkolenia młodzieży, ale też
w środkach przekazanych zespołom seniorskim star-
tującym w rozgrywkach ligowych. na przestrzeni
ostatnich lat rugbiści i rugbistki klubu Sportowego
Posnania Poznań odnosili sukcesy na krajowych are-
nach. Szczególnie rozwinęła się siedmioosobowa,
olimpijska odmiana rugby. kobiety, które w rozgryw-
kach występują jako Black roses Posnania, są obecnie
brązowymi medalistkami mistrzostw Polski. warto
zaznaczyć, że to czwarty medal poznańskich zawodni-
czek z rzędu. w dwóch poprzednich sezonach pozna-
nianki zdobywały tytuł wicemistrzowski. Poprzedni
rok był świetny również w wykonaniu męskiego
siedmioosobowego zespołu. Posnania Poznań po raz
pierwszy w ponad 60-letniej historii sekcji sięgnęła
po tytuł mistrza Polski. Ponadto rugbiści wywalczyli
Puchar Polski w finałowym turnieju w Gnieźnie.
Poznań po raz kolejny
Mistrzostwa europy do lat 18 rozgrywane są
w klasycznej formie 15-osobowego rugby. taka
impreza już raz odbywała się na sportowych arenach
wielkopolski. w kwietniu 2014 roku Poznań także był
jednym z miast gospodarzy rywalizacji o prymat na
Starym kontynencie. Cztery lata temu w imprezie
wzięły udział aż 24 zespoły podzielone na trzy ośmio-
zespołowe dywizje. Po ponad dwóch tygodniach zma-
gań zwycięzcami okazali się anglicy, którzy pokonali
irlandczyków, broniąc tym samym tytułu mistrzow-
skiego. w tegorocznym turnieju wystartuje 16 zespo-
łów podzielonych na dwie grupy: elite i trophy.
sport
Chuligańska
gra dżentelmenów
JanuSZ krenC
23 marca w Wielkopolsce rozpoczną się Mistrzostwa europy w rugby do lat 18. Impreza potrwa do
1 kwietnia, a oprócz Poznania mecze odbywać się będą w Szamotułach, Komornikach, Grodzisku,
Jarocinie oraz żerkowie.
Zwycięzca grupy elite otrzyma tytuł mistrza europy,
natomiast zespół, który wygra w grupie trophy,
wywalczy awans do wyższej dywizji. turnieje w obu
grupach rozegrane zostaną systemem pucharowym
trzyetapowym. Oznacza to, że każda z drużyn rywali-
zować będzie w trzech spotkaniach: ćwierćfinale, pół-
finale oraz meczu o ostateczne miejsce w klasyfikacji.
Poznań będzie gościł zespoły występujące w gru-
pie trophy, w której zagra m.in. reprezentacja Polski.
Spotkania będą się odbywać na stadionie klubu Spor-
towego Posnania przy ul. Słowiańskiej. Organizacja
euro rugby 2018 jest kolejnym przykładem wspar-
cia ze strony miasta dla tej dyscypliny. Dzięki środ-
kom miejskim możliwa będzie wymiana nawierzchni
boiska trawiastego, tak by perfekcyjnie przygotować
obiekt do zmagań młodych rugbistów.
na przełomie stycznia i lutego pod czujnym okiem
trenera krzysztofa krzewickiego i całego sztabu
szkoleniowego zawodnicy szlifowali swoją formę
Podział na grupy:
]
]Grupa Elite: francja, Gruzja, Portugalia, hiszpania,
Belgia, rosja, holandia, rumunia
]
]Grupa Trophy: Niemcy, Czechy, Polska, Luksemburg,
Litwa, Ukraina, łotwa, dania
]
]Mecze w Poznaniu (stadion KS Posnania ul. Słowiańska 78):
27.03, g. 12 (wtorek) – przegrani meczów: Czechy vs
łotwa i Polska vs Ukraina; 27.03, g. 16 (wtorek) – półfinał
– zwycięzcy meczów: Czechy vs łotwa i Polska vs Ukra-
ina; 30.03, g. 12 (piątek) – mecz o 7. miejsce i utrzymanie
w dywizji; 30.03, g. 16 (piątek) – mecz o 1. miejsce i awans
do dywizji wyższej
oprac. J.K.
Reprezentacja Polski w rugby
Rę?
ć Lf
do lat 18
w Gdańsku. W drugiej połowie lutego kadra odbyła
zgrupowanie w Treviso, podczas którego rozegrała
dwa mecze testowe z rówieśnikami z Włoch. Obecnie
reprezentacja Polski przechodzi ostatni etap przygoto-
wań do zbliżających się mistrzostw Europy. Ostateczny
skład, czyli 26-osobowa grupa zostanie wyselekcjono-
wana po 17 marca. Start w turnieju Polacy zainaugu-
rują meczem przeciwko Ukrainie w sobotę 24 marca.
Rugby zaczęło się w... Rugby
Termin poznańskiego turnieju zbiega się niemal
ze 195. rocznicą powstania rugby jako gry. 7 kwietnia
1823 roku podczas gry w piłkę nożną rozgrywaną przez
uczniów gimnazjum niejaki William Webb Ellis złapał
piłkę w ręce i pobiegł z nią przez boisko do bramki prze-
ciwnika. Działo się to w miejscowości Rugby, niedaleko
Birmingham. Ellis został za to ukarany, ale szybko zna-
lazł naśladowców. Oczywiście data jest czysto symbo-
liczna, bo w gry podobne do rugby grano już w średnio-
wieczu, a nawet w czasach starożytnych. Przypadek
Ellisa nie był pierwszy, ale został dokładnie opisany.
Do Polski rugby dotarło po zakończeniu I wojny
światowej, wraz z repatriantami i misją wojskową
z Francji. Jesienią 1920 roku rozegrano w Warsza-
wie dwa pokazowe mecze rugby z udziałem żołnierzy
48 [IKS | marzec 2018
Francuskiej Misji Wojskowej. Wiosną 1921 roku Louis
Amblard, dyrektor szkoły języków obcych, założył
Związek Sportowy Orzeł Biały, pierwszy klub rugby
w Polsce. Pierwszy oficjalny mecz rugby polskiej dru-
żyny przy udziale publiczności odbył się we Lwowie na
boisku LKS Pogoń 9 lipca 1922 roku między dwoma
zespołami Orła Białego znanymi jako Biali i Czarni.
Spotkanie zakończyło się zwycięstwem Czarnych 6:5.
Choć rugby narodziło się de facto ze złamania
przepisów piłki nożnej, wśród jego sympatyków
popularne jest stwierdzenie, że „piłka nożna to gra
dżentelmenów uprawiana przez chuliganów, pod-
czas gdy rugby jest grą chuligańską uprawianą
przez dżentelmenów”. 4
Trofea
a
sportowe i korporacyjne
j
4
a
=
<a
m)
z
ui
2
ul. Gąsiorowskich 3, Poznań
tel. 61 866-77-88 GSM 501 45-55-77
Wwww.puchary=poznan.el
WYBRANE PREMIERY FILMOWE
film
= Czerwona jaskółka thriller
reż. Francis Lawrence
premiera: 2 marca
Ekranizacja bestsellerowej książki byłego agenta CIA
Jasona Matthewsa. Dominika Egorova zostaje zmuszona
do przyjęcia roli „jaskółki”, specjalnie szkolonej uwodzicielki
na usługach rosyjskich służb specjalnych. Uczy się używać
swego ciała jako broni i robi wszystko, by nie utracić
własnego „ja” w trakcie szkolenia, które zaprzecza godności
człowieka. Wkrótce staje się bezcennym nabytkiem dla
swoich przełożonych. Jej pierwszym celem okazuje się
Nate Nash, agent CIA, który prowadzi ściśle tajną infiltrację
rosyjskiego wywiadu. Dwoje młodych agentów wpada
w pułapkę, która zagraża ich przyszłości, międzynarodowym
sojuszom i bezpieczeństwu obu mocarstw.
= Twój Simon dramat
reż. Greg Berlanti
premiera: 16 marca
Ekranizacja bestsellerowej powieści Becky Albertalli
Simon oraz inni homo sapiens. Zabawna i wzruszająca
opowieść o dorastaniu, poznawaniu prawdy o sobie
i pierwszym uczuciu. Każdy zasługuje na wielką miłość,
historia siedemnastoletniego Simona Spiera jest jednak
nieco bardziej skomplikowana. Simon jest bowiem gejem,
ale jeszcze nie powiedział o tym rodzinie ani nikomu ze
swego otoczenia. Nie wie także, kim jest anonimowy kolega
z klasy, w którym się zakochał, poznając go w internecie.
Rozwiązanie tej niezwykłej sytuacji obfitować będzie
w wydarzenia zarówno komiczne, jak i przerażające, które
na zawsze zmienią życie tytułowego bohatera.
" W czterech ścianach dramat
reż. Philippe Van Leeuw
premiera: 16 marca
Bohaterką filmu jest matka trojga dzieci, uwięziona wraz
z rodziną w budynku w Damaszku, znajdującym się pod
stałą obserwacją snajpera. Zamknięci w klaustrofobicznej
przestrzeni niczym w bunkrze bohaterowie nie mogą
opuszczać mieszkania za dnia ani w nocy. Ryzykują nawet
wtedy, gdy podchodzą do okien lub głośno rozmawiają.
Jak zdobyć jedzenie? Jak przeżyć kolejną dobę? To nie
jest wyjątkowa sytuacja, to syryjska codzienność... W roli
głównej wybitna aktorka izraelska Hiam Abbass, której
międzynarodowy rozgłos zapewniły role w takich filmach,
jak Spotkanie Toma McCarthy'ego, Monachium Stevena
Spielberga czy Exodus: Bogowie i królowie Ridleya Scotta.
FOT. MATERIAŁY DYSTRYBUTORÓW (4X)
= Daddy Cool komedia
reż. Maxime Govare
premiera: 23 marca
Czterdziestoletni, kompletnie niedojrzały Adrien zostaje
porzucony przez marzącą o założeniu rodziny Maude.
Wizja końca wielkiej miłości jest dla niego nie do zniesienia.
Dzięki sprzyjającemu zbiegowi okoliczności postanawia
więc zostać w ich wspólnym mieszkaniu i założyć w nim...
domowe przedszkole, by w ten sposób przekonać do siebie
ukochaną. Jak łatwo się domyślić, maluchy przewracają jego
beztroskie dotąd życie do góry nogami, same przy tym ucząc
się w jego towarzystwie prawdziwej sztuki survivalu. Nowe
oblicze „wkrótce-byłego-męża” sprawia, że mur wokół serca
Maude zaczyna kruszeć... Propozycja w sam raz na okolice
kalendarzowego początku wiosny. oprac. A.S.
IKS / marzec 2018 / 49
film
BARTOSZ ŻURAWIECKI poleca:
Boski porządek (Die góttliche Ordnung), scen i reż. Petra Biondina Volpe
Trudno w to uwierzyć, ale Szwajcaria — kraj, który od wieków szczyci się demokracją bezpośrednią —
prawa wyborcze nadała kobietom dopiero w roku 1971, czyli kilka dekad później niż inne kraje europejskie.
O tamtym historycznym momencie opowiada Boski porządek, który przyjmuje perspektywę młodej żony i matki
z prowincjonalnego miasteczka koło Zurychu. Nie dotarła tu rewolucja obyczajowa lat 60. Rolą kobiety jest służenie
mężczyźnie i wychowywanie dzieci. Nora (celowe, jak sądzę, nawiązanie do imienia bohaterki dramatu Ibsena Dom
lalki) zrazu posłusznie poddaje się tym nakazom, jednak lektura feministycznych artykułów budzi w niej ducha buntu.
KOBIETY MAJĄ GŁOS
Wraz z kilkoma innymi kobietami zakłada ruch wspierający prawa wyborcze Szwajcarek. Zważywszy na obecną sytuację
w Polsce, film Volpe to dzieło bardzo na czasie. Pokazuje, że równouprawnienie samo się nie zrobi. Trzeba o nie zawalczyć.
Premiera 9 marca.
Happy End
PORTRET RODZINNY WE WNĘTRZU | Happy End, scen i reż. Michael Haneke
Nowy film austriackiego reżysera Michaela Hanekego
(któremu Miłość przyniosła szereg międzynarodowych nagród,
z Oscarem włącznie) może nieco zaskoczyć jego wielbicieli.
Co prawda w Happy Endzie twórca ponownie sięga po swoje
ulubione „toposy”: zmierzch starej Europy, cierpienie, śmierć,
alienacja, przemoc w relacjach międzyludzkich etc., tym
razem jednak opowiada o nich w tonacji niemalże komediowej.
Niemalże, bo też trudno wyobrazić sobie Hanekego jako
wesołka. Happy End to ponura komedia, zbliżona w nastroju
do dramatów Czechowa. Na ekranie oglądamy więc sceny
z życia zamożnej francuskiej rodziny przemysłowców,
zżeranej przez ich wewnętrzne demony. Familia Laurentów
mieszka w Calais, francuskim mieście portowym, z którego
blisko do angielskiego Dover. W mieście koczują grupy
uchodźców, którzy chcieliby przedostać się na drugą stronę
kanału La Manche. Ale Laurentowie nie utrzymują z nimi
kontaktu, obracają się przecież w zupełnie innych sferach.
50. /IKS / marzec 2018
I oni jednak mają swoje problemy. Na ich budowie zginął
robotnik — trzeba będzie jakoś tę sprawę zatuszować.
Zmęczony życiem senior rodu Georges (znakomity Jean-
-Louis Trintignant) uporczywie pragnie popełnić samobójstwo.
Z powodzeniem udało się natomiast zabić pierwszej żonie
Thomasa (Matthieu Kassovitz), więc teraz ich wspólna córka
musi przejść pod opiekę ojca. Ale mała Ewa jako jedyna widzi,
że gra w miłość, którą uprawiają Laurentowie, jest obłudna
i fasadowa.
Ukazując wsobność swoich bohaterów, dekadenckie
niepokoje, jakim ulegają, a także klasowe podziały, w których
utknęli, Haneke nie szydzi i nie miota oskarżeń. Bardziej
interesuje go sytuacja egzystencjalna Laurentów niż ich
miejsce w biegu dziejów. Dostrzega jednak, że nadszedł czas
przesilenia. Jakiś „end” wkrótce nastąpi, choć niekoniecznie
będzie „happy”.
Premiera 16 marca.
FOT. MATERIAŁY DYSTRYBUTORA
Jestem najlepsza. Ja, Tonya (I, Tonya), reż. Craig Gillespie
Jazda figurowa na lodzie kobiet kojarzy nam się nieodłącznie z gracją i pięknem łyżwiarek w kusych
spódniczkach. Ale sportowa rywalizacja o medale, zwłaszcza olimpijskie, zawsze miała swoją ciemną stronę.
W roku 1994 tuż przed olimpiadą w Lillehammer reprezentantka USA Nancy Kerrigan zostaje zaatakowana w szatni
przez mężczyznę, który metalowym prętem chciał złamać kolano brązowej medalistce z Albertville. Świat sportu osłupiał
na wieść, że napastnika wynajęła Tonya Harding, jej konkurentka z reprezentacji olimpijskiej, zresztą pierwsza kobieta
w historii, która skoczyła potrójnego axla. Film Craiga Gillespie opowiada właśnie historię kariery Tonyi Harding, od czasu jej
JAZDA OBOWIĄZKOWA
dzieciństwa naznaczonego przez toksyczną matkę, która tresowała córkę do wygrywania konkursów, budząc w dziewczynie złość.
Gdy więc przegrywała, rozjuszona Tonya potrafiła podjechać z gracją do sędziów i wykrzyczeć jurorce „Pocałuj mnie w broszkę!”.
Premiera 2 marca.
TAKA CÓRKA, JAKA MATKA / Lady Bird, scen. i reż. Greta Gerwig
Gretę Gerwig zobaczyłem po raz pierwszy w filmie Green-
berg (2010) Noaha Baumbacha, ale polubiłem na dobre po
ich kolejnym filmie, rewelacyjnej Frances Ha, do której zresz-
tą wspólnie pisali scenariusz roli skrojonej na miarę Gerwig.
Aktorka i reżyser razem zrealizowali jeszcze Mistress Ame-
rica (2015), ale Lady Bird, nagrodzoną Złotymi Globami dla
najlepszej komedii i za rolę główną dla Saoirse Ronan, Greta
Gerwig postanowiła zrobić już sama, odrzucając propozycję
reżyserii Noaha Baumbacha. W efekcie film ten można uznać
za jedno z najlepszych dzieł kina z rodzaju tzw. mumbleco-
re — autorskich niskobudżetowych filmów niezależnych twór-
ców. Takie indie — tyle że w konwencji komediodramatu. Już
żartobliwa nazwa, wzięta od angielskiego słowa: mumble —
mamrotać, ukazuje rdzeń — core, scenariusza. Fabuła filmów
oparta jest na dialogach między młodymi bohaterami, z reguły
przed 30-tką, którzy coś tam gadają, jak to w zwyczajnym ży-
ciu. Greta Gerwig przez ostatnią dekadę napisała pięć takich
FOT. MATERIAŁY DYSTRYBUTORA
scenariuszy i sama zagrała z dwa tuziny ról, ale do najnow-
szego projektu zaprosiła Saoirse Ronan, jedną z najlepszych
aktorek młodego pokolenia (nagrody za Brooklyn, Nostalgię
anioła i oczywiście morderczą Hannę). Deszcz nagród i nomi-
nacji dla Lady Bird — z Oscarowymi na czele — jest najlepszym
dowodem na słuszność decyzji, by zdobyć się na samodziel-
ną reżyserię. Tytułowa Lady Bird to nastolatka kończąca ka-
tolickie liceum w Sacramento. Pierwszy skręt, pierwszy seks
i bal maturalny, tematy znane, ale w wersji Gerwig nabierają
świeżości z racji nieustannej kłótni z matką (Laurie Metcalf
— nominacja do Oscara za rolę drugoplanową) o odrębność.
No a ponieważ obie kobiety mają podobny charakter, żadna
nie odpuszcza drugiej, nawet na odrobinę oddechu. Najlep-
szym pomysłem autorki jest osadzenie akcji w roku 2002.
Internet raczkuje, smartfony nie istnieją, więc ludzie chcąc nie
chcąc ze sobą rozmawiają.
Premiera 2 marca.
IKS / marzec 2018 / 51
teatr
ANNA TOMCZYK poleca:
NIEWIDZIALNE OBRAZY
Żyjemy w kulturze obrazu, na każdym kroku wpadają nam w oko nowe produkty i promocje,
a internet pochłania nas, obiecując niekończącą się wizualną rozrywkę. Oceniamy książki po
okładkach i ludzi po wyglądzie. Czym byłby świat bez światła i oka? Czy nie istniałby wcale? Nie,
taki świat istnieje, a na co dzień doświadczają go osoby niewidome. To rzeczywistość niedostępna
i niepoznawalna dla człowieka widzącego, dlatego dla Adama Ziajskiego stała się tematem teatralnego
reportażu. W swoim poprzednim niezwykłym spektaklu Nie mów nikomu Ziajski podjął współpracę
z osobami głuchymi. Tym razem pojechał do Katowic, gdzie w Teatrze Śląskim z pomocą osób niewidomych
poznawał świat pozbawiony obrazów. Jak udało mu się przekuć to doświadczenie w obraz teatralny? Między innymi
za pomocą dźwięku i audiodeskrypcji, ale także pozostałych dostępnych zmysłów. Warto wybrać się z nim w tę podróż
w niewidzialne — 9 i 10 marca w CK ZAMEK.
REPERTUAR POZNAŃ
Agencja Artystyczna Akrat
ul. Fredry 7, tel. 61 639 32 75, www.akrat.pl
"= Będą zmiany Zenona Laskowika i Kabareciarni
wyst. Zenon Laskowik, Adrianna Biedrzyńska, Jacek
Fedorowicz, Grzegorz Tomczak i zespół muzyczny
Telemenele
12.03, g. 18, Teatr Muzyczny
Agencja Artystyczno-Reklamowa Gruv Art iks
ul. Prusa 6/3, tel. 61 847 11 17
www.gruv-art.com.pl
"* Dobry wieczór Państwu
„monodram w duecie” — komedia
wyst. Krzysztof Materna, Olga Bołądź
Autoironiczny spektakl autorstwa Krzysztofa Materny i w jego
reżyserii. Autor prezentuje swój stosunek do zalewającej nas
głupoty medialnej i estradowej. Opowiada anegdoty z życia
estradowego, ironizuje na temat celebrytów i pseudo-
medialnych gwiazd.
17.03, g. 17 i 20, AulaArtis; bilety: 30 i 55 zł (10 zł dla
seniorów i dużych rodzin)
Agencja Artystyczna WojArt
ul. Rembertowska 17/5, tel. 602 267 421
www.wojart.pl
= Między łóżkami — komedia
wyst. m.in. Joanna Kurowska/Katarzyna Skrzynecka, Artur
Barciś, Radosław Pazura
8.03, g. 18 i 21, kinoteatr Apollo; bilety: 100 zł
= Kłamstwo — komedia
wyst. m.in. Joanna LiszowskaJlzabela Kuna, Piotr Szwedes/
Wojciech Malajkat
16.03, g. 18 i 21, kinoteatr Apollo; bilety: 105 zł
52 /IKS / marzec 2018
"- Zacznijmy jeszcze raz — komedia
wyst. Aldona Jankowska, Tomasz Sapryk
23.03, g. 18 i 20.30, kinoteatr Apollo; bilety: 85 zł
Estrada Poznańska — Scena na Piętrze iks
ul. Masztalarska 8, tel. 61 852 88 33
www.estrada.poznan.pl
= Z cyklu Dzieciaki na Piętrze:
Warsztaty animacji poklatkowej
prowadzenie Łukasz Augustyniak
3.03, g. 15i 17, Galeria OKO/UCHO,; bilety: 10 zł
Pippi Pończoszanka Teatru Lalki Tęcza
reż. Jacek Popławski
Historia piegowatej dziewczynki z rudymi warkoczami,
kolorowymi pończochami i za dużymi butami na pozór
wydaje się prosta. Pod osłoną dowcipu i lekkości opowiada
o tęsknotach za własnym miejscem, ludźmi i akceptacją.
3.03, g. 16, Scena na Piętrze; bilety: 10 zł
Szabadabada Teatru Fuzja
7.03, g. LL, Scena na Piętrze; bilety: 10 zł
Warsztaty plastyczne Wiosenna przygoda
prowadzenie Małgorzata Fabian
10.03, g. 15 i 17, Galeria OKO/UCHO, bilety: 10 zł
Wiosenna przygoda TeatRyli
To historia niesfornego Misia, który znajduje porzucone jajko.
Czeka go naprawdę poważne zadanie — czy sobie z nim
poradzi?
10.03, g. 16, Scena na Piętrze; bilety: 10 zł
Jeżyckie Centrum Kultury
ul. Jackowskiego 5/7
= Festiwal Teatrów Studenckich START: Umbra Teatru
Granda z Poznania
15.03, g. 15, 16i 17
więcej na s. 53
teatr
IKS / marzec 2018 / 53
Mój Teatr
ul. Gorczyczewskiego 2/1A
tel. 604 111 755, 668 856 444
www.mojteatr.pl
bilety: 20 i 30 zł
◥ Querer – dotykając flamenco – wieczór muzyki i pieśni
hiszpańskiej
wyst. Izabella Tarasiuk-Andrzejewska (śpiew), Przemysław
hałuszczak (gitara flamenco), Andrzej Mazurek (cajon
i instrumenty perkusyjne)
1.03, g. 20
◥ Nago w kisielu, reż. Marek Zgaiński
2, 8 i 10.03, g. 20 (8.03 – spektakl z okazji dnia Kobiet,
połączony z koncertem jazzowo-bluesowym Trzeba uważać
na serce)
◥ Mój stary mąż, moja nowa żona, reż. Mariusz Puchalski
3 i 24.03, g. 17 i 18.30
◥ Mężczyzna o północy, czyli noc świra
reż. Marek Zgaiński
3 i 9.03, g. 20
◥ Nieporadnik mężczyzny, reż. Marek Zgaiński
4.03, g. 18; 16 i 24.03, g. 20
◥ Randka w ciemno, reż. Marek Zgaiński
10.03, g. 17 i 18.30; 17.03, g. 18.30 i 20
◥ Alibi do wynajęcia, reż. Marek Zgaiński
11.03, g. 18
◥ Rokendrol albo mów mi teściu, reż. Marek Zgaiński
17.03, g. 17; 23.03, g. 20
◥ Usta Angeliny, reż. Marek Zgaiński
18.03, g. 18
Pies Andaluzyjski
ul. Nowowiejskiego 17
◥ Festiwal Teatrów Studenckich START:
◥ Koncert piosenki aktorskiej: Mateusz ławrynowicz,
Teatr Nowy w Poznaniu
15.03, g. 21.30
◥ DJ Bogna Wróż
16.03, g. 21.30
◥ Matsili/Woźny
17.03, g. 22
◥ Gala festiwalu oraz koncert Swiernalis
18.03, g. 21.30 (gala) i 22.30 (koncert)
więcej w ramce obok
Polski Teatr Tańca
Studio, ul. Kozia 4, tel. 61 852 42 41
www.ptt-poznan.pl
◥ Z cyklu Odpowiednie dać Tańcowi słowo. Czwartkowe
rozmowy o tańcu: spotkanie poświęcone książce Polskie
artystki awangardy tanecznej. historie i rekonstrukcje pod
red. Joanny Szymajdy
15.03, g. 19, Studio PTT; wstęp wolny
◥ Polka
reż. Igor Gorzkowski, chor. Iwona Pasińska, muz. Zbigniew
Kozub
24.03, g. 20, Aula Artis
◥ Gorycz
chor. Kaya Kołodziejczyk, muz. Jacek Sienkiewicz
Spektakl został zrealizowany we współpracy z Instytutem
Muzyki i Tańca.
27.03, g. 20, Scena Wspólna
Sala Ziemi
ul. Głogowska 14 (wejście od ul. śniadeckich)
◥ Romeo i Julia Moscow City Ballet
14.03, g. 19; bilety: 125–175 zł
Scena Robocza
Centrum Rezydencji Teatralnej
kino Olimpia, ul. Grunwaldzka 22 (IV p.)
www.scenarobocza.pl
bilety: 15 i 20 zł
Studenckie teatry na start!
Unikatowy w skali kraju konkursowy przegląd
spektakli studenckich – festiwal Teatrów Studenckich
STArT – odbędzie się w marcu w różnych
teatralnych i nieteatralnych przestrzeniach Poznania.
Cztery festiwalowe dni to: 10 spektakli studenckich
grup teatralnych z Warszawy, Poznania, Katowic,
Zabrza, Gdańska, Piotrkowa Trybunalskiego,
Częstochowy oraz Bielska Podlaskiego, 4 występy
muzyczne oraz cykl pokazów performatywnych.
Spektakle prezentowane w Teatrze Polskim,
Teatrze ósmego dnia, Scenie roboczej oraz
Jeżyckim Centrum Kultury oceniać będzie jury,
w którym zasiądą: Joanna Nowak (dyrektor Teatru
w Gnieźnie), Marcin Kęszycki (aktor Teatru ósmego
dnia) oraz Juliusz Tyszka (prof. UAM, teatrolog,
recenzent). Koncerty odbędą się w klubokawiarni
Pies Andaluzyjski, a pokazy performatywne
w Galeriach Miejskich UAP. Organizatorami festiwalu
są: Stowarzyszenie Międzynarodowych Inicjatyw
Kulturalnych, UAM oraz UAP.
S.K.
◥ V Festiwal Teatrów Studenckich START,
15–18.03, szczegóły w repertuarze
teatr
Wagner chciał zbawiać
Pierwszy raz od ponad stu lat na polską scenę
wracają Śpiewacy norymberscy Richarda Wagnera.
Premiera — 4 marca w Teatrze Wielkim. Wystawiana
wcześniej między innymi w Metropolitan Opera
w Nowym Jorku opera w Poznaniu pojawi się
w nowatorskiej odsłonie. Reżyserem realizacji
jest Michael Sturm, współpracujący z teatrem
we Fryburgu, dyrektor artystyczny Internationale
Theater und Opern Company. — Chodzi o zasadnicze
pytanie, dlaczego istota ludzka jest istotą ludzką,
a odpowiedzią jest sztuka, która nadaje mu
tożsamość. Ponadto sztuka ma rolę zbawiać.
Wagner chciał zbawić przy pomocy sztuki jednostki,
ale i całe społeczeństwo — mówi reżyser. Surrealną
scenografię i kostiumy, pełne odniesień do Biblii,
stworzył austriacki artysta Matthias Engelmann.
W roli Hansa Sachsa wystąpi znakomity bas — Frank
van Hove, a orkiestrę poprowadzi maestro Gabriel
Chmura. oprac. S.K.
= Śpiewacy norymberscy Richarda Wagnera,
reż. Michael Sturm, Teatr Wielki, premiera: 4.03, g. 17
- Spójrz na mnie
premiera poznańska!
reż. Adam Ziajski
Spektakl zrealizowany przez Adama Ziajskiego z zespołem
Teatru Śląskiego im. St. Wyspiańskiego w Katowicach
(prapremiera: 23.02)
9i 10.03, g. 19, CK ZAMEK
więcej na s. 52 (spektakl poleca Anna Tomczyk)
= Festiwal Teatrów Studenckich START:
Love and Information Teatru Nieoetykietkowani z Zabrza
16.03, g. 18
54 [IKS / marzec 2018
Zapałki Teatru Wyjście Ewakuacyjne z Kielc
17.03, g. 18
Kontrakt Teatru Trybik z Częstochowy
18.03, g. 18
więcej na s. 53
" Nowa wizja: ekskluzje, akty, sublimacje Teatru
Automaton
reż. Krzysztof Cicheński
24.03, g. 19
"= Nie mów nikomu
scen. i reż. Adam Ziajski
25.03, g. 18
Scena STA
ul. Ratajczaka 18, tel. 691 736 212, www.studiosta.pl
= Widzowie
uwaga! premiera!
reż. Benjamin Bukowski
9.03, g. 19.03; 10, 11, 16-18.03, g. 19.03
= Chwilówka, reż. Jacek Lisewski
23-25.03, g. 19.03
Scena Wspólna
Teatru Łejery i Centrum Sztuki Dziecka
ul. Brandstaettera 1/ul. Za Cytadelą, www.csdpoznan.pl
bilety: 19 zł
iks
- Jagoda i niedźwiedzie Karin Serres
uwaga! premiera!
reż. Jerzy Moszkowicz
dla widzów 9+
12.03, g. 18 — premiera; 13.03, g. 10i 13
koprodukcja: Teatr Nowy w Poznaniu
więcej na s. 55
= Stopklatka Maliny Prześlugi
reż. Łukasz Chrzuszcz
dla widzów 14+
19.03, g. 10 i 12; 23.03, g. 18
" Scena Czytana: Martin Baltscheti, Wrona i Niedźwiedź
albo słońce świeci wszystkim
czytają: Przemysław Chojęta i Julia Rybakowska
opieka reżyserska: Artur Romański
dyskusja: Krzysztof Cicheński
dla widzów 10+
19.03, g. 18
" Morfeusz Sen
monodram Radosława Elisa
reż. Jerzy Moszkowicz
dla widzów 5-7 lat
20.03, g. 10i12
FOT. MATERIAŁY TEATRU WIELKIEGO
= Odsłonięcie Pomnika Dziecięcej Radości na skwerze
przy Scenie Wspólnej
Projekt pomnika powstał podczas 21. Biennale Sztuki dla
Dziecka Do śmiechu. Autorką projektu jest Martyna Karolczuk.
