Sygn. akt V K 783/21
z PK
«ŻYe
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
27 wtześnia 2024 t.
Sąd Rejonowy dla m. st. Watszawy w Warszawie Wydział V Karny
w składzie:
Przewodniczący — Sędzia Iwona Ramotowska
Protokolant: Dominik Ptaszyński
po tozpoznaniu na tozptawie w dniach: 16.01.2024 t., 6.03.2024 t., 26.03.2024 r. 15.07.2024
t., 3.09.2024 t., 23.09.2024 t., 27.09.2024 t.
sprawy z oskarżenia prywatnego J. I.
ptzeciwko
M. M,, córce T. i H., ut. (..) rokuw W.
oskarzonej o to, Że:
w dniu 10 lutego 2020 roku w W., za pomocą środków masowego komunikowania — sieci
internet, pomówiła oskarżyciela prywatnego ]. I. o takie postępowanie i właściwości, które
poniżyły go w opinii publicznej i naraziły na utratę zaufania potrzebnego do pełnienia
funkcji publicznych otaz wykonywania zawodu wykładowcy akademickiego i adwokata i
wykonywania jakiejkolwick innej działalności publicznej, w ten sposób, że sporządziła, a
następnie opublikowała na stronie internetowej (...) artykuł pt: . NOA
EEEEEEEEEEEEEEEEMMMMJ . » którym poprzez zawatcie następujących
sformulowań:
e „]. I, odwołany ambasador RP w (...), zabierał swoją zonę w podróże służbowe,
lamiąc przepisy i wyplacając jej diety niezgodnie z prawem ”- tak twietdzi MSZ”-
zarzuciła oskatżycielowi ptywatnemu dopuszczenie się ptzestępstwa, polegającego
na pizcktoczeniu uprawnień i wydatkowaniu środków publicznych niczgodnie z
obowiązującymi przepisami;
« „Zgodnie z zarządzeniem dytektora generalnego służby zagranicznej, podtoż
slużbowa malzonki ambasadota wymaga szczególowego uzasadnienia 1 akceptacji
dyrektota komórki organizacyjnej Ministerstwa właściwej do spraw obsługi
dytektora generalnego oraz dyrektora komórki organizacyjnej Ministerstwa
właściwej w sprawach obsługi dysponenta głównego. W takim przypadku pokrycie
kosztów podroży służbowej małżonki ambasadora może nastąpić na podstawie
umowy zawattej między kierownikiem placówki a tą osobą. Okazuje się, że w
przypadku małżonki ambasadora nie został spełniony żaden z powyższych
warunków”- zarzuciła oskarżycielowi prywatnemu naruszenie obowiązujących
przepisów, polegające na zabieraniu małżonki w podróże służbowe bez zgody
właściwego podmiotu oraz wypłacanie jej z budżeru państwa niezgodnie z
obowiązującymi przepisami zwrotu kosztów tych podróży, kosztów noclegu oraz
diet, mimo braku stosowanej umowy, pomimo tego, iż zacytowane w attykule
ptzepisy nie miały zastosowania do podróży służbowych małżonki ambasadora,
gdyż towarzyszyła ma ona w celach protokolarnych;
* „Jak wynika z wykazu podróży slużbowych J. I., w przypadku części podróży
brakuje danych dotyczących tego, jak wysoką dietę wypłacono jego żonie. W innych
jest ona podana”- zarzuciła oskarżycielowi prywatnemu popełnienie przestępstwa,
polegającego na przekroczeniu uprawnień i wydatkowaniu środków publicznych
wbrew obowiązującym przepisom i odnotowania tego faktu w dokumentacji,
» „Na przykład za dwudniową podtóż do G. i H. żona ambasadora otrzymała dietę
sięgającą 1704 zl. Do tego doszedł koszt dodatkowego noclegu- 7,1 tys. zł”-
zarzuciła oskacżycielowi prywatnemu dopuszczenie się przestępstwa, polegającego
na wydatkowaniu środków publicznych wbrew obowiązującym przepisom i
wypłacanie w.w kwot z tytułu diety i noclegu w kwocie nie znajdującej opatcia w
tegulacjach ptawnych;
+ „Postępowanie dyscyplinarne wobec mnie umorzono kilka miesięcy temu”-
zatzuciła oskarżycielowi prywatnemu, że toczyło się wobec niego postępowanie
dyscyplinatne, podczas gdy było to niezgodne ze stanem faktycznym i nigdy nie
udzielał jej takiej informacji,
1. o przestępstwo z art, 212 f 2 k.k
otzeka:
1. oskarżonią M. M. uniewiania od popełnienia zarzucanego jej czynu;
II. na podstawie art. 632 pkt 1 k.p.k. kosztami procesu obciąża oskarżyciela
prywatnego Ji IWiywy
Jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku dotyczy tylko niektórych czynów lub niektórych oskarżonych, sąd może ograniczyć
uzasadnienie do części wyroku objętych wnioskiem. Jeżeli wyrok został wydany w trybie art. 343. art. 343a lub art. 387 k.p.k.
albo jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku obejmuje jedynie rozstrzygnięcie o karze i o innych konsekwencjach prawnych czynu,
sid może ograniczyć uzasadnienie do informacji zawartych w częściach 3-8 formularza,
1.
USTALENIE FAKTÓW
11.
Fakty uznane za udowodnione
Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)
EE M.M. (1) czyn z art, 212 $ 2 k.k. zarzucony oskarżonej w prywatnym akcie oskarżenia
Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione Dowód Numer
karty
W dniu w dniu 10 lutego 2020 roku, na portalu internetowym *"(...)', redaktorka M. M. (1) opublikowała wyjaśnienia k.
artykuł publicystyczny pt.: (...) oskarża b. Wg J I. (1). Miał wypłacać żonie służbowe diety. | oskarżonej M. | 147-143:
aa” sa 8
W. przedmiotowym artykule M. M. (1) zawarła informacje o zarzutach, jakie Ministerstwo Spraw
Zagranicznych wysuwa w stosunku do byłego ambasadora RP w (...)-- J. 1. (1). Przytoczyła informacje CZĘŚCIOWO k.
udzielone jej przez biuro rzecznika prasowego MSZ w formie mailowej, wskazując: „J. I. (1), odwołany "a 176v-1[f3v.
ambasador RP w (...), zabierał swoją żonę w podróże służbowe, łamiąc przepisy 1 wypłacając jej oskarżyciela 181-165v
diety niezgodnie z prawem”- tak twierdzi MSZ. Jednocześnie w artykule tym przytoczyła informacje prywatnego
przekazane jej przez J. 1. (1), w przeprowadzonej z nim przez opublikowaniem artykułu rozmowie JL
telefonicznej, cytując na początku artykułu jego wypowiedź, stanowiącą ustosunkowanie się do
zarzutów ministerstwa: „Szukali na mnie haków, by mnie odwołać, nie złamałem prawa”. prywatny akt | k.
W dalszej części artykułu, na podstawie informacji przestanych jej przez biuro rzecznika prasowego o ażenia 6-8,
MSZ, wskazała, iż w 20 spośród 34 wyjazdów zagranicznych I. L. (1) towarzyszyła małżonka i że w k 2
niektórych przypadkach były to wyjazdy kilkudniowe; małżonkowie wspólnie odwiedzili m.in. H., O., załącznika
K.iS. adresoyeyW
Następnie przytoczyła zapisy regulacji zarządzenia dyrektora służby zagranicznej, zgodnie z którym
podróż służbowa „małżonki ambasadora „wymaga szczegółowego uzasadnienia i akceptacji dyrektora | wydruki k.
komórki organizacyjnej Ministerstwa, właściwej do spraw obsługi dyrektora generalnego komórki | korespondencji | 9-18
organizacyjnej Ministerstwa, właściwej w sprawach obsługi dysponenta głównego”, Po zacytowaniu tej | e-mail
regulacji, wskazała, iż w takim przypadku pokrycie kosztów służbowych małżonki ambasadora może
nastąpić na podstawie umowy zawariej pomiędzy kierownikiem placówki. a tą osobą, wskazując, iż w
przypadku wyjazdów J. I. (I) z żoną nie został spełniony żaden z tych warunków, Przytoczyła przy tym
udzieloną jej w formie mailowej odpowiedź z biura rzecznika prasowego MSZ, stanowiącą podstawę artykuł z dnia | załącznik
wcześniej sformułowanego przez nią twierdzenia. 10 lutego | A
2020 r.
Opierając się na wykazie wyjazdów służbowych byłego ambasadora RP w (...), nadesłanym jej przez k.
biuro rzecznika prasowego MSZ, wskazała, zgodnie z tym wykazem, iż w przypadku części jego 156
podróży, brakuje danych dotyczących tego, jak wysoką dietę wypłacono jego żonie, zaś w innych jest
ona podana. Podała teź, przeliczając wartość jena japońskiego na złotówkę, wg kursu NBP, kwoly | orzeczenie załączriik
wypłacone małżonce JI. T. (1) z tytułu diet i kosztów dodatkowego noclegu z tytułu podróży do G.i międzyresortowkjA
H., T. oraz K., również opierając się w tym zakresie na danych zawartych w wykazie przekazanym jej komisji
przez MSZ. orzekającej w
W dalszej części artykułu przytoczyła wypowiedzi, jakich udzielił jej J. L. (1), ustosunkowując się do pojwach o
zarzutów kierowanych pod jego adresem przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych. Według byłego aS
arabasadoru, zastrzeżenia dot. tych podróży pojawiły się dopiero ze strony dyrektora generalnego dyscypliny
MSZ A. P., który „szukał na niego huków”, aby go odwołać, wcześniej zaś żadnych uwag odnośnie sów
towarzyszenia mu przez żonę w podróżach służbowych nigdy nie było; a A. P. mścił się na nim za publicznych
złożone przez niego zawiadomienie dot. skandalicznego zachowania dyrektora generalnego.
. ma „| wydruki k
M. M. 0) przytoczyła także wypowiedzi byłego ambasadora RP w (...JR. $., dot. zasad towarzyszenia komentarzy 157-171,
małżonki ambasadorowi w jego wyjazdach i wyjściach służbowych. 175
W końcowej części artykułu zawarła informacje, dotyczące przebiegu sporu J. I. (1) i MSZ, wskazując,
iż został on odwołany w połowie 2019 r., co wg ustaleń (...)u miało nastąpić w efekcie „wewnętrznej
wojny w MSZ”. Wskazała, iż były ambasador złożył do Prokuratury Okręgowej w WIM | wraz z | 203-23h.
oraz NIK, zawiadomienie o popełnieniu przestępstw: przekroczenia uprawnień, niedopełnienia załącznikami 262-268
obowiązków, poświadczeń nieprawdy, przeciwko ochronie informacji, tworzenia fałszywych dowodów
oraz pomówień, a jako główny winny został wskazany właśnie A. P., który miał stać za odwołaniem ,
byłego ambasadora. Podniosła również, iż wcześniej były ambasador za swoją pracę ambasadora „a 5 |
otrzymał nawet nagrodę w wysokości 6 tysięcy złotych. zaś już po odwołaniu był on kandydatem do s 2T-2ep
A o
orzckająccj w
Podstawą przytoczonych w artykule informacji, dotyczących konkretnych podróży służbowych J. I. | sprawach o
(1) z małżonką oraz obowiązujących zasad i regulacji dot. tych podróży, były informacje zawarte w | naruszenie
e-mailu, przesłanym M. M. (1) przez biuro rzecznika prasowego MSZ w dniu 5 lutego 2020 roku | dyscypliny
oraz załączonym do tego maila wykazie podróży służbowych J. I. (1), stanowiącym odpowiedź na jej | finansów
zapytanie dot. tych podróży wysłane do MSZ w dniu 22 stycznia 2020 roku. publicznych
J. 1. (1) był ambasadorem RP w (...)od 30 marca 2017 roku do 31 lipca 2019 roku.
W dniu 20 maja 2019 roku, na podstawie upoważnienia z dnia 18 kwietnia 2019 r. dyrektora
generalnego służby zagranicznej, została przeprowadzona inspekcja w ambasadzie RP w T., celem
dokonania oceny funkcjonowania relacji pracowniczych, wykonywania obowiązków slużbowych oraz
prawidłowości realizacji wybranych zadań w obszarze administracyjno- finansowym. W sprawozdaniu
2 przeprowadzenia inspekcji, negatywnie oceniono sposób zarządzania placówką przez jej kierownika,
zarówno w aspekcie zarządczym, jak i nadzom nad podległymi pracownikami, a także stwierdzono,
iż doszło do nadużycia stanowiska przez J. I. (1), w związku z wypłatami środków finansowych i
pokrywaniem kosztów uczestnictwa w delegacjach służbowych jego małżonki. Powyższe sprawozdanie
było podstawą wystawienia przez kierownika administracyjno- finansowego Ambasady RP w T. noty
obciążeniowej I. I. (1) na kwotę 263946 jenów z dnia 4 lipca 2019 roku, wzywającej J. L. (1) do jej
wpłaty do kasy lub na rachunek Ambasady, |
Orzeczeniem z dnia 19 lutego 2021 roku Międzyresortowa Komisja orzekająca w sprawach o naruszenie
dyscypliny finansów publicznych uniewinniła J. I. (1) od zarzutu naruszenia dyscypliny finansów
publicznych określonego w art. Il ust. I ustawy z dnia 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności
za naruszenie dyscypliny finansów publicznych, polegającego ua dokonaniu w 2017 roku wydatków
związanych z uczestnictwem w podróżach służbowych na terenie (...): udokumentowanych kosziów
transportu osoby nieuprawnionej, poprzez zatwierdzanie n.w rachunków i dokumentów. na łączną sumę
156.630 JPY, ij. ok 5482,05 złotych.
J. L (1), czując się zniesławiony artykułem M. M. (1) z dnia 10 lutego 2020 roku, złożył do
Sądu prywatny akt oskarżenia z 2] grudnia 2020 r, w którym oskarżył M. M. (1) o czyn z
art" 2]2 $ 2 k.k. polegający na pomówieniu go informacjami zawartymi w tym artykule, o takie
postępowanie i właściwości, które poniżyły ga w opinii publicznej i naraziły na utratę zaufania
potrzebnego do pełnienia funkcji publicznych oraz wykonywania zawodu adwokata i wykładowcy
akademickiego i wykonywania jakiejkolwiek innej działalności publicznej, zarzucając mu dopuszczenie
się przestępstwa polegającego na przekroczeniu uprawnień i wydatkowaniu środków publicznych
niezgodnie z obowiązującymi przepisami. polegające na zabieraniu małżonki w podróże służbowe i
wypłacanie jej diet oraz zwrotu kosztów podróży i noclegu wbrew obowiązującym przepisom a także,
iż toczyło się przeciwko niemu postępowanie dyscyplinarne, podczas gdy postępowanie takie nigdy się
wobec niego nie toczyło, a zacytowane w artykule i powoływane przez MSZ regulacje prawne dotyczące
podróży służbowych, nie miały zastosowania w jego przypadku, gdyż żona towarzyszyła mu w tych
podróżach w celach protokolarnych.
