Załączniki

biuletyn_makow_79.pdf	BEZPŁATNY LWA) MARZEC - KWIECIEŃ 2018 Biuletyn SW” INFORMACYJNY Nr indeksu 381 365 Urzędu Miejskiego w Makowie Podhalańskim "N ił A 0 5 © RW ij " i m © dy H , „ao! „Ig SE F i h sh czw c ajj SACLoH || | : R; May zie Roo z I Pc" UT k 02 A [ "EH e A 5) p 4" [4 p c ma a -Ę - U ra a t60 ł s NOWOŚCI W MIEJSKIEJ BIBLIOTECE „SKAZY NA PANCERZACH: CZARNE KARTY EPOPEI ŻOŁNIERZY WYKLĘTYCH” - Piotr Zychowicz „Dla jednych „kŁupaszka, „Bury, „Ogień” czy „Wołyniak” to wielcy narodowi bohaterowie, ale dla innych — mordercy ich bliskich. Skazy na pancerzach to pierwsza książka, która przedstawia czarne ** karty z epopei Żołnierzy Wyklętych. Napisana bez przemilczeń i lukro- wania rzeczywistości charakte- rystycznych dla części polskiej li- teratury historycznej. Napisana bez znieczulenia. Na jej kartach znalazły się szokujące zeznania świadków. Piotr Zychowicz nie ma wątpliwości — Żołnierze Wyklęci walczyli z niebywałą odwagą o słuszną sprawę. Nie oznacza to jednak, że należy ukrywać przed opinią publiczną niewygodne fakty, które ich dotyczą. Historia bowiem nigdy nie jest czarno-biała...” DOM WYDAWNICZY „REBIS” MOUT Caaree kary a eokoiolij koi iniinii „ŚWIETLANA PRZESZŁOŚĆ” - Daniele Steel „Sybil i jej mąż Blake mają wszyst- ko, czego tylko można pragnąć. Ona — wzięta dekoratorka wnętrz i konsultantka w muzeach, on — odnoszący sukcesy specjalista od nowych technologii. Budują swoje perfekcyjne życie i świetlaną przy- szłość dla siebie i swoich dzieci. Kiedy Blake dostaje awans, wszyscy przeprowadzają się do San Fran- cisco. Zamieszkują w zabytkowej willi należącej niegdyś do znanych w okolicy arystokratów. Otoczeni kryształowymi żyrando- lami, egzotycznymi meblami, zaczynają nowy etap. Wtedy dzieje się coś, czego nikt się nie spodziewał. W jednym z ko- rytarzy swego nowego domu Sybil spotyka piękną kobietę. Z nią chłopca. A później jeszcze kogoś... Kim są tajemniczy przybysze? Co mają do przekazania rodzinie Sybil? A może tajemnicze postaci wcale nie są przybyszami? Najnowsza książka Danielle Steel to opowieść o magicznym spotkaniu przeszłości z teraźniejszością i jego niespodziewanych konse- kwencjach" ELLE WYDAWNICTWO „MIĘDZY SŁOWAMI” „KUPIONA I SPRZEDANA” - Megan Stephens „Czternastoletnia Megan Stephens podczas wakacji w Grecji zakochała się w dorosłym Albańczyku. Została z ukochanym w Grecji, a jej matka wróciła do Anglii. Gehenna trwała sześć lat. On zmusił ją do prostytu- cji, a potem sprzedał handlarzowi ludźmi. Megan przeżyła horror. Prze- chodziła z rąk do rąk. Trafała do ko- lejnych domów publicznych... Bita, gwałcona i poniżana, była zbyt za- straszona, by szukać pomocy. W koń- cu znalazła się w szpitalu. Tam życzliwi ludzie uratowali jej życie. W tym samym czasie jej matka przeprowadziła się do Grecji i nie miała pojęcia, jaki los spotkał jej córkę. To działo się w dzisiejszej Europie. Megan opisała drastyczne szczegóły swojego losu seksualnej niewolnicy, by przestrzec inne naiw- ne dziewczyny, gotowe pójść w nieznane za głosem serca" WYDAWNICTWO „AMBER” „KOBE BRYANT: SHOWMAN” - Roland Lazenby „Do najlepszej koszykarskiej ligi świata wdarł się niczym błyska- wica w wieku zaledwie 17 lat. Chicago Bulls zdobyli właśnie czwarte mistrzostwo, kończąc sezon zasadniczy z rekordowym danie: „Zamierzam być lepszy od niego. — I dodawał: — „Rodman by mnie nie zatrzymał!” Jeszcze za- nim trafił do NBA, podpisał z Adi- dasem kontrakt na 10 milionów dolarów. I choć początki nie były łatwe, to właśnie Kobe Bryant stał się nowym Królem Koszykówki, pomimo izo- lacjj w drużynie Lakers, konfliktu z Shaquilleem O'Ne- alem, oskarżenia o gwałt i zerwania kontaktów z rodziną. To książka, którą powinni przeczytać nie tylko fani, ale i kry- tycy Kobego Bryanta. Roland Lazenby stworzył istną ściągę z kariery Czarnej Mamby, którą doceni każdy kibic koszyków- ki, niezależnie od tego, jaki ma stosunek do Los Angeles La- kers. To wyjątkowa historia jeszcze bardziej wyjątkowego za- wodnika, jednego z najlepszych graczy w historii tego sportu" WYDAWNICTWO „SINE QUA NON” bilansem 72-10, a on mówił o Jor- y. TTE" af ROLAND LAZENBY Zapraszamy do siedziby Miejskiej Biblioteki w Makowie Podhalańskim ul. 3 Maja 24 w poniedziałek i środę 8.00 - 17.00, we wtorek, czwartek i piątek 8.00 - 16.00 oraz w sobotę 8.00 - 13.00 a także do naszych filii: - w Białce (Zespół Szkół) poniedziałek 8.00 - 15.00, wtorek 10.00 - 17.00, piątek 10.00 - 16.00 - w Grzechyni (budynek wspólny ze świetlicą) od poniedziałku - piątku 14.00 - 18.00 - w Juszczynie (budynek Ochotniczej Straży Pożarnej poniżej Zespołu Szkół) poniedziałek 10.00 - 15.00, środa 10.00 - 14.30, czwartek 10.00 - 15.00 - w Wieprzcu od wtorku do soboty 15.00 - 19.00 - w Żarnówce (Dom Ludowy) od poniedziałku do czwartku 13.00 - 18.00 Zapraszamy do korzystania z katalogu on-line znajdującego się na naszej stronie internetowej makowskakultura.naszabiblioteka. com (w lewym panelu). Daje on możliwość wyszukania interesują- cych czytelnika pozycji książkowych. Można w nim także znaleźć zakupione przez nas nowości książkowe, dokonać rezerwacji intere- sującej pozycji książkowej czy też przedłużyć długość wypożyczenia posiadanej książki. MODERNIZACJA OŚWIETLENIA ULICZENGO NA TERENIE GMINY MAKOW PODHALANSKI W ramach porozumienia Burmistrza Makowa Podha- lańskiego i Dystrybutora energii elektrycznej na terenie Gminy, Firmy Tauron Dystrybucja S.A. rusza kolejna akcja wymiany lamp oświetlenia ulicznego. W tym roku zostanie wymienionych około 300 lamp oświetlenia ulicznego na energooszczędne typu LED i będzie to ostatnia tura mo- dernizacji ze 1117 sztuk. W ten sposób wszystkie stare lampy w pierwszej kolejno- ści rtęciowe zostaną zastąpione lampami ledowymi ener- gooszczędnymi. Tegoroczną modernizacją objęte będą miejscowości: Biał- ka, Juszczyn i Wieprzec oraz pojedyncze sztuki lamp w Ma- kowie Podhalańskim i Żarnówce. Dzięki oszczędnością w opłatach za energię elektryczną w kolejnym roku tj. 2019 będzie można rozbudować nowe linie oświetlenia ulicznego — planowany koszt inwestycyj- ny to około 100 000 złotych. O szczegółach Urząd Miejski będzie informował na bieżąco. Oświetlenie po modernizacji Urząd Miejski w Makowie Podhalańskim informuje rów- nież, że wkrótce zostanie podpisana umowa z Wykonawcą budowy nowego energooszczędnego oświetlenia ulicz- nego dla Makowa Podhalańskiego kontynuacja oświetle- nia drogi powiatowej os. Za Wodą oraz w Białce os. Miś- Stare oświetlenie uliczne kowa. Wartość realizacji tych dwóch zadań wyniesie około 65 000 złotych a termin wykonania i odbioru inwestycji wyznaczony został na 30.10.2018 rok. Andrzej Sobczuk Referat GK UM ZMIANA ORGANIZACJI RUCHU Burmistrz Makowa Podhalańskiego informuje, iż w dniu 27 kwietnia 2018 r. zostanie wprowadzona nowa organiza- cja ruchu na ulicy ks. Fr. Dźwigońskiego (dawna ul. Mieszka I). Zmiana polega na tym, że od 27 kwietnia ulica ks. Fr. Dźwi- gońskiego będzie drogą jednokierunkową a ruch na niej od- bywał się będzie od skrzyżowania z ul. Sienkiewicza/Krótką/ Słoneczną w stronę ul. Szpitalnej. Skrzyżowania objęte zmia- ną zostaną oznakowane stosownie do zatwierdzonego przez Starostę projektu organizacji ruchu. UM KONKURSY NA STANOWISKA DYREKTORÓW SZKOŁ ROZSTRZYGNIETE Burmistrz Makowa Podhalańskiego informuje, że w dniu 11 kwietnia 2018r. odbył się konkurs na stanowiska dyrek- torów: - Szkoły Podstawowej im. Mikołaja Kopernika w Białce, - Szkoły Podstawowej im. Mikołaja Reja w Grzechyni. W wyniku postępowania konkursowego rekomendowano na stanowisko dyrektora Szkoły Podstawowej w Białce Pa- nią Ewę Hutniczak, a na stanowisko dyrektora Szkoły Podstawowej w Grze- chyni Panią Izabelę Łoś. Serdecznie gratulujemy i życzymy suk- cesów w prowadzeniu powierzonych placówek. UM „TAM I Z POWROTEM - ŚLADAMI PRZESZŁOŚCI MAKOÓW PODHALANSKI - ZUBROHLAVA” [| CZY s Dy Gmina Maków Podhalański nawiązała współpracę z Zu- brohlavą, w jej wyniku przygotowany został mikroprojekt mający na celu promocję i wzmocnienie infrastruktury istnie- jących szlaków turystycznych w rejonie polsko-słowackiego pogranicza poprzez wybudowanie i uruchomienie punk- tów widokowych wraz z oznaczeniem ścieżek krajobrazo- wo-dydaktycznych i połączenie ich z istniejącymi szlakami turystycznymi biegnącymi z Makowa Podhalańskiego do Zubrohlawy. Partnerstwo obu gmin, pomysł i wspólne cele dały możliwość ubiegania się o środki w ramach Programu Współpracy Transgranicznej Interreg V-A Polska-Słowacja 2014-2020. Partnerstwo Gminy Maków Podhalański — jako Partnera Wiodącego i Obec Zubrohlava zaowocowało otrzymaniem dofinansowania ze środków Unii Europejskiej z Europejskie- go Fundusz Rozwoju Regionalnego w wysokości 85% war- tości całego projektu. Całkowita wartość projektu wynosi 55 563,65 €, z czego po stronie Gminy Maków Podhalański to kwota 25 575,93 €, a po stronie Obec Zubrohlava 29 987,72 €.Termin rozpoczęcia projektu „Tam i z powrotem — śladami przeszłości. Maków Podhalański — Zubrohlava” to 10 maja 2018 r., a termin zakończenia to 30 październik 2018 r. Głównym celem mikroprojektu jest promocja i wzmoc- nienie infrastruktury istniejących szlaków turystycznych w rejonie polsko-słowackiego pogranicza poprzez wybudo- wanie i uruchomienie punktów widokowych wraz z oznacze- niem ścieżek krajobrazowo-dydaktycznych i połączenie ich z istniejącymi szlakami turystycznymi biegnącymi z Makowa Podhalańskiego do Zubrohlawy. Punkty te przeznaczone będą dla turystów pieszych i rowerzystów, rodzin z dziećmi czy osób niepełnosprawnych. Gminy partnerów projektu i cały region transgraniczny posiadają wielką sieć szlaków tu- rystycznych i tras rowerowych, natomiast infrastruktura jest niewystarczająca. Realizacja tego projektu przyczyni się do zwiększenia poziomu zrównoważonego wykorzystania dzie- MILCTICY EB PL-GK Polska-Słowacja dzictwa przyrodniczego i kulturowego przez odwiedzających i mieszkańców. Zwróci uwagę na kwestie ekologii i ochrony środowiska, kultywowanie i upowszechnianie dziedzictwa kulturowo-historycznego. Każdy z partnerów projektu może poszczycić się takim dziedzictwem, które należy chronić i roz- wijać. Mieszkańcy obu Gmin są spadkobiercami bogatego dorobku kulturowego poprzednich pokoleń, na który składa- ją się też zabytki kultury materialnej — architektura, rękodzie- ło, sztuka ludowa, zbiory etnograficzne oraz wierzenia, język, folklor słowno-muzyczny, zwyczaje i obrzędy, potrawy regio- nalne. W trakcie realizacji projektu zamierzamy tę spuściznę przybliżyć beneficjentom, którzy będą mogli spotkać się też z osobami zajmującymi się na co dzień kultywowaniem lokalnych tradycji. Projekt ma na celu integrację Partnerów, która pozwoli zniwelować dzielące nas bariery, zwiększy kre- owanie postaw tolerancji i wzmocni wartości płynące z róż- norodności życia. Projekt wspiera aktywność oraz integrację międzynarodową poprzez kształtowanie postaw, rozwijanie pasji i umiejętności, szczególnie wśród osób uczestniczących w projekcie, a także osób zaangażowanych w jego organi- zację i przebieg. Ponadto udział dzieci i młodzieży w prowa- dzonych warsztatach pozwoli na wzbudzenie i umocnienie świadomości własnych korzeni, folkloru i dziedzictwa kultu- rowego. Dodatkowo zajęcia, podczas których tworzone będą prace artystyczne, pozwolą wszystkim uczestnikom spędzić wolny czas w sposób kreatywny, twórczy i aktywny, umożli- wiając im odkrywanie i rozwijanie swoich talentów. Gmina Maków Podhalański zaprasza do śledzenia naszej strony internetowej na której będą pojawiały się informacje, materiały i zdjęcia dotyczące realizacji mikroprojektu „Tam i z powrotem — śladami przeszłości Maków Podhalański — Zu- brohlava” oraz odwiedzenia strony naszego partnera Obec Zubrohlava. Stanisław Fabin Referat GK UM OBCHODY UCHWALENIA KONSTYTUCJI 3 MAJA W NASZEJ GMINIE Tegoroczne uroczysto- sYa Ś ; OBricłą ści rozpoczną się o godz. % ż SKomst) U wj 9.30 Mszą Św. za Ojczyznę ae w makowskim Sanktu- ca arium. Później przedsta- wiciele władz gminnych i powiatowych, instytucji i stowarzyszeń działających na terenie naszej gminy a także społeczność naszej gminy i goście w uroczystym przemarszu udadzą się do Miejsc Pamięci Narodowej, gdzie złożone zostaną kwiaty. Później na estradę „Makowianka” zapraszamy wszyst- kich mieszkańców do wysłuchania Koncertu Pieśni Patrio- tycznej w wykonaniu chórów działających przy szkołach na terenie gminy Maków Podhalański. W związku z jubileuszem 640 lecia Makowa Podhalań- skiego w tym dniu zostanie na Rynku otwarta plenerowa BURMISTRZ MAKOWA PODHALAŃSKIEGO ZAPRASZA NA UROCZYSTE OBCHODY s ŚWIĘTA KONSTYTUCJI 3 MAJA | 9.30] MSZA ŚW. ZA OJCZYZNĘ W MAKOWSKIM SANKTUARIUM MATKI ROŻEI OPIEKUNKI I KRÓLOWEJ RODZIN PO KTÓREJ NASTĄFI: wystawa starej fotografii. Będzie ona eksponowana przez cały sezon letni. ... ZAGŁĘBIE I SĄSIEDZT NIECH CIE ZAUROCZY! Oj zauroczyło, zauroczyło. W Dabrowie Górniczej już po raz X odbył się Międzynarodowy Festwial Folklory- styczny -„Zagłębie i Sąsiedzi”. W sobotę 21 kwietnia na de- skach Pałacu Kultury Zagłębia zagościł Zespół Regionalny „Zbyrcok'. Wystąpił w dwóch kategoriach — śpiewaczej i tanecznej. Tego roku był to pierwszy sprawdzian dla Zespołu. Dąbrowa Górnicza przywitała zespół piękną pogodą i nie- zwykłą życzliwością. W pałacowych wnętrzach zapano- wała wesoła atmosfera mieszaniny kultur. W tegorocznej edycji wystąpiło 50 grup dorosłych i 26 dziecięcych z ca- łej Polski. Zbyrcok zaprezentował swój region w kategorii Zespół Taneczny Autentyczny, w której to kategorii zajął 14 kwietnia po raz kolejny mieszkańcy przystąpili do wspólnego porządkowania naszej gminy. W roku 2012 po raz pierwszy zapoczątkowana została akcja sprzątania Ma- kowa Podhalańskiego, która odbywała się głównie wzdłuż brzegów Skawy. Przez kolejne lata inicjatywa ta rozszerza- ła swój zasięg na kolejne nasze sołectwa. Akcję sprzątania zapoczątkowały dzieci i młodzież wspierani przez grono pedagogiczne i niektórych miesz- kańców już w piątek 13 kwietnia. W sobotę kolejno do akcji włączyli się mieszkańcy Makowa Podhalańskiego i Dolnego Makowa. Worki na śmieci i rękawiczki dostar- czyła jak co roku „Eko - Skawa”. Przedsiębiorstwo to także zebrało po zakończeniu sprzątania zgromadzone nieczy- stości z wielu punktów na terenie naszej gminy. W sumie podczas tegorocznego sprzątania udało się zebrać 3 tony i 240 kg śmieci. Wciąż dziwimy się, dlaczego zepsute telewizory czy meble bardziej opłacało się wyrzucić w krzaki niż oddać w trakcie zbiórki śmieci wielkogabarytowych. Na zakończenie sobotniej akcji spotkaliśmy się na bo- isku do siatkówki„Pod Skałkami”, by wspólnie nacieszyć się pięknem czystej przyrody przy ognisku, grillu, kiełbaskach SPRZĄTALIŚMY Ill miejsce oraz w kategorii grup śpiewaczych, gdzie żeń- ska grupa śpiewacza prezentując wiązankę pieśni wesel- nych, również zajęła Ill miejsce. Wszyscy członkowie zespołu byli pod wrażeniem miej- sca jak i życzliwości. Liczne pochwały jurorów pod kątem śpiewu, gry czy autentycznosci i swobody tańca bardzo mile zostały przyjęte przez zespół. Serdecznie gratulujemy wszystkim członkom Zbyrco- ka tak wspaniałej inauguracji sezonu. Dorota Stasik Stowarzyszenie „Nowy Juszczyn” i bułkach. O poczęstunek jak co roku zadbali pan Henryk Bania i Burmistrz Makowa. Serdecznie dziękujemy wszystkim, którzy przyczyni- li się do poprawy wyglądu naszej gminy w ramach akcji „Sprzątamy naszą gminę”. Cieszy nas, że szczególnie mło- dzi chętnie podejmują tego rodzaju działania i chcą dbać o otoczenie. Zadbajmy i my - nie pozwalajmy na degrada- cję środowiska przez nieodpowiedzialnych ludzi. Katarzyna Bartyzel Miejska Biblioteka Publiczna w Makowie Podhalańskim VI POWIATOWY PRZEGLĄD DZIECIĘCYCH ZESPOŁÓW FOLKLORYSTYCZNYCH Wychodząc na przeciw wciąż rosnącemu zaintereso- waniu rodzimą kulturą ludową, czego wyrazem jest zja- wisko powstawania nowych zespołów folklorystycznych, w znacznej mierze dziecięcych, Miejska Biblioteka Pu- bliczna - Dom Kultury w Makowie Podhalańskim wspól- nie z Powiatem Suskim organizują 28 kwietnia 2018 roku o godzinie 10.00 na estradzie „Makowianka” (przy OSP Maków Centrum) w Makowie Podhalańskim 6. Powiatowy Przegląd Dziecięcych Zespołów Folklorystycznych. Impreza ta jest okazją do zaprezentowania swoich umiejętności przez najmłodszych miłośników folkloru. Do udziału zapraszamy dziecięce zespoły z terenu naszego Powiatu, grupy taneczne, śpiewacze, muzyki i solistów. Jedynym warunkiem uczestnictwa jest zachowanie regio- nalnego, wynikającego z tradycji charakteru prezentacji. Tak, jak w minionym roku i tym razem Przegląd będzie miał charakter KONKURSU. Nagrodzone zostaną 2 najlep- sze zespoły. Nagrodą dla zdobywcy I i Il miejsca będzie sfi- nansowanie wyjazdu na 31. Przegląd Dziecięcych Zespo- łów Folklorystycznych na scenę wiślańskiego amfiteatru. Mamy nadzieję, że młodzi artyści będą podziwiani przez licznie zgromadzoną publiczność. Niech i Państwa tam nie zabraknie. Serdecznie zapraszamy! Iwona Staśkiewicz MBP - Dom kultury w Makowie Podhalańskim EZIECIĘGY soma VSTYCZNYCH FUNPAKIET W MAKOWSKIEJ BIBLIOTECE - WEZ UDZIAŁ W KURSACH Biblioteka w Makowie Podhalańskim od 2 miesięcy udostępnia bezpłatnie swoim czytelnikom pakiet 5 kursów (językowych i specjalistycznych) opartych o platformę e-ler- ningową. Można z niej korzystać zarówno w bibliotece jak iw domu. Wszystkie kursy zostały przygotowane przez firmę Fun- media specjalizującą się w dziedzinie nowoczesnych mul- timediów edukacyjnych. Powstały w oparciu o autorską metodę personalizacji, której głównym założeniem jest indy- widualizacja procesu nauczania i zwiększenie zaangażowa- nia ucznia (poprzez m.in. dyscyplinator, ranking użytkowni- ków a także odznaki za systematyczność). Uczestnicy mogą wziąć udział w każdym z dostępnych kursów: - Funenglish.pl - multimedialny podręcznik do nauki j. an- gielskiego dla dzieci w wieku 6 - 12 lat, ACADEMICA DOSTEPNA W MAKOWSKIEJ BIELIOTECE Od 7 maja 2018r. Miejska Biblioteka Publiczna w Makowie Podhalańskim przystępuje do innowacyjnego systemu wy- pożyczania elektronicznych wersji książek i czasopism, który daje możliwość dostępu do zbiorów Biblioteki Narodowej bez konieczności podróży do Warszawy. Makowska Biblio- teka przystąpiła do kolejnego projektu, którego celem jest zapewnienie łatwego i szybkiego dostępu do kilku tysięcy publikacji naukowych w formie elektronicznej. Mowa o sys- temie ACADEMICA, w ramach którego udostępniono ponad 2,2 mln publikacji (oprócz książek i czasopism także grafiki, plakaty, fotografie, rękopisy, pocztówki, mapy, nuty i inne do- kumenty). A zasób ten nieustannie się powiększa, gdyż no- wych tekstów przybywa z każdym dniem. Dostęp do publikacji, nie podlegających ochronie praw- noautorskiej lub udostępnionych w modelu Open Access, - multimedialny kurs języka angielskiego na poziomie A1 -B2, - multimedialny kurs języka hiszpańskiego na poziomie A1-B1, - multimedialny kurs języka francuskiego na poziomie A1, - szkolenie z obsługi najpopularniejszego programu gra- ficznego Photoshop. Wystarczy posiadać adres e-mail, pobrać kod dostępu (oczywiście bezpłatnie) w naszej bibliotece, aby później na miejscu lub w domu móc wziąć udział w kursie. Naukę reali- zować można będzie do końca lipca 2018 roku. Zapraszamy! Katarzyna Bartyzel Miejska Biblioteka Publiczna w Makowie Podhalańskim /ACADEMICA Cyfrowa Wypodyctalnaa Publikacji Naukowych jest nieograniczony natomiast teksty chronione prawem autorskim są dostępne wyłącznie z terminala znajdującego się w naszej Bibliotece. Aby skorzystać z bazy na terenie MBP potrzebny jest numer czytelnika oraz hasło, nadawane przez pracownika biblioteki. System ACADEMICA (academica.edu.pl) umożliwia nie tylko przeglądanie publikacji naukowych, ale także ich peł- notekstowe przeszukiwanie i tworzenie notatek. To ogromne źródło wiedzy, dostępne na wyciągnięcie ręki! Zachęcamy do skorzystania z jej zasobów. Katarzyna Bartyzel Miejska Biblioteka Publiczna w Makowie Podhalańskim GMINNY KONKURS PLASTYCZNY „WIELKANOC W TRADYCJI POLSKIEJ” Choć wiosna za oknem nie była jeszcze widoczna, za to zagościła z pewnością w makowskim Domu Kultury. A to za sprawą uczestników Gminnego Konkursu Plastycznego „Wielkanoc w tradycji polskiej”. W sali parkietowej prezen- towana była wystawa prac plastycznych, wśród których królowały kolorowe pisanki, kurczaczki, baranki, zajączki, palmy i koszyki ze święconką. Na konkurs wpłynęło aż 340 prac wykonanych przez przedszkolaków, uczniów Szkół Podstawowych i Zespołu Szkół działających na terenie naszej gminy. Dzieła mło- dych artystów ocenione zostały przez Komisję Konkurso- wą (w składzie: Katarzyna Biedrawa - artysta plastyk oraz pracownicy Miejskiej Biblioteki Publicznej w Makowie P. - Zbigniew Kowalski i Katarzyna Bartyzel), która postano- wiła przyznać następujące miejsca i wyróżnienia: Kategoria: malarstwo i rysunek grupa przedszkolaków i klas „0” I miejsce - Joanna Porębska - Przedszkole Sióstr Serafitek w Makowie P. Il miejsce - Martyna Dyrcz - Gminne Przedszkole Samorzą- dowe w Makowie P. Il miejsce - Jakub Bryndza - Gminne Przedszkole Samorzą- dowe w Makowie P. Wyróżnienia: - Mateusz Koziana - Przedszkole „Słoneczny Uśmiech” w Makowie P. - Nikola Staszel - Gminne Przedszkole Samorządowe w Makowie P. - Paulina Barcik - Przedszkole Sióstr Serafitek w Makowie P. - Wiktoria Ogarek - Szkoła Podstawowa w Żarnówce - Praca zbiorowa Przedszkolaków - z Przedszkola „Smerfna Kraina” z Białki grupa klas I - III I miejsce - Filip Jurkiewicz - Zespół Szkół w Makowie Pod- halańskim II miejsce - Edyta Kubasiak - Zespół Szkół w Makowie Pod- halańskim Il miejsce - Antoni Trybała - Zespół Szkół w Makowie Pod- halańskim Wyróżnienia: - Natalia Szafraniec - Szkoła Podstawowa w Juszczynie - Alicja Kudzia - Szkoła Podstawowa w Grzechyni - Laura Gierat - Zespół Szkół w Makowie Podhalańskim - Wiktoria Matuszewska - Zespół Szkół w Makowie Podha- lańskim - Roksana Stopa - Szkoła Podstawowa w Żarnówce grupa klas IV - VI I miejsce - Antonina Hojda - Zespół Szkół w Makowie Pod- halańskim Il miejsce - Emilia Antosiak - Zespół Szkół w Makowie Pod- halańskim Ill miejsce - Martyna Bajcer - Szkoła Podstawowa w Grze- chyni Wyróżnienia: - Kalina Mazur - Zespół Szkół w Makowie Podhalańskim - Martyna Włodarczyk - Zespół Szkół w Makowie Podha- lańskim grupa klas VII i gimnazjalnych I miejsce - Paweł Stasik - Zespół Szkół w Makowie Podha- lańskim Il miejsce - Natalia Sobczuk - Zespół Szkół w Makowie Pod- halańskim Il miejsce - Paulina Borowa - Szkoła Podstawowa w Żar- nówce Kategoria: formy przestrzenne grupa przedszkolaków i klas „0” Wyróżnienia: - Praca zbiorowa uczniów klasy „O” - Szkoła Podstawowa w Wieprzcu - Alicja Dębińska - Szkoła Podstawowa w Juszczynie - Maria Surmiak - Szkoła Podstawowa w Grzechyni grupa klas I-III I miejsce - Lena Bernacka - Zespół Szkół w Makowie Pod- halańskim Il miejsce - Oliwia i Patryk Borowscy - Szkoła Podstawowa w Grzechyni Ill miejsce - Lena Bogdanik - Zespół Szkół w Makowie Pod- halańskim grupa klas IV - VI I miejsce - Antonina Rak - Zespół Szkół w Makowie Pod- halańskim Il miejsce - Angelika Adamek - Zespół Szkół w Makowie Podhalańskim grupa klas VII i gimnazjalnych Wyróżnienie - Jagoda Reczek - Zespół Szkół w Mako- wie Podhalańskim Uroczyste wręczenie nagród miało miejsce 28 marca 2018r. w makowskim Domu Kultury. Z rąk z-cy Dyrektora MBP Pani Iwony Staśkiewicz laureaci otrzymali piękne na- grody rzeczowe i pamiątkowe dyplomy. Prace na wystawie pokonkursowej prezentowane były do 18 kwietnia 2018r. Katarzyna Bartyzel Miejska Biblioteka Publiczna w Makowie Podhalańskim HELIGONKOWY ZAWRÓT GŁOWY Heligonka — instrument zapomiany? Czy aby? W praw- dzie przed 10-cioma laty, nauki gry na heligonce pobierali- śmy u Słowaków, ale teraz sami już mamy mistrzów gry na tym instrumencie. Kunszt swojej gry potwierdzili niedaw- no w Mordarce k. Limanowej. Dnia 17 marca w Mordarce odbył się 1 Konkurs Heli- gonistów Województwa Małopolskiego. Zbyrcok wystawił w konkursie 4 uczestników. Wszyscy zajęli miejsca na po- Podczas tegorocznego koncertu zorganizowanego 8 marca w makowskim Domu Kultury z okazji „Dnia Ko- biet” wysłuchać można było utworów w wykonaniu woka- KONCERT Z OKAZJI „DNIA KOBIET" dium. W grupie dorosłej reprezentował nas Jakub Guzik, który zajął 3 miejsce. W grupie młodzieżowej obsadziliśmy każde miejsce na podium. Samuel Guzik wygrał sobie 1 miejsce, 2 miejsce zajął Dominik Polak, natomiast 3 miej- sce - Karol Zajda. Jak widać wszyscy nasi heligoniści spisali się na medal. Jak też sami stwierdzili na medal, była także organizacja i atmosfera panująca podczas konkursu, jak również możliwość wymiany spostrzeżeń czy uwag doty- czących gry na heligonce. Różnorodność repertuaru za- pewniła liczebność reprezentowanych regionów. W kon- kursie wzięło udział 38 uczestników z siedmiu powiatów województwa małopolskiego. Konkurs został zorganizowany przez Małopolskie Cen- trum Kultury „SOKÓŁ” w Nowym Sączu oraz Zespół Regio- nalny „SPOD KICEK” z Mordarki. Jak podkreślają organiza- torzy Konkurs ma na celu ochronę i popularyzację folkloru muzycznego regionów etnograficznych Małopolski oraz zainteresowanie dzieci i młodzieży tradycyjnym muzyko- waniem i śpiewem ludowym. Dorota Stasik 2 Stowarzyszenie „Nowy Juszczyn” listy i zarazem gitarzysty Roberta Wiewióry. Artystę wspo- magał swym akompaniamentem a także śpiewem Paweł Płaza. Panowie zaprezentowali wiele utworów znanych polskich i zagranicznych gwiazd muzyki rozrywkowej, któ- re chętnie nucone były także przez publiczność, w więk- szości stanowiącą oczywiście kobiety. Nie zabrakło także kilku utworów z debiutanckiej płyty Roberta Wiewióry o zmysłowym tytule - „Zapach marzeń, która wydana zo- stała w ubiegłym roku. Warto wspomnieć, że Pan Robert jest także wokalistą i kontrabasistą w Kapeli Góralskiej „Kosor”. Natomiast jego kompan - Paweł Płaza jest absol- wentem Państwowej Szkoły Muzycznej w Żywcu. Gra on w zespole„Whisky” z Węgierskiej Górki. Katarzyna Bartyzel