Odsłonięciu towarzyszyć będzie wystawa prezentująca kolejne
etapy pracy nad pomnikiem (w holu Sceny).
21.03, g. 10
Sollus Entertainment
ul. Bednarska 13
tel. 61 679 27 27
www.sollus.pl
< Triathlon story, czyli chłopaki z żelaza
reż. Piotr Nowak
wyst. Bartłomiej Topa, Leszek Lichota, Waldemar Błaszczyk,
Michał Żurawski, Piotr Nowak
2.03, g. 17.30 i 20.30; 25.03, g. 17 i 20, kinoteatr Apollo;
bilety: 95-130 zł
= Eko Wyprawa Króla Juliana
„Widowisko pełne tańca, śpiewu i dowcipnych gagów
w wykonaniu papugi Ary” — piszą twórcy.
3.03, g. 11, kinoteatr Apollo; bilety: 39 zł
= Andropauza 3
reż. Piotr Dąbrowski, Katarzyna Mikiewicz
wyst. m.in. Maciej Damięcki/Tadeusz Ross/Jacek
Fedorowicz
3 i 4.03, g. 17 i 20, kinoteatr Apollo; bilety: 95-130 zł
= Prywatna klinika
reż. Grzegorz Reszka
wyst. m.in. Tomasz Oświeciński, Klaudia Halejcio, Rafał
Cieszyński
18.03, g. 17 i 20, kinoteatr Apollo; bilety: 95-130 zł
Studio Teatralne Blum
OK Wierzbak, ul. Wojska Polskiego 6/8
www.teatr-blum-pl
bilety rodzinne: 40 zł
= Gra
dla dzieci w wieku 1,5 roku-6 lat
4.03, g. 10 i 11.30
+ Śpiewanki
dla dzieci w wieku 1,5 roku-5 lat
25.03, g. 10i 11.30
Teatr Animacji >
ul. Św. Marcin 80/82, tel. 61 853 72 20
www.teatranimacji.pl
< Żabka, reż. Fabrizio Montecchi
1i 2.03, g. 9.30 i 11.30; 3.03, g. 11i 13
FOT. MATERIAŁY CENTRUM SZTUKI DZIECKA
teatr
Jagoda i tajemnica
Premierę sztuki Karin Serres Jagoda i niedźwiedzie
szykuje w marcu Centrum Sztuki Dziecka we
współpracy z Teatrem Nowym. Spektakl reżyseruje
Jerzy Moszkowicz. Dedykowany jest widzom 9+.
Jagoda ma 11 lat. I tatę. | siostrę. | niedźwiedzia,
który chodzi za nią krok w krok, choć nikt poza
dziewczynką go nie widzi. Czy coś może być tak
małe, że nie da się tego dostrzec gołym okiem? Czy
coś może być tak duże, że wzrok tego nie ogarnia?
Czy na świecie jest tylko to, co widać? A co z tym,
czego nie widzimy, ale rozumiemy? Co z tym,
czego nie widzimy, ale czujemy? Co z tajemnicą?
Zapytajcie Jagodę. oprac. S.K.
" Jagoda i niedźwiedzie Karin Serres, reż. Jerzy
Moszkowicz, Scena Wspólna, premiera: 12.03, g. 18,
koprodukcja: Teatr Nowy w Poznaniu
= Baron Miinchhausen Gottfrieda Augusta Biirgera
uwaga! premiera!
reż. Konrad Dworakowski
3.03, g. 18; 9-11 i 16-18.03, g. 18; 20.03, g. 12
więcej na s. 56
= Calineczka, reż. Artur Romański
6 i 7.03, g. 9.30 i 11.30
IKS / marzec 2018 / 55
teatr
A dodaje.
LENA 5
premiera: 3.03, g. 18
= Dziób w dziób Maliny Prześlugi, reż. Ireneusz
Maciejewski
8.03, g. 9.30 i 11.30
% A niech to Gęś kopnie!, reż. Marta Guśniowska
9.03, g. 9.30 i 11.30; 10 i 11.03, g. 11i 13; 15.03, g. 11.30
"O diabełku Widełku, reż. Lech Chojnacki
13 i 14.03, g. 9.30 i 11.30; 15.03, g. 9.30
" Jaś i Małgosia Jana Brzechwy
reż. Janusz Ryl-Krystianowski
16 i 23.03, g. 9.30 i 11.30; 17 i 18.03, g. 11i 13
= Odlot Maliny Prześlugi, reż. Janni Younge
21i 22.03, g. 9.30 i 11.30
"< Miłość nie boli, kolano boli, czyli dzieci piszą, dorośli
grają — koncert, reż. Artur Romański
23.03, g. 18; 24 i 25.03, g. 13
- Pan Tobiasz i książki, reż. Ewa Piotrowska
27 i 28.03, g. 9.30
Teatr Atofri
ul. Rybaki 22/22, tel. 601 378 158, 605 318 716
www.teatratofri.pl, bilety: 16 zł
+ Ślady, reż. Barbara Kólling, dla dzieci w wieku 2+
4.03, g. 10.30 i 12
= Słoń Trąbibombi
scen. i reż. Beata Bąblińska, Monika Kabacińska
dla dzieci w wieku 1 rok-5 lat
11.03, g. 10.30 i 12
= Len, reż. i wyk. Beata Bąblińska, Monika Kabacińska
dla dzieci w wieku 1 rok-5 lat
18.03, g. 10.30 i 12
= Grajkółko Maliny Prześlugi
scen. i reż. Beata Bąblińska, Monika Kabacińska
dla dzieci w wieku 1 rok-5 lat
25.03, g. 10.30 i 12
56 /IKS / marzec 2018
Z Baronem do źródeł prawdy
Kolejna propozycja dla młodzieży i dorosłych pojawi się w marcu w repertuarze
Teatru Animacji - Baron Minchhausen w reżyserii Konrada Dworakowskiego.
„To spektakl dla dociekających prawdy” — pisze reżyser. „Historie zręcznego
mistyfikatora i łgarza stają się w nim pretekstem do rozmowy na tematy
fundamentalne. Filozoficzna podróż do źródeł prawdy opowiedziana językiem
teatru plastyki, poszukuje sensu budowania narracji (...). Próbując dotrzeć do
prawdy bezwzględnej, podróżnicy dowiadują się, że podróż ta nie ma końca...” —
oprac. S.K.
" Baron Miinchhausen G.A. Biirgera, reż. Konrad Dworakowski, Teatr Animacji,
Teatr Muzyczny iks
ul. Niezłomnych le, tel. 61 852 29 27
www.teatr-muzyczny.poznan.pl
"= Madagaskar — musicalowa przygoda
reż. Jerzy Jan Połoński
1i2.03, g.11
= Zakonnica w przebraniu
reż. Jacek Mikołajczyk
1i2.03, g. 19; 3.03, g. 18
= Uśmiechnij się z Kiepurą
uwaga! premiera!
reż. Łukasz Lech, kier. muz. Agnieszka Nagórka
819.03, g. 19; 10.03, g. 15.30 19
więcej na s. 58
= Akompaniator Anny Burzyńskiej
reż. Grzegorz Chrapkiewicz
11.03, g. 17
"= Nine Maury'ego Yestona
reż. Jacek Mikołajczyk
16.03, g. 19; 17.03, g. 15 i 19; 18.03, g. 17
" Krakowski Salon Poezji z Joanną Szczepkowską
17.03, g. 12 (Teatr Muzyczny), g. 17 (Biblioteka w Zamku
w Kórniku)
= Skrzypek na dachu Jerry'ego BockalJosepha Steina
kier. muz. Agnieszka Nagórka, reż. Artur Hofman
22-24.03, g. 18
= Klimakterium Il, czyli menopauzy szał
4.03, g. 17; 25.03, g. 17 i 20.15
= Jakobi i Leidental Hanocha Levina
reż. Marcin Hycnar, wyst. Jacek Braciak, Katarzyna Herman,
Michał Sitarski
5.03, g. 19
= Dziwactwa Mistrza Bulbulasa Teatru Baniek Mydlanych
19.03, g. 9, Li 18.30
FOT. MATERIAŁY TEATRU ANIMACJI
teatr
IKS / marzec 2018 / 57
służb, relacje świadków i zatrzymanych zmienią ten
wieczór w przejmującą, dokumentalną podróż. Czy tylko
w przeszłość?” – pytają.
19.03, g. 18
◥ Dom lalki
reż. Michał Siegoczyński
20 i 21.03, g. 20
◥ Na obraz i podobieństwo swoje
reż. Piotr Trojan
23–25.03, g. 19.30
Trzecia Scena
◥ Co się właściwie stało z Betty Lemon?
uwaga! premiera!
monodram Ireny dudzińskiej
reż. Mikita Valadzko
Kim jest pani Lemon? Zrzędliwą, nienawidzącą całego świata
i bardzo samotną staruszką, której nie starcza już sił na wyjście
z domu? Kobietą o ogromnym harcie ducha i witalności,
będącą doskonałym przykładem na to, jak w każdym
momencie życia oraz okolicznościach zachować czyste serce
i ostry jak brzytwa umysł? A może obie odpowiedzi okażą się
prawidłowe? Aktorka Teatru Nowego Irena dudzińska świętuje
tym monodramem 50-lecie swojej obecności na scenie.
16.03, g. 20.30 – premiera;
17 i 18.03, g. 20.30; 20 i 21.03, g. 18
◥ Spotkanie z cyklu Nowy czyta dzieciom
25.03, g. 11
◥ Przesilenie
reż. Anna Gryszkówna
27.03, g. 20.30; 28.03, g. 18 i 20.30
Teatr Ósmego Dnia
ul. ratajczaka 44, II p., tel. 61 855 20 86
www.teatrosmegodnia.pl
◥ Socjalny Kongres Kobiet. O wysokie płace i niskie
czynsze
do udziału w Socjalnym Kongresie Kobiet zaproszone
są: pracownice, lokatorki, matki, bez względu na miejsce
zamieszkania, pozycję społeczną, wiek, przynależność
narodową czy religijną. „Chcemy rozmawiać o wspólnych
doświadczeniach i potrzebach” – piszą organizatorzy.
3.03, g. 11
◥ Spis kobiet Kolektywu Polka
Twórcy piszą: „Spis kobiet to spektakl-pułapka. Jej
mechanizm tworzy się na naszych oczach, łapiemy się w nią,
sami ulegając naszym przyzwyczajeniom w myśleniu o pracy
i o kobietach. Tekst, na którym bazuje przedstawienie,
powstał z rozmów i ze spotkań z kobietami pracującymi na
ul. 1 Maja w Lublinie”.
6.03, g. 19
Teatr Nowy im. Tadeusza łomnickiego
ul. dąbrowskiego 5, tel. 61 848 48 85
www.teatrnowy.pl
◥ Z cyklu Czytnik:
◥ Spotkanie ze Stanisławem łubieńskim
5.03, g. 19, Trzecia Scena
◥ Spotkanie z Mikołajem Grynbergiem
26.03, g. 19, Trzecia Scena
duża Scena
◥ Będzie pani zadowolona, czyli rzecz o ostatnim
weselu we wsi Kamyk
reż. Agata duda-Gracz
2–4.03, g. 18
◥ Wiśniowy sad Antoniego Czechowa
reż. Izabella Cywińska
8–10.03, g. 19
◥ Kanapka z człowiekiem
reż. Jerzy Satanowski
13–15.03, g. 20
◥ Elvis Magdaleny Zaniewskiej i Michała Siegoczyńskiego
reż. Michał Siegoczyński
17 i 18.03, g. 18
◥ Iwona, księżniczka Burgunda
reż. Magdalena Miklasz
20–22.03, g. 17
◥ Życie to nie teatr
reż. Jerzy Satanowski
24, 25 i 27.03, g. 19 (27.03 – spektakl z okazji
Międzynarodowego dnia Teatru)
◥ Dziady
reż. radosław rychcik
29 i 30.03, g. 19
Scena Nowa
◥ Versus rodriga Garcíi
reż. Jędrzej Piaskowski
3 i 4.03, g. 19.30
◥ Osiecka. Byle nie o miłości
recital Julii rybakowskiej, reż. Piotr Kruszczyński
9–11.03, g. 19.30
◥ Kalina®
monodram muzyczny Anny Mierzwy
reż. Agata Biziuk
14–16.03, g. 18
◥ Z archiwum Marca ’68
Marzec 1968. Co zapoczątkowało wydarzenia, które stały się
największym aktem antysemityzmu po II wojnie światowej?
Jak zostało to zapisane w dokumentach z tamtych dni?
Aktorzy Teatru Nowego przeczytają niedostępne na
co dzień materiały. „dziennikarskie plotki, stenogramy
z posiedzenia Związku Literatów Polskich, tajne notatki
teatr
Kiepura i inni
Pomysł na widowisko muzyczne o legendarnym
polskim tenorze zrodził się w głowie twórców podczas
Festiwalu im. Jana Kiepury w Krynicy Zdroju.
8 marca spektakl Uśmiechnij się z Kiepurą będzie
miał premierę na scenie Teatru Muzycznego. „Twórcy
zabiorą publiczność w niezapomnianą podróż
do lat 20. i 30.” — czytamy w zapowiedzi. Oprócz
porywających arii duetów oraz piosenek widzowie
usłyszą wiele barwnych, zarówno tych autentycznych,
jak i fikcyjnych, historii z życia Kiepury. Grają:
Anna Lasota, Łukasz Gaj, Joanna Horodko, Jakub
Oczkowski oraz orkiestra Teatru Muzycznego pod
dyrekcją Agnieszki Nagórki.
= Uśmiechnij się z Kiepurą, reż. Łukasz Lech,
Teatr Muzyczny, premiera: 8.03, g. 19
= Festiwal Teatrów Studenckich START:
Jarosław Ocalony Teatru Poświęconego z Katowic
15.03, g. 20
W Teatru Naprzeciwko z Warszawy
16.03, g. 16
58 /IKS / marzec 2018
oprac. S.K.
Dzień, w którym pękło niebo Grupy Działań Teatralnych
Conspexit z Poznania
16.03, g. 20
Hamlet. Miłość Standby Studio z Gdańska
17.03, g. 20
Nieobecność Teatru Órzko z Poznania
18.03, g. 16
Sztuka mięsna, czyli krótki utwór na formę grupy The
M.A.S.K. z Bielska Podlaskiego
18.03, g. 20
więcej na s. 53
"- Paragraf 196 KK (ćwiczenia z terroru)
Przedsięwzięcie z pogranicza performance'u i happeningu,
które zespół Teatru Ósmego Dnia realizuje we współpracy ze
znanym malarzem i artystą przestrzeni publicznej — Pawłem
Hejnclem.
22-24.03, g. 19
= Z cyklu Historia pod prąd: Zapiski z wygnania —
spotkanie autorskie z Sabiną Baral (USA)
prowadzenie: Anna Karolina Kłys
Zapiski z wygnania to przejmujące opowiadanie-
-dokument z wydarzeń marcowych 1968 roku.
Przymusowa emigracja opisana oczami młodej
dziewczyny, która wraz z rodziną opuszcza Polskę.
Na ich podstawie powstaje spektakl w reżyserii Magdy
Umer z okazji 50. rocznicy Marca '68. Premiera —
9 marca w warszawskim Teatrze Polonia. Wystąpi
Krystyna Janda.
26.03, g. 19
Teatr Polski > iks
ul. 27 Grudnia 8/10
tel. 61 852 56 27-9
www.teatr-polski.pl, bilety: 20—70 zł
= Krakowiacy i Górale Wojciecha Bogusławskiego
reż. Michał Kmiecik
3 14.03, g. 19.30
= Odys
uwaga! premiera!
reż. Ewelina Marciniak
17.03, g. 19 — premiera; 18, 20-25 i 27.03, g. 19
więcej na s. 9
"- Myśli nowoczesnego Polaka Romana Dmowskiego
reż. Grzegorz Laszuk
2.03, g. 19; 3 i 4.03, g. 17.30
= Ojczyzna Krystyny Miłobędzkiej
reż. Justyna Sobczyk
8.03, g. 12; 9.03, g. 10i12
FOT. MATERIAŁY TEATRU MUZYCZNEGO
teatr
IKS / marzec 2018 / 59
◥ XVI Przegląd Kabaretowy
12.03
◥ Festiwal Teatrów Studenckich START: moral insanity.
Tragedia ludzi głupich Teatru Papahema z Białegostoku
15.03, g. 18
więcej na s. 53
◥ Spotkanie z cyklu Nie-boskie narracje
20.03, g. 19
◥ Great Poland
reż. Aleksandra Jakubczak
22–25.03, g. 19.30
Galeria
◥ Dr@cula. Vagina dentata, reż. Agata Biziuk
1, 6 i 9.03, g. 19
Piwnica pod Sceną
◥ Extravaganza o władzy
reż. Joanna drozda
7.03, g. 22; 8, 23 i 24.03, g. 22.30
foyer I piętro
◥ Teatranki
zabawy teatralne dla fajnych dzieci i fajnych rodziców
4, 11, 18 i 25.03, g. 11
Teatr U Przyjaciół
ul. Mielżyńskiego 27/29
tel. 61 851 67 95
www.uprzyjaciol.pl
bilety: 15 zł
◥ Gomber, reż. Tomasz Zajcher
2.03, g. 20
◥ Dementia praecox, reż. Monika Chuda
3.03, g. 20
◥ K., reż. filip Borowiak
9.03, g. 20
◥ Appendix, reż. Tomasz Zajcher
10.03, g. 20
◥ Legenda o Świętym Patryku
16 i 17.03, g. 18
◥ Sherlock Holmes – Dolina strachu
uwaga! premiera!
spektakl na motywach twórczości sir Arthura Conan doyle’a
scen. i reż. Mateusz Paszkiewicz
Widzowie odwiedzą mieszkanie przy Baker Street,
gdzie Sherlock holmes usiłuje znaleźć związek między
przestępstwami, do których dochodzi na ulicach Londynu.
Z czasem śledztwo zmienia się w obsesję, a geniusz –
w obłęd...
22.03, g. 20 – premiera; 23.03, g. 20
◥ Teatroza, reż. Krzysztof Skibski/Tomasz Zajcher
27.03, g. 20
Teatr Wielki im. Stanisława Moniuszki
ul. fredry 9, tel. 61 659 02 00
www.opera.poznan.pl
◥ Śpiewacy norymberscy richarda Wagnera
uwaga! premiera!
reż. Michael Sturm
kier. muz. Gabriel Chmura
4.03, g. 17 – premiera; 7 i 10.03, g. 17
więcej na s. 54
◥ Parsifal richarda Wagnera
kier. muz. Gabriel Chmura, reż. Kirsten dehlholm
16.03, g. 18; 18.03, g. 17
◥ Macbeth Giuseppe Verdiego
kier. muz. Gabriel Chmura, reż. Olivier fredj
23.03, g. 19; 25.03, g. 18
◥ Królowa Śniegu
spektakl baletowo-operowo-akrobatyczny
reż. Anna Niedźwiedź, muz. Gabriel Kaczmarek
27 i 28.03, g. 11 i 18
Sala im. W. drabowicza
◥ Anioł dziwnych przypadków Brunona Coliego
kier. muz. Grzegorz Wierus, reż. Krzysztof Cicheński
8 i 9.03, g. 19
Teatr im. Aleksandra Fredry w Gnieźnie
ul. Chrobrego 32, tel. 61 426 22 91
www.teatr.gniezno.pl
◥ Klub Samotnych Serc „Portofino”
reż. łukasz Czuj
2 i 3.03, g. 19; 4.03, g. 18
◥ Droga
reż. Beata Bąblińska, Monika Kabacińska (Teatr Atofri)
spektakl dla najnajmłodszych widzów
7 i 8.03, g. 9 i 11; 9.03, g. 9.30 i 11
◥ Solaris wg Stanisława Lema
dramat. i reż. elżbieta depta
10.03, g. 19; 11.03, g. 18
◥ Gniazdo Marii Wojtyszko
reż. Agnieszka Mielcarek
15 i 16.03, g. 9 i 11; 17.03, g. 11
◥ Szajba Małgorzaty Sikorskiej-Miszczuk
reż. Marcin Liber
22–24.03, g. 19; 25.03, g. 17
Teatr – oprac. Sylwia Klimek
sylwia.klimek@wm.poznan.pl
więcej na
© muzyka
ELŻBIETA WOŹNA poleca:
Okres Wielkiego Postu sprzyja wyciszeniu i spowolnieniu tempa życia. Przynajmniej dotyczy
to większości spośród nas. W tym czasie organizowane są koncerty i festiwale z muzyką
pasyjną, a jednym z nich jest XVIII Festiwal Muzyki Pasyjnej i Paschalnej. Koncerty odbędą się
w Poznaniu i w Wielkopolsce. Te poznańskie są trzy i odbędą się 16 i 18 marca oraz 14 kwietnia.
Istotnym aspektem Festiwalu jest ekumeniczny charakter i otwartość na projekty wielokulturowe.
Tegoroczny stanowić będzie uhonorowanie 100. rocznicy obchodów niepodległości Polski przez włączenie do
programów koncertów wartościowych polskich dzieł muzycznych z różnych epok i stworzenie oprawy literackiej
składającej się z utworów rodzimych twórców. Koncerty poznańskie odbędą się w dwóch świątyniach: kościele Łaski
CZAS REFLEKSJI
Bożej i w bazylice archikatedralnej, a wśród wykonawców usłyszymy m.in. Orkiestrę CoOperate pod dyrekcją Adama
Domurata, Poznański Chór Katedralny pod dyrekcją ks. Szymona Daszkiewicza i Chór Kameralny Collegium Cantorum
Małgorzaty Kwaśnik-Chmielewskiej. Więcej na www.nowowiejski.pl.
Filharmonia Poznańska iks
im. Tadeusza Szeligowskiego
ul. Św. Marcin 81
tel. 61 852 47 08, www.filharmoniapoznanska.pl
4% Inny Donizetti
Natalia Rubiś — sopran
Agnieszka Rehlis — mezzosopran
Jaroslav Bfezina — tenor
Jan Martinik — bas
Roman Hoza — bas
Chór Opery i Filharmonii Podlaskiej
Violetta Bielecka — przygotowanie chóru
Vaclav Luks — dyrygent
Orkiestra Filharmonii Poznańskiej
w programie: Gaetano Donizetti - Messa da Requiem
2.03, g. 19, Aula UAM, bilety: 55—100 zł, wejściówki: 30 zł
Martin Helmchen
60 /1KS / marzec 2018
"% Mozart z... Nowego Świata
Martin Helmchen — fortepian
Marta Murawska-Bednarska — waltornia
Piotr Kowalski — waltornia
Łukasz Borowicz — dyrygent, prowadzenie koncertu
Orkiestra Filharmonii Poznańskiej
ks. Piotr Nawrot — prowadzenie koncertu
w programie: Georg Philipp Telemann — Suita F-dur TWV
44:7, Pedro Ximónes de Abrill Tirado — Symfonia nr 40
(ks. Piotr Nawrot — rekonstrukcja i edycja; europejskie
prawykonanie), Johannes Brahms — II Koncert fortepianowy
B-dur op. 83
9.03, g. 19, Aula UAM, bilety: 20-50 zł, wejściówki: 15 zł
* W dawnym i nowym stylu. Koncert w ramach
Poznańskiej Wiosny Muzycznej
Marcin Suszycki — skrzypce
Jakub Chrenowicz — dyrygent
Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Pomorskiej
Mikołaj Rykowski — wprowadzenie słowne do koncertu
w programie: Krzysztof Penderecki — Trzy utwory w dawnym
stylu z filmu Rękopis znaleziony w Saragossie, Henryk
Mikołaj Górecki — Trzy utwory w dawnym stylu, Witold
Lutosławski — Łańcuch Il. Dialog na skrzypce i orkiestrę,
Janusz Stalmierski — Morze traw na orkiestrę (2017) —
prawykonanie, Onute Narbutaite — La Barca na orkiestrę
symfoniczną
16.03, g. 19, Aula UAM, bilety: 20-50 zł, wejściówki: 15 zł
"”% Muzykoteczka — urodzinowy tort koncertowy —
Muzyczne podróże małe i duże
Koncert dla dzieci w wieku 0-5 lat.
17.03, g. 10, Sala Lubrańskiego UAM, wejściówki: 15 zł
"4 Muzykoteka młodego człowieka — Pary (nie) do pary.
Hop! W hip-hop
Marzena Michałowska — sopran
FOT. GIORGIA BERTAZZI
Jarosław Thiel — dyrygent
Wrocławska Orkiestra Barokowa
Daniel Moszczyński — wokal
Jan Adamczewski — saksofon
Jacek Szwaj — fortepian
Bartek Pietsch — gitara basowa
Waldemar Franczyk — perkusja
Czy Monteverdi i Bach znali się na hip-hopie? Kto miał
najlepszy flow?
Koncert dla dzieci od 6 lat.
17.03, g. 11, Aula UAM, wejściówki: 15 zł
Akademia Muzyczna im. I.J. Paderewskiego
ul. Święty Marcin 87, tel. 61 856 89 00, www.amuz.edu.pl
4% Pianiści u Paderewskiego
1.03, g. 19, Aula Nova
"4% Warsztaty musicalowe
45.03, g. 10-18, Sala Prezydencka
4% Koncert klasy perkusji
4.03, g. 17, Aula im. S. Stuligrosza
"4% Koncert musicalowy
5.03, g. 19, Aula im. S. Stuligrosza
4 VIII Forum Akademickie Muzyka naszych czasów
6.03, g. 10-16, Sala Prezydencka
"*% Sympozjum naukowe Convenium Musicae
Sacra dedicatum. Troska o organy piszczałkowe
w kościołach
7.03, g. 10-14, Sala Prezydencka
"4% Koncert Estote ergo fideles
W ramach obchodów 1050. rocznicy biskupstwa w Poznaniu.
7.03, g. 19, Aula Nova
"w V Międzynarodowa Konferencja z cyklu Nowoczesne
metody edukacji muzycznej
8.03, g. 9-19, Aula im. S. Stuligrosza
"% Koncert Baby, ach, te baby
8.03, g. 19, Aula Nova
w V Międzynarodowa konferencja Barwy
instrumentów dętych — muzyka świata połączona
z jubileuszem 60-lecia Katedry Instrumentów Dętych
oraz z jubileuszem 35-lecia pracy artystycznej
prof. Romana Grynia
11--14.03, g. 10, sale Akademii Muzycznej
Koncerty w ramach Konferencji:
11.03, g. 18, Aula Nova, Koncert Orkiestry Dętej
12.03, g. 19, Aula Nova, Koncert kameralny pedagogów
Katedry Instrumentów Dętych
13.03, g. 19, Aula Nova, Koncert gości z najlepszych
muzycznych uczelni europejskich
14.03, g. 16, Aula Nova, Koncert studentów
uczestniczących w konferencji
FOT. MATERIAŁY ORGANIZATORÓW
% Dyplomy licencjackie Wydziału Dyrygentury
Chóralnej, Edukacji Muzycznej i Muzyki Kościelnej
14.03, g. 19, Aula im. S. Stuligrosza
4% II Ogólnopolska Sesja Naukowa W kręgu kameralistyki
fortepianowej
15.03, g. 10-16, Sala Prezydencka
4% Czwartki z muzyką dawną
15.03, g. 18, Aula im. S. Stuligrosza
"% Koncert w ramach II Ogólnopolskiej Sesji Naukowej
W kręgu kameralistyki fortepianowej
15.03, g. 19, Aula Nova
"4 Konferencja z cyklu Musica Archi
16-17.03, g. 10-18, Sala Kameralna
"4% Koncert Międzyuczelnianej Orkiestry Barokowej
16.03, g. 19, Aula Nova
Chóry w Wielką Środę
Poznański Chór Chłopięcy zaprasza w Wielką Środę
na koncert zatytułowany Wykonało się. Odbędzie
się on w kościele oo. Franciszkanów na Górze
Przemysła. Wystąpi Poznański Chór Kameralny
pod dyr. Bartosza Michałowskiego, Poznański Chór
Chłopięcy pod dyr. Jacka Sykulskiego oraz Jakub
Pankowiak, który zagra na pozytywie. W programie
znajdą się utwory rodziny Bachów: Johanna
Michaela Bacha, Johanna Christopha Bacha,
Johanna Ludwiga Bacha oraz Johanna Sebastiana
Bacha.
"% 28.03, g. 19 Wykonało się, kościół
00. Franciszkanów na Górze Przemysła iks
IKS / marzec 2018 / 61
© muzyka
"4 Koncerty w ramach 47. Międzynarodowego Festiwalu
Muzyki Współczesnej Poznańska Wiosna Muzyczna
16-23.03
16.03, g. 17, Aula im. S. Stuligrosza
17.03, g. 17, Aula im. S. Stuligrosza
19.03, g. 19, Aula Nova
20.03, g. 17, Sala Błękitna
20.03, g. 19, Aula Nova
21.03, g. 21, Sala Błękitna
23.03, g. 16, Sala Błękitna
23.03, g. 19, Aula Nova
" Rozmowy o kameralistyce wokalnej
17.03, g. 11, Sala Prezydencka
"% Koncert Prof. Jadwiga Kaliszewska in memoriam
w 6. rocznicę śmierci w ramach konferencji Musica Archi
17.03, g. 19, Aula Nova
% 44. Koncert z cyklu Rodzinne spotkania z poezją
i muzyką
Trąbka w kolorach wiosny
18.03, g. 17, Aula im. S. Stuligrosza
4 Koncert Big-Bandu Akademii Muzycznej im. Ignacego
Jana Paderewskiego w Poznaniu
18.03, g. 19, Aula Nova
"% Akademickie Forum Doktorantów
19.03, g. 10, Sala Prezydencka
"*% Koncert w ramach Akademickiego Forum Doktorantów
19.03, g. 19, Sala Prezydencka
4 Prof. Maja Urbanek-Jaworowicz in memoriam
w 4. rocznicę śmierci
Amadeus zaprasza
W ramach 50. jubileuszowego sezonu artystycznego
Orkiestra Amadeus zaprasza na koncert, który
odbędzie się 11 marca w Auli UAM. Wystąpią Orkiestra
Kameralna Polskiego Radia Amadeus pod dyrekcją
Agnieszki Duczmal oraz rodzinny duet wybitnych
skrzypków: Krzysztof Jakowicz i Jakub Jakowicz,
a także młoda, utalentowana skrzypaczka Inćs Issel
Burzyńska.
w programie: Gustaw Holst — St. Paul's Suite, op. 29,
nr 2, Camille Saint-Saćns — Introdukcja i rondo
capriccioso op. 28 (ar. Agnieszka Duczmal), Sławomir
Czarnecki — Concerto „Liliowe” na dwoje skrzypiec
i smyczki op. 41, Piotr Czajkowski — Serenada na
orkiestrę smyczkową C-dur op. 48
411.03, g. 18, Aula UAM, bilety: 30-50 zł iks
62 /1KS / marzec 2018
Wręczenie studentom Wydziału Wokalno-Aktorskiego
stypendiów imienia prof. Mai Urbanek-Jaworowicz.
20.03, g. 19, Aula im. S. Stuligrosza
4% Dyplomy licencjackie Wydziału Dyrygentury
Chóralnej, Edukacji Muzycznej i Muzyki Kościelnej
21.03, g. 19, Aula im. S. Stuligrosza
4% Koncert Rytmiki Muzyka — Ruch — Przestrzeń
22.03, g. 18, Aula Nova
4% Spotkania z muzyką
Projekt edukacyjny dla Szkoły Podstawowej nr 73
i Gimnazjum nr 63 w Poznaniu.