W dniu 7 marca 2024 roku, Główna Komisja Orzekająca w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów
publicznych, rozpoznając odwołanie wniesione przez J, I. (1) od orzeczenia Międzyresortowej Komisji
Orzekającej w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych przy ministrze właściwym do
spraw finansów publicznych z 10 grudnia 2021 roku w sprawie o sygn. akt NOT: |órym
Komisja uznała J. I. (1) pelniącego w czasie zarzucanego naruszenia dyscypliny finansów publicznych
funkcję Ambasadora RP w T., winnym popełnienia czynu stanowiącego naruszenie dyscypliny finansów
publicznych określonego w art. | I ust. I ustawy o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów
publicznych, polegającego na dokonaniu w roku 2017 wydatków związanych z uczestnictwem w
podróżach służbowych na terenie (...judokumentowanych kosztów transportu osoby nieuprawnionej,
poprzez zatwierdzenie ww. rachunków i dokumentów na łączną ketę 156.630 JPY, tj. ok. 5482,05 zł,
oraz wymierzyła mu karę nagany - uchyliła zaskarżone orzeczenie w całości i uniewinniła J. l. od
zarzucanego mu czynu.
1.2.
Fakty uznane za nieudowodnione
BE
karty
|
mw > 7 ao ooo OEM |
2.
OCena DOWOdów
MRS:
Dowody będące podstawą ustalenia faktów
111 wyjaśnienia Sąd w całości obdarzył wiarą wyjaśnienia oskarżonej, która potwierdziła fakt
oskarżonej M. | publikacji inkryminowanego artykułu prasowego z 10 lutego 2020 r., a przy tym
M. (1) w spójnych i logicznych wyjaśnieniach przedstawiła okoliczności i przyczyny jego
powstania. Odniosła się przy tym do faktów, które omawiała w publicystycznym
materiale, w tym także do nadesłanych jej z biura rzecznika prasowego MSZ
materiałów.
Wskazała, iż sporządziła sporny artykuł, gdyż w przestrzeni publicznej zaczęły
pojawiać się informacje o sporze pomiędzy MSZ a byłym ambasadorem i
przedstawiła w nim informacje przekazane jej oficjalnie zarówno przez MSZ, jak też
oskarżyciela, z którym przed publikacją artykułu się skontaktowała, nie formułując
przy tym żadnych ocen odnośnie przedstawianych informacji. Podniosła, iż w
odpowiedzi na jej zapytanie, dotyczące wykazu podróży ambasudora i jego małżonki
oraz o obowiązujące w tym zakresie przepisy, otrzymała w formie e-mailowej
odpowiedź z biura rzecznika prasowego MSZ, w której MSZ, ustosunkował się do
wszystkich zadanych przez nią pytań, powołując obowiązujące przepisy dotyczące
takich podróży oraz załączając ich wykaz. Wyjaśniła, iż wszelkie informacje, dot.
konkretnych podróży ambasadora i jego małżonki, dotyczące wypłacanych jej diet i
zwrotu kosztów podróży oraz noclegów pochodziły właśnie z nadesłanego jej z MSZ
wykazu tych podróży. Wskazała również, iż w praktyce dziennikarskiej nie weryfikuje
się informacji przekazanych przez organy i urzędy państwowe, są one traktowane
Jako oficjalne stanowiska tych podmiotów i uznawane za wiarygodne, nie ma nawet
możliwości zweryfikowania takich informacji.
Wyjaśnienia oskarżonej znajdują przy tym potwierdzenie w zebranej dokumentacji,
w tym w dokumentacji nadesłanej przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych.
częściowa Sąd w przeważającej części — w zakresie dot. sporządzenia przez oskarżoną spornego
zeznania artykułu i jego konsekwencji dla życia prywalnego i zawodowego oskarżyciela, a
oskarżyciela także bezpodstawności kierowanych przez MSZ. wobec niego zarzutów dotyczących
prywatnego J. | naruszenia przez niego obowiązujących przepisów w zakresie dat. zabierania żony
L (1) w podróży służbowe i wypłacania jej z twego tytułu nienależnych Świadczeń —
uznał zeznania oskarżyciela za wiarygodne, albowiem znalazły potwierdzenie w
pozostałych zgromadzonych w sprawie dowodach, w tym przedłożonych przez
niego wydrukach komentarzy umieszczanych pod spornym artykułem, bądź też
orzeczeniach odpowiednich organów uniewinniających go od zarzutów naruszenia
dyscypliny finansów publicznych.
Na wiarę zasługiwały także zeznania oskarżyciela odnośnie samego faktu odbycia z
nim przez oskarżoną — przed publikacją artykułu- rozmowy i przesłania jej przez
oskarżyciela wskazanej przez niego dokumentacji, dot. m.in. złożonych przez niego do |
POi NIK zawiadomień o przestępstwie — albowiem w tej części jego zeznania znajdują
potwierdzenie w przedłożonej przez niego korespondencji e-mail z oskarżoną a także
w wyjaśnieniach oskarżonej.
prywatny akt | Autentyczność i wartość dowodowa przedmiotowych dowodów nie budziła
oskarżenia; wątpliwości Sądu. Zostały one sporządzone w stosownej formie, przez uprawnione
do tego organy oraz inne właściwe podmioty lub osoby. Rzeczone dowody nie były
artykuł ponadto kwestionowane przez, żadną ze stron.
z 10.02.2020
1.
pr. "EB
|= > |
EBEG=A
1 (b EG
Es
rg
EE
[ZEZZ LI
zza
wydruki
korespondencji
e-mail
orzeczenie
międzyresortowjzj
komisji
orzekającej w
sprawach o
naruszenie
dyscypliny
finansów
publicznych
wydruki
komentarzy
pisma MSZ
wraz z
załącznikami
orzeczenie
głównej
komisji
orzekającej w
sprawach 0
naruszenie
dyscypliny
finansów
publicznych
1.4.
Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dła ustalenia faktów)
Lp. faktu z pkt 1.l albo | Dowód Zwięźle o powodach nienwzględnienia dowodu
12
częściowo Dokonując ustaleń faktycznych i ich oceny prawnej Sąd pominął szczegółowe
zeznania zeznania oskarżyciela w zakresie dotyczącym podstaw jego sporu z MSZ, w tym
oskarżyciela kwestii dotyczących ewentualnego popełnienia przestępstw przez A, P., czy innych
prywatnego J. | pracowników MSZ, albowiem okoliczności te były irrelewantne dla niniejszego
L (1) postępowania, a nadto Sąd nie dysponował odpowiednim materiałem dowodowym,
aby rozstrzygać o prawdziwości kierowanych przez oskarżyciela zarzutów, a w tym
zakresie toczy się odrębne postępowanie.
Nadto Sąd pominął tę część relacji oskarżyciela, która zawierała ocenę zachowania
oskarżonej i jej motywacji dot, sporządzenia spomej publikacji prasowej, albowiem
ocena tych kwestii należała do kompetencji Sądu, a ocena wiarygodności zeznań
świadka może odnosić się jedynie do wskazywanych przez niego okoliczności
faktycznych. Przeprowadzone zaś poslępowanie dowodowe, jak zostało wykazane
w dalszej części uzasadnienia, w tym nawel już sama treść spornego artykułu,
nie pozwala na ustalenie, iż zamiarem oskarżonej było zniesławienie oskarżyciela
prywatnego, czy też że miała ona świadomość, że zawarte w artykule informacje są
nieprawdziwe i godziła się Ona na lo, że mogą poniżyć go w opinii publicznej i narazić
na utratę zaulania niezpędnego do pełnienia funkcji publicznych.
3.
PODSTAWA PRAWNA WYROKU
Rai = EC d km
m 3.l|. Podstawa prawna skazania albo
warunkowego umorzenia postępowania
zgodna z zarzutem
Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej
Li 3.2. Podstawa prawna skazania albo
warunkowego umorzenia postępowania
niezgodna z zarzutem
Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej
3.2, Podstawa prawna skazania albo
warunkowego umorzenia postępowania
niezgodna z zarzutem
Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej
Li 33. Warunkowe umorzenie
postępowania
Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej ora? zwięźle o powodach warunkowego umorzenia postępowania
Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach umorzenia postępowania
3.5. Uniewinnienie I M. M. (1)
Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach uniewinnienia
W świetle całokształtu zebranego w sprawie materiału dowodowego zarzut stawiany oskarżonemu M. M. (1) nie mógł się ostać.
W sprawie niniejszej, bezspornym jest wprawdzie, że w dniu 10 lutego 2020 r. na portalu (...) M. M. (l)opublikowała ona artykuł
prasowy pr: „KOOWWWWWWWWWWW (©. KHW | otory znojaziy
się wszystkie wskazane w akcie oskarżenia określenia i informacje adnośnie oskarżyciela prywatnego. Okoliczności powstania
artykułu, oraz fakt jego publikacji nie budzą zatem wątpliwości.
Niemniej całokształt materiału dowodowego zebranego w sprawie, w kontekście wszystkich okoliczności publikacji
przedmiotowego artykułu, jego odniesień do faktycznych aspektów działalności oskarżyciela prywatnego, nie pozwala na
przypisanie oskarżonej winy za zarzucany jej czyn z art. 212 $ 2 k.k.
Zgodnie z treścią przepisu art. 212 $ | k.k. kto pomawia inną osobę, grupę osób, instytucję, osobę prawną lub jednostkę
organizacyjną nie mającą osobowości prawnej, o takie postępowanie lub właściwości, które mogą poniżyć ją w opinii publicznej
lub narazić na utratę zaufania potrzebnego dla danego stanowiska, zawodu lub rodzaju działalności, podlega grzywnie, karze
ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności do roku, Z kolei $ 2 tego przepisu przewiduje surowszą odpowiedzialność dla
sprawcy, który dokonuje zniesławienia za pośrednictwem środków masowego komunikowania.
Przestępstwo stypizowane w art. 212 k.k. określane jest w literaturze i orzecznictwie jako pomówienie lub zniesławienie, Czyn
sprawcy polega na tym, że sprawca swoją wypowiedzią zniesławia kogoś, powoduje uszczerbek w jego czci, narusza jego dobre
imię. Przedmiotem ochrony tego przepisu,
w zakresie jakim odnosi się on do osób Jub grup osób jest cześć człowieka, rozumiana jako honor, dobre imię, godność osobista.”
Przepis ten wprowadza ochronę czci człowieka zadekrelowaną w art. 4? Konstytucji, który slanowi, że każdy ma prawo do ochrony
czci i dobrego imienia. Szacunek
i poważania innych ludzi n jest ważną potrzebą człowieka, bez tych przymiotów człowiek jest bowiem narażony na poniżenie, brak
zaufania, często skutkiem utraty dobrego imienia jest brak możliwości normlanego funkcjonowania w środowisku, działalności
zawodowej. Dlatego ochrona przed bezprawnym naruszeniem czci człowieka jest miezbędna w prawie kamym, W art. 212
k.k. przewidziana jest przy tym jedna postać czynności sprawczej, (j. pomówienie. Pomówić, to zarzucić coś komuś, posądzić,
oskarżyć go 0 coś, niesłusznie przypisać coś komuś. Pomówienie musi być wyrażone w jakieś wypowiedzi, ustanej lub pisemnej
albo przekazanej za pomocą innego nośnika informacji. Treść pomawiająca może być wyrażona w rozmowie, w liście, innej
korespondencji, w publikacji prasowej lub książkowej, za pomocą telefonu, sieci informatycznej, itp. Dla bytu tego przestępstwa
konieczne jest przy tym by hańbiące wiadomości zostały przekazane innym osobom. niż te, których dotyczą- musi być jakaś
osoba trzecia, wobec której pokrzywdzony zostaje pomówiony. Pomówienie może być dokonane publicznie, przez skierowanie
zniesławiającej wypowiedzi do szerokiego, bliżej nieograniczonego kręgu osób. Publiczny charakter mają w szczególności
pomówienia dokonywane za pomocą środków masowego komunikowania Podnoszone w ramach zniesławienia zarzuty mogą być
przy Lyrn formułowane wprost, ze wskazaniem konkretnych zdarzeń czy zjawisk jako pewnych, ale mogą być również formułowane
hipotetycznie, przez odwoływanie się do prawdopodobieństwa, do podejrzeń niewłaściwego postępowania osoby pokrzywdzonej.
Pomówienie może dotyczyć postępowania lub właściwości innej osoby. Postępowanie- to czynienie czegoś w określonych
sytuacjach, zachowywanie się wobec kogoś w określony sposób, Z kolei właściwości oznaczają to, co jest charakterystyczne dla
danej osoby. Można mówić o właściwościach fizycznych lub psychicznych, o właściwościach jej charakteru lub umysłu.
Do znamion czynu z art. 212 k.k. nie należy przy tym wystąpienie określonego skutku, wystarczająca jest bowiem sama możliwość
podniesienia przez pokrzywdzonego określonych szkód imoralnych, nawet jeśli one nie nasląpią. Pomówicnie tylko wtedy podlega
odpowiedzialności karnej, jeśli wiąże się z nim możliwość wystąpienia szkody moralnej po stronie osoby pokrzywdzonej. O
przestępności czynu decydują niezaleźne od siebie następujące szkody moralne:
1) możliwość poniżenia osoby lub innego podmiotu pomówionego w opinii publicznej;
2) narażenie tej osoby lub podmiotu na utratę zaufania.
Dla prawidłowej oceny czynu i ustalenia możliwych jego skutków, niezbędnym jest przy tym rozważenie czynu w koniekście
opinii, która pokrzywdzonym cieszy się w swoim środowisku, a także w kontekście jego stanowiska, zawodu czy działalności
i wymaganego na tych funkcjach zaufania. Identyczne pod względem treści pomówienie może mieć bowiem różne skutki w
zależności do środowiska społecznego osoby pokrzywdzonej, wykonywanych przez nią zajęć i sprawowanych funkcji. Dla oceny,
czy istotne zachodziła możliwość poniżenia osoby pokrzywdzonej w opinii publicznej wazne są zatem normy funkcjonujące w
środowisku, w którym nastąpiło pomówienie (tak m.in. w komentarzu do kodeksu karnego pod red. A. Wąska, Warszawa 2006,
cz. szczególną LL, str. 1145-1151).
Pomówienie jest przy tym przestępstwem, które można popełnić tylko umyślnie. Sprawca musi mieć świadomość tego, że jego
wypowiedź zawiera zarzuty w stosunku do innej osoby czy instytucji i w ten sposób naraża na szwank ich dobre imię, Musi
zachodzić po jego stronie zaniiar zniesławienia
i świadoniość możliwych tego konsekwencji, w postaci możliwości poniżenia kogoś lub narażenia na szwank zaufania do
niego. Występek ten może być popełniony zarówno w zamiarze bezpośrednim, tj. sprawca wprost chce pamówić inną osobę
w sposób zamierzony godzi w jej dobre imię, jak i w zamiarze ewentualnym- gdy sprawca bezpośrednio nie chce zniesławić
pokrzywdzonego, ale ma świadomość
i godzi się na to, że jego wypowiedź może zniesławić osobę pokrzywdzoną. Umyśbtość przestępstwa
zart 212 k.k. wymaga zatem, aby sprawca zdawał sobie sprawę z nieprawdziwości stawianego zarzutu- trzeba wykazać, że
sprawca wiedział o nieprawdziwości zarzutu, lub przynajmniej się na to godził, stawiając zarzut nieprawdziwy.