Miejska Biblioteka Publiczna w Makowie Podhalańskim KONKURS RECYTATORSKI SZKOŁ PODSTAWOWYCH Młodzi recytatorzy wybrani do konkursu jako repre- zentanci poszczególnych szkół podstawowych działa- jących na terenie naszej gminy spotkali się 7 marca, tym razem w makowskiej Miejskiej Bibliotece Publicznej, pod- czas gminnego etapu Powiatowego Konkursu Recytator- skiego Szkół Podstawowych. Swoje interpretacje utworów poetyckich i fragmentów prozy prezentowało 28 uczniów w dwóch kategoriach: klas | - IV i klas V - VII. Wśród nich jury (w składzie: Anna Bukowiec - polonista, Monika Banaś - polonista) postanowiło nagrodzić: w kategorii klas |- IV (11 uczestników) I miejsce - Laurę Smyrak z ZS w Makowie P., Il miejsce - Bartłomieja Ożóg z SP w Żarnówce, Ill miejsce Maximiliana Zgudę z ZS w Juszczynie, oraz Wyróżnieniami: Antoninę Hojdę z ZS w Makowie P, Milenę Kolobius z SP w Wieprzcu i Annę Stanaszek z SP w Kojszówce. W kategorii klas V - VII (17 uczestników) laureatami zo- stali: zdobywając I miejsce - Tomasz Grzechynka z SP w Jusz- czynie, Il miejsce - Julia Szczepaniak z SP w Żarnówce, Il miejsce - Joanna Stasik z ZS w Makowie P. oraz Wyróżnienia otrzymali: Oliwia Kaczmarczyk z SP w Białce, Alicja Bałos z SP w Wieprzcu i Zuzanna Kudzia z SP w Grzechyni. Wszyscy uczestnicy otrzymali pamiątkowe dyplomy a laureaci także nagrody rzeczowe ufundowane przez na- szą Bibliotekę. W kolejnym, powiatowym etapie konkursu, naszą gmi- nę reprezentowali: - w kategorii | - IV Laura Smyrak i Bartłomiej Ożóg oraz - w kategorii V - VII Tomasz Grzechynka i Julia Szczep- niak. Tegoroczny finał recytatorskich zmagań uczniów ze szkół podstawowych działających na terenie powiatu suskiego miał miejsce 14 marca w makowskim Domu Kultury. Wybrani w eliminacjach gminnych lub miejskich przedstawiciele każdej z gmin naszego powiatu stanęli w szranki podczas XIX Powiatowego Konkursu Recytator- skiego Szkół Podstawowych w dwóch kategoriach: klas I — IVi klas V — VII. 35 uczestników, oprócz poezji, miało za zadanie zacytować także fragment prozy. Prezentacje oceniane były przez jury w składzie: Jacek Milczanowski - aktor, Anna Bukowiec - emerytowany nauczyciel, Monika Banaś - polonista. Po wysłuchaniu wszystkich uczestników jury postano- wiło przyznać: - w kategorii klas I-IV (18 uczestników) I miejsce - Dawid Kostka (gm. Bystra - Sidzina) Il miejsce - Emilia Jopek (gm. Jordanów) Il miejsce - Anna Wilczyńska (gm. Zawoja) Wyróżnienie - Oliwia Kłoda (m. Jordanów) Wyróżnienie - Maja Kołodziejczyk (Sucha Beskidzka) Wyróżnienie - Laura Smyrak (gm. Maków Podhalański) Wyróżnienie specjalne jury - Zofia Bogdan (gm. Zawoja) - w kategorii klas V - VII (17 uczestników) I miejsce - Emilia Urbaniec (gm. Stryszawa) Il miejsce - Martyna Latoń (gm. Budzów) Ill miejsce - Paulina Kołacz (gm. Budzów) Wyróżnienie - Weronika Woźnica (gm. Zawoja) Wyróżnienie - Julia Durmała (Sucha Beskidzka) Wyróżnienie - Martyna Bachul (gm. Jordanów) Wyróżnienie specjalne jury - Adam Kołodziejczyk (gm. Jordanów). Wszyscy uczestnicy zostali nagrodzeni pamiątkowymi dyplomami i nagrodami rzeczowymi. Organizatorami konkursu byli: Miejska Biblioteka Pu- bliczna w Makowie Podhalańskim i Starostwo Powiatowe w Suchej Beskidzkiej. POZNASZ MBP w Makowie Podhalańskim KONKURS RECYTATORSKI SZKOŁ GIMNAZJALNYCH W czwartek 12 kwietnia rozstrzygnięty został gminny etap Powiatowego Konkursu Recytatorskiego Szkół Gim- nazjalnych. Recytacjom fragmentów prozy i utworu po- etyckiego przysłuchiwały się polonistki - Panie Anna Bu- kowiec i Monika Banaś. Najlepszym recytatorem wśród uczestników okazał się Paweł Stasik reprezentujący Zespół Szkół w Makowie Podhalańskim. Kolejno uplasowały się uczennice Szkoły Podstawowej w Białce: Martyna Szczepaniak, Anna Głu- szek i Klaudia Marszałek. Tych czworo gimnazjalistów re- prezentować będzie naszą gminę na etapie powiatowym konkursu, który odbędzie się 26 kwietnia w Budzowie. Ży- czymy powodzenia! Katarzyna Bartyzel Miejska Biblioteka Publiczna w Makowie Podhalańskim FINAŁ POWIATOWEGO TURNIEJU „MŁODZIEŻ ZAPOBIEGA POŻAROM” 23 marca 2018 roku w Komendzie Powiatowej Pań- stwowej Straży Pożarnej w Suchej Beskidzkiej odbyły się eliminacje powiatowe do Ogólnopolskiego Turnieju Wie- dzy Pożarniczej „Młodzież zapobiega pożarom' Naszą szkołę w kategorii szkoły podstawowej reprezentował uczeń z klasy VI b Kacper Knap. Turniej rozpoczął się o go- dzinie 10:00 częścią pisemną, a pierwsza piątka kwalifiko- wała się do odpowiedzi ustnych. Dzięki bardzo dobremu przygotowaniu, Kacper uzyskał najwyższą ilością punktów i awansował do części ustnej. Nie dając szans rywalom, jako najlepszy uczeń w kategorii szkoły podstawowej, wy- grał Powiatowy Konkurs Pożarniczy. Wszyscy uczestnicy konkursu otrzymali z rąk Pana Starosty Suskiego dyplomy za udział, a pierwsza trójka dyplomy oraz nagrody rze- czowe. Eliminacje wojewódzkie odbędą się 28 kwietnia w Wieliczce. Natasza Rembielak, Krzysztof Myszogląd Szkoła Podstawowa w Białce PROJEKT UNIJNY POWER - PONADNARODOWA MOBILNOŚĆ KADRY EDUKACJI SZKOLNEJ „WSPOŁPRACA JAKO DROGA DO SUKCESU EDUKACYJNEGO” z SZKOLE PODSTAWOWEJ W GRZECHYNI W Szkole Podstawowej w Grzechyni realizowany jest projekt POWER- PONADNARODOWA MOBILNOŚĆ KADRY EDUKACJI SZKOLNEJ „WSPÓŁPRACA JAKO DROGA DO SUKCESU EDUKACYJNEGO - DOSKONALENIE UMIEJĘT- NOŚCI KREOWANIA EFEKTYWNEGO WSPÓŁDZIAŁANIA". Koordynatorem projektu jest Dominika Harańczyk. Jego celem kluczowym jest wzmocnienie kompetencji zawo- dowych i kluczowych osób z wykorzystaniem programów mobilności ponadnarodowej. W ramach programu POWER nauczyciele Szkoły Pod- stawowej w Grzechyni udali się na szkolenie zagraniczne pt. "Dynamiczne nauczanie które odbyło się w Granadzie (Hiszpania) i trwało od 12.02-16.02.2018r. Dzięki szkoleniu nauczyciele mogą zwiększyć dynamikę prowadzonych za- jęć. Nauczyciele nabyli umiejętności, które usprawnią pro- ces edukacyjny, pozwolą na redukcję tzw. sytuacji trud- nych oraz stresu z nim związanego, zachęcanie uczniów do większej asertywności, a także aktywnego uczestnic- twa w zajęciach. W ramach szkolenia nauczyciele odwiedzili szkołę I.E.S. Gómez Moreno, gdzie z sukcesem stosowane są niekonwencjonalne /dynamiczne metody nauczania. Dominika Harańczyk Szkoła Podstawowa w Grzechyni Pod takim hasłem 22 marca obchodziliśmy w naszej szkole Święto Matematyki przygotowane przez panią Wio- lettę Kasprzyk wspólnie z uczniami klasy VII, którzy biorą udział w zajęciach unijnych z matematyki w ramach reali- zowanego projektu „NN — Nowoczesna Nauka" Celem imprezy było udowodnienie, że matematyka to nie tylko trudne zadania, „suche liczby” i abstrakcyjne figu- ry, ale również znakomita zabawa i pasjonująca przygoda. Przewodnim utworem i jednocześnie mottem spotka- nia po raz kolejny była piosenka pt. „Taki mały, taki duży może matmę znać”. Przedstawiciele poszczególnych zespołów z klas IV-VI rywalizowali ze sobą w kilku kategoriach — łamali głowy nad krzyżówką matematyczną, odgadywali kalambury, tropili mistrza tabliczki mnożenia, prezentowali przygoto- wane wcześniej ciekawe plakaty tematyczne. Duże zainte- resowanie wzbudziła nowa tegoroczna konkurencja — po- kaz mody matematycznej. Uczniowie wykazali się w niej ogromnym poczuciem humoru i pomysłowością, prezen- tując oryginalne kreacje przy odpowiedniej choreografii, oprawie słownej oraz muzycznej. Okrzyk matematyczny był ostatnim zadaniem konkur- sowym, po którym nauczycielskie jury wyłoniło zwycięz- ców. Medalami nagrodzeni zostali: klasa Vlb (miejsce 1.), Vb (miejsce 2.), Vla (miejsce 3.), natomiast pozostali uczest- nicy otrzymali słodkie upominki. Dobre przygotowanie zespołów, zaangażowanie w ry- walizację oraz sprawna organizacja sprawiły, że matema- tyczne zmagania były znakomitą zabawą. Jesteśmy przekonani, że ten dzień na długo pozostanie w pamięci wszystkich uczniów i zachęci do nauki mate- matyki. Mamy też nadzieję na kontynuowanie obchodów Święta Matematyki w następnych latach, a więc... do zo- baczenia za rok! Wioletta Kasprzyk oraz uczennice: N. Janiczak, A. Zajda, Szkoła Podstawowa w Juszczynie OBCHODZILIŚMY ŚWIATOWY DZIEŃ ZDROWIA W piątek 6 kwietnia obchodziliśmy w oddziałach przedszkolnych naszej szkoły Światowy Dzień Zdrowia. Celem uroczystości było przybliżenie dzieciom tematyki zdrowotnej, kształtowanie postawy wobec ochrony zdro- wia i zachowań prozdrowotnych. Wszystkie przedszkolaki brały udział w dyskusji i odpowiadały na pytanie,Co to jest zdrowie?" Starszaki przyniosły na zajęcia warzywa i wyko- nały wiosenne kanapki oraz wzięły udział w zabawie „Po- smakuj i zgadnij, co to?”. Średniaki ćwiczyły prawidłowe szczotkowanie zębów, wykonały plakat pt.,Dbamy o zdro- wie” oraz uczestniczyły w zajęciach pt. „Ruch to zdrowie”. Natomiast dzieci z najmłodszej grupy uczyły się dzielić produkty żywnościowe na zdrowe i niezdrowe. Doświad- czały eksperymentu pt. „Na tropie witaminy C” - szukały witaminy C w soku z kartonika, w tabletce rozpuszczalnej z witaminami oraz w soku wyciśniętym z pomarańczy. Do datkowo realizowały program „Kubusiowi Przyjaciele Na- tury” - Poznajemy witaminy. Katarzyna Stopka, Szkoła Podstawowa w Juszczynie „PRZEBUDZENIE WIOSENNE” W SZKOLE PODSTAWOWEJ W GRZECHYNI 18 marca 2018 roku w Szkole Podstawowej w Grzechy- ni odbył się Kiermasz Wielkanocny pod hasłem „Przebu- dzenie wiosenne" Mimo jeszcze zimowej aury, na szkolnej sali gimnastycznej, zebrali się licznie mieszkańcy Grze- chyni by obejrzeć artystyczne widowisko w wykonaniu uczniów i przedszkolaków. FRZE h EM MLS 14 + JR r" DJ j Ę IE " Pani Dyrektor Izabela Łoś serdecznie powitała przyby- łych gości: radnego powiatu pana Michała Surmiaka, rad- nego gminy pana Adama Głuszka, sołtys Grzechyni panią Kazimierę Moćko, nauczycieli, rodziców, którzy przybyli z bliskimi by uświetnić tę uroczystość. Wstępem do po- witania wiosny był występ najmłodszych dzieci przygo- towany przez panie M. Groń i R. Pietraszek. Przedszkolaki śpiewem i tańcem nawoływały uśpioną jeszcze przyrodę do pobudki i rozkwitu. Następnie uczniowie klas I — Ill SP w mini spektaklu teatralnym przebudzili Wiosnę, piosenką uświetnili jej przyjście. Mała Wiosna w dżinsowej kurtecz- ce, z bukietem żonkili w dłoni i ukwieconym wianku przy- wołała wiosenny deszczyk, wiaterek i słońce. Reżyserami spektaklu były panie M. Sulka, A. Zguda, M. Kawula. Po występie młodszych uczniów na scenie zaprezentowała się szkolna grupa teatralna pod opieką pań J. Wójcik i A. Lasy — Ostruszki w tytułowym spektaklu. Młodzi aktorzy w sposób zabawny i lekki opowiedzieli historię Jana, który zapadł na dziwną chorobę — zimowe odrętwienie. Mimo licznych starań najbliższych mu osób i zwierzęcych przy- jaciół, nikt nie był w stanie przebudzić śpiącego, dopiero z pierwszymi promieniami marcowego słońca, pod doty- kiem dłoni Wiosny Jan otworzył oczy. Spektakl niezwykle podobał się zebranym. Artystów nagrodzono gromkimi brawami. Na scenie wystąpiła też szkolna grupa taneczna, energetyczny taniec dziewcząt w choreografii pani Renaty Pietraszek zachwycił publiczność. Na koniec pani Dyrek- tor złożyła wszystkim zebranym świąteczne życzenia i za- chęciła do wspólnego biesiadowania przy aromatycznej kawie i domowych wypiekach, a także do odwiedzenia stoisk pełnych świątecznych rozmaitości. Na gości czeka- ły ręcznie wykonane przez rodziców, piękne i niezwykle kolorowe stroiki wielkanocne, palmy, kosze kwiatów wio- sennych, zajączki, kurczaczki, jajka zdobione i wiele innych świątecznych ozdób. Dochód z ich sprzedaży przeznaczo- no na cele szkoły. Wszystkim którzy przyczynili się do uświetnienia tego dnia niech bliskie będą słowa: „człowiek jest wielki, nie przez to, co posiada, lecz przez to, kim jest; nie przez to, co ma, lecz przez to, czym dzieli się z innymi". Maria Sulka Szkoła Podstawowa XXVI MIEDZYNARODOWY BIEG ULICZNY PO ZIEMI MAKOWSKIEJ Międzynarodowy Bieg Uliczny po Ziemi Makowskiej jest pierwszym etapem Triady Powiatu Suskiego (kolejne to: IV Półmaraton Fantoma - Bieg pod Groniem o Puchar Wójta Gminy Stryszawa - Marsz Nordic Walking o Puchar Przewodniczącej Rady Gminy Stryszawa - termin 1 wrze- śnia 2018; IV Charytatywny Bieg Niepodległości - w Ze- mbrzycach - termin 10 listopada). W sobotę 26 maja 2018 roku już po raz 26 entuzjaści czynnego wypoczynku na świeżym powietrzu będą mie- li okazję spotkać się podczas Międzynarodowego Biegu Ulicznego po Ziemi Makowskiej. Zawodnicy biorący udział w imprezie startować będą w 33 kategoriach, na dostoso- wanych do wieku uczestników trasach. Tegoroczną inno- wacją jest zmiana atestowanej trasy Biegu Głównego na 10 km oraz wprowadzenie dwóch nowych kategorii Biegu — na dystansie 5 km oraz MARSZ NORDIC WALKING, w któ- rych zawodnicy wspólnie wystartują o godz. 10.30. Mamy nadzieję, że mieszkańcy naszej gminy licznie będą dopingować uczestników biegu, którzy przyjeżdżają do nas z wielu zakątków Polski a także z zagranicy. Później na linii startu (od godz. 13.00) staną przedszko- laki a po nich kolejni zawodnicy podzieleni na poszczegól- ne kategorie wiekowe. Zawody odbędą się bez względu na warunki pogodowe. Informujemy, że w związku z przebiegiem trasy XXVI Międzynarodowego Biegu Ulicznego po Ziemi Makow- skiej przez ulice Makowa Podhalańskiego nastąpią utrud- nienia w ruchu kołowym w dniu imprezy 26.05.2018 roku w godz. 10.00 - 12.30. Trasa przebiegać będzie nastę- pującymi ulicami (2 pętle): ul. Kościuszki, ul. Kopernika, ul. Szpitalną, ul. Sienkiewicza, Rynek, ul. Kochanowskie- go, al. Świerkowa, ul. Poniatowskiego, ul. Kwiatowa, ul. Krasickiego, ul. Krzywa, al. Świerkowa, ul. Kochanow- skiego, Rynek, ul. Sienkiewicza, ul. Szpitalna, ul. Kościusz- ki, ul. Moniuszki, ścieżka mineralna w ciągu ul. Jodłowej, ul. Jodłowa, ul. Żeromskiego (nawrót), ul. Żeromskiego, ul. Jodłowa, prosto ścieżka mineralna w ciągu ul. Jodło- wej, ul. Jodłowa, ul. Moniuszki, ul. Kościuszki do mety. TRIADA PUWIATU SUSKIEGU BNEETTACTMKY YU. AB sj MB ct ZSid 26.05.2018 MAKÓW P BIEŃ MEPOFLEBŁOŚCI -. a M SZEWC MEMO ZW k_ p o ł p mas CEA | ULICZNY MIĘDZYNARODOWY za R S J A BIEG ULICZNY h EE) 4 „ le . - 6 m | Eni 5 4 Ę PÓŁMARATEN Ń A FANTOMA TRIADA XXVI MIĘDZYNARODOWY BIEG ama ULICZNY PO ZIEMI MAKOWSKIEJ 6 ję PUWIAT u BIEG GLOWNY 10km 4 -_5U ŚKIEGD BIEG MOCNI POMOCNI 5km 01.09.2018 KURÓW PÓŁMARATON FANT©MA |, IV POLMARATOM FANTOMA PÓLMARATON 21KM BIEG POD GROINIEM 6,5km MARSZ NORDIC WALKING 6,5km MARSZ NORDIC WALKING 5km 10.112018 ZEMBRZYCE IV CHARYTATYWNY BIEG NIEPODLEGLOŚCI BIEG GŁÓWNY fikm SZYBKA PIĄTKA 5km BIEG RODZINNY 2km MARSZ NORDIC WALKING 2km i 5km Zawodnicy, którzy wezmą udział we wszystkich trzech imprezach sportowych, otrzymają pamiątkowe statuetki oraz dyplomy TRIADY POWIATU SUSKIEGO. Przypominamy, iż trwają już zapisy on-line do biegu głównego XXVI Międzynarodowego Biegu Ulicznego po Ziemi Makowskiej. Aby znaleźć się na liście startujących już teraz, należy dokonać zapisu na stronie interneto- wej. http://www.festiwalbiegowy.pl/rejestracja-XXV|- miedzynarodowy-bieg-uliczny-po-ziemi-makowskiej/ lub na stronie internetowej biblioteki lub na facebooku https://www.facebook.com/makowskakultura. Również tam znaleźć można regulamin zawodów. Mamy nadzieję, że każde z sołectw naszej gminy bę- dzie reprezentowane przez liczne grono swych mieszkań- ców. Ciekawe będzie zapewne podsumowanie, z którego wyniknie, w którym z nich największy procent mieszkań- ców lubi biegać i zachęca skutecznie do tego swoje po- ciechy. Iwona Staśkiewicz Katarzyna Bartyzel MBP - Dom kultury w Makowie Podhalańskim REJONOWE ZAWODY W DRUŻYNOWYM TENISIE STOŁOWYM Na początku II półrocza reprezentacje chłopców i dziewcząt ze Szkoły Podstawowej w Białce, wzięły udział w zawodach rejonowych. lgrzyska Młodzieży Szkolnej w Drużynowym Tenisie Stołowym zostały rozegrane w dniu 02.03.2018 roku. Tradycyjnie miało to miejsce w sali sportowej „Gorce” W wyniku losowania chłopcy pierwsze spotkanie zagrali z reprezentacją Myślenic, a dziewczęta z SP z To- karni. Po zaciętym boju uczniowie naszej szkoły musieli uznać wyższość rówieśników. Kolejne spotkania również nie należały do łatwych. Wymagający przeciwnicy w każ- dym spotkaniu dawali możliwość zdobywania nowych doświadczeń i wzbogacania warsztatu technicznego naszych uczniów. Ostatecznie dziewczęta wywalczyły V miejsce, a chłopcy miejsce VI. Nie zwracając uwagi na po- tknięcia i przegrane mecze, wszyscy reprezentanci naszej szkoły wyjechali zadowoleni ze swojej postawy, a przede Ii = r zd — | F=] | aj | si.) 4 "= maa procentują w przyszłości. Krzysztof Myszogląd, Natasza Rembielak Szkoła Podstawowa w Białce BIAŁKA ZDOMINOWAŁA ZAWODY POWIATOWE W NARCIARSTWIE ALPEJSKIM Tegoroczne powiatowe zawody w narciarstwie odbyły się 6 lutego 2018 roku. Organizatorzy idealnie trafili z po- godą. Gruba pokrywa śnieżna i przymrozek w granicach -18 stopni pozwoliły komfortowo rozegrać rywalizację. Pomimo zimna, do zawodów przystąpiło 16 reprezentan- tów naszej szkoły. Startowali w różnych kategoriach wie- kowych i grupach ze względu na płeć. Począwszy od naj- młodszych rywalizujących w „Nadziei Powiatu Suskiego” zarówno dziewczęta jak i chłopcy, radzili sobie rewelacyj- nie. Niestety nikomu nie udało się wywalczyć awansu na finały wojewódzkie. W najstarszej grupie wiekowej ucznio- wie naszej szkoły pokazali, że coroczne starty i zdobywa- ne doświadczenie przynosi efekty. W kategorii dziewcząt, jedyna startująca ze Szkoły Podstawowej w Białce, Sylwia Czarny zdobyła awans na zawody wojewódzkie. W kate- gorii chłopców uczniowie naszej szkoły zdominowali za- wody. Spośród 8 miejsc premiowanych awansem do dal- szej rywalizacji, zdobyli aż 5. Taki wynik to historyczne osiągnięcie, gdzie na 7 startujących tylko 2 nie przeszło do finału. W środę, 7 marca 2018 roku, uczniowie naszej szkoły wyruszyli, aby reprezentować powiat suski na Zawodach Wojewódzkich w Narciarstwie Alpejskim. Tradycyjnie finał odbył się na stoku w Kluszkowcach. Dobra pogoda i słoń- ce, które momentami przebijało się spod chmur, pozwa- lały cieszyć się jazdą. Warto zaznaczyć, że z 16 osobowej reprezentacji, aż 6 zawodników to uczniowie Szkoły Pod- stawowej w Białce. Po przybyciu na miejsce, odebraniu numerów startowych i karnetów, ufundowanych przez Urząd Miejski w Makowie Podhalańskim, wszyscy ochoczo ruszyli na stok. Do dyspozycji mieli 9 tras zjazdowych, więc każdy mógł swobodnie sprawdzić warunki i dostosować swój styl jazdy. Na trasie slalomu najpierw wystartowały dziewczęta. Wśród 90 uczestniczek walczyła Sylwia Czar- ny, która stawiając wszystko na jedną kartę, wypadła z tra- sy i nie ukończyła zjazdu. Jak się później okazało, w tym miejscu trasa była tak trudna technicznie, że 20 dziewcząt znalazło się w tej samej sytuacji co nasza zawodniczka. Po półgodzinnej przerwie na starcie stanęli chłopcy. Spośród 96 uczniów, aż 5 było z Białki. Większość z nich pierwszy raz startowała na tak dużej imprezie. Udało im się jednak wygrać z tremą i zakończyć zjazd bez upadku. Zdobyte doświadczenie na pewno zaprocentuje w przyszłym roku. Optymizmem napawa fakt, że są to uczniowie klasy VII i II gimnazjum. Krzysztof Myszogląd, Natasza Rembielak Szkoła Podstawowa w Białce WIELKIE PŁYWANIE W TARNOWIE Dnia 23 marca 2018 r. odbył się w Tarnowie finał wo- jewódzki Igrzysk Młodzieży Szkolnej w Pływaniu. Szkołę Podstawową w Białce reprezentował uczeń klasy Il a gim- nazjum — Dominik Biernacki. Był to jego debiut w tego typu zawodach. Nasz reprezentant zmagał się z innymi zawodnikami prezentującymi styl motylkowy. Wszyscy uczestnicy zaprezentowali bardzo wysoki po- ziom. Niestety nasz uczeń nie uplasował się w pierwszej dziesiątce. Był to jednak udany start, Dominik dał z siebie wszystko, aby osiągnąć jak najlepszy wynik. Mamy nadzie- ję, że także w przyszłym roku będzie miał możliwość ry- walizacji w zawodach pływackich, a nabyte doświadczenie przyczyni się do jeszcze lepszego wyniku niż w tym roku. Sabina Biernacka Szkoła Podstawowa w Białce ŻE SPORTOWEGO PAMIĘTNIKA... Marzec obfitował w kilka imprez sportowych, w któ- rych z sukcesem uczestniczyli juszczyńscy uczniowie. 7 marca 2018 r. - podczas wojewódzkich zawodów w narciarstwie alpejskim w Kluszkowcach uczeń naszej szkoły Gabriel Woźny uplasował się w połowie stawki, zdo- bywając 58. miejsce. We wcześniejszych zawodach rangi powiatowej Gabriel Woźny okazał się być najlepszy w gro- nie gimnazjalistów - zdobył 1. miejsce i tym samym tytuł Mistrza Powiatu Suskiego. Dwa dni później - 9 marca 2018 r. - odbyły się gmin- ne zawody w mini-siatkówce dziewcząt szkół podstawo- wych. Drużyna dziewcząt z juszczyńskiej podstawówki, w składzie: Marta Bobak, Anna Grzechynka, Natalia Bo- gacz, Natalia Kaczmarczyk, Karolina Cebula, Kinga Guzik, Amelia Korzeniowska, Julianna Kaczmarczyk, Paulina Gu- zik, Oliwia Borowy i Anna Sala, zdobyła Mistrzostwo Gminy i awansowała do półfinałów powiatowych. Po zaciętej wal- ce w półfinale dziewczęta uległy zawodniczkom z Budzo- wa, które ostatecznie wywalczyły tytuł Mistrzyń Powiatu Suskiego. 21 marca 2018 r. odbył się Gminny Turniej Bezpie- czeństwa Ruchu Drogowego. Uczniowie musieli poradzić sobie z częścią teoretyczną (testem z wiedzy o ruchu dro- gowym) oraz praktyczną, obejmującą jazdę na rowerze po torze przeszkód oraz udzielanie pierwszej pomocy przed- medycznej osobie poszkodowanej. W kategorii szkół podstawowych drużyna w składzie: Kinga Guzik, Natalia Bogacz, Szymon Guzik i Maciej Kam- pe zdobyła 4. miejsce, natomiast gimnazjaliści w składzie: Natalia Polak, Jan Drobny oraz Michał Jabcoń uplasowali się na 2. miejscu, przegrywając z drużyną z Makowa. 23 marca 2018 r. - w Mistrzostwach Województwa Ma- 15 łopolskiego w Pływaniu, które odbyły się w Tarnowie, wal- czyli uczniowie Małgorzata Kaczmarczyk - która wcześniej zdobyła 3. miejsce w stylu klasycznym na szczeblu powia- towym oraz Gabriel Woźny — zwycięzca szczebla powiato- wego w stylu grzbietowym. Nasi uczniowie w zawodach wojewódzkich zdobyli kolejno: Małgosia Kaczmarzyk — 20. Miejsce, a Gabryś Woźny — 19. miejsce. Wszystkim zawodnikom serdecznie gratulujemy! Agnieszka Stasik, SP Juszczyn Z DAWNEJ PRASY Przyjaciel ludu nr 12 z 17.03.1912r. Maków. Rzadko znaleźć można tak nisko moralnie stojącą, tak fanatycznie sklerykalizowaną, zupełnie zżydziałą okolicę, jaką jes nasza okolica makowska. O co tylko potrącisz, z czem się spotkasz, wszystko cuchnie zgnilizną moralną. Zgniła jest atmosfera życiowa tutej- szej ludności, a gospodarka publiczna zabagniona. Maków! Któż z przebywających choć jakiś czas w tem miasteczku, nie zatrząsł się ze wstrętem i grozą na widok tego, co się tu dzieje? Pijaństwo i rozpusta rozpanoszyły się w okropny sposób. Idź kiedy chcesz, zawsze znajdziesz pełno ludzi w tutejszych szynkach, nawet przez sumę tłumy zalegają wyszynki, a co tu przepije się przez całą niedzielę, toby druga Skawa po- 16 one = | Ag: z AUM wstała, ale taka, żeby można po niej galarami jeździć. Poziom umysłowy ludności stoi poniżej zera. Śmiało można powiedzieć, że tutaj egipskie ciemności panują. Ale kochany Maków, stolica żydowska, szczyci się tem, że jest placówką chrześcijańskich-socjałów i że nie ma prawie ludowców. A tego znienawidzonego Stapińskie- go, toby w łyżce wody utopili! Co jakiś czas przyjeżdża za to jakiś apostoł w osobie ks. Mytkowicza i Horowit- za z Krakowa i ujeżdża sobie na masonach i ludowcach 17 marzec - kwiecień 2018 i w ogóle na każdej plejadzie <burzyciel ładu i porząd- ku społecznego>, jak ich ci misjonarze chrześcijańsko socjalni nazywają. Bibuły klerykalnej co tydzień stosy przywożą kra- kowskie pociągi. Do 150 egzemplarzy „Głosu Ludu”, rozprzedają pod kościołem po każdej sumie ajenci ko- ścielni. Nie dziw przeto, że lud wychowany na tej prasie klerykalnej, zatruł w sobie wszelką moralność i etykę publiczną. Daleko słyną Makowianie jako pierwsi zdrajcy i sprzedawczyki przy wszelkich wyborach. Za wiadro piwa, można kupić głosy, zwłaszcza z części śródmie- ścia. Słynny był Maków podczas ostatnich wyborów do parlamentu. Na wiece w strażnicy szli ławą i hańbowa- li każdemu bez wyjątku kandydatowi. Ryki jak gromy rozlegały się po wielkiej Sali, a potem pisało się, że <całe zgromadzenie odbyło się w poważnym nastroju i porządku>, jak to opisali klerykali ów osławiony więc 30.04.1911r. Gdy przyszła niedziela, to Makowianie wyjeżdża- li wagonami i wozami w okolicę na agitację, jedynie w tym celu, żeby innym rozbijać zgromadzenie. Utwo- rzył się cały legion dobrze wytresowanych hyjen wy- borczych, których celem było szkalować ludowców i wieszać psy na Stapińskim. A kto najwięcej agitował? Przeważnie młodzi 18- albo 20-letni młodzieńcy. Ci w Makowie mieli i mają najwięcej do gadania. Do tego legionu agitatorów należała garść ludzi bez prawa gło- su. To też w całej okolicy znani są Makowianie pod na- zwą <barszczy makowskich>, którą to nazwą okoliczne włościaństwo określa sławetnych łyków makowskich. <Maków nie wart funta kłaków> - powtarza tutejszy Zagłoba, malarz Stopa. Taki jest Maków. Na większą jego chlubę trzeba dodać, że siedzi po uszy w żydow- skiej kieszeni. Żydzi to najwięksi panowie i bogacze. Mają oni w swym ręku wszystkie intratne firmy i przed- siębiorstwa i trzęsą całą gminą, ba! Nawet i okolicą. Istnieje w Makowie Koło T.S.L. (Stronnictwo Ludo- we), lecz ogranicza się ono do wypożyczania książek dzieciom, poza tem ani jednego odczytu. Widocznie światli kierownicy tego Koła są zdania, że nie są po- trzebne ludowi żadne odczyty. L. Skowroński. Z dni grozy i walk o niepodległość 1914 – 1915 (fragment) W sprawie zorganizowania nowej delegatury N.K.N. (Naczelny Komitet Narodowy) w Makowie koło Suchej wysłany zostałem 20 marca 1915r. z Wiednia i zaopa- trzony w potrzebne legitymacje władz cywilnych i wojskowych, odbyłem tę kilkudniową podróż bardzo ochotnie, powodowany także niemało ciekawością, na- ocznego przekonania się, co się tam w Galicji dzieje po tylu miesiącach niebytności. Przez Kraków tylko prze- jechałem a przenocowawszy w Żywcu, na drugi dzień rano stanąłem