23.03, g. 11, Sala Kameralna
4% Mikstury kultury. Międzyuczelniany projekt
artystyczny
24.03, g. 18, Aula Nova
"4% Koncert w ramach projektu Dni Muzyki C. Debussy'ego
w 100. rocznicę śmierci
2526.03, g. 19, Aula Nova
"4% Koncert pasyjny Christus factus est pro nobis
oboediens usque ad mortem
W ramach obchodów 1050. rocznicy biskupstwa
w Poznaniu.
26.03, g. 19, Aula im. S. Stuligrosza
4% Koncert muzyki chóralnej
Chór Ogólnouczelniany Akademii Muzycznej
im. Ignacego Jana Paderewskiego w Poznaniu
pod dyr. Macieja Grosza
27.03, g. 19, Aula Nova
na wszystkie koncerty Akademii wstęp wolny
FOT. KATARZYNA BABKA
muzyka
IKS / marzec 2018 / 63
Salon Muzyczny
– Muzeum Feliksa Nowowiejskiego
Willa Wśród róż, al. Wielkopolska 11
www.nowowiejski.pl
◥ 3.03, g. 11–12.30 Przygoda z piosenką – warsztaty
artystyczne z cyklu muzyczne zabawy u mistrza Feliksa dla
dzieci w wieku przedszkolnym, opłata uczestnika – 15 zł
(konieczna rezerwacja)
◥ 13.03, g. 18 Koncert z cyklu Wieczory Akademickie
w Willi Wśród Róż z udziałem studentów i pedagogów
Akademii Muzycznej
wstęp wolny
◥ 17.03, g. 16 Koncert laureatów X Ogólnopolskiego
Konkursu Pianistycznego im. T. Szeligowskiego
wstęp wolny
◥ 21.03, g. 17 I Koncert rezydencki Aleksandry
Chmielewskiej w ramach projektu Nowowiejski w Poznaniu
dawniej i dziś oraz festiwalu Poznańska Wiosna Muzyczna
w programie: wybrane utwory rezydentki oraz feliksa
Nowowiejskiego wykonawca: Zespół Wokalny Minimus pod
dyr. Sławomiry raczyńskiej
wstęp wolny
Towarzystwo Muzyczne
im. Henryka Wieniawskiego
ul. świętosławska 7, tel. 61 852 26 42
biuro@wieniawski.pl
◥ 28.03, g. 18 w ramach cyklu Środowe widowiska –
środowiska Wieniawskiego pokaz filmu dokumentalnego
o Czesławie Niemenie Sen o Warszawie, wstęp wolny, liczba
miejsc ograniczona, konieczna rezerwacja
Akademickie Gorzkie Żale
◥ 4.03 Miejsce wypełniania woli Bożej
kazanie: o. prow. Bernard Marciniak OfM
Chór Kameralny UAM, Joanna Piech-Sławecka – dyrygent
◥ 11.03 Zdrada w ogrodzie
kazanie: o. Kamil Paczkowski OfM
Schola duszpasterstwa Postakademickiego PULS – śpiew
oraz zespół instrumentalny
◥ 18.03 Złożenie do grobu
kazanie: o. Leonard Bielecki OfM
Chór Kameralny Sine Nomine – śpiew, zespół instrumentalny
studentów Akademii Muzycznej, Anna hyjek – dyrygent
◥ 25.03 Tu zmartwychwstał
kazanie: o. Klaudiusz Michalski OfM
Jakub Tomalak i uczestnicy warsztatów AGż – śpiew
oraz zespół instrumentalny
kościół oo. franciszkanów, pl. Bernardyński, g. 20
organizacja: duszpasterstwo Akademickie Plus
INNE KONCERTY
◥ U2 Symfonicznie
Występują m.in. Marek Piekarczyk, Małgorzata
Ostrowska, rafał Brzozowski.
2.03, g. 18, Arena, bilety: 60–150 zł
◥ Queen Symfonicznie
3.03, g. 19, Sala Ziemi, bilety: 140–180 zł
◥ Lao Che: Wiedza o społeczeństwie
Koncert promujący nową płytę zespołu Wiedza
o społeczeństwie. Na krążku zespół sięga do brzmień
mogących kojarzyć się z muzyką rozrywkową lat 80. Brzmienia
te podane są jednak w charakterystyczny dla twórczości Lao
Che sposób, nawiązujący do wielu gatunków muzycznych.
Za produkcję płyty ponownie odpowiada Piotr „emade”
Waglewski oraz filip „Wieża” różański.
3.03, g. 20, CK Zamek, Sala Wielka, bilety: 50 zł
◥ 40-lecie zespołu Pod Budą
3.03, g. 20, Aula UAM
◥ Tede
3.03, g. 20, Tama, bilety: 45 zł
◥ Stare Dobre Małżeństwo
5.03, g. 19, Aula UAM, bilety: 60–90 zł
◥ Hanna Banaszak
6.03, g. 19, Teatr Wielki
◥ Kobiety kobietom – IV Wielka Gala Charytatywna
przeciw przemocy w rodzinie, wystąpią Małgorzata
Ostrowska, Urszula i Wanda Kwietniewska
8.03, g. 19, Teatr Wielki, bilety: 89–139 zł
◥ Chór Czarownic na Dzień Kobiet
8.03, g. 20, Aula Artis, bilety: 40–50 zł
◥ Nosaj Thing
8.03, g. 20, Projekt LAB, bilety: 45 zł
◥ Krzysztof Daukszewicz
9.03, g. 19, OdK Pod Lipami, bilety: 60 zł
◥ Voo Voo
9.03, g. 20, Aula Artis, bilety: 79–89 zł
◥ Tribute to Dirty Dancing
10.03, g. 19, Sala Ziemi, bilety: 49–139 zł
◥ Illusion
11.03, g. 18.30, Tama, bilety: 55–65 zł
◥ JazZamek – Tomasz Dąbrowski & Ad Hoc
11.03, g. 19, CK Zamek, Sala Wielka, bilety: 30 zł
◥ Selfish Murphy
11.03, g. 20.30, Tanner’s Irish Pub, bilety: 5 zł
◥ Artur Andrus – recital kabaretowy
12.03, g. 19, Teatr Wielki
◥ Rosalie.
Podczas koncertu poznańsko-berlińska artystka rosalie.
będzie promowała swój debiutancki album zatytułowany
OCZUCH
Flashback. Kiedy debiutowała epką Enuff, miała już na
koncie występy na Open'erze i Spring Breaku. Klip do
piosenki Pozwól osiągnął ponad pół miliona wyświetleń.
Twórczość Rosalie. to efekt jej własnych muzycznych
poszukiwań w odpowiedzi na coraz szerzej eksplorowane
trendy we współczesnej muzyce r'n'b, czerpiącej
z klasycznego hip-hopu i nowej elektroniki.
16.03, g. 19, Tama, bilety: 30—35 zł
"% Natalia Przybysz / Mikromusic / Odet
16.03, g. 19, CK Zamek, Sala Wielka, bilety: 80-85 zł
"< Christian Lóffler
16.03, g. 23, Tama, bilety: 45 zł
4 Fisz Emade Tworzywo
Grupa promuje ukazujący się właśnie dwupłytowy
album Numer 1, który będzie zawierał 26 utworów
wyselekcjonowanych przez Fisza z lat 2000-2011.
Znajdą się tu także dwa nowe utwory, m.in. Zwykły. Płyta
dokumentuje prawie 15 lat „stylu bla bla bla” — pierwszego
etapu twórczości braci Waglewskich.
17.03, g. 19, Tama, bilety: 69—80 zł
"4 Kult Akustik
18.03, g. 19, Aula UAM, bilety: 100-130 zł
4% Tribute to John Williams — Symphony Show / Music 6
Light Experience Koncert muzyki filmowej Johna Williamsa.
Wystąpią Orkiestra Collegium F., Mariusz Patyra.
19.03, g. 17.30, Sala Ziemi, bilety: 70-200 zł
" Tre Voci The Tenors!
20.03, g. 19, Sala Ziemi, bilety: 50-139 zł
4% EABS — inauguracja cyklu muzycznego beat2beat
beat2beat to nowy cykl koncertów organizowany przez
Estradę Poznańską, prezentujący artystów i artystki,
których charakteryzuje świeże spojrzenie na muzykę
i swobodne poruszanie się między muzycznymi
gatunkami.
64 /1KS / marzec 2018
Septet EABS kontynuuje tradycję polskiej
szkoły jazzu, wymykając się równocześnie wielu
brzmieniowym schematom i prezentując zupełnie
nowe podejście, przeciwstawiając się utartym
muzycznym standardom. Zespół jest odpowiedzią na
powiew wiatru płynącego z Los Angeles przez Londyn
nad samą Odrę. Debiutancki krążek EABS Repetilions
(Letters to Krzysztof Komeda) w całości poświęcony
jest twórczości legendy polskiego jazzu — Krzysztofa
Komedy.
23.03, g. 20, Scena na Piętrze, bilety: 40-45 zł
"4 Julia Pietrucha
24.03, g. 19, Aula UAM, bilety: 59-99
4% L.U.C — muzyka do filmu Good L.U.C.K.
24.03, g. 20, CK Zamek, Sala Wielka, bilety: 45 zł
% Another Pink Floyd
25.03, g. 19, Aula UAM, bilety: 79-99 zł
KLUBOWE GRANIE
Blue Note Jazz Club
ul. Kościuszki 79
tel. 61 657 07 77, www.bluenote.poznan.pl
%.3.03, g. 20 Hermon Mehari Quartet: From Kansas City
with Love iks
Czołówka muzycznej sceny Kansas City! W autorskim
kwartecie uzdolnionego trębacza usłyszymy między innymi
perkusistę Mike'a Warrena, współpracownika Wyntona
Marsalisa w Jazz at Lincoln Center Orchestra.
Hermon Mehari — trąbka, Peter Schlamb — fortepian,
Dominique Sanders — kontrabas, Mike Warren — perkusja
bilety: 50-70 zł
4.4.03, g. 20 Noam Vazana (Izrael) iks
Po raz pierwszy w Polsce! Subtelna i żywiołowa, liryczna
i zadziorna, hipnotyzująca! Noam Vazana to fascynujący
wokal oddychający nowym życiem, łączący bliskowschodnie
i północnoafrykańskie mieszanki i własne przebojowe
kompozycje. W unikatowy sposób łączy śpiew z graniem na
fortepianie i puzonie.
bilety: 40-55 zł
% 6.03, g. 20 Marcin Kydryński prezentuje: Elida Almeida
wschodząca gwiazda z Wysp Zielonego Przylądka iks
proponuje muzykę czerpiącą z klasycznych rytmów
i gatunków Wysp, jednak dynamiczny i rozkołysany
styl wokalistki różni się od tego, co zapamiętaliśmy
z twórczości Cesarii Evory, ale przecież zachwyt ten sam.
A także przejmujące, przepełnione szczerością przesłanie
i urzekający wdziękiem oraz emocjami głos artystki.
bilety: 90-115 zł
FOT. ALEKSANDER KIENITZ
49.03, g. 20 Sztywny Pal Azji
bilety: 40-50 zł
410.03, g. 20, 20 lat klubu Blue Note: Greg Osby Quartet
Greg Osby — jeden z głównych filarów amerykańskiego
jazzu, współtwórca ruchu m-base, jeden z najbardziej
charakterystycznych i rozpoznawalnych saksofonistów
współczesnego jazzu. iks
Greg Osby — saksofon altowy, Jakub Płużek — piano, Max
Mucha — kontrabas, Ivars Arutyunyan — perkusja
bilety: 60-80 zł
4 11.03, g. 18 Podaj łapę — Karma wraca — vol. 2!
koncert charytatywny dla schroniska dla zwierząt
w Przyborówku.
Hoi Polloi, Adam Wolski (Golden Life) z synem Filipem,
Glasspop, Hope
49.16.03, g. 20 Korpus
Legenda festiwalu w Jarocinie powraca z albumem Respekt.
bilety: 35—45 zł
417.03, g. 20 Dzień Świętego Patryka: Carrantuohill
wstęp wolny
418.03, g. 19, 20 lat klubu Blue Note: Linda May Han Oh
Quartet iks
Niezwykle utalentowana artystka dała się poznać szerokiej
publiczności jako basistka Pata Metheny'ego, ale od wielu lat
pracuje z własnymi zespołami, pisząc także muzykę filmową.
Linda Oh — kontrabas, gitara basowa, Matthew Stevens —
gitara, Greg Ward — saksofon, Artur Hnatek — perkusja
bilety: 60-80 zł
EABS wystąpi 23.03 w Scenie na Piętrze
FOT. MATERIAŁY ORGANIZATORÓW
muzyka (0
4% 21.03, g. 20 The New Conrad Miller Trio (Holandia/
Urugwaj) iks
Powiązanie południowoamerykańskich rytmów i harmonii
z tradycyjnym jazzem, bluesem i soulem zaowocowało
lirycznymi, impresjonistycznymi kompozycjami.
Coen Molenaar (Holandia) — fortepian, David de Marez
Qyens (Holandia) — kontrabas, Enrique Firpi (Urugwaj) —
perkusja
bilety: 35 zł
4% .23.03, g. 20 Kiedy byłem... — polskie przeboje stulecia
Piotr Lemańczyk — kontrabas, Marcin Wądołowski — gitary,
głos, Adam Czerwiński — perkusja iks
bilety: 50-70 zł
4% .25.03, g. 19 Rene Pawelec, Jose Duarte, Ricardo
Anastacio: Moje fado iks
bilety: 50-70 zł
Klub Dragon
ul. Zamkowa 3
4% .28.03, g. 20.30 Pokusa
Natan Kryszk — saksofon, śpiew, Tymon Bryndal — bass,
Teodor Olter — perkusja
bilety: 10-25 zł
Klubokawiarnia Meskalina iks
Stary Rynek 6, www.meskalina.com
"4 1.03, g. 19 Molk
bilety: 20—25 zł
44.03, g. 19 Złodzieje
Opowiadane przez piątkę Złodziei historie to podróż przez
swobodnie zmieniające się tematy i konwencje. W ich
muzyce ulice Szczecina stają się drogami Miami z lat 80.,
pomorskie puszcze zapełniają się greckimi bogami,
a przyszłość ma apokaliptyczny posmak. Łączą gitarowe
riffy i przestrzenne ściany dźwięku z jazzową lekkością.
Progresywne podejście do muzyki spotyka się z humorem
i dystansem, właściwym dla straceńców w słusznej sprawie.
bilety: 39-49 zł
%.8.03, g. 19 Daniel Spaleniak
25-letni artysta pochodzi z Kalisza. Jego eteryczne,
bluesowo-folkowe, ocierające się o oniryzm utwory
wzbudziły zainteresowanie na amerykańskim rynku. Daniel
jest człowiekiem, który lubi grać na gitarze, po prostu.
I skoro sam zawarł swoją biografię w tym zdaniu, czy należy
dodawać coś więcej?
bilety: 20—25 zł
4% 11.03, g. 19 Peter J. Birch + Sonia Pisze Piosenki
bilety: 20-25 zł, więcej na s. 66
4% 14.03, g. 19 Henry David's Gun
bilety: 15—20 zł
IKS / marzec 2018 / 65
© muzyka
TOMASZ JANAS poleca:
W OBRONIE ZWIERZĄT
Zespół Dezerter koncertuje w Poznaniu regularnie. Każdy jego występ dowodzi jednak po raz
kolejny, jak ważny w kontekście całej historii polskiej muzyki rockowej — i jej współczesności — jest to
zespół. Z całą pewnością jednak najbliższy, marcowy wieczór z twórczością legendarnego punkowego
warszawskiego tria będzie szczególny. Oto bowiem 25 marca w klubie U Bazyla (początek o g. 19) odbędzie
się koncert benefitowy dla Otwartych Klatek, podczas którego zagrają cztery zespoły. Otwarte Klatki to
organizacja pożytku publicznego walcząca z okrucieństwem wobec zwierząt, która edukuje i promuje pozytywne
postawy w społeczeństwie. Właśnie dla tej idei zagrają w klubie Robert „Robal” Matera, Krzysztof „Krzysiek” Grabowski
i Jacek Chrzanowski (znany m.in. także z Heya), którzy tworzą od lat skład Dezertera. Przypomnijmy, że zespół jest na
scenie od 1981 roku, a jego ostatnim póki co albumem jest wydany ponad trzy lata temu krążek Większy zjada mniejszego.
Obok Dezertera wystąpią tego dnia też inni cenieni przedstawiciele krajowej sceny hard core punk: złotowski 1125, wrocławski The
Dog i poznański Lazy Jack and The Spinning Jenny. Bilety: 35-45 zł.
4% 18.03, g. 19 Gniewomir Tomczyk Project 4% 11.03, g. 20 Traitors
bilety: 20-30 zł bilety: 45-50 zł
" 21.03, g. 19 Stray Dogg
Stray Dogg to zespół grający muzykę z obszaru folk i indie-rock. _ U Bazyla
Pochodzą z Belgradu w Serbii i po raz pierwszy wystąpią ul. Norwida 18a
w Meskalinie. % 4.03, g. 19 Cała Góra Barwinków, Vespa, Qulturka
bilety: 15-20 zł bilety: 30-40 zł
% 25.03, g. 19 The Underground Man % 8.03, g. 19 Sautrus
bilety: 16-20 zł bilety: 10-30 zł
4% 10.03, g. 19 The Brew, One Future, The Walkers
Pod Minogą bilety: 40-50 zł
ul. Nowowiejskiego 8 4 11.03, g. 19 Hunter
"% 1.03, g. 19 Kalamata, Kapitan Bongo, Tortuga bilety: 40-50 zł
bilety: 30-40 zł 417.03, g. 19 Rome
"4.2.03, g. 19 Booze 6 Glory bilety: 65-75 zł
bilety: 45-55 zł
% 3.03, g. 19 Sielska/Fink Tree POLECAMY
bilety: 15-25 zł
Birch i Sonia
Peter J. Birch h * Swój najnowszy krążek, wydany ledwie kilka tygodni temu
Inner Anxiety, będzie w Poznaniu promował Peter J. Birch.
A jako że czwarty album w jego dyskografii jest dziełem
bardzo udanym, a sam artysta ma w naszym mieście spore
grono wiernych fanów, należy się spodziewać bardzo
udanego wieczoru.
Birch jest jedną z najciekawszych osobowości młodej
polskiej sceny muzycznej. Z dala od meandrów show-
-biznesu, nagrywając dla niezależnej wytwórni,
tworzy muzykę ujmująco melodyjną, przyjazną, a przy
tym bardzo szlachetną. Naprawdę nazywa się Piotr
Brzeziński, pochodzi z Wołowa na Dolnym Śląsku,
ujmująco śpiewa i gra na gitarze. Swą pierwszą dużą
płytę, When the Sun's Risin' over the Town, wydał w 2013
roku, jesienią roku następnego ukazał się drugi album
66 /1KS / marzec 2018 FOT. MATERIAŁY ORGANIZATORÓW
Yearn. Dotychczasową dyskografię zamykała płyta The
Shore up in the Sky.
Przez kilka lat aktywności muzycznej wypracował sobie
mocną pozycję wśród twórców kameralnej piosenki, łączącej
avant pop, folk, alt-country z muzyką niezależną. Stał się
ważną postacią tzw. songwritingu.
Tego samego wieczoru w klubie wystąpi też Sonia Pisze
Piosenki, czyli znana już również na niezależnej scenie
Sonia Wąsowska. TJ.
4% Peter J. Birch, Meskalina, 11.03, g. 19, bilety: 22-25 zł
Ablaye Cissoko — kora i głos
To niewątpliwa i wielka atrakcja dla poznańskich wielbicieli
muzyki świata. Gwiazdą tegorocznych Dni Kultury
Francuskiej i Frankofonii będzie znakomity senegalski
artysta, wirtuoz kory Ablaye Cissoko. Wystąpi on w Scenie
na Piętrze.
Cissoko pochodzi z Saint Louis w Senegalu. Jest artystą
o międzynarodowej renomie, autorem i kompozytorem
wykonywanych przez siebie pieśni. Urodził się w rodzinie
griotów — wędrownych muzyków, bardów, mędrców,
strzegących tradycji i kulturowego dziedzictwa. W wieku
8 lat rozpoczął naukę gry na korze, która jest tradycyjnym
instrumentem ludu Mandingo z Afryki Zachodniej. Ukończył
konserwatorium muzyczne w Dakarze. Ablaye Cissoko
w wyrafinowany sposób łączy tradycję muzyczną swego
ludu z własną, nowoczesną twórczością. Na koncie
ma kilkanaście płyt. Nagrywał i koncertował (również
w Polsce) z międzynarodowym zespołem Constantinople.
Za szczególnie udaną trzeba jednak uznać jego niezwykle
owocną współpracę z niemieckim trębaczem Volkerem
Goetze. Wspólnie nagrali oni m.in. płyty Sira i Amanke
Dionti, będące wyrazem muzykowania pełnego pasji,
a zarazem pełnego liryzmu i uduchowienia graniem ponad
barierami językowymi i kulturowymi. Dbając o ciągłość
przekazu tradycji instrumentalnej, artysta założył w 2016
roku w Saint Louis pierwszą i dotychczas jedyną w Senegalu
szkołę kory. W Poznaniu wystąpi solo. TJ.
% Ablaye Cissoko, XXVIII Dni Kultury Francuskiej
i Frankofonii, Scena na Piętrze, 25.03, g. 19, bilety: 30 zł
(przedsprzedaż), 40 zł (w dniu koncertu)
więcej na s. 101 iks
Roni Size!
Na swój jedyny koncert w naszym kraju, podczas aktualnej
trasy koncertowej, przybywa do Poznania słynny Roni
Size. To jedna z ikonicznych postaci nurtu drum and bass,
muzyk, producent. Do Poznania przyjeżdża w ramach trasy
w 20. rocznicę wydania słynnej przełomowej płyty New
Forms, którą firmował wraz z didżejskim kolektywem pod
FOT. YOURI LENQUETTE
muzyka (0
Ablaye Cissoko
szyldem Roni Size/Reprazent. Naprawdę nazywa się Ryan
Owen Granville Williams, urodził się w, jakże znaczącym
dla muzyki końca wieku, Bristolu. W jego twórczości
odnajdziemy jednak nie tylko odniesienia do onirycznych
triphopowych klimatów i nie tylko reminiscencje jamajskie
(jego rodzice byli imigrantami z Jamajki). Fundamentem jego
muzyki jest — przepełniona tętniącym, nerwowym pulsem —
struktura rytmiczna, jej źródłami są też hip-hop i elektronika.
Roni Size był jednym z założycieli oficyny Full Cycle
Records, którą współtworzył z takimi artystami jak m.in. DJ
Krust, DJ Sw i DJ Die, którzy także byli członkami formacji
Reprazent. Album New Forms przyniósł artystom prestiżową
nagrodę Mercury Prize. Sprzedał się w ponadpółmilionowym
nakładzie, a grupa zaczęła koncertować na całym świecie
nie tylko w elektronicznym składzie, ale i z „żywymi”
muzykami — perkusistą, basistą i parą wokalistów.
Teraz czas na huczną zabawę jubileuszową w Poznaniu. T.J.
% Roni Size, Tama, 8.03, g. 20.30, bilety: 89-100 zł
Muzyka — oprac. Tomasz Janas
tomasz.janasQwm.poznan.pl
więcej na kulturapoznan pl
IKS / marzec 2018 / 67
RYSZARD GLOGER i WOJCIECH SKRZYDLEWSKI
polecają nowe płyty
BOB SEGER
— | Knew You When
kac) (Capitol) Już w latach
70. ubiegłego wieku był czołową postacią mięsistego,
agresywnego rocka z Detroit. Na 18. płycie kompozytor
i ciągle w doskonałej formie wokalista składa hołd zmarłemu
przyjacielowi Glennowi Freyowi z grupy The Eagles oraz
Lou Reedowi i Leonardowi Cohenowi. Jak w przeszłości,
Seger uderza z rockowym impetem w utworach The Sea
Inside i Runaway Train, lecz potrafi również poruszyć
dramatyczną balladą Il Remember You. Płytę nagraną
w Detroit i Nashville wyprodukowano w szorstkiej,
drapieżnej konwencji klasycznego rocka. Seger bardziej
przemawia w piosenkach, w których odkrywa swój bardziej
melancholijny i refleksyjny stan ducha. Przypomina wówczas
Bruce'a Springsteena wzmocnionego dźwiękami gitary
elektrycznej i saksofonu. Jest wtedy wierny sile przekazu
i estetyce, z których zrodził się sukces Segera. (8,9)
VANJA SKY
— Bad Penny (Ruf)
Niemiecka wytwórnia
Ruf od 20 lat stawia na
odkrywanie samorodnych
talentów, a zwłaszcza śpiewających gitarzystek. Kariery
Samanthy Fish, Joanne Shaw Taylor czy Anny Popovic
pokazały, że nie chodzi tylko o gitarę jako elektryzujący
gadżet wizerunkowy. Vanja Sky z chorwackiego Zagrzebia
jest kolejną debiutantką, która może dołączyć do nowego
pokolenia kobiet grających bluesa. Ze wsparciem świetnego
Mike'a Zito jako producenta i gitarzysty rytmicznego,
słynnego realizatora Jima Gainesa oraz kilku klasowych
muzyków sesyjnych, Sky demonstruje swoje atuty jako
autorka większości piosenek, równie stylowa wokalistka
i przede wszystkim jako intrygująca instrumentalistka.
Jej solowe improwizacje dowodzą sporych kompetencji,
podobnie jak niebanalne kompozycje. (7,9)
68 /IKS / marzec 2018
RUSTY YOUNG
— Waitin” for the Sun
(Blue Elan) Amerykański
weteran gatunku country-rock kojarzy się z dorobkiem
dwóch świetnych zespołów: Buffalo Springfield i Poco.
Young napisał kilkanaście wielkich przebojów i zawsze
imponował jako mistrz pedal steel gitar. Paradoksalnie
dopiero po pięciu dekadach aktywności nagrał swój
pierwszy solowy album. Na krążku w pełni eksponuje swój
potencjał jako autor 10 piosenek, wokalista i wszechstronny
muzyk grający na wielu instrumentach strunowych, od
gitar, przez bandżo, aż po mandolinę. Young ma wsparcie
nietuzinkowych postaci, m.in. Jima Messiny, Richiego
Furraya i Timothy'ego B. Smitha. Bogactwo instrumentów
uzupełniają skrzypce, saksofon, organy i akordeon. Kiedy
do lekkości melodycznej dodamy magnetyczne harmonie
wokalne wtopione w mieszankę barw, wraca cały urok
country-rocka w klasycznej postaci. (9,10)
PERO
LANCE LOPEZ
— Tell the Truth
(Provogue) Sukces zespołu
Supersonic Blues Machine,
w którym Lopez gra od prawie
trzech lat, ani na moment nie przerwał solowych działań tego
muzyka. Teksański wirtuoz gitary po 20 latach od debiutu
wspina się na wyżyny blues-rocka. Na audiogeniczność
muzyki z już szóstej płyty Lopeza składają się doskonale
zespolone brudne brzmienie gitar, ostre rytmiczne kontury
piosenek i ekspresyjny śpiew chropowatym głosem. Odbiorca
bez oporów wsiąka w tak wykreowane środowisko, wypełnione
naturalną energią i szczerym przekazem. Piosenki krążą na
krawędzi bluesa i rocka, uderzają dosadnością artykulacji
i krwistym brzmieniem. Lopez co rusz błyskotliwie szarżuje
brawurową solówką. Obok własnych kompozycji przedstawia
wersję utworu Johna Lee Hookera Mr. Lucky. Porządny
ładunek adrenaliny spod znaku gitary elektrycznej. (9,10)
MIL EBY i
VARIOUS ARTISTS
— A Tribute to Dan
Fogelberg (BMG) Po 10
latach od śmierci wielkiego
amerykańskiego barda ukazała
się płyta, uhonorowanie jego geniuszu. Dan Fogelberg
miał ugruntowaną pozycję wielkiego autora piosenek,
czarującego wokalisty, przyjaciela wielu amerykańskich
gwiazd. Stąd album przypominający jego najlepsze piosenki
zgromadził naprawdę czołowych wykonawców zza oceanu.
Są tu m.in. Garth Brooks, The Eagles, Zac Brown, Jimmy
Buffett, Vince Gil, Michael McDonald i Boz Scaggs. Obok
Jean Fogelberg, żony artysty, która skutecznie zabiegała
o udział w sesji nagraniowej największych gwiazd
muzyki folkowej, country, rocka i pop, nieoceniony udział
w powstaniu płyty ma producent Norbert Putnam, który
znakomicie oddał klimat niezapomnianej muzyki Fogelberga.
14 utworów z olbrzymiego repertuaru Fogelberga to
zapewne mało, ale jakość artystyczna tych nowych wersji
przypomina tego genialnego autora piosenek, wokalistę
i niezrównanego performera. (9,8)
TRAVIS MEADOWS - First
Cigarete (McDowell Road
Records) Niebanalny
i oryginalny wokalista,
autor piosenek z Jackson
w Missisipi ugruntowuje swoją popularność kolejnym
studyjnym krążkiem. Jego życie to wielka ucieczka przed
uzależnieniem od alkoholu i narkotyków oraz chorobą
nowotworową. Uwolnienia od tych plag Meadows szukał
w religii, przez kilka lat był kaznodzieją, jednak dopiero
pasja muzyczna przyniosła ukojenie i artystyczny
sukces. Wśród artystów, którzy wspomagali Meadowsa
w niełatwej walce o życie, nagrywając jego piosenki, są
największe amerykańskie gwiazdy, m.in. Eric Church,
Wynonna, Blackberry Smoke, Hank Willimas, Jr.,
Randy Houser. Nowa płyta jest doskonałym zbiorem
11 utworów brawurowo napisanych i wykonanych. To
opowieść o życiu, trudnych doświadczeniach i nadziei na
przyszłość. Jeśli Travis wytrwa w swoim postanowieniu
o godnym życiu, świat zyska niebanalnego twórcę
stylistyki americana, którego możliwości artystyczne są
wielkie. (9,8)
muzyka ©
CHRIS STAPLETON
— From a Room vol. 2
(Mercury) Jak zapowiadał,
tak się stało. Oto część druga
muzycznej sesji nagraniowej
From a Room, jaką wokalista i autor piosenek z Kentucky
zrealizował w legendarnym Historic Studio A w Nashville.
Światowy sukces Stapletona, nawet na amerykańskie
warunki, jest sensacyjny. Po odejściu z bluegrassowej
grupy The Steeldrivers i zmianie stylu wykonywanej muzyki
w 2015, za sprawą rewelacyjnej płyty Traveller, z trubadura
muzyki z Appalachów stał się światową gwiazdą rocka. Ten
znakomity autor piosenek i jeszcze lepszy wokalista szybko
powtórzył sukces krążkiem From the Room w maju 2017.
Płyta ta, doceniona, wywołała za sprawą tylko 30 minut
muzyki falę krytyki, na którą artysta zareagował wydaniem
zaledwie po kilku miesiącach drugiej części. Ten krążek jest
mocniejszy, zawiera bardziej rockowy materiał muzyczny i kilka
przebojowych piosenek (Scarecrow in the Garden, Midnight
Train to Memphis, Nobody's Lovely Tonight). (8,8)
LĄ DB VIR” LA SANTA CECILIA
— Amar Y Vivir (Universal)
Meksykanie z amerykańskiej
Kalifornii w kolejnym wydaniu.