Przestępsiwo z art. 212 k.k. zostało określone w dwóch typach. W $ I określony został lyp podstawowy, natomiast w $ 2 typ
kwalifikowany, dotyczący pomówienia dokonanego za pomocą środków masowego komunikowania, do których zalicza się prasę,
radio, telewizję oraz Internet. Zasady funkcjonowania prasy w Polsce określone są przy tym w przepisach ustawy- prawo prasowe.
Zgodnie z art.| Praas korzysta z wolności wypowiedzi oraz urzeczywistnia prawo obywateli do ich rzetelnego informowania,
jawności życia publicznego oraz do kontroli i krytyki społecznej. Jednak wolność prasy nie oznacza wolności w wszelkiej krytyki,
z zwłaszcza krytyki opartej na nieprawdziwych zarzutach
Zgodnie z art. 6 ust.1 tej ustawy prasa ma bowiem obowiązek prawdziwego przedstawienia omawianych zjawisk. Z kolei stosownie
do art. 12 ust. 1 dziennikarz obowiązany jest do zachowania szczególnej staranności przy zbieraniu i wykorzystaniu materiałów
prasowych, powinien zwłaszcza sprawdzić zgodność z prawdą uzyskanych wiadomości lub podać ich źródło. Ponadto dziennikarz
jest obowiązany chronić dobra osobiste. a także interesy działających w dobre wierze informatorów i innych osób, które mu
okazują zaufanie. Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 17 kwietnia 1994 r., art. 12 ust. I Prawa Prasowego nie zmienia
zakresu odpowiedzialności dziennikarza za zniesławienie (uchwała z dnia 17 kwietnia 1997 r. I KZP 5/97 OSNKW 1997. Nr5
poz. 44). Dziennikarz odpowiada zatem za zniesławienie dokonane w prasie na identycznych zasadach, jak każdy inny sprawca,
dopuszczający się zniesławienia za pośrednictwem środków masowego komunikowania.
Wyłączona przy tym została przez ustawodawca karalność zniesławienia, jeśli zarzut uczyniony niepublicznie jest prawdziwy (art.
213$ | k.k.), a w przypadku zarzulu postawionego publicznie oprócz prawdziwości zarzutu wymagane jest aby sprawca działał
w ramach tzw, dozwolonej krytyki - zarzut służył obronie społecznie uzasadnionego interesu (art. 213$ 2 k.k.).
Przenoszac_puwyższe tozważynia nu kitmee nitteszej spracy stwierdzić nalezy, 12 aby przejąć, 12 oskayżuske dopuściła się
zniesławienia oskarżyciela prywatnego. zebrany w spenwie matęrał dowodowe w sposób kateporyczny musiałby pozwać na
poczyniepie następujwcych ustale
1.
to oskarżona był autorem publikacji, stanowiącej przedmiot aktu oskarżenia, bądź to
ona przekazała autoroni tej publikacji informacje w treści i formie tożsame z umieszczonymi w przedmiotowej publikacji;
treści zawarte w przedmiotowym artykule pozwalały na identyfikację oskarżyciela
prywatnego i do niego się odnosiły;
3.
treści zawarte w przedmiotowym artykule dotyczyły przypisania, czy zarzucania
oskarżycielowi prywatnemu takiego postępowania lub właściwości, które mogły go poniżyć w opinii publicznej lub narazić na
utratę zaufania potrzebnego do pełnienia funkcji publicznych;
4,
treści zawarte w przedmiotowym artykule zarzucające czy przypisujące oskarżycielowi
prywatnemu takie postępowanie lub właściwości, które mogły narazić go na utratę zaufania lub poniżyć go w opinii publicznej
były nieprawdziwe;
5.
oskarżona działała z zamiarem umyślirym, bezpośrednim, w celu pomówienia, poniżenia,
naruszenia dobrego imienia oskarżyciela, bądź przynajmniej godziła się na to, że znajdujące się w publikacjach treści są
nieprawdziwe i mogą zniesławić, naruszyć dobre imię oskarżyciela;
6.
po poczynieniu takich ustaleń, przy ocenie zachowania oskarżonej w zakresie wypowiedzi
oskarżonej należało nadto dokonać oceny, czy oskarżona nie działała w ramach społecznie uzasadnionego interesu.
Przenosząc powyższe na realia niniejszej sprawy, w pierwszej kolejności stwierdzić należy, iż bezspornie to oskarżona była autorką
publikacji, będącej przedmiotem prywatnego aktu oskarżenia. W toku postępowania oskarżona nie podnosiła, aby jakiekolwiek
jej wypowiedzi, czy zamieszczone przez nią w artykule informacje, zostały przez inne osoby zmodyfikowane. Jedynie odnośnie
zmienianego tytułu artykułu wskazała, iż to nie ona o nim decydowała, a sam oskarżyciel prywatny podniósł. iż w tym zakresie
nie stawia oskarżonej żadnego zarzulu.
Bezsprzecznie także, zawarte w artykule informacji i wypowiedzi odnosiły się do osoby oskarżyciela prywatnego J. 1. (1),
związanych ż pełnieniem przez niego funkcji ambasadora RP w (...)i związanych z tym jego podróży służbowych, w których
miała mu towarzyszyć jego małżonka, a także sporu, w jaki popadł z władzami Ministerstwa Spraw Zagranicznych w 2019 roku.
Zgodzić się także należy z oskarżyciel prywalnym, iż treści zawarte w przedmiotowym artykule dotyczyły przypisania, czy
zarzucania oskarżycielowi prywatnemu takiego postępowania lub właściwości, które mogły go poniżyć w opinii publicznej lub
narazić na utratę zaufania potrzebnego do pełnienia funkcji publicznych oraz wykonywania zawodu wykładowcy akademickiego
i adwokata i wykonywania jakiejkolwiek innej działalności publicznej, Zu takie treści należy bowiem uznać zawarte w artykule
informacje, iż w stosunku do byłego ambasadora RP w (...)władze Ministerstwa Spraw Zagranicznych wysuwają zarzuty, iż
„zabieral swoją żonę” w podróże służbowe i „wypłacał jej diety” z naruszeniem obowiązujących w tym zakresie zarzutów.
Sformułowanie bowiem wobec osoby pełniącej funkcję publiczną (ambasadora RP) oraz wykładowcy akademickiego na wydziale
Prawa, iż z nie tylko z naruszeniem obowiązujących przepisów „zabierał” swoją żonę w podróże służbowe, lecz także powodował,
iż niezgodnie z tymi przepisami wypłacono jej nienależne diety, czy koszty podróży i noclegu, bezspomie mogło narazić go w
opinii publicznej na utratę zaufania niezbędnego dla pełnienia funkcji publicznych. Nie ulega bowiem żadnych wątpliwości, iż od
osoby pełniącej funkcje publiczne, czy wykonujące zawód zaufania publicznego, jakim jest adwokat, czy wykładowca akademicki
wyrmaga się w pierwszej kolejności przestrzegania obowiązujących przepisów, osobistej uczciwości i nieskazitelności charakteru.
Kolejną kwestią pozostaje prawdziwość zawartych w artykule informacji. Odnosząc się do tej przesłanki wskazać należy, iż jak
wynika z przedłożonej przeź oskarżyciela dokumentacji, w tym przede wszystkim orzeczeń komisji orzekającej w sprawach
o naruszenie dyscypliny finansów pubticznych, J. [. (1) został ostalecznie prawomocnie uniewinniony z wszelkich zarzutów
dotyczących naruszenia przez niego dyscypliny finansów publicznych, związanych z wypłacaniem jego małżonce diet, kosztów
podróży i noclegu z. tytułu towarzyszenia mu w podróżach służbowych. Nieprawdziwa była także umieszczona w artykule
informacja, iż wobec oskarżyciela toczyło się postępowanie dyscyplinarne, jako że w.w. informacji tej zaprzeczył, a oskarżona
nie przedłożyła żadnych dowodów, « których wynikałoby, iż faktycznie postępowanie takie p-ko J. 1. się toczyła. Oceniając tę
przesłankę pamiętać jednak należy, iż oskarżona opublikowała swój artykuł w lutym 2020 roku, opierając się w tym zakresie na
informacjach przekazanych jej przez MSZ- co w toku procesu zostało dowiedzione, a wszystkie przytoczone w artykule dane
pochodziły z treści odpowiedzi przestanych jej z biura rzecznika prasowego MSZ, nadesłanej w odpowiedzi na jej zapytanie, w
tym wykazu podróży służbowych J. I. (1) i danych w nim zawartych. Pierwsze orzeczenie Międzyresoriowej Komisji orzekającej
w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych przy ministrze właściwym ds. finansów publicznych, uniewinniające
oskarżyciela od postawionych mu zarzutów naruszenia tej dyscypliny, datowane jest bowiem na 19 lutego 2021 roku, a zatem
zostało wydane ponad rok po publikacji spornego artykułu. Na datę jego sporządzenia brak było zatem takiego dokumentu,
a oskarżona sporządzając publikację, dysponowała jedynie informacjami przesłanymi jej przez MSZ oraz przekazanymi przez
oskarżyciela prywatnego; dodatkowo także posiłkowała się opinią eksperta — byłego ambasadora RP w (..JR. $..
Dokonując analizy spornego materiału oraz wyjaśnień oskarżonej, w tym także mając na uwadze jej postępowanie poprzedzające
jego publikację, nie można przy tym uznać, że działała ona w zamiarze umyślnym, choćby w formie zamiar ewentualnego
zniesławienia oskarżyciela prywatnego. Poczynienie takiego ustalenia wymagałoby bowiem w pierwszej kolejności stwierdzenia,
iż miała ona świadomość nieprawdziwości zawartych w artykule informacji, co w świetle zebranego w sprawie materiału
dowodowego i Lreści spornej publikacji jest niemożliwe. Jak bowiem w/w przedłożone przez oskarżyciela orzeczenia
uniewinniające powsiały bowiem w odległym czasie od sporządzenia i opublikowania artykułu, a na czas jego sporządzenia,
oskarżona dysponowała jedynie informacjami przekazanymi jej przez MSZ i oskarżyciela, a nadio przywołała opinię wyrażoną w
zakresie stawianych oskarżycielowi zarzutów, przez eksperta- innego ambasadora RP. W weści artykułu przekazała jedynie zgodną
z rzeczywistością informację o twierdzeniach i zarzutach MSZ w stosunku do oskarżyciela prywatnego- iż „zabierał on żonę w
podróże służbowe . łamiąc przepisy i wypłacając jej diety niezgodnie z prawem”, Cytując taką wypowiedź Ministerstwa, oparła
| się na informacjach zawartych w przesłanym jej w dniu 5 lutego 2020 roku mailu, gdzie osoba sporządzająca w imieniu biura
rzecznika prasowego MSZ odpowiedź na jej zapytanie wskazała na obowiązujące przepisy w zakresie podróży służbowych w MSZ
i placówkach zagranicznych osób niebędących pracownikiem placówki, tj. zapisy zarządzenia nr 14 Dyrektora Generalnego Służby
Zagranicznej z dnia 10 czerwca 2011 r. w sprawie podroży służbowych w MSZ i w placówkach zagranicznych. W udzielonej
jej odpowiedzi wskazano, iż podróż służbowa osoby niebędącej pracownikiem placówki wymaga szczegółowego uzasadnienia
i akceptacji dyrektora kornórki organizacyjnej ministerstwa właściwej do spraw obsługi dyrektora generalnega oraz dyrektora
komórki organizacyjnej Ministerstwa właściwej w sprawach obsługi dysponenta głównego i w takim przypadku pokrycie kosztów
podroży służbowej małżonki ambasatclora może nastąpić na podstawie umowy zawartej między kierownikiem placówki a tą osobą,
zaś w przypadku małżonki a'nbasadora nie został spełniony żaden z powyższych warunków, a ambasador nie występował o
stosowną zgodę. W sporządzonym przez siebie artykule oskarżona wręcz wprost przytoczyła odpowiedź przesłaną jej przez MSZ.
Wysuwane przez MSZ w stosunku do J. 1. (1) zarzuty stały się zresztą podstawą wszczęcia wobec niego postępowania dotyczącego
naruszenia dyscypliny finansów publicznych.
W dalszej części artykułu, również jedynie w oparciu o wykaz podróży służbowych J. I. (1), przesłany jej jaka załącznik
do odpowiedzi z biura rzecznika prasowego MS7, oskarżona przytoczyła zawarte w nim dane i informacje, iż podróży, w
których towarzyszyła mu małżonka było 20, a nadto wskazała kwoty (w przeliczeniu na PLN) wypłaconych jej z tego tytułu
diel czy zwrotów kosztów podróży i noclegu, czy też w sytuacji. gdy w nadesłanym wykazie wskazano, iż brak jest danych o
wysokości wypłaconych diet, zgodnie z tym wykazem wskazała w treści artykułu, że „w przypadku części podróży brakuje danych
dotyczących tego, jak wysoką dieię wypłacono jego żonie”, Wszelkie dane zawarte w tym artykule znajdują oparcie w przesłanym
jej z MSZ wykazie podróży służbowych byłego ambasadora J. I. (1).
Oskarżona nie miała żadnych powodów, aby wątpić w prawdziwość przesłanych jej informacji, zarówno, co do tego, że w
przypadku oskarżyciela mają zastosowanie przepisy powołane przez MSZ (a nie zapis, na który powoływał się oskarżyciel,
iż nie miały one zastosowania, ponieważ żona towarzyszyła mu w celach protokolarnych), jak i co do tego, w ilu podróżach
towarzyszyła mu żona i jakie z tego tytułu wypłacono jej kwoty, czy też że w ogóle zostały one wypłacone, ale brak jest danych
odnośnie ich wysokości. Jak słusznie wskazała oskarżona, nie miała ona możliwości weryfikacji danych zawartych w przesłanym
jej dokumencie, a nadto w praktyce dziennikarskiej nie ma zwyczaju weryfikacji informacji przekazywanych przedstawicielom
mediów przez urzędy i instytucje państwowe i informacje takie uznaje się za prawdziwe.
Podkreślenia przy tym wymaga, iż oskarżona nie dokonywała oceny zarzutów kierowanych przez MSZ wobec J. 1. (1), a
jedynie te zarzuty przytoczyła z powołaniem wskazanej przez Ministerstwo podstawy prawnej. Sporządzając spomy artykuł,
dochowała przy tym rzetelności dziennikarskiej, kontaktując się z oskarżycielem prywatnym przed jego publikacją i umożliwiając
mu ustosunkowanie się do tych zarzutów. W sporządzonym artykule ograniczyła się do wskazania stanowisk stron toczącego się
sporu- wskazując na wysuwane przez MSZ wobec oskarżyciela zarzuty oraz przytoczyła stanowisko oskarżycieła, który podał,
iż jest lo „zemsta” funkcjonariuszy MSZ za zgłaszane przez niego zarzuty dotyczące nieprawidłowości funkcjonowania MSZ, a
zwłaszcza działalności dyrektora generalnego tej placówki A. P.. W końcowej treści artykułu wskazała również na złożenie przez
oskarżyciela do Prokuratury Okręgowej w WIG oraz NIK zawiadomień o popełnieniu przestępstw przekroczenia uprawnień,
niedopełnienia obowiązków, poświadczeń nieprawdy, przeciwko ochronie informacji niejawnych, tworzenia falszywych dowodów
i pomówień, gdzie jako główny winny został wskazany właśnie A. P., a nadto wskazała, iż J. I. (1) został wcześniej za swoją
pracę ambasadora wręcz nagrodzony. Ta końcowa część artykułu może wręcz uwiarygadniać tezę oskarżyciela prywatnego, iż
wysuwane wobec niego zarzuty dot. naruszenia dyscypliny finansów publicznych w związku z jego podróżami służbowymi, miała
charakter „zemsty”, skoro wcześniej zarzutów takich wobec niego nie wysuwano, był wręcz nagradzany, a pojawiały się dopiero po
zgłaszanych przez niego zastrzeżeniach odnośnie prawidłowości funkcjonowania MSZ i niejako „przesuwać” sympatię czytelnika
artykułu właśnie na stronę oskarżyciela.