w Makowie. Na wielu stacjach wymija- łem pociągi przepełnione wojskiem, zdążającem rów- nież ku frontowi bojowemu między Nowym Sączem a Gorlicami. Bo i w Galicji i w Karpatach fronty od kilku miesięcy ustaliły się, nie przynosząc żadnej odmiany. Maków, miłe miasteczko podgórskie, był przez wojnę zniszczony i wyludniony. Trudno było z kimkolwiek na- wiązać jakiś stosunek, tab wszyscy byli przygnębieni i z obawą wyrażali się o przyszłości. Depesza posła Dra Marka, przewodniczącego sekcji organizacyjnej N.K.N. zapowiadała na ten dzień więc w Makowie, tymczasem oprócz mnie nikt nie przybył, ograniczyłem się więc tylko do wywiadów, kogo by tam można było dele- gatem ustanowić. Wskazano mi sędziego p. Wilhelma Ursela, z którym się w tym wględzie porozumiałem a resztę czasu wolnego aż do odejścia pociągu o g. 12-tej w nocy spędziłem w domu pana Jana Lankaua, plutonowego sztabowej kampanii generała Durskiego, później zajętego w szkole podoficerskiej w Marma- rosz-Sziget. Na opowiadaniu o wypadkach wojennych szybko nam czas zeszedł, poczem wśród ciemniej nocy wyruszyłem na dworzec. Jagielońska Biblioteka Cyfrowa. Gazeta Podhalańska nr 5 z 01.02.1925r. Echa z pod Babiej Góry. (Z Makowa) Podniecony pochlebnym o Makowie artykułem p. Dra Kipty w jednym z ostatnich numerów Gazety Pod- halańskiej, pragnę o postulatach i bolączkach podba- biogórskiej okolicy, skąd pochodzę, skreślić kilka słów, które wiążą się także z potrzebami całego Podhala. Wzmiankę, że „Maków się rusza”, uważam za złudzenie, którego doznać musiał autor patrząc na to ruszanie się Makowa z dalszego punktu widzenia, albowiem sam Maków (miasto) śpi – a, że tam od czasu do czasu coś się zorganizuje, to jest to kroplą w morzu ogólnych po- trzeb, bolączek i postulatów natury ogólno gospodar- czej – i tak: 1) Samo miasteczko Maków dotąd – po poża- rze w r. 1916 – próżno czeka na odbudowę. Były wprawdzie ku temu zabiegi i w r. 1917 czy 1918 b. parlament austriacki na wniosek posła J. Rusina przeznaczyć miał na cele tej odbudowy Makowa sumę 120.000 koron subwencji z funduszów pań- stwowych, jednak owej subwencji nie uzyskano z powodu upadku Austrii – więc też uzyskane po- tem pomniejsze kwoty na cele odbudowy musiał Komitet odbudowy spalonego Makowa obrócić na zapomogi doraźne dla pogorzelców, a po powsta- niu Polski nie było i nie ma na to pieniędzy. Tymcza- sem niecierpiąca zwłoki sprawa odbudowy Mako- wa jest wciąż jeszcze niezagojoną bolączką i przez kreowanie w Makowie starostwa nabrała jeszcze większego znaczenia. Przybyło urzędów, bo oprócz samego starostwa jest tu inspektorat skarbowy, ko- misarjat policyjny, inspektorat szkolny, (ten ostatni pomieszczony w Suchej), a władze te dano nie po to chyba, żeby przysporzyć licznym tu karczma- rzom i kupcom, przeważnie Żydom, dochodów w czasie obfitszych nieco jarmarków makowskich i wzmożonego ruchu ludności okolicznej w związku ze starostwem. Do odbudowy zatem Makowa i to rychlejszej nawołuje potrzeba większej ilości miesz- 18 Biuletyn informacyjny kań dla urzędników, jak i brak mieszkań dla ludności makowskiej, która skutkiem pożaru znalazła się bez dachu nad głową, co też powoduje drożyznę miesz- kań i tamuje rozwój m. Makowa. Obecnie gdy kwe- stią mieszkaniową i sprawą odbudowy wzgl. rozbu- dowy miast w Polsce zajmuje się na szerszą skalę nie tylko społeczeństwo, jako swoją bolączkę, ale także Sejm, Senat i Rząd, a Bank gospodarstwa kra- jowego z oddziałami budowlanymi w tym głównie celu powstał, nie od rzeczy będzie przypomnieć tę bolączkę makowską czynnikom miarodajnym i de- cydującym, skoro zarząd gminny m. Makowa prze- szedł w nowe (oby energiczniejsze) ręce. Mając na miejscu organa kontrolne władzy administracyjnej, pod ich opieką i kontrolą rada gminna makowska podjąć winna inicjatywę do odbudowy spalonego Makowa, a jeżeli nie ma na ten cel pieniędzy ani gmina, ani państwo, to obmyślić środki, zmierzają- ce do utworzenia u siebie funduszów budowlanych. Niechże ta rada nie śpi i coś działa. 2) Bardzo ważnym postulatem dla Makowa – choć w dalszym planie – to sprawa budowy elek- trowni, która sądzę, że dałoby się tu urządzić przy pomocy spółki akcyjnej lub kosztem kapitału zagra- nicznego, a nadto budowę kolejki elektrycznej do Zawoji. Zbudowanie w Makowie jakiejś fabryki np. zapałek lub innych wyrobów drzewnych byłoby też pożądane. Zaniechany jaz na Skawie i plac obszer- ny obok tegoż nadawałby się do tego, gdyż woda mogłaby wytwarzać prąd elektryczny, który służyć by mógł dla ruchu elektrowni, kolejki elektrycznej i fabryki zarazem. Piotr Wyrobek. Przewodnik po Polskich uzdrowiskach 1928r. Maków Małopolski, letnisko. Miasteczko powiatowe w woj. Krakowskim. Nad poz. morza 357 m. Leży nader malowniczo w okolicy górskiej, nad Skawą, na wdzięcz- nych wzgórzach, piotrosze zalesionych, przeważnie zaś pociętych falistemi smugami zagonów z wijącymi się rzędami drzew. Okolica mocno wytrzebiona z lasów. Powietrze czyste, dobra osłona, zwłaszcza od północy i wschodu. Stałych mieszkańców 4.600. W osobnych domkach letniskowych, w 2 pensjonatach oraz miesz- kaniach stałych mieszkańców – pomieszczeń na 400 rodzin. W r. 1927 bawiło około 1.200 osób, wraz z obo- zem przysposobienia wojskowego, na stale tu urzą- dzonym. Stacja kolejowa na miejscu. Poczta Maków Małopolski. Wodociąg, rzeźnia. Trzech lekarzy: dr Józef Żegleń, dr Błażej Uchacz i dr H. Lustgarten. Apteka na miejscu. Najbliższy lasek o 1 km. Piękne przechadzki. Piękne widoki. Wycieczki na Babią Górę. Kąpiele w by- strej Skawie. Sokół, koncerty Towarzystwa Muzyczne- go im. Moniuszki. Wieczorne ogniska przysposobienia wojskowego, ściągające tłumy letników. Maków jest ośrodkiem domowego hafciarstwa. Opłata gminna od rodziny 10 zł, od samotnych po 5 zł, urzędnicy o 50% mniej. Pensjonat 8 zł. 1 izba 30 – 50 zł, z kuchnią 70 – 90 zł. Restauracje, stołownie. Obiad 1 zł 80 gr. Wszystkie wytwory spożywcze na miejscu. Maków rosną jako let- nisko, powinien zdobyć się na większą czystość i po- rządek, a następnie kanalizację i elektrykę. Zwracać się o mieszkania do magistratu Makowa. Letnicy sa- dowią się także w trzech sąsiednich wsiach: Żarnówce, Grzechyni i Białej, wyciągniętych rzędem nad potoka- mi, wpadającemi do Skawy. Są one bliższe lasów, niż miasteczko, jeszcze lepiej osłonięte, a poniekąd nawet czystsze. Na południowym stoku Łysej Góry pod Mako- wem syndykat dziennikarzy krakowskich przystąpił do budowy domu wypoczynkowego. Nowa Reforma nr 171 z 1910r. W najzdrowszej stronie miasteczka Makowa po- wstało teraz kilka dosyć wygodnych mieszkań dla pań- stwa na lato. Maków oprócz rzeźwej Skawy, ma tę zaletę, że są blisko lesiste wzgórza, po których można, gdyż to chłopska i gminna własność, chodzić, ognie palić, cze- go czasem w pańskich lasach nie wolno. Bliższych wiadomości udziela chętnie ustnie i pi- semnie Klemens Kaczmarczyk, sklepikarz i właściciel domu na Zakręcie przy Makowie. Wypisu dokonał Jan Pawlik przy współpracy z p. Marią Polak z Makowa Dolnego. Maków Podhalański, kwiecień 2018r. 250 ROCZNICA KONFEDERACJI BARSKIEJ 29 lutego 2018 roku świętowaliśmy 250 rocznicę pierwszego polskiego powstania narodowego, bo taki była Konfederacja Barska. Zawiązano ją w Barze na Po- dolu w obronie naszej wiary, naszej wolności przeciw ingerencji rosyjskiego imperium w polskie sprawy. Caryca Katarzyna II wtrącając się w nasze sprawy występowała niby w obronie innowierców i zagrożo- nych wolności szlacheckich. Tymczasem wolności tych trzeba było bronić, ale przed rosyjskim imperium, bo przecież do Polski uciekali innowiercy z całej Europy. I nie dlatego, że było im tu źle. W Polsce znajdowali to- lerancję religijną i tutaj odpoczywali po pogromach. Ingerencja rosyjska zaczęła się od osadzenia na polskim tronie Stanisława Augusta Poniatowskiego, płatnego agenta imperatorowej Katarzyny II. Juliusz Słowacki w jednym ze swoich dramatów napisał „Pieśń Konfederatów”. Zaczyna się ona słowami: „Nigdy z królami nie będziem w aliansach nigdy przed mocą nie ugniemy szyji bo u Chrystusa my na ordynansach słudzy Maryji...” Z jakimi królami nie będziem w aliansach? Ano ta- kimi jak ten, który resztki polskiego wojska skierował do mordowania Konfederatów, a potem brał jurgielt 19 marzec - kwiecień 2018 SETNA ROCZNICA ODZYSKANIA NIEPODLEGŁOŚCI POLSKI - MAKOWIANIE W CZYNIE NIEPODLEGŁOŚCIOWYM Odzyskanie niepodległości Polski, z przyjętą ofi- cjalnie datą 11 XI 1918 r. , kiedy to Rada Regencyjna przekazała w Warszawie władzę i zwierzchnictwo nad wojskiem polskim Józefowi Piłsudskiemu, to jedno z najważniejszych wydarzeń w historii Polski. Wyzwolenie spod panowania wrogich zaborców: Rosji, Prus i Austro -Węgier, było spełnieniem ponad wiekowych dążeń i marzeń pokoleń naszych rodaków. Odzyskanie niezawisłości było skutkiem wielu okoliczności, jak klęska Niemiec i Monarchii Austriacko -Węgierskiej w I wojnie światowej oraz rewolucja bolszewicka w Rosji, która obaliła rządy carskie. Ważne w tej narodowej potrzebie Polaków było Orędzie amerykańskiego prezydenta Thomasa Wo- odrowa Wilsona z 8 stycznia 1918 r., w którym opowiada się, w punkcie 13, za utworzeniem niepodległego państwa polskiego z dostępem do morza i z zagwarantowanymi przez konwencję międzynarodową granicami. Jednak dominujące znaczenie dla odzyskania niepod- ległego bytu przez nasze państwo, miała walka orężna Polaków, napełnionych wielkim duchem patriotyzmu i aktywnie zaangażowanych w dzieło walki o wyzwolenie się spod obcego panowania, a także mądrość polityczna i determinacja ówczesnych przywódców walki o niepodle- głość: Józefa Piłsudskiego, Romana Dmowskiego, Ignace- go Paderewskiego. W czynnej walce o niepodległość piękne karty zapisali także makowianie. Tradycje patriotyczne i religijne były za- wsze żywe i przekazywane z pokolenia na pokolenie w ma- za zdradę i rozbiory. Mimo tego Konfederaci walczyli w obronie Rzeczypospolitej ponad cztery lata z prze- ważającymi siłami wrogów. Stoczyli około 500 poty- czek i dziesiątki większych bitew, w których łącznie wzięło udział blisko 100 000 Konfederatów. W bitwie jednorazowo zbierało się najwięcej ok. 20 000 po- wstańców. Jest tam i obrona Częstochowy, Lanckoro- ny, Krakowa, Okopów Świętej Trójcy, Baru i Chocimia. Powstanie narodowe ogarnęło ziemie Rzeczypospo- litej Obojga Narodów od Podola przez Małopolskę, Mazowsze po Wielkopolskę i Litwę. 06.10.1768 r. do wojny z Rosją przystąpiła Turcja a po jej stronie stanęła Francja. Sytuacja była sprzyjająca, tylko król okazał się jurgieltnikiem i agentem. W obronie Lanckorony brał udział w stopniu majora późniejszy generał Republiki Francuskiej Charles Duomuriez, a po stronie rosyjskiej pułkownik Aleksandr Suworow, późniejszy feldmarsza- łek znany jako „Rzeźnik” ludności cywilnej Warszawy podczas Insurekcji Kościuszkowskiej w 1794 roku. To on w roku 1799 został przegnany spod granicy francuskiej przez późniejszego marszałka napoleońskiego Mas- sene. Czego tam szukał pod francuską granicą? Może późniejszej wojny ojczyźnianej z Napoleonem? Wbrew propagandzie, która przedstawiała Konfe- derację Barską jako przejaw warcholstwa szlacheckie- go, nie kto inny jak sam Jan Jakub Rousseau poparł koncepcję sarmackiego republikalizmu. Jak się do tego doda udział przywódcy Konfederatów Barskich Kazi- mierza Pułaskiego w wojnie o niepodległość Ameryki, to możemy mieć powody do dumy. Co nam pozostało po Konfederatach Barskich? Woj- sko Polskie do dziś nosi z dumą rogatywki. Powstały one na bazie konfederatek. Są wyrazem wolnego pol- skiego ducha i nawiązaniem do pierwszego polskiego powstania narodowego. Zostały też wzruszające słowa hymnu Sybiraków, których autorem jest Marian Jonkaj- tis „Z miast kresowych wschodnich osad i wsi z rezydencji białych dworków i chat myśmy wciąż do niepodległej szli szli z uporem ponad dwieście lat Wydłużali drogę carscy kaci przez Syberię wiódł najkrótszy szlak i w kajdanach szli Konfederaci mogiłami znacząc polski trakt” 14 tysięcy Konfederatów Barskich było pierwszymi polskimi zesłańcami Sybiru. Ich mogiły wyznaczyły pol- ski trakt na Syberię dla kolejnych pokoleń zesłańców. Jeden z nich powrócił z Syberii, by dalej kontynuować walkę o wolność. Był nim Józef Piłsudski, późniejszy Marszałek Polski. Gdy w roku 1887, w wieku 20 lat, do- szedł na Syberię zastał tam Powstańców Styczniowych z 1863 roku. To oni wzięli go pod swoją opiekę i byli jego przewodnikami na zesłaniu. Gdy Polska odzyska- ła niepodległość wszyscy żyjący jeszcze Powstańcy Styczniowi zostali awansowani do stopni oficerskich. W II Rzeczypospolitej był piękny zwyczaj, że nawet starsi stopniem pierwsi oddawali im honory. Po Kon- federatach Barskich została pamięć. Kapliczki, krzyże, mogiły rozsiane na wielkim obszarze Rzeczypospolitej. Zostały utwory literackie i pieśni. Jednym z kilku obywateli, którzy mają w Ameryce ustanowiony swój dzień jest Kazimierz Pułaski, dowód- ca Konfederacji Barskiej oraz Amerykańskiej Kawale- rii w wojnie o niepodległość Stanów Zjednoczonych Ameryki. To od Konfederatów Barskich zaczął się długi łań- cuch powstań narodowych, które doprowadziły do od- rodzenia Polski i powstania II Rzeczypospolitej, a jego setną rocznicę będziemy świętować 11listopada 2018 roku. Te dwie rocznice cudownie zbiegają się w 2018 roku. płk rez. dr Grzegorz Stanaszek kowskich rodzinach. Z różnych przekazów wiemy, że wielu mieszkańców Makowa, a także sąsiednich miejscowości było w szeregach konfederatów barskich i uczestniczyło w powstaniach narodowych w XIX w. Makowianie na bojowym szlaku Legionów Gdy w 1914 zaczęły się organizować Polskie Legiony, w Makowie powstał 58 osobowy oddział, który 25 sierpnia 1914 r pod dowództwem Kazimierza Puzika wyruszył do Myślenic, aby zasilić oddziały brygady Polskich Legionów. Wipuarz 58 makowian z drużymy „okola; pod dmwód rhewi bo Lzegmów Filnulskiego w dni 2Ą siermtia I9Mr Kazimierza Puzika pa. „Rinij Czcząc pamięć „Mak owskich Aegionistów, w dniu 16 września 2000r. o godz. 10-tej m Kaplicy „Pierwszego padku” na stoku _ Mak owskiej Góry została odprawiona „*Hsza Święta celebrowana przez proboszcza, księdza dziekana Antoniego Dużyka. Wymarsz makowskich ochotników do Legionów Polskich 25.08.1914 r. Trzydziestu makowskich legionistów rekrutowało się z Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”, które powstało w Makowie w 1906 roku. Makowskie gniazdo sokole, które- mu prezesował Romuald Lenartowicz, było pod względem organizacyjnym i zakresu różnorodnych inicjatyw i działań jednym z najaktywniejszych w Małopolsce. W „Sokole” swą sprawność fizyczną podniosło dziesiątki młodych mako- wian. Makowskie gniazdo sokole było ważnym ośrodkiem kształtowania postaw patriotycznych i niepodległościo- wych oraz ćwiczenia umiejętności paramilitarnych (musz- tra, umiejętność walki wręcz, posługiwanie się bronią itp.) O takie wszechstronne wychowanie i militarne wyszko- lenie dbali Jan Nitoń i Franciszek Skupiński. Sprzyjającą okolicznością dla rozwoju makowskiego gniazda sokolego było wybudowanie „Sokolnicy”, w czym szczególne za- sługi położył wielki patriota zasłużony dla wielu inicjatyw m.in. OSP, Jakub Obtułowicz. Wyrazem patriotycznej po- stawy makowskich sokolników był ich udział w uroczysto- ści odsłonięcia Pomnika Grunwaldzkiego w Krakowie 1910 roku Makowscy legioniści, którzy zasilali szeregi | Brygady przy Józefie Piłsudskim oraz Il Brygady dowodzonej przez płk Józefa Hallera, mieli świadomość, że służą w wojsku polskim (choć walczyli, zgodnie z decyzją Naczelnego Komitetu Narodowego, zależnego od władz w Wiedniu, u boku państw centralnych) i walczą o niepodległą Polskę. W legionach dominowały polskie tradycje i obyczaje woj- skowe, m.in. przy oddawaniu honorów, salutowanie dwo- ma palcami, noszenie polskich czapek - „maciejówek”, oraz przyjacielskie i koleżeńskie relacje. „Myśmy walczyli o niepodległą Polskę” - opowiadał Jo- annie Florczyk („Wiadomości Makowskie” Nr 2 z listopada 1990 r.) najdłużej żyjący legionista pochodzący z Osielca Franciszek Radoń (1895 — 1990), który legionową służbę od- bywał najpierw w II Brygadzie płk. Józefa Hallera, a następ- nie w I Brygadzie Józefa Piłsudskiego. Walczył m.in. pod Przemyślem i na Wołyniu w piątym szwadronie ułanów. Nie wszystkim makowskim legionistom dane było powró- cić do rodzinnych stron z żołnierskiej tułaczki. Już w jed- nej z pierwszej bitew z udziałem polskich legionistów pod Mołotkowem 29 X 1914 r. poległ makowianin Poradziarz. Wojenne drogi legionistów wiodły przez rozległe tereny Małopolski, Karpat, Wołynia i Bukowiny, na których toczyli ciężkie boje pod Limanową, Przemyślem, Łowczówką, Ko- narami, Ożarowem, Urzędowem, Jaskowem. Szczególnie krwawy bój stoczyli legioniści pod Kostiuchnówką (VII/VIII 1916 r.) W czterodniowych bojach, w starciu z ofensywą Brusiłowa, poległo tam 639 legionistów w tym 35 oficerów. Symbolicznym obrazem losu wielu legionistów jest sentymentalna pieśń „Białe róże”, której autorem jest ma- kowski legionista Jan Emil Lankau, który wraz ze swymi braćmi Jerzym i Zbigniewem walczył szeregach Legionów (Od 1918 r pieśń znana jest pod tytułem - „Rozkwitały pąki białych róż” - autorstwa Jana E. Lankaua i Kaźmierza Wro- czyńskiego z muzycznym opracowaniem Mieczysława Ko- zer — Słobódzkiego). Bracia Lankauowie byli synami makowskiego apte- karza Leopolda Lankaua, oddanego dla wolnej Polski patrioty, który część swoich dochodów przekazywał dla formacji legionowych. Wymownym uosobieniem makow- skiego legionisty był też Wawrzyniec Wadowski. W Legio- nach przeszedł szlak bojowy na różnych odcinkach frontu pierwszej wojny światowej z II Brygadą Legionów oraz 2 Pułku Ułanów. We frontowych bojach był trzykrotnie ran- ny. Za wojenne zasług dla niepodległości Polski był wielo- krotnie odznaczany m.in. Krzyżem Walecznych i Krzyżem Niepodległości. Gdy Emil Wacyk (postać wybitnie zasłu- żona dla Makowa Podhalańskiego) organizował Izbę Re- gionalną, wówczas weteran walki o niepodległość W. Wa- dowski przekazał do zbioru wszystkie swoje odznaczenia, stwierdzając - „..doczekawszy się sędziwego wieku, choć w tej postaci dorzucam cegiełkę (dotyczy odznaczeń F.W) w organizowaniu Muzeum, bo należy podkreślić, że ma- kowianie jako górale odznaczyli się odwagą, męstwem i ofiarnością w obronie Ojczyzny..." W makowskiej Izbie Re- gionalnej jest też wiele innych eksponatów świadczących o udziale makowian w Polskich Legionach i walkach o nie- podległość. Jest wśród nich także dyplom nadania i Medal Niepodległość przyznany przez Prezydenta RP legioniście Franciszkowi Zajdzie. iii Msza św. przy kaplicy Upadku w 2000 r. na której umieszczono pamiątkową tablicę. Makowskie więzi z Józefem Piłsudskim Losy makowskich legionistów, na szlakach żołnierskich trudów i bojów, splatały się z Józefem Piłsudskim, dowód- cą | Brygady Legionów, w której służyło wielu makowian. Maków był też miasteczkiem, w którym Piłsudski przeby- wał w latach 1914 -1915. O pobycie w Makowie wspomina sam Komendant. W książce pisanej, w twierdzy Magde- burga (osadzony tam w lipcu 1917 r. za odmowę przysięgi wzywającej legionistów do „...dotrzymania braterstwa bro- ni wojskom Niemiec i Austro - Węgier oraz państw z nimi sprzymierzonych ...” jako niezgodną „z polskim honorem narodowym i żołnierską godnością”) - "Moje pierwsze boje” - pisał, że jesienią 1914 r. udał się do swych batalio- nów, które wypoczywały w Makowie i w Zawoi, w dniach 27 - 30 listopada 1914 r., przed wymarszem na linię frontu w rejon Limanowej i Nowego Sącza. Miejscem czasowego pobytu dowódcy | Brygady Legionów była willa Paczo- skich (obecnie lokal Biblioteki Miejskiej i Izby Regionalnej). Wiosną 1915 r., podczas ofensywy rosyjskiej w Karpatach, Józef Piłsudski ponownie czasowo stacjonował w Ma- kowie z legionistami. Był też w Żarnówce u Sobaniaków. W tym czasie oddziały Legionów zasila wielu kolejnych ochotników z Makowa i sąsiednich miejscowości m.in. Wincenty Bubek, Franciszek Woźny, bracia Sobaniakowie. Mimo wielu trudności, biedy i uciążliwości, jakie dotykały w tym trudnym, wojennym czasie mieszkańców Makowa i okolicznych wiosek (opisał je bardzo dokładnie, w kroni- ce parafialnej ówczesny proboszcz ks. Józef Leja), to jed- nak wspomagano materialnie i pieniężnie stacjonujących polskich legionistów. Kobiety dostarczały legionistom żywność i opiekowały się rannymi itp. Te gesty makowskiej ofiarności, wynikały z przekonania, że obecny wśród nich Komendant „Ziuk” z legionistami walczy o wolność i nie- podległość Polski. Nie wszyscy makowscy legioniści zakończyli swoje wo- jenne boje dla niepodległej Polski z chwilą zakończenia I wojny światowej. Gdy nad ledwo odrodzoną Ojczyzną zawisło niebezpieczeństwo ze strony bolszewickiej nawa- ły, nie zabrakło wtedy ochotników z Makowa i okolicznych miejscowości do walki w obronie Warszawy. Z kroniki Ks. J. Lei wiemy, że 4 sierpnia 1920 r. 280 poborowych, po spo- wiedzi i mszy św. w makowskim kościele wyruszyło wal- czyć w obronie Warszawy. Wielu z tej wojny wróciło w ro- dzinne strony w chwale zwycięstwa m.in. opisujący swój udział w tej wojnie Benedykt Drobny z Juszczyna (rękopis ze wspomnieniami udziału w tej wojnie przekazał do ma- kowskiego oddziału ZKRP i BWP), ale też wielu poległo, po- święcając swe życie dla ratowania niepodległej Ojczyzny. Nawiązane na szlaku legionowych bojów i w czasie pobytów w Makowie więzi makowian z Józefem Piłsud- skim zostały utrwalone i upamiętnione w symbolicznych aktach. 26 IV 1926 r. Rada Miejska, uwzględniając wniosek Powiatowego Komitetu Wychowania Fizycznego i Przy- sposobienia Wojskowego, przy Starostwie w Makowie Małopolskim podjęła uchwałę o budowie w Makowie tablicy pamiątkowej ku czci Marszałka Piłsudskiego. Na czele Fundacji Tablicy stał ówczesny burmistrz Franciszek Skupiński. Z kolei 9 X 1933 r. na posiedzeniu Rady Przy- bocznej Zarządu Miejskiego w Makowie (okres zawiesze- nia Rady Miejskiej i sprawowania władzy w mieście przez Komisarza Rządowego Mariana Kijowskiego), na wniosek Koła Związku Rezerwistów, postanowiono wznieść Pomnik | Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego na wyznaczonym miejscu w Rynku. Nie znamy dlaczego podjętych uchwał nie udało się wówczas zrealizować. Powstał natomiast na Rynku Pomnik Nieznanego Żołnierza w formie płyty, ozna- czony Krzyżem Walecznych, co wskazuje, iż może to być upamiętnienie makowskich żołnierzy poległych w 1920 r. w wojnie z bolszewikami. Natomiast wyraz czci mako- wian dla Piłsudskiego został wyrażony przyznaniem mu 19 III 1931 roku tytułu Honorowego Obywatela Makowa Małopolskiego (tak nazywało się wtedy miasto). Powstał też Pomnik Józefa Piłsudskiego przy Domu Wypoczyn- kowym Kolejarzy na Łysej Górze w 1936 r., który też nosił Jego imię. Dzięki nadal żywej tradycji niepodległościowej wśród współczesnych pokoleń makowskich kombatantów AKi zrzeszonych w ZKRP i BWP, na początku XXI w. ufundo- wano I Marszałkowi Polski Józefowi Piłsudskiemu Pamiąt- kową Tablicę Marmurową z Jego brązowym popiersiem, która została wmurowana na budynku Biblioteki Miejskiej i Izby Regionalnej, odsłonięta i poświęcona w czasie mani- festacyjnej uroczystości 20 sierpnia 2006 roku. W ten spo- sób makowianie jeszcze raz dali dowód czci dla Wybitnego Polaka i Jego zasług dla niepodległości Polski. w HOŁNDZTE MARSZAŁKOWI JÓZEFOWI PIŁSUDSKIEMU HAQNOROWEMU OBYWATELOWI *MAKOWA PODHALAŃSKIEGO W TÓ ROCZNICĘ ŚMIERCI WDZIĘC ZNI RODACY MARÓW PODHALAŃSKI 2005 R. Tablica I Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego na budynku Biblioteki Miejskiej. Przyjazne więzi łączyły Maków również z gen. Józefem Hallerem — dowódcą II Brygady Legionów, w której służyło wielu makowian. W okresie międzywojennym gen. Haller przebywał w Makowie i Grzechyni, spotykając się ze swymi legionistami. Polityczna dojrzałość makowian W makowskiej Izbie Regionalnej znajduje się księga protokołów Rady Gminy z okresu kilkudziesięciu lat pierw- szej połowy XX wieku. W tym cennym dokumencie o war- tości historycznej znajdujemy zapisy i uchwały, które do- wodzą, jak żywe było zaangażowanie i dążenia makowian dla sprawy niepodległości. Już 31 X 1918 r., zaledwie kilka dni po powstaniu w Kra- kowie Polskiej Komisji Likwidacyjnej (28 X 1918 r.), która zli- kwidowała austriackie struktury władzy i uchwaliła przyna- leżność polskich ziem monarchii habsburskiej do państwa polskiego, wiceburmistrz Makowa Eugeniusz Glatman oświadczył - „Witam PP Radnych jako wolnych obywateli zjednoczonej i niepodległej Polski i oświadczam, że dzi- siejsze posiedzenie ma charakter pierwszej uchwały na wolnej, zjednoczonej polskiej ziemi”. Rada Gmina entu- zjastycznie przyjęła tę wiadomość i złożyła hołd dla Rządu Polskiego. Postanowiono też, stosowną uchwałą, powołać w Makowie stałą milicję z byłych żołnierzy austriackich i le- gionistów, „celem utrzymania spokoju, w czasie demobi- lizacji i przekazywania administracji Rządowi Polskiemu”. Nadzór nad Milicją miał sprawować Komitet w składzie: Eu- geniusz Glatman - przewodniczący, ks. Józef Leja, Wiktor Ursla i Józef Fortuna. Makowska Rada Gminy zajęła również stanowiska w sprawie kształtu granic niepodległej Polski. Dlatego na posiedzeniu 9 III 1919 r. podjęła uchwałę w sprawie popar- cia starań o przyłączenie Gdańska do Polski. W tej sprawie wystąpiła do gen. Noulensa z Misji Koalicyjnej w Warszawie z apelem: „Rada Gminy Makowa Małopolskiego, powiat Myślenice, Galicja zebrana 9 marca br. przesyła P. Genera- łowi, jako przedstawicielowi Francji, szlachetne wyrazy czci i wdzięczności. Wasza Exscelencja raczy wobec Kongresu Pokoju być rzecznikiem naszych żądań, celem odzyskania i przyłączenia Gdańska do Polski”. Makowska Rada Gminy, stosowną uchwałą, wyraziła też zdecydowany sprzeciw przeciwko postanowieniom poko- ju brzeskiego, zawartego między Niemcami i Ukrainą, na podstawie którego Lwów i Chełmszczyzna z Zamościem miały być przyłączone do Ukrainy. Przekonanie, jak bliskie sercu pokoleniom makowian było służenie Polsce, naszej ponad tysiącletniej Ojczyź- nie, czemu dawali wyraz, pod hasłem: BÓG-HONOR- OJ- CZYZNA, w czasach walki o niepodległość i w jej obronie w I. 1914 - 1920, w wojnie obronnej w 1939 r., w czasie walk na różnych frontach Il wojny światowej, partyzanckim ruchu oporu i wreszcie w ruchu „Solidarności”, który do- prowadził do wyzwolenia się spod komunistycznego to- talitaryzmu, winno być powodem do naszej dumy, ale też impulsem do nieustannego krzewienia miłości do własne- go kraju i służenia mu swoim ludzkim potencjałem. Wszak wolność nie jest nam na zawsze dana, bo i współcześnie dostrzegamy pewne zagrożenia dla ograniczania pełnej suwerenności naszej Ojczyzny. Fryderyk Warta Wz) OC AW marzec - kwiecień 2018 Z KOLEKCJONERSKIECO KLASERA ROMANA WICIARZA (Galicyjskie kurty korespondencyjne) Pierwsza „karta korespondencyjna” dla Cesarstwa austro-węgierskiego ukazuje się w październiku 1869 r. w wersji z orłem dwu- głowym, z nadrukowanym znaczkiem o wartości 2 krajcarów. W późniejszym okresie — po Ill rozbiorze Polski zaborca austriacki wydaje przeznaczone dla obywateli polskich (sygnowane w prawym dolnym rogu awersu „Poln”) karty korespondencyjne z nadru- kowanym znaczkiem tej samej wartości z wizerunkiem Cesarza Franciszka Józefa. Karty te posiadają napisy w języku niemieckim i polskim, strona z nadrukowanym znaczkiem przeznaczona jest wyłącznie na adres, strona odwrotna na korespondencję. Takimi kartami posługiwali się mieszkańcy Makowa przed wprowadzeniem pierwszych kart widokowych (najstarsza „widokówka” makowska została wydana najprawdopodobniej w 1898 r. i była wielokrotnie prezento- wana w albumie„Pozdrowienia z Makowa w „Wiadomościach Makowskich', w „Biuletynie UM w Makowie Podhalańskim”). Karty te były tańsze od widokowych i nie trzeba było na nich naklejać znaczków pocztowych, funkcjonowały równolegle z widokówkami i są one stosowane również po dzień dzisiejszy. Korespondencyjne karty, które poniżej zamieszczam zostały wysłane z Makowa w latach 1891-1893, ciekawostką jest, że były dostarczone do nadawców już na drugi dzień, o czym świadczą widniejące na nich stemple pocztowe miejscowości nadania i odbio- . a Nich, Gpszie a. hralany : | ARE aa ryt ba [4 a aa0ź ty Cfaedt wienia Peak Poąe PERiĆ EM JA "oz 2. e i Sake Stoamuka 1 iz JEŻ More zaliczana | | k lal żę Ea kaać wik | 6 oz pb * zfaecy z Ado ź a ć bana EZA maz Ą rój mr ft. = a Awers i rewers karty korespondencyjnej wysłanej z Makowa 14.10.1891 r. do Ślemienia, nadawcą jest nijaki Józef Nędza wytwórca gontów z Żarnówki. = Hora Bą Ź 0 H (Foreesponben; - Farte. A dk Że Ć LEA. Hate krę „Pe 4 i ; Kart kezpowiecy Ga .> Z PA MNE nfpieh, | LIL = SFA: Ó e o AŻ 7 KŻ ŚL gadal | Rey A, s NOR re Z Pźr za ka kef EL w € orrespondriz- Furtt. Po AAA AL A far ktaezyńódetęqjei IK A RE Pe EE) RZ, ZZ i ; 4. 4 PA W w PE ERN _- padła wia 027 DŁ 0 CSADSCOC AM ę wzi ap: CZ =" a ieAzad fad 24 ap > WARP ŻZ A TRASZ SDE W ew BPAĘ 1918 - 2018 Setnu rocznica odzyskania niepodległości Polski Oni walczyli o wolną Polskę 100 lat temu, po zakończeniu I wojny światowej, Polska uzyskała niepodległość po 123 latach zaborów. Nastrój głębokiego wzru- szenia i entuzjazmu ogarnął cały kraj. W walkach o odzyskanie niepodległości brali udział również makowianie. Poniżej prezentu- ję zdjęcie z wymarszu 58 ochotników makowian (zrzeszonych w PTG „Sokół” Gniazdo Maków oraz w Związku Strzeleckim) a także sylwetki dwóch (spośród wielu) makowskich legionistów. Reg z % i ci t % Ji T: r ą i ik R, s £ SE od sa R ma RET =” Ę Tari =rt ę JE Ua 3 Pm LR + JBi3 r. o P a. = u r | 4 2 LM Jan Pawlik, kwiecień 2018r. Kupię stare pocztówki, zdjęcia Makowa tel. 880 490 314.