W 2014 zdobyli Grammy
w kategorii muzyka latynoska za
płytę Treinta Dias, dali się poznać
szerszej widowni udziałem w warstwie muzycznej filmu Coco,
no i teraz mamy ich kolejną odsłonę muzyczną. Nazwa zespołu
pochodzi od patronki muzyków, jednak dobrym duchem
zespołu jest charyzmatyczna wokalistka Marisol „La Marisoul",
obdarzona rewelacyjnymi warunkami wokalnymi. Najnowszy
album jest, jak mówią sami jego twórcy, audiowizualny, powstał
bowiem live w różnych miejscach Mexico City. Nagrania
brawurowo przedstawiają meksykańską stylistykę ranchera,
boleros, mariachi, a także hiszpańsko- i angielskojęzyczny pop,
a nawet elementy muzyki soul. Grupę w nagraniach wspierają
największe gwiazdy muzyki latynoskiej, m.in. Mon Laferte,
Eugenia Leon, Mariachi de Amórica de Jesus Rodriguez
de Hijar. Płyta jest dedykowana nieodżałowanemu Juanowi
Gabrielowi, wielkiej gwieździe Meksyku. (9,8)
Ocena w skali dziesięciostopniowej. Pierwsza cyfra oznacza
muzyczne wykonanie, druga — produkcję i realizację.
IKS / marzec 2018 / 69
Kapela ze Wsi Warszawa
W — Re:Akcja Mazowiecka
(Karrot) Klasycy polskiego
folku nagrali fantastyczną płytę, na której nie tyle wskazują
na swe inspiracje, ile zaplatają ludową tradycję w swą
własną muzykę, tworząc przejmującą i zachwycającą
całość. Tak bowiem jak na poprzednim albumie muzyczną
tkankę współtworzyli wybitni goście ze świata, tym razem
podobne zadanie spełniają polscy artyści ludowi. A są
tu znani wielbicielom tradycji: wspaniałe Maria Bienias
czy Marianna Rokicka, zespół śpiewaczy Bandysionki,
Grupa Śpiewacza Mężczyzn z Czarni, instrumentaliści
Stefan Nowaczek, Eugeniusz Szymaniak i Kapela
Zdzisława Kwapińskiego. Co najbardziej fascynujące,
wraz z muzykami KZWW tworzą oni absolutnie spójną
i fascynująco energetyczną, współczesną opowieść.
Kiedy wiejscy artyści śpiewają, mając w tle towarzystwo
instrumentalne Kapeli, kiedy w brzmieniu Kapeli rozkwita
nagle „ludowy” saksofon Zdzisława Kwapińskiego, to
tworzą one tak integralną całość, że zdają się nie do
rozdzielenia. I to jest chyba największy walor nowej
płyty KZWW. Że to nie „spotkanie” czy tym bardziej
„konfrontacja” muzyki wiejskiej z miejską, tylko pełna
radości, naturalności, ale i namiętności wspólnota
muzykowania. Rewelacja.
Antoni Gralak
— Ganga
(Audio Cave)
Ta płyta to owoc
swego rodzaju field recordingu. Owe „nagrania terenowe”
zrealizował w Indiach mniej więcej dekadę temu Antoni
Ziut Gralak — wybitna postać polskiej sceny niezależnej
i improwizowanej. Zarejestrowane wówczas muzyczne
ślady z udziałem hinduskich artystów poddał teraz studyjnej
obróbce, dodał liczne własne partie — zagrał nie tylko
na trąbce, ale też na gitarze basowej i syntezatorze, do
zagrania na instrumentach perkusyjnych zaprosił również
świetnego Zbigniewa Brysiaka.
70 /IKS/ marzec 2018
Powstała z tego całość
niecodzienna, hipnotyczna,
medytacyjna i transowa. Osadzona
w tradycji hinduskiej, a zarazem
bliska współczesnej scenie muzyki
improwizowanej, eksperymentalnej, ambientu.
To twórczość nieoczywista, enigmatyczna,
przykuwająca uwagę i skłaniająca do zasłuchania
w jej swoiście minimalistyczne, arabeskowe, rozkwitające
struktury.
Członkowie zespołu Tie Break, z którym Gralak gra od
wielu lat, mieli kiedyś wielką słabość do twórczości Ustada
Bismillaha Khana, który grał na instrumencie shehnai.
Całkiem naturalne wydało mi się więc, że i tu shehnai jest,
obok trąbki Ziuta, dominującym instrumentem. I dobrze! Ich
współbrzmienia są bowiem prawdziwie magnetyczne.
Andrzej Bauer — Cellonet
(ArtHorse)
Andrzej Bauer to artysta
nietuzinkowy. Ten wybitny
wiolonczelista od dekady prowadzi grupę Cellonet (grała
w Poznaniu na Enter Music Festivalu), która niniejszym
fonograficznie świętuje dziesięciolecie działalności.
Powołanie do życia wiolonczelowego oktetu to gest
przywodzący na myśl tyleż zdobycze muzyki XX i XXI
wieku, co i istniejące w dawnych wiekach kameralne
zespoły, łączące brzmienie instrumentów tylko z jednej
rodziny. Oba tropy wydają się słuszne, grupa bowiem
w brawurowy sposób łączy na swym krążku muzykę
dawną i współczesną, prezentując zachwycającą
wszechstronność. Mamy tu więc z jednej strony
kompozycje Carla Gesualdo, fascynująco opracowane na
kwintet wiolonczelowy, czy utwory Bruno Mantovaniego,
odwołujące się wprost do twórczości Jana Sebastiana
Bacha, z drugiej — dzieła Luciana Berio czy ukraińskiego
kompozytora Aleksandra Szczetyńskiego. Całość znajduje
zaś swoje epicentrum — i spełnienie — najpierw w pełnym
niepokoju Fingetrips Sławomira Wojciechowskiego, potem
— w Cello Counterpoint Steve'a Reicha. Płytę wieńczy
zaś w sposób nieoczywisty Sleep Safe and Warm, czyli
Komedowska kołysanka z filmu Dziecko Rosemary,
wykonana z gościnnym udziałem Leszka Możdżera.
Piękna płyta.
19-21.04 POZNAŃ
KARNET
KORTEZ O.S.T.R.
COMA PRO8L3ZM
LEMON OTSOCHODZI
NATALIA KUKULSKA BOKKA
GRUBSON NIXES L.STADT
JAZZ BAND MŁYNARSKI-MASECKI R
R I WIELU INNYCH! ky
sztuka
MARTA SMOLIŃSKA poleca:
NA TLE I WSKUTEK HISTORII
W marcu mija pół wieku od tzw. Marca '68, gdy Władysław Gomułka jako inspiratorów zajść
i protestów studenckich wskazałtych, którzy mieli żydowskie pochodzenie. Gestten zapoczątkował
antyżydowską akcję i masową emigrację tych, którzy jeszcze w Polsce pozostali. W Galerii Miejskiej
Arsenał zobaczymy wystawę Krystyny Piotrowskiej, w której centrum stanie wideoinstalacja Wyjechałam,
wyjechałem z Polski, bo..., na którą składa się kilkadziesiąt zebranych wypowiedzi tzw. emigrantów
marcowych. Jak relacjonuje artystka: „Na dwóch przeciwstawnych ekranach wypowiadają się ludzie, którzy
wskutek antysemickiej nagonki po 1968 roku wyjechali z Polski. Wyjechali w różnym wieku. Reprezentowali różne
środowiska społeczne, różne miejsca zamieszkania i wykształcenia. Ich zwięzłe wypowiedzi w języku polskim i w języku
kraju, do którego wyjechali, pokazują indywidualne motywy wyjazdów, które w wypadku jednych znaczyły katastrofę, a dla
innych nadzieję na nowe, lepsze życie”. Bardzo polecam! Słuchamy opowieści ludzi, wczuwamy się w ich indywidualne losy.
Piotrowska czujnie za kamerą słucha tych opowieści, gromadząc dla nas oral history i konfrontując nas z mikronarracjami, które
rozegrały się na tle i wskutek historii. Nie sposób nie zadawać sobie pytania, jak wyglądałaby dziś Polska i co by było, gdyby
tzw. marcowi emigranci wciąż byli naszymi sąsiadami...
WERNISAŻE
Galeria EGO
ul. Wyspiańskiego 41/3
tel. 510 230 269
www.galeriaego.pl
wt.-pt., g. 12-19, sob., g. 11-14
"4% Are we there yet? — wystawa Ewy Kubiak i Piotra Machy
To wizualna opowieść o wspólnym terytorium, jego
przekraczaniu, opuszczaniu i powracaniu. Ekspozycja
porusza także temat przenikania się mediów, zapożyczeń
i cytatów.
wernisaż: 21.03, g. 19
czynna do 7.05
Galeria Miejska Arsenał >
Stary Rynek 6
tel. 61 852 95 02
www.arsenal.art.pl
"% Twarda Awangarda. Stażewski, Sosnowski, Bąkowski —
wystawa nawiązująca do ubiegłorocznego Roku Awangardy
kurator: Włodzimierz Nowaczyk
wernisaż: 2.03, g. 18
czynna do 1.04
oprowadzanie kuratorskie: 8.03, g. 17
więcej w ramce na s. 74 iks
"% Wyjechałam, wyjechałem z Polski, bo... — wystawa
Krystyny Piotrowskiej
wernisaż: 9.03, g. 18
czynna do 8.04
oprowadzanie kuratorskie: 23.03, g. 17 — wystawę poleca
Marta Smolińska
72 |IKS / marzec 2018
Galeria Miejska Mosina
pod patronatem ZPAP Okręgu Poznańskiego, UA
w Poznaniu i MOK
ul. Niezłomnych 1
tel. 61 819 15 91
www.galeriamosina.pl
wt.-pt., g. 9-15, niedz., g. 10-13 (tylko wystawy czasowe)
4% Poddasze — wystawa malarstwa Agnieszki Sowisło-
-Przybył
otwarcie: 3.03, g. 17.30
czynna do 30.03
PBG Gallery
Wysogotowo k. Poznania, ul. Skórzewska 35
tel. 61 665 17 00
pon.-pt., g. 3-16
% Nieustające piękno — wystawa malarstwa
Małgorzaty Ciernioch
wernisaż: 12.03, g. 12
czynna do połowy kwietnia
PBG Gallery Skalar Office Center
ul. Górecka 1
Galeria pokazuje sztukę w otoczeniu biznesu. Artyści
wystawiający tam prace cenią przestrzeń, dającą duże
możliwości aranżacyjne. Wystawy czasowe oglądać
można po uprzednim zgłoszeniu, tel. 605 470 560 lub
605 470 565.
4% Unikatowa tkanina artystyczna — wystawa
Marii Gostylli-Pachuckiej
wernisaż: 16.03, g. 18
czynna do 31.03
Galeria Profil >k
CK Zamek, ul. Św. Marcin 80/82
tel. 61 646 53 21, www.ckzamek.pl
"% Ekspozycja wybranych prac studentów pracowni
otwartych interpretacji sztuki (Wydział Edukacji Artystycznej,
Katedra Interdyscyplinarna)
opieka merytoryczna: prof. Rafał Boettner Łubowski
czynna: 16 i 17.03
"W Pejzaż w przestrzeni czasowej — wystawa z okazji 85 lat
ZPAP w Poznaniu
wernisaż: 21.03, g. 18
czynna do 14.04
Galeria Rodriguez
ul. Wodna 13/4
tel. 606 908 087
www.rodriguezgallery.com
wt.-pt., g. 12-19, sob., g. 12—17 (w czasie trwania wystaw)
W 12 concrete songs — wystawa Gonzalo Elviry
wernisaż: 16.03, g. 19
czynna do 21.04
Elvira „rozkłada” na części pierwsze pomnik poświęcony
robotnikom zamordowanym w czasie manifestacji i strajków
w Berlinie w 1920 roku, a następnie komponuje postulowane
przez Bauhaus dzieło totalne.
Galeria Sztuki Rozruch
ul. Jackowskiego 5/7, tel. 693 077 170
"% Obecność — Nieobecność — wystawa malarstwa
Nadii Kotkowskiej
Najczęściej eksplorowanym przez artystkę tematem jest
portret. Nie ma potrzeby komentowania aktualnych zdarzeń
ze świata.
wernisaż: 23.03, g. 18
czynna do 30.03 w g. 15-18 z wyjątkiem soboty i niedzieli
Galeria Sztuki Współczesnej Cechmanowicz
ul. Paderewskiego 7
tel. 61 855 10 58, 505 370 600
www.galeria-cechmanowicz.pl
"% Wystawa malarstwa Kai Soleckiej, czynna: 1-31.03
Strefa Wyobraźni
strefawyobrazni.weebly.com
"4 Wystawa indywidualna Anny Kruczkowskiej,
Galeria Caffe 6 Crema (CH Poznań Plaza), czynna: 8.03-21.04
Uniwersytet Artystyczny Poznań iks
Al. Marcinkowskiego 29
www.uap.edu.pl
FOT. MATERIAŁY GALERII SZTUKI WSPÓŁCZESNEJ CECHMANOWICZ
sztuka
Kaja Solecka — jedna z prac
"% Wystawa malarstwa Barbary Pilch, Galeria WMiR
Szewska 16, wernisaż: 5.03, g. 12
czynna do 10.03
"% Wystawa zbiorowa pedagogów i studentów malarstwa
UAP, Galeria Szewska 16
kurator: Janusz Marciniak
wernisaż: 14.03, g. 12
czynna do 29.03
"% Archeologia miejsca. Przedmioty wyobrażone —
wystawa organizowana przez Bramę Poznania ICHOT
i Il Interdyscyplinarną Pracownię Rysunku Wydziału Edukacji
Artystycznej i Kuratorstwa UAP, Brama Poznania (Śluza)
wernisaż: 3.03, g. 16
czynna do 25.03, więcej na s. 81
% Porozumienie/Understanding (FAQ) — wystawa
Wydziału Architektury i Wzornictwa; w ramach Arena
Design — Generations, MTP, czynna: 6-9.03
"4% Spotkanie — wystawa Pracowni Programów Edukacyjnych
i Współpracy z Przemysłem; w ramach Arena Design —
Generations, MTP, czynna: 6-9.03
"% Wystawa prac powstałych na plenerze prowadzonym
przez Andrzeja Kurzawskiego, Atrium UAP, bud. B,
czynna: 26—30.03
Miejskie Galerie UAP > iks
poznangalleries.com
Galeria Curators'Lab, ul. Nowowiejskiego 12; Galeria Duża
Scena UAP, ul. Wodna 24; Galeria Mała Scena UAP,
Al. Marcinkowskiego 28/2; Galeria R20, ul. Ratajczaka 20;
Galeria Design UAP, ul. Wodna 24
IKS / marzec 2018 / 73
sztuka
Zdzisław Sosnowski,
praca z cyklu Goalkeeper, 1975/1976
Długie trwanie awangardy
Na wystawie zestawione zostały twórczość klasyka polskiego malarstwa Henryka Stażewskiego z twórczością fotografa
i performera Zdzisława Sosnowskiego oraz artysty multimedialnego Wojciecha Bąkowskiego. Zdaniem kuratora wystawy
Włodzimierza Nowaczyka oraz dyrektora Arsenału Marka Wasilewskiego trójkę tę łączy „awangardowe przekonanie
o nierozłączności sztuki i życia manifestowane poprzez kreowanie wizerunku artysty — autorytetu, celebryty, outsidera”.
Ekspozycja pokazuje, jak zmieniały się realia sztuki od lat 60. ubiegłego wieku do dzisiaj. Próbuje, jak czytamy w jej
zapowiedzi, „uchwycić »długie trwanie« awangardy jako procesu, kierowanego logiką cyklu”.
oprac. M.N.-L
"% Twarda Awangarda. Stażewski, Sosnowski, Bąkowski, kurator: Włodzimierz Nowaczyk,
Galeria Miejska Arsenał, wernisaż: 2.03, g. 18, czynna do 1.04
"4 Wystawa Martyny Ścibior w ramach cyklu Punkty styczne,
Galeria R20
kuratorki: Natalia Czarcińska i Dorota Tarnowska-Urbanik
wernisaż: 1.03, g. 18
czynna do 25.03
"4% Wejścia/Wyjścia — pokaz prac studentów/absolwentów
Pracowni Sztuki Performance Wydziału Rzeźby i Działań
Przestrzennych UAP, Galeria CuratorsLab, czynna: 15-18.03
"% Wystawy laureatów Konkursu im. Marii Dokowicz
w MGUAP
Wojciecha Weissa, Galeria Design UAP
wernisaż: 22.03, g. 17
Aleksandry Polerowicz, Galeria Curators'Lab
wernisaż: 22.03, g. 18
74. |IKS / marzec 2018
iks
Wielkopolski Związek Artystów Plastyków
i Fundacja Rozwoju Miasta Poznania
www.wzap.info
www.frmp.poznan.pl
4% Zderzenia
„Termin »zderzenia« na ogół przywołuje skojarzenia
z karambolem, kolizją, wypadkiem, konfliktem i ma
zdecydowanie wydźwięk negatywny. Jako artyści chcemy
zaprezentować prace, gdzie zderzenia przywdziewają
»pozytywne kolory«, nie będą kąsać ani boleć” — sekretarz
WZAP Ewa J. Partyka.
World Trade Center (ul. Bukowska 12)
otwarcie: 1.03, g. 18
czynna do 30.05
FOT. MATERIAŁY GALERII MIEJSKIEJ ARSENAŁ
sztuka
IKS / marzec 2018 / 75
Galeria YES
ul. Paderewskiego 7, tel. 61 851 58 48, 501 431 400
◥ Światło-cienie – wystawa Olgi Podfilipskiej-Krysińskiej
wernisaż: 8.03, g. 19
czynna do 5.04
WYSTAWY CZASOWE, SPOTKANIA,
WYKłADY
Assembly Gallery
ul. Paderewskiego 8, Bazar Poznański,
www. info@assemblygallery.com
◥ Poor speechless creatures – wystawa Wery Bet,
kuratorka: Katarzyna Kucharska
czynna do 11.03, wt.–niedz. w g. 11–19
Galeria 9/10
ul. Piekary 9/10, tel. 784 151 445, www.910.gallery
◥ Tourrorism all inclusive – wystawa Karoliny Mełnickiej
i Stacha Szumskiego, czynna do 2.03
Galeria Artykwariat
ul. Paderewskiego 8, Bazar Poznański, tel. 61 855 10 16
www.artykwariat.pl
pon.–pt., g. 11–18, sob., g. 11–15
◥ Spotkanie #Wojna #Kobieta #hollywood. Biżuteria lat 40./50.
XX wieku, prowadzenie: Anna dobaczewska, 8.03, g. 19
Galeria AT
ul. Solna 4, tel. 61 853 11 81, www.galeria-at.siteor.pl
◥ Treści – wystawa Pawła Kaszczyńskiego
czynna do 2.03, g. 15–18
Galeria Dalíneum
ul. Wielka 24, www.artexpo-international.com
pon.–niedz., g. 10–18
◥ Flora Dalinae – wystawa prac Salvadora dalí,
czynna do 2.07
◥ Le Tricorne – wystawa prac Salvadora dalí,
czynna do 3.07
◥ Design Works – wystawa prac Salvadora dalí,
czynna do 4.07
◥ Different Facets of the Belle Époque – wystawa prac
henriego de Toulouse-Lautreca, czynna do 19.08
Galeria El Arte
malarstwo-rzeźba-grafika, elżbieta rozpłochowska
ul. Włada 7, tel. 605 665 625, www.galeriaelarte.pl
◥ Iberia – wystawa Jana Wojciecha Malika
czynna do 25.03
Galeria FWD:
ul. św. Marcin 47, Pasaż różowy, lokal 24
www.galeriafwd.pl, śr. i czw., g. 16–19
◥ Frame me
Każdy odwiedzający będzie miał okazję stworzyć popularny
w dzisiejszych czasach autoportret (selfie) wpisujący
się w cyfrowe obramowania zaprojektowane przez
zaproszonych artystów, m.in. Kasię Balicką
i Kubę Borkowicza.
czynna do 17.03
Galeria Jerzego Piotrowicza Pod Koroną
ul. Kramarska 3, tel. 504 029 441
www.asocjacja2006.pl
śr., g. 16–19, sob., g. 12–16
◥ Pan Ignacy Czwartos umie rysować! – wystawa prac
Ignacego Czwartosa
kuratorka: Krystyna różańska-Gorgolewska
czynna do 15.03
Galeria łęctwo
ul. łukaszewicza 1, tel. 787 371 215
www.lectwo.pl
czynna: śr. i pt., g. 16–19
◥ Lokalne uwagi do nerwicy i równowagi – wystawa
Grzegorza Bożka
czynna do 18.03
O klasyku polskiej fotografii
Książka marek Piasecki. With care, wydana
przez fundację 9/11 Art Space oraz Galerię
Piekary, jest próbą nowego spojrzenia na
twórczość artysty, który obok m.in. Zdzisława
Beksińskiego i Jerzego Lewczyńskiego uznawany
jest za klasyka polskiej fotografii. – Publikacja
została pomyślana jako połączenie monografii
artysty z wnikliwym studium krytycznym,
proponującym nowe spojrzenie na najważniejsze
pola działalności artystycznej członka Grupy
Krakowskiej. Jest ona rodzajem rozprawy
naukowej połączonej z bogatą prezentacją
najważniejszych prac artysty. Stanowi też
znaczące uzupełnienie dotychczasowego stanu
badań nad twórczością Piaseckiego – podkreśla
wydawca publikacji. W książce znajdują się teksty
dobromiły Błaszczyk, doroty łuczak
oraz Marty Smolińskiej.
oprac. M.N.-L.
sztuka
Galeria Miejska Arsenał >
Stary Rynek 6, tel. 61 852 95 02
www.arsenal.art.pl
% Warsztaty Zbudujmy sobie miasto, wiek: 5-10 lat,
wraz z opiekunami, 3.03, g. 11-13, zapisy: tel. 61 852 95 01
lub e-mail: joanna.teklaQarsenal.art.pl
% Spotkanie wokół książki Kruche medium.
Rozmowy o fotografii Macieja Frąckowiaka, 7.03, g. 18
"% Spotkanie wokół wystawy Twarda Awangarda, 8.03, g. 18
% Spotkanie Oroński czakram idei i sztuki poświęcone
8. Triennale Młodych w Orońsku, prowadzenie:
Liliana Piskorska, Romuald Demidenko, Tobiasz Jędrak,
Tomek Pawłowski, 11.03, g. 14-15.30
"4 Warsztat i spotkanie z twórczością Henryka
Tomaszewskiego Uliczne Opowieści, z cyklu
Sztukmistrzowie, wiek: 9-12 lat, 13.03, g. 9-12 (2 grupy po
1,5 h), zapisy: tel. 61 852 9501
lub e-mail: joanna.teklaQarsenal.art.pl
4% Warsztaty Między warstwami pamięci, wiek: 11-15 lat, 14
i 15.03, g. 9-10.15 (I grupa) i 10.30-11.45 (II grupa), zapisy:
tel. 61 852 9501 lub e-mail: joanna.teklaQarsenal.art.pl
"% Spotkanie Marzec '68 z perspektywy 50 lat
z Michałem Sobelmanem, 23.03, g. 18
% Oprowadzania dla grup (klasy, koła zainteresowań) Nowe
znaczenia. Lekcje sztuki... czyli zwiedzanie i dyskusja,
wt.-pt., g. 12-16, po wcześniejszym umówieniu
Fotoplastykon Poznański > 4
Galeria Miejska Arsenał
Stary Rynek 6, www.fotoplastykonpoznanski.pl
bilety: 5-20 zł
Jedno z niewielu w Polsce czynnych urządzeń do
podziwiania zdjęć stereoskopowych.
"% Romantyczne przygody Beth Stephens i Annie
Sprinkle z rakiem piersi, czynna do 1.04
Galeria Miejska Mosina
pod patronatem ZPAP Okręgu Poznańskiego, UA
w Poznaniu i MOK, ul. Niezłomnych 1, tel. 61 819 15 91
www.galeriamosina.pl
wt.-pt., g. 9-15, niedz., g. 10-13 (tylko wystawy czasowe)
"% Spotkanie Wiersze w odcieniach czułości
gość: Jerzy Struk oraz zespół Arete, 17.03, g. 17
Galeria Profil >k
CK Zamek, ul. Św. Marcin 80/82
tel. 61 646 53 21, www.ckzamek.pl
4% This is my movie / Grafika — wystawa
Magdaleny Uchman
czynna do 10.03
76 /IKS / marzec 2018
Agnie$zka SowisłosRrzybył,
Poddaszegolej na płótnie, 2017
Galeria Rodriguez
ul. Wodna 13/4, tel. 606 908 087
www.rodriguezgallery.com
wt.-pt., g. 12—19, sob., g. 12-17 (w czasie trwania wystaw)
4% Second Shower — wystawa Agnieszki Grodzińskiej
czynna do 8.03
Uniwersytet Artystyczny Poznań iks
Al. Marcinkowskiego 29
www.uap.edu.pl
"w Spotkanie Kilka prac w miarę możliwości z Grzegorzem
Klamanem, Atrium UAP, bud. B, 7.03, g. 18, wstęp wolny
"w Spektakl Podróże przez sny i powroty, Lech Raczak i Trio
Targanescu, Atrium UAP, bud. B, 14.03, g. 19, wstęp wolny
% Wykład Janusza Bałdygi Próba obecności — rozważania
o sztuce performance; w ramach Festiwalu Teatrów Studenckich
START, Atrium UAP, bud. B, 16.03, g. 14, wstęp wolny
4% Drzwi Otwarte UAP, 24.03, g. 10-16
"4% Warsztaty i zajęcia, Centrum Aktywności Artystycznej,
zapisy: tel. 61 853 00 18, w. 109, 519 837 269 lub e-mail:
caa.biuroQuap.edu.pl
FOT. MATERAŁY GALERII MIEJSKIEJ MOSINA
W marcowym „Arteonie”
ń
magazyn o sztuce
sztuka
Michał Haake odczytuje obraz Pojmanie Chrystusa Caravaggia, Piotr Bernatowicz,
analizując pracę Naziści Piotra Uklańskiego, przygląda się przesuwaniu znaczeń, a Karolina
Staszak przybliża fenomen sztuki tworzonej w nazistowskim obozie zagłady Auschwitz-
-Birkenau. Wojciech Delikta przedstawia environmenty Anne Hardy prezentowane w rotterdamskim Boijmans van
Beuningen w ramach projektu Sensory Spacer 13, z kolei Anna Bartosiewicz recenzuje wystawę Asamblaże Angeli
Melitopoulos i Maurizia Lazzarato w Muzeum Sztuki w Łodzi. Ponadto w najnowszym „Arteonie”: Agnieszka Salamon-
-Radecka pisze o fotomontażach Alicji Białej towarzyszących poezji Marcina Świetlickiego, które prezentuje
poznańska Galeria Ego, twórczość Bianki Rolando rekomenduje Krystyna Różańska-Gorgolewska, Andrzej Biernacki
natomiast pisze o malarstwie Włodzimierza Pawlaka, laureata Nagrody Cybisa 2017. Serię Literaci plastycznie
przypomina Aleksandra Sikorska tekstem o rysunkach Zbigniewa Herberta, natomiast rubrykę Rynek sztuki artykułem
o rynkowych szansach i pułapkach dla zbieraczy kontynuuje Dorota Żaglewska.
W marcowym „Arteonie” także felieton Andrzeja Biernackiego, aktualia i inne stałe rubryki.
Kurs rysunku i malarstwa dla młodzieży
ponadgimnazjalnej, 1, 8, 15, 22 i 29.03
Kurs fotograficzny, 1 i 15.03
Warsztaty ceramiczne dla początkujących, 3, 10, 17
i 24.03
Kurs Realizacja wideo, 6, 13, 20.03
Warsztaty dla dzieci Sztuka — jak to się robi?, 10 i 24.03
Podstawy projektowania dla młodzieży, 10 i 24.03
Kurs Rzeźba portretowa, 10, 17 i 24.03
Miejskie Galerie UAP > iks
poznangalleries.com
Galeria Curators'Lab
ul. Nowowiejskiego 12; Galeria Duża Scena UAP, ul. Wodna
24; Galeria Mała Scena UAP,
Al. Marcinkowskiego 28/2; Galeria R20, ul. Ratajczaka 20;
Galeria Design UAP, ul. Wodna 24
4% Porozumienie — Work in progres — wystawa Katedry
Mebla UAP w ramach Miasto Żyje Designem, Galeria
Curators'Lab, czynna do 11.03,
"4% Dykteryjki/Anecdotes — wystawa duetu
Pawlak 56 Stawarski, Galeria Design UAP, czynna do 18.03
% Sztuczna obecność — wystawa Wojciecha Ledera,
Duża Scena UAP, ul. Wodna 24
czynna do 25.03
Strefa Wyobraźni
strefawyobrazni.weebly.com
"4% Wystawa obrazów Lidii Męczywór i Małgorzaty Zgoły,
Galeria Caffe 6 Crema (CH Poznań Plaza), czynna do 7.03
4% 4 — wystawa zbiorowa Strefy Wyobraźni, Galeria Cafe 6
Restaurant Mandala (ul. Wrocławska 25), czynna do 21.05
Galeria VA. Fundacja Pro Veritate et Arte >
Al. Marcinkowskiego 26 (domofon nr 50), tel. 502 564 572,
695 796 556
www.facebook.comi/vagaleria, wt.-sob., g. 12-18, oraz po
uzgodnieniu telefonicznym
4% Wieczór literacki Po co poezja?..., z cyklu Spotkania ze
słowem, gość: Maciej Mazurek, 8.03, g. 19
4% Droga Krzyżowa — wystawa prof. Elżbiety Wasyłyk
czynna do 31.03
WYSTAWY STAŁE
ABC Gallery
ul. Koszalińska 15
tel. 605 446 182
www.abcgallery.pl
wt.-pt., g. 12-18, sob., g. 12-16; w pozostałe dni tygodnia
galeria czynna po uprzednim kontakcie tel.
Galeria mil'ART
Danuty Milian
ul. Wroniecka 6
tel. 61 851 74 01
pon.-pt., g. 11-18, sob., g. 11-14
Sztuka — oprac. Monika Nawrocka-Leśnik
monika.nawrockaQwm.poznan.pl
więcej na kulturapoznanepl
IKS / marzec 2018 / 77
GRAŻYNA WROŃSKA poleca:
Z DALEKIEGO BAMBERGU
Poznaniacy o odpowiednio dostojnej metryce czują się tutaj jak u siebie w domu, no,
może u babci: kanki na mleko, haftowane makatki z bogobojnymi hasłami, kredens pełen
szuflad, słojów, kwirlejek etc. to kuchnia. Sypialka, podobnie jak jadalka świadczy o zamożności
gospodarzy i staraniach o godny wygląd. Jeszcze tak niedawno wyglądały poznańskie mieszkania,
nie tylko wiejskie. Ale dokumenty sprzed wieków, stare zdjęcia, kwietne kornety, spódniki, gorsety,
mapy z wykreślonymi trasami podróży z dalekiego Bambergu do Poznania nie pozostawiają wątpliwości:
jesteśmy w dostatnim bamberskim domu, w którym zgromadzono skarby licznych po dziś dzień rodzin, których
przodkowie trzy wieki temu odpowiedzieli na zaproszenie władz Poznania i szybko stali się najprawdziwszymi
obywatelami miasta. W piątki i soboty od 10 do 14 można to wszystko podziwiać na Mostowej, w muzeum powstałym
piętnaście lat temu dzięki autentycznej pasji Towarzystwa Bambrów Poznańskich. Na gości czekają uśmiechnięci
i kompetentni przewodnicy, którzy barwnie, także gwarą, opowiadają o obecności Bambrów w Poznaniu i okolicach.