Na dochowanie staranności dziennikarskiej i rzetelności wskazuje również zwrócenie się przez oskarżoną do tzw. eksperta — innego
ambasadora — R. S. o komentarz do wysuwanych zarzutów.
Również odnosząc się do powołanej w artykule informacji, iź wobec oskarżyciela miało się toczyć postępowanie dyscyplinarne,
wskazać należy, że nie można oskarżonej w tym zakresie przypisać umyślności. Wszakże nie toczyło się przeciwko oskarżycielowi
postępowanie dyscyplinarne, ale toczyło się postępowanie związane z naruszeniem dyscypliny finansów publicznych przez
oskarżyciela. Nie można zatem wykluczyć sytuacji, iż oskarżona po prostu błędnie zrozumiała wypowiedź oskarżyciela w zakresie
dotyczącym toczącego się przeciwko niemu postępowania i przypisać jej w tym zakresie chęci pomówienia oskarżyciela, tym
bardziej, iż w treści artykuł przytoczyła ona informację dotyczącą tego postępowania jako pochodzącą od J. I. (1) a dodalkowo
wskazała, iź zostało ono umorzone (co również przecież świadczy o bezpodstawności zarzutów).
W świetle tych wszystkich okoliczności: mając na uwadze zarówno informacyjny, nie zawierający ocen, oparty na przesłanych jej
przez państwowy urząd danych i informacjach, charakter spornego artykułu, przytoczenie w nimi stanowiska drugiej strony, której
dotyczyły formułowane zarzuty, zasięgniecie opinii eksperta, jak też istniejący w takcie sporządzania publikacji stan faktyczny,
który polegał na toczącym się sporze pomiędzy J. I. (1) a MSZ, przy dużo późniejszym rozstrzygnięciu przez powołane do
tego organy zarzutów kierowanych przez MSZ wobec oskarżyciela- nie można w jakimkolwiek stopniu uznać, iż oskarżona
sporządzając sporny artykuł działała z zamiarem pomówienia oskarżyciela. czy chociażby, że na taki skutek swojej publikacji się
godziła. Motywacją i celem jej działania jako dziennikarki nie było zniesławienie, poniżenie. chęć dokuczenia oskarżycielowi,
a chęć nagłośnienia budzących zainteresowanie opinii publicznej zdarzeń, do jakich z pewnością należała „wewnętrzna wojna
w (...). wzajemnie kierowane przez MSZ. i byłego ambasadora RP zarzuty dotyczące naruszania obowiązujących przepisów —
zarówno przez oskarżyciela prywatnego- jako że według MSZ, miał on z naruszeniem prawa zabierać żonę w podróże służbowe
i doprowadzać do wypłaty z budżetu państwa nienależnych jej świadczeń, jak leż oskarżyciela prywatnego — który twierdził. iż
wysuwane zarzuty wynikają z chęci odwetu za sygnalizowane i zgłaszane przez niego nieprawidłowości dotyczące funkcjonowania
MSZ i jego funkcjonariuszy, w tym zwłaszcza A. P.. skutkujące ostatecznie złożeniem przez niego zawiadomienia o popełnieniu
szeregu przestępstw do właściwych organów.
W świetle tych okoliczności nie można przyjąć, aby oskarżona działał w celu pomówienia oskarżyciela, czy też, aby godziła
się on na taki skutek w odniesieniu do osoby oskarżyciela, Już z tej przyczyny należało uniewinnić oskarżoną od popełnienia
zarzucanego jej czynu.
Podstawą uniewinnienia oskarżonej było także działanie oskarżonej w obronie społecznie uzasadnionego interesu.
Wskazać w tym miejscu należy, iż wolność wyrażania opinii zagwarantowana została w art. 10 Konwencji o Ochronie Praw
Człowieka i Podstawowych Wolności, którą w polskim porządku prawnym stosuje się bezpośrednio, a Polska podlega jurysdykcji
Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Zgodnie z treścią tego przepisu ., każdy mma prawo do wolności wyrażania opinii. Prawo
to obejniuje wolność wyrażania poglądów oraz owzymywania i przekazywania informacji i idei bez ingerencji władz publicznych
i bez względu na granice państwowe a korzystnie z tych wolności pociągających za sobą obowiązki i odpowiedzialność może
podlegać takim wymogom formalnym, warunkom, ograniczeniom i sankcjom, jakie są przewidziane przez ustawę i niezbędne
w. społeczeństwie demokratycznym w interesie bezpieczeństwa państwowego, integralności terytoriulnej lub bezpieczeństwa
publicznego ze względu na konieczność zapobieżenia zakłócenia porządku lub przestępstwu, z uwagi na ochronę zdrowia i
moralności, ochronę dobrego inienia i praw innych osób oraz ze względu na zapobieżenie ujawnieniu informacji poufnych lub
zagwarantowanie powagi i bezstronności władzy sądowej”. Jak wafnie zauważył Europejski Trybunał Praw Człowieka wolność
wyrażania opinii i formułowania poglądów odnosi się przy tym nie tylko do informacji lub idei, które są dobrze przyjmowane bądź
postrzegane jako nieszkodliwe lub obojętne, ale również do tych, które obrażają, szydzą bądź przeszkadzają lub wywołują niepokój
- gdyź właśnie takie są wymogi pluralizmu, tolerancji i otwartości, bez których nie ismieje społeczeństwo demokratyczne. W
sprawie Kuryłowicz. p-ko Polsce (sygn. 41029/06), w której w/w został uznany winnym przestępstwa zniesławienia, polegającego
na sformułowaniu zarzutów niegospodarności i złego prowadzenia szkoły pod adresem dyrektora szkoły Trybunał orzekł, że
wypowiedź formułująca zarzuty co do postępowania osoby publicznej nie stanowi zniesławienia- mieści się w dopuszczalnych
granicach debaty publicznej i że z tego rodzaju zarzuty są opiniami, a osoba je przedstawiająca nie musi przedstawiać dowodów
na poparcie swoich twierdzeń. Europejski Trybunał Praw Człowicka w swoim orzecznictwie niejednokrotnie wskazywał, że
w przypadku wypowiedzi w kwestiach stanowiących przedmiot zainteresowania publicznego, dozwolony jest w ramach debaty
publicznej pewien stopień przesady, a nawet prowokacji (vide: wyrok z dnia 16 października 2012r., sygn. 17446/07 w sprawie
Smolarz przeciwko Polsce, czy wyrok z dnia 13 stycznia 2015r.m sygn. 34447/05 w sprawie Marian Maciejewski przeciwko
Polsce).
Stanowisko konsekwentnie prezentowane przez ETPC znalazło swój wyraz także w orzecznictwie Sądu Najwyższego, który
stwierdził, iź przepis art. 10 EKPC gwarantujący prawo do swobodnej wypowiedzi, jest w orzecznictwie ETPC traktowany
jako dający swobodę wszelkim rodzajom wypowiedzi wyrażających opinie i idee, niezależnie od ich treści oraz podmiotu
wypowiadającego się (wyrok SN z dnia 2 czerwca 2003 r., sygn. akt ITI K 161/03). W orzecznictwie konsekwentnie wskazuje się,
że zakres wolności słowa w sterze życia publicznego musi być szerszy niź w sferze prywatnej, zaś osoby uczestniczące w życiu
publicznym muszą liczyć się z krytyką, gdyż świadomie i w sposób nieunikniony wystawiają swe słowa i działania na reakcje
społeczeństwa. Krytyka jaka wkład w formę debaty publicznej a zarazem kontrola osób sprawujących stanowiska publiczne jest
niezbędna w demokratycznym państwie prawa. (Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 28 sierpnia 2003 r. III KK 246/03,
LEX nr 185075).
Zgodnie z dobrze ustaloną linią orzeczniczą Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, swoboda wypowiedzi, stypizowana w
art. 10 ust. | Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności stanowi jeden z podstawowych
fundamentów demokratycznego społeczeństwa i jeden z podslawowych warunków jego rozwoju oraz samorealizacji jednostek.
Nie oznacza to oczywiście, iż wskazany artykuł Konwencji gwarantuje w pełni nieograniczoną wolność wypowiedzi, wolność
wyrazu, nawet w odniesieniu do prasowego omówienia kwestii dotyczących ważnych spraw zainteresowania publicznego oraz
spraw dotyczących polityków lub urzędników publicznych. Na podstawie ustępu drugiego tego artykułu wykonywanie tej wolności
wypowiedzi niesie bowiem za sobą "obowiązki i odpowiedzialność”, które także mają zastosowanie do prasy. Takie obowiązki i
odpowiedzialność nogą zyskać na znaczeniu, gdy - pojawia się kwestia ataku na dobre imię konkretnych osób oraz podważenie
"praw innych osób”. 7, powodu "obowiązków i odpowiedzialności” wpisanych w wykonywanie wolności wypowiedzi gwarancja
przyznana przez art. 10 dziennikarzom w odniesieniu do opisywania kwestii zainteresowania publicznego podlega zastrzeżeniu,
w świetle którego dziennikarze działają w dobrej wierze w celu zapewnienia dokładnych i wiarygodnych informacji, oraz
zgodnie z etyką dziennikarską (tak m.in. Wyrok ETPCz dnia 24 lipca 2012 r. nr 46712/06 oraz z dnia 2 maja 2000 r. nr
26132/95), Jak wielokrotnie wskazywał Trybunał, wydanie wyroku skazującego za zniesławienie niewątpliwie stanowi ingerencję
w wykonywanie prawa do swobody wypowiedzi. Dokonując kontroli na podstawie art. [0 decyzji podejmowanych przez władze
krajowe Trybunał badał, czy w świetle okoliczności sprawy jako takiej, przedmiotowa ingerencja była przewidziana przez prawo,
czy była proporcjonalna do uzasadnionego prawnie celu, który miał być zrealizowany, wskazanego art. 10 ust. 2 Konwencji-
np. ochrony dobrego imienia i praw innych osób. oraz czy ingerencja była „niezbędna w społeczeństwie demokratycznym”, tj.
czy powody przedstawione na jej uzasadnienie były istotne i wystarczające ( tak. min. ETPC w wyroku z dnia 26 czerwca
2012 r. nr 12484/05 sprawa Ciesielczyk v. Polska), Trybunał zwracał przy tym uwagę, aby badać przedmiotową ingerencję
w świetle całokształtu sprawy, na którą składa się treść zakwestionowanych wypowiedzi skarżącego urdę kontekst. w jakim
zostały one pocynienę (tak ETPC w wyroku z dnia 11 marca 2014 r. nr 53628/10 w sprawie Bartnik v. Polska) „ Trybunał
musi spojrzeć na zaskarżoną ingerencję w świetle całokształtu sprawy, włącznie z treścią komentarzy zarzucanych skarżącym
i wraz z kontekstem, w jakim padły” (tak ETPC w wyroku z dnia 21.10.2014 r. nr 5412540). Nadto Trybunał wskazywał
na potrzebę zachowania „sprawiedliwej równowagi” pomiędzy ochroną wolności wypowiedzi a ochroną dobrego imienia osoby,
której wypowiedź na dotyczyła. W sytuacji równoważenia prawa do wolności z prawem do poszanowania życia prywatnego w
linii orzeczniczej Trybunału wypracowano przy tym następujące kryteria: udział w debacie na temat zainteresowania publicznego,
to jak dobrze jest znana osoba zainteresowana i jaki był przedmiot publikacji, wcześniejsze zachowanie osoby zainteresowanej,
sposób uzyskania informacji i jej prawdziwość, treść, forma i konsekwencje publikacji oraz dolegliwość nałożonej sankcji ( tak
m. ETPC w wyroku z dnia 27 maja 2014 roiku, nr 346/04).
Przenosząc powyższe rozważania na kanwę niniejszej sprawy wskazać należy, iż sporna publikacja oskarżonej niewątpliwie
stanowiła wyraz udziału w debacie na ternat zainteresowania publicznego, jakim była kwestia ewentualnego naruszenia przez
osobę pełniącą funkcję publiczną- byłego ambasadora RP J. I. (1) obowiązujących przepisów i uzyskania przez osobę mu bliską
nienależnych apanaży. Dokonując oceny zachowania przez oskarżoną równoważenia prawa do wolności słowa z prawem do
poszanowania życia prywatnego, Sąd zgodnie z w.w wytycznyrni wziął przy tyn pod uwagę sposób uzyskania przez nią intormacji
zamieszczonych w artykule, możliwość ustalenia ich prawdziwości na dzień jego sporządzenia, a także oczywiście samą treść
publikacji i jej formę. Jak wskazano we wcześniejszej partii uzasadnienia, sporządzając artykuł oskarżona opierała się na danych i
informacjach przekazanych jej przez państwowy urząd” MSZ, nie ograniczyła się jednak tylko do tego, a o formułowanych przez
MSZ zarzutach i zamiarze opublikowania artykułu poinformowała oskarżyciela, umożliwiając mu ustosunkowanie się do nich. Ww
sporej publikacji nie tylko zawarła jego komentarz do wysuwanych zarzutów, w rym fakt złożenia przez niego zawiadomienia
o popełnieniu przestępstw przez urzędników MSZ, lecz również jako komentarz do zaistniałej „wojny w MSZ” wskazała, iż
przez ten sam MSZ oskarżyciel był wcześniej nagradzany za b.dobrą pracę. Nadto poprosiła o komentarz tzw. eksperta, tj. byłego |
jako dający swobodę wszelkim rodzajom wypowiedzi wyrażających opinie i idee, niezależnie od ich Lreści oraz podmiotu
wypowiadającego się (wyrok SN z dnia 2 czerwca 2003 r.. sygn. akt III K 161/03). W orzecznictwie konsekwentnie wskazuje się,
że zakres wolności słowa w sferze życia publicznego musi być szerszy niż w sferze prywatnej, zaś osoby uczestniczące w życiu
publicznyrn muszą liczyć się z krytyką, gdyż świadomie i w sposób nieunikniony wystawiają swe słowa i działania na reakcje
społeczeństwa. Krytyka jako wklad w formę debaty publicznej a zarazem kontrola osób sprawujących stanowiska publiczne jest
niezbędna w demokratycznym państwie prawa. (Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 28 sierpnia 2003 r. II KK 246/03,
LEX nr 185075).
Zgodnie z dobrze ustaloną linią orzeczniczą Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, swoboda wypowiedzi, stypizowana w
art. 10 ust. I Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności stanowi jeden z podstawowych
fundamentów demokratycznego społeczeństwa i jeden z podstawowych warunków jego rozwoju oraz samorealizacji jednostek.