biuletyn_makow_80.pdf	BEZPŁATNY nr 80 MAJ - CZERWIEC 2018 | Biuletyn SW” INFORMACYJNY Nr indeksu 381 365 Urzędu Miejskiego w Mukowie Podhalańskim r (e) 1931r.- z kole IS c ZAPROSZENIE NA OBCHODY JUBILEUSZU 640 LAT MAKOWA PODAALANSKIEGO Szanowni Państwo ! Rok 2018 dla Makowa Podhalańskiego upływać będzie w szczególnej atmosferze. 100 rocznica odzyskania przez Polskę niepodległości zbiega się z 640 rocznicą lokalizacji Makowa Podhalańskiego. Źródła historyczne podają, że zasiedlenie tych ziem miało miejsce w XIV wieku. Od początku przynależały do dóbr Lancko- rońskich. Natomiast pierwsze wzmianki o Makowie pochodzą z 1443 roku, kiedy to Maków wymieniano przy podziale mająt- ku panów zBrzezia. Historia, która toczy się przez Polskę nie omija również tych ziem. Mieszkańcy lokalnej społeczności zapisali się na kartach zawieruchy historycznej. Wydarzenia 1918 roku łączą nas wszystkich Polaków. 100 lat Niepodległości, to czas by przypomnieć o korzeniach, z mro- ku historii wydobyć zapomnianych. Żyjemy w czasach, w których nie musimy przelewać krwi, oddawać życia za niepodległość. Tym bardziej jesteśmy winni bohaterom pamięć i szacunek. 640 lat to szmat czasu. Maków pochwalić się może piękną historią, przeszłością, ludźmi, którzy go tworzyli, ale Maków to również miejsce dla kolejnych pokoleń, dla ludzi przedsiębiorczych, utalentowanych i twórczych. Zokazji 640 rocznicy lokalizacji Makowa Podhalańskiego i 100 rocznicy odzyskania niepodległości przez Polskę zaprasza- my wszystkich mieszkańców Gminy Maków Podhalański do wzięcia udziału w przygotowywanych wydarzeniach. Spotkajmy się i zwiążmy przeszłość z przyszłością, tradycję z nowoczesnością. Okazją do świętowania będą wydarzenia patriotyczne, kulturalne i sportowe. Serdecznie zapraszamy wszystkich mieszkańców do uczestnictwa w uroczystościach jubileuszowych. Henryk Bania Przewodniczący Rady Miejskiej KALENDARIUM UROCZYSTOŚCI JUBILEUSZOWYCH: » Obchody Uchwalenia Konstytucji 3 Maja - 3 maja 2018 r. Msza Św. za Ojczyznę , przemarsz do miejsc pamięci, Prze- gląd Pieśni Patriotycznych — estrada „Makowianka” Wystawa zdjęć wielkoformatowych na makowskim Rynku „Maków na starej pocztówce” z okazji 640 lat Makowa Podhalańskiego « XXVI Międzynarodowy Bieg Uliczny po Ziemi Makow- skiej — Triada Powiatu Suskiego - 26 maja 2018 r. « Małopolskie Dni Jana Pawła II„Spotkanie ze św. Janem Pawłem II - Myśląc Ojczyzna” 7 - 9 czerwca 2018 r. + Gra Terenowa — „640 lat Makowa Podhalańskiego” - 9 czerwca 2018 r. «„Powiatowy Festiwal Taneczny” — sala OSP Maków Pod- halański - 16 czerwca 2018 r. +«„Dni Ziemi Makowskiej” 30 czerwca — 1 lipca 2018 r. JUBILEUSZOWE OBCHODY 640 LAT MAKOWA PODHALAŃSKIEGO: 30 czerwca 2018 r. Rynek godz. 15.00 1. Otwarcie Fontanny Herbowej po remoncie 2. Wystawa haftu makowskiego w Zespole Szkół im. św. Jana Kantego 3. JUBILEUSZOWE ZDJĘCIE MAKOWIAN MKS „Halniak” godz. 16.00 — rozpoczęcie Dni Ziemi Makowskiej Koncerty, zawody sportowe i konne, wspólna zabawa „Gwiazda Południa” - 15 lipca 2018 r. „Bieg Górski and Nordic Walking Pamięci Wojtka Pazdu- Paweł Sala Burmistrz Makowa Podhalańskiego ra"- 28 lipca 2018 r. „55 Tydzień Kultury Beskidzkiej” oraz„XVII Międzynaro- dowy Plener Malarsko - Rzeźbiarski” 28 lipca — 5 sierpnia 2018 r. - Uroczyste Obchody Wojska Polskiego na Makowskiej Górze - os. Zagórze - 15 sierpnia 2018r. „Narodowe Czytanie" -„Przedwiośnie” Stefana Żerom- skiego - Rynek - 8 września 2018r. - Sadzenie „Dębu Pamięci” przy Szkole Podstawowej po- święconego Ludwikowi Chudzikowi zamordowanemu przez NKWD w Katyniu Koncert Pawła Orkisza — „Nie zgi- nęła, póki my ..."- 15 września 2018r. »„Makowskie Święto Miodu” — sala OSP Maków Podhalań- ski - 13 października 2018 r. „XVII Powiatowy Hubertus" - Makowska Góra - 27 paź- dziernika 2018 r. UROCZYSTE OBCHODY ŚWIĘTA 100 LAT NIEPODLEGŁOŚCI 11 listopada 2018 r. 9.30 — Msza Św. Za Ojczyznę 10.30 - Uroczysty Przemarsz do miejsc Pamięci 12.00 — Przedstawienie „100-lat Niepodległości” - ZS Ma- ków Podhalański; Okolicznościowa wystawa zdjęć wielko- formatowych na makowskim Rynku Z okazji jubileuszu ukażą się publikacje: 1.„Monografia Makowa Podhalańskiego” — dr P. Stańko 2.„100 postaci na stulecie Niepodległości” — dr J. Sobczuk 3.„Encyklopedia Góralska” — dr G. Stanaszek maj - czerwiec 2018 dź m EM OTWARTA STREFA AKTYWNOŚCI W BIAŁCE 85 Nieee Ministerstwo Sportu i Turystyki w Warszawie pozy- tywnie zaopiniowało wniosek Burmistrza Makowa Podhalańskiego Pawła Sali i przy Szkole Podstawowej w Białce powstanie OSA — Otwarta Strefa Aktywności. Planowana realizacja zadania to IV kwartał 2018 roku, koszt inwestycji - 98 000 złotych. Obecnie czekamy na podpisanie umowy o współfinansowaniu zadania. Zatwierdzony projekt OSA w Białce: Andrzej Sobczuk Referat GK UM s ECA NE - ] Bindowa sżowni płanarowej ze siredą relaknu w raenach przgramia QIĄ |ustawrha Zamiana Maichm Frólkącwiąki Lay Wanda tonik + rano | ao Jowca | męża ea mia l ZEE cz c A | o = muza: w | MODERNIZACJA SKATEPARKU W MAKOWIE PODHALANSKIM > uu Pos Nu MAŁOPOLSKA Urząd Miejski w Makowie Podhalańskim informuje, że zakoń- halańskim poprzez zmodernizowanie istniejących urządzeń czył się proces wyboru wykonawcy zadania pn.: „Moderni- skateparku oraz dostawa i montaż nowych urządzeń; który zacja infrastruktury rekreacyjno-sportowej w Makowie Pod- jest finansowany w ramach konkursu poddziałania 19.2 „Wsparcie na wdrażanie operacji w ramach strategii roz- woju lokalnego kierowanego przez społeczność” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego. Wyłoniony w procedurze przetargu nieograniczonego Wykonawca Firma PROVOL z Olkusza zrealizuje zadanie do dnia 28.09.2018 r. a koszt przedsięwzięcia wynosi 96 766,62 złotych, dofinansowanie zadania ze środków zewnętrznych w ramach podpisanej umowy z Urzędem Marszałkowskim Województwa Małopolskiego w Krakowie wynosi 38 931,00 złotych kosztów kwalifikowanych tj. 67,67%. Celem ogólnym projektu jest wzrost konkurencyjności go- spodarczej w tym branży turystycznej poprzez modernizację infrastruktury rekreacyjno-sportowej Skatepark w Makowie Podhalańskim przez odnowienie 7 szt. urządzeń kompleksu sportowo-rekreacyjnego oraz zakup i dostawę nowych urzą- dzeń strefy rekreacyjnej w ilości 6 sztuk. Andrzej Sobczuk Referat GK UM GOŚCIE Z ZUBROHLAWY - WIZYTA W RAMACH PROJEKTU CZY geskIDr „Tam i z powrotem — śladami przeszłości. Maków Podhalański - Zubrohlava” wniosek nr INT/EB/BES/1/I1/B/0101 Projekt realizowany przez: Gminę Maków Podhalański Partner programu: Obec Zubrohlava W dniach 10-12 maja 2018 r. odbyła się wizyta partner- ska gości z Zubrohlawy, realizowana w ramach transgra- nicznego projektu „Tam i z powrotem — śladami przeszło- ści. Maków Podhalański — Zubrohlava”. Grupa Słowaków zwiedziła Muzeum — Orawski Park Etnograficzny w Zu- brzycy Górnej, a następnie została powitana przez Zespo- ły Regionalne „Babiogórzanie - Polana Makowska” i „Mała Polana Makowska”. Na wieczorku integracyjnym goście wysłuchali prelekcji na temat regionu Podbabiogórza wy- głoszonej przez Pana Jana Malagę — przewodnika beskidz- kiego. W drugim dniu pobytu grupy wzięły udział w spotka- niu z Panem Burmistrzem Pawłem Salą, który bardzo cie- pło przywitał uczestników projektu i życzył obu gminom owocnej współpracy partnerskiej. Zgodnie z planem, po zwiedzaniu Makowa Podhalańskiego, uczestnicy udali się na pieszą wycieczkę na Makowską Górę — w miejsce, gdzie ma powstać punk widokowy wraz z tablicami infor- mującymi o szlaku turystycznym niebieskim i czerwonym — biegnącym do Zawoi i z Zawoi do Zubrohlawy. Przerwę i odpoczynek zorganizowano w stadninie koni „Makow- ska Góra, gdzie można było nie tylko podziwiać piękną panoramę, ale także pojeździć konno. Wszyscy uczestnicy projektu brali udział w warsztatach plastycznych i przygo- towali prace na konkurs, a później obejrzeli inscenizację ze zbójnikami. Dużym zainteresowaniem cieszył się też po- kaz tańca towarzyskiego w wykonaniu instruktorki i nauka rumby. W ostatnim dniu mobilności hafciarka Pani Anna Ko- ziana poprowadziła warsztaty rękodzielnicze i przedstawi- ła temat haftu makowskiego. Uczestnicy otrzymali płótno do haftowania, tamborki, igły, nici, nożyczki i samodzielnie wykonywali prace. W trakcie warsztatów odbyła się de- gustacja potraw regionalnych: barszczu czerwonego po makowsku z uszkami i kurczaka po makowsku i surówką „mterreg Ml s Polska-Słowacja z marchwi. Na zakończenie spotkania ogłoszono wyniki konkursu na najpiękniejszy pejzaż beskidzki i najciekaw- szy wzór haftu makowskiego. Zwycięzcy otrzymali nagro- dy w postaci pamiątek regionalnych i po pożegnaniu udali się w drogę powrotną do Zubrohlawy. Projekt wspierał aktywność oraz integrację międzyna- rodową poprzez kształtowanie postaw, rozwijanie pasji i umiejętności, szczególnie wśród osób uczestniczących w wymianie, a także osób zaangażowanych w jego or- ganizację i przebieg. Ponadto udział dzieci i młodzieży w prowadzonych warsztatach pozwolił im na umocnienie świadomości własnych korzeni, folkloru i dziedzictwa kul- turowego. Zajęcia, podczas których tworzone były prace artystyczne, dały szansę na spędzanie wolnego czasu w sposób kreatywny i aktywny, umożliwiając odkrywanie oraz rozwijanie talentów i pasji. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską z Euro- pejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Pro- gramu Współpracy Transgranicznej interreg V-A Polska - Sło- wacja 2014-2020 oraz budżetu państwa za pośrednictwem Euroregionu-Beskidy. Stanisław Fabin Referat GKUM Pw WE NOWOŚCI W MIEJSKIEJ BIBLIOTECE „SPISEK” - Robert Harris „Powieść historyczna napisana w kon- wencji thrillera. Intrygi i walka o władzę, w której nie istnieją takie słowa, jak: lo- jalność, uczciwość, litość. Nad republikę rzymską nadciągają czarne chmury. Do dwóch dawnych konkurentów w walce o władzę — osławionego wodza legionistów, Pompejusza, i najbogat- szego człowieka w Rzymie, Krassusa — dołącza młody i pozbawiony wszelkich | skrupułów Juliusz Cezar oraz niezrów- noważony Katylina. Ten ostatni, żeby pozbyć się długów, znalazł sobie sojuszników przygotowuje zamach stanu. Jedynym człowiekiem, który może go udaremnić, jest Marek Cycero. Tylko że może to przypłacić życiem. Drugi tom trylogii" HARRIS „SPISEK a EZYMIG A II Źródło opisu: httpy/www.wydawnictwoalbatros.com/ksiazka,645,3729,spisek.html Źródło okładki: http//www.wydawnictwoalbatros.com/ksiazka,645,3729,spisek.html WYDAWNICTWO „ALBATROS” „CZERWONY PAJĄK” - Katarzyna Bonda „Córka Saszy Załuskiej zostaje upro- wadzona przez nieznanych sprawców i mimo wzmożonych wysiłków policji nie udaje się jej odnaleźć. Prywatne śledztwo Saszy wykazuje, że porwa- nie dziewczynki jest powiązane z za- gadkowym samobójstwem byłego oficera wywiadu, pseudonim Dziadek, niegdyś przełożonego Załuskiej. To w jego posiadaniu znajdowało się ar- chiwum kompromitujące najważniej- | LEI) szych polskich polityków. Teraz jednak s oSredlkk dokumenty zniknęły. W ich poszukiwaniach biorą udział wszystkie zainteresowane strony — zarówno mańfosi, jak i politycy oraz służby specjalne — a komuś niezwykle zależy na tym, żeby to właśnie Sasza je odnalazła. Porywacze wiedzą, że aby ocalić życie córki, Załuska zgodzi się na wszystko. W starej torpedowni w Gdyni nurek znaj- duje zwłoki kobiety. Jeszcze zanim badanie DNA potwierdzi tożsa- mość ofiary, komendant Robert Duchnowski rozpoznaje ciało... 4 tom książek z cyklu Cztery żywioły Saszy Załuskiej” KAJARITNA Źródło opisu: https:/muza.com.pl/ Źródło okładki: https//muza.com.pl/zapowiedzi/2988-czerwony-pa- jak-9788328709607.html WYDAWNICTWO „MUZA” Zapraszamy do siedziby Miejskiej Biblioteki w Makowie Podhalań- skim ul. 3 Maja 24 w poniedziałek i środę 8.00 - 17.00, we wtorek, czwartek i piątek 8.00 - 16.00 oraz w sobotę 8.00 - 13.00 a także do naszych filii: - w Białce (Zespół Szkół) poniedziałek 8.00 - 15.00, wtorek 10.00 - 17.00, piątek 10.00 - 16.00 - w Grzechyni (budynek wspólny ze świetlicą) od poniedziałku - piątku 14.00 - 18.00 - w Juszczynie (budynek Ochotniczej Straży Pożarnej poniżej Ze- społu Szkół) poniedziałek 10.00 - 15.00, środa 10.00 - 14.30, czwartek 10.00 - 15.00 „DZIEŃ 7” - Kerry Drewery „Martha Honeydew wydostała się wprawdzie z przerażającej Celi 7, ale skorumpowany wymiar sprawiedliwo- ści wciąż śledzi każdy jej krok. A Isaac, jedyny zaufany przyjaciel dziewczyny, przebywa w tym samym siedmiodnio- wym więzieniu, w którym do niedawna siedziała ona. Przedtem on uratował ją, teraz ona powinna zrobić to samo dla niego. Skoro jednak Marthę nieustan- nie ktoś ma na celowniku, jej szanse na uratowanie przyjaciela wydają się nikłe. Dziewczyna zaczyna się zastanawiać, czy uwolnienie się od nadzoru władz jest w ogóle możliwe. Czy Martha ilsaac znów kiedyś będą razem? Czy doczekają się życia w lepszym świecie? Kontynu- acja książki p.t. Cela 7. Źródło opisu: httpy/www.soniadraga.pV/produkt/2980/dla-dzieci-i-mlodziezy.htmlźró- dło okładki: http://www.soniadraga.pl/produkt/2980/dla-dzieci-i-mlodziezy.html WYDAWNICTWO „MŁODY BOOK” „RATUJĄC SOPHIE” - Fleur Hitchock „Lottie tylko chciała być bohaterką. Nie miała pojęcia, że okaże się to tak nie- bezpieczne... Gdyby rodzice Lottie byli normalnymi ludźmi zamiast komplet- nymi dziwakami, dziewczyna nigdy nie poznałaby Sophie. I nigdy nie zło- żyłaby takiej obietnicy. Ani nie uciekła- by kajakiem, nie kradła buraków i nie udawałaby, że jest fanką Gwiezdnych wojen. Nie wydarzyłoby się również nic strasznego... Kolejny, po „Morderstwie w środku zimy; trzymający w napięciu i zapadający w pamięć kryminał dla młodszych czytelników autor- stwa Fleur Hitchock!” źródło opisu: Zielona Sowa, 2018 źródło okładki: Zielona Sowa, 2018 WYDAWNICTWO „ZIELONA SOWA” - w Wieprzcu od wtorku do soboty 15.00 - 19.00 - w Żarnówce (Dom Ludowy) od poniedziałku do czwartku 13.00 - 18.00 Zapraszamy do korzystania z katalogu on-line znajdującego się na naszej stronie internetowej makowskakultura.naszabiblioteka.com (w lewym panelu). Daje on możliwość wyszukania interesujących czytelnika pozycji książkowych. Można w nim także znaleźć zakupio- ne przez nas nowości książkowe, dokonać rezerwacji interesującej pozycji książkowej czy też przedłużyć długość wypożyczenia posia- danej książki. DNI ZIEMI MAKOWSKIEJ - JUBILEUSZOWE 02 CHODY 640 LAT MAKOWA PODAHALANSKIEGCO BURMISTRZ MAKOWA PODHALAŃSKIEGO ZAPRASZA NA UROCZYSTE OBCHODY DNI ZIEMI MAKOWSKIEJ 30.06 - 01.07.2018 PROGRAM. 30.06.2018 (SOBOTA) 14.00 — 18.00 ZAWODY SPORTOWE - ORLIK RYNEK OD GODZ. 15.00 JUBILEUSZOWE OBCHODY 640 LAT NAKOWA PODHALAŃSKIEGO: | zs 2 « OTWARCIE FONTANNY HERBOWEJ PO REMONCIE Ę y = WYSTAWA HAFTU MAKOWSKIEGO W ZESPOLE SZKÓŁ IM. ŚW. JANA KANTEGO «JUBILEUSZOWE ZDJĘCIE MAKOWIAN 16.00 — MKS „HALNIAK” - ROZPOCZĘCIE DMI ZIEMI MAKOWSKIEJ 16.00 — WYSTĘPY DZIECI 16.00 — ZAWODY SPORTOWE NA "ORLIKU" 16.00 - ZAWODY KONNE TEREN PRZY MOŚCIE GRZECHYŃSKIM 17.00 = NORDFIT BARBARA FILA-CHWIEJ 18.00 — ROZSTRZYGNIĘCIE KONKURSU "NA NAJPIĘKNIEJSZY OGRÓD, OBEJŚCIE W GOSPODARSTWIE ROLNYM" 18,45 — KONCERT SQULTAKER 20.00 - KONCERT CHMURY 2100 — KONCERT GWIAZDY WIECZORU - RAYA WILSONA 22.30 - 24.00 - POTAŃCÓWKA Z ARTUREM STOPIAKIEM 14.00 — 19.00! ZAWODY SPORTOWE - ORLIK 16.00 - FESTIWAL KOLORÓW | HAPPYFIT GABRIELĄ BRYNDZA 16.00 - LIVE DJ SET BY MIGHAŁ LAZAR 17.00 - DJ MAREA 19.00 - MARIO BISCHIN A UIENA COLE NCNYATT IN ©” |ese |: + HUBERTUSE zi Bo [i ARIO BISCHI partnerzy medialni: śmiej pl ieneskea wam kakoianaa AGRO"ART, HAJOS 5.0 ANNA I KENRYĘ MIREK Śl" k ai | sr mija) EKG B= „rónic c= Św owa radłakóikiig «oj SB 9. $ Ś ... i ) Biuletyn informacyjny m ES 55. TYDZIEŃ KULTURY BESKIDZKIEJ Tegoroczne koncerty w ramach TKB odbędą się w 3 SIERPNIA - PIĄTEK - 18.00 dniach 28 lipca - 05 sierpnia, tradycyjnie na estradzie „Ma- kowianka” w Makowie Podhalańskim. 18.00 — JAWORZE PROGRAM - MAKÓW PODHALAŃSKI* 28 LIPCA - SOBOTA - 17.00 17.00 - ROMANKA 17.45 - KIYRPECKI 18.30 - ZIEMIA RAJCZAŃSKA 19.15 - DOLINA NOWEGO SOŁOŃCA 20.00 - WŁOCHY 20.45 — TURCJA 29 LIPCA - NIEDZIELA - 17.00 17.00 — JURKOWIANIE 17.45 — KOTLINA 18.30 — ZIEMIA BESKIDZKA 19.15 —- BYSTRZYCA 20.00 — WIERCHY 20.45 — SERBIA 30 LIPCA - PONIEDZIAŁEK — 18.00 18.00 — GROJCOWIANIE 18.45 — DOLANIE 19.30 — MIETNIOWIACY 20.15 — JASIENICZANJA 21.00 — BUŁGARIA 31 LIPCA - WTOREK — 18.00 18.00 - MACEDONIA 18.45 — ŚWARNI ŁOJCE 19.30 — ŁASTIWOCZKA 20.15 — WISŁA 21.00 — LIPOWIANIE 1 SIERPNIA — ŚRODA — 18.00 18.00 — JAROSŁAWIAKI 18.45 — REGLE 19.30 - ŚWIERCZKOWIACY 20.15 —- UKRAINA 21.00 — HISZPANIA 2 SIERPNIA - CZWARTEK — 18.00 18.00 — SŁOPNICLI ZBYRCOK 18.45 — ZIEMIA MYŚLENICKA 19.30 — LIMANOWIANIE 20.15 — BELGIA 21.00 — INDIE 18.45 — SPOD KIKULI 19.30 — KOZIANIE 20.15 - MEKSYK 21.00 — INDONEZJA 4 SIERPNIA — SOBOTA — 17.00 17.00 - MAROKO 17.45 — BUŁGARIA 18.30 - BRENNA 19.15 — KURPIE ZIELONE 20.00 — ĆWIKLICE 20.45 — ZBYRCOK 5 SIERPNIA - NIEDZIELA - 17.00 17.00 - KAZACHSTAN 17.45 — PILSKO 18.30 - POLANA MAKOWSKA 19.15 - KONIAKÓW 20.00 — BENIN 20.45 — JAPONIA Imprezy towarzyszące: - Kiermasz Twórczości Ludowej poniedziałek - piątek 18.00 - 21.00, sobota - niedziela 17.00 - 21.00 - 18. Międzynarodowy Plener Malarsko-Rzeźbiarski Otwar- cie wystawy poplenerowej 04.08.2018r. (sobota) o godz. 18.00-DomkulturywMakowiePodhalańskimul.Kościuszki5 - „Dariusz Miliński - strażnik bajek” - wystawa malarstwa. Otwarcie wystawy 28.07.2018r. (sobota) o godz. 18.00 - Dom Kultury w Makowie Podhalańskim ul. Kościuszki 5 - 6. Bieg Górski im. Wojtka Pazdura. 28.07.2018r. - start o godz. 15.00 obok makowskiego Domu Kultury. * Powyższy program może ulec zmianie KB „NIEZWYKŁY TYDZIEŃ FRANI” - SPOTKANIE Z AUTORKĄ W poniedziałkowy poranek 14 maja młodzi mieszkań- cy Makowa mieli okazję uczestniczyć w spotkaniu z autor- ką ciekawych przygód Frani. Pani Jadwiga Marzec - autor- ka wierszy, fraszek, bajek i opowiadań dla dzieci, zawsze pragnęła napisać książkę dla najmłodszych. To marzenie udało się spełnić w 2017 roku wydając „Niezwykły tydzień Frani". Akcja książki rozpoczyna się w pierwszy dzień wakacji Frani, kiedy to dziewczynka dowiaduje się, że już za ty- dzień wraz z rodzicami i bratem wyjedzie na Mazury. Przed nią siedem fascynujących dni przygotowań, spotkań z przyjaciółką Karoliną (której postać przedstawia wnuczkę pisarki) i odwiedziny u dziadków. Niestety wyjazd na Ma- zury nie dochodzi do skutku - Frania ma wypadek i trafia do szpitala. Książka uczy, że warto pomagać i przebaczać. Kolejną ciekawostką jest to, że Pani Jadwiga Marzec urodziła się w Makowie Podhalańskim i tu chodziła do szkoły. Od 1977 roku związana jest z Nowym Sączem. Pra- cowała w Ochotniczych Hufcach Pracy, organizowała pół- kolonie, obozy, warsztaty oraz imprezy przy współpracy z instytucjami samorządowymi i pozarządowymi. Autorka i koordynatorka projektów wymiany międzynarodowej dla młodzieży 2006 - 2007 r. z udziałem miast partnerskich Nowego Sącza. Za pedagogiczną działalność była od- znaczona: Srebrnym i Brązowym Krzyżem Zasługi, Złotą i Honorową Odznaką OHP, Srebrną Odznaką „Za zasługi dla województwa nowosądeckiego”, Srebrna Honorową Przy- jaciół Harcerstwa oraz Odznaką TPD „Przyjaciel Dziecka”. Jej utwory znalazły się w wydaniach zbiorowych: „Al- manachu współczesnej fraszki polskiej” w 2016 i„Almana- chu współczesnej bajki polskiej” w 2015 i 2016 roku. Książkę p.t. „Niezwykły tydzień Frani” można wypoży- czyć w makowskiej bibliotece a także w naszych filiach w Białce, Grzechyni, Juszczynie, Wieprzcu i Żarnówce. Katarzyna Bartyzel Miejska Biblioteka Publiczna w Makowie Podhalańskim REKTOR ZBÓJNIK 16 maja gościliśmy w makowskiej Miejskiej Bibliotece Publicznej profesora Stanisława Hodorowicza oraz redak- tora Jerzego Sadeckiego, autora książki„REKTOR ZBÓJNIK”. Panowie promowali książkę pod tym samym tytułem, wy- daną przez wydawnictwo Universitas. Jest to fascynująca książka o życiu góralskiego chłopaka zBukowiny Tatrzańskiej, który z uporem piął się w górę, aż do rektorskich gronostajów i godności senatora RP. Profesor Stanisław Hodorowicz to wybitny Małopolanin, góral z dziada pradziada, hetman podhalańskich zbójników, autor słownika gwary góralskiej, a jednocześnie ceniony che- mik, były dziekan i prorektor Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz twórca — wraz z samorządem województwa — Podha- lańskiej Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Nowym Targu. W rozmowie z krakowskim dziennikarzem szczerze i barwnie mówi o historii rodzinnego Podhala, języku, kultu- rze i obyczajach, ale i o przemianach, jakie dokonały się pod Tatrami. Opowiada też o życiu uniwersyteckim i politycznym, naukowych sukcesach, udziale w modernizacji Uniwersytetu Jagiellońskiego, tworzeniu podhalańskiej uczelni, a także se- natorskich dokonaniach na rzecz Małopolski. Autorem wywiadu rzeki jest Jerzy Sadecki, były repor- ter „Gazety Krakowskiej „Tygodnika Solidarność” i „Rzecz- pospolitej, obecnie publicysta niezależny i wykładowca w Krakowskiej Akademii im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego; ma w swym dorobku m.in. książki: Ziarna gniewu, Editions Spotkania, Paryż 1989; Nowa Huta: ziarna gniewu, ziarna nadziei, podziemne Wydawnictwo MOST, Warszawa 1989; Trzynastu. Premierzy wolnej Polski, Universitas, Kraków 2009; Ambasador, wywiad rzeka z Jerzym Bahrem, Agora 2013; Przestrzeń otwarta, otwarci ludzie. Podkarpacie, Fundacja Karpacka, Sanok 2013. źródło: https//www.znak.com.pl/kartoteka, ksiazka,105407, Rektor-zbojnik-Z-profesorem-Stanislawem-Hodorowicz Książkę „Rektor Zbójnik” jest dostępna dla czytelników w makowskiej Miejskiej Bibliotece Publicznej a także w jej filiach na terenie naszej gminy. Katarzyna Bartyzel Miejska Biblioteka Publiczna w Makowie Podhalańskim MOJA MAMA JEST WSPANIAŁA Jak wygląda wspaniała mama? Może ma suknię w ko- lorowe kwiaty i chodzi pod parasolem, uwielbia spacery i zabawy ze swoimi dziećmi, lubi im gotować, pracować w ogródku itd. Aby się tego dowiedzieć można było przyjść do Domu Kultury i obejrzeć wystawę pokonkursową Gminnego Konkursu Plastycznego „Moja mama jest wspa- niała”. Do konkursu zgłoszonych zostało rekordowa liczba 305 prac przygotowanych przez dzieci ze szkół i przed- szkoli działających na terenie Gminy Maków Podhalański. Dzieła młodych artystów wykonane przeróżnymi techni- kami oceniane były przez Komisję Konkursową (Halina Rejowska - Przewodnicząca, Katarzyna