Muzeum Archeologiczne > iks
ul. Wodna 27, tel. 61 852 82 51
www.muzarp.poznan.pl
wt.-czw., g. 9-16, pt. i sob., g. 10-17, niedz., g. 12-16
w soboty wstęp wolny (na niektóre wystawy czasowe
również w soboty obowiązują bilety)
31.03 nieczynne
ekspozycje stałe
* Pradzieje Wielkopolski — prezentuje życie ludzi
w Wielkopolsce od epoki kamienia do schyłku starożytności
"* Tu powstała Polska — obejmuje czasy średniowiecza
i przedstawia rolę, jaką odegrał nasz region w tworzeniu
polskiej państwowości
" Śmierć i życie w starożytnym Egipcie — jedna z najlepszyc|
w Polsce ekspozycji zabytków ze starożytnego Egiptu
= Archeologia Sudanu — największa w Polsce kolekcja
prezentująca w sposób przekrojowy dzieje tego kraju od
paleolitu aż po podbój Arabów
- Sztuka naskalna Afryki Północnej — ryty naskalne sprzed
tysięcy lat
ekspozycje czasowe
= Uratowane skarby podziemnego Lwowa
z cyklu Bliskie spotkania z...
czynna do 15.03
kuratorzy: Joanna Kurkowicz, Antoni Czerwiński
Na ekspozycji prezentowanych jest prawie 500 artefaktów,
w tym rzadkie i unikatowe znaleziska, np. taca cynowa
z najstarszym godłem Lwowa wykonanym na przedmiocie
metalowym, staroruskie enkolpiony, brązowa gotycka figurka
błazna, kości do gry i wiele innych przedmiotów.
"= Sacrum et profanum. Rytuał i codzienność u schyłku
epoki kamienia
czynna do 19.05
kuratorzy: Danuta Żurkiewicz, Mateusz Stróżyk
FOT. INSTYTUTU ARCHEOLOGII NARODOWEJ AKADEMII NAUK UKRAINY WE LWOWIE
Ekspozycja Uratowane skarby
podziemnego Lwowa w Muzeum
Archeologicznym czynna do 15.03
Przedstawiciele społeczności pucharów dzwonowatych
pod koniec epoki kamienia pozostawili w okolicy
dzisiejszego Supraśla fragmenty unikatowych naczyń
ceramicznych, narzędzia krzemienne i kamienne,
a także ozdoby z bursztynu, towarzyszące spalonym
szczątkom ludzkim. Na wystawie obrazowe
rekonstrukcje odtwarzają kontekst ich odkrycia.
" Siekiery kamienne Indian brazylijskich
Z cyklu Bliskie spotkania z...
czynna do 15.05
kurator: Małgorzata Winiarska-Kabacińska
więcej w ramce na s. 80
IKS / marzec 2018 / 79
Indiańskie siekiery
Siekiery kamienne były narzędziami powszechnie
używanymi przez społeczeństwa pradziejowe.
Znaleziska z epoki neolitu znane są z terenu
Europy, Afryki, Azji i Ameryki. Indianie, którzy
zamieszkiwali przez tysiąclecia południowe
regiony obecnej Brazylii, byli nie tylko rolnikami
— niektóre grupy prowadziły koczowniczy tryb
życia, a myślistwo i zbieractwo było podstawą
ich egzystencji. Na wystawie zaprezentowane
zostaną siekiery kamienne pochodzące
z Brazylii, znajdujące się w zbiorach Muzeum
Archeologicznego w Poznaniu. Przedstawione
na niej będą informacje o tym, w jaki sposób
zabytki te trafiły do Muzeum, kim byli ci, którzy ich
używali, i do jakich celów ich używano.
" Ekspozycja czasowa Siekiery kamienne Indian
brazylijskich w Muzeum Archeologicznym czynna
do 15.05
wydarzenie
17.03, od g. 12 impreza edukacyjna Dzień Świętego
Patryka, wstęp wolny
Muzeum Archeologiczne jak co roku organizuje warsztaty
i wykłady związane z kulturą Irlandii! Dzięki Fundacji Kultury
Irlandzkiej Poznań świętuje Dzień św. Patryka z wielkim
rozmachem! Warsztaty na Wodnej dedykowane są dzieciom
w wieku 3-14 lat.
Muzeum Archidiecezjalne
ul. Lubrańskiego 1, tel. 61 852 61 95
www.muzeum.poznan.pl
wt.-pt., g. 10-17, sob., g. 9-15
Wspólny bilet patrz ramka na s. 82
17 i 29-31.03 nieczynne
80 /1KS / marzec 2018
ekspozycje stałe
Sztuka gotycka, Skarbiec, Salon ofiarodawców, Galeria
sztuki nowożytnej
wydarzenia
3.03, g. 12 spotkanie z cyklu NajMuzeum, wstęp wolny
7.03, g. 17 promocja książki Akademia Lubrańskiego,
z cyklu Zabytki Poznania, wstęp wolny
24.03, g. 12 spotkanie z cyklu Spotkania w salonie —
opowieści z historią w tle, wstęp wolny
Muzeum Armii „Poznań” >
Oddział Wielkopolskiego Muzeum Niepodległości
Cytadela-Mała Śluza
tel. 663 866 414
www.wmn.poznan.pl
wt.-sob., g. 10-17, niedz. g. 10-16
we wtorki wstęp wolny
ekspozycja stała
Wierni przysiędze — Armia „Poznań” w kampanii
wrześniowej 1939 r.
Muzeum Bambrów Poznańskich
ul. Mostowa 7
pt. i sob., g. 10-14, grupy po wcześniejszym umówieniu,
tel. 602 658 961
ekspozycja stała
Dzieje osadników z Bambergu, którzy przybyli na
zaproszenie władz miasta Poznania do wsi podmiejskich
w 1. poł. XVIII w.
Brama Poznania ICHOT
ul. Gdańska 2
tel. 61 647 76 34
www.bramapoznania.pl
wt.-pt., g. 9-18, sob. i niedz., g. 10-19
Wspólny bilet patrz ramka na s. 82
26-31.03 nieczynne
ekspozycja stała
Ekspozycja to angażująca zmysły dzięki multimediom
opowieść o Ostrowie Tumskim, która prowadzi przez
kolejne rozdziały niezwykłych dziejów tego miejsca.
Zwiedzanie odbywa się z audioprzewodnikiem. Po wizycie
na ekspozycji gość może zwiedzić Ostrów Tumski i katedrę
z audioprzewodnikiem. W ofercie znajdują się ścieżki
zwiedzania przeznaczone dla odbiorców indywidualnych
oraz rodzin z dziećmi.
ekspozycje czasowe
" Miasto jak się patrzy
czynna do 25.03
scenariusz: Maciej Moszyński, Anna Pikuła
FOT. PATRYCJA SILSKA
Poznań na przestrzeni wieków rozbudowywał się i zmieniał.
Powstawały kolejne dzielnice, reprezentacyjne budynki,
układy przestrzenne. Wystawa Miasto jak się patrzy
spróbuje odkodować Poznań, wyczytać z jego historycznych
widoków, jakim potrzebom i wyzwaniom próbowali sprostać
budowniczowie.
= Archeologia miejsca. Przedmioty wyobrażone
wystawa II Interdyscyplinarnej Pracowni Rysunku UAP
czynna: 4-25.03
wernisaż: 3.03, g. 16, wykład Zofii Małkowicz o spotkaniu
sztuki z archeologią
kuratorki: Anna Tyczyńska, Justyna Olszewska
więcej w ramce obok
= Sto lat. Jak organizowano wolność?
czynna: 17.03-31.12
Cykl wystaw z okazji 100. rocznicy odzyskania przez Polskę
niepodległości, miejsce: kładka między Bramą Poznania
a Śluzą Katedralną.
wydarzenia
1, 15.03 i 5, 19, 26.04, g. 18 warsztaty dla mieszkańców
Fest Fyrtel. Łazarz, Inkubator Kultury PIREUS,
ul. Głogowska 35, wstęp wolny
3.03, g. 11 oprowadzanie dla rodzin Zbudujmy Ostrów
Tumski, wstęp wolny, zapisy: tel. 61 647 76 34
7.03, g. 12, 21.03, g. 16 oprowadzanie po ekspozycji dla
seniorek i seniorów Ostrów Tumski przez wieki, wstęp wolny,
zapisy: tel. 61 647 76 34
8.03, g. 13 oprowadzanie Wszystko jasne!
— zwiedzanie dla osób z dysfunkcją wzroku, wstęp wolny,
zapisy: tel. 61 647 76 34
8.03, g. 17 zwiedzanie dla dorosłych Kobiecy Ostrów
Tumski, wstęp wolny, zapisy: tel. 61 647 76 34
10.03, g. 11 zwiedzanie dla rodzin Wyprawa z Mieszkiem,
wstęp wolny, zapisy: tel. 61 647 76 34.
10.03, g. 16 oprowadzanie po wystawie Miasto jak się
patrzy, wstęp wolny
11.03, g. 12 spotkanie Pochówki i szczątki ludzkie
w pracy archeologa, na wystawie Archeologia miejsca.
Przedmioty wyobrażone, prowadzenie: Olga Dec
i Anna Haberland, wstęp wolny, zapisy: wydarzenia)
bramapoznania.pl
11.03, g. 13 spotkanie Archeologiczne warsztaty
ceramiczne, na wystawie Archeologia miejsca. Przedmioty
wyobrażone, prowadzenie: Piotr Majorek i Mateusz Jarecki,
wstęp wolny, zapisy: wydarzenia(Qbramapoznania.pl
11.03, g. 14 spotkanie Archeologiczne zwierzęta
i jak je badać, na wystawie Archeologia miejsca.
Przedmioty wyobrażone, prowadzenie: Dominika Wybult,
Monika Stelmasiak, wstęp wolny, zapisy: wydarzenia
bramapoznania.pl
FOT. ALEX RADZISZEWSKI, JOANNA BAJUS, JAN DOŁGOWICZ
muzea
Archeologia wyobrażona
Studenci Il Interdyscyplinarnej Pracowni Rysunku
UAP we współpracy ze studentami i wykładowcami
Instytutu Archeologii UAM podejmują tematy
związane z historią, archeologią i pamięcią. Na
wystawie, która nie przez przypadek odbędzie się
w Bramie Poznania, zaprezentowany zostanie
wybór najciekawszych prac zrealizowanych
w pracowni i dotyczących archeologii,
aw szczególności miejsca i przedmiotu. Prace
w szeroki i swobodny sposób traktują postawiony
temat; intymny i osobisty, analityczny, a czasem
żartobliwy. Wśród prezentowanych prac znajdą się
przede wszystkim obiekty, ale także filmy wideo,
rysunki i fotografie. Na wystawie swoje prace
zaprezentują: Joanna Bajus, Joanna Bartkowiak,
Maggie Weizhi Chen, Jan Dołgowicz, Damian
Dudek, Karolina Galla, Jędrzej Hofman, Joanna
Januszewska, Liu Mingxin, Justyna Olszewska,
Klaudia Pietrzak, Patrycja Plich, Aleksander
Radziszewski, Patrycja Rutkowska, Iza Szulc,
Szymon Tomaszewski, Anna Tyczyńska.
m Ekspozycja czasowa Archeologia miejsca.
Przedmioty wyobrażone, wystawa
Il Interdyscyplinarnej Pracowni Rysunku UAP,
czynna od 4 do 25.03 w Bramie Poznania,
wernisaż 3.03, g. 16
IKS / marzec 2018 / 81
"- 12.03, od g. 9.30 konferencja Dziedzictwo: wyobraźnia —
zmysły — narzędzia, obowiązują zapisy, szczegóły na www.
bramapoznania.pl
"17.03, g. 11 oprowadzanie dla rodzin Sekrety dźwięcznej
wyspy, wstęp wolny, zapisy: tel. 61 647 76 34
"17.03, g. 16 wykład Piękne miasto w Polsce,
towarzyszący wystawie Miasto jak się patrzy, wstęp wolny
" 18.03, g. 12 oprowadzanie kuratorskie na wystawie
Archeologia miejsca. Przedmioty wyobrażone, wstęp wolny
- 20.03, g. 17 wycieczka z rosyjskim przewodnikiem lllae 3a
Wae0M — OKCKYDCUA C pyCCKOABBI4HbIM eu00M/ Krok za krokiem, wstęp
wolny, zapisy: tel. 61 647 76 34
- 22.03, g. 17 zwiedzanie dla dorosłych Co jest za Bramqą?,
wstęp wolny, zapisy: tel. 61 647 76 34
" 24.03, g. 11 zwiedzanie ekspozycji dla rodzin Poszukiwacze
skarbów, wstęp wolny, zapisy: tel. 61 647 76 34
- 25.03, g. 12 archeologiczne warsztaty tkackie na wystawie
Archeologia miejsca. Przedmioty wyobrażone, prowadzenie:
Barbara Wielgus, wstęp wolny, zapisy: wydarzeniaQ
bramapoznania.pl
- 25.03, g. 13.30 warsztaty z wytwarzania narzędzi
pradziejowych z krzemienia, na wystawie Archeologia
miejsca. Przedmioty wyobrażone, prowadzenie:
Jan Dołgowicz, Maciej Kaczor, wstęp wolny, zapisy:
wydarzeniaQ bramapoznania.pl
Muzeum Etnograficzne
ul. Grobla 25 (wejście od ul. Mostowej 7)
tel. 61 852 30 06, www.mnp.art.pl
82 /IKS / marzec 2018
Spotkanie BI „UB
(EOS Galina Kru,
BU CU LSB iR
Kajetan
uzeum
wt.-czw., g. 11-17, pt., g. 12-21, sob. i niedz., g. 11-18
w soboty wstęp wolny
30.03 czynne w g. 10-16, 31.03 nieczynne
- Prezentacja zagadnień kultury polskiej, regionu
Wielkopolski, jak również terytoriów odległych, nieznanych
i egzotycznych.
100 lat zbiorów etnograficznych w Poznaniu
Wystawa z cyklu Rzeczy mówią. Każdy obiekt jest
samodzielnym bohaterem z indywidualną „biografią”, własną
historią do opowiedzenia.
Smiuitkeliai. Litewskie świątki z kolekcji Gediminasa
Petraitisa
czynna do 20.05
kuratorki: Aneta Skibińska, Joanna Minksztym
Wspólny bilet
W ramach jednego biletu można zwiedzić ekspozycję
w Bramie Poznania, Rezerwacie Archeologicznym
Genius loci oraz w Muzeum Archidiecezjalnym.
Bilet ważny jest przez 10 dni od wejścia na ekspozycję
w Bramie Poznania, obowiązuje od wtorku do soboty,
do kupienia w kasie Bramy Poznania lub poprzez
stronę internetową www.bilety.bramapoznania.pl:
21 zł normalny, 13 zł ulgowy, 39 zł rodzinny, grupowy
(od 10 osób) 12 zł od osoby.
FOT. KAJETAN GOSŁAWSKI
Na wystawie zorganizowanej we współpracy
z Ambasadą Republiki Litewskiej prezentowane
są unikatowe drewniane rzeźby ludowe datowane
na XIX oraz początek XX wieku pochodzące
z prywatnego zbioru Gediminasa Petraitisa,
cenionego na Litwie kolekcjonera. Wystawę
wzbogacają eksponaty ze zbiorów poznańskiego
Muzeum Etnograficznego.
wydarzenia
4.03, g. 12 spotkanie Birmańskie dni — Kajetan Gosławski
i Galina Krupa, z cyklu Pasjonaci, wstęp: 7 zł
24.03, g. 11 impreza dla dzieci i dorosłych Pisanka
w Muzeum Etnograficznym, wstęp wolny
Muzeum Farmacji
Al. Marcinkowskiego 11
tel. 61 851 66 15
pon., śr., pt., g. 9-15
wstęp wolny
ekspozycja stała
Meble z apteki w Miłosławiu w stylu neorenesansu
północnego z końca XIX w., naczynia apteczne:
porcelanowe, cynowe, szklane od XVII w., sprzęt apteczny
zXIX i XX w.
Muzeum Historii Miasta Poznania
Stary Rynek 1, tel. 61 856 81 93
www.mnp.art.pl
wt.—czw., g. 1-17
pt., g. 12-21, sob. i niedz., g. 11-18
w soboty wstęp wolny
30.03 czynne w g. 10-16, 31.03 nieczynne
ekspozycja stała
Historia Poznania od XV w. do 1945 r.
ekspozycja czasowa
"- Z bliska i z daleka. Katedra poznańska na dawnych
widokach
Wystawa z okazji jubileuszu 1050-lecia wzmianki
o pierwszym polskim biskupie Jordanie.
wernisaż: 9.03, g. 18
czynna do 20.05
kurator: Waldemar Karolczak
Wystawa z cyklu 1918-2018. Wolność kocham i rozumiem
Szczegóły w ramce obok
Muzeum Komunikacji Miejskiej >k
MPK Poznań
ul. Głogowska 131/133, tel. 61 839 62 07
czynne dla grup po wcześniejszym uzgodnieniu
telefonicznym
FOT. ARCHIWUM MNP
muzea
Najstarszy widok poznańskiej katedry
z roku 1618
Biskup i katedra
Prima sedes episcoporum Poloniae, czyli
pierwsza siedziba biskupów Polski, tak głosi
napis umieszczony nad głównym wejściem
do katedry. W bieżącym roku napis ten ma
szczególnie doniosłe znaczenie z uwagi na
przypadające w tym czasie obchody 1050.
rocznicy ustanowienia diecezji poznańskiej
i konsekrowania Jordana na biskupa
poznańskiego. A ponieważ granice diecezji
pokrywały się wówczas z zasięgiem władzy
księcia Mieszka I, Jordan był więc równocześnie
biskupem polskim. Wystawa w poznańskim
ratuszu przedstawia bez mała 70 różnorodnych
widoków budowli powstałych na przestrzeni
ostatnich 400 lat, pokazując, jak zmieniała się
forma najważniejszej świątyni Poznania kryjącej
relikty jednego z najstarszych kościołów w Polsce.
" Ekspozycja czasowa Z bliska i z daleka.
Katedra poznańska na dawnych widokach
w Muzeum Historii Miasta Poznania, wernisaż:
9.03, g. 18, czynna do 20.05
ekspozycja stała
Muzeum prezentuje pamiątki związane z historią
komunikacji miejskiej w Poznaniu: przedwojenne bilety,
mundury, torby i akcesoria konduktorskie, kasowniki
i automaty biletowe oraz oryginalne elementy wagonów
tramwajowych.
IKS / marzec 2018 / 83
muzea
84 / IKS / marzec 2018
Muzeum Literackie Henryka Sienkiewicza
Stary rynek 84
tel. 61 852 89 71 (72)
www.bracz.edu.pl/MhS/
wt.–pt., g. 9–17, sob., g. 9–16
30 i 31.03 nieczynne
ekspozycja stała
◥ Muzeum Literackie henryka Sienkiewicza powstało
dzięki fundacji Ignacego Mosia, jako jeden z oddziałów
Biblioteki raczyńskich. Można w nim zobaczyć pamiątki
po nobliście.
wydarzenia
◥ 3.03, g. 10 wykład Jak skutecznie przygotować się do
matury z historii? wygłosi Marek Jekel, w ramach wykładów
przygotowujących do matury z języka polskiego i historii,
wstęp wolny, obowiązują zapisy, tel. 61 852 89 71
◥ 3, 10, 17, 23.03, g. 11 turniej gier planszowych W pustyni
i w puszczy, wstęp wolny
◥ 8.03, g. 14 oprowadzanie tematyczne na dzień Kobiet Nie
tylko marie. Kobiety w życiu henryka Sienkiewicza, wstęp:
1 zł, obowiązują zapisy, tel. 61 852 89 71
◥ 10.03, g. 10 wykład Kto da więcej (punktów)? Test
czytania ze zrozumieniem – wskazówki praktyczne
wygłosi dorota Staszewska, w ramach wykładów
przygotowujących do matury z języka polskiego i historii,
wstęp wolny, obowiązują zapisy, tel. 61 852 89 71
◥ 17.03, g. 11 wykład Rozprawka problemowa, czyli
od lektury fragmentu utworu literackiego do... sukcesu
na egzaminie maturalnym. Wskazówki praktyczne
wygłosi Agnieszka śląska-ryczaj, w ramach wykładów
przygotowujących do matury z języka polskiego i historii,
wstęp wolny, obowiązują zapisy, tel. 61 852 89 71
◥ 24.03, g. 10 wykład Konstrukcja pracy pisemnej na
maturze z historii wygłosi Marek Jekel, w ramach wykładów
przygotowujących do matury z języka polskiego i historii,
wstęp wolny, obowiązują zapisy, tel. 61 852 89 71
Makiety Dawnego Poznania
podziemia klasztoru franciszkanów na Górze Przemysła
(wejście od ul. Ludgardy)
tel. 61 855 14 35
www.makieta.poznan.pl
codziennie, pokazy o g. 11.45, 12.30, 13.15, 14, 14.45,
15.30, 16.15
29–31.03 nieczynne
ekspozycja stała
◥ W podziemiach klasztoru franciszkanów można oglądać
makiety dawnego Poznania. Pierwsza przedstawia gród na
Ostrowie Tumskim w czasach pierwszych Piastów, druga –
miasto z początku xVII w.
Muzeum Martyrologii Wielkopolan Fort VII
Oddział Wielkopolskiego Muzeum Niepodległości
ul. Polska, tel. 61 848 31 38
www.wmn.poznan.pl
wt.–sob., g. 10–17, niedz. g. 10–16
we wtorki wstęp wolny
ekspozycje stałe
◥ męczeństwo więźniów Fortu Vii w okresie ii wojny
światowej
◥ Więźniowie Fortu Vii w więzieniach i obozach iii Rzeszy –
zmarli i zaginieni
◥ Wysiedlenia ludności polskiej z Wielkopolski do
generalnego gubernatorstwa
◥ Twierdza fortowa Poznań – wystawa fotograficzna
poświęcona poznańskim fortyfikacjom
◥ Ja szukam życia i umrę cicho… – życie i twórczość
Stefana Balickiego
◥ …i ślad po nich zaginął. zagłada chorych psychicznie
w komorze gazowej w Forcie Vii
ekspozycja czasowa
◥ Gusen. Granit i śmierć, pamięć i zapomnienie
czynna do 30.04
Wystawa przedstawia tragiczną historię Gusen i dramat
wieloletniego zapomnienia o niemieckiej zbrodni, mocno też
wpisuje się w obecną dyskusję o obozach koncentracyjnych,
ich ofiarach i historycznej prawdzie. W Gusen był obóz, który
Niemcy nazywali „obozem zagłady dla polskiej inteligencji”.
Polaków zginęło najwięcej. Wśród nich byli Wielkopolanie,
więźniowie fortu VII.
Mieszkanie-Pracownia
Kazimiery Iłłakowiczówny
ul. Gajowa 4 m. 8
tel. 61 847 36 45
czw., g. 16–18, pt., g. 10–12
wstęp wolny
30.03 nieczynne
ekspozycja stała
◥ ekspozycja prezentuje dorobek literacki, materiały
ikonograficzne i pamiątki po poetce.
Muzeum Narodowe
Al. Marcinkowskiego 9
tel. 61 856 80 00,
61 852 59 69
www.mnp.art.pl
wt.–czw., g. 11–17
pt., g. 12–21, sob. i niedz., g. 11–18
w soboty na wystawy stałe wstęp wolny
30.03 czynne w g. 10–16, 31.03 nieczynne
ekspozycje stałe
Nowy gmach: Galeria Sztuki Polskiej (od oświecenia do
współczesności)
Stary gmach: Galeria Sztuki Starożytnej, Galeria Sztuki
Średniowiecznej, Galeria Sztuki Polskiej XVI-XVIII w.,
Galeria Malarstwa Obcego
ekspozycja czasowa
"- Seweryn Mielżyński (1804—1872)
czynna do 8.04
kuratorzy: Tadeusz Grabski, Agnieszka Murawska, Ewa
Siejkowska-Askutja
Wystawa ukazuje tę barwną postać, której dokonania
w wielu dziedzinach nie są szerzej znane, a te, które podjął
na polu sztuki, stały się przecież podstawą dla stworzenia
w Poznaniu pierwszej na ziemiach polskich publicznej
galerii malarstwa i wielodziałowego muzeum. Mielżyński
jako kolekcjoner sztuki to ciągle nieodkryta księga, którą
dziś, mimo ogromnych strat wojennych w dziełach sztuki
i archiwaliach, autorzy wystawy starają się odczytać
i pokazać.
wydarzenia
2.03, g. 18 wykład Powstanie styczniowe 1863 r.
w obrazach polskich twórców lat 60. i 70. XIX w. wygłosi
Maria Gołąb, w cyklu 1918-2018. Wolność kocham
i rozumiem, wstęp: 12 zł
8.03, g. 12.15 spotkanie Za drzwiami pracowni, w ramach
cyklu Czwartki dla seniorów „MotywARTory”, wstęp: 12 zł
9-10.03 i 23-24.03, w pt. g. 18, w sob. g. 11, z cyklu
Kaligrafia. Warsztaty z kaligrafii i iluminacji, zapisy na:
kaligrafia Qmnp.art.pl lub tel. 61 856 81 36, cena kursu: 150 zł
10.03, g. 11.15 zajęcia dla dzieci Przygoda XVII — Jest
w muzeum obraz taki... Co to jest abstrakcja, kubizm,
konceptualizm. O sztuce współczesnej wierszem, w ramach
cyklu Muzealna Akademia Dziecięca, wstęp: 12 zł
10.03, g. 11.15 wykład z pokazem Bardziej dbamy
o włości, a nie o wolności. Modne damy i strojni panowie
wygłosi Adrian Podmostko-Kłos, w cyklu 1918—2018.
Wolność kocham i rozumiem, wstęp wolny
10, 17, 24.03, g. 15 cykl warsztatów plastyczno-
-projektowych Kreatywni dla gimnazjalistów i licealistów,
zgłoszenia do 2.03 pod adres kreatywniAOmnp.art.pl
lub tel. 61 856 81 36, cena kursu: 190 zł
Poznańska Karta Turystyczna
Do większości poznańskich muzeów z Poznańską
Kartą Turystyczną wstęp wolny. Kartę można nabyć
m.in. w punktach informacji turystycznej PLOT i CIM.
Szczegóły: tel. 61 851 96 45.
FOT. ARCHIWUM MNP
muzea
Wykład z pokazem Bardziej dbamy o włości, a nie o wolności. Modne
damy i strojni panowie wygłosi Adrian Podmostko-Kłos, Muzeum Naro-
dowe, 10.03, g. 11.15, na zdjęciu: wzory ubiorów polskich, XVII w.
16.03, g. 18 spacer świąteczny Wielkanocne konteksty,
dzieła sztuki i inspiracje artystów przez pryzmat Wielkanocy,
wstęp: 12 zł
16.03, g. 18 wykład Rola Seweryna Mielżyńskiego we
wspieraniu sprawy polskiej w czasach zaborów wygłosi
Tadeusz Grabski, wydarzenie na wystawie Seweryn
Mielżyński, wstęp wolny
17.03, g. 11.15 spotkanie Tadeusz Makowski,
„Maskarada”, 1928, w ramach cyklu Świat obrazów:
dwudziestolecie, wstęp wolny
17.03, g. 13 prelekcję Ocalić od zapomnienia. Tematy
i motywy patriotyczne w twórczości Seweryna Mielżyńskiego
wygłosi Ewa Siejkowska-Askutja, wydarzenie na wystawie
Seweryn Mielżyński, wstęp: 12 zł
17.03, g. 16 warsztaty audiowizualne Zofia Kulik,
„Z archiwum gestów”, 1987—1991, z cyklu Dekoder, wstęp
wolny, zapisy: dekoderQOmnp.art.pl
18.03, g. 18 wykład z oprowadzaniem kuratorskim
Seweryna Mielżyńskiego drogi do Niepodległości, cz. l.
Walka, w cyklu 1918-2018. Wolność kocham i rozumiem,
wstęp: 12 zł
23.03, g. 18 spotkanie „Janosika imię nigdy nie zaginie”.
Wątki narodowowyzwoleńcze w drzeworytach Władysława
IKS / marzec 2018 / 85
Spotkanie Tadeusz Makowski, „Maskarada”, 1928, w ramach cyklu Świat obrazów: dwudziestolecie, Muzeum Narodowe, 17.03, g. 11.15
Skoczylasa (1883-1934), prowadzenie: Agnieszka Salamon-
-Radecka, w ramach cyklu 1918-2018. Wolność kocham
i rozumiem, wstęp: 12 zł
" 24.03, g. 11.15 warsztaty dla dzieci Tęczowe okulary,
z cyklu Sito sztuki, wstęp: 8 zł
"= 24.03, g. 18 wykład z oprowadzaniem kuratorskim
Seweryna Mielżyńskiego drogi do Niepodleglości, cz. Il.
Praca, w cyklu 1918—2018. Wolność kocham i rozumiem,
wstęp wolny
Muzeum Powstania Poznańskiego >
— Czerwiec 1956
Oddział Wielkopolskiego Muzeum Niepodległości
ul. Św. Marcin 80/82
tel. 61 852 94 64
www.wmn.poznan.pl
wt.-sob., g. 10-17, niedz., g. 10-16
we wtorki wstęp wolny
" Powstanie Poznańskie 1956 — ocalona pamięć
86 /IKS / marzec 2018
Muzeum Powstania >
Wielkopolskiego 1918-1919
Oddział Wielkopolskiego Muzeum Niepodległości
Odwach, Stary Rynek 3, tel. 61 853 19 93
www.wmn.poznan.pl
wt.-sob., g. 10-17, niedz., g. 10-16
- Prezentacja genezy, przebiegu i rezultatów powstania
wielkopolskiego w latach 1918-1919. Otwarta w grudniu
2017 r. nowa wystawa została przygotowana z myślą
o obchodach 100. rocznicy wybuchu powstania
wielkopolskiego. Jest także swoistym zwiastunem
przyszłego nowego muzeum. Wystawa ma nową aranżację,
wzbogacono ją o nowe zabytki, plansze i multimedia. Zgodnie
z zapowiedziami są też nowe wątki w historii opowiadanej
na wystawie. Pokazano m.in. udział Armii Wielkopolskiej
w wojnie polsko-bolszewickiej i Poznań międzywojenny.
" Poznań II Rzeczypospolitej. Miasto z klasą
kurator: Jan Szymański
FOT. ARCHIWUM MNP
muzea
IKS / marzec 2018 / 87
Wystawa przypomina zapomniany dorobek stolicy
Wielkopolski w okresie II rzeczypospolitej. Przedstawia
Poznań jako nowoczesny, dynamicznie się rozwijający
ośrodek życia ekonomicznego, kulturalnego i intelektualnego
na mapie II rzeczypospolitej.
Pracownia-Muzeum
Józefa I. Kraszewskiego
ul. Wroniecka 14
tel. 61 855 12 44
pon.–pt., g. 10–15
wstęp wolny
ekspozycja stała
◥ ekspozycja obejmuje dary i pamiątki, które otrzymał pisarz
w 1879 r. z okazji 50-lecia pracy literackiej (depozyt PTPN).
ekspozycja czasowa
◥ Otwarty proces kosmicznej kultury – edycja 1
czynna do 31.03
Wystawa malarstwa/collage’u Agnieszki Balewskiej,
absolwentki Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Pięknych
w Poznaniu, autorki przeszło 40 publikacji w periodykach
o sztuce w Polsce i za granicą. Od 1994 roku prowadzi
Galerię Werbalną „duck-Tak”, gdzie prezentuje sztukę
współczesną szczególnych osobowości artystycznych.