Nie oznacza to oczywiście, iż wskazany artykuł Konwencji gwarantuje w pełni nieograniczoną wolność wypowiedzi, wolność
wyrazu, nawel w odniesieniu do prasowego omówienia kwestii dotyczących ważnych spraw zainteresowania publicznego oraz
spraw dotyczących polityków lub urzędników publicznych. Na podstawie ustępu drugiego tego artykułu wykonywanie tej wolności
wypowiedzi niesie bowiem za sobą "obowiązki i odpowiedzialność", które także mają zaslosowanie do prasy. Takie obowiązki i
odpowiedzialność nogą zyskać na znaczeniu. gdy - pojawia się kwestia ataku na dobre imię konkretnych osób oraz podważenie
"praw innych osób". Z, powodu "obowiązków i odpowiedzialności" wpisanych w wykonywanie wolności wypowiedzi gwarancja
przyznana przez art. 10 dziennikarzom w odniesieniu do opisywania kwestii zainteresowania publicznego podlega zastrzeżeniu,
w świetle którego dziennikarze działają w dobrej wierze w cclu zapewnienia dokładnych i wiarygodnych informacji, oraz
zgodnie z etyką dziennikarską (tak m.in. Wyrok ETPCz dnia 24 lipca 2012 r. nr 46712/06 oraz z dnia 2 maja 2000 r. nr
26132/95). Jak wielokrotmie wskazywał Trybunał, wydanie wyroku skazującego za zniestawienie niewątpliwie stanowi ingerencję
w wykonywanie prawa do swobody wypowiedzi. Dokonując kontroli na podstawie art. 10 decyzji podejmowanych przez władze
krajowe Trybunał badał, czy w świetle okoliczności sprawy jako takiej, przedmiotowa ingerencja była przewidziana przez prawo,
czy była proporcjonalna do uzasadnionego prawnie celu, który miał być zrealizowany, wskazanego an. 10 ust. 2 Konwencji-
np. ochrony dobrego imienia i praw innych osób, oraz, czy ingerencja była „niezbędna w społeczeństwie demokratycznym”, tj.
czy powody przedstawione na jej uzasadnienie były istotne i wystarczające ( tak. min. ETPC w wyroku z dnia 26 czerwca
2012 r. nr 12484/05 sprawa Ciesielczyk v. Polska). Trybunał zwracał przy tym uwagę, aby badać przedmiotową ingerencję
w świetle całokształtu sprawy, na którą składa się treść zakwestionowanych wypowiedzi skarżącego oraz kotteks(,_w jakim
zostały oe pączynione (tak ETPC w wyroku z dnia 11 marca 2014 r, nr 53628/10 w sprawie Bartnik v. Polska) „ Trybunał
musi spojrzeć na zaskarżoną ingerencję w świetle całokształtu sprawy, włącznie z treścią komentarzy zarzucanych skarżącym
| wraz z koniekstem, w jakim padły” (tak ETPC w wyroku z dnia 21.10.2014 r. nr 54125/10), Nadto Trybunał wskazywał
na potrzebę zachowania „sprawiedliwej równowagi” pomiędzy ochroną wolności wypowiedzi a ochroną dobrego imienia osoby,
której wypowiedź na dotyczyła. W sytuacji równoważenia prawa do wolności z prawem do poszanowania życia prywatnego w
linii orzeczniczej Trybunału wypracowano przy tym następujące kryteria: udział w debacie na temat zainteresowania publicznego,
to jak dobrze jest znana osoba zainteresowana i jaki był przedmiot publikacji, wcześniejsze zachowanie osoby zainteresowanej,
sposób uzyskania informacji i jej prawdziwość, treść, forma i konsekwencje publikacji oraz dolegliwość nałożonej sankcji ( tak
m. ETPC w wyroku z dnia 27 maja 2014 roiku, nr 346/04).
Przenosząc powyższe rozważania na kanwę niniejszej sprawy wskazać nalcży, iż sporna publikacja oskarżonej niewątpliwie
stanowiła wyraz udziału w debacie na temat zainteresowania publicznego, jakim była kwestia ewentualnego naruszenia przez
osobę pełniącą funkcję publiczną- byłego ambasadora RP J. I. (1) obowiązujących przepisów i uzyskania przez osobę mu bliską
nienależnych apanaży. Dokonując oceny zachowania przez oskarżoną równoważenia prawa do wolności słowa z prawem do
poszanowania życia prywalnego, Sąd zgodnie z w.w wytycznymi wziął przy tym pod uwagę sposób uzyskania przez nią informacji
zamieszczonych w artykule, możliwość ustalenia ich prawdziwości na dzień jego sporządzenia, a także oczywiście samą treść
publikacji i jej formę. Jak wskazano we wcześniejszej partii uzasadnienia, sporządzając artykuł oskarżona opierała się na danych i
informacjach przekazanych jej przez państwowy urząd- MSZ, nie ograniczyła się jednak tylko do tego, a o formułowanych przez
MSZ zarzutach i zamiarze opublikowania artykułu poinformowała oskarżyciela, umożliwiając mu ustosunkowanie się do nich. W
sporej publikacji nie tylko zawarła jego komentarz do wysuwanych zarzutów, w tym fakt złożenia przeź niego zawiadomienia
o popełnieniu przestępstw przez, urzędników MSZ, lecz również jako komentarz do zaistniałej „wojny w MSZ” wskazała, iż
| przez ten sam MSZ oskarżyciel był wcześniej nagradzany za b.dobrą pracę. Nadto poprosiła o komentarz tzw. eksperta, tj. byłego
ambasadora RP w USA, którego krotką wypowiedź dotyczącą opisywanych zdarzeń i zasad uczestnictwa żony ambasadora w
podróżach, czy wyjściach służbowych również zamieściła w artykule. W Lreści artykułu w żadnym jego miejscu nie sformułowana
oceny zachowania ambasadora czy też zarzutu, iż zarzuty MSZ. są słuszne, artykuł nie zawiera żadnych negatywnych komentarzy
odnoszących się do osoby oskarżyciela czy jego postępowania. Tym samym uznać należało, iż sporządzając sporną publikację,
zachowała ona „sprawiedliwą równowagę” pomiędzy ochroną wolności wypowiedzi a ochroną dobrego imienia osoby, której
wypowiedź na dotyczyła. Przytoczenie tych zarzutów przez oskarżoną służyło obronie społecznie uzusadnionego interesu, jakim
była przejrzystość i zgodność z obowiązującymi przepisami postępowania osób pełniących funkcje publiczne.
Nadto zważyć należy na zasadę subsydiarności prawa karnego i pogląd wyrażony w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 07 stycznia
2008 r. (V KK 155/07, LĘX nr 346845), zgodnie z którym „wydanie nawet nieobiektywnej opinii nie zawsze jest równoznaczne
z pomówieniem, choć daje możliwość dochodzenia swoich racji zwłaszcza na drodze procesu cywilnego, warlo przypomnieć, że
prawo karne jako mające charakter subsydiarmy nie zawsze jest właściwą i skuteczną płaszczyzną ich dochodzenia”.
Reasumując w niniejszej sprawie brak jest podstaw do stwierdzenia, uby wskazane w prywatnym akcie oskarżenia informacje,
zawarte w artykule z dnia 10 lutego 2020 r. pt: artykuł pt: „MSZ oskarża b. ambasadora J. L. (1). Miał wypłacać żonie
służbowe diety. „To zemsta”” stanowiły zniesławienie w rozumieniu art. 212 $ 2 k.k.. Sporządzając ten artykut oskarżona
oparła się bowiem na informacjach przekazanych jej przez państwowy urząd, nadto przedstawiła stanowiska oskarżyciela, jako
adresata formułowanych przez MSZ zarzutów i zasięgnęła opinii innej osoby, posiadającej odpowiednią wiedzę w poruszanej w
artykule tematyce. Na dzień publikacji artykulu nie miała możliwości zweryfikowania prawdziwości przekazanych jej przez MSZ,
informacji, a w treści artykułu nie sformułowała żadnych osobistych negatywnych komentarzy pod adresem oskarżyciela, czy
stawianych mu zarzutów. Co więcej, oskarżona przedmiotowy artykuł sporządziła w trosce o społecznie uzasadniony interes, jakim
jest przestrzeganie przez osoby pełniące funkcje publiczne obowiązujących przepisów, w tym zgodne z przepisami wydatkowanie
środków publicznych, a przy tym wypowiadała się w temacie budzącym zainteresowanie publiczne, co wiązało się wprost z
charakterem pracy wykonywanej wówczas przez oskarżyciela prywatnego. Motywacją i celem jej działania nie było przy tym
pomówienie oskarżyciela, a przedstawienie — jako dziennikarza kwestii budzących zainteresowanie opinii publicznej, zgodnie z
wiedzą, którą na dzień sporządzania artykułu dysponowała.
Mając zatem powyższe na uwadze, uwzględniwszy art. 414 $ I k.p.k., na podstawie art. 17 $ | pkt
2 k.p.k. (brak znamion czynu zabronionego) Sąd uniewinnił zatem oskarżoną M. M. (1) od popełnienia zarzucanego mu czynu,
4.
KARY, Środki Karne, PRzepadek, Środki Kompensacyjne i
środki związane z poddaniem sprawcy próbie
Oskarżony Punkt rozstrzygnięcia Punkt z wyroku odnoszący się | Przytoczyć okoliczności
z wyroku do przypisanego czynu
| oo o „,„„. IM ||| WWABE |||"
5.
Inne ROZSTRZYGNIĘCIA ZAwarte w WYROKU
Oskarżony Punkt rozstrzygnięcia Punkt z wyroku odnoszący się | Przytoczyć okoliczności
z wyroku do przypisanego czynu
JT]
6.
inne zagadnienia
W tym miejscu sąd może odnieść się do innych kwestii mających znaczenie dla rozstrzygnięcia,
a niewyjaśnionych w innych częściach uzasadnienia, w tym do wyjaśnienia, dlaczego nie zastosował określonej instytucji prawa
karnego, zwłaszcza w przypadku wnioskowania orzeczenia takiej instytucji przez stronę
T.
KOszty procesu
Punkt rozstrzygnięcia z | Przytoczyć okoliczności
wyroku
II O kosztach procesu, wobec uniewinnienia oskarżonego, Sąd orzekł na zasadzie art. 632 pkt I k.p.k.
obciążając nimi oskarżyciela prywatnego.
T.
Podpis
Sygn. akt V K 2894/23
W IMIENTU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
24 października 2024 roku
Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy w Warszawie V Wydział Karny w składzie:
Przewodniczący: asesor sądowy Krzysztof Szawracki
Protokolant: Klaudia Szewczuk
po rozpoznaniu na rozprawie 12 września 2024 roku i 22 października 2024 roku
sprawy J. E., córki K.i J., urodzonej (...) w W.,
oskarżonej o to, że;
w dniu 12.06.2023 r. w W. za pośrednictwem środków masowego komunikowania (sieć Intemcet, portal (...)) pomówiła A. G. otakie
właściwości, które mogły poniżyć ją w opinii publicznej i narazić na utratę zaulania potrzebnego
do wykonywania zawodu nauczycicla,
go czynzart 21I2$2kk wzwz$l kk.
l.
ustalając, że oskarżona w ramach zarzuconego jej czynu dopuściła się tego, że 12 czerwca 2023 roku w W. za pośrednictwem środków
masowego komunikowania — na zamkniętej grupie w serwisie społecznościowym F. pomówiła A. G. o takie postępowanie wobec
uczniów, które mogło narazić ją na utratę zaufania potrzebnego do wykonywania zawodu nauczyciela,
na podstawie art. 17 $ 1 pkt 3 k.p.k. postępowanie wobec oskarżonej J. E. umarza — wobec tego, że społeczna szkodliwość czynu
jest znikoma;
ll.
na podstawie art. 632 pkt 2 k.p.k, ustala, że koszty procesu ponosi Skarb Państwa.
Sygn. akt V K 2965/22
W IMIENIU RZECZPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 2] lutego 2024 r.
Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy w Warszawie Wydział V Karny
w składzie:
Przewodniczący — Asesor sądowy Anna Czesnowicka
Protokolant — Aleksandra Lipska, Krzysztof Materny
Przy udziale Prokuratora — Małgorzata Midro
po rozpoznaniu na rozprawie w dniach 23 maja 2023 r., 26 czerwca 2023 r., 4 września 2023 r., 25 października 2023 r., 21 listopada
2023 r., 29 listopada 2023 r. , 21 lutego 2024 r.,
sprawy:
M. U. - s. Z. i Z. zd.S.. ur. (...) w G.
oskarżonego © ta, że”
1.
w dniu 16 grudnia 2021 roku. w nieustalonym miejscu, za pomocą środków masowego komunikowania, w serwisie
społecznościowym T. znieważył funkcjonariuszy publicznych, tj. funkcjonariuszy (...), podczas i w związku z pełnieniem przez nich
obowiązków służbowych polegających na ochronie granicy państwowej na odcinku polsko-białoruskim w związku z podejmowanymi
próbami nielegalnego przekroczenia granicy Rzeczpospolitej Polskiej, poprzez opublikowanie w serwisie (...) publicznego wpisu
zawierającego słormułowanie „z pozdrowieniami dla faszystów ze (...), którzy wspierają bojówki nacjonalistyczne na wschodniej
granicy, polujące na ofiary iza ich dzieci”, przez co pomówił w/w funkcjonariuszy o postępowanie i właściwości, które
mogły ich poniżyć w opinii publicznej oraz narazić na utratę zaufania potrzebnego dla wykonywania ich zawodu
ij o czyj! 7 ant. 226 $ Lk.k. i art. 212 $ 2 k.k, w zw z art, 2125 |_kk. w zw, z am, TI $3 kk.
2.
w dniu 21 grudnia 2021 roku, w nieustalonym miejscu, za pomocą środków masowego komunikowania, w serwisie
społecznościowym T. znieważył funkcjonariuszy publicznych, tj. funkcjonariuszy (...), podczas i w związku z pełnieniem przez nich
obowiązków służbowych polegających na ochronie granicy państwowej na odcinku polsko-białoruskim w związku z podejmowanymi
próbami nielegalnego przekroczenia gramcy Rzeczpospolitej Polskiej, poprzez opublikowanie w serwisie (...) publicznego wpisu
zawierającego sformułowanie „czy faszyści w mundurach z (...) odpowiedzą za poniżanie i tortury, które uprawiają na granicy?
Przyzwolenie na bezkarność faszystów w mundurach cały czas rośnie. Jest o krok od tragedii, nie licząc tych, kiedy wyrzucają dzieci
do lasu”, przez co pomówił w/w funkcjonariuszy o postępowanie i właściwości, które mogły ich poniżyć w opinii publicznej oraz
narazić na utratę zaufania potrzebnego dla wykonywania ich zawodu
to czyn z art 226$ I kk i art 2123 2 k.k. w zw. z art 2128 t kk waw zaa. 1l $żk.k.
orzeka:
stosująę, na podstowie art_4 SJ k., przepisy Kodeksu karnęzo obowiązujące w dacie czyt
l.
oskarżonego M. U. uznaje za winnego popełnienia zarzucanych jemu aktem oskarżenia czynów, przy czym po słowie „znieważył”
dodaje „ustalonych” funkcjonariuszy publicznych i czyny te kwalifikuje z ar. 226 $ 1 k.k. i am, 212 $ 2 k.k, w zw. z art. 2J2$
I kk. w zw. zart Jl $2kik,i za to skazuje go, zaś przyjmując że wskazane występki zostały popełnione w krótkich odstępach
czasu, z wykorzystaniem takiej samej sposobności, a zatem w warunkach wskazanych w art. 91 $ I k.k. i za to na podstawie art.