Bartyzel - Członek, Zbigniew Kowalski - Członek) w trzech kategoriach wieko- wych: przedszkolaki, dzieci z klas |-Ill oraz z klas IV-VI. Do- konano także podziału ze względu na formę wykonania. Przyznano następujące miejsca i wyróżnienia: KATEGORIA: MALARSTWO I RYSUNEK GRUPA: PRZEDSZKOLAKI Nadia Polak — ZS Maków Podhalański Joanna Jurek - ZS w Makowie P. I Mateusz Smyrak — SP Juszczyn Oliwia Pochłopień — SP Kojszówka Maria Cieślewicz — ZS Maków Podhalański Aleksandra Mazur — SP Żarnówka Zofia Bizoń — Domowa Melodia Kojszówka Il Alicja Dębińska — SP Juszczyn III Martyna Koziana — ZS Maków Podhalański III Natalia Długosz — ZS Maków Podhalański Wyr „Smerfna Kraina" - Białka Wyr Gabriela Surleta — „Słoneczny Uśmiech" - Maków Podh. Wyr Wiktoria Pena — SP Grzechynia GRUPA: KLASY I - III KATEGORIA: MALARSTWO I RYSUNEK Kamila Kudzia — SP Kojszówka Amelia Kubasiak — ZS Maków Podhalański Kamil Wilczek — ZS Maków Podhalański Alicja Kudzia — SP Grzechynia Natalia Kosek — SP Żarnówka Adam Wolczko — ZS Maków Podhalański lil Iga Sperling — ZS Maków Podhalański Wyr Oliwia Drobna — SP Kojszówka Wyr Milena Knużyńska — ZS Maków Podhalański Kornelia Żołdak — ZS Maków Podhalański Oliwia Kożuch — SPSK — Maków Dolny Wyr Julia Targosz — SP Grzechynia Wyr Maja Bryndza — ZS Maków Podhalański Wyr Natalia Dudek — ZS Maków Podhalański Dominik Oczkowski — SP Wieprzec Adrianna Mazur — ZS Maków Podhalański KATEGORIA: FORMY PRZESTRZENNE Michał Urbański — ZS Maków Podhalański Edyta Kubasiak — ZS Maków Podhalański Laura Gierat — ZS Maków Podhalański Filip Pacyga — ZS Maków Podhalański Roksana Stopa — SP Żarnówka Jakub Stopa — SP Żarnówka Samuel Guzik — ZS Maków Podhalański KATEGORIA: MALARSTWO NA SZKLE Laura Gierat — ZS Maków Podhalański Uroczyste wręczenie nagród połączone z otwarciem wystawy pokonkursowej miało miejsce w dniu 24 maja 2018r. w makowskim Domu Kultury. Wszystkim laureatom serdecznie gratulujemy! Katarzyna Bartyzel Miejska Biblioteka Publiczna w Makowie Podhalańskim maj - czerwiec 2018 dź ——EEA NIEDZIELA KULINARNYCH ODKRYĆ Z okazji Dnia Dziecka zorganizowaliśmy warsztaty ku- linarne dla najmłodszych. Była to znakomita, niepowta- rzalna okazja, by odkryć nowe smaki, zapachy i sekrety kuchni. Warsztaty poprowadził Mateusz Oleksa, znany z programu MasterChef Junior. Jak się okazało doskonały w roli szefa kuchni, pod którego nadzorem zarówno dzieci uczestniczące w zajęciach jak i ich rodzice nauczyli się jak przygotować smaczne sushi. Dziękujemy Mateuszowi oraz jego rodzicom za świet- nie przygotowane warsztatów, a także właścicielom firm „Dreweks” i restauracji „Kardamonn” za okazaną pomoc podczas imprezy. Mamy nadzieję, że uczestnicy warszta- tów oraz kibicujący im rodzice, wdrożą poznane przepisy. Liczymy na to, że spodobała się nasza podpowiedź jak kre- atywnie spędzać wspólnie z dziećmi czas oraz pielęgno- wać i rozwijać swoje pasje. Iwona Staśkiewicz MBP - Dom kultury Maków Podhalański MAŁOPOLSKIE DNI JPII I GRA TERENOWA Jak co roku tegoroczne Dni JPII rozpoczął spektakl grupy dzieci ze Szkoły Podstawowej pod opieką Marii Bochnak i Maryli Matyji. Tym razem dzieci przedstawiły spektakl „Święty Jan Paweł II - Myśląc Ojczyzna”, ukazu- jąc papieża w nawiązaniu do setnej rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości. Dzieci w symboliczny sposób przybliżyły burzliwe dzieje Polski i powstanie polskiego narodu oraz scenerię wyłonienia papieża. Wieczorem zaprosiliśmy mieszkańców na Uwielbienie, które popro- wadził O. dr. Bogdan Kocańda z Rychwałdu. Kolejnym etapem była piątkowa „Wizytacja śladami kard. Karola Wojtyły”. Uczniowie przeszli pod Marysin, na- stępnie do kościoła, poznając ulubioną trasę spacerową Karola Wojtyły, którą sfinalizowali przy makowskim Ryn- ku na lodach u pana Henryka Bani. Artystyczną część tegorocznych Dni JPII podsumował sobotni występ grup baletowych na estradzie Makowian- ka, podczas którego utalentowane i pełne wdzięku młode baletnice, pod opieką Agaty Wojtasik oraz Justyny Grab- skiej zaprezentowały ciekawą choreografię wprowadza- jąc widzów w wakacyjny nastrój. „Makowski Chochlik ukrywający się w piwnicach bi- blioteki miejskiej zrobił nam psikusa. Wymieszał wszystkie zdjęcia w galerii. Proszę pomóż nam określić co one przed- stawiają i gdzie w Makowie zostały one zrobione" To jed- no z zadań, z jakimi zmagali się uczestnicy terenowej gry miejskiej w Makowie Podhalańskim. Niezwykle popularne w Polsce i na świecie LARPy, zwane też grami terenowymi zawitały w Makowie. Gra terenowa „640 lat Makowa Pod- halańskiego” była zorganizowana przez Miejską Bibliotekę Publiczną - Dom Kultury w Makowie Podhalańskim. Była to świetna okazja by wykazać się znajomością bogactwa BEAL TAU PEM „a EE 11 jć Biuletyn informacyjny mm dziedzictwa kulturowego naszego miasta oraz postaci osób wpisanych w lokalną historię. W grze wzięło udział 6 kilkuosobowych grup, wśród których znaleźli się mieszkańcy Makowa Podhalańskiego, Grzechyni, Juszczyna i nawet Zawoi. Najlepszą drużyną okazała się grupa „Grzepawiki” pod przewodnictwem li- dera Pana Grzegorza Listwana. Nagrodzona ona została biletami do Energylandii. Pozostali uczestnicy również otrzymali pamiątkowe pakiety gadżetów. Gra terenowa „640 lat Makowa Podhalańskiego” zosta- ła bardzo ciepło przyjęta przez uczestników i już planowa- ne są kolejne imprezy tego typu. Iwona Staśkiewicz Paweł Woźniak MBP - Dom Kultury w Makowie Podhalańskim KONKURS PLASTYCZNY „NIEPODLEGŁA” Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Makowskiej zapra- sza do udziału w konkursie plastycznym. Do udziału orga- nizator zaprasza dzieci, młodzież oraz rodziny. Szczegóły znaleźć można w regulaminie oraz na stronie internetowej MBP: www.makowskakultura.naszabiblioteka.com. REGULAMIN Organizator: Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Ma- kowskiej Tytuł: „Niepodległa” Temat: Przedstawienie w formie plastycznej tematyki związanej z odzyskaniem przez Polskę niepodległości. Cele: - twórcza interpretacja faktów, zdarzeń, postaci histo- rycznych w formie plastycznej; - pobudzenie postaw patriotycznych poprzez aktyw- ność plastyczną połączoną z pogłębianiem świadomości historycznej; - znalezienie ciekawej formy plastycznej dla przedsta- wienia tematu konkursu; - możliwość przedstawienia własnej wizji na temat od- zyskania niepodległości przez Polskę. Uczestnicy: Do udziału w konkursie organizator zapra- sza dzieci, młodzież oraz rodziny. Konkurs odbędzie się w trzech kategoriach: Kategoria indywidualna: 1) dzieci z klas I-IV; 2) dzieci z klas V- VIII--III gimnazjalna; Kategoria grupowa: 3) rodziny. Technika: Prace w formacie 50 cm x 70 cm (A2) mogą być wykonane w dowolnej płaskiej technice plastycznej (bez przestrzennych, wystających dodatków). Można włą- czyć do pracy np. fotografię czy napis, ale praca powinna 12 pozostać płaska. Terminy: Prace konkursowe należy złożyć do 20 paź- dziernika 2018 r. w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Ma- kowie Podhalańskim. Rozstrzygnięcie konkursu - ogłosze- nie wyników i wręczenie nagród odbędzie się 11 listopada 2018 r. podczas obchodów święta Niepodległości w Ma- kowie Podhalańskim. Kryteria oceny prac: - nowatorstwo, pomysłowość w ujęciu tematu konkursu; - estetyka wykonania; - pozytywny, patriotyczny wyraz pracy; - zastosowanie określonych w regulaminie sposobów wykonania pracy. Organizacja konkursu: Prace należy podpisać godłem (krótka nazwa, pseudonim) i dołączyć do niej metryczkę pracy (załącznik nr 1) oraz oświadczenie autora (załącz- nik nr 2). Prace zostaną ocenione przez komisję powoła- ną przez organizatora. Przyznana zostanie jedna nagroda główna w każdej kategorii oraz wyróżnienia. Organizator zastrzega sobie prawo do przyznania dowolnej ilości wy- różnień — w zależności od ilości zgłoszonych prac. Nagro- dami w konkursie będą wejściówki na rodzinne atrakcje. Wszystkie prace spełniające warunki uczestnictwa w kon- kursie zostaną wyeksponowane podczas obchodów Świę- ta Niepodległości w Makowie Podhalańskim. Oddanie prac do konkursu jest równoznaczne z akcep- tacją regulaminu konkursu plastycznego „Niepodległa”. Organizator dysponuje danymi uczestników w celach pro- mocji konkursu i prezentacji prac z zastrzeżeniem możli- wości upublicznienia nazwiska i imienia autora (autorów). Koordynatorem konkursu jest Katarzyna Biedrawa tel. 692 904 635 GRANIE I ŚPIEWANIE NIGDY NIE ZAGINIE Konkurs Muzyk, Instrumentalistów, Śpiewaków Lu- dowych i Drużbów Weselnych „DRUZBACKA” już po raz 36 gościł na scenie Gminnego Ośrodka Kultury w Pode- grodziu. W bieżącym roku jurorzy przesłuchali i poddali gruntownej ocenie 164 prezencje konkursowe z siedmiu powiatów. Uczestnicy pochodzili z dwóch województw - małopolskiego i podkarpackiego. Jak widać tradycja ludowa, a co za tym idzie dbałość o pokazywanie różnorodności naszych „małych ojczyzn” nie słabnie. Wzrost zaintersowania sztuką ludową przyniósł w tym roku podczas tego konkursu kolejny rekord ilości uczestników. Wzięło w nim udział łacznie 627 uczestników. „Zbyrcok” i „Zbyrcocek” zaprezentowali babiogórski dorobek ludowego muzykowania i śpiewu grupowego oraz solowego wystawiając swoich przedstawicieli. Jak zwykle przywieźli z tego konkursu nagrody i nominacje na konkursy ogólnopolskie. Najbardziej zachwycili juro- rów Zuzanna Mirek — śpiew solowy w grupie dorosłych oraz Krzysztof Waląg - instrumenlaiści, grupa dzicięca. Oboje zajęli pierwsze miejsca. Tym samym Zuzia otrzyma- ła nominację na Ogólnopolski Festiwal Kapel i $piewaków Ludowych w Kazimierzu Dolnym nad Wisłą a Krzyś będzie prezentował swoje umiejętności gry na heligonce w Bu- kowinie Tatrzańskiej podczas Ogólnopolskiego Konkursu Gawędziarzy, Instrumentalistów, Śpiewaków, Drużbów i Starostów Weselnych „Sabałowe Bajania”. Świetnie wypa- dli również instrumentaliści w grupie młodzieżowej, nasi heligości - Dominik Polak, który zajął drugie miejsce i Karol Zajda otrzymując wyróżnienie. Natomiast Aleksadra Zajda za grę na skrzypcach otrzymała dyplom uczestnictwa. W kategorii dorosłej śpiewu grupowego do konkursu przy- stąpiła męska grupa śpiewacza. Za swój występ otrzymała wyróżnienie. Laureatom serdecznie gratulujemy i dziękujemy za dbanie o piękno naszej gwary i muzyki, które to określają naszą tożsamość kulturową. Trzymamy kciuki za kolejne sukcesy. Dorota Stasik Stowarzyszenie „Nowy Juszczyn” _NIEALI j! ZBYCOCKOWE .PODBABIOGÓRSKIE POSIANY” Zmagania konkursowe z kulturą Regionu Babiogórza przez duże K, czyli na szczeblu powiatowym dobiegły końca. W sobotę 09.06. w Domu Kultury w Zawoi odbył się Powiatowy Konkurs Gawędziarzy, Śpiewaków i Instru- mentalistów Ludowych „Podbabiogórskie Posiady”. W tym roku Zbyrcok reprezontowała młodzież - czyli Zbyrcocek. Do konkursu po raz pierwszy została wystawiona mło- dzieżowa grupa Śpiewacza. Nasze dziewczyny zaliczyły udany debiut zajmując podczas tego konkursu trzecie miejsce. W niczym nie ustępowali im również młodzi in- strumentalisci, którzy w swoich kategoriach także sta- wali na podium. Najbardziej jurorów zachwycił Krzysztof Waląg, który w kategorii dziecięcej grając na heligonce zajął pierwsze miejsce. W tej samej kategorii, ale grając na skrzypcach, trzecie miejsce zajął Wojciech Jabcoń. Ich starsi koledzy tj. Dominik Polak i Karol Zajda w młodzieżo- wej grupie instrumentalistów zajęli odpowiednio drugie i trzecie miejsce. Tym samym Dominik Polak i Krzysztof Wa- ląg otrzymali noninację na konkurs „Sabałowe Bajania” do Bukowiny Tatrzańskiej. 13 jć Biuletyn informacyjny To powiedzenie nabiera szczególnego znaczenia kiedy myślę o „Małej Polanie Makowskiej”. Wieloletnie tradycje związane z zespołami „Babiogórzanie' „Polana Makowska obecnie kultywuje grupa 40 dzieciaków, które pracują z wielkim zaangażowaniem, co daje widoczne efekty. Gru- pa działa głównie jako zespół folklorystyczny, ale też jako mniejsze formacje takie jak grupa śpiewacza czy kapela ludowa. Nie bez znaczenia są również indywidualne osią- gnięcia solistów instrumentalistów i śpiewaków. Efektem tej wspólnej i indywidualnej pracy pod kierunkiem in- struktorów są ich osiągnięcia. W zasadzie w każdy z kon- kursów, w których brali udział jako zespół, mniejsze grupy i soliści zostali zauważeni i docenieni, i nie można dzielić konkursów na ważne i mniej ważne, każdy z nich dla wy- " 14 NASZE NADZIEJE W DZIECIACH Okazało się, że bardzo mile zaskoczył nas również „Zbycocek” w pełnym swoim składzie. W sobotę 16.06 wziął udział jako jeden z 14 nominowanych zespołów w 42 edycji Karpackiego Festiwalu Dziecięcych Zespołów Regionalnych w Rabce. Zespół zaprezentował program „Przy kopaniu gruli” pokazując życie codzienne dzieci, ich zabawy, gry i taniec. Tak dobrze odtworzyli klimat tamtych lat, że zostali nominowani na 27 Międzynarodowy Festi- wal Dziecięcych Zespołów Regionalnych, który odbędzie się w Nowym Sączu w lipcu 2019r. Serdecznie gratulujemy naszym młodym laureatom. Dorota Stasik Stowarzyszenie „Nowy Juszczyn” konawców ma takie samo znaczenie, a przygotowania kosztują wiele pracy i czasami wyrzeczeń (zamiast grać w piłkę trzeba grać na heligonce). Tancerze muszą wyka- zywać się wielką kondycją nie tylko fizyczną ale też pa- mięciową, bo żeby zapamiętać te wszystkie kroki, układy taneczne i słowa oraz melodie śpiewek „pojemna” pamięć jest konieczna. Po okresie kolędowania i karnawału, kiedy to mali ko- lędnicy dzielnie walczyli w konkursach w Żywcu „Żywiec- kie Gody” - Ill miejsce dla Małej Polany i dorosłego ze- społu, w Makowie Podhalańskim „Babiogórskie Podłazy” I miejsce - Kolędnicy z gwiazdą z Zespołu Regionalnego „Babiogórzanie - Polana Makowska” z Makowa Podhalań- skiego - wytypowani na „Karnawał Górali” w Bukowinie oraz Il miejsce - Kolędnicy i winszownicy z gwiazdą Zespo- łu Regionalnego „Mała Polana Makowska” - wytypowani do Podegrodzia. W Podegrodziu — Il miejsce dla Małych Kolędników z Gwiazdą. Po tym okresie zespół bynajmniej nie zawiesił swojej aktywności. W czasie Wielkiego Postu dzieciaki, zgodnie z tradycją przygotowywały się do na- dejścia świąt Wielkiej Nocy. Efektem tych przygotowań była wspaniała palma wielkanocna przygotowana przez zespół wspólnie z rodzicami. Nowy sezon konkursów, przeglądów i koncertów roz- począł się w Zawoi, i tak nasze grupy śpiewacze z Małej Polany i Babiogórzan Polany Makowskiej zajęły Il miejsca. Już w maju, podczas Powiatowego Przeglądu Dziecięcych Zespołów Folklorystycznych w Makowie Podhalańskim nasze dzieci zajęły I miejsce, tym samym otwierając sobie drogę do udziału w Ogólnopolskim Festiwalu Dziecięcych Zespołów Folklorystycznych „Dziecko w Folklorze” w Bara- nowie Sandomierskim. Wyjazd do Baranowa z pewnością można uznać za wielki sukces naszego „małego” zespołu, rywalizując z utytułowanymi konkurentami dzieciaki wy- walczyły drugie miejsce, co w tak zacnym gronie jest nie lada wyróżnieniem. Dlatego też jeszcze raz powtarzam — W DZIECIACH NASZE NADZIEJE. To wszystko nie byłoby możliwe gdyby nie życzliwość i zrozumienie ze strony Pana Burmistrza Pawła Sali oraz Pani Dyrektor MBP Haliny Rejowskiej, którzy zawsze wspierają nasze działania — dziękujemy! Podziękowania należą się również rodzicom naszych małych artystów. Bez ich aktywnego udziału w pracy ze- społu tak wspaniałe wyniki nie byłyby możliwe. Zbigniew Kowalski MBP - Dom Kultury w Makowie Podhalańskim KOLEJNE SUKCESY ZOBIELSKIEJ GROMADY Z BIAŁKI Rok 2018 przyniósł kolejne sukcesy dla Dziecięcego Zespołu Regionalnego „Zobielsko Gromada" z Białki. W dniach 20 - 22 kwietnia 2018 roku w Dąbrowie Gór- niczej odbył się jubileuszowy X Międzykulturowy Festi- wal Folklorystyczny Zagłębie i Sąsiedzi. Jury po wysłucha- niu 26 grup dziecięcych postanowiło przyznać „Zobielskiej Gromadzie" II miejsce w kategorii „Dziecięce zespoły śpie- wacze'. Kolejny raz Zespół zaprezentował się na lokalnej scenie w Makowie Podhalańskim, na VI Powiatowym Przeglądzie Dziecięcych Zespołów Regionalnych, gdzie zdobył wyróż- nienie, jednocześnie otrzymując nominację do występu w trakcie najbliższej edycji Babiogórskiej Jesieni w Zawoi. Największe wyróżnienie spotkało dzieci w trakcie VII i j TĘ Festiwalu Pieśni i Piosenki Maryjnej w Sanktuarium na Ja- snej Górce w Ślemieniu, który odbył się 2 czerwca 2018 r. W kategorii „Zespół dziecięcy” grupa śpiewacza reprezen- tująca „Zobielską Gromadę" zdobyła I miejsce. W najbliższym czasie „Zobielsko Gromada" zaprezentu- je się również w Baranowie Sandomierskim na Festiwalu „Dziecko w Folklorze”. Życzymy kolejnych sukcesów! Jednocześnie z tego miejsca pragniemy podziękować Panu Burmistrzowi Pawłowi Sali za nieustanne wsparcie finansowe, umożliwiające ciągły rozwój Zespołu. Ewa Kozina Stowarzyszenie Koło Gospodyń w Białce W NAGRODĘ JADĄ DO RZYMU Szkoła Podstawowa im. M. Kopernika w Białce została laureatem XI. edycji Małopolskiego Programu „Mieć Wy- obraźnie Miłosierdzia”. Zanim jednak na uroczystej gali w Krakowie odebraliśmy nagrodę, już po raz kolejny zostali- śmy zaproszeni 21 maja 2018 r. do Kleczy Dolnej, by wziąć udział w rejonowym przeglądzie najlepszych projektów. Szkolni wolontariusze zaprezentowali swoje osiągnięcia realizując projekt pod hasłem„Ogień miłosierdzia”. Ucznio- wie z opiekunami działali na terenie Szkoły Podstawowej w Białce oraz w jej okolicach, wsparli też potrzebujących w Zakopanem, Krakowie, Warszawie, a nawet na Ukrainie, Madagaskarze, w Boliwii, Republice Środkowej Afryki. Po- nadto wolontariusze otaczali opieką osoby starsze, samot- ne, chore oraz kierowali swe działania w stronę niepełno- sprawnych i kolegów, którzy borykają się z trudną sytuacją rodzinną, materialną lub mają problemy z nauką. 28 maja w Operze Krakowskiej w Krakowie odbyła się uroczysta gala podsumowująca XI. edycję Małopolskiego Projektu „Mieć Wyobraźnię Miłosierdzia. W uroczystości wzięli udział m.in.: ks. kard. Stanisław Dziwisz, Halina Ci- mer - Małopolski Wicekurator Oświaty, Barbara Dziwisz - Przewodnicząca Komisji Edukacji, Kultury Fizycznej, Spor- tu i Turystyki Sejmiku Województwa Małopolskiego. Podczas gali zaprezentowało się pięć grup z wybra- 15 nych szkół. Organizatorzy zaprosili też uczniów naszej szkoły, by w krótkiej, teatralnej formie przekazali swoje osiągnięcia z realizacji projektu. Projekt „Mieć Wyobraźnię Miłosierdzia” istnieje od je- denastu lat. Nasi uczniowie, pod opieką pani Barbary Łatki i Edyty Koper, dziesięciokrotnie brali w nim udział. Do pro- jektu każdego roku zgłasza się wiele szkół z terenu Mało- polski. Do tej pory ponad 35 tysięcy uczniów wraz z opie- kunami pomogło olbrzymiej grupie osób potrzebujących wsparcia. W tym roku szkolnym do etapu wojewódzkiego zakwalifikowano 16 szkół z województwa małopolskiego. Już samo zaliczenie do grona szkół najlepiej w wojewódz- twie realizujących projekt, jest dużym sukcesem, ale zna- k = lezienie się w gronie laureatów i zdobycie nagrody głów- nej w postaci pielgrzymki do Rzymu i do grobu Jana Pawła II należy uznać za sukces podwójny. Jest nam niezwykle miło, że kolejny raz Kapituła Projektu uznała nasze szkol- ne działania za jedne z najciekawszych. Uczniowie naszej szkoły otrzymali główną nagrodę - bilety na wycieczkę do Włoch. Autokary z pielgrzymką wolontariuszy do Watyka- nu wyjechały w sobotę 9 czerwca. Barbara Łatka, Edyta Koper Szkoła Podstawowa w Białce UCZEŃ SZKOŁY PODSTAWOWEJ W GRZECHYNI LAUREATEM MAŁOPOLSKIEGO KONKURSU GEOGRAFICZNEGO KURATORNU IM Oświry W RRAkowi 16 Uczeń Szkoły Podstawowej w Grzechyni Jacek Kołacz, w tym roku szkolnym, wziął udział w Małopolskim Konkur- sie Geograficznym, w którym zajął III miejsce i zdobył tytuł laureata. Etap wojewódzki konkursu odbył się w Zespole Szkół Salezjańskich w Krakowie, a zakończenie miało miej- sce na Uniwersytecie Pedagogicznym w Krakowie. Gospo- darzem zakończenia była przewodnicząca konkursu pani Małgorzata Wesołowska, a zaświadczenia wręczyła pani Halina Cimer — Małopolski Wicekurator Geografii Uniwer- sytetu Pedagogicznego oraz pan dr Tomasz Rachwał - Dy- rektor Instytutu Geografii Uniwersytetu Pedagogicznego. Gośćmi spotkania byli także: pan dr hab. Józef Żychowski, który wygłosił przemowę oraz dr Michał Apollo, który za- prezentował wykład o Wszechświecie. Jesteśmy bardzo dumni z osiągnięć Jacka i życzymy mu dalszych sukcesów. Aleksandra Lasa-Ostruszka Szkoła Podstawowa w Grzechyni maj - czerwiec 2018 Gd? „BÓG NIE MOŻE BYĆ WSZĘDZIE, DLATEGO STWORZYŁ RODZINE” 27 maja 2018 roku odbyło się już szóste Święto Rodzi- ny w Żarnówce. Tegoroczne święto miało charakter bie- siadny. Przy kawie i ciastkach oraz w dobrych humorach uczestniczyli we wspólnej zabawie. Wszyscy uczniowie z klas IV - VII pokazali swoje talen- ty, umiejętności, a także to, co najbardziej lubią robić. Dla wszystkich mam Kasia i Asia zaśpiewały i zagrały nostal- giczne piosenki. Uczniowie IV klasy przedstawili scenkę o troskliwej babci i leniwym dziadku. Dziewczyny z klasy V zatańczyły układ taneczno - gimnastyczny, a odważni chłopcy w śmiesznych strojach wystąpili w pokazie mody. Klasa VI rozśmieszyła publiczność aż do łez swoimi scen- kami (o złej żonie i mężu krasnoludku, o kurze i kogucie oraz o zakochanej Agelinie) i zatańczyła energetyczny ta- niec. Uczniowie z klasy VII zaprezentowali 3 fragmenty z „Zemsty” Aleksandra Fredry. W czasie przerwy można było się posilić, gdyż Rada Rodziców i Koło Gospodyń Wiejskich przygotowały pysz- ne jedzonko. Następnie adrenalinę podniosła nam Grupa ju-jitsu Zbigniewa Wieczorka z Zawoi swoim pokazem walki. Wszyscy wstrzymywali oddech, gdy sportowcy z wielkim hukiem przewracali się na scenie. Wydawało nam się, że już połamali sobie wszystkie kości, a tymczasem oni wstawali jakby nic się nie stało. Nie mogło zabraknąć piosenek, gdyż nasze Święto miało charakter biesiadny, dlatego poprosiliśmy o nie do- rosłych: Pana Czesława Lurkę, Panie: Małgorzatę Dudę, Annę Antosiak, Zofię Jończyk, Annę Bury, Agnieszkę Ga- sek. Wszyscy chętnie włączyli się w śpiew, "Bo śpiewać każdy może, trochę lepiej lub trochę gorzej”. Myślimy, że wspólna zabawa z naszymi krewnymi i zaproszonymi go- śćmi była naprawdę udana. Ten dzień na pewno zostanie na długo zapamiętany! Asia i Kasia z klasy VI Szkoła Podstawowa w Żarnówce DZIEKI NAM ROŚNIE LAS W ramach odchodów „Dnia Ziemi” dzieci ze Szkoły Podstawowej w Wieprzcu wybrały się do okolicznego lasu, aby posadzić kilkadziesiąt sztuk młodych drzewek igla- stych. Pod okiem leśniczego spędziliśmy prawie dwie go- dziny na obcowaniu z przyrodą. Przy okazji przypomniane zostały właściwości iglaków takie jak miejsca występowa- nia, budowa, rozpoznawanie wyglądu przez obserwatora. Dopełnienie stanowił konkurs, w którym dzieci pre- zentowały wykonane przez siebie prace z tworzyw nie- potrzebnych. Znalazły się wśród nich m. in. doniczki na kwiaty, baranek oraz świeca z podstawką. Wszystkie dzieła były piękne! Radosław Tempka Szkoła Podstawowa w Wieprzcu W związku z tym, że w tym roku szkolnym „Światowy Dzień bez Tytoniu” przypadł w Boże Ciało, w naszej szkole obchodziliśmy go 29.05.2018r. Przygotowania rozpoczęły się dużo wcześniej: uczniowie z klas starszych wykonali ogromne transparenty z ciekawymi hasłami promującymi zdrowy styl życia i czyste środowisko - „NIE PAL, JAK CIĘ PROSZĘ , BO TEGO NIE ZNOSZĘ; „NIE PAL ŚMIECI BO TU ŻYJĄ DZIECI”. Klasy młodsze natomiast wykonały indywi- dualne plakaty zakazujące i ośmieszające palenie papie- rosów. Uwieńczeniem w/w przygotowań był przemarsz przez wieś, w którym uczniowie skandowali hasła, śpiewa- li piosenki promujące ekologiczny styl życia. Społeczność 17 wiejska z ciekawością, zainteresowaniem i aprobatą ob- serwowała nasze poczynania. W szkole przeprowadzono pogadankę na temat szko- dliwości palenia tytoniu, obejrzano film na ten temat oraz wykonano okolicznościową gazetkę dla rodziców, akcen- tującą szkodliwość palenia papierosów. Znajomy gajowy podarował szkole sadzonkę dębu, którą dzieci uroczyście zasadziły na podwórku szkolnym jako symbol przypomnienia i troski o czyste, pozbawione spalin, dymu papierosowego i innych zanieczyszczeń, po- wietrze. J. Mędrala, Z. Jończyk Szkoła Podstawowa w Żarnówce NOWY - STARY ZARZĄD MKS „HALNIAK” MAKOÓW PODHALANSKI W dniu 23 marca 2018r. w siedzibie klubu przy ul. Sportowej odbyło się Walne Zebranie Sprawozdawczo - Wyborcze MKS „Halniak”. Podsumowano mijającą 4- letnią kadencję Zarządu pod przewodnictwem p. Krzysztofa Za- wiły. Palącym problemem jest modernizacja obiektu spor- towo — noclegowego, na co brak własnych środków, zaś brak uregulowań własnościowych terenu stanowi prze- szkodę w staraniu się o pozyskanie środków finansowych zzewnątrz. Bez modernizacji części hotelowej i przystoso- waniu jej do wymogów XXI wieku, coraz trudniej będzie gościć w naszym obiekcie grupy sportowe, które mają coraz większe wymagania dotyczące warunków zakwate- rowania, zaplecza sportowego jak siłownia, sauna itp. Bo- lączką zarówno dla własnych jak i goszczących u nas pił- karzy jest brak pełnowymiarowego boiska treningowego. Odrębnym problemem jest podejście miejscowej młodzieży do uprawiania piłki nożnej. W najmłodszych grupach jak żaki, orliki, młodziki i trampkarze nie ma pro- blemu z naborem chętnych, tak brak młodzieży w gru- pach junior młodszy i junior starszy. Drużyna juniorów starszych po pierwszej rundzie została zdekompletowana, klub zmuszony był wycofać ją z rozgrywek, a paru chęt- nych do gry, przesunięto do seniorów. Martwią też wyniki seniorów, po spadku z czwartej ligi nie możemy osiągnąć poprzedniego poziomu. Jest to powodem, że coraz mniej kibiców przychodzi na mecze naszej drużyny. Praca kilku trenerów z drużyną nie dawa- ła oczekiwanych rezultatów, dopiero zatrudnienie byłego trenera "Halniaka" p. Sławomira Frączka przynosi znaczne efekty i jak sądzimy pozwolą na utrzymanie się drużyny w lidze okręgowej. Podziękowano obecnemu na Walnym Zebraniu p. Burmistrzowi Pawłowi Sala, Dyrektorowi Banku Spółdziel- czego p. Piotrowi Firek za udzieloną pomoc finansową. Podziękowania skierowano też do nieobecnych na