Rezerwat Archeologiczny Genius loci
ul. ks. Posadzego 3
tel. 61 852 21 67
www.muzarp.poznan.pl/rezerwat/
wt.–czw., g. 10–16, pt.–sob., g. 10–18, niedz., g. 10–15
Wspólny bilet patrz ramka na s. 82
w niedziele wstęp wolny
ekspozycje stałe
◥ doskonale zachowane umocnienia drewniano-ziemnych
wałów grodu Mieszka I i Bolesława Chrobrego z x/xI w.
oraz fundamenty muru ceglanego otaczającego wyspę,
wybudowanego z inicjatywy biskupa Jana Lubrańskiego
w początkach xVI w.
◥ Pokolenie 966 – świt wielkich przemian
dzięki dobrze zachowanym szczątkom kostnym nauka
pozyskała informacje o ludziach żyjących pod koniec x
i w początkach xI w. w grodzie Poznana. Nowoczesne
metody antropologiczne pozwalają na poznanie ich twarzy,
po tysiącu lat spojrzenie w oczy pokoleniu czasów Mieszka.
ekspozycje czasowe
◥ Ostrów Tumski XI-XXI wieku – spacer architekta
czynna do 30.03
kuratorzy: Katarzyna Słuchocka, Agnieszka Stempin
Wystawa prac studentów Wydziału Architektury Politechniki
Poznańskiej.
◥ Za drzwiami karczmy... – szemrane rozrywki w XIV–
XVII wieku
czynna do 31.03
Wystawa wprowadza w temat rozrywek, którym
w karczmach oddawali się dorośli w xIV–xVII wieku.
◥ Polska drewniana
czynna: 1–30.03
kuratorzy: Katarzyna Słuchocka, Agnieszka Stempin
Wystawa prac studentów Wydziału Architektury Politechniki
Poznańskiej.
wydarzenie
◥ 16.03, g. 18 wykład Św. Tomasz z Akwinu – Arystoteles
ochrzczony wygłosi ks. prof. Andrzej Maryniarczyk,
w ramach cyklu Blask christianitatis, wstęp wolny
Rogalowe Muzeum Poznania
Stary rynek 41/2 (wejście od ul. Klasztornej)
tel. 690 077 800 (rezerwacje)
www.rogalowemuzeum.pl
godziny pokazów: 12.30, 13.45, 15
w poniedziałki nieczynne
30 i 31.03 nieczynne
ekspozycja stała
◥ Pokaz wypieku rogali świętomarcińskich, prezentacja
historii Poznania, poznańskiej gwary oraz zwiedzanie
zabytkowych wnętrz kamienicy, w której mieści się placówka.
Muzeum Sztuk Użytkowych – Zamek Przemysła
ul. Góra Przemysła 1, tel. 61 856 81 82
www.mnp.art.pl
wt.–czw., g. 11–17
pt., g. 12–21, sob. i niedz., g. 11–18
we wtorki wstęp wolny
30.03 czynne w g. 10–16, 31.03 nieczynne
ekspozycja stała
◥ Wystawa o królu Przemyśle II oraz znaku Orła Białego.
Zwiedzający mogą też poznać historię zamku poznańskiego
od xIII w. do 1945 r., a także koleje powojennych koncepcji
odtworzenia dawnego zamku królewskiego. W dalszej
części ekspozycji zobaczymy przedmioty, pośród których od
średniowiecza do współczesności żył człowiek i które mu
służyły w różnych okolicznościach. Po zwiedzeniu ekspozycji
można wejść na zamkową wieżę.
wydarzenia
◥ 4.03, g. 12 zajęcia dla dzieci Domki dla lalek – zabawa
nie dla dzieci, z cyklu Wehikuł czasu, obowiązują zapisy:
a.podzorska@mnp.art.pl, wstęp: 12 zł
◥ 10.03, g. 13 spotkanie Poszukiwany, poszukiwana:
Alessandro m. (l. 15) i Anna g. (l. 24), z cyklu ikony designu,
wstęp: 12 zł
8 muzea
Ekspozycja czasowa Ignacy Matuszczak — miłośnik i znawca polskiego munduru wojskowego w Wielkopolskim Muzeum Wojskowym czynna do 25.03
"17.03, g. 13 spotkanie Domki dla lalek — zabawa tylko dla
dorosłych, z cyklu Wielka mi sztuka!, wstęp: 12 zł
=" 24.03, g. 13 spotkanie Projektowanie nowego świata,
z cyklu Graphic concept, wstęp: 12 zł
Salon Muzyczny > iks
— Muzeum Feliksa Nowowiejskiego
al. Wielkopolska LL, tel. 61 853 40 76
www.nowowiejski.pl
wt.-sob., g. 10-16
30-31.03 nieczynne
ekspozycja stała
= Salon istnieje w miejscu, gdzie żył i tworzył Feliks
Nowowiejski w latach 1929-1939 i gdzie zmarł 18 stycznia
1946 r., po powrocie z wojennej tułaczki.
Muzeum Uniwersytetu Medycznego
w Poznaniu
ul. Bukowska 70, w budynku Centrum Stomatologii
tel. 61 854 71 21, pon.-pt., g. 10-15
wstęp wolny
ekspozycja stała
= Muzeum gromadzi przedmioty związane z historią
poznańskiej uczelni medycznej oraz rozwojem medycyny
i farmacji.
Muzeum Uzbrojenia — Cytadela Poznańska >
Oddział Wielkopolskiego Muzeum Niepodległości
al. Armii Poznań, tel. 61 820 45 03, www.wmn.poznan.pl
wt.-sob., g. 10-17, niedz., g. 10-16
we wtorki wstęp wolny
ekspozycje stałe
= Między Wehrmachtem a Armią Czerwoną — poznaniacy
w bitwie o swoje miasto w 1945 roku
= Wystawa plenerowa ciężkiego sprzętu wojskowego XX w.
"- Za mundurem panny sznurem. Mundury, broń
i oporządzenie polskich formacji wojskowych w latach
1914-1945
88 /IKS / marzec 2018
Wielkopolskie Muzeum Wojskowe
Stary Rynek 9, tel. 61 852 67 39
www.mnp.art.pl, wt.-czw., g. 11-17
pt., g. 12-21, sob. i niedz., g. 11-18
w soboty wstęp wolny
30.03 czynne w g. 10-16, 31.03 nieczynne
ekspozycja stała
= Ekspozycję tworzą: pamiątki po kryptologach Enigmy,
broń i oporządzenie wojska w XVII w., broń i pamiątki
narodowe z XVI--XIX w., kolekcja biżuterii patriotycznej,
galeria starej broni, pamiątki z powstania wielkopolskiego
1918-1919 (największy zbiór w kraju), pamiątki po Wojsku
Polskim Il Rzeczypospolitej i PSZ na Zachodzie.
ekspozycja czasowa
=" Ignacy Matuszczak — miłośnik i znawca polskiego
munduru wojskowego
czynna do 25.03
finisaż: 25.03, g. 12
kurator: Jarosław Łuczak
Prezentacja spuścizny po wybitnym znawcy broni,
munduru i oporządzenia wojskowego ofiarowanej do
zbiorów Wielkopolskiego Muzeum Wojskowego przez syna
Stanisława.
wydarzenia
"* 10.03, g. 14 spotkanie Problemy warsztatowe przy
rysowaniu tablic mundurowych, na wystawie Ignacy
Matuszczak — miłośnik i znawca polskiego munduru
wojskowego, wstęp wolny
"* 17.03, g. 12 wykład Wiosna Ludów w Wielkopolsce 1848
wygłosi Jarosław Łuczak, w cyklu 1918-2018. Wolność
kocham i rozumiem, wstęp wolny
Muzea - oprac. Jan Gładysiak
jan.gladysiakQwm.poznan.pl
RYS. IGNACY MATUSZCZAK
PIOTR ŚLIWIŃSKI poleca:
POD SŁOŃCEM SZATANA
Nie ma bodaj książki, która by mocniej odstawała od tego, co dziś uważamy za interesującą
literaturę, niż Pod słońcem szatana Georges'a Bernanosa! Klasyczna powieść katolicka z 1926
roku zajmuje już tylko badaczy tematów religijnych w prozie. Opowieść o duchowej walce głównego
bohatera, młodego księdza, w której stawką jest świętość lub poddanie się złu, do tego emfatyczna, pełna
wykrzykników, zdaje się nijak wiązać z naszym doświadczeniem.
A jednak! Rozwój technologiczny i społeczny nie przekłada się na zmniejszenie wszechobecnego poczucia nie-
sprawiedliwości, co gorsza zaś na słabsze występowanie budzącej grozę, iście szatańskiej podłości w człowieku.
I dlatego powieść Bernanosa nie jest aż tak anachroniczna. A tkwi w niej zdolność wzruszania, jest bowiem portretem
ludzi naprawdę głęboko myślących o swoim chrześcijaństwie. Na naszym gruncie taki namysł próbował wzbudzić Jan Grze-
gorczyk w cyklu zainaugurowanym przez Adieu. Przypadki księdza Grosera. To powieść warta przypomnienia, choćby z tego
względu, że autor jako jeden z pierwszych świeckich pisarzy próbował przedstawić Kościół od środka. Okazało się, że albo
w tym środku jest Człowiek, albo pustka.
SPOTKANIA / WYDARZENIA
Biblioteka Raczyńskich >k
pl. Wolności 19
tel. 61 885 89 62, www.bracz.edu.pl
wydarzenia
=" 8.03, g. 18, sala 1, Kobiety ze Lwowa — spotkanie z Beatą
Kost
Bohaterkami książki Kobiety ze Lwowa Beaty Kost są ko-
biety, które nie mają pomników i nie są patronkami ulic, ale
ich życie i działalność tworzyły niezwykłą atmosferę miasta.
Spotkanie poprowadzi Kalina Olejniczak.
= 14.03, g. 19, sala 1, Od Becketta do Sofoklesa — spotka-
nie z Antonim Liberą
W jaki sposób zmieniał się światowy dramat? Czym różni
się tłumaczenie Becketta od przekładu Szekspira? Jakie
wyzwania stają przed inscenizatorem sztuk współczesnych?
Gościem będzie tłumacz, pisarz, reżyser, znawca sztuk
Becketta i krytyk literacki Antoni Libera.
* 21.03, g. 18, Dom Literatury, wieczór autorski Roberta Ślotały
„Powiedzmy, że pisanie jest jakąś formą ingerencji w świat,
bo powstaje coś, czego wcześniej nie było. To jest właśnie
fenomen pisania — nagle się pojawia tekst, a nie było go
wcześniej” — mówi o swojej poezji Robert Ślotała. Spotkanie
poprowadzi Paweł Czapczyk.
"= 22.03, g. 18, sala 1, Klub Książki u Raczyńskich: Parnas
u nas — Piotr Bojarski o książce Morfina
Spotkanie z nowego cyklu Parnas u nas. Gość, pisarz
i dziennikarz Piotr Bojarski wybrał do dyskusji książkę Szcze-
pana Twardocha Morfina.
- 23.03, g. 17, sala 1, Dzień Czytania Owidiusza
Spotkanie z twórczością jednego z najważniejszych twórców
antycznego Rzymu w 2000. rocznicę śmierci poety. Można
będzie wysłuchać fragmentów Metamorfoz, Sztuki kochania
i Lekarstw na miłość prezentowanych przez studentów
i wykładowców filologii klasycznej. Dzień Czytania Owidiu-
sza zwieńczy czytanie wierszy wygnańczych w interpretacji
aktora Teatru Nowego w Poznaniu, Michała Kocurka.
Centrum Kultury Zamek >
ul. Św. Marcin 80/82
tel. 61 646 52 76, kasa tel. 61 646 52 60
www.ckzamek.pl
" 1.03. g. 18, Hol Balkonowy, spotkanie z Renatą Lis,
autorką książki Lesbos, prowadzenie: Katarzyna Kuczyńska-
-Koschany i Anita Jarzyna, wstęp wolny
Lesbos to najnowsza, trzecia książka eseistyczna Renaty
Lis, pisarki, ttumaczki, której twórczość wpisuje się w najlep-
sze tradycje najbardziej wymagającego gatunku literackiego
i potwierdza, że każda realizacja eseju jest właściwie ponow-
ną kodyfikacją (nigdy przecież nie ostateczną). W Lesbos
autorka podejmuje, znaną z jej dwóch poprzednich publika-
cji, formułę psychobiografii.
= 6.03, g. 18, Scena Nowa, Festiwal Fabuły, Wymazane —
spotkanie z Michałem Witkowskim, prowadzenie: Bartosz
Dąbrowski, wstęp wolny
Witkowski zadebiutował zbiorem opowiadań Copyright. Roz-
głos przyniosła mu druga książka Lubiewo. Był nominowany
do Paszportu „Polityki” w kategorii literatura oraz dwukrotnie
do Nagrody Literackiej Nike. Otrzymał Nagrodę Literacką
Gdynia 2006. Wymazane to jego najnowsza powieść.
" 12.03, g. 18, Sala Wielka, Festiwal Fabuły, Gombrowicz,
goście: Jerzy Jarzębski, Klementyna Suchanow, Piotr Sewe-
ryn Rosół, prowadzenie: Piotr Śliwiński, wstęp wolny
Punktem wyjścia do rozmowy, w której wezmą udział wybitni
znawcy twórczości Witolda Gombrowicza, będzie książka
IKS / marzec 2018 / 89
Klementyny Suchanow Gom-
browicz. Ja, geniusz — pierw-
sza pełna biografia pisarza.
Autorka przez lata zbierała
materiały, prowadziła rozmo-
wy i podróżowała śladami
Gombrowicza. Efektem jest
monumentalne dzieło, w któ-
rym odbija się nie tylko Itek/
Witold, ale także fermentują-
ca kulturowo Europa XX wie-
ku na tle skomplikowanych
historycznych wydarzeń.
"= 20.03 g. 18, Scena Nowa, Seryjni Poeci: spotkanie
z Anną Fiałkowską i Tomaszem Bąkiem, prowadzenie: Piotr
Śliwiński, wstęp wolny
Promocja zbiorów lalka bellmer Fiałkowskiej oraz Utylizacja.
Pęta miast Bąka.
Księgarnia z Bajki
os. Przyjaźni 125
os. Wichrowe Wzgórze 124
tel. 61 820 05 82
www.ksiegarnia-bajka.com.pl
rejestracja gości: ksiegarniaQlksiegarniazbajki.pl
A u nas powstanie!
z z w Gdy dziadek postanowi
4 Micni omas napisać książkę, nie wia-
domo, czego można się
spodziewać. A książka
powstała na podstawie
wspomnień jego ojca
— czyli pradziadka — i do-
tyczy zdarzeń sprzed stu
lat, gdy ów pradziadek
był małym Kaziem.
W ten sposób pewna po-
znańska rodzina pozna dwa tygodnie z życia swoich
przodków w czasie, gdy w Poznaniu wybuchło po-
wstanie wielkopolskie, które umożliwiło przyłączenie
terenów Wielkopolski do niepodległej Polski (z opisu
wydawcy).
Książka dla czytelników w wieku 8-14 lat.
Magdalena Podbylska, A u nas powstanie!,
Wydawnictwo Bis
90 /1KS / marzec 2018
poranki literackie
= Poranek literacki, czyli godzina radości dla najmłodszych —
czytanie i zabawy integracyjne z rodzicami, dziadkami,
opiekunami; w każdą sobotę o g. 11 (os. Przyjaźni),
wstęp wolny
" Warsztaty dla Maluszków — zajęcia dla rodziców z dziećmi
już od 6 miesiąca do 2 lat, w każdy poniedziałek o g. 11.30
(os. Przyjaźni), bilety: 25 zł w przedpłacie lub 30 zł w dniu
warsztatów
czwartki literackie
warsztaty literackie dla dzieci w wieku 5-9 lat na podstawie
książek
"- 1.03, g. 16.30 Skarpetka na tropie
= 8.03, g. 16.30 Opowieści dla młodych buntowniczek
" 15.03, g. 16.30 Podróż przez historię magii
"= 22.03, g. 16.30 Niezwykły świat Calpurnii Tate
= 29.03, g. 16.30 Barwny świat motyli
bilety: 10 zł (os. Przyjaźni)
inne spotkania
= 8.03, g. 18.30 O miłości wierszem, prozą i muzyką
" 21.03, g. 18.30 Porozumienie bez przemocy — wykład
Pałac Działyńskich, Sala Czerwona
Czwartek Literacki
"= 22.03, g. 18 wspomnienie o Wandzie Chotomskiej, roz-
mawiają: Ewa Chotomska, Ewa Gruda i Joanna Papuzińska,
prowadzenie: Grażyna Wrońska
Wydawnictwo Zakamarki
ul. Romana Maya 1
"4 18.03, g. 10.30, Pracownia Heho, ul. Żydowska, Lepie-
nie z Zakamarkami — warsztaty ceramiczno-literackie, wstęp:
30 zł (dziecko + rodzic), kolejne dziecko 28 zł
= 17.03, g. 10.30, kino Muza, Rodzinny Poranek — seans
filmowy dla dzieci oraz warsztaty na podstawie książki Kajtek
i Tosia, wstęp: bilet do kina
= 18.03, g. 15.30, Concordia Design, Zakamarkowa niedzie-
la warsztatowa — spotkanie dla dzieci Rycerze, księżniczki
i smoki, na podstawie książek Christiny Bjórk i Evy Eriksson,
rezerwacja biletów: www.concordiadesign.pl
" 23-25.03
VII Poznańskie Targi Książki „Pegazik”
Zakamarkowe stoisko pełne książek oraz warsztaty:
23.03, g. 12 warsztaty na podstawie książki Maskarada
24.03, g. 12 warsztaty na podstawie książki Kajtek i Tosia
25.03, g. 12 pokaz filmu Biuro detektywistyczne Lassego
i Mai. Cienie nad Valleby
25.03, g. 13.30 warsztaty dla dzieci Kartka urodzinowa dla
Martina Widmarka
wstęp wolny
WYBRANE NOWOŚCI POZNAŃSKICH
WYDAWNICTW
Fundacja Font
Grupa Literyczna na Krechę
www.grupanakreche.pl
"= Dagmara Kacperowska, Martwy sezon
Rebis
www.rebis.com.pl
= Ewa Madejska, Ostatni portret Melanii
Pierwsza część szkatułkowej trylogii Ostatnie. Autorka bawi
się motywami rodem z kultury masowej i stereotypowymi
cechami „literatury kobiecej”.
= Robin Cook, Szarlatani
Noah Rothauser jest rezydentem w Boston Memorial Ho-
spital. Szpital słynie z nowoczesnego wyposażenia, w tym
„hybrydowych sal operacyjnych przyszłości”, które wydają
się istnym dobrodziejstwem, do czasu aż w jednej z nich
umiera pacjent...
= Agnieszka Hałas, W mocy wichru
Ostatni tom cyklu powieściowego o świecie Zmroczy Teatr
węży.
= Philip K. Dick, Inwazja z Ganimedesa
Pierwsze polskie wydanie. Ziemię podbili przybysze z Ga-
nimedesa, obdarzeni zdolnościami telepatycznymi kosmici,
którzy wyglądem przypominają wielkie robaki. Ludzkość bez
szczególnego oporu ogłosiła kapitulację i jedynie nieliczne
grupy partyzanckie podjęły walkę z okupantem.
= Joe Windy (Olaf Jarzemski), Central Park. Kraina Koe.
Tom II
Druga z prezentowanych w serii Strażnicy Globusa książek
o baśniowych miejscach ukrytych na całym świecie.
= Therese Huston, Jak kobiety podejmują decyzje
"* Heidi Murkoff, W oczekiwaniu na dziecko (nowe wy-
danie)
Replika
replika.eu
= Shirley Jackson, Nawiedzony dom na wzgórzu
Do starego, mrocznego i owianego złą sławą domu na
wzgórzu przybywają cztery osoby... Jedna z najważniej-
szych powieści grozy wszech czasów. Utwór doczekał się
dwóch kinowych ekranizacji, a w 2018 roku ukaże się serial
produkcji Netflix.
= Włodzimierz Kruszona, Cień
Mieszkańcy poznańskiego osiedla Stary Grunwald: troje
przyjaciół z jednej klasy, ich dawna wychowawczyni ze
szkoły podstawowej oraz jej mąż bibliotekarz żyją w poczu-
ciu niespełnienia, zawiedzeni sobą. Jak mają poznać, czym
książki
"MPa naprawdę jest dobro? Wchodzą
*GURYULLPNNA sobie wzajemnie w paradę, narzeka-
pE ją. A może to ironiczny los miesza im
szyki? Doprowadził do kolizji pra-
gnień i planów, niczym cień kładzie
się na wszelkich poczynaniach.
To kolejna książka, która brała udział
w organizowanym przez Wydaw-
nictwo Miejskie Posnania konkursie
„Poznań — miasto to powieść”.
Wagros
wagros.com.pl
" Mateusz Hurysz, Mistrz widziany oczami ucznia.
Rzecz o Honorowym Obywatelu Miasta Poznania, histo-
ryku prof. dr. hab. Lechu Trzeciakowskim
= Ewa Burchard, Katarzyna Stelmachowska, Taki Po-
znań pamiętamy... Życie na Winiarach w XX wieku
To drugi album autorek (po wydanym w 2014 roku Winiary,
jakie pamiętamy. Dawny Poznań i jego mieszkańcy). Jak
pisze wydawca: „lata od wydania
poprzedniego albumu były dla
autorek czasem bardzo efektywnie
PORE wykorzystanym. W tym okresie
do wydawnictwa z chęcią zakupu
albumu trafiały osoby, które dzieliły
| FI się z nami swoimi winiarskimi wspo-
mnieniami. Niektóre z tych osób
e. dotarły ze swoimi opowieściami
i zdjęciami do autorek. I tak dzięki
wspólnemu działaniu wielu mieszkańców Poznania powstał
ten niecodzienny dokument. Dzięki niemu stajemy się gośćmi
winiarczyków, oglądamy ich fotografie z przeszłości i czujemy
atmosferę tej jakże ciekawej poznańskiej dzielnicy. Możemy
skonfrontować te zdjęcia z naszymi wspomnieniami z nieod-
ległych, a już niekiedy zapomnianych czasów”.
(więcej na s. 22)
Ta Bati © kotary etatowa
+ Jaki Poznań
pamiętamy...
W drodze
www.wdrodze.pl
= Fulton J. Sheen, Siedem grzechów głównych
Pełne pasji rozważania na temat tytułowych siedmiu grze-
chów: gniewu, zawiści, nieczystości, pychy, łakomstwa,
lenistwa i chciwości. Fulton J. Sheen — charyzmatyczny
kaznodzieja odkrywa przed nami moc słów wypowiedzianych
przez Jezusa tuż przed śmiercią na krzyżu. Niezwykłe spo-
tkanie z Bogiem, Biblią i prawdziwą religijnością.
= Adrienne von Speyr, Msza święta
Książeczka Adrienne von Speyr skrywa prawdziwe skarby.
Szwajcarska autorka dokonała w niej tego, czego tak bardzo
IKS / marzec 2018 / 91
książki
Mały Kolberg w Wielkopolsce
Na rynku ukazała
się pierwsza z wie-
loczęściowej serii
publikacja Mały
Kolberg. Ma ona
być (i przyglądając
się wydawnictwu,
są na to chyba
wielkie szanse)
znakomitą okazją
» dla najmłodszych
uczestników kultury na to, by bez uprzedzeń oraz
z naturalną ciekawością i spontanicznością, a przy
okazji bezpretensjonalnie (i w mądry sposób), wejść
w świat tradycji ludowej. Rzecz skierowana jest do
dzieci, ale przecież w nie mniejszym stopniu do ich
rodziców, opiekunów, animatorów czasu wolnego,
organizatorów zabaw etc.
Ów pierwszy tom, chyba ku radości i zainteresowaniu
wszystkich tutejszych sympatyków tradycji, poświę-
cony jest Wielkopolsce. Dołączona do książeczki
płyta CD jest integralną częścią całości. Znajdziemy
na niej bowiem 31 muzycznych ilustracji omawiane-
go tematu: utworów instrumentalnych i wokalnych.
W książeczce umieszczono zaś teksty do wspólnego
śpiewania, propozycje figur tanecznych i zabaw
przypisanych do wszystkich kolejnych utworów. A do
tego bardzo interesujące wprowadzenie w temat, not-
ki o wykonawcach i autorach publikacji, a wreszcie
bogata bibliografia. Całość wydana w stosunkowo
skromnej formie, za to przepiękna od strony gra-
ficznej i estetycznej. Szalenie pożyteczna i godna
wielkich pochwał publikacja! T.J.
" Mały Kolberg. Niezbędnik, część 1. Wielko-
polska, wyd. Stowarzyszenie Orliczko, Instytut
Muzyki i Tańca
brakuje współczesnemu uczestnikowi liturgii Eucharystii.
Ożywiła rytuał, który przez wielokrotne powtarzanie zatraca
świeżość i powszednieje, mimo że wyraża najgłębsze i naj-
bardziej żywotne prawdy wiary.
" Rowan Williams, Wiara na areopagu
To książka o wierze i wierności w przestrzeni publicznej.
O nieustannym napięciu między akceptowaną postawą
obywatelską a głosem sumienia. Rowan Williams podkreśla,
że dla epoki, w której przyszło nam żyć, to napięcie ma
92 /IKS / marzec 2018
fundamentalne znaczenie; i choć wydaje się ono nie do
przezwyciężenia, powinniśmy je uważać za konstytutywne
zarówno dla wiary, jak i dla samej przestrzeni publicznej.
Warto zmierzyć się z tym punktem widzenia.
Wojewódzka Biblioteka Publiczna i Centrum
Animacji Kultury
www.wbp.poznan.pl
" Anna Fałkowska, Lalka Bellmera
= Anna Augustyniak, Dzięki bogu
O książkach mówi Mariusz Grzebalski, szef wydawnictwa:
„W pewnym sensie Lalka Bellmera to książka o niemożliwo-
ści życia we współczesnym świecie, a nawet we własnym
ciele. A jednak żyje się w jednym i w drugim. Jako konsu-
ment i jednocześnie produkt — przedmiot wymiany. Wszystko
wokół jest wątpliwe i obarczone kłamstwem (...). Nie są to
przyjemne wiersze, które dawałyby łatwą pociechę. Nie dają
żadnej. Rzadko zdarzają się tak dojrzałe debiuty jak Lalka
Bellmera. To tak dobra poezja, że chce się ją cytować, nie
o niej pisać.
Jeśli feminizm to wciąż forma walki o równouprawnienie
kobiet, to Dzięki bogu Anny Augustyniak jest książką na
wskroś feministyczną. Nie w formie bezpośrednio wyraża-
nych postulatów, ale w charakterze opisanego w niej świata
przedstawionego. To świat, w którym jedna forma przemocy
dominuje kolejną, a na końcu tego przemocowego łańcucha
stoi zwykle kobieta”.
Wydawnictwo Miejskie Posnania
www.wmposnania.pl
= „Kronika Miasta Poznania” 2017/4, Mieszczanie
Poznań to najbardziej mieszczańskie z polskich miast.
Ta obiegowa opinia jest rozpowszechniona zarówno lokalnie,
jak i w ogólnopolskiej świadomości społecznej. Mieszczański
jest w Poznaniu urbanistyczno-architektoniczny pejzaż,
mimo wojen i przekształceń całkiem dobrze zachowany
i uporządkowany, a modułem wypełniającym jego historycz-
ną przestrzeń jest nie tyle kościół czy pałac, co raczej so-
lidna czynszowa kamienica — ikona i metafora tego miasta.
Mieszczańskość Poznania nie jest autokreacją, importem,
strategicznym konstruktem, lecz historycznym faktem, przy-
najmniej od XIX wieku na tyle intensywnym, zapośredniczo-
nym w wydarzeniach, instytucjach i rytuałach, że zyskującym
znamiona wyjątkowości.
Jan Skuratowicz, Akademia Lubrańskiego
Gdy w 1518 r. biskup poznański Jan Lubrański —
wykształcony królewski doradca i dyplomata — fundował
w miejscu swej biskupiej stolicy kolegium, pragnął,
aby powstał tu uniwersytet, ważny ośrodek kształcący
urzędników i duchownych. Choć losy Akademii Lubrańskiego
potoczyły się inaczej,
niż planował,
na Ostrowie
Tumskim do dziś
pozostał gmach
z ciekawą historią,
przez kilkaset lat
istnienia pełniący
różne funkcje. Na
2018 r. przypada
500. rocznica
utworzenia Akademii, w której dziś mieści się Muzeum
Archidiecezjalne. Z tej okazji w serii „Zabytki Poznania”
ukazuje się wznowienie poświęconej jej dziejom książki,
ze zaktualizowaną treścią oraz dodatkowymi zdjęciami
i planami.
- Eliza Piotrowska, Tajemnice Biblioteki Raczyńskich
Popularna i ciesząca się uznaniem autorka zaprasza naj-
młodszych czytelników w podróż po Bibliotece Raczyńskich,
najstarszej nieprzerwanie funkcjonującej bibliotece w Polsce.
AKADEMIA LUBR.
Poetycka fuga
s
| ż sk ZIMINY
| AL BUM - sk
|x wyjść
4
książki
Ta fascynująca opowieść z pewnością zachęci dzieci do
czytania oraz pokaże im, że każda książka to nowa i wielka
przygoda.
Wydawnictwo Naukowe UAM
www.press.amu.edu.pl
= Piotr Pawlak, Cyfrowa kultura masowa a kultura poli-
tyczna społeczeństwa informacyjnego w perspektywie
teorii kultury
Rzeczywistość społeczna XXI wieku, pomimo olbrzymiego
potencjału komunikacyjnego ludzkości i nieograniczonego
niemalże dostępu do informacji i wiedzy, zdradza objawy
kryzysu. Świat okazuje się nie tak bezpieczny, przewi-
dywalny i oparty na rozumie, jak przez dziesięciolecia
przewidywali orędownicy koncepcji społeczeństwa infor-
macyjnego.
Michał Buchowski, Czyściec. Antropologia neoliberal-
nego postsocjalizmu
To studium środkowoeuropejskiej i polskiej wersji kapitali-
zmu. W krytyczny sposób przedstawia, jak neoliberalizm
"W Trzy tomiki. Ale jakie! Dyskretna okładka serii,
bo mamy nadzieję, że to początek nowej serii
poetyckiej (w mieście coraz bardziej poetyc-
kim), „trafieni” autorzy i... wiersze, będące
swego rodzaju fugą na temat przemijania (tylko
czytać).
Album Poznański... Jerzego Grupińskiego
zapisuje lirycznie pejzaże, miejsca i ludzi „stąd”
(wielkich, zapominanych, ale i mających się
A
krzepko). Trochę tu klimatów Z. Zakrzewskiego, jednak bardziej tęsknie, współcześnie — dopełnione „starymi” zdjęcia-
mi. Trochę o legendach: A. Babińskim, W. Burtowym, M. Obarskim, Witku Różańskim i wspominania. „Wciąż przeze
mnie płynie rzeka/ i stoi dom na gęstych świerszczach”. Tegoroczny Jubilat nie odpuszcza!
Zanim obłożą nas lodem Elżbiety Tylendy to tomik, który przywraca czucia chwilom niełatwym, acz przypisanym
naszemu tu i teraz; szuka poruszeń „(...) zanim spadnie pierwsza kropla i czas popłynie w słowach”, podsumowuje,
przy tym nie oszczędza siebie i czytelnika. Wszystko na swoim miejscu, w swoim czasie; jednak nie zostajemy sami,
wystarczy bowiem, że „(...) wybierzemy takie pieśni, by odnaleźć/ wszystko, nie patrząc za siebie”.
Księga wyjść Jerzego Beniamina Zimnego — pięć części. Pięć wyjść (z epilogiem), rozpisanych „na piątkę” w skali
ocen! Pozornie od młodzieńczego, rozedrganego do sepii, kiedy przejrzałe na ziemi, w ziemi. Pełne refleksji, konkret-
ne, z właściwym Poecie pochyleniem nad prawdą naszych dni lub prawdą o naszych dniach, także z Poznaniem w tle.
„Wnuczka w świecie poszukuje prawdy,/ córce wydaje się, że byliśmy,/ jesteśmy i będziemy.// Ale z obecnością jest/
jak z pustym miejscem./ Nie wiadomo, do kogo należało i czy było wystarczająco widoczne (...)". Najważniejsze i tak
pozostaje niezapisane.
Czekamy na kolejne zbiorki, w charakterystycznych zeszytowo-tapetowych okładkach-owijkach „z dawnych czasów”.
Andrzej Sikorski
"| Wszystkie tomiki wydane nakładem Wydawnictwa Miejskiego Posnania
IKS / marzec 2018 / 93
książki
Elektrownia
= , Przepięknie
„Znaczenie poszczególnego, „2
. ; wydana książka,
pojedynczego wydarzenia
historycznego nigdy nie zo- będąca OCE
stanie wyczerpane czy, jak i SWoistym podsu-
wolisz, jego sens nigdy nie mowaniem wy-
stawy, która miała
miejsce w Bramie
Poznania w paź-
zostanie w pełni opowiedzia -
ny. Jego potencjalny wpływ
na zmianę teraźniejszości wy *
daje się nieskończony. My zaś
zierniku ubiegłe-
zawsze jesteśmy odpowiedzial- EE
kę IE ses, w go roku. Rzecz
ni za jego życie po życiu...
5 dotyczy Elektrow-
ni Garbary (choć
jak sami wydawcy
przyznają, nigdy ta nazwa nie była oficjalna), która po
całym wieku dostarczania energii mieszkańcom Po-
znania zaprzestała działalności. Będąc wyrazistym,
choć rzadko dostrzeganym elementem poznańskiego
Ostrowa Tumskiego.
Centralną część publikacji stanowi zbiór przejmująco
pięknych zdjęć, których autorem jest Michał Sita,
ukazujących głównie industrialny krajobraz wokół
elektrowni i jej wnętrza. Uzupełnią je bardzo ciekawe
teksty teoretyczne i krytyczne, w tym świetna rozmo-
wa z prof. Ewą Rewers.
A skąd owa „potencjalność”, która pojawia się w tytu-
le? Podkreśla ona, jak pisze Michał Kępski w jednym
z tekstów, „możliwości, jakie wynikają z historii i są
obecne w tym postindustrialnym miejscu”. Potencjal-
ność ma być jako perspektywa twórcza „impulsem do
innego spojrzenia na dzieje”.
Książka w wersji papierowej opublikowana została
w bardzo ograniczonym nakładzie. Wciąż jednak jest
dostępna na stronie internetowej Bramy Poznania:
bramapoznania.pl/brama-poznania/nasze-publikacje/
elektrownia-garbary-dokument-potencjalny. T.J.
" Elektrownia Garbary — dokument potencjalny
(red. Michał Kępski), wyd. CTK Trakt
wyklucza z głównego nurtu społeczeństwa całe jego seg-
menty oraz ich opór wobec stanowionych relacji władzy
i podporządkowania.
*/ Marek Hendrykowski, Drugie wejrzenie. Analizy i in-
terpretacje
Zbiór szkiców i studiów zamieszczonych w tej książce
obejmuje blisko półwiecze — począwszy od roku 1971 aż po
okres najnowszy.
94 |1KS / marzec 2018
- Ścieżki interpretacji. Szkice nie tylko o poezji, Joanna
Grądziel-Wójcik, Agnieszka Kwiatkowska (red.)
" Pomniki w epoce antropocenu, Małgorzata Praczyk (red.)
Książka traktuje o problematyce pomników w perspektywie
współczesnych dyskursów krytycznych tzw. nowej humanistyki.
Wydawnictwo Poznańskie
www.wydawnictwopoznanskie.com
" Emmanuel Macron, Revolution
Wielu osobom zdaje się, że Francja znajduje się w fazie
schyłkowej, że jej kultura ginie, że grozi jej wybuch wojny
domowej. Inni uważają, że względny spokój zapewni jej stara
zasada naprzemienności politycznej. Po lewicy — prawica.
Te same twarze, ci sami ludzie, od tylu już lat. Macron jest
przekonany, że i jedni, i drudzy nie mają racji.
= Atticus Lish, Następne życie
Nowy Jork. Zou Lei żyje na marginesie społecznym jako
nielegalna imigrantka. Brad Skinner zmaga się z niestabilno-
ścią, traumą i zniszczoną psychiką po trzykrotnym pobycie
w Iraku. Gdy spotykają się pewnego razu, oboje znajdują
w tej drugiej osobie coś, czego od dawna szukali i pragnęli.
= Charlie English, Przemytnicy książek z Timbuktu
Opowieść o bibliotekarzach, którzy ocalili dorobek afrykań-
skiej cywilizacji przed dżihadystami. Mogło się wydawać,
że zagrożeniem dla manuskryptów z Timbuktu są jedynie
klimat i termity, ale gdy miasto zajęli dżihadyści, stało się
jasne, że wspaniałe skarby wiekowej cywilizacji zostaną
zniszczone.
* Łukasz Skop, Zrób ten zielnik
To nie jest zwykły zielnik. W tym zielniku nie ma miejsca na
nudę. Tryskające humorem i oryginalnymi pomysłami strony
zaskoczą na każdym kroku! Zasuszysz tu sznurek z pokrzyw
i łzy winorośli, skrzypową choinkę i owocową tęczę.
Czwarta Strona
" Sylwia Trojanowska, A gdyby tak
To miała być kolejna nudna konferencja szkoleniowa. Gdy do
sali wykładowej wchodzi Aleksander, Zuzanna nie może uwie-
rzyć, że to ten mężczyzna, który na studiach złamał jej serce...
" Agnieszka Pietrzyk, Porwanie
Borykający się z problemami finansowymi Seweryn, ojciec
kilkuletniego Tymka, wpada na szalony pomysł — upozorowu-
je porwanie syna, aby wymusić okup od swojego zamożnego
brata. Akcja nabiera dramatyzmu, kiedy ktoś rzeczywiście
porywa Tymka, a niewinną ofiarą staje się babcia chłopca.
= Aleksandra Marinina, Sztuka śmierci
Wydawnictwo Świętego Wojciecha
www.swietywojciech.pl
" Aleix Cabrera i Rosa M. Curto, Maks i dieta, czyli
labirynt pełen skarbów
Walter Kasper
Walter Kasper jest jednym
z najbardziej rozpoznawal-
nych i cenionych kardyna-
łów Kościoła katolickiego.
Ekumenista, niespecjalnie
lubiany przez kościelnych
tradycjonalistów, jest jedną
z osób bliskich papieżowi
Franciszkowi. Tym razem otrzymujemy jego rozwa-
żania na Wielki Post. Wydaje się, że dla katolickich
czytelników może to być w tym okresie szczególnie
cenna i pomocna lektura. Jak apeluje wydawca: „Nie
sprowadzajmy Wielkiego Postu do pustego żołądka,
bo nie o to w nim chodzi”. Dlatego też ta w gruncie
rzeczy niewielka książka ma szansę stać się dla
odbiorców ważnym przyczynkiem do głębszych roz-
ważań. A autor przekonuje wierzących, że „po Zmar-
twychwstaniu żadna sytuacja, choćby najbardziej
zagmatwana, nie jest całkowicie beznadziejna — ani
żadna choroba, ani niepełnosprawność, ani kryzys
w relacjach małżeńskich czy zawodowych, ani wina
czy błąd. Człowiek zawsze może zacząć na nowo,
wypłynąć w rejs ku nieznanym lądom, rozpocząć
nowe życie”. TJ.
"| Kard. Walter Kasper, Zacznij wszystko na nowo.
Wielki Post i Zmartwychwstanie, Wydawnictwo św.
Wojciecha
ZACZNI| WSZYSTKO
NA NOWO
Maks kocha jeść. Wkrótce przekona się, że objadanie się
czym popadnie wcale nie jest dobre dla jego zdrowia.
= Aleix Cabrera i Rosa M. Curto, Basia i higiena, czyli
eksplozja baniek
Basia nie lubi myć zębów. Wkrótce odkryje, że ten zły zwy-
czaj ma okropne konsekwencje.
Obie książki w serii Zdrowe nawyki dla dzieci w wieku 3—6 lat.
= Connilyn Cossette, Merit z Egiptu
Najnowszy tytuł w serii Na osi czasu. Jeszcze nie tak dawno
Merit, córka zamożnego egipskiego kupca, żyła w dostatku
i beztrosce. Jej świat runął, gdy pogrążony w długach ojciec
sprzedał ją w niewolę, by ratować resztę rodziny. Teraz
Merit musi służyć kobiecie, która znajduje upodobanie
w poniżaniu jej, do niedawna równej sobie.
Nagle kraj zaczynają pustoszyć plagi, zapowiedziane
przez obcego boga — boga Hebrajczyków. Krwawe rzeki,
martwe bydło, grad niszczący plony, ciemności, głód...
książki
| jeszcze wiadomość, że najbliższej nocy zginą wszyscy
pierworodni.
Zakamarki
zakamarki.pl
" Jujja i Tomas Wieslander, Kajtek i Tosia
Pamiętacie Kajtka i Misia? Oto drugi tom opowiadań o nich
i o ich przyjaciółce Tosi. Kajtek i Tosia bawią się razem
każdego dnia. Posłuchajcie o tym, jak wyhodowali kijanki,
jak znaleźli jamnika, jak jeździli po domu na nartach czy
jak zgubili się w lesie. Każdego wieczora przed zaśnięciem
Kajtek opowiada Misiowi o tym, co się wydarzyło w ciągu
dnia. I razem zasypiają. Książka idealna do głośnego
czytania.
Zysk i S-ka
www.zysk.com.pl
= China Mieville, Ostatnie dni Nowego Paryża
Surrealistyczny thriller o wojnie, której nigdy nie było, i o pró-
bie przetrwania w mieście po niewyobrażalnym kataklizmie.
= Anna Tabak, Deadline na szczęście
Ewa, ambitna menedżerka, nie waha się ani sekundy, gdy na
horyzoncie pojawia się szansa awansu czy choćby nagrody.
Zupełnie nie spodziewa się nadchodzącego huraganu, który
zburzy jej uporządkowaną codzienność.
= Eryk Łon, Patriotyzm gospodarczy
Książka oparta na serii wykładów wygłoszonych przez Eryka
Łona na Uniwersytecie Ekonomicznym w Poznaniu. Autor
zachęca w niej do refleksji nad rolą narodu oraz patriotycz-
nych postaw w kształtowaniu gospodarki.
Jack London, Biały Kieł
Wzruszająca historia przyjaźni człowieka z wilkiem.
= Natalia Jagiełło-Dąbrowska, Kiedy przyjdzie czas
Książki — oprac. Tomasz Janas
tomasz.janas Qwm.poznan.pl
więcej na kulturapoznanepl
WIELKOPOLSKI
INFORMATOR
KULTURALNY
IKS / marzec 2018 / 95
REKLAMA
_ _ Atrakcje
całego
regionu
azdego
yróżnienie
arszałka Województwa
elkopolskiego
6. Ogólnopolskim
eglądzie Książki
ajoznawczej i Turystycznej
arszawa — Poznań 2018
Do nabycia
w Wydawnictwie WBPiCAK
iw sklepie internetowym:
wydawnietwo.wbp.poznan.pl
OJEWÓDZKA
IBLIOTEKA
UBLICZNA
ENTRUM
NIMACJI
INSTYTUCJA KULTURY
SAMORZĄDU WOJEWÓDZTWA
WIELKOPOLSKIEGO
ULTURY
WPOZNANIU
centra kultury
IKS / marzec 2018 / 97
CENTRUM KULTURY ZAMEK
ul. św. Marcin 80/82
tel. 61 646 52 76
www.ckzamek.pl
kino
◥ 1.03, g. 13, Sala Kinowa, Seans dla Seniora: The Place,
reż. Paolo Genovese, bilety: 13 zł (dla seniorów), 17 zł (n),
14 zł (u)
◥ 1.03, g. 19, Sala Kinowa, National Theatre Live: Kotka na
gorącym blaszanym dachu Tennessee Williamsa
bilety: 40 zł (n), 30 zł (u)
◥ 4.03, g. 12, Sala Kinowa, Poranek dla dzieci: Wiplala,
reż. Tim Oliehoek, wiek: 5+, bilety: 10 zł
◥ 6.03, g. 13, Sala Kinowa, Kino ze smoczkiem: lady Bird,
reż. Greta Gerwig, bilety: 11 zł
◥ 7.03, g. 20.30, Sala Kinowa, seans z cyklu DKF zamek,
bilety: 10 zł
◥ 8.03, g. 13, Sala Kinowa, Seans dla Seniora: W ułamku
sekundy, reż. fatih Akin, bilety: 13 zł (dla seniorów)
17 zł (n), 14 zł (u)
◥ 10.03, g. 18.55, Sala Kinowa, Met Opera: Semiramida,
muz. Gioacchino rossini, bilety: rzędy A–d: 50 zł (n)
40 zł (u); rzędy e–M: 60 zł (n), 50 zł (u)
◥ 11.03, g. 12, Sala Kinowa, Poranek dla dzieci: miś Bamse
i córka wiedźmy, reż. Christian ryltenius, Maria Blom,
wiek: 4+, bilety: 10 zł
◥ 13.03, g. 13, Sala Kinowa, Kino ze smoczkiem: W ułamku
sekundy, reż. fatih Akin, bilety: 11 zł
◥ 13.03, g. 19, Sala Kinowa, Kino wokół fotografii: Fire
Followers, reż. Karolina Breguła, bilety: 11 zł
◥ 14.03, g. 20.30, Sala Kinowa, seans z cyklu DKF zamek,
bilety: 11 zł
◥ 15.03, g. 13, Sala Kinowa, Seans dla Seniora: maria callas,
reż. Tom Volf, bilety: 13 zł (dla seniorów), 17 zł (n), 14 zł (u)
◥ 16.03, g. 19.30, Sala Kinowa, Met Opera: Tosca
muz. Giacomo Puccini, bilety: rzędy A–d: 40 zł (n), 30 zł (u);
rzędy e–M: 50 zł (n), 40 zł (u)
◥ 17.03, g. 19.30, Sala pod Zegarem, pokaz filmu
Solidarność według kobiet Marty dzido i dyskusja z autorką,
organizator: Klub debat UAM, bezpłatne wejściówki do
odbioru w kasie CK ZAMeK
◥ 18.03, g. 12, Sala Kinowa, Poranek dla dzieci: miś Bamse
w lesie złodziei, reż. Christian ryltenius, wiek: 4+, bilety: 10 zł
◥ 18.03, g. 16.30, Nowe Kino Pałacowe, ukryte działania,
reż. Theodore Melfi, bilety: 10 zł
◥ 19.03, g. 18.15, Sala Kinowa, pokaz filmu Obywatelka
Jane. Walka o miasto, reż. Matt Tyrnauer, połączony
z dyskusją i promocją polskiego wydania książki Wielkie
małe plany Jane Jacobs, bilety: 10 zł
◥ 20–25.03, Sala Kinowa, Short Waves festival, bilety: 10 zł
◥ 20.03, g. 13, Sala Kinowa, Kino ze smoczkiem: Jestem
najlepsza. Ja, Tonya, reż. Craig Gillespie, bilety: 11 zł
◥ 27.03, g. 13, Sala Kinowa, seans z cyklu Kino ze
smoczkiem, bilety: 11 zł
◥ 28.03, g. 20.30, Sala Kinowa, seans z cyklu DKF zamek,
bilety: 10 zł
◥ 29.03, g. 13, Sala Kinowa, seans z cyklu Seans dla
Seniora, bilety: 13 zł (dla seniorów), 17 zł (n), 14 zł (u)
◥ 29.03, g. 20.30, Sala Kinowa, seans z cyklu Kino
Psychologiczne, bilety: 12 zł
◥ 30.03, g. 18.55, Sala Kinowa, Met Opera: Tak czynią
wszystkie albo Szkoła kochanków
muz. Wolfgang Amadeusz Mozart, bilety: rzędy A–d: 50 zł
(n), 40 zł (u); rzędy e–M: 60 zł (n), 50 zł (u)
◥ 31.03, g. 20, Sala Kinowa, National Theatre Live: hamlet
Williama Szekspira, bilety: 40 zł (n), 30 zł (u)
teatr
◥ 2.03, g. 19.05, Scena Nowa, Post – monodram autorski
Antoniny Tosiek, opieka artystyczna: Bogdan żyłkowski,
Studio Teatralne Próby, wstęp wolny
◥ 3.03, g. 19.05, sala 322a, Striptiz Sławomira Mrożka,
reż. Bogdan żyłkowski, Studio Teatralne Próby, wstęp wolny
◥ 4.03, g. 10.30 i 12, Scena Nowa, Ślady Teatru Atofri,
wiek: 3–8 lat, bilety: 16 zł
◥ 9.03 i 10.03, g. 19, Sala Wielka, Teatr Powszechny:
Spójrz na mnie, reż. A. Ziajski, Teatr śląski
im. S. Wyspiańskiego w Katowicach, bilety: 30 zł (n), 20 zł (u)
◥ 11.03, g. 10.30 i 12, Scena Nowa, Słoń Trąbibombi
Teatru Atofri, wiek: 1–5 lat, bilety: 16 zł
◥ 18.03, g. 10.30 i 12, Scena Nowa, len Teatru Atofri,
wiek: 1–6 lat, bilety: 16 zł
◥ 21.03, g. 18.30, Sala Wielka, Teatr Powszechny: Nisza,
reż. J. Stolarski, Teatr pod fontanną, bilety: 15 zł (n), 10 zł (u)
◥ 24–27.03, przestrzenie CK ZAMeK, Wiosna Młodych,
wstęp wolny
◥ 25.03, g. 10.30 i 12, Scena Nowa, grajkółko Teatru Atofri,
wiek: 1–5 lat, bilety: 16 zł
Powodzenia
Premierę nowego albumu L.U.C-a zaplanowano na
połowę marca. Muzyka do filmu good l.u.c.K jest
pełna pozytywnych jazzowo-chilloutowych bitów
wymieszanych z nagraniami i samplami z lat 70.
Muzycy pracowali nad materiałem wraz z czołowymi
polskimi aktorami.
◥ Koncert L.U.C-a, Sala Wielka, 24.03, g. 20,
bilety: od 45 zł
centra kultury
Mieć realny wpływ
| Inst III
Akupunktura miasta to wystawa prezentująca projekty ulepszające przestrzeń publiczną za pomocą niewielkich
obiektów i niewielkich interwencji projektowych — czasami pojedynczych i dedykowanych konkretnym miejscom,
czasami systemowych z możliwością wprowadzenia tych rozwiązań w całym mieście. Wystawa stawia pytanie, czy
możemy leczyć lub ulepszać przestrzeń miejską drobnymi interwencjami, działaniami w skali mikro, które mogą mieć
realny wpływ na zmianę jej funkcjonowania. Ekspozycji towarzyszył będzie bogaty program edukacyjny.
"*% Wystawa Akupunktura miasta, Sala Wystaw, wernisaż: 2.03, g. 18 (Atrium), czynna do 15.04,
bilety: 4 zł (n), 2 zł (u)
koncerty
% 3.03, g. 20, Sala Wielka, Lao Che, bilety: 50 zł
(przedsprzedaż), 60 zł (w dniu koncertu)
4 11.03, g. 19, Sala Wielka, JazZamek 414: Tomasz
Dąbrowski AD HOC Strings, bilety: 30 zł (przedsprzedaż),
40 zł (w dniu koncertu)
4% 16.03, g. 19, Sala Wielka, Natalia Przybysz/Mikromusic/
Odet, współorganizacja: PW Events, bilety: od 65 zł
4% 17.03, g. 19, Sala Wielka, Gramy u Siebie: Wojtek
Więckowski Solo/WCIAS (dawniej We Call It a Sound),
bilety: 15 zł (przedsprzedaż), 20 zł (w dniu koncertu)
4% 22.03, g. 17 i 19, Scena Nowa i Sala Wielka,
47. Międzynarodowy Festiwal Muzyki Współczesnej
„Poznańska Wiosna Muzyczna”: Anna Karpowicz
i Zofia Dowgiałło oraz Barbara Borowicz i Bartosz Sałdan,
wstęp wolny
4% 24.03, g. 20, Sala Wielka, L.U.C, bilety: miejsca stojące
45 zł (przedsprzedaż) i 55 zł (w dniu koncertu); miejsca
siedzące 65 zł
4% 25.03, g. 17, Sala pod Zegarem, Skowronkowe
Śpiewanki — wiosenny koncert Chóru Dziewczęcego Małe
Skowronki, wstęp wolny
98 /IKS / marzec 2018
spotkania
"4% 1.03, g. 18, Hol Balkonowy, spotkanie z Renatą Lis,
autorką książki Lesbos, wstęp wolny
4% 3.03, g. 12, zbiórka: Hol Wielki, spacer, zwiedzanie Bałtyku
oraz warsztaty Poczuj miasto. Wchodzimy na górę. Wieżowce
w mieście, prowadzenie: Jakub Głaz/Centrum Otwarte,
bezpłatne wejściówki do odbioru w kasie CK ZAMEK
"% 6.03, g. 18, Scena Nowa, Festiwal Fabuły Przedakcje:
spotkanie Wymazane z Michałem Witkowskim, współpraca:
Wydawnictwo Znak, wstęp wolny
4% 7.03, g. 18.30, Sala Kominkowa, debata o architekturze
współczesnej; w ramach wystawy Akupunktura miasta,
wstęp wolny
"4% 8.03, g. 18.30, Hol Balkonowy, Czwartek o sztuce:
Poprawianie miasta. Historyczne doświadczenia Poznania;
w ramach wystawy Akupunktura miasta, wstęp wolny
4 10.03, g. 12, ul. Św. Marcin 57/siedziba Projektu Centrum,
spacer po remontowanej części ul. Święty Marcin połączony
z wizytą w siedzibie Projektu Centrum, wstęp wolny
4% 12.03, g. 18, Sala Wielka, Festiwal Fabuły Przedakcje:
Gombrowicz, prowadzenie: Piotr Śliwiński, współpraca:
Wydawnictwo Czarne, wstęp wolny
FOT. MATERIAŁY CK ZAMEK
centra kultury
IKS / marzec 2018 / 99
fOT. AUde-MArIe BOUdIN
◥ 13.03, g. 18, hol Balkonowy, Uniwersyteckie Wykłady na
Zamku: uwolnić głos! – prof. Krzysztof Szydzisz, dyrygent
Chóru Kameralnego UAM, organizatorzy: UAM,
fundacja UAM, CK ZAMeK, wstęp wolny
◥ 13.03, g. 18.30, sala 304, warsztaty twórcze dla
dorosłych mikrorewitalizacje. Wycinkowe przywracanie
życia w mieście; w ramach wystawy Akupunktura miasta,
bezpłatne wejściówki do odbioru w kasie CK ZAMeK
◥ 15.03, g. 18.30, hol Balkonowy, Czwartek o sztuce:
Poznań za 200, 300, 400 i więcej lat…; w ramach wystawy
Akupunktura miasta, prowadzenie:
prof. Andrzej Wielgosz/UAP, wstęp wolny
◥ 17.03, g. 12, zbiórka: hol Wielki, nauka jazdy po mieście
w okolicy Strefy Tempo 30 oraz warsztaty Poczuj miasto. Ach, ci
rowerzyści! Jak poruszać się po mieście, prowadzenie: rowerowy
Poznań, bezpłatne wejściówki do odbioru w kasie CK ZAMeK
◥ 18.03, g. 11.15, hol Balkonowy, Wspólna Niedziela na
Zamku: wykład o historii zamku, wstęp wolny
◥ 18.03, g. 13, Sala Wielka, Wspólna Niedziela na Zamku:
lunch z zapomnianymi kobietami, wstęp wolny
◥ 20.03, g. 18, Scena Nowa, spotkanie z Anną fiałkowską
i Tomaszem Bąkiem z cyklu Seryjni poeci, organizatorzy:
Wojewódzka Biblioteka Publiczna, Centrum Animacji Kultury
oraz CK ZAMeK, wstęp wolny
◥ 22.03, g. 18.30, hol Balkonowy, Czwartek o sztuce:
Projektowanie sportowej przestrzeni publicznej; w ramach
wystawy Akupunktura miasta, prowadzenie: dorota Kabała/
School of form, wstęp wolny
◥ 24.03, g. 12, zbiórka: hol Wielki, spacer po remontowanej
części ul. św. Marcin oraz spotkanie ze specjalistą Projektu
Centrum Poczuj miasto. Remont – i co dalej?, bezpłatne
wejściówki do odbioru w kasie CK ZAMeK
rezydenci w rezydencji
◥ 7.03, g. 18.30, hol Balkonowy, spotkanie z kolektywem
Ostrøv, wstęp wolny
◥ 21.03, g. 18.30, hol Balkonowy, spotkanie Fotograf
Warszawski – sztuka rzemiosła z Antoniną Gugałą,
wstęp wolny
◥ 28.03, g. 18.30, hol Balkonowy, wprowadzenie do
rezydencji Azema deliu, wstęp wolny
warsztaty
◥ 3.03, g. 11–11.45, Bawialnia, Strefa Zabawy, Dwa
zajączki, wiek: 3–5 lat, prowadzenie: Wojciech Lawin
bilety: 10 zł
◥ 7–9.03, Sala pod Zegarem, Teatr Powszechny:
ciałoPerformans, wiek: b.o., prowadzenie: Justyna Wielgus,
wstęp wolny
◥ 10.03, g. 11–11.45, Bawialnia, Strefa Zabawy, warsztaty
muzyczno-taneczne Wiosna tuż, tuż, wiek: 3–5 lat,
prowadzenie: Anna Bogusławska, Martyna Zyska, bilety: 10 zł
◥ 17.03, g. 11–11.45, Bawialnia, Strefa Zabawy, hej, poczuj
to! – miłość, wiek: 3–5 lat, prowadzenie: dorota Piekarczyk,
bilety: 10 zł
◥ 18.03, g. 13, Sala Wielka, Kolorowanka z megaBabkami
dla rodzin i dzieci, wiek: b.o., wstęp wolny
◥ 18.03, g. 13, Atrium, innym kobietom chcę powiedzieć… –
tablica, na której kobiety będą mogły zapisać wiadomości dla
innych kobiet, wstęp wolny
◥ 18.03, g. 13, Atrium, sesja foto moje #bodystory, wstęp wolny
◥ 18.03, g. 14, Sala Prób, warsztaty/gra zagrajmy
w Skłodowską, wiek: 10–18 lat, bezpłatne wejściówki do
odbioru w kasie CK ZAMeK
◥ 24.03, g. 11–11.45, Bawialnia, Strefa Zabawy, warsztaty
plastyczne Wielkanocne kurczaki w akcji, wiek: 3–5 lat,
prowadzenie: Wojciech Lawin, bilety: 10 zł
zwiedzanie
◥ 18.03, g. 12, hol Wielki, Wspólna Niedziela na Zamku:
zwiedzanie zamku z przewodnikiem, wstęp wolny
wystawy
◥ This is my movie/Grafika – Magdalena Uchman, Galeria
Sztuki Współczesnej Profil, czynna do 10.03, wstęp wolny
◥ Okrągły Stół – Paweł Grześ, Galeria fotografii pf,
czynna do 25.03, wstęp wolny
◥ Akupunktura miasta. Drobne działania zmieniające
przestrzeń miejską, Sala Wystaw, wernisaż: 2.03,
g. 18 (Atrium), czynna do 15.04, więcej w ramce na s. 98
◥ pokaz wybranych prac studentów Uniwersytetu
Artystycznego w Poznaniu, Galeria Sztuki Współczesnej
Profil, Pracownia Otwartych Interpretacji Sztuki
czynna: 16–17.03, wstęp wolny
◥ Pejzaż w przestrzeni czasowej – 85 lat ZPAP
w Poznaniu, Galeria Sztuki Współczesnej Profil,
wernisaż: 21.03, g. 18, czynna do 14.04, wstęp wolny
◥ Salon Ilustratorów 2018, hol Wielki, 23–25.03, wstęp wolny
Misterium ludzkiego ciała
Spektakl c.O.R.P.uS. Compagnie de L’oiseau-
Mouche (francja) pozwala widzowi zanurzyć się
w misterium ludzkiego ciała i jego możliwości wyrazu,
a jednocześnie stanowi kartę historii tańca. Spektakl
zaczyna się jak konferencja naukowa z żywymi
modelami. Szybko jednak spotkanie to zakłócają
duchy, biorące we władanie scenę oraz znajdujące
się na niej osoby.
◥ Teatr Powszechny: C.O.R.P.uS.
reż. Sarah Nouveau, Sala Wielka, 14.03, g. 19
bilety: 30 zł (n), 20 zł (u)
Austriacki Ośrodek Kultury UAM
Centrum Egzaminacyjne ÓSD
ul. Zwierzyniecka 7, tel. 61 829 24 24
austruniQamu.edu.pl, www.austria-uniwersytet.poznan.pl
13.03, g. 18 wykład prof. Beate Sommerfeld (Instytut
Filologii Germańskiej UAM) w języku niemieckim: Picassos
Knabe, Matisse's Tischdecke — Friederike Mayrócker und die
bildende Kunst, wstęp wolny
marzec rekrutacja na kursy języka niemieckiego —
wszystkie poziomy zaawansowania
Biblioteka Raczyńskich >
pl. Wolności 19, tel. 61 885 89 62, www.bracz.edu.pl
10.03
g. 11, Biblioteka dla Dzieci, spotkanie z cyklu Rodzinne
czytanie z asz.teatrem: Żabek i Ropuch Arnolda Lobela
g. 12, Filia Naramowicka, ul. Rubież 14a/37, spotkanie
o modzie nie tylko XIX-wiecznej Ach, ten gorset! i pokaz strojów
g. 12, sala 1, spotkanie Lech, Popiel i inni. Baśnie polskie
z cyklu Czytaty 2
13.03, g. 16.30, sala 1, prelekcja Tomasza Umerle
Przedwojenne melodie — o piosenkach Andrzeja Własta,
z cyklu Wtorek dla seniora
100 /IKS / marzec 2018
15.03, g. 18, sala 1, spotkanie wokół książki Kwatera Ł.
Wolność jest kuloodporna, z cyklu Przystanek Historia. IPN
w Bibliotece Raczyńskich
19.03, g. 18, Galeria Atanazego, wernisaż wystawy
Exlibris znak intymny
24.03, g. 18, sala 1, spotkanie Na zielonej wyspie. Baśnie
świata, z cyklu Czytaty 2
na wszystkie wydarzenia wstęp wolny
Biblioteka Uniwersytecka >
ul. Ratajczaka 38/40, tel. 61 829 38 72, library amu.edu.pl
do 5.03 wystawa Exlibrisy z biblioteką w roli głównej
12.03, g. 12 otwarcie XXIII Poznańskiego Przeglądu
Książki Naukowej, wystawa czynna do 25.04
do 25.04 wystawa wierszy laureatów 5. edycji
Ogólnopolskiego Konkursu Poetyckiego Erotyk na krechę
im. Tadeusza Stirmera
na wszystkie wydarzenia wstęp wolny, wystawy czynne
w godzinach otwarcia Biblioteki
Centrum Sztuki Dziecka
ul. Św. Marcin 80/82, tel. 61 646 44 70, www.csdpoznan.pl
21.03, g. 10, skwer przy Scenie Wspólnej,
ul. Brandstaettera 1, odsłonięcie Pomnika Dziecięcej
Radości, wstęp wolny
Sceniczne czytanie sztuki Karmelek 25.03 na scenie głównej
Poznańskich Targów Książki „Pegazik”
FOT. MACIEJ ZAKRZEWSKI
Wernisaż wystawy Życie z fotografiami
Fulvio Pettinato 19.03 w Domu Bretanii
XXVIII Dni Kultury Francuskiej i Frankofonii — Senegal iks
Język francuski tworzy dziś na kontynencie afrykańskim imponującą przestrzeń kulturową. Posługuje się nim
w Afryce około 115 milionów ludzi. To prawie połowa ogólnej liczby frankofonów na świecie. Wspólnotę ludzi i państw
posługujących się językiem francuskim nazywamy frankofonią. Jej święto przypada 20 marca.
Z kolei Senegal jest państwem w Afryce Zachodniej, posiadającym bogate dziedzictwo kulturowe i naturalne. Dlatego
w tegorocznym programie Dni Kultury Francuskiej i Frankofonii znajdziemy m.in. filmy Mambśty'ego — legendy
afrykańskiego kina, recital gwiazdy world music griota Ablaye Cissoko oraz spotkania z polskimi Senegalczykami,
którzy najlepiej opowiedzą nam o swoim rodzinnym kraju. oprac. A.S.
Program:
"19.03, g. 17 wernisaż wystawy fotografii Fulvio Pettinato Życie oraz g. 17.30 i 19 wykłady Ewy Kalinowskiej Siedem
cudów Senegalu i Wyspa Gorće — historia rzeczywista a siła symboli
"20.03, g. 18 wykład Mamadou Dioufa Religijność i wielożeństwo w Afryce
4 21.03, g. 18 Dakar — prezentacja prof. Jeana Diatty Wstęp do miasta i g. 18.30 projekcja filmu Market Imaginary
% 22.03, g. 19 i 21, kino Muza, Senegalski Tani czwartek z filmami Mambety'ego
"% 23.03, g. 18 spotkanie z prof. Jeanem Diattą Senegal liderem frankofonii w Afryce i g. 19.30 projekcja filmu Mała
handlarka słońcem
"% 25.03, g. 19, Scena na Piętrze, koncert Ablaye Cissoko (kora, śpiew)
4% 19-25.03, Dom Bretanii, kino Muza, Scena na Piętrze, XXVIII Dni Kultury Francuskiej i Frankofonii Senegal,
bilety: wstęp wolny, 8 zł (projekcje w kinie Muza), 30 i 40 zł (koncert)
więcej na www. www.dombretanii.org.pl
FOT. FULVIO PETTINATO IKS | marzec 2018/1011
centra kultury
"25.03, g. 13, scena główna Poznańskich Targów
Książki „Pegazik”, MTP, hala nr 1, czytanie sztuki Marty
Guśniowskiej Karmelek w wykonaniu aktorów Teatru
Animacji połączone z akcją detektywistyczną, wstęp wolny
Dom Bretanii > iks
Fundacja Poznań - Ille-et-Vilaine
Stary Rynek 37
tel. 61 851 68 51
www.dombretanii.org.pl
4% 19-25.03 XXVIII Dni Kultury Francuskiej i Frankofonii
Senegal, więcej w ramce na s. 101
Fundacja Ad Arte
ul. Hawelańska 1, tel. 501 951 145
fundacjaQadarte.pl
% 3.03, g. 21 projekcja Wieczór Oscarowy: filmy aktorskie
i animowane, bilety: 25 i 30 zł
Oscar Nominated Shorts 2018 to świetna okazja, by
przyjrzeć się najlepszym produkcjom krótkometrażowym na
świecie. W programie projekcja m.in. takich filmów, jak The
Silent Child, Lou czy Revolting Rhymes.
4% 20-25.03, CK ZAMEK, Kino Pałacowe, kino Muza, kino
Rialto, Concordia Design, Aula Artis, Centrum Amarant,
10. Short Waves Festival, wstęp: darmowe wejściówki
lub bilety, więcej na www.shortwaves.pl oraz na s. 8 IKS-a
Fundacja Mały Dom Kultury >
ul. Zamkowa 3/4, mdkQ©krzyk.pl, www.mdk.krzyk.pl
"4.03, g. 11 spektakl Sens Życia dla dzieci w wieku 4-10 lat
w wykonaniu Teatru Sytuacje Grupa, bilety: 20 zł
Ogród Botaniczny
Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu
ul. Dąbrowskiego 165
tel. 61 829 20 23
www.obuam.robia.pl
% do 11.03, Pawilon Ekspozycyjno-Dydaktyczny, wystawa
Maho Ikushimy Rośliny w kaligrafii japońskiej i poezji haiku,
wstęp wolny
4% 15.03, g. 16, Pawilon Ekspozycyjno-Dydaktyczny,
wernisaż wystawy twórczości plastycznej inspirowanej
przyrodą w ramach festiwalu Bliżej Natury 2018, wstęp wolny
Festiwal Bliżej Natury jest projektem długoterminowym.
Tegoroczna koncepcja odnosi się do szeroko pojętej
promocji twórczości związanej z przyrodą. Wydarzenie
obejmuje wystawę prac studentów Uniwersytetu
Przyrodniczego w Poznaniu i wystawę stałą w Centrum
Zarządzania Łęgami w Ośrodku Edukacji Leśnej
w Czeszewie. Obie wystawy czynne do 22.04. iks
102 /IKS / marzec 2018
4% 18.03, g. 16, Sala Wykładowa im. Z. Czubińskiego,
Pawilon Ekspozycyjno-Dydaktyczny, spotkanie z cyklu
Ławeczka literacka, wstęp wolny
uwaga! w marcu Ogród otwarty w g. 9-17
więcej na www.obuam.robia.pl
PoemaCafe
ul. Langiewicza 2, www.poemacafe.pl
"2.03, g. 20 wieczór włoski z Luigi Pagano Trio, bilety: 40 zł
"%3.03, g. 19 spektakl Sztuka kochania kabaretu literackiego
Cabaret BB, bilety: 45 zł
%.8.03, g. 19 koncert Agaty Amelii Wawrzyniak (wokal)
i Rafała Karasiewicza (piano) Muzyka jest Kobietą z okazji
Dnia Kobiet, bilety: 35 zł
"16.03, g. 20 koncert Piotra Kuźniaka Od Niemena do
Santany, bilety: 35 zł
4% 17.03, g. 19 koncert Michała Zatora (harfa/śpiew) z okazji
Dnia św. Patryka, bilety: 20 i 30 zł
4% 22.03, g. 18.30 spotkanie z Ewą Najwer z cyklu Salon
Poetycki im. Wincentego Różańskiego, wstęp wolny
Prezentacja poetycka: Ewa Najwer, Agata Amelia
Wawrzyniak, Marek Słomiak.
w .23.03, g. 20 koncert Mirosława Czyżykiewicza The Best of
Mirosław Czyżykiewicz z gościnnym udziałem Witolda Cisło
(gitara barytonowa), bilety: 60 zł
" 24.03, g. 19 wieczór grecki z Aresem Chadzinikolau
z okazji Narodowego Święta Grecji, bilety: 35 zł
Praca Krystyny Bileńki Zaułek Katarzynki z wystawy Dawny i współ-
czesny pejzaż Poznania od 16.03 czynnej w holu Wielkopolskiego
Urzędu Wojewódzkiego
FOT. MATERIAŁY ORGANIZATORÓW
na wszystkie wydarzenia oprócz Salonu Poetyckiego
obowiązuje rezerwacja miejsc
Stowarzyszenie Twórców i Sympatyków Kultury
ul. Kochanowskiego 2a, www.stisk.pl
416.03, g. 12, Wielkopolski Urząd Wojewódzki, hol
główny, wernisaż wystawy z okazji 15-lecia STISK Dawny
i współczesny pejzaż Poznania
wystawa czynna do 13.04 iks
% do 30.03
Klub Seniora, SP 62, Druskiennicka 32, wystawa prac
Anny Klimaszewskiej Tak sobie myślę...
Galeria 2.piętro w SP nr 62, ul. Druskiennicka 32,
wystawa prac plastycznych wykonanych przez uczestników
projektu Aktywni i bezpieczni
4% 31.03-30.06, Galeria 2.piętro w SP nr 62,
ul. Druskiennicka 32, wystawa Batiki i oleje Elżbiety Suszek
% do 12.04, Green Galeria, ul. Zeylanda 6, wystawa
Seniority i nasz Vincent
na wszystkie wydarzenia wstęp wolny
Wojewódzka Biblioteka Publiczna i Centrum
Animacji Kultury
ul. Bolesława Prusa 3
tel. 61 664 08 50
www.wbp.poznan.pl
48.03, g. 17, Galeria WBPiCAK, wernisaż wystawy
fotografii Mariusza Hertmanna Portret powszedni, wystawa
czynna do 8.04 w godzinach pracy biblioteki, wstęp wolny
DOMY KULTURY
Młodzieżowy Dom Kultury nr2 >
ul. Za Cytadelą 121, tel. 61 820 11 12
mdk2Qmdk2.pl, www.mdk2.pl
4 .1-20.03, termin nadsyłania utworów na Wojewódzki
Konkurs Wiersz Miesiąca na adres: literackimdk(©Q© gmail.com
43 i 17.03, g. 9.30, sala 114, warsztaty z designu Poduszki
na dobry sen, z cyklu Mamy projekt!, zapisy: d.szydlowskaQ
mdk2.pl
43.03, g. 10, sala 12, Półfinał XXXIII Wojewódzkiego
Konkursu Recytatorskiego (klasy VII SP oraz Il--III
gimnazjum)
4% 14.03, g. 17, sala 12, otwarte warsztaty Wszystko wokół
wielkanocnego jajka, z cyklu Rodzinne spotkania ze sztuką
4% 15.03, g. 18, Bursa Szkolna nr 2, ul. Czeremchowa 22,
wieczór artystyczny Art Spotkania, temat: Zawód literat
% do 16.03, hol MDK, wystawa plastyczna Koła Sztuki
Dziecięcej „Twórczość” Bajkowe postacie — odgadhnij bajkę
FOT. MATERIAŁY ORGANIZATORÓW
Wieczór z Krzysztofem Daukszewiczem 10.03 w CKiBP Suchy Las
4 17.03, g. 10, sala 12, Finał XXXIII Wojewódzkiego
Konkursu Recytatorskiego
% od 20.03, hol MDK, wystawa Powidoki
4% 24.03, g. 10.45, sala 6, otwarte warsztaty lepienia w glinie
Lepi-My — Lepienie naczynka ze zdobioną pokrywką —
wykonanie metodą wałeczkową
"% marzec, hol MDK (szklane gabloty), wystawa Ceramiczne
postacie z bajek Koła Ceramiki Lepi-My
na wszystkie wydarzenia wstęp wolny
Młodzieżowy Dom Kultury nr3 >
ul. Jarochowskiego 1
tel. 61 866 57 47
www.mdkslazarz.pl
4.2.03, g. 17.30 wieczór tworzenia gier planszowych dla
dzieci w wieku 8—11 lat
4.3, 10, 17 i 24.03, g. 10.30 warsztaty plastyczne z cyklu
TworzyMy dla dzieci w wieku 3-5 lat, z rodzicami, wstęp: 5 zł
3.03 Kwiat w doniczce na Dzień Kobiet
10.03 Katapulta na piłeczki
17.03 Rzeżuchowe warsztaty
24.03 Warsztaty wielkanocne
49.03, g. 17.30 spotkanie dla małych pań Dzień Kobiet
4% 16.03, g. 17.30 wielkanocne warsztaty plastyczne dla
dzieci, młodzieży i dorosłych
IKS | marzec 2018 /103
centra kultury
104 / IKS / marzec 2018
◥ 23.03, g. 17.30 zakończenie konkursu plastycznego
i fotograficznego Kwiaty i ogrody
na wszystkie wydarzenia oprócz warsztatów
plastycznych TworzyMy wstęp wolny
Centrum Kultury
i Biblioteka Publiczna Suchy Las
ul. Szkolna 16
tel. 61 250 04 00
ekontakt@osrodekkultury.pl
www.osrodekkultury.pl
◥ 10.03, g. 18, sala widowiskowa CKiBP, autorski program
Krzysztofa daukszewicza, bilety: 40 i 50 zł, dostępne
w sekretariacie (pon.–pt., g. 9–17) oraz na www.bilety24.pl
◥ 24.03, g. 20, sala widowiskowa CKiBP, koncert Talizman
Kamila Bednarka z zespołem, bilety: 25 i 35 zł, dostępne
w sekretariacie CKiBP (pon.–pt., g. 9–17)
oraz na www.bilety24.pl
DK Na Skarpie
os. Piastowskie 104
tel. 61 877 05 51
dknaskarpie@gmail.com
◥ 6.03, g. 17 koncert zespołu seniorów „Wrzosy”
im. J. Golferta z okazji Międzynarodowego dnia Kobiet,
wstęp wolny
◥ 10.03, g. 9–12.30 Ogólnopolskie filatelistyczne Spotkania
Wymienne, wstęp wolny
DK Orle Gniazdo
os. Lecha 43
tel. 61 877 78 42
dkorlegniazdo@o2.pl
◥ 3.03, g. 20–24 milonga z muzyką na żywo – na
akordeonie zagra Michał Gajda, wstęp: 20 zł, konieczna
wcześniejsza rezerwacja miejsc: tel. 61 877 78 42
lub 695 151 784
◥ 10.03, g. 11 spektakl Puk! Puk! dla dzieci od 3 lat
w wykonaniu Teatru Chrząszcz w Trzcinie z rabki
Zdroju, z cyklu Sobotnie Bajdurki – czyli familijne
spotkania z teatrem, bilet dla dziecka z opiekunem: 15 zł
(przedsprzedaż) lub 20 zł (w dniu spektaklu)
◥ 17.03, g. 11 spotkanie dla dzieci mamma mia! Smaczne
nuty prosto z Włoch!, z cyklu Sobotnie spotkania ze sztuką,
bilet dla dziecka z opiekunem: 5 zł
◥ 24.03, g. 11 spektakl mały Książę dla dzieci od 3
lat w wykonaniu Teatru Mer z łodzi, z cyklu Sobotnie
Bajdurki – czyli familijne spotkania z teatrem, bilet dla
dziecka z opiekunem: 15 zł (przedsprzedaż) lub 20 zł (w dniu
spektaklu)
DK Stokrotka
ul. Cyniowa 11
tel. 61 867 19 19
dkstokrotka@tlen.pl, www.dkstokrotka.pl
◥ 8.03, g. 18 koncert z okazji dnia Kobiet Bądź moją muzą
w wykonaniu dariusza łakomego (śpiew, saksofon) oraz
Sławomira Sikory (pianino), wstęp wolny
◥ 9–10.03, g. 18 warsztaty muzyczno-liturgiczne Śpiewy
Triduum Paschalnego, wstęp: 50 zł, obowiązują zapisy
◥ 15.03, g. 12 spotkanie oraz wspólne ćwiczenia
z fizjoterapeutką heleną Szulc w ramach Klubu Seniora,
wstęp wolny
◥ 17.03, g. 10 Otwarty Turniej Brydża Sportowego Par,
obowiązują opłaty członkowskie
◥ 18.03, g. 17 wspólne wyjście do Teatru Wielkiego na
spektakl Parsifal z Małgorzatą Walewską w roli głównej,
wstęp: 55 zł, obowiązują zapisy
◥ 22.03, g. 18 koncert Wiosenne inspiracje w sztuce
i muzyce, wstęp wolny
◥ 23.03, g. 18 warsztaty artystyczne Papieroplastyka –
wiosenne i wielkanocne dekoracje oraz ozdoby na okna
i drzwi, wstęp: 20 zł, obowiązują zapisy
ODK Pod Lipami
os. Pod Lipami 108a
tel. 61 630 33 47
odkpodlipami@psmwinogrady.pl
◥ 7.03, g. 19 wernisaż wystawy malarstwa Adam Kucz –
surrealizm, wstęp wolny
◥ 9.03, g. 19 recital kabaretowy Krzysztofa daukszewicza,
bilety: 50 i 60 zł
◥ 12.03, g. 19 44. PeStKa, czyli Poznańskie Spotkanie
Kabaretowe, bilety: 18 i 25 zł
◥ 21.03, g. 19 recital Agaty Amelii Wawrzyniak czekaniem
jestem przy akompaniamencie rafała Karasiewicza, bilety:
20 i 25 zł
W programie utwory m.in. Osieckiej, Młynarskiego,
Krajewskiego, Brela.
◥ 23.03, g. 18 projekcja filmu Niczego nie żałuję – edith
Piaf, z cyklu Kino Pod lipami, wstęp na zaproszenia – do
odbioru w OdK Pod Lipami od 5.03
◥ 30.03, g. 17 spektakl niespodzianka w wykonaniu Studia
Teatralnego Krak-Art z Krakowa, z cyklu Teatr młodego
Widza, bilety: 6 zł
ODK Słońce
os. Przyjaźni 120
tel. 61 630 32 68
odkslonce@psmwinogrady.pl
www.psmwinogrady.pl
4 1.03, g. 18 spotkanie zapoznawcze Studio Przyjaźni,
wstęp wolny
Otwarte miejsce dla wszystkich mieszkanek i mieszkańców
Winograd i okolic. Poznajmy się i porozmawiajmy o tym,
czego potrzebujemy i jak możemy to zrealizować. Na dobry
początek, aby dodać nam trochę energii, wystąpi zespół
Zakręcone Babki
413.03, g. 19 spotkanie Książkotok w ODeku, wstęp
wolny
Przyjaciółki i przyjaciele książek, czekamy tu na was.
To miejsce dla tych, co lubią opowiadać lub słuchać
o książkach.
415.03, g. 18 spotkanie Studio Przyjaźni — zaczynamy
działać, wstęp wolny
Jak wygląda życie na osiedlu blokowym i czego
tu brakuje? Jakie mamy narzędzia i co możemy
zrobić? Czas na rozpoznanie sytuacji i możliwości.
Zapraszamy na warsztat z diagnozy, który poprowadzi
Jakub Walczyk.
417.03, g. 10.30 (dzieci w wieku 2-5 lat) i g. 12
(dzieci w wieku 6-12 lat), rodzinne warsztaty
plastyczne Śpiewające kolory, z cyklu Dzieciaki do dzieła,
wstęp: 10zł/dziecko, obowiązują zapisy:
tel. 61 630 32 68
FOT. MATERIAŁY TEATRU MER
4 27.03, g. 10, siedziba Telewizyjnego Studia Filmów
Animowanych w Poznaniu, warsztaty animacji dla
dzieci — laureatów XII edycji Międzyszkolnego Konkursu
Plastycznego Zatrzymany w kadrze
Klub Literacki Dąbrówka
Piątkowskie Centrum Kultury Dąbrówka
os. Bolesława Chrobrego 117
46.03, g. 18, bistro Cezar, promocja książek Album
poznański... Jerzego Grupińskiego i Księga wyjść Jerzego
B. Zimnego, spotkanie poprowadzi Stanisław Szwarc
4% 20.03, g. 18 wieczór z małą prozą: Stanisław
Chutkowski, Zdzisław Czwartos, Ewa Moskalik,
omówienie — Barbara Kęcińska-Lempka
na wszystkie wydarzenia wstęp wolny
Centra kultury — oprac. Anna Solak
CK ZAMEK — oprac. Martyna Łokuciejewska
anna.solakQwm.poznan.pl
m.lokuciejewskaQckzamek.pl
więcej na kulturapoznan pl
IKS | marzec 2018 / 105
varia
MARCOWE ROCZNICE
1.03.1958 Zmarł Stanisław Pogórski (ur. 1908),
architekt, autor m.in. projektów gmachów Sądu Woje-
wódzkiego, Miastoprojektu i Domu Technika.
2.03.1998 W budynku Arkadii otwarto Centrum
Informacji Miejskiej.
6.03.1568 Zmarł Józef Struś (ur. 1510), lekarz, autor
pionierskiej pracy O tętnie, burmistrz Poznania w la-
tach 1557-59.
6.03.1898 Uruchomiono pierwszy tramwaj elektrycz-
ny. Jego trasa prowadziła z Dworca Głównego na
Ostrów Tumski.
6.03.2013 Zmarł Tomasz Kowalski (ur. 1985), himala-
ista. Zginął w drodze powrotnej po dokonaniu pierw-
szego zimowego wejścia na Broad Peak.
17.03.1898 Urodził się Józef Krzyżański (zm. 1987),
malarz. Na domu przy ul. Krakowskiej 30, gdzie
artysta mieszkał i tworzył, znajduje się poświęcona
mu tablica pamiątkowa.
17.03.2013 Zmarła Krystyna Laskowicz (ur. 1938),
absolwentka i pracownik naukowy Uniwersytetu
im. Adama Mickiewicza, działaczka uniwersyteckiej
i podziemnej Solidarności. Po 1990 twórca poznań-
skiego Radia S i telewizji TV-ES.
19.03.1238 Zmarł Henryk I Brodaty (ur. ok. 1168),
książę wrocławski i wielkopolski.
19.03.1993 Przy ul. Wieniawskiego otwarto Ośrodek
Nauki Polskiej PAN (proj. Zygmunt Skupniewicz
i Zygmunt Lutomski).
20.03.1743 Urodził się Tymoteusz Gorzeński
(zm. 1825), w latach 1809-21 biskup poznański, póź-
niej arcybiskup gnieźnieńsko-poznański, prymas Polski.
20.03.1848 Utworzenie Komitetu Narodowego w Po-
znaniu zapoczątkowało wydarzenia Wiosny Ludów
w Wielkopolsce.
24.03.1888 Zmarł Kazimierz Jarochowski (ur. 1828),
historyk, publicysta, działacz polityczny. Wybór jego
prac zatytułowany Zdobywcy i okupanci staropolskie-
go Poznania opublikowało Wydawnictwo Miejskie.
24.03.1938 Zmarł Karol Zyndram Maszkowski
(ur. 1868), malarz, witrażysta, w latach 1925-38
dyrektor poznańskiej Szkoły Sztuk Zdobniczych
(dzisiaj Uniwersytet Artystyczny).
26(27?).03.1998 Zmarł Kornel Michałowski
(ur. 1921), muzykolog, bibliograf, dla swoich zasług
określany mianem „Korbuta polskiej muzykologii”.
oprac. J.P.
106 /IKS / marzec 2018
Kapela Wileńska
25. Jubileuszowy Kaziuk Wileński
4.03 święto ku czci patrona Polski i Litwy, Świętego Kazi-
mierza Królewicza (1458—1484) z rodu Jagiellonów, w 560.
rocznicę urodzin
g. 10, fara, ul. Gołębia 1, msza św. dziękczynna koncele-
browana pod przewodnictwem litewskiego biskupa Jonasa
Ivanauskasa
g. 11-16, Stary Rynek, Kiermasz Kaziukowy: występy ze-
społów z Litwy i Wielkopolski, czarny wileński chleb, cepe-
liny, bliny, kindziuki, wędliny, obwarzanki, palmy, koszyczki,
wyroby rękodzieła, kaziukowe serduszka
g. 11.30 prezentacja Dynastii Jagiellonów i zespołów w log-
giach ratusza. Hejnały wileński i poznański. Po koziołkach,
ok. g. 12.10, przemarsz Orszaku Jagiellonów ze św. Kazi-
mierzem Królewiczem wokół ratusza
g. 12.10-16, Stary Rynek (scena), wystąpią m.in.: Kapela
Wileńska z Wilna, Solczanie z Solecznik, Swarzędzka Orkie-
stra Flażoletowa, Zespół Folklorystyczny Wielkopolanie
g. 13, Stary Rynek, wręczenie nagrody „Żurawina 2018" sio-
strze Michaeli Rak (twórcy pierwszego hospicjum na Litwie)
g. 14, Dom Polonii, Stary Rynek 51, Roman Dmowski, Igna-
cy Jan Paderewski, Józef Piłsudski — trzy różne koncepcje
odzyskania niepodległości — prelekcja z pokazem multime-
dialnym Krzysztofa Styszyńskiego, której będzie towarzyszyć
wystawa Olafa Bergmanna Roman Dmowski (1864-1939)
Polak, mąż stanu, pisarz i publicysta
g. 15, Dom Polonii, Stary Rynek 51, Ścieżka obok drogi —
alter ego Kazimiery Hłakowiczówny — prelekcja Elżbiety
Andrzejewskiej oraz z cyklu Kresy w Fotografii Wielkopolan
wystawa Kazimiera Hłakowiczówna in memoriam w 35.
rocznicę śmierci
g. 17, Poznańska Ogólnokształcąca Szkoła Muzyczna
Il stopnia im. M. Karłowicza, ul. Solna 12, koncert galowy
zespołu Kapela Wileńska pod kierownictwem Romualda
Piotrowskiego
Organizator wydarzenia: Towarzystwo Miłośników Wilna
i Ziemi Wileńskiej Oddział w Poznaniu
FOT. MATERIAŁY ORGANIZATORÓW
Akcja społeczna:
POWSTANIE
Wydawnictwo Miejskie Posnania
ogłasza akcję zbiórki rodzinnych
archiwów związanych z powstaniem
wielkopolskim. Założeniem tego przed-
sięwzięcia jest przede wszystkim: zgromadzenie, digi-
talizacja, archiwizacja i udostępnienie obiektów zwią-
zanych z powstaniem w setną rocznicę jego wybuchu.
Misterium na Cytadeli Wielka rocznica powstania jest prawdopodobnie jed-
W sobotę poprzedzającą Niedzielę Palmową odbędzie się nym z ostatnich, jeżeli nie ostatnim momentem na
17. Misterium Męki Pańskiej, największe plenerowe widowi- przeprowadzenie tego typu akcji. Projekt ma na celu
sko pasyjne w Europie — tradycyjnie na Cytadeli, w tym roku wydobycie z archiwów rodzinnych i instytucjonalnych
24 marca, początek o g. 19. Misterium poprzedzone zostanie wszelkiego rodzaju pamiątek dotyczących powstania
mszą św. w kościele u Salezjanów na Winogradach o g. 17, wielkopolskiego, jego genezy, przebiegu, uczestników
skąd wspólnie z aktorami widzowie przejdą na Cytadelę. i następstw. Organizatorzy akcji nie stawiają ograni-
W tym roku przypada jubileusz 20-lecia istnienia Misterium; czeń w rodzaju gromadzonych obiektów, mogą to być:
pierwszy spektakl odbył się w 1998 roku. Po raz trzeci w rolę zdjęcia, negatywy, dokumenty rękopiśmienne i dru-
Jezusa wcieli się Cezary Łapa. Będzie można posłuchać no- kowane, legitymacje, szkice, rysunki, plany, mapy,
wego playbacku, nagranego w ubiegłym roku w Radio Mer- przedmioty codziennego użytku czy elementy wypo-
kury (Radio Poznań). Misterium Męki Pańskiej jest bezpłatne, sażenia wojskowego. Właściciele pamiątek będą mo-
a uczestniczyć w nim może każdy. Więcej na: misterium.eu. gli je udostępniać do skanowania w siedzibie Wydaw-
nictwa Miejskiego Posnania oraz w wyznaczonych
Poznański sposób na niepodległość iks miejscach na terenie Wielkopolski. Zbiórka potrwa co
Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk zaprasza na najmniej do końca maja 2018 roku.
marcowe wykłady otwarte w ramach wieloletniego projektu Zgromadzone materiały zostaną wpierw poddane
Poznański sposób na niepodległość. procedurze kwalifikacyjnej prowadzonej przez ze-
Godzinne wykłady odbędą się w Sali Posiedzeń PTPN, spół ekspercki, a następnie przekazane pod obrady
ul. Mielżyńskiego 27/29, początek zawsze o g. 18: specjalnie powołanego jury, które nagrodzi najlepsze
% 8.03, prof. UAM dr hab. Tadeusz Janicki (Zakład Historii kolekcje lub wyjątkowe pojedyncze obiekty. Wszyst-
Gospodarczej Instytutu Historii UAM) Ubogi zaścianek kie zakwalifikowane w ramach akcji obiekty zostaną
Rzeszy Niemieckiej? Sytuacja gospodarcza ziem zaboru szczegółowo opisane i w formie wirtualnej kolekcji
pruskiego (1871-1914) opublikowane na portalu CYRYL. Obiekty nagrodzone
4% 22.03, dr hab. Anna Weronika Brzezińska (Instytut Etno- i wyróżnione zostaną pokazane w formie mobilnej wy-
logii i Antropologii Kulturowej UAM, Polskie Towarzystwo stawy w Poznaniu, a następnie w wybranych miastach
Ludoznawcze) Niepodległy dzień codzienny mieszkańców Wielkopolski. Właściciele, którzy zechcą zdeponować
wsi wielkopolskiej. pamiątki, będą mieli taką możliwość w instytucji wy-
Obu wykładom towarzyszyć będą jednodniowe wystawy pCO YrZzYdoyęzrZzIJCH
przygotowane przez pracowników Biblioteki PTPN, związane Partnerami projektu są: Miasto Poznań, Samorząd
z tematami wykładów. Wstęp na wykłady i wystawy jest wolny. Województwa Wielkopolskiego, Archiwum Państwo-
Varia — oprac. Mateusz Malinowski we w Poznaniu, Teatr Polski w Poznaniu, Biblioteka
mateusz.malinowskiQ©wm.poznan.pl Raczyńskich, Wielkopolskie Muzeum Niepodległości
oraz Wojewódzka Biblioteka Publiczna. Szczegóło-
wych informacji na temat akcji należy szukać na stro-
|. nie internetowej Wydawnictwa Miejskiego Posnania:
więcej na kulturapoznan.pl wmposnania.pl. oprac. K.K.
biuletyn.poznan.pl
FOT. MARCIN MELANOWICZ/MATERIAŁY ORGANIZATORÓW IKS | marzec 2018 / 107
Centrum Sztuki Dziecka w Poznaniu ce raJI
PREMIERA
JaGoDa I niepźwiepzie
Karin Serres
12.03. g. 18
13.03.g.10i13
reżyseria: Jerzy Moszkowicz
scenografia: Jakub Psuja
muzyka: Maciej Zakrzewski
kostiumy: Angelina Janas-Jankowska
ruch sceniczny: Paulina Wycichowska
obsada: Malwina Brych, Martyna Zaremba-Maćkowska,
Paweł Binkowski, Radosław Elis
wiek: od 9 lat
więcej niż
ul. Brandstaettera 1/Za Cytadelą teatr
AQUANET JAZZ FESTIVAL
11-15 kwietnia 2018 Poznań
OMAR SOSA 8 PAOLO FRESU
KACPER SMOLIŃSKI
NICHOLAS PAYTON
La Ka (74
E.J. STRICKLAND
TINGVALL TRIO
www.jazz.pl
SPONSOR STRATEGICZNY
AQUANET POZnań
Organizatorzy:
| | Jil |
Polska Akademia Nauk Oddział w Poznaniu
Instytut Chemii Bioorganicznej PAN
Instytut Genetyki Człowieka PAN
Partner:
i
l 3 _ | 7 marca, w godz. 17-19, wstęp wolny
Ośrodek Nauki PAN, ul. H. Wieniawskiego 17/19
www.pan.poznan.pl
Organizatorzy: Patronat honorowy:
MARSZAŁEK WOJEWÓDZTWA
WIELKOPOLSKIEGO
MAREK WOŹNIAK
s o
INSTYTUT
GENETYKI CZŁOWIEKA
"M POLSKIEJ AKADEMII NAUK
Patronat medialny:
4 satenamycm JĄ SWPS AQUANET iks Gekorolsn
SAMORZĄD WOJEWÓDZTWA
WIELKOPOLSKIEGO
Fundacja Zakłady Kórnickie