226 $ I k.k. w zw. zart. 348 li la pkt I k.k. w zw. zart. 355 I k.k, wymierza jemu jedną karę 6 (sześć) miesięcy ograniczenia
wolności, połączoną z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 30 (trzydzieści)
godzin w stosunku miesięcznym;
Il.
na podstawie art. 34 $ 3 k.k. w zw. z art. 72 $ | pkt 2 k.k. zobowiązuje oskarżonego M. U. do przeproszenia pokrzywdzonych
funkcjonariuszy publicznych (...) poprzez opublikowanie wpisu na portalu społecznościowym (...)w terminie 14 dni od
uprawomocnienia się wyroku;
II.
na podstawie art. 627 k.p.k. i art. 2 ust. | pkt 3 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach kamych zasądza od
oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa 280,00 zł (dwieście osiemdziesiąt złotych 00/100) tytułem kosztów sądowych, w tym 180,00
zł (sto osiemdziesiąt złotych 00/100) tytułem opłaty.
Formularz UK I Sygnatura akt V K 2965/22
Jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku dotyczy tylko niektórych czynów lub niektórych oskarżonych, sąd może ograniczyć
uzasadnienie do części wyroku objętych wnioskiem. Jeżeli wyrok został wydany w trybie art. 343, art. 343a lub art. 387 k.p.k.
albo jeżeli wniosek a uzasadnienie wyroku obejmuje jedynie rozstrzygnięcie o karze i o innych konsekwencjach prawnych czynu,
sąd może ograniczyć uzasadnienie do informacji zawartych w częściach 3-8 formularza,
USTALENIE FAKTÓW
Fakty uznane za udowodnione
Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)
M. U. w dniu 16 grudnia 202] roku, w nieusialonym miejscu, za pomocą środków masowego
komunikowania, w serwisie społecznościowym (...) znieważył ustalonych funkcjonariuszy
publicznych, tj. funkcjonariuszy (...) podczas I w związku z pełnieniem przez nich obowiązków
służbowych polegających na ochronie granicy państwowej na odcinku polsko-białoruskim
w związku z podejmowanymi próbami nielegalnego przekroczenia granicy Rzeczpospolitej
Polskiej, poprzez opublikowanie w serwisie (...) publicznego wpisu zawierającego stonnułowanie
„2 pozdrowieniami dla faszystów ze (...) którzy wspierają bojówki nacjonalistyczne na
wschodniej granicy, polujące na ofiary Ł.i ich dzieci”, przez co pomówił w/w funkcjonariuszy o
postępowanie i właściwości, które mogły ich poniżyć w opinii publicznej oraz narazić na utratę
zaufania potrzebnego dla wykonywania ich zawodu
1. o czen z art. 026 $ I kk rur ZO 82kk wzw zam DIST kk wzw zam il $2kk
2. w dniu 2] grudnia 2021 roku, w nieustalonym miejscu, za pomocą środków masowego
komunikowania. w serwisie społecznościowym (...) znieważył ustalonych funkcjonariuszy
publicznych, tj. funkcjonariuszy (...), podczas i w związku z pełnieniem przez nich obowiązków
służbowych polegających na ochronie granicy państwowej na odcinku polsko-białoruskim
w związku z podejmowanymi próbami nielegalnego przekroczenia granicy Rzeczpospolitej
Polskiej, poprzez opublikowanie w serwisie (...) publicznego wpisu zawierającego sformułowanie
„czy faszyści w mundarach z (...)odpowiedzą za poniżanie i tortury, które uprawiają na granicy?
Przyzwolenie na bezkarność faszystów w mundurach caly czas rośnie. Jest o krok od tragedii,
nie licząc tych, kiedy wyrzucają dzieci do lasu”, przez co pomówil w/w funkcjonariuszy o
posiępowanie i właściwości, które mogły ich poniżyć w opinii publicznej oraz narazić na utratę
zaufania potrzebnego dla wykonywania ich zawodu
11.0 czw ź art 226 $ I k.k. r ary 212 $2kk wów zart ZJ2$1Tkkowzw zam IISOkk
Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione Dowód Numel
karty
Oskarżony M. U. w dniu 16 grudnia 2021 roku, za pomocą Środków masowego kornunikowania, w | Wydruk 4-5 |
serwisie społecznościowym (...) znieważył ustalonych funkcjonariuszy (...) poprzez opublikowanie w | zrzutu ekranu
serwisie (...) publicznego wpisu zawierającego sformułowanie „z pozdrowieniami dla faszystów ze(...),
którzy wspierują bojówki nacjonalistyczne na wschodniej granicy, polujące na otiary Ł.i ich dzieci” |
Zeznania 25-26.
świadka R. | 470-4]2
N.
Zeznania 40-41
świadka A. I. | 505-51]7
Oskarżony M. U. w dniu 21 grudnia 2021 roku, za pomocą środków masowego komunikowania, | Wydruk 4-5
w serwisie społecznościowym (...) znieważył ustalonych funkcjonariuszy (...), poprzez opublikowanie | zrzutu ekranu
w serwisie (...) publicznego wpisu zawierającego sformułowanie „czy faszyści w mundurach z (...)
odpowłedzą za poniżanie i tortury, które uprawiają na granicy? Przyzwolenie na bezkamość faszystów Ze . 25-26
, . znanią -26,
w mundurach cały czas rośnie. Jest o krok od tragedii, nie licząc tych, kiedy wyrzucają dzieci do lasu”,
y £ dY Y WYNZACAJĄ CZICC świadka R. | 470-4|>
N.
Zeznania 40-41,
świadka A.J. | 505-547
M. U. ma 56 lat, legicymuje się wykształceniem wyższym, żonaty, nie ma osób na utrzymaniu, | dane 69,
uzyskuje miesięczny dochód w wysokości około 6.000 zł. Oskarżony nie był leczony psychiatrycznie, | osobopoznawcje53
psychologicznie, neurologicznie ani odwykowo. Nie był dotychczas karany.
dane o | 4,
karalności 515
Fakty uznane za nieudowodnione
Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)
m <<< > A R > >" o >" __ ..|.... M
Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione Dowód Nurmiej
karty
m... m. p hm 'q]
OCena DOWOdów
11.
Dowody będące podstawą ustalenia faktów
1.p. fake z pkr 1! Zwięźle o powodach uznania dowodu
1,2 Zeznania Żeznania wskazanych świadków Sąd uznał za wiarygodne, szczere i polegające na
świadków R. | prawdzie. Cechowała je bowiem koherencja, świadkowie wypowiadali je spontanicznie
N., A. T. i przekonująco, relacjonując jedynie o okolicznościach sprawy, które były im wiadome.
Ponadto ornawiane depozycje korelowały ze zgromadzonym w sprawie materiałem
dowodowym, w tym znajdowały potwierdzenie w wydrukach treści dokonanych wpisów.
Zgromadzona | Sąd nie znalazł podstaw do kwestionowania dokumentów zgromadzonych w sprawie.
w sprawie | Zostały one bowiem sporządzone przeż uprawnione do tego organy i w sposób
dokumeniacja | przewidziany przepisami prawa. Żadna ze stron nie kwestionowała autentyczności
danych zawartych w omawianych dokumentach.
1.2.
Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sqd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)
Lp. faktu z pkt 1.1 | Dowód zwięzle o powodach nieuwzględnienia dowodu
albo 1.2
Wyjaśnienia | Oskarżony M. U. przesłuchany w toku postępowania przygotowawczego nie przyznał się
oskarżonego | do winy i odmówił składania wyjaśnień, Przesłuchany w toku postępowania sądowego
M. U. nie przyznał się do winy, przy czym złożył obszerne wyjaśnienia. Wyjaśnienia te
w przeważającej mierze nawiązywaly do ówczesnej sytuacji spałeczno-politycznej i
zawierały opis tejże sytuacji. W odniesieniu zaś do samych jego depozycji procesowych
mających znaczenie z perspektywy czynów zarzuconych oskarżonemu to za wiarygodne
należy uznać jedynie te depozycje procesowe, w których nie kwestionuje on dokonania
wpisów objętych przedmiotem postępowania. W przeważającej zaś mierze należy
odmówić jego wyjaśnieniom waloru wiarygodności. Nie sposób uznać, aby oskarżony
działał w dobrze pojętym interesie. Działanie w dobrze pojętym interesie to przede
wszystkim pomoc innym osobom, niezależnie od tego, czy polnoc ta ma charakter
bezpośredni czy pośredni. Materiał dowodowy sprawy w żadnym jego momencie nie
wskazuje na to, aby oskarżony podjął realne działania przelewając choćby 1 zł na rzecz
uchodźców, kupując koce, odzież, żywność czy chociażby kontaktując się z osobami
pomagającymi będącymi bezpośrednio na granicy. Oskarżony bowiem, jak wynika to
z zeznań przesłuchanego w sprawie świadka skontaktował się z nią dopiera na etapie
postępowania karnego. Nadto, jak bardzo oskarżony nie „naginałby” słowa faszyzm na
potrzeby obrony, to i tak nie zmieni to taktu, że słowo to ma określone znaczenie,
zaś ideologia faszystowska opiera sę na określonych podstawach. Oskarżony twierdzi,
że relacje olrzymywał ad swoich przyjaciół, którzy byli w inkryminowanym czasie
na miejscu, jednakze nie ma jakiegokolwiek dowodu, który pozwalałby na przyjęcie
tego twierdzenia za wiarygodne. Wskazać chociażby należy, iż przesłuchana w sprawie
Świadek M. R. zeznała, że oskarżony nie kontaktował się z nią, kiedy była na granicy,
nie ma żadnej wiedzy, aby oskarżony oferował jakąkolwiek pomoc, czy kontaktował
się z kimkolwiek z ludzi będących na granicy. Twierdzenie oskarżonego, ze „nazwał
tylko rzeczy po imieniu” stanowi jedynie jego linię obrony, której nie można podzielić.
Sytuacja na granicy była trudna, bardzo trudna. Budziła niepokój, niezrozumienie,
pewnego rodzaju cierpienie, współczucie czy litość, ale z cała pewnością nie uprawniała
do naruszania godności funkcjonariuszy chroniących granice RP.
Zeznania Zeznania tego świadka nie miały wartości dodanej z punktu widzenia karnoprawnego
świadka M. | wartościowania czynów zarzuconych oskarżonemu, stanowiły jednakże „werytikator”
R. twierdzeń oskarżonego w zakresie, w jakiim wskazuje, że działał w dobrze pojętym
interesie. Z zeznań Świadka wynika bowiem, iż oskarżony w żaden sposób nie
kontaktował się z nią, zaś kontakt z nią nawiązał dopiero na potrzeby postępowania
karnego.
PODSTAWA PRAWNA WYROKU
Punkt Oskarżony
rozstrzygnięcia
z wyroku
= 1.3. ;
R 3 M U,
Podstawa prawna skazania albo warunkowego
umorzenia postępowania zgodna z zarzutem
Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej
Oskarżony M. U. stanął pod zarzutem popełnienia dwóch przestępstw wyczerpujących dyspozycję art. 226 $ 1 k.k. i art. 212 $
2 k.k. w zw. z art. 2128 1 k.k. w zw. zart. L1 8 2 k.k.
Znieważcnie
Zachowanie określone w art. 226 $ l k.k. polega na znieważeniu funkcjonariusza publicznego lub osobę do pomocy mu przybranej,
podczas i w związku z pełnieniem obowiązków służbowych. Definicja legalna funkcjonariusza publicznego została unormowana
w art. 115$ 13 k.k. Przedmiotem ochrony art. 226 $ 1 k.k. jest przede wszystkim godność i powaga funkcjonariusz publicznego i
organu, który reprezentują, a nadto również godność i powaga konstytucyjnego organu Rzeczypospolitej Polskiej (M. Kulik (w: )
M. Mozgawa (red.), Kodeks karny. Komentarz aktualizowany, LEX/ el. 2022), Zniewagą jest zachowanie zawierające przekaż
informacyjny wyrażający pogardę dla godności innego człowieka. Ocena, czy zachowanie sprawcy ma charakter znieważający
także winna być oparta na kryteriach obiektywnych i brać pod uwagę przede wszystkim normy obyczajowe i standardy ocen
funkcjonujące w społeczeństwie.
Rodzajowym przedmiotem przestępstwa określonego w art. 226 $ li 2 k.k. jest prawidłowe funkcjonowanie instytucji
państwowych oraz samorządu terytorialnego w zakresie realizowania przez nie zadań ustawowych. Znieważenie funkcjonariusza
publicznego lub osoby do pomocy mu przybranej może zakłócać prawidłowe wykonywanie obowiązków służbowych. Z. kolej
poderwanie autorytetu funkcjonariusza, o którym mowa w art. 226 $ I KK, oraz organu konstytucyjnego RP, o którym mowa
w $ 3 tego uregulowania, może obniżać zaufanie do tych podmiotów, co może wywoływać negatywne konsekwencje w zakresie
realizowania przez nie swoich zadań ustawowych. (Kodeks karny. Część szczególna. Tom III. Komentarz do artykułów 222—
316 2024, wyd. 3 red. M. Królikowski, R. Zawłocki). W przypudtku znieważenia fnpkcjynariuszu publicznego nię jest konieczny,
aby funkcjonariusz usłyszał słuwa zniewagi (tak SN w wyr z 12.9.1938 r., III K 760/38, OSN(K) 1939, Nr 4, poz. 85).
W kousękwencji wskazuje się _w doktrynie. iż uregulowanie zawśie w art 226 $ | kskuaje wymaga działania w obceności
funkcjonarmszu. eweauwlaie publicznie lub w raki sposob, ahv zntewaga do Junkcjonanuszu publicznego lub osoby do pomocy.
mu przybranej dotarin,
Znieważenie może dotyczyć tego funkcjonariusza publicznego lub osoby do pomocy mu przybranej, którzy realizują określone
czynności, albo innego funkcjonariusza publicznego (tak również SN w wyr. z 8.2.1937 r, TK 1757/36). Uregulowanie Zwarie
wart. 226 $ I k.k. wymaga, aby do zaiewnyj duszło podczas pelajęnia obowiązków służpowych i w zwiazku 2 ich pelniemiem. ale
ustawa nie sunej; wacuuky, że obowiazki ię pelne mu zniewsżany (unkcjonyriusz lub osoba Jo pomncy mu przybama._ Innymi
słowy. nie musi zachodzić tożsamość podmiotowa pomiędzy znieważanym funkcjonariuszem publicznym lub osobą da pomocy
mu przybraną i funkcjonariuszem publicznym lub osobą do pomocy mu przybraną, którzy pełnią obowiązki służbowe. w czasie
których do zniewagi dochodzi. (Kodeks karny. Część szczególna. Tom III. Komentarz do artykułów 222-316 2024, wyd. 5 red.
M. Królikowski, R. Zawłocki).
Przywołując jeszcze rozważania zawarte w w/w Komcntarzu należy podzielić twierdzenie, iż z uregulowania zawartego w art.
226 $ I k.k. nie wynika, czy funkcjonariusz publiczny musi być obecny w miejscu, w którym sprawca go znieważa, Podobnie
warunkiem odpowiedzialności z art. 226 $ 1 k.k. nie jest to, aby znieważające treści dotarły do świadomości funkcjonariusza
publicznego w chwili, gdy zostaną wypowiedziane Brak tego zastrzeżenia wynika z faktu, że godność tych podmiotów jest jedynie
dodatkowym przedmiotem ochrony, a nie głównym. Przedmiotem ochrony jest tutaj autorytet oraz powaga sprawowanego przez
funkcjonariusza publicznego urzędu, która noże doznać uszczerbku również wówczas. gdy zniewaga została wypowiedziana pod
nieobecność funkcjonariusza publicznego, a także wówczas, gdy nie dotarła do świadomości jednego czy też drugiego podmiotu.
Realizacja znamion czynu opisanego w art. 226 $ 1 lub 3 k.k. wymaga jednak, aby treści znieważające lub poniżające zostały
odebrane przez inną osobę (inne osoby).
Zniesławienie
Przepis 21232 kk. stanowi natomiast, że karze podlega ten, kto pomawia inną osobę, grupę osób, instytucję, osobę prawną lub
jednostkę organizacyjną niemającą osobowości prawnej o takie postępowanie lub właściwości, które mogą poniżyć ją w opinii
publicznej lub narazić na utratę zaufania potrzebnego dla danego stanowiska, zawodu lub rodzaju działalności. Ponadto należy
zauważyć również, iż czyn z art. 212 $ 2 k.k. można popełnić jedynie umyślnie w dowolnej postaci zamiaru.
Powszechnie przyjmuje się, że dobrem chronionym w w/w przepisach jest zw. cześć zewnętrzna obejmująca ochronę szacunki,
dobrego imienia pokrzywdzonego przed narażeniem go na negatywne wyobrażenia o nim ze strony osób trzecich. Podkreślić
należy, że przedmiotem ochrony przepisu art. 212 k.k. jest cześć i godność osoby pomawianej o postępowanie lub właściwości,
które są sprzeczne z prawem, z zasadami etyki, w tym etyki zawodowej, oraz np. o brak kompetencji lub zdolności do wykonywania
danego zawodu.
Przez pomawianie rozumie się przypisywanie, zarzucanie, posądzanie lub oskarżanie innej osoby o określone postępowanie
lub właściwości, które zawierają negatywną oceną mającą jednak w konsekwencji prowadzić do poniżenia pomawianego w
opinii publicznej lub narazić na utratę zaufania potrzebnego dla danego stanowiska, zawodu lub rodzaju działalności. Istotą
pomówienia jest zatem co najmniej potencjalna zdolność do poniżenia pokrzywdzonego w opinii publicznej lub narażenia
na utratę zaufania. Narażenie na poniżenie pokrzywdzonego w opinii publicznej zachodzi w syłuacji, gdy istnieje realne
niebezpieczeństwo pogorszenia w odbiorze społecznym ukształtowanej co do niego opinii. Poniżenie oznacza bowiem zawsze
pomniejszenie lub uszczuplenie wartości innej osoby. jej upokorzenie lub zhańbienie (odebranie dobrego imienia). Natomiast
narażenie pokrzywdzonego na utratę zaufania potrzebnego dla danego stanowiska, zawodu lub rodzaju działalności musi być
oceniane w kontekście wymagań i oczekiwań związanych z zajmowanym przez pokrzywdzonego stanowiskiem, wykonywanym
zawodem lub prowadzoną działalnością. Istotą utraty zaufania jest pomniejszenie, uszczuplenie wiarygodności (zaufania do)
pokrzywdzonego i może dotyczyć zarówno stawianych mu wymagań etycznych (moralnych), jak i kompetencji zawodowych lub
faktycznych umożliwiających mu wykonywanie określonej działalności. O zniesławiającym charakterze wiadomości jednak nie
decyduje subiektywne odczucie pokrzywdzonego, lecz ocena obiektywna, tj. stwierdzenie, czy w odczuciu społecznym jest to
zmiesławienie. (M. Kalitowski [w:] Kodeks karny. Komentarz, wyd. V, red. M. Filar, Warszawa 2016, art. 212.
W art. 212 $ 2 k.k. ustawodawca zawarł typ kwalifikowany przestępstwa zniesławienia, dla którego okolicznością uzasadniającą
surowszą odpowiedzialność karną jest szczególna forma jego działania, a mianowicie użycie przy podniesieniu czy rozgłoszeniu
zarzutu zniesławiającego środków masowego komunikowania. Oczywistym jest, że taki sposób działania cechuje się wyższym
stopniem szkodliwości społecznej niż działanie w lypie podstawowym wskazanego czynu zabronionego.
Wotność sława i prawo do krytyki
W dalszej kolejności wskazać należy, że Konstytucja RP w art. 54 gwarantuje każdemu wolność wyrażania swoich poglądów. Na
wolność tę składa się prawo do wyrażania opinii w przestrzeni publicznej. Prawo to obejmuje, co oczywiste, możliwość krytycznej
oceny działalności organów władzy publicznej i manifestowania tego w każdej pokojowej tormie. Wolność wyrażania opinii,
wyartykułowana w Konstytucji, jak również Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności obejniuje ochroną
możliwość prezentacji swoich poglądów na wiele różnych sposobów.
Jednym z podstawowych praw każdego człowieka. gwarantowanych tak na gruncie prawa krajowego, jak i międzynarodowego.
jesL wolność wypowiedzi. W judykaturze Europejskiego Trybunału Praw Człowieka wskazuje się. że „swoboda wypowiedzi
jest jednym z filarów demokratycznego społeczeństwa, podstawą jego rozwoju i warunkiem samorealizacji jednostki. [...] Nie
może obejmować tylko informacji i pogłądów odbieranych przychylnie albo postrzeganych jako nieszkodliwe lub obojętne, ale
i takie, które obrażają, oburzają lub wprowadzają niepokój w państwie lub w jakiejś grupie społeczeństwa. Takie są wymagania
pluralizmu, tolerancji i olwartości, bez których demokratyczne społeczeństwo nie istnieje” (wyrok z 7.12.1976 r., 5493/72,
Handyside przeciwka Wielkiej Brytanii; wyrok z 27.05.2014 r. w sprawie Erdogan i inni przeciwko Turcji, 346/04).
Oczywistym: jest przy tym, iż wolność wyrażania swoich poglądów i ocen nie nioże być utożsamiane z prawem do zniesławiania, a
krytyczne oceny powinny być wyrażane w odpowiedniej formie. Co prawda osoba biorąca udział w debacie nie może przekraczać
pewnych granic, zwłaszcza w odniesieniu do poszanowania dobrego imienia i praw innych osób. to dopuszcza się pewien stopień
nieumiarkowania (wyrok ETPC z 5.07.2016 r, 1799/07, Ziembiński przeciwko Polsce). przy czym tak . jak każdy człowiek
ma_praawo do wolności wyrażania opinii raki równiez każdy człowiek ma prawo do poszanowania swojego życia prywatnego I
rodzinnego (wyrok SN z 17.03.2015 r., V KK 301/14).
Dość liberalne dla wolności wypowiedzi stanowisko zostało zawarte w wyroku ETPC w sprawie Lingens przeciwko Austrii
(wyrok ETPC z 8.07.1986 r., 9815/82, LINGENS v. AUSTRIA), przy czym analiza lez jednego wyroku nie może stanowić
postawy wywodzenia, iż prawo do wolności wypowiedzi jest tak daleko rozwinięte, jak życzyłby sobie tego oskarżony i
obrona. Linia orzecznicza ETPC, na którą powolywała się obrona, wbrew jednak temu, co obrona chciałaby widzieć, coraz
bardziej wyraźnie przyjmuje tzw, doktrynę równoważenia praw (np. sprawy Lindon, Flux, Ivanova). Trybunał bowiem podkreśla
konieczność dokonywania oceny na kanwie konkretnej sprawy, w żaden sposób nie zaś przyjmowania, iż wolność wypowiedzi
jest wartością nadrzędną. Wołności i prawa jednostki związane ze swobodą wypowiedzi nie są bowiem wartościami absolutnymi
i podlegają konfrontacji z innymi konstytucyjnie chronionymi wartościami, w tym ochroną godności i dobrego imienia innych
osób, ochuoną porządku publicznego. Oczywistym pozostaje stwierdzenie, mocno ugruntowane w orzecznictwie, iż swoboda
wypowiedzi stanowiąca jeden z fundamentów społeczeństwa demokratycznego, warunek jego rozwoju i samorealizacji jednostek
nie może ograniczać się do informacji i poglądów, które są odbierane przychylnie ałbo postrzegane jako nieszkodliwe lub
obojętne, tym niemniej rołą prawa i wymiaru sprawiedliwości jest przeciwdziałanie upowszechnianiu się w języku publicznej
komunikacji zwrotów obraźliwych, agresywnych, poniżających, naruszających godność człowieka, zastępujących autentyczną
debatę publiczną argumentami ad personam, obuiżających autorytet instytucji państwowych i osób piastujących funkcje
publiczne (wyrok TK z 11.10.2006 r., P 3/06). O ile pewna przesada powinna być tolerowana, zaś osoba piastująca funkcję
publiczną narażona jest na wystawianie swoich poczynań pod osąd opinii publicznej t musi liczyć się z krytyką swojego
postępowania, która jest społecznie pożyteczna i pożądana, jeżeli została podjęta w interesie publicznym i ma cechy rzetelności
oraz rzeczowości, a jednocześnie nie przekracza granic potrzebnych do osiągnięcia społecznego celu krytyki. Poza ramy krytyki
wykracza takie zachowanie, które nie odnosi się do faktów, a opiera jedynie na ocenach sformułowanych za pomocą pejoratywnych
przymiotików (wyrok SN z dnia 28 września 2000 r. V KKN 181/98; wyroki ETPC: z dnia 21 marca 2002 r. w sprawie
31611/96 Nikula przeciwko Finlandii oraz z dnia 17 grudnia 2004 r. w sprawie 4901 7/99 Pedersen i Baadsgaard przeciwko Danii).
Prawe do wyrażenia swoich pogłądów pie jest prawem alsałutnym, Preosa do krytyki ma howiem swoje granice. Jego realizacja
nie może przybrać farmy obraśliwej, obelżywej, a jej zamiarem nie może być lżenie, szydzenie czy poniżanie jnnych. Jednym z
wormaków przegawych dunuszczalnej krytyki jest znieważenie. Słusznie podkreśla się w doktrynie, iż nazwanie np. policjanta w
sposób wulgarny nie stanowi realizacji celu społecznego, nie jest kontrargumentem, a jedynie formą poniżenia innej osoby, a za
tym także instytucji, w której służbę pełni. I takie zachowanie nie podlega ochronie jako realizacja wolności słowa. (Przestępstwa
przeciwko państwu i dobrom zbiorowym. Tom 8 2016, wyd. 2 red. L. Gardocki, Legalis)
Molność wyrażania swoich popiądów nie oznacza wolności znieważania i zniestawiania, nadtę rzeczowa krytyka nie ma nie
wspólnego z jawnym, Hayślnyni I ewideninynę naruscaniem prdwa do godnoychi dobregu imienia lniych osób, a takze godzeniem
w aułorytet justvtncji państwowych,
Przeniesienie rozważgi na grum przedmiotu postępowatia
Odnosząc powyższe uwagi na grunt przedmiotowej sprawy należy zauważyć, iż inkryminowane wpisy oskarżonego dotyczą
funkcjonariuszy publicznych, którzy „jedynie” wypełniali swoje obowiązki zawodowe. Podstawowym zadaniem (...ji innych
powołanych do tego funkcjonariuszy publicznych jest ochrona granic państwa.
W ocenie tego Sądu, jakkolwiek oskarżony nie nazwałby swojego zachowania, to jego prawo do przedstawiania swoich opinii w
przestrzeni publicznej, w tym prawo krytycznej oceny działalności organów władzy publicznej. musi zawierać się w obowiązku
państwa do ochrony porządku publicznego.
Oskarżony w swoich wyjaśnieniach próbuje bagatelizować swoje zachowanie „rozmiękczając” słowo „faszyzm”, odwołując
się do przekazów medialnych, „newsów”, bliżej niesprecyzowanych informacji. Tymczasem wypowiedzi w języku polskim
należy interpretować przede wszystkim zgodnie z ich literalaym brzmieniem i pełnioną przez każdy język naturalny funkcją
komunikacyjną (wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku, z dnia 28 grudnia 2018 r. TT AKa 218/18) Nie sposób zatem podzielić
odmiennego w tej kwestii twierdzenia oskarżonego. który próbuje w swoich wyjaśnieniach próbuje formułować nową definicję
faszyzmu „uszytą” na potrzeby obrony w przedmiotowej sprawie. To, co napisał oskarżony na (...)to prosty, jasny komunikat,
zaś znaczenie użytych przez oskarżonego słów jest również proste i jednoznaczne. Wkładanie tych słów w gorset ówczesnej
sytuacji społeczno-politycznej i próba udowodnienia. że oskarżony ma rację nazywając funkcjonariuszy publicznych jak w
inkryminowanych wpisach stanowi jedynie linię obrony, której kierunku nie można podzielić.
Nawiązując z kolei do kontratypu dozwolonej krytyki należy wskazać, iż nie ma on w przedmiotowej sprawie zastosowania. Jest
oczywiste, odwołując się do orzecznictwa Sądu Najwyższego i Europejskiego Trybunalu Praw Człowieka, że osoba piastująca
funkcję publiczną narażona jest na wystawianie swoich poczynań pod osąd opinii publicznej i musi liczyć się z krytyką swojego
postępowania, która jest społecznie pożyteczna i pożądana, jeżeli została podjęta w interesie publicznym i ma cechy rzetelności
oraz rzeczowości, a jednocześnie nie przekracza granie potrzebnych da osiągnięcia społecznego celu krytyki. Poza tamy krytyki
wykracza takie zachowanie, które nie odnosi się do faktów, a opiera jedynie na ocenach sformułowanych ża pomocą pejoratywnych
przymiotników (wyrok SN z dnia 28 września 2000 r.. V KKN 181/98; wyroki ETPC: z dnia 21 marca 2002 r. w sprawie
31611/96 Nikuła przeciwko Finlandii oraz z dnia 17 grudnia 2004 r. w sprawie 49017/99 Pedersen i Baadsgaard przeciwko Danii).
Jednakże jednym z warunków brzegowych dopuszczalnej krytyki jest znieważenie, które pojawia się, gdy krytyka przekroczy
rozsądny stopień wątpliwości co do jej osobistego charakteru lub poszanowania dobrego imienia. Oskarżony odwołuje się do
faktów medialnych. orzeczeń sądów. Tymczasem żaden 2 przedstawionych przez obronę wyroków nie wskazuje, aby na granicy
dochodziło do „tortur” czy „wspierania bojówek nacjonalistycznych”. Żadne rakie orzeczenie nie jest także znane sądowi z nrzędu
Wręcz przeciwnie — orzeczenia te, jak i inne odnoszą się do stosowania procedury przyjinowania wniosków o ubieganie się o status
uchodźcy i zasady non-refoulement. Jest to zalem zgoła odmienny przedmiot od tego niżby chciała go widzieć obrona. Ż kolei
w odniesieniu do faktów medialnych należy jedynie dodać, iż wiedzą powszechną jest to, że fakty medialne żyją chwytliwością
tytułu i samego tekstu. Nie przesądza to jeszcze w żaden sposób o lym, że opierają się na prawdzie. Nie ulega najmniejszej
witplwości, iz sytwacja na gruicy polska-bialwuskiej była burdzo wadna, powodowała niepokoj | wzbudzała współczucie i
szeręg Wcożnięjszych emocji, przy czym adpowiedzialnością za twka sytuacje nie można abcrużiić funkcjonariuszy (_„j To decyzje
rządzących, nie zaś ludzi, którzy często z narażeniem siebie chronią granice państwa.
Obrona nie ma racji twierdząc, że wypowiedzi oskarżonego mieściły się w granicach debaty publicznej na niezwykle istotny
temat. Podzielając stanowisko SA w Gdańsku wyrażone w wyroku z dnia 28 grudnia 2018 r. II AKa 218/18 należy wskazać,
że dokonywanie wpisów na portalu społecznościowym, to jest zabieranie głosu w mediach społecznościowych w ujawnionych
okolicznościach sprawy, nie czyni zadość definicjom przywołanych debal. Debata bowiem — jak podkreślił SA w Gdańsku - jest
pochodną wywiadu na aktualny temat, w którym bierze udział więcej niż dwóch specjalistów w danej dziedzinie, zaproszonych
da redakcji. „Cechy typologiczne debaty lo właściwy, reprezentatywny, przedstawiający różne opcje dobór dyskutantów czy
ekspertów, ważność (atrakcyjność) tematu, który nie może być zbyt znany czy opracowany, umiejętność wyważenia roli
prowadzącego, który nie powinien być apodyktyczny, ale nie może leż pozwolić, by debata przerodziła się w kakofoniczny
wielogłos czy kłótnię (zob. W. Pisarek (red.), Słownik terminologii medialnej, Kraków 2006).' Nie ulega wątpliwości, że
dokonywanie wpisów na TT i wypowiadanie się w tych mediach spolecznościowych jest rodzajem komunikacji w sferze publicznej
czy prywalnej, jednakże nie sposób przyjąć, z uwagi na wskazane wyżej elementy, że oskarżony swoim wpisem zainicjował w ten
sposób zorganizowaną formę debaty politycznej czy publicznej.
Prawo do krytyki nie możę być utożgoniene Z praweni do znuważenią, a krytyczne oceny powinny być wyrażane w odpowiedniej
formie, zwłaszcza, gdy nie sq wyrażane w _sbysób spontaniczny, lecz zapłanowany i przemyślany, tak_jak o miała miejsce
w_ niniejszej sprawie, Oskarżony miał wystarczająco dużo czasu na zastanowienie się nad jego formą i weścią. Nie ulega
wątpliwości, iż użyty przez oskarżonego zwrot „faszyści” jest określeniem silnie znieważającym. Fragment o wspieraniu bojówek
nacjonalistycznych, stosowaniu tortur, poniżania jest z kolei zniesławieniem, które nie ma żadnego pokrycia w sytuacji faktycznej,
a które to stanowiło pomówienie ustalonych imiennic funkcjonariuszy publicznych _tr_przypadku wpisu z dnia_l6 grudnia
2021 r, — HIU4 znieważenie i zniesławienie dotyczyło funkcjanarjnszy_w przypadku wpisu z dnia 21 eruduja 2031 r — JU83
funkejonariuszy) o postępowanie i właściwości, które mogły ich poniżyć w opinii publicznej oraz narazić na utratę zaufania
potrzebnego dla wykonywania ich zawodu. Zachowanie takie powoduje także wzrost negatywnych emocji w społeczeństwie
kierowanych w kierunku funkcjonariuszy i naraża ich na dalsze naruszanie ich dóbr, w Lym godności.
Analiza zachowania oskarżonego daje zatem pełne podstawy do przyjęcia, że wypełniło ono znamiona zarzucanych oskarżonemu
czynów. Ze zgromadzonych w sprawie dowodów wynika bezsprzeczne, że oskarżony zwracał się w sposób znieważający i
zniesławiający w kierunku pokrzywdzonych, używając słów, które niewątpliwie mogły naruszyć ich godność osobistą.
Oceniając zachowania oskarżonego, Sąd doszedł do przekonania, że czyny te uznać należy za zawinione. Oskarżony jest osobą
dorosłą, a przez to rozumiejącą podstawowe zasady prawne oraz posiadającą określone doświadczenie życiowe. Karalność
zarzucanych jemu czynów jest powszechnie znana. W sprawie nie zachodziły okoliczności wyłączające winę oskarżonego, ani
bezprawność jego zachowania, tym niemniej w sprawie należy uznać, ze stopień winy oskarżonego nie był znaczny. Stopień
zawinienia determinują następujące okoliczności: rozpoznawalność sytuacji oraz jej prawnej oceny, możliwość przeprowadzenia
prawidłowego procesu motywacyjnego i podjęcia decyzji o postąpieniu zgodnie z prawem, zdolność do pokierowania
zachowaniem. Takie zdolności niewątpliwie oskarżony posiada.
Podobnie ocenić należało stopień społecznej szkodliwości czynu zarzuconego oskarżonemu. Kształtuje się on na poziomie
znacznie powyżej średniego jeśli uwzględni się wszystkie okoliczności jego popełnienia. Czyn oskarżonego godził w
niezmiernie ważkie dobra chronione prawem, takie jak godność osobista człowieka, autorytet oraz powaga sprawowanego
przez funkcjonariusza publicznego urzędu i zawierał nieakceptowalną formę wypowiedzi. Na zwiększenie stopnia społecznej
szkodliwości czynów wpływa znaczna ilość osób pokrzywdzonych. Stopień społecznej szkodliwości czynów zarzuconych
oskarżonemu dodatkowo potęguje fakt, iż czyn został popełniony za pośrednictwem portalu społecznościowego. na profilu
o szerokim zakresie zasięgu. A pamiętać należy, iż każdy użytkownik konta mógł podać dalej wpis oskarżonego czy też w
jakikolwiek inny sposób zareagować (nawet poprzez udostępnienie na innym portalu społecznościowym). Summa sununarum,
rzeczowy wpis dotarł do nieokreślonej liczby osób. których nie sposób zidentyfikować. Na bardzo niewielki zakres zmniejszenia
stopnia społecznej szkodliwości czynu wpływa ówczesna irudna sytuacja społeczno-polityczna. Tym niemniej to nie osoby
pokrzywdzone zachowaniami oskarżonego były odpowiedzialne za taką sytuację. Sąd w tym miejscu jednoznacznie podkreśla,
iż negacja określonych poglądów społecznych. politycznych, określonych postaw nigdy nie może stanowić uzasadnienia dla
nagannych, przestępnych zachowań.
u 1.1;
Podslawa prawna skazania albo warunkowego
umorzenia postępowania niezgodna z zarzutem
Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej
1.4.
Warunkowe umorzenie postępowania
Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach warunkowego umorzenia postępowania
kę 1.5.
Umorzenie postępowania
Zwmnięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach umorzenia postępowania
m 1.6.
Uniewinnienie
Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach uniewinnienia
KARY, Środki Karne, PRzepadek, Śradki Kompensacyjne i środki związane z poddaniem sprawcy próbie
Oskarżony Punkt rozstrzygnięcia | Punkt z wyroku | Przytoczyć okoliczności
z wyroku odnoszący się
do przypisanego
czynu
M. U. I I Przystępując do wymiaru kary Sąd miał na uwadze
dyrektywy wymiaru kary opisane w art. 3 k.k. i art.
53811 2 kk., to jest okoliczność, by dolegliwość
kary nie przekraczała stopnia winy, uwzględniając
stopień społecznej szkodliwości czynu oraz biorąc
pod uwagę cele zapobiegawcze i wychowawcze,
które ma osiągnąć w stosunku do oskarżonego, a
także potrzeby w zakresie kształtowania świadomości
prawnej społeczeństwa,
Czyn z art. 226 $ 1 k.k. (analogicznie czyn z art. 212
$ 2 k.k.) zarzucony oskarżonemu zagrożony pozostaje
karą grzywny, ograniczenia wolności lub pozbawienia
wolności do roku.
Sąd wymierzając przy zastosowaniu art. 91 $ 1
k.k. jedną karę 6 miesięcy ograniczenia wolności
miał na uwadze opisane powyżej okoliczności
dotyczące samego zdarzenia, jak i brak okoliczności
pozwalających na wyłączenie lub ograniczenie
stopnia zawinienia i bezprawności czynu, a
jednocześnie stopień społecznej szkodliwości czynu
zrekonstruowany na podstawie jego kwantyfikatorów.
Przypisując oskarżonemu pełną naganność czynów
w postaci pełnego kwantum zawinienia w ocenie
Sądu najmniejszym poziomem dolegliwości karnej
w przedmiotowej sprawie mogła być właśnie kara
ograniczenia wolności. W sprawie nie zachodziły
bowiem żadne okoliczności nadzwyczajne, które
pozwalałyby na wymierzenie kary łagodniejszego
rodzaju albo w łagodniejszym wymiarze.
Wyrmiar kary 6 rniesięcy ograniczenia wolności
połączonej z obowiązkiem nieodpłatnej kontrolowanej
pracy na cele społeczne w wymiarze 30 godzin
w stosunku miesięcznym stanowi zatem wynik
zbalansowania powyżej wskazanych okoliczności orąz
okoliczności łagodzącej, tj. uprzedniej niekaralności
oskarżonego.
W ocenie Sądu na niekorzyść oskarżonego świadczyły
następujące okoliczności:
- naruszone dobra prawne mają istotne znaczenie dla
jednostki i społeczeństwa
- publiczna forma wypowiedzi
- świadomość, że wpis oskarżonego pełen negatywnych
emocji dotrze do nieokreślonej liczby osób
- zamiar bezpośredni
Sąd w tym miejscu jednoznacznie podkreśla, iż negacja
określonych poglądów społecznych, politycznych,
określonych postaw nigdy nie może stanowić
uzasadnienia dla nagannych, przeslępnych zachowań.
Internet daje poczucie anonimowości, złudne
poczucie. Internet daje też poczucie „zaistnienia”,
„bycia ważnym”, lajków, nowych obserwujących.
Jednocześnie powoduje spotęgowanie „siły rażenia”
przestępnego zachowania.
W ocenie Sądu taki wymiar kary nie przeciwstawia
się realizacji funkcji retrybutywnej prawa karnego
czy leż potrzebie kształtowania świadomości prawnej
społeczeństwa. Jednocześnie ów wymiar kary
gwarantuje, iż oskarżony zrozumie naganność swojego
postępowania i konieczność ponoszenia nieuchronnych |
konsekwencji związanych z naruszeniem nonny
sankcjonowancj.
na podstawie art. 34 $ 3 kk. w zw. z art. 72
$ [pkt 2 k.k. zobowiązano oskarżonego M. U.
do przeproszenia pokrzywdzonych funkcjonariuszy
publicznych ze (...) poprzez opublikowanie wpisu na
portalu społecznościowym(...) w terminie 14 dni od
uprawomocnienia się wyroku;
W ocenie Sądu skoro na tak popularnym
portalu oskarżony zamieścił wpisy znieważające i
zniesławiające, to w tej samej drodze powinny nastąpić
przeprosiny pokrzywdzonych. Ma to na celu z jednej
strony prewencję indywidualną, z drugiej — prewencję
generalną. Chodzi bowiem o to, aby uznrystowić
oskarżonemu, jak i osobom korzystającym z tego
rodzaju portali, iż chęć „zaistnienia” w przestrzeni
medialnej nie może łączyć się z naruszeniem norm
sankcjonowanych.
I inne ROZSTRZYGNIĘCIA ZAwarte w WYROKU
Oskarżony Punkt rozstrzygnięcia | Punkt z wyroku | Przytoczyć okoliczności
?, wyroku odnoszący się do
przypisanego czynu
| macro GIT GG WE |--o
W tym miejscu sąd może odnieść się do innych kwestii mających znaczenie dla rozstrzygnięcia,
a niewyjaśnionych w innych częściach uzasadnienia, w tym do wyjaśnienia, dlaczego nie zastosował określonej instytucji prawa
karnego. zwłaszcza w przypadku wnioskowania orzeczenia takiej instytucji przez stronę
Ustalony zalem stan faktyczny stanowił podsiawę do przypisania oskarżonemu odpowiedzialności za przestępstwa. W ocenie Sądu,
ogół ustalonych okoliczności sprawy, nie uzasadniał zastosowania względem niego środka probacyjnego w postaci warunkowego
umorzenia postępowania,
Przesłanki stosowania warunkowego umorzenia postępowania określa urt. 66 $ 1-3 k.k. Warunkowe umorzenie postępowania
karnega jest środkiem probacyjnym, który Sąd może zastosować wobec sprawcy przestępstwa zagrożonego karą pozbawienia
walności nieprzekraczającą 5 lat w sytuacji, gdy wina i społeczna szkodliwość czynu nie są znaczne, okoliczności jego popełnienia
nie budzą wątpliwości, a postawa sprawcy niekaranego za przestępstwo umyślne, jego właściwości i warunki osobiste oraz
dotychczasowy sposób życia uzasadniają przypuszczenie, że pomimo umorzenia postępowania będzie on przestrzegał porządku
prawnego, w szczególności nie popełni przestępsiwa,
Sam fakt uprzedniej niekaralności jest okolicznością dalece niewystarczającą do zastosowania wskazanej instytucji. W
okolicznościach przedmiotowej sprawy całkowicie niezasadnym byłoby warunkowe umorzenie postępowania, a także
wymierzenie katy łagodniejszej rodzajowo lub ilościowo, albowiern powodowałoby to. iż oskarżony zasadniczo nie odczułby
rcakcji karnoprawnej, a to z kolei wzmacniałoby w nim przekonanie, że dalej może w zasadzie bez większych konsekwencji
naruszać przepisy prawa karnego.
W ocenie Sądu przeciwko skorzystaniu w przedmiotowej sprawie z dobrodziejstwa warunkowego umorzenia postępowania
przemawiał także rodzaj i charakter naruszonych dóbr prawnych oraz ilość osób pokrzywdzonych. Zgoda na warunkowe
umorzenie postępowania w przedmiotowych okolicznościach prowadziłaby w sposób dorozumiany do przyzwolenia na to, iż
każdy może powiedzieć, napisać, co tylko chce, nie licząc się z innyrm,
Obowiązkiem wymi sprawiedliwości jest wytyczanie granie _pomiędze _meraz pozostajicymi ze zoba w kolizji pznenni i
dobrani pawirypiń innych osób, nie zaś bezeefleksyjnę I calkowicie meużęsalnione przyjtiewanie prypate prawu glo kruyki.
T.
KOszty procesu
Punkt rozstrzygnięcia | Przytoczyć okoliczności
z wyroku
III na podstawie urt. 627 k.p.k. i art. 2 ust. I pkt 3 ustawy z dnia 23 czerwca [973 r. o opłatach w sprawach
karnych zasądzono od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa 280,00 zł tytułem kosztów sądowych, w
tym 180,00 zł tytułem opłaty.
Zarządzenie: Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć prokuratorowi i obrońcy oskarżonego