WZ. Przedsiębiorcom czy osobom prywatnym, którzy w różny sposób służą pomocą naszemu klubowi. Odrębnym zagadnieniem jest brak zaangażowania się członków MKS „Halniak” w pracę na rzecz klubu, o czym świadczy m.in. niska frekwencja na Walnych Zebraniach, czy nieopłacanie i tak bardzo niskich składek członkow- skich. W dalszej części Walne Zebranie udzieliło jednogłośnie absolutorium ustępującemu Zarządowi i dokonało wy- boru Zarządu na lata 2018 — 2022. Nowy Zarząd ukonsty- tuował się w dniu 26 marca br. w następującym składzie: Krzysztof Krupczak — Prezes Zarządu, Krzysztof Urbański — Vice Prezes, Jacek Moćko — Vice Prezes, Krzysztof Zawi- ła — Vice Prezes, Zbigniew Bach, Henryk Bania, Krzysztof Gwiazdoń, Marek Kudzia — członkowie Zarządu. W po- równaniu do poprzedniego składu osobowego nastąpiły niewielkie zmiany, zmniejszono skład zarządu z 9-ciu do 8-miu osób. Z pracy w zarządzie zrezygnowała p. Ewelina Lurka i p. Wiesław Pęczek. Wybrano nowego członka Za- rządu p. Marka Kudzię. Przed nowym — starym Zarządem stoi wiele wyzwań zarówno w sferze gospodarczej jak i sportowej klubu. Oby z powodzeniem! JaPa, czerwiec 2018r. 26. EDYCJA MAKOWSKIEGO BIEGU ULICZNEGO Jubileusz naszego miasta świętowaliśmy także „na sportowo” 26 maja podczas „XXVI Międzynarodowego Biegu Ulicznego po Ziemi Makowskiej — Triady Powia- tu Suskiego”. Wtedy to odbyły się zawody sportowe, w których udział wzięły zarówno dzieci jaki i młodzież oraz osoby dorosłe. Po raz pierwszy trasa Biegu Głównego pro- wadziła ulicami gminnymi naszego miasta, omijając dro- gę krajową. Nowością było także to, że zawodnicy mogli wziąć udział w biegu nie tylko na 10 km, ale również na 5 km oraz Marszu Nordic Walking na tym samym dystansie. Zwycięzcą Biegu Głównego na atestowanej tra- sie na 10 km z czasem 00:31:52,15 został reprezen- tant Ukrainy Dmytrii Didovodiuk. Wśród pań najszyb- ciej linię mety w przekroczyła Valentyna Kiliarska z Ukrainy, która dystans pokonała w 00:35:45,05. Najmłodszy zawodnik, który pokonał 150 m miał 2 latka, a najstarszy uczestnik biegu, pan Andrzej Stanek z Suchej Beskidzkiej ukończył 81. W kategorii dziecięcej na linii startu stanęło 165 mło- dych miłośników biegania, a wśród nich najliczniejszą gru- pę wiekową stanowili przedszkolaki (22 chłopców). Dziękujemy wszystkim biegaczom za udział i zaprasza- my do zapoznania się z oficjalnymi wynikami Biegu Głów- nego: http://www.makowskakultura.naszabiblioteka.com/ midzynarodowy-bieg-uliczny-po-ziemi-makowskiej Wyniki biegów dzieci i młodzieży: kat. 0-7 dziewczęta (przedszkolaki) dystans: 150 m ilość zawodników: 19 I m-ce Milena Marek Juszczyn Il m-ce Joanna Porębska Grzechynia Ill m-ce Zofia Winczewska Maków P. kat. 0-7 chłopcy (przedszkolaki) dystans: 150 m ilość zawodników: 22 I m-ce Karol Urbański Maków P. Il m-ce Krzysztof Szewczyk Maków P. III m-ce Wojciech Barzycki Stryszawa kat. 1-2 dziewczęta dystans: 150 m ilość zawodników: 21 I m-ce Maja Mędrala Grzechynia II m-ce Joanna Kubieniec Maków P. III m-ce Alicja Kudzia Grzechynia kat. 1-2 chłopcy dystans: 150 m ilość zawodników: 20 I m-ce Piotr Szewczyk Maków P. II m-ce Igor Gracjasz SuchaB. III m-ce Adam Porębski Grzechynia kat. 3-4 dziewczęta dystans: 300 m ilość zawodników: 21 I m-ce Milena Lurka Grzechynia II m-ce Barbara Kwak Maków P. III m-ce Wiktoria Czaja Maków P. kat. 3-4 chłopcy dystans: 300 m ilość zawodników: 19 I m-ce Mateusz Smyrak Juszczyn II m-ce Piotr Guzik Maków P. III m-ce Sebastian Małysa Białka kat. 5-6 dziewczęta dystans: 400 m ilość zawodników: 8 I m-ce Katarzyna Drobny Osielec Il m-ce Paulina Guzik Juszczyn III m-ce Victoria Hajto Maków P. kat. 5-6 chłopcy dystans: 400 m ilość zawodników: 12 I m-ce Kacper Kudzia Grzechynia Il m-ce Rafał Smyrak Białka III m-ce Piotr Kozieł Maków Dolny kat. gimnazjum dziewczęta dystans: 1.200 m ilość zawodników: 17 I m-ce Aleksandra Kołodziej Mszana Górna II m-ce Adrianna Łazorko Zakrzów III m-ce Katarzyna Jania Mszana Górna kat. gimnazjum chłopcy dystans: 1.600 m ilość za- wodników: 6 I m-ce Jan Kopyciński Mszana Dolna Il m-ce Michał Grzechynka Juszczyn III m-ce Marek Pająk Wadowice Serdecznie dziękujemy sponsorom, za wsparcie tego- rocznej edycji Biegu: - FHU „Agro — Art” - Maków Podhalański - Anna i Henryk Mirek - BS Jordanów Oddz. w Makowie Podhalańskim - „Dalia” - Maków Podhalański - Przedsiębiorstwo Wodno-Kanalizacyjne „EKO - SKA- WA” - Maków Podhalański - Fabios S.A. - Białka - Kwiaciarnia „Gardenia” - Maków Podhalański - „Kuracjusz” - Sucha Beskidzka Katarzyna Bartyzel Miejska Biblioteka Publiczna w Makowie Podhalańskim GWIAZDA POŁUDNIA Z CEZARYM ZAMANĄ Kolejna edycja górskiego maratonu rowerowego „Gwiazda Południa” przed nami. W dniach 12 - 15 lipca na terenie naszej gminy oraz gmin Stryszawa i Zawoja, odbę- dzie się zacięta rywalizacja kolarzy, którzy walczyć będą na 4 nie łatwych trasach pełnych ostrych podjazdów, asfalto- wych serpentyn i długich zjazdów. Malownicze krajobrazy naszego regionu zapewnią codziennie wspaniałą zabawę na trasie. Mieszkańcy powiatu mogą liczyć na zniżkę przy zapisach. Głównym organizatorem etapówki jest Cezary Zama- na, polski kolarz szosowy, reprezentant Polski, Mistrz Pol- ski z 1999 oraz zwycięzca Tour de Pologne z 2003 roku. 14 lipca w Makowie Podhalańskim odbędzie się także Wyścig Rowerowy dla dzieci poniżej 13 roku życia. Malu- chy do 3 lat rywalizować będą na rowerkach biegowych, pozostali zawodnicy na tradycyjnym sprzęcie. Wszyscy obowiązkowo posiadać mają kaski. Nagrody czekają na dziewczynki i chłopców z miejsc 1-3. Dla pozostałych uczestników przygotowane zostały pamiątkowe dyplomy. Zapisywać można się przez stronę internetową lub w biu- rze zawodów w dniu wyścigu. Program zawodów 14 lipca - Maków Podhalański Biuro zawodów: Dom Kultury, ul. Kościuszki Dystanse: Pro (55 km), 2 Pro (26 km) Godz. 9.00 — zapisy na dziecięce zawody Godz. 10.00 = start maratonu dla obu dystansów Godz. 10.10 — start dziecięcych zawodów Godz. 13.00 — wręczenie nagród dla dzieci GWIAZDA POŁUDNIA W blasku MTB 12-15 lipca 2018 w Z Zabłyśnij w górskiej etapówce Poczuj ogień w nocjach pod Babią Górą Zwycięzaj w blasku chwały c 4: etapy * | |om=ut KE pa RENO oli ko zazna dmibupi dywie u adłw ME" [Z — EM" fw == Szczegóły dotyczące Gwiazdy Południa znajdują się na stronie www.gory.zamanagroup.pl oraz na Facebooku (fa- cebook.com/gwiazdapoludnia). Katarzyna Bartyzel Miejska Biblioteka Publiczna w Makowie Podhalańskim SA WRS damą pra oie pe MŁODE GWIAZDY NA START! waepba ownak 1507 STRYSZAWA va ułaet 14.07 MAKÓW PODHALAŃSKI 15.07 ZAWOJA A MALOPOLSKA :2 XXV RAJD GÓRSKI .KOSKOWA GÓRA 2018” Piękna pogoda towarzyszyła uczestnikom wędrują- cym w dniach 17 - 25 maja 2018 r. na szczyt Koskowej Góry podczas tegorocznego Rajdu Górskiego. W tym spotkaniu miłośników turystyki uczestniczyli młodzi mieszkańcy naszego powiatu. Choć wędrowali w innych dniach, to na metę Rajdu roku dotarły grupy z: Zespołu Szkół im. W. Witosa z Suchej Beskidzkiej, Specjalnego Ośrodka Szkolno - Wychowawczego z Makowa Podhalańskiego i z Krzeszo- wa.W sumie w rajdzie udział wzięło 71 osób. Wszystkie osoby, które dotarły pod szczyt Koskowej Góry otrzymały znaczki okolicznościowe a drużyny ufun- dowane przez Starostwo Powiatowe pamiątkowe dyplo- my i wydawnictwa turystyczne. Organizatorami Rajdu „Koskowa Góra 2018" byli Od- dział PTTK w Suchej Beskidzkiej, Miejska Biblioteka Pu- bliczna w Makowie Podhalańskim i Związek Podhalan - Oddział Babiogórski w Makowie Podhalańskim. Katarzyna Bartyzel Miejska Biblioteka Publiczna w Makowie Podhalańskim XXIV TERENOWY WYŚCIG ROWEROWY Po raz 24 miłośnicy dwóch kółek z terenu powiatu suskiego (i nie tylko!) spotkali się podczas tegoroczne- go Terenowego Wyścigu Rowerowego, który odbył się 2 czerwca na boisku sportowym nad Skawą w Makowie Podhalańskim. Piękna słoneczna pogoda zachęciła 95 młodych zawodników do podjęcia zmagań na jednym z zaplanowanych dystansów. Uroczystego otwarcia impre- zy dokonał Burmistrz Makowa Podhalańskiego Pan Paweł Sala. 20 Po emocjonujących zmaganiach na podium stanęli: kat. 1 0-7 dziewczęta (przedszkolaki) dystans: 200 m ilość zawodników: 15 I m-ce Joanna Porębska Grzechynia Il m-ce Martyna Barcik Maków P. II m-ce Zofia Winczewska Maków P. kat. 2 0-7 chłopcy (przedszkolaki) dystans: 200 m ilość zawodników: 15 I m-ce Wojciech Szwarc Zembrzyce Il m-ce Paweł Kowalczyk Naprawa III m-ce Wojciech Barzycki Stryszawa kat. 3 dziewczęta (2010-2008) dystans: 400 m ilość zawodników: 8 I m-ce Julia Kowalczyk Naprawa Il m-ce Natalia Jancarz Maków P III m-ce Natalia Kaczmarczyk Białka kat. 4 chłopcy (2010-2008) dystans: 400 m ilość zawodników: 15 I m-ce Szczepan Kudzia Zawoja Il m-ce Wiktor Madej Maków P. Ill m-ce Igor Gracjasz SuchaB. kat. 5 dziewczęta (2007-2005) dystans: 800 m ilość zawodników: 8 I m-ce Marta Dyduch SuchaB. Il m-ce Marysia Długosz SuchaB. Ill m-ce Julia Steczek SuchaB. kat. 6 chłopcy (2007-2005) dystans: 1.200 m ilość zawodników: 19 I m-ce Konrad Czarniak Grzechynia II m-ce Mikołaj Zuchara Maków P. III m-ce Kamil Pająk Grzechynia kat. 7 dziewczęta (2004-2002) dystans: 1.500 m ilość zawodników: 2 I m-ce Monika Pająk Grzechynia Il m-ce Aneta Gorzyńska Grzechynia III m-ce — kat. 8 chłopcy (2004-2002) dystans: 2.000 m ilość zawodników: 11 I m-ce Nikodem Mazur Skawica II m-ce Miłosz Smyrak SuchaB. III m-ce Paweł Pawlica Juszczyn kat. 9 juniorzy dziewczęta dystans: 3.000 m ilość zawodników: 1 I m-ce Magdalena Pieczara Il m-ce = III m-ce | Maków P. maj - czerwiec 2018 Gd? kat. 10 juniorzy chłopcy dystans: 5.000 m ilość zawodników: 1 I m-ce Adrian Kachel Juszczyn II m-ce — III m-ce — Dorośli - „Najszybsza mama na rowerze” I m-ce Sabina Wójciak II m-ce Marta Bicz III m-ce Anna Marek IV m-ce Sylwia Gracjasz Dorośli - „Najszybszy tata na rowerze” I m-ce Artur Hajdyła Il m-ce Grzegorz Hajda III m-ce Grzegorz Wolczko IV m-ce Jarosław Porębski Choć podczas startów przedszkolaków z nieba leciały strugi deszczu, nie zniechęciły one do zaciętej rywalizacji nawet tych najmłodszych zawodników. Na koniec zawodów na linii startu stanęli rodzice, któ- rzy postanowili wsiąść na rower i pokonać trasę wcześniej przemierzoną przez ich latorośle. „Najszybszą mamą na rowerze” okazała się Sabina Wójciak a tytuł „Najszybszego taty na rowerze” przypadł Arturowi Hajdyła. Po zakończeniu wyścigu wszyscy laureaci otrzymali z rąk Burmistrza Makowa Podhalańskiego nagrody rzeczo- we, medale i pamiątkowe dyplomy ufundowane przez or- ganizatorów imprezy. Każdy ze startujących odebrał rów- nież pamiątkową koszulkę oraz słodycze. Na uczestników czekały też dodatkowe atrakcje. Moż- na było pojeździć konno pod opieką instruktorów ze Stad- niny „Makowska Góra'. Organizatorami XXIV edycji TWR byli: Burmistrz Mako- wa Podhalańskiego, Starosta Suski, Miejski Klub Sportowy „Halniak', Miejska Biblioteka Publiczna w Makowie Podha- lańskim. Katarzyna Bartyzel Miejska Biblioteka Publiczna w Makowie Podhalańskim 21 MAKOWSKI MARYNARZ SPOCZĄŁ NA RODZINNEJ ZIEMI 15 maja 2018 r. w Makowie Podhalańskim odbyła się ceremonia pogrzebowa Ś. p. Stefana Wciślaka - marynarza, weterana walk w Il wojnie światowej pod banderą Polskiej Marynarki Wojennej i Brytyjskiej Royal Navy. Stefan Wci- ślak urodził się w 25 XII 1918 r. w Makowie Podhalańskim. Przed wojną był aktywnym członkiem działającej w Mako- wie organizacji „Strzelec w której ukształtował swoją pa- triotyczną więź do Ojczyzny. Po wybuchu wojny włączył się do walki z niemieckim agresorem, wstępując do służby w Marynarce Wojennej. Od 3 września 1939 r. został ma- rynarzem na niszczycielu ORP „Błyskawica”. Po włączeniu polskich okrętów, wraz załogami, które przedostały się do Wielkiej Brytanii, brał udział, w konwojach i akcjach bojo- wych przeciw niemieckim jednostkom morskim i samolo- tom na Morzu Północnym, Atlantyku i Morzu Śródziem- nym. Była to odważna iofiarna, choć niebezpieczna, służba góralskiego marynarza na jednostkach pływających, pod- ległych brytyjskim formacjom wojennym m. in. (poza „Bły- skawicą”): „Gdynia „Garland', „Dragon, „Konrad'”. Udział w morskich bataliach makowskiego marynarza trwała przez cały okres wojny. Jego wzorowa służba i bohaterska posta- wa została niejednokrotnie uznana i wyróżniona wysokim odznaczeniami. Były to m. in.: Krzyż Walecznych (odzna- czenie polskie), Gwiazda Wspólnoty Brytyjskiej za służbę w latach 1939 — 1945, Gwiazda Wspólnoty Brytyjskiej za służ- bę na Atlantyku, Gwiazda Wspólnoty Brytyjskiej za służbę we Włoszech, Gwiazda Wspólnoty Brytyjskiej za służbę na terenie Afryki. Został również odznaczony medalem wo- jennym od władz Francji. Po zakończeniu wojny pozostał, najpierw jako czynny żołnierz, a później jako cywil na te- 22 Urnę z prochami marynarza S. Wciślaka przenosili na miejsce wiecznego spoczynku marynarze M. W. zORP „Błyskawica” renie Anglii. Tęsknota za krajem, a szczególnie rodzinnym stronami, sprawiały, że odwiedzał Maków Podhalański i spotykał się ze swoimi znajomymi. Z nieukrywanym sen- tymentem, takie spotkania wspominają, m.in. Józef Mieh- le i inż. mgr Marian Rączka. Marynarski weteran odwiedzał też swoją wojenną jednostkę pływającą ORP "Błyskawica spotykając się tam z powojennymi załogami słynnego okrętu. W czasie takich spotkań opowiadał o swoich wo- jennych losach i wskazywał na zasługi polskiego oręża, w tym marynarzy, w zwycięstwie nad faszystowskimi Niem- cami. W czasie działań wojennych, jak i po wojnie, dawał zawsze świadectwo wierności wyzwaniu: BÓG-HONOR- -OJCZYZNA, o czym wspominał w homilii, wygłoszonej podczas żałobnej mszy św. ks. Bogusław Borek. Stefan Wciślak zmarł w wieku 99 lat w Anglii 10 stycz- nia 2017 r. Jego pragnieniem było, aby miejscem wieczne- go spoczynku został Maków Podhalański, skąd pochodzą Jego rodzinne korzenie. Wola zasłużonego marynarza, wy- bitnego Makowianina, została spełniona dzięki najbliższej rodzinie i przyjaznych mu osób. W makowskim pogrzebie i złożenia do grobu urny z prochami zmarłego, uczestni- czyli marynarze z ORP „Błyskawica” z Gdyni, co oprócz reli- gijnego obrządku, nadało ceremonii wojskowy charakter. Zgodnie z wojskową formułą, marynarze złożyli, zasłużo- nemu weteranowi walk, hołd i należne wojskowe honory. W ostatnim pożegnaniu makowskiego bohatera brali też udział, z pocztami sztandarowymi, kombatanci ZKRP i WP z Makowa Podhalańskiego, przedstawiciele organizacji „Strzelec” ze Suchej Beskidzkiej, harcerze i przedstawiciele miejscowych stowarzyszeń społecznych. Słowo pożegnal- W ostatniej drodze marynarza Stefana Wciślaka obecni byli makowscy komba- tanci, drużyna Strzelecka ze Suchej B. i harcerze ne nad prochami ś. p. Stefana Wciślaka wygłosił Kpt. Józef Miehle - Prezes Zarządu Koła Kombatantów w Makowie Podhalańskim. W obszernym i wzruszającym wystąpieniu przypomniał drogę życiową makowskiego marynarza, ze szczególnym akcentowaniem Jego wojennych zasług i związków z rodziną ziemią - Ziemią Makowską. - Dzisiaj wracasz do nas, do Makowskiej Ziemi. Niech Marynarz ORP „Błyskawica” Stefan Wciślak Ci ona będzie lekka. Tu spoczywać będziesz wśród swo- ich, wśród ukochanych gór. Pamięć o Tobie będzie trwać wśród wszystkich, którzy Cię dziś żegnają. Swym życiem, patriotyczną i bohaterską postawą pokazałeś, jak dla wszystkich ukochana jest rodzinna ziemia. Spoczywaj w pokoju! - kończył pożegnalne słowa Józef Miehle — zasłu- żony kombatant Armii Krajowej. Fryderyk Warta 640 LAT MAKOWA PODHALAŃSKIEGO Setna rocznica odzyskania Niepodległości Polski i 640 lat Makowa Podhalańskiego to istotne przesłanki do re- fleksji historycznej i przypomnienia, choćby niektórych zdarzeń i faktów z przeszłości naszego miasta. Tekst za- pewne nie ujmuje pełnej historii miasta. Nie ma też cha- rakteru opisowego, lecz jest tylko chronologicznym reje- strem ważniejszych wydarzeń. Dostępne źródła historyczne wskazują, że zasiedlenie środkowej i górnej doliny Skawy następowało w XIII w. Wtedy też powstała najstarsza osada w Makowie, na miej- scu obecnego Starego Rynku. Od północnej strony, na miejscu współczesnego rynku, przebiegało koryto rzeki Skawy. Pierwsze wspomnienie o Makowie datowane jest w roku 1378. Wówczas to Hanko Zakliczyn odstąpił dla Jana Erstos rolę do wykarczowania w dobrach makowskich. W dokumentach (wskazanych m.in. przez badacza historii Makowa Emila Wacyka), wymienia się Maków jako wieś królewską, której wyrobnicy mieli obowiązek dostarczać do żup solnych w Wieliczce wyroby drewniane i bednar- skie. Wykonywanie takiej usługowej produkcji z drewna, dowodzi, że oprócz rolnictwa, rzemiosło oparte na prze- róbce drewna było w XIV w. jedną z form aktywności go- spodarczej miejscowej ludności. Jest to także przesłan- ka dowodząca, że osadnictwo na tym terenie nastąpiło znacznie wcześniej i sięga XIII w. Andrzej Jureczko w pracy „Dzieje Makowa Podhalańskiego w okresie Rzeczypospoli- tej Szlacheckiej” podaje, że Maków był osadą królewską w starostwie lanckorońskim. Stwierdza też, że pierwszą wia- rygodną datą, wymieniającą Maków jest rok 1443, kiedy to dokonano podziału dóbr, w starostwie lanckorońskim, a które wcześniej, w 1410r., Władysław Jagiełło przyznał Zbi- gniewowi z Brzezia. Osada mająca charakter folwarczno — pańszczyźniany stawała się z czasem ważnym ośrodkiem życia gospodarczego i społecznego. 1453 - Istnieje już parafia rzymskokatolicka w Mako- wie; 1512 - Maków przechodzi w posiadanie Spytka z Ja- rosławia z rodu Leliwitów. Następnym właścicielem został Mikołaj Wolski. W tym czasie (XVI w.) Maków otrzymał przywilej od Zygmunta Starego na prowadzenie, w każ- dym roku, dwóch jarmarków; 1539 - Zakończono budowę drewnianego kościoła pw. św. Klemensa i św. Zofii, ufundowanego przez starostę lanckorońskiego Mikołaja Wolskiego (został rozebrany w 1745r.); 1590 - Proboszcz ks. Alfred Dąbski umieścił w ołtarzu głównym obraz renesansowy Matki Bożej Makowskiej, po- święcony przez bpa Bernarda Maciejowskiego w 1602r.; 1655 - Chłopi z terenu Makowszczyzny walczą z najaz- dem szwedzkim i pomagają podstaroście Janowi Zarzec- kiemu uwolnić Lanckoronę od Szwedów; XVII w. — na skutek tragicznych wydarzeń, szczególnie zniszczeń dokonanych najazdem szwedzkim następuje upadek gospodarczy Makowa; 1657 - Król Jan Kazimierz nadaje dla Makowa przywi- lej wolnego wyrębu lasu dla odbudowy zniszczeń po na- jeździe szwedzkim; 1674 — Początki szkółki parafialnej; Druga połowa XVII w. — okres licznych buntów chłop- skich przeciw uciskowi feudalnemu. Znanymi przywódca- mi buntów chłopskich i zbójnikami byli Jakub Śmietana ze Skawicy i Józef Baczyński; 1684 - 1705 — Budowa nowego kościoła przez pro- boszcza ks. Andrzeja Ziebrowskiego na roli ofiarowanej przez Katarzynę Grabcową. Akt zatwierdził król Jan III So- 23 bieski. W 1705r. kościół poświęcił bp Kazimierz Łubieński. W ołtarzu głównym umieszczono obraz Przemienienia Pańskiego. W tamtym czasie miał też miejsce spór parafii z mieszkańcami Grzechyni o dziesięcinę; 1752 — Król August III nadał dla Makowa przywilej or- ganizowania jarmarków; 1768 - 1772 — udział chłopów z okolic Makowa w Kon- federacji Barskiej (odnowiona mogiła konfederatów znaj- duje się na Zwalisku w Żarnówce); 1772 — W wyniku rozbiorów Polski, Maków znalazł się w zaborze austriackim (prowincja Galicji i Ladomerii). Cesarzowa Maria Teresa oddaje Maków i okoliczne wsie hr. Franciszce, żonie księcia kurlandzkiego Karola. Po niej dziedziczką została jej córka Maria Montlear; 1782 — Cesarz Józef II daje chłopom prawo dziedzicze- nia ziemi i zmniejsza pańszczyznę do 3 dni w tygodniu. Okres wielkiej biedy i masowych chorób; 1839 — Makowskie dobra nabył Ludwik Saint Genois d/ Anneacourt; 1840 — Maków uzyskał prawa miejskie. Liczył wówczas 2678 mieszkańców. Pierwszym burmistrzem został Józef Stopka; 1828 - 1831 — Budowa murowanego kościoła przez proboszcza ks. Jerzego Majerskiego. Świątynię konsekro- wał 27 maja 1833r. bp Franciszek Pischtek; 1844 - 1863 — Powstała i prowadziła działalność pro- dukcyjną huta „Maurycy”- przedsiębiorcy wiedeńskiego Salomona Mayera barona von Rotschild; 1847 - 1849 — Epidemia cholery zabija ponad 4000 mieszkańców makowskiej parafii; 1853 — Wielka powódź; 1854 — Wielka procesja na Rynek do figury Matki Bożej Niepokalanej, prowadzona przez ks. Antoniego Heera, w intencji ocalenia przed zarazą; 1870 - 1880 — Budowa wodociągów miejskich; 1872 — Powstała Ochotnicza Straż Pożarna; 1873 — Wielka powódź; 1879 — Powstało Stowarzyszenie Pożyczkowe „Wza- jemna Pomoc”; 1883 — Do Makowa przybywa pierwszy lekarz Błażej Uchacz i pierwsza akuszerka Maria Moreńska; 1884 — Zbudowano linię kolejową Sucha — Chabówka ze stacją w Makowie; 1896 — Decyzją Rady Krajowej we Lwowie powstała w Makowie Krajowa Szkoła Hafciarska; 30 kwietnia 1905 — Staraniem Hugona Zapałowicza powstał w Makowie Babiogórski Oddział Towarzystwa Ta- trzańskiego; 1906 — Zorganizowano Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół”; 25 sierpnia 1914 — 58 ochotników, rekrutujących się głównie z T.G'Sokół" wyrusza z Makowa do Legionów Polskich, zasilając szeregi | i Il Brygady J. Piłsudskiego i J. Hallera; 1914 - 1918 — Z powodu wojny, przemarszów i stacjo- nowania wojsk, miasto przeżywa szczególne trudności, a mieszkańców dotyka wiele cierpień; 28 - 30 listopad 1914, marzec 1915 — w Makowie, czasowo przebywa ze swymi legionistami Józef Piłsudski; 3 sierpnia 1916 — Wielki pożar Makowa. W Rynku i na ul. Kościelnej spłonęło 56 budynków; 31 października 1918 — Zastępca burmistrza Euge- niusz Glataman wita radnych na sesji Rady Miasta, jako wolnych obywateli niepodległej Polski. Powołano też Ko- mitet Wolnościowy i Milicję Miejską; 9 marca 1919 — Rada Gminna Makowa wystąpiła z listem do gen. Noulsa z Misji Koalicyjnej, wzywający do poparcia, na Konferencji Pokojowej w Wersalu, starań w sprawie przyznania Polsce Gdańska i dostępu do Morza Bałtyckiego; 4 sierpnia 1920 — Po Mszy Św. 280 ochotników wyru- szyło z Makowa do walki w obronie Ojczyzny przed nawa- łą bolszewicką; 1924 - 1933 — Maków jest miastem powiatowym. Mia- sto rozwija się jako miejscowość letniskowa; 1926 — Powstaje klub sportowy AKS„Skawa”; 19 marca 1931 - Przyznanie tytułu Honorowego Oby- watela Makowa dla Józefa Piłsudskiego; 12 kwietnia 1931 — Po zjednoczeniu ruchu ludowego powstaje, bardzo aktywne politycznie, Stronnictwo Ludo- we; 1933 — Zakończono budowę Domu Wypoczynkowego Rodzin Kolejarzy na Łysej Górze. W rynku położono płytę — Pomnik Nieznanego Żołnierza; 28 sierpnia 1934 — Wielka powódź powoduje wielkie straty w infrastrukturze miasta; 1936 — Wielkie manifestacje w Makowie z okazji Święta Ludowego; 3 września 1939 — Wojska niemieckie wkraczają do Makowa. Następuje okres tragicznej okupacji. Maków znalazł się w Generalnej Guberni, dystrykcie krakowskim i powiecie nowotarskim; 30 października 1939 - 26 października 1946 — Ks. Stanisław Czartoryski proboszczem w Makowie. Przyczynił się do powstania Rady Głównej Opiekuńczej. Udziela po- mocy i schronienia potrzebującym, także osobom związa- nym z konspiracją antyniemiecką; 1 kwietnia 1941 — Powstaje nieduży szpital w Rynku z dyrektorem Stefanem Ermichem; 1939 - 1941 — Organizują się pierwsze grupy ruchu oporu m.in. Organizacja Orła Białego, Konfederacja Ta- trzańska, Placówki, ZWZ. Po dekonspiracji zostają zlikwi- dowane przez gestapo 6 kwietnia 1941r.; Sierpień 1942 — masowe egzekucje Żydów w „Marysi- nie” (siedziba gestapo) i na stacji kolejowej; 1942 - 1945 — Dziesiątki mieszkańców Makowa oraz okolicznych miejscowości, podejmuje działalność konspi- racyjną i walkę w oddziałach partyzanckich przeciw nie- mieckiemu okupantowi. Wiele bojowych i sabotażowych akcji przeprowadzają na terenie Makowszczyzny i Podba- biogórza oddziały AK: „Huta Pogórze” „Chełm, „Harnaś” i „Hełmek” Ich bohaterska działalność została opisana w wielu publikacjach powojennych; 4 kwietnia 1944 — Pacyfikacja osiedla„Za Górą” Skut- kiem tej okrutnej akcji zginęło 42 niewinnych mieszkań- ców; 3 lipca 1944 — po wrogiej zdradzie aresztowano, a następnie stracono kilku członków z oddziałów konspi- racyjnych AK, m.in.: Michała Jaszczura, Emila Pieroga, Ka- zimierza Sternala, Pykę, Marię Pieróg, Anastazję Bogacz i Stanisława Karpierza. 22-28 stycznia 1945 — Ciężkie walki o Maków. Nacie- rające od Makowskiej Góry radzieckie oddziały I Armii gen. A. Greczki wspierała kompania AK ppr. J. Mrówki „Mata” z Batalionu „Surowiec” G. Woźnicy „Hardy”. W bitwie poległo 1000 żołnierzy Armii Czerwonej i 400 żołnierzy niemiec- kich. Bitwa zakończyła okupację niemiecką w Makowie; W latach powojennych, po 1945 roku — Okres poli- tycznego podporządkowania Polski ZSRR (w ślad za po- stanowieniami mocarstw w Jałcie i Poczdamie) i tworzenie tzw. „demokracji ludowej” Przeciw narzucaniu totalitary- zmu komunistycznego powstają liczne oddziały podzie- mia antykomunistycznego i niepodległościowe, rekrutują- ce się głównie z szeregów AK. Na terenie Makowszczyzny i przyległych terenach działają m.in.: „Grom, „Błyskawica', „Huragan 1” i „Huragan 2' „Burza, oddziały „Mściciela”, „Pruta” (zginął na stacji kolejowej 6 czerwca 1946r.) i„Orła”. Charakter niektórych działań budził kontrowersje wśród mieszkańców, ze względów humanitarnych. Społeczność Makowa i okolicznych miejscowości, mocno zakorzenio- na w katolickiej wierze i tradycjach patriotycznych, jest nieprzyjazna wobec narzucanego, przez wschodniego są- siada, sytemu politycznego, czemu dała wyraz w Referen- dum z 30 czerwca 1946r; 1945 — Powstało Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Ma- kowskiej. Organizatorami i aktywnymi jego członkami byli: ks. prałat dr Stanisław Czartoryski, Zygmunt Piwowar- czyk, Antoni Wolczko, Zofia Breitowa, Zofia Długosz, Emil Wacyk, Marian Piotrowski, Józefa Dutkiewicz, Jan Micha- łowski i Henryk Bania; 1947 - 1956 — Mimo ograniczeń totalitarnym syste- mem w Makowie powstają i rozwijają pożyteczną dzia- łalność struktury życia gospodarczego: 1 kwietnia 1948r. powstała Gminna Spółdzielnia „Samopomoc Chłopska w 1950r. powstały SP RL i A „Makowianka” i SP „Podha- lanka, „Skawa, w 1955r. powstała ZP „Foto — Pam PTTK. Działają też: Bank Spółdzielczy, Ochotnicza Straż Pożarna, (wzbogacona o wybudowaną remizę z garażami i salą wi- dowiskową) i KS„Halniak” z kilkoma sekcjami sportowymi. Rozwija się szkolnictwo, m.in.: Państwowe Żeńskie Gimna- zjum Krawieckie, od 1954r. Zasadnicza Szkoła Odzieżowo — Skórzana CZSP (obecnie Zespół Szkół im. Jana Kantego), Liceum Administracyjne (później zmieniano nazwę na Technikum Finansowe i Technikum Ekonomiczne) — prze- niesione do Suchej; 6 września 1959 — Otwarto nowy stadion przy ul. Sportowej, dla istniejącego od 11 września 1945r. KS„Halniak”; 10 października 1968 — Dzięki staraniom i nakładom finansowym SP „Podhalanka” w Rynku powstał Między- spółdzielniany Dom Kultury. Od 1982 Miejski Ośrodek Kul- tury. W latach 90 XX w. przeniesiony na ul. Kościuszki; Maj 1971 — Tygodniowa wizytacja makowskiej parafii przez kard. Karola Wojtyłę; 1974 - Na Białce wybudowano Fabrykę Osłonek Biał- kowych, w której znalazło zatrudnienie dziesiątki miesz- kańców Makowa Podhalańskiego; 1976 - Dzięki staraniom, szczególnie zasłużonych dla Makowa pedagogów Emila Wacyka i Kazimierza Stopy, reaktywowano Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Ma- kowskiej. Z ich inicjatywy powstała też Izba Regionalna. Zgromadzono, w tym małym muzeum, wiele dokumen- tów i eksponatów, które są cennym świadectwem historii miasta; 1976 — Maków Podhalański staje się jednym z miast organizatorów Tygodnia Kultury Beskidzkiej. Duży wkład organizacyjny dla tej wielkiej imprezy wnosi Miejski Ośro- dek Kultury. Natomiast sukcesy na estradach TKB i innych imprezach odnosi, działający przy MOK zespół„Polana Ma- kowska'. 10 czerwca 1979 — Koronacja Obrazu Matki Bożej Makowskiej na Krakowskich Błoniach przez Jana Pawła II. Wielka zasługa, w tym ważnym akcie religijnym, probosz- cza o wielkim charyzmacie i dużych zasługach dla makow- skiej parafii, ks. prałata Franciszka Dźwigońskiego. Przed koronacją zbudowano, na skarpie przed kościołem, monu- mentalne schody z Ogrojcem (rzeźby Stanisława Bałosa), piękny i trwały dowód niestrudzonej pracy proboszcza i ofiarności parafian; 1985 — Maków Podhalański odznaczony przez Radę Państwa Krzyżem Grunwaldzkim III Klasy; 27 maja 1990 — Pierwsze, po przemianach ustrojo- wych w Polsce, wybory samorządowe do Rady Gminy Ma- kowa Podhalańskiego; 27 października 1991 — W wyborach parlamentar- nych mandat senatora uzyskał makowianin Adam Skupiń- ski; 18 marzec 1993 - Rada Miejska uchwaliła nadanie imienia ks. Prałata Stanisława Czartoryskiego makowskie- mu szpitalowi; 25 lipca 2001 — Wielka powódź dokonuje ogromnych zniszczeń w infrastrukturze miasta i mieniu mieszkańców; 11 listopada 2001 — Poświęcenie przez ks. bpa Tade- usza Pieronka odbudowanego Rynku i nowego Pomnika Nieznanego Żołnierza; 20 sierpnia 2006 — Uroczyste odsłonięcie tablicy pa- miątkowej Marszałka Józefa Piłsudskiego — Honorowego Obywatela Makowa Podhalańskiego, na budynku Biblio- teki Miejskiej; 24 marca 2007 — Powstał w Makowie Podhalańskim Babiogórski Oddział Związku Podhalan. Pierwszym preze- sem został Andrzej Sasuła; 9 sierpnia 2009 — Uroczystość 30 rocznicy koronacji obrazu Matki Bożej Makowskiej z udziałem ks. kard. Sta- nisława Dziwisza. W związku z jubileuszową rocznicą ko- ściół został piękne i kompleksowo odrestaurowany: ołtarz, nowa polichromia ścian i sufitu, kaplice, Droga Krzyżowa oraz wszystkie religijne elementy wyposażenia i archi- tektonicznej konstrukcji kościoła. To cenne dzieło zostało wykonane dzięki staraniom proboszcza ks. dziekana Tade- usza Różałowskiego i ofiarności parafian; 2011 - 2018 - Okres intensywnych inwestycji o charak- terze użyteczności publicznej w Makowie i innych miej- scowościach gminy: rozbudowa kanalizacji sanitarnej i podeszczowej, modernizacja ulic, dróg i chodników, nowe parkingi, obiekty sportowe m.in. orliki, boisko sportowe (Grzechynia), sala gimnastyczna (Żarnówka) plac gier i zabaw dla dzieci, remonty obiektów oświatowych i inne — efekt skutecznego zarządzania gminą przez burmistrza Pawła Salę i Radę Miejską. Fryderyk Warta PODBABIOGÓRZE NA DRONZE DO NIEPODLEGŁOŚCI Setna rocznica odzyskania niepodległości skłania do zadumy i refleksji nad minionymi dziejami. Jest też oka- zją do różnych artykułów okolicznościowych związanych z tym tematem. Każdy artykuł wnosi coś nowego, gdyż po- rusza różne aspekty tego samego zagadnienia, ubogaca- jąc naszą wiedzę o przeszłości. Na potrzeby tego artykułu pojęcie Podbabiogórza ograniczam do obszaru Suchej (Sucha Beskidzka - od 1964 r.), Makowa (Maków Podhalań- ski - od 1930 r.), Jordanowa i związanych z tymi miastami okolic. Zbyt bliska jest odległość między wymienionymi mia- stami, aby nie zachodziły między nimi różne relacje, tak obecnie jak i dawniej. Oczywiście najwięcej uwagi poświę- cam Makowowi. Pisząc o wydarzeniach z przeszłości należy je umiejsco- wić w ówczesnym kontekście historyczno- geograficzno- -administracyjnym. Tylko w takim kontekście narracja bę- dzie zrozumiała dla współczesnego czytelnika, oczywiście nie historyka. Zapoczątkowanie autonomii galicyjskiej zaowocowało nowym podziałem administracyjnym. Galicję podzielono na powiaty (Bezirk), których obszar niejednokrotnie róż- nił się od dawnych podziałów. Miasta Jordanów i Maków znalazły się w politycznym powiecie myślenickim, a Sucha w powiecie żywieckim. Chcąc dostać się do Myślenic na- leżało pojechać pociągiem do Krakowa a stamtąd „furką” do Myślenic, lub piechotą przez Makowską Górę, a dalej tak jak obecnie, przez Sułkowice do Myślenic. Mieszkańcy Jordanowa mieli trochę krótszą drogę dojścia lub dojazdu do stolicy powiatu. W najlepszej sytuacji byli mieszkańcy Suchej (lub Su- chy - bo i taka nazwa funkcjonowała) i okolic. Wystarczyło w Suchej wsiąść do pociągu jadącego w kierunku Żywca, by po godzinie dojechać na miejsce. Tak duże terytorialnie powiaty stwarzały trudności ko- munikacyjne np. w sprawach sądowych. Dlatego politycz- ny powiat myślenicki był podzielony na 3 okręgi sądowe w Myślenicach, Jordanowie i Makowie. Ludność z miejsco- wości wchodzących w skład danego okręgu sądowego za- łatwiała swoje sprawy sądowe w jednym z wymienionych miast. Sąd w danym mieście nosił nazwę Sąd Powiatowy w ... i tu następowała nazwa miasta. Natomiast Sucha z chwilą otrzymania praw miejskich w 1896 r. stała się okręgiem sądowym z tradycyjnie zwią- zanymi z tym miastem miejscowościami. Miejscowy sąd nosił nazwę Sąd Powiatowy w Suchej. Co wyróżniało wszystkich pracowników sądownictwa oprócz znajomości ówczesnego prawa? To była umiejęt- ność szybkiego pisania, która była praktykowana na bie- żąco. Ręka pracownika sądowego była przyzwyczajona do tej czynności. Umiejętność ta, nie była tak powszechna w 1914 r., gdzie w większości przeważali analfabeci. Oprócz wymienionych pracowników sądów umiejętność biegłe- go pisania posiadali rejenci (notariusze) księża, aptekarze, lekarze, w mniejszym zakresie pracownicy kolei, budowy dróg, rzemieślnicy. Rodzi się pytanie jak przechowywana i kultywowana była tradycja patriotyczna. Łatwiej o to było w gronie osób umiejących czytać, mających choćby niewielkie wykształ- cenie. Mogli oni czytać różne patriotyczne książki, oglądać obrazy o treści patriotycznej korzystać z dobrodziejstwa autonomii galicyjskiej. Co pozostawało analfabetom. To ustna tradycja dawnej Polski, przekazywana w konkretnej rodzinie, echa zrywów patriotycznych, czy głośna lektura książek, osoby która posiadła umiejętność czytania. Po- zostawały jeszcze pielgrzymki do Kalwarii i na Jasną Górę (udając się do Częstochowy trzeba było zaopatrzyć się w paszport, bo jechało się do zaboru rosyjskiego). | właśnie te pielgrzymki były kuźnią postaw patriotycznych. Jak po- wiedział Św. Jan Paweł Il - "tu zawsze byliśmy wolni”. U stóp Obrazu Jasnogórskiego spotykali się Polacy z 3 zaborów mówiący po polsku, ale już z innymi akcentami. Spotkania choćby w miejscach noclegów pozwalały na wymianę in- formacji. Tu Polacy mogli się „policzyć” i przekonać, że są dużym narodem. Te spotkania oraz wizerunki Matki Bożej Częstochowskiej wiszące w każdym domu owocowały w postawach i działaniu młodzieży. Ówczesna młodzież mo- gła wstąpić do danego gniazda Towarzystwa Gimnastycz- nego „Sokół, gdzie ćwiczono sprawność fizyczną oraz umiejętność posługiwania się bronią. Tą ostatnią umiejęt- ność można było wyćwiczyć w Kole Towarzystwa Sporto- wego „Strzelec”. Zamach w Sarajewie w czerwcu 1914 r. zapoczątkował lawinę zdarzeń w wyniku których wybuchła „Wielka Woj- na”. W dniu 1 sierpnia 1914 r. rozpoczęła się mobilizacja. Wyznaczone wcześniej osoby otrzymały przydziały mobi- lizacyjne. Trzeba było wyjąć mundur z szafy i udać nie na stację kolejową, aby dojechać do miejsca przeznaczenia. Nastrój zmobilizowanych był pogodny. Wojnę traktowano trochę jako przygodę. Panowało powszechne przekona- nie, że na Święta Bożego Narodzenia będzie już po wszyst- kim. W tym miejscu trzeba zaznaczyć, że zmobilizowani byli już osobami przećwiczonymi, umieli posługiwać się bronią, mieli mundury w domu, wystarczyło dojechać do miejsca przeznaczenia. Na fali wojennego entuzjazmu w perspektywie roz- szerzenia monarchii Austro - Wegierskiej o nowe tereny przyłączone do Galicji i stworzenia monarchii trialistycznej (Austro - Węgry - Polska) lub całkowitego odzyskania nie- podległości, w dniu 9 sierpnia 1914 r., zawiązał się w Ma- kowie Komitet Obywatelski (KO). Na jego czele stanął ad- wokat Władysław Chodorowski, sekretarzem został sędzia Wilhelm Ursel, skarbnikiem rejent Karol Pospóła. Komitet zajął się zbieraniem funduszy na wyekwipowanie i utrzy- manie ochotników, którzy zgłoszą się do jak wierzono, polskiego wojska, które powstanie w przyszłości. Komitet utworzył Komisję Werbunkową, w skład której weszli Józef Chodorowski (syn), Jan Emil Lankau, dr Władysław Pawli- ca, Kazimierz Ring, Kazimierz Turyczyn. Tymczasem niepowodzenie akcji Józefa Piłsudskiego, który 6 sierpnia 1914 r. z tzw. Kompanią Kadrową wyruszył do Kielc w zaborze rosyjskim w celu wywołania powstania antyrosyjskiego, doprowadziło do porozumienia się zsobą wielu partii i stronnictw politycznych. Efektem tego poro- zumienia było utworzenie 16 sierpnia 1914 r. Naczelnego Komitetu Narodowego (NKN). Powstały NKN był biurokra- tyczną instytucją. Dzielił się na szereg departamentów. Do najważniejszych należały Departamenty Organizacyjny, Wojskowy, Skarbowy. NKN uzyskał zgodę władz austriackich na tworzenie Legionów Polskich. Wg planu miały powstać 2 legiony: Wschodni i Zachodni. Sytuacja wojenna wnet zweryfiko- wała ten plany. Tworzący się na wschodzie Legion musiał od samego początku wycofywać się przed nacierającą ar- mią rosyjską, dlatego w niedługim czasie w Mszanie Dol- nej został rozwiązany. Aby zorganizować struktury Legionu Zachodniego po- trzeba było pieniędzy. Uzyskana zgoda władz austriackich na tworzenie legionów nie była równoznaczna ze zgodą na ich wyekwipowanie. To zadanie wziął na siebie NKN. W celu zbierania funduszy i werbowania ochotników do legionów powołano terenowe struktury NKN pod na- zwą Powiatowe Komitety Narodowe (w dużych miastach również Miejskie Komitety Narodowe), których początko- wo siedziba była w ówczesnych miastach powiatowych (powiatach politycznych). Takie komitety powstały mię- dzy innymi w Myślenicach i Żywcu. Najbardziej przydatnymi ochotnikami do tworzących się legionów byli członkowie „Sokoła” (Drużyny Polowe „Sokoła”) i „Strzelcy”. Mieli oni już za sobą wstępne prze- szkolenie wojskowe. W Makowie szkoleniem zajmował się wspomniany K. Ring, a w Jordanowie komendant „Sokoła” Adam Beigert. Makowskim ochotnikom w liczbie 58 lub 59, 25 sierp- nia 1914 r. urządzono huczne przyjęcie a nazajutrz 26 sierpnia 1914 r. rano przez Makowską Górę wymaszerowa- li do Myślenic żegnani przez swoich bliskich. Wieczorem w Myślenicach powitała ich orkiestra. Dla przybywających nie zabrakło jedzenia i napitku. Te przyję- cia to była ich „Niedziela Palmowa". Zanim stali się uczest- nikami zmartwychwstania Polski, musieli przejść przez długi „Wielki Piątek” - morderczych walk, bitewnego znoju, ran, chłodu i głodu, inwalidztwa, niewoli. Wielu nie docze- kało ginąc w różnych bitwach i potyczkach. Ale wtedy o tym jeszcze nie wiedzieli. Przeważał radosny optymistycz- ny nastrój. W następnych dniach ochotnicy zostali skiero- wani do odpowiednich struktur tworzących się legionów. Makowskim „Strzelcom” i „Sokołom” miejscowy KO musiał jeszcze dostarczyć uszyte na miarę mundury zamówione w krakowskim zakładzie krawieckim. W tym samym terminie z Jordanowa wyćwiczeni przez ck wachmistrza (sierżanta) A. Beigerta, ochotnicy wyma- szerowali do Myślenic na miejsce zbiórki. Zwerbowano z Łętowni 41 ochotników. W Myślenicach okazało się, że są oni nie przydatni, bo niewyćwiczeni. Uzgodniono więc, że kto chce walczyć, niech zgłosi się do komisji asenterunkowej (poborowej która urzędowała w Myślenicach), aby wstąpić do armii austriackiej. Natomiast w Suchej, aby dostać się na miejsce zbiórki w Żywcu, wystarczyło tylko wsiąść do pociągu. W Myślenicach po przeszkoleniu 11 września 1914 r. pierwsza kompania legionistów weszła do Legionu Za- chodniego, przeistaczając się w 5 kompanię (dowódca B. Roja) 2 Pułku Piechoty Legionów, który walczył w składzie Il Brygady Legionów w Karpatach Wschodnich. Druga kompania myślenicka skierowana została do Choczni, skąd wybranych legionistów skierowano do 3 Pułku Piechoty Legionów. Ochotnicy z Makowa walczyli głównie w szeregach II Brygady Legionów i byli żołnierza- mi gen. J. Hallera. Wracając do wspierającego legiony NKN to okazało się, że w ówczesnych warunkach terenowych odległość od stolic powiatów była duża, że trudno zbierać w tak odle- głych miejscach pieniądze. W tej sytuacji NKN zwrócił się 5 września 1914 r. do bur- mistrza Jordanowa Józefa Stolaskiego o zorganizowanie wiecu, na którym powołano by nową strukturę NKN. W myśl wytycznych NKN, 9 września 1914 r. w Jordano- wie na uroczystym wiecu powołano Powiatowy Komitet Narodowy „Jordanów - Maków". Obszar kompetencji tego komitetu to 2 okręgi sądowe: jordanowski i makowski, czyli południowa część powiatu myślenickiego. Członko- wie rozwiązanego makowskiego KO weszli skład jorda- nowsko - makowskiego PKN jako zastępcy. Przewodniczą- cym PKN został burmistrz J. Stolaski. Przy każdym PKN był Komisariat Wojskowy na czele którego stał Komisarz Woj- skowy mianowany przez Departament Wojskowy NKN. Komisarz choć wchodził w skład PKN, swoją funkcje pełnił autonomicznie. W zamyśle zebrania PKN miały odbywać się naprze- miennie raz w Jordanowie a raz w Makowie. I znów ten za- mysł zweryfikowała aktualna sytuacja militarna na drodze między Makowem a Jordanowem. Niepowodzenia au- striackie na froncie wschodnim i odwrót wojsk, spowodo- wały stopniowe przybliżanie się frontu wschodniego. Na pomoc Austriakom pospieszyli Niemcy. Droga biegnąca na wschód przez Suchą, Maków i Jordanów była zatłoczo- na transportami wojskowymi, to samo dotyczyło kolei. W miarę upływu czasu sytuacja pogarszała się. Wspomniane wyżej trudności komunikacyjne spowo- dowały decyzję o rozdzieleniu jordanowsko - makowskie- go PKN.W Makowie powstał odrębny PKN obejmujący okręg sądowy makowski, z obsadą personalną taką jak w wcześniejszym KO pod przewodnictwem W. Chodorow- skiego. Komisarzem Wojskowym na okręg sądowy ma- kowski został mianowany Władysław Poruszyński. W rejon Makowa dla odpoczynku po walkach na pół- nocnym brzegu Wisły przybył 1 Pułk Piechoty Legionów Polskich z J. Piłsudskim, który zamieszkał na kilka dni w dworku „Paczosówka” Zabudowanie plebani i stodoły słu- żyły za miejsce zakwaterowania legionistów. Stopniowy upływ listopadowych dni 1914 r. powodo- wał narastanie coraz to większej paniki. Spodziewano się zajęcia terenu przez wojska rosyjskie. W dniu 13 listopa- da 1914 r. odmaszerowali „popisowi do stawki w Myśleni- cach' (poborowi do wojska austriackiego - 2 pobór). Każdy mieszkaniec musiał dostarczyć ok 50 kg owsa, siana i sło- mę. Zapełnił się Maków i okolice wojskami austriackimi i niemieckimi, którzy tu zatrzymywali się na krótki popas. W Jordanowie zaczęto przygotowywać się do obrony budując umocnienia terenowe. Na fali paniki rozwiązywały się poszczególne PKN. Przewodniczący jordanowskiego i makowskiego PKN spalili swoje dokumenty (w tym miejscu trzeba zaznaczyć, że każdy PKN musiał składać comiesięczne sprawozdania do Departamentu Organizacyjnego NKN, zaś każdy Komi- sariat Wojskowy comiesięczne raporty do Departamentu Wojskowego NKN. Tylko nieliczne bogate osoby było stać na kupno maszyny do pisania). W Jordanowie zastępca wyjechał do Budapesztu a z Makowa W. Chodorowski do Wiednia. W Jordanowie tyl- ko burmistrz J. Stolaski pozostał na swoim stanowisku, a komisarz A. Beigert który mieszkał w Skomielnej Białej nie zniszczył swoich dokumentów. W Makowie uradzono, że wkraczające wojska rosyjskie trzeba przywitać chlebem i solą jako wyzwolicieli, gdyż w ten sposób może uda się uniknąć rabunków i gwałtów. Jednakże do zajęcia terenu przez nieprzyjaciela nie do- szło. W wyniku tzw. operacji lirmanowsko - łapanowskiej z końca listopada i grudnia 1914 r. armia rosyjska została zatrzymana i odrzucona poza Dunajec. Bezpośrednie za- grożenie dla Podbabiogórza zostało zażegnane. A jak wyglądała sytuacja w Suchej? W dniu 1 września 1914 r. w obecności delegata NKN hr Lubieńskiego, utworzono suski PKN. Nowy PKN miał wspólny z Żywcem Komisariat Wojskowy. Później usta- nowiono Komisariat Wojskowy w Suchej jako centralę dla utrzymywania łączności między Departamentem Organi- zacyjnym NKN z siedzibą w Oświęcimiu a komisariatami na Podhalu. Z początkiem grudnia 1914 r. Komisariat Woj- skowy w Suchej uzyskał niezależność, przejmując kom- petencje na okręgi sądowe makowski i jordanowski (tam- tejsze PKN już nie istniały). Pierwszym przewodniczącym suskiego PKN został ks. dr Michał Kołodziej (miejscowy proboszcz) a z-cą Karol Świątek (radca sądu krajowego i naczelnik suskiego sądu), sekretarzem sędzia dr Włady- sław Burek, skarbnikiem Stoch - oficjał (urzędnik) podat- kowy, oraz inni członkowie. Powołano komisje: skarbową, administracyjną, wojskowo - werbunkową. Efektem akcji werbunkowej było zwerbowanie ok. 180 kandydatów na legionistów. Miejscowy PKN zapewniał wyżywienie dla ochotników na czas ich szkolenia w Su- chej. Pieniądze pozyskiwano poprzez sprzedaż wydawnictw NKN w różnych miejscowościach. Ponieważ w wyniku walk na froncie wschodnim do Suchej jako miasta przyfrontowego przywożono rannych, których umieszczano w zorganizowanym szpitalu. Rodziło się zapotrzebowanie na materiały opatrunkowe, odzież, opiekę medyczną. W tej sytuacji Stowarzyszenie "Samary- tanin Polski” utworzył swoją komórkę w Suchej. Miejsco- we członkinie „Samarytanina” oprócz opieki nad rannymi, zajmowały się szyciem bielizny dla wysyłanych na front oddziałów. Wydatki na ten cel pokrywał suski PKN. Ranny- mi zajmował między innymi się lekarz dr J. Gawlik, szkoląc jednocześnie członkinie ,Samarytanina”. Dla przebywających w Suchej żołnierzy i szkolących się ochotników na przyszłych legionistów, członkinie Ligi Ko- biet przy PKN urządziły herbaciarnie, gdzie oprócz herbaty można było coś zjeść. Rok 1915 przyniósł zmiany w suskim PKN. Zmienił się jego skład osobowy. Przewodniczącym został Karol Świą- tek, jego zastępcą dr Jan Gawlik. Wspomniany dr J. Gawlik udostępnił swoje pomieszczenie w domu dla Komisariatu Wojskowego. Komisarzem Wojskowym z kompetencjami na trzy okręgi sądowe: suski, makowski i jordanowski zo- stał sędzia dr W. Burek. Z jego inicjatywy w Makowie 26 marca 1915 r. odbył się wiec doraźny, na którym powołano ponownie makowski PKN. Przewodniczącym został ck sę- dzia W. Ursel, sekretarzem Władysław Dziadowicz - oficjał sądowy, skarbnikiem Jan Barcik - oficjał sądowy oraz 10 członków. Utworzono sekcje PKN: 1.sekcja kulturalno - oświatowa - prezes Jan Lankau; 2.sekcja skarbowa - Jan Barcik; 3.administracyjno - wojskowa - W. Tereszczuk. W maju po powrocie z Wiednia przewodniczącym zo- stał W. Chodorowski, który te funkcje piastował do swojej rezygnacji jesienią 1915 r. W tej sytuacji przewodniczącym został ponownie W. Ursel. W dniu 31 marca 1915 r. przy makowskim PKN powsta- ła Liga Kobiet (LK). Przewodniczącą została Ewa Antono- wicz - kierowniczka Krajowej Szkoły Hafciarskiej. Członkinie LK w czasie obchodów 2 maja 1915r., 124 rocznicy Konstytucji 3 Maja przy stolikach rozstawionych na ulicach miasteczka prowadziły sprzedaż wydawnictw NKN oraz uszytych kokard. Uzyskane pieniądze przekaza- no NKN. Zwycięska bitwa gorlicka w maju 1915r., odsunęła front rosyjski daleko na wschód. Rosyjskie zagrożenie zo- stało zażegnane Wyrazem radości było zorganizowanie z tej okazji uroczystości, w trakcie której uzbierano pewną kwotę na NKN. Komisarz W. Burek doprowadził w dniu 18 kwietnia 1915 r. do reaktywacji jordanowskiego PKN. Nowym prze- wodniczącym został adwokat Dymitr Sielecki, a po jego rezygnacji jesienią 1915 r. sędzia Józef Jura. Choć W. Burek był Komisarzem Wojskowym na okręg sądowy jordanow- ski, poprosił ze względu na trudności komunikacyjne, aby tę funkcję w jego imieniu nadal pełnił Adam Beigert. Jor- danowski PKN wyspecjalizował się w organizowaniu aka- demii z okazji rocznic patriotycznych, przy okazji których zbierano pieniądze na legiony. Takimi uroczystościami były obchody wspomnianej rocznicy konstytucji 3 Maja, następnie 6 sierpnia 1915 r. - 1 rocznica wymarszu kom- pani kadrowej, 16 sierpnia 1915 r. - 1 rocznica powstania NKN. Jesienią 1915r. odbył się pobór do wojska mężczyzn w wieku od 43 -50 lat, a z początkiem kwietnia 1916 r. zarzą- dzono przegląd asenterunkowy (pod względem zdolności do służby wojskowej) wszystkich mężczyzn pomiędzy 19a 50 rokiem życia. Do Myślenic musieli się wstawić wszyscy wezwani, nawet księża. Wojenna machina potrzebowała świeżego „mięsa armatniego'. Przegląd asenterunkowy zaowocował „wyspowym” poborem do armii austriackiej. Od tej pory każdy kto został uznany do służby wojskowej mógł się spodziewać zawezwania do stawienia się do ar- mii. Z poszczególnych miejscowości wyrywano po kilka- naście osób. Ubytek mężczyzn w rolnictwie, kontyngenty żywno- ściowe dla wojska i koni, pomimo dobrych zbiorów w 1915 r, wszystko to przyczyniło się do stopniowego narastania kryzysu żywnościowego. Wprowadzono kartki na niektóre artykuły, ceny produktów rosły. Wszystko to przyczyniło się do postępującego ubożenia społeczeństwa. Aby pomimo to pobudzić w społeczeństwie pokłady patriotyzmu, NKN rozpoczął akcję fundowania Kolumn i Tarcz Legionów. Instytucje i osoby prywatne za odpowied- nią opłatą mogły wbić w kolumnę lub tarczę ozdobnego gwoździa z nazwą instytucji lub wygrawerowanym nazwi- skiem ofiarodawcy. Ozdobne tarcze poszczególne PKN za- mawiały u różnych artystów. Uroczystość odsłonienia suskiej Tarczy Legionów od- była się 4 czerwca 1916 r. Na specjalnej uroczystości zor- ganizowanej z tej okazji, przemawiał między innymi dr J. Gawlik zachęcając zgromadzonych do hojności. Sam wcześniej na cele legionowe ofiarował 1000 koron. Gwoź- dzie w tarcze wbiły różne suskie instytucje i osoby prywat- ne. Zebrane pieniądze odesłano do Departamentu Skar- bowego NKN. Pod koniec 1916 r. suską Tarczę Legionów odesłano do Krakowa (obecnie znajduje się w Muzeum Historycznym Miasta Krakowa). Podobnie Jordanów ufun- dował swoją tarczę. Uroczystość wbijania gwoździ odbyła się 15 października 1916 r. Gwoździe wbiły wszystkie jor- danowskie instytucje oraz wiele osób prywatnych. Ponie- waż na tarczy pozostało jeszcze trochę miejsca postano- wiono jej nie odsyłać z końcem 1916r., ale dopiero po jej uzupełnieniu. Jako ostateczną datę podano uroczystość z końcem kwietnia 1917 r. Czy ta uroczystość się odbyła, czy tarcza została odesłana do Krakowa? Brak jakiekolwiek informacji. A jeżeli tak, to gdzie była przechowywana. Ist- nieje przypuszczenie, że zaginęła w czasie Il wojny świato- wej. Również brak informacji czy Maków miał swoją Tarczę Legionów. Jedną z ostatnich uroczystości i akademii urządzonych przez jordanowski PKN, była uroczystość dla uczczenia ogłoszenia Aktu dwóch cesarzy (Akt 5 listopada 1916r.) o tworzeniu Królestwa Polskiego. Uroczystość „Proklama- cji niepodległości Polski”, bo tak w Jordanowie traktowa- no ten akt, odbyła się 12 listopada 1916 r. i zaowocowała zbiórką na NKN. Konsekwencją aktu 5 listopada było tworzenie wojska tzw. „Polnische Wehrmacht” - Polski Wehrmacht. Najła- twiej było sięgnąć po legiony jako już gotową armię. Te- raz tylko potrzeba, aby legioniści złożyli nową przysięgę na wierność obu cesarzom. Jednakże J. Piłsudski zakazał składać takiej przysięgi. Nastąpił tzw. kryzys przysięgowy, który przyczynił się do osadzenia J. Piłsudskiego w twier- dzy w Magdeburgu oraz internowania części legionistów w Beniaminowie i Szczypiornie oraz wcielania do armii austriackiej, legionistów obywateli Austro - Węgier. Połowę roku 1917 ludność Jordanowa traktowała jako koniec legionów. NKN był już w fazie likwidacji. Pozosta- li tylko inwalidzi, wdowy, sieroty oraz ranni w szpitalu w Rabce, którym jordanowska Liga Kobiet zwana „Ligą Pań” pomagała na różne sposoby poprzez dostarczanie żywno- ści, odzieży, prześcieradeł itp. Dlatego jordanowski PKN a konkretnie Adam Beigert zbierał jeszcze fundusze aż do sierpnia 1917 r. czyli do swojej naturalnej śmierci. Również korespondencja od 1917 r. między PKN w Su- chej i Makowie a departamentami NKN stopniowo staje się coraz rzadsza. Przeważają prośby o złożenie sprawoz- dań całościowych z działalności. Tymczasem wojna trwała w dalszym ciągu. Trwały re- kwizycje dzwonów kościelnych oraz żywności. Mieszkań- com zaczął zaglądać głód w oczy. Tak minął jeszcze 1 rok wojny. Wczesną jesienią 1918 r. narastało przekonanie, że wojna ma się już ku końcowi. W starostwach rozpoczęto prace (studyjne) odnośnie przejęcia władzy od zaborcy. Ile w poszczególnych miejscowościach potrzeba policjan- tów - skąd ich wziąć, skąd wziąć żołnierzy do przyszłego do przyszłego wojska polskiego. Pod koniec października 1918 r. czas jakby przyspieszył. Wydarzenia następowały szybko po sobie. 28 paź- dziernika 1918 r. powstała w Krakowie Polska Komisja Li- kwidacyjna (PKL) w celu zlikwidowania skutków zaborów i zapewnienia bezpieczeństwa. PKL przydzieliła każdemu starostwu swojego komisarza. Zanikanie władzy zaborczej obrazowo można porów- nać do starej szmaty, która się przeciera, ma coraz większe dziury, ale gdzieniegdzie jeszcze trzymają nici. Tymi nićmi były linie kolejowe, których strzegły wojska austriackie do czasu wycofania się ich oddziałów. Powstała swoista pust- ka. Był to czas na inicjatywy lokalne w celu zabezpieczenia bezpieczeństwa przed wałęsającymi się bandami rabow- niczymi. W Makowie powołano w tym celu milicję miejską, która podlegała miejscowej Radzie Gminnej. Przejęcie władzy wojskowej przez J. Piłsudskiego 11 listopada 1914 r. z rąk Rady Regencyjnej i ogłoszenie świa- tu 14 listopada 1918 r. powstania niepodlegającej Polski, nie spowodowało automatycznego rozwiązania PKL, któ- ra funkcjonowała jeszcze w pierwszych miesiącach 1919 r. Budowa struktur niepodległego państwa była pewnym procesem. Powstało państwo bez określonych granic, z odziedziczoną po zaborcach strukturą administracyjną. Trzeba było jeszcze kilku lat walki o kształt granic, zarówno dyplomatycznej jak i zbrojnej. Na szczeblu lokalnym największym doraźnym proble- mem był problem dystrybucji ograniczonych zasobów żywności. Jak pisał kronikarz kościelny: "wielka bieda i głód także w Makowie, około 40 rodzin zgłosiło się do ma- gistratu, że nie mają ani ziemniaka na Boże Narodzenie" Osłabioną niedoborem żywności ludność, zaatakowała grypa hiszpanka i sporadycznie tyfus plamisty. W efekcie 80 osób z Makowa zmarło. Pomimo tych lokalnych problemów miejscowa Rada na bieżąco śŚledziła rozgrywające się wydarzenia i żywo na nie reagowała w postaci uchwał, listów i petycji. Przy- kładem może być bohaterska śmierć ks. prał. Konstantego Budkiewicza, polskiego kapłana w Rosji sowieckiej, który nie opuścił swoich parafian, i za to został w wiezieniu zabi- ty strzałem w tył głowy. Kiedy radny W. Dziadowicz dowie- dział się o tym z prasy, podniósł te sprawę na posiedzeniu Rady. Na jego wniosek Rada w swojej uchwale wyraziła swoje wysokie oburzenie i wniosła prośbę do Rządu Pol- skiego, aby wszelkimi sposobami starał się uwolnić zasa- dzonych polskich księży z piekła bolszewickiego (nawia- sem mówiąc może warto by uhonorować bohaterskiego kapłana, który wszedł na karty naszej makowskiej historii, nazywając jego imieniem jakąś przyszłą ulicę lub plac). Kończąc trzeba podkreślić że b. legioniści cieszyli się dużym poważaniem w społeczeństwie okresu między- wojennego. Zapraszano ich do szkól na liczne pogadanki, gdzie dzielili się swoimi przeżyciami wojennymi. Byli oni wzorem i przykładem postawy patriotycznej dla młodego pokolenia, byli kolejnym ogniwem w patriotycznej sztafe- cie pokoleń. Źródła: 1. Jerzy Mydlarz, „Maków w okresie Wielkiej Wojny i pierwszych lat niepod- ległości (1914-1923), „Rocznik Babiogórski „2014, t. 15, Kraków-Zawoja 2014. 2. Jerzy Mydlarz, „Powiatowy Komitet Narodowy w Suchej (Beskidzkiej) w latach 1914-1917. Zarys tematyki”, „Rocznik Babiogórski” 2016 t. 17, Sucha Be- skidzka-Zawoja 2016. 3. Jerzy Mydlarz, „Powiatowy Komitet Narodowy w Jordanowie w latach 1914-1917. Zarys tematyki”. Art. przesłany do Stowarzyszenia Gmin Babiogór- skich, celem druku w Roczniku Babiogórskim. Jerzy Mydlarz Z DAWNEJ PRASY - KRYMINAŁKI Z MAKOWA I OKOLICY „Nowa Reforma” nr 147 z 24.04.1914 r. Onegdaj grasująca od kilku dni bezkarnie w okolicach Makowa banda włamywaczy po okradzeniu sklepu we wsi Grzechynia leżącej po drugiej stronie Skawy naprze- ciw Makowa, przeszła górami do Zawoi, gdzie obrabowała sklep Goldberga. Grasowanie tej bandy dotkliwie odczu- wać się daje w całej okolicy. Nieschwytani na razie wła- mywacze dokonali pomiędzy innemi włamań w Makowie, Żarnówce, Bieńkówce, Stryszowie a ostatnio w Grzechyni i Zawoi. Włamywacze ci, których podobne jest czterech, grasują nocami, we dnie zaś nikną bez śladu tak umiejęt- nie, że dotychczasowe poszukiwania żandarmów pozo- stają bez skutku. „Gazeta Podhalańska” nr 12 z 23.03.1919 r. Kradzieże w Makowie. Dwa tygodnie temu podczas nieobecności kupca Bednarskiego zakradli się do jego domu trzej żołnierze bawiący chwilowo na urlopie i skradli 10 tyś. koron gotówką oraz biżuteryę, papiery wartościo- we na kwotę 10 tyś. koron. Śledztwo wykryło sprawców. Przyznali się do czynu i zwrócili prawie wszystkie przed- mioty. Złodziejami zajmie się sąd wojskowy w Krakowie. „Goniec Krakowski” nr 153 z 08.06.1922 r. Z Makowa. Znalezienie zwłok. W lesie w Skawicy znaleziono w ubiegłym tygodniu zwłoki 64-letniego żebraka Michała Bartunka w stanie rozkładowym. Co było przyczyną śmier- ci nieszczęśliwego, nie zdołano stwierdzić, a jak opowiada- ją zmarły cierpiał na padaczkę. Kradzież w magazynie kolei. W połowie maja niezna- ni sprawcy odbiwszy kłódki w magazynie kolejowym w Makowie skradli nieco pieniędzy i tytoniu w biurku ma- gazyniera kol. Piotra Woźnicka, nadto przygotowali do wyniesienia rozmaite towary, lecz spłoszeni przez służbę kolejową zbiegli. „Goniec Krakowski” nr 154 z 1922 r. Z Makowa. Olbrzymia kradzież. W gminie Kojszówka obok Mako- wa trzech młodocianych wyrostków wiejskich, a to: 21-let- ni Franciszek Solarz, 19-letni Franciszek Judasz i 19-letni Franciszek Miśkowicz okradli doszczętnie dwie nauczy- cielki, zamieszkałe tamże w budynku szkolnym, a nadto kilku gospodarzy w Kojszówce. Skradzione przedmioty a to: środki spożywcze, naczynia gospodarcze i inne rzeczy przeważnie odebrano. Wartość skradzionych przedmio- tów przenosi 3 miliony marek. Sprawcy są synami zamoż- nych gospodarzy i za sprzedane skradzione przedmioty kupili sobie wódki i papierosów. Aresztowani przyznali się do winy. Nieszczęśliwy wypadek. Stanisław Radwan ze Skawicy obok Makowa, b. żołnierz W.P. odznaczony na wojnie w roku 1920, w ubiegłym tygodniu manipulując brownin- giem tak nieszczęśliwie wystrzelił, że cały nabój wpadł mu do brzucha i spowodował zakażenie krwi. Przewieziony do szpitala Św. Łazarza w Krakowie, zmarł na drugi dzień. Dzieciobójstwo. W gminie Skawicy, pewna zamężna kobieta, której mąż przebywa w niewoli bolszewickiej, porodziła dziecko nieślubne i zaraz po urodzeniu dziecko to udusiła i pochowała w polu. Prowadzone dochodzenie przez posterunek policyi państwowej w Zawoji, nie zdoła- ły wykryć zwłok dziecka, a podejrzana do winy przyznać się nie chce. „Goniec Krakowski” nr 273 z 05.10.1922 r. Tajemnicze morderstwo w Makowie. Tragiczny wy- padek zdarzył się onegdaj w Makowie. Oto gospodyni Franciszka Zajdowa zajęta była w kuchni sporządzaniem kolacyi, gdy nagle jakiś nieznany osobnik oddał do niej z poza okna skrytobójczy celny strzał rewolwerowy, który położył ja trupem na miejscu. Pod zarzutem tej zbrodni aresztowano jej męża Wojciecha Zajdę oraz 20-letniego syna Franciszka. Sprawa wzbudziła w okolicy ogromną sensacyę, bowiem nie wiadomo na jakiem tle dokonano morderstwa. „Gazeta Podhalańska” nr 47 z 23.11.1924 r. Pożary w Makowskiem. Spalił się tutaj dom robotnika kolejowego Piotra Pasierba, podpalony przez niewyśle- dzonych sprawców. Szczęście całe, że dom był ubezpie- czony. We wsi Juszczynie przed kilku dniami spalił się dom niejakiego Jana Gierata, wskutek zabawy zapałkami przez dzieci, a od pożaru tego domu spłonął drugi niejakiego Fr. Syca. Dzięki tylko usilnemu gaszeniu ognia nie spłonęło więcej domów. Oba spalone domy, które spłonęły z całym zapasem zboża i bydłem nie były wcale ubezpieczone. „Gazeta Ostrzeszowska” nr 43 z 30.05.1931r. Ojciec - kat. Aresztowany na Podhalu. W Makowie Podhalańskim, Wilhelm Biedoń skatował na śmierć swoją 15-letnią pasierbicę, Marię Słuszkową. Wyrodnego ojca aresztowano. Jan Pawlik, czerwiec 2018r. Kryminałki z dawnych lat wyszukała p. Maria Polak z Makowa Dolnego. Z KOLEKCJONERSKIECO KLASERA (Biegi Narodowe w Mukowie z okazji „Świętu Pracy) Roman Wiciarz — kolekcjoner, czerwiec 2018 Do zaawansowanego zbioru poszukuję wszelkich dokumentów, zdjęć, pocztówek, korespondencji itp. związanych z Makowem. Tel: 668 166 237 maj - czerwiec 2018 640 lut Makowa Podhalańskiego. Maków nu sturej pocztówce Rynek w Makowie. ń -.plpiigll w zk L.| l I I" gl "lac A riwuijują (A PEFYBN sm SdakaW, W i. 24 Ża ZE o pci 4 ZARZ AWZ. A z f * =
biuletyn_makow_81.pdf	BEZPŁATNY nr 81 LIPIEC - WRZESIEŃ 2018 Biuletyn ISSN 1425-1736 Nr indeksu 381 365 Urzędu Miejskiego w Makowie Podhalańskim Z KGW JÓWKA Wieniec KGW w Żarnówce nagrodzony I miejscem podczas tegorocznych Dożynek Powiatowych WYJĄTKOWE POWITANIE LATA by uczcić 640 lat Makowa Podhalańskiego, tegoroczne Dni Ziemi Makowskiej wyjątkowo zostały zainau- gurowane na makowskim Rynku uroczystym otwarciem Fontanny Herbowej po remoncie, sfinalizowane pamiątkowym zdjęciem makowian. Po uwiecznieniu wspólną fotografią wszyscy zebrani zostali zaproszeni na uroczyste otwarcie jubileuszowej wystawy haftu makowskiego „Cudeńka wyjęte z szuflady” ze zbiorów mieszkańców Makowa Podhalańskiego i okolic. Następnie impreza przeniosła się na stadion Halniaka, gdzie odbyło się wiele koncertów i zabaw, zawody konne organizowane przez Stajnię Makowska Góra, występy dzieci, pokaz zajęć Barbary Fila - Chwiej Nordfit oraz rozgryw- ki sportowe na „Orliku” Na scenie rozbrzmiewały rockowe dźwięki Soultaker i zespołu Chmury, które poprzedziły koncert gwiazdy sobotniego wieczoru Raya Wilsona z Genesis. Po wyjątkowym, blisko dwu godzinnym muzycznym torcie do późnych godzin makowianie bawili się na plenerowej potańcówce. Natomiast niedziela była kolorowa i klubowa, wszystko rozpoczął Festiwal Kolorów izumbowa ekipa z Gabrielą Bryndzą Happyfit na czele, po której na scenie pojawił się między innymi DJ Hubertuse. Gwiazdą wieczoru był Mario Bischin, a na sam koniec makowian i gości w muzyczny rytm wprowadzili DJ V8:S Brothers wraz z Lady Fitness. | tu ogromne podzięko- wanie dla Wojtka Wojciechowskyego, który pomógł nam przy organizacji i doborze klubowych zespołów. Będziemy wdzięczni za sugestie, jaki zespół chcieliby Państwo usłyszeć podczas przyszłorocznych koncertów. Serdecznie dziękujemy także sponsorom, dzięki którym podczas tegorocznych Dni Zie- mi Makowskiej mogliśmy zaproponować tak wiele atrakcji: » BS JORDANÓW ODDZ. MAKÓW PODHALAŃSKI . PRZEDSIĘBIORSTWO WODNO-KANALIZACYJNE „EKO-SKAWA” Maków P. . „DALIA”Maków Podhalański ANNA I HENRYK MIREK „BLACHDOM PLUS” JAN GŁUC Maków Podhalański „AGRO ART” Maków Podhalański „FABIOS”S.A. Białka „LUX-MAR” Maków Podhalański FH.PU.„MIJAX” Maków Podhalański „HAJOS”s.c. Maków Podhalański „SMAKOŁYK''s.c. Maków Podhalański „SAMANTA LINGERIE” Białka PRZEDSIĘBIORSTWO BUDOWLANE „LURKA” Białka FPH.U.,„GŁUC” ANDRZEJ GŁUC Maków Podhalański PRZEDSZKOLE „SŁONECZNY UŚMIECH” Maków Podhalański SALON FRYZJERSKI„MATRIX” Maków Podhalański „EKOINSTAL" SP. z o.o. - Sucha Beskidzka Iwona Staśkiewicz MBP - Dom Kultury w Makowie Podhalańskim LE POL) BUDŻET OBYWATELSKI NA ROK 2019 20 sierpnia 2018 roku rozpoczęło się głosowanie na zadania, które zakwalifikowały się do Budżetu Obywatel- skiego na rok 2019 dla Miasta Maków Podhalański, które potrwa do 19 października 2018 roku. ZASADY I SPOSÓB GŁOSOWANIA Udziałw głosowaniu biorą wyłącznie Mieszkańcy Makowa Podhalańskiego oraz Osiedli położonych na Zarąbkach Grzechyńskich. Głosowanie odbywa się poprzez oddanie głosu do, urn wyborczych, które usytuowane są: 1. Urzędzie Miejskim w Makowie Podhalańskim, 2. Miejskiej Bibliotece w Makowie Podhalańskim, 3. Domu Kultury w Makowie Podhalańskim UWAGA: - karty dostępne są na stronie internetowej Urzędu oraz w Biurze Obsługi Urzędu Miejskiego ZADANIA ZGŁOSZONE DO BUDŻETU OBYWATELSKIEGO DLA MAKOWA CENTRUM: — . Tężnia solankowa. 2. Wyłożenie kostką brukową placu obok estrady ma- kowianka oraz placu przed remizą ochotniczej straży pożarnej. Lista zadań zaklasyfikowanych do głosowania dla Makowa Centrum: 1. Tężnia solankowa. Lista zadań odrzuconych z powodów formalnych dla Makowa Centrum: 1. Wyłożenie kostka brukową placu obok estrady makowianka oraz placu przed remizą ochotniczej straży pożarnej. - projekt zgłoszony po terminie. Ministerstwo Sportu i Turystyki ZADANIA ZGŁOSZONE DO BUDŻETU OBYWATELSKIEGO DLA MAKOWA DOLNEGO: 1. Podniesienie bezpieczeństwa przeciwpowodziowego i przeciwpożarowego regionu poprzez zakup specjali- stycznych motopomp. 2. Remonti regulacja potoku oś. Mędralowa/ Sarnowa na długości 80m oraz montaż barier. Lista zadań zaklasyfikowanych do głosowania dla Makowa Dolnego: 1. Remonti regulacja potoku oś. Mędralowa/ Sarnowa na długości 80m oraz montaż barier. Lista zadań odrzuconych z głosowania dla Makowa Dolnego: wycofany przez autorów projektu : 1. Podniesienie bezpieczeństwa przeciwpowodziowego i przeciwpożarowego regionu poprzez zakup specjali- stycznych motopomp UM MODERNIZACJA SZKOLNEJ INFRASTRUKTURY SPORTOWEJ W SZKOLE PODSTAWOWEJ W BIAŁCE Urząd Miejski w Makowie Podhalańskim informuje, że kolejna sala sportowa na terenie naszej Gminy posiada no- woczesną nawierzchnię sportową - tym razem jest to Szkoła Podstawowa w Białce. Dzięki dofinansowaniu ze środków Funduszu Rozwoju Kultury Fizycznej Ministerstwa Sportu i Turystyki w Warszawie została docieplona i wykonana no- woczesna nawierzchnia sportowa wraz z nowym wyposaże- niem, która w znaczącym stopniu poprawia warunki pracy nauczycieli, a przede wszystkim podniesie bezpieczeństwo korzystającej podczas zajęć lekcyjnych wychowania fizycz- nego młodzieży szkolnej. Pozytywnie rozpatrzony wniosek Burmistrza Makowa Podhalańskiego otrzymał na to zadanie 50% środków z bu- dżetu Państwa czyli Ministerstwa Sportu i Turystyki w War- szawie. Wartość wszystkich kosztów na to zadanie, które wykonała wyłoniona w procedurze przetargu nieograniczo- nego Firma PROVOL z Olkusza wyniosła 179 270,91 złotych. Andrzej Sobczuk Refertat GK UM MINISTERSTWO | ŚRODOWISKA RZ ĄDOWY PROGRAM TERMOMODERNIZACYJNY Nabór wniosków o dotacje i niskooprocentowane pożyczki na termomodernizację (domów jednorodzinnych) z rządowego programu „Czyste powietrze” ruszy już 19 września. Wnioski — w formie elektronicznej bądź papierowej - będą przyjmować Wojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, w przypadku Naszej gminy miejscem składania wniosków będzie Kraków ul. Kanonicza 12. W ramach programu „Czyste powietrze” właściciele domów jednorodzinnych będą mogli otrzymać dotację i niskooprocentowaną pożyczkę (około 2,41 proc. w skali roku) - na ich termomodernizację, wymianę pieców, a także na zakup i instalację urządzeń produkujących energię ze źródeł odnawialnych: paneli fotowoltaicznych, kolektorów słonecznych i pomp ciepła. Program będzie realizowany przez 12 lat, z czego przez 10 lat będzie można składać wnioski. Budżet programu ma wynieść 103 mld zł, z czego finansowanie w formie dotacji to 63,3 mld zł, a w formie pożyczek 39,7 mld zł. Wysokość i charakter wsparcia (ile dotacji, a ile pożyczki) będzie zależeć od dochodów wnioskodawcy. Im będą one wyższe, tym mniejszy udział dotacji w udzielonym wsparciu, a wyższy — pożyczki. W wyższych grupach dochodowych dotacja będzie po Nowym Roku zastąpiona ulgą podatkową. Największa dotacja - do 90 % tzw. kwalifikowanych kosztów inwestycjj - przewidziana będzie przy 600 zł miesięcznego dochodu na jedną osobę w rodzinie. Takie wsparcie będzie mogło być uzupełnione niskooprocentowaną pożyczką. Kolejne progi to: ». 601-800 zł na osobę w rodzinie - dotacja do 80 proc. kosztów kwalifikowanych, pożyczka - na pozostałe koszty inwestycji; . 801 - 1000 zł na osobę - dotacja do 70 proc. pożyczka . 1001 - 1200 zł na osobę - dotacja 60 proc. plus pożyczka; . 1201 - 1400 zł na osobę - dotacja do 50 proc. plus pożyczka; . 1401 - 1600 zł na osobę - dotacja do 40 proc. plus pożyczka; . Powyżej 1600 zł na osobę — dotacja do 30 proc. plus pożyczka. Według Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska iGospodarkiWodnejwymianapiecówitermomodernizacja w ramach programu „Czyste Powietrze” może objąć nawet około 4 mln budynków. Wg najnowszych informacji spotkanie z mieszkańcami Gminy Maków Podhalański, którzy zamierzają złożyć wnioski oraz dowiedzieć się więcej o programie „Czyste powietrze” planowane jest na dzień 15.10.2018 r. w budynku OSP Maków Podhalański godz. 16:00. Aktualny harmonogram spotkań z mieszkańcami znajduje się na stronie Ministerstwa Środowiska: https://www.mos.gov.pl/czyste-powietrze/ harmonogram-spotkan/ plus Andrzej Sobczuk Referat GK UM PODNIESIENIE KOMPETENCJI CYFROWYCH MIESZKANCOW GMINY MAKOW PODHALANSKI Gmina Maków Podhalański otrzymała dofinansowanie 100 650,00 złotych i będzie realizować na terenie gminy projekt grantowy pn.: „Podniesienie kompetencji cyfrowych mieszkańców Gminy Maków Podhalański szansą na rozwój regionu”. Projekt ten prowadzo- ny jest w ramach wniosku „e-Xtra Kompetentni - eM tra Rozwój kompetencji cy- etentni frowych mieszkańców omp województwa małopol- skiego i świętokrzyskie- go” współfinansowanego w ramach Projektu Operacyjnego Polska Cyfrowa na lata 2014-2020, Oś priorytetowa nr 3 „Cyfrowe kompetencje społeczeństwa” Działanie 3.1 „Działania szkoleniowe na rzecz rozwoju Kompetencji cyfrowych". Beneficjentami tego projektu są: Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej, FRDL Małopolski Instytut Samo- rządu Terytorialnego i Administracji oraz Stowarzyszenie Edukacji Pozaformalnej MERITUM. LA 8a qe W ramach projektu 180 mieszkańcom Gminy Maków Podhalański zostanie zaoroponowany udział w 15 dwu dniowych szkoleniach z siedmiu obszarów tematycznych: . Tworzę własną stronę internetową; Działam w sieciach społecznościowych; Moje finanse i transakcje w sieci; Rodzic w Internecie; Mój biznes w sieci; Rolnik w sieci; Kultura w sieci. Szkolenia będą przeprowadzone od miesiąca październi- ka 2018 roku do listopada 2019 r. Na potrzeby szkolenia zo- stanie zakupionych 13 komputerów przenośnych, które po zakończeniu programu zostaną przekazane do szkół z gminy. Andrzej Sobczuk Referat GK UM EZ . 8 MERITUM LJ EEE lipiec - wrzesień 2018 "AŻ |www Fundusze Rzeczpospolita e-W tra Unia Europejska Europejskie - E jski Fund. 4 Read EE Polsko Empetentni Side: PODNIESIENIE KOMPETENCJI CYFROWYCH MIESZKAŃCÓW GMINY MAKÓW PODHALAŃSKI ZAPRASZAMY NA BEZPŁATNE SZKOLENIE Dwudniowe szkolenia w obszarach tematycznych: DZIAŁALNOŚĆ W TWORZĘ WŁASNĄ SIECIACH STRONĘ RODZIC W SPOŁECZNOŚCIOWYCH INTERNETOWĄ INTERNECIE MOJE FINANSE I WANA TRANSAKCJE W SIECI W SIECI Uczestnikiem szkolenia może zostać każdy mieszkaniec Gminy Maków Podhalański w wieku powyżej 25 lat i nie więcej niż 75 lat. Zapewniamy profesjonalnych instruktorów, materiały szkoleniowe, posiłek w dniu szkolenia, certyfikat ukończenia szkolenia. Zapisy na szkolenie w Urzędzie Miejskim w Makowie Podhalańskim ul. Szpitalna 3 pokój nr 21, tel. 33 874 97 43 lub mailowo: xtrakompetentni(ogmail.com Rozwiń swoje kompetencje — stań się e-XTRA KOMPETENTNY PARTNERZY PROJEKTU: nóg Rie Biuletyn informacyjny mam ZAKOŃCZENIE ZADANIA Burmistrz Makowa Podhalańskiego Paweł Sala informuje, iż zakończona została realizacja zadania podpisanej umowy realizowanej wspólnie z Urzędem Marszałkowskim Województwa Małopolskie w Krakowie pn.: Zabezpieczenie osuwiska w Makowie Podhalańskim obejmujące odwodnienie terenu, remont drogi ul. Mickiewicza nr ewid. 7871/2 w km 0+202 - 1 + 047 wraz z kanalizacją deszczową” w ramach Działania 5.1. Adaptacja do zmian klimatu w Poddziałaniu 5.1.1. Przeciwdziałanie klęskom żywiołowym Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Małopolskiego na lata 2014-2020. Wartość zrealizowanego zadnia wyniosła 2 184 225,50 złotych z czego 85% wyniosła dotacja z Funduszy Europejskich Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Małopolskiego tj. 1 606 500,00 złotych. Andrzej Sobczuk Referat GK UM Fundusze i ] Unia Europejska Europejskie Rzeczpospolita M. MAŁOPOLSKA nna 2] Polska Cyfrowa Em Rozwoju Regionalnego MODERNIZACJA SZKOLNEJ INFRASTRUKTURY SPORTOWEJ PRZY ZESPOLE SZKOŁ W MAKOWIE PODHALANSKIM Urząd Miejski w Makowie Podhalańskim informuje o postępie prac budowlanych przy modernizacji i budowie szkolnej infrastruktury sportowej przy Zespole Szkół w Makowie Podhalańskim. Zadanie realizowane jest przy dofinansowaniu ze środ- Wniosek Burmistrza Makowa Podhalańskiego otrzy- ków Funduszu Rozwoju Kultury Fizycznej Ministerstwa mał na to zadanie 50% środków z budżetu Państwa czy- Sportu i Turystyki w Warszawie. li Ministerstwa Sportu i Turystyki w Warszawie, wartość Wykonane prace: wszystkich kosztów na to zadanie, które wykona wyło- 1. Wykonano utwardzenie całego terenu niona w procedurze przetargu nieograniczonego Firma 2. Wykonano postumenty pod elementy siłowni terenowej PROVOL z Olkusza wyniesie 472 610,73 złotych. 3. Wykonano ogrodzenie 4. Wykonano pumptrack Andrzej Sobczuk 5. Przygotowano podłoże pod montaż urządzeń toru Referat GK UM sprawnościowego Ministerstwo Sportu i Turystyki SPORTOWEJ W JUSZCZYNIE ZAKOŃCZONA Urząd Miejski informuje, że dobiegły końca prace przy budowie nowej szkolnej infrastruktury sportowej przy Szkole Podstawowej w Juszczynie. Zadanie jest współfinansowane ze środków Funduszu Rozwoju Kultury Fizycznej. W ramach działań prowadzonych przy Szkole Podsta- wowej w Juszczynie zostały wykonane: 1. Wielofunkcyjne boisko sportowe o nawierzchni z trawy syntetycznej wraz z oświetleniem o powierzchni 24m x 47m czyli 1128 m?a całkowity koszt inwestycji z czego 50% współfinansowane jest ze środków Ministerstwa Sportu i Turystyki wyniósł 476 301,80 złotych. > 2. Siłownia terenowa składająca się z 5 urządzeń dwustanowiskowych do ćwiczeń, której całkowity koszt wyniósł 39 837,24 złotych. Tak jak w pierwszym zadaniu 50% kosztów jest współfinansowane z Ministerstwa Sportu i Turystyki w Warszawie. Andrzej Sobczuk Referat GK UM JUŻ PIERWSZY DZWONEK ZAKONCZYŁ WAKACJE Uczniowie w gminie Maków Podhalański wrócili do wyremontowanych szkół. Jak co roku wakacyjna przerwa nie dla wszystkich była czasem błogiego leniuchowania. W każdej ze szkół poczyniono prace, które umiliły po- wrót do szkoły: Zespół Szkół w Makowie Podhalańskim: Kompleksowy remont łazienek, malowanie koryta- rzy, czytelni i sal lekcyjnych, montaż zewnętrznych lamp oświetleniowych wraz z wymianą instalacji zasilającej, drobne prace remontowo — instalacyjne. Szkoła Podstawowa w Białce: Docieplono salę gimnastyczną i wykonano nową na- wierzchnię sportową, wymieniono wyposażenie, zain- stalowano elektroniczną tablicę wyników, pomalowano ściany. Zostały wykonane również drobne prace remon- towe w szatni i na korytarzach. Szkoła Podstawowa w Grzechyni Podczas wakacji wymieniono podłogi w dwóch salach lekcyjnych i świetlicy szkolnej, którą również pomalowa- no. Przeniesiono odziały przedszkolne z I piętra na parter oraz klasę I, doposażono salę lekcyjną dla klasy I w nowe meble. Szkoła Podstawowa w Juszczynie Wyremontowano łazienki, korytarz oraz klatkę scho- dową. Na nowootwartym boisku szkolnym zainstalowano monitoring. Dokonano drobnych prac konserwatorskich: naprawa bramy wjazdowej, siatki ogrodzeniowej, malo- wanie znaków ostrzegawczych na schodach, malowanie lamperii na korytarzu i w klasie, malowanie barierek na schodach oraz bramki wejściowej, malowanie elewacji pod schodami, wymiana i fugowanie uszkodzonych pły- tek,- wymiana uszkodzonych zamków w drzwiach, mon- taż ograniczników do drzwi. Szkoła Podstawowa w Kojszówce: Przygotowanie placówki do nowego roku szkolnego — drobne prace remontowe, uzupełnianie ubytków, malo- wanie pomieszczeń szkolnych i korytarzy. Szkoła Podstawowa w Wieprzcu: Podczas wakacji wymieniono stolarkę okienną w bi- bliotece, sali komputerowej, części korytarza, wymieniono drzwi wejściowe na salę gimnastyczną i do kotłowni, po- malowano remontowane klasy i część korytarza. Położono panele w bibliotece szkolnej. Zamontowano studzienki i rury w celu odprowadzenia deszczówki z terenu szkoły. Dzięki przychylności Gminy z funduszu sołeckiego na te- renie szkoły wykonano 80 m* chodnika. Szkoła Podstawowa w Żarnówce: Wyremontowano pokój nauczycielski, klasę lekcyjną, bibliotekę, gabinet pielęgniarki, gabinet dyrektora. Zakres prac w remontowanych pomieszczeniach obejmował: ma- lowanie, gipsowanie, położenie wykładziny podłogowej lub paneli, zakup mebli. Dodatkowo w 12 klasach wymie- niono drzwi na nowe, a w czterech klasach położono wy- kładziny podłogowe. W roku szkolnym 2018/2019 w szkołach prowadzonych przez Gminę Maków Podhalański będzie uczyć się 1458 uczniów, z tego w klasach gimnazjalnych 168, natomiast w przedszkolu i w oddziałach przedszkolnych prowadzo- nych przy szkołach podstawowych otwartych zostanie 18 oddziałów w których będzie uczyć się 391 dzieci. Liczba oddziałów klasowych wynosić będzie 98. Nadchodzący rok szkolny jest ostatnim, w którym edu- kację kończyć będą gimnazjaliści. 168 gimnazjalistów za- mknie 19 letnią obecność gimnazjów w naszej edukacji. Aż w trzech szkołach: w Wieprzcu, Kojszówce i Żarnów- ce w niektórych klasach będą prowadzone zajęcia w for- mie łączonej. Gmina jak co roku zapewni bezpłatne dowozy uczniom uprawnionym, zgodnie z zapisem ustawy — Prawo oświa- towe. Dowozy realizowane będą przez Firmę BESKID BUS — Józef Wątroba. Włodarze naszej Gminy dbają również o poprawę infra- struktury sportowej. Świadczą o tym ogromne inwestycje poczynione przy szkołach. Przy Zespole Szkół w Makowie Podhalańskim zrealizo- wane zostało zadanie dofinansowane ze środków Fundu- szu Rozwoju Kultury Fizycznej Ministerstwa Sportu i Tu- rystyki w Warszawie. Efekt prac to siłownia terenowa, tor sprawnościowy. Inwestycja opiewa na kwotę 472 610,73 złotych. Wniosek Burmistrza Makowa Podhalańskiego otrzymał na to zadanie 50% środków z budżetu Państwa. Przed budynkiem szkolnym położono kostkę brukową, która dopełnia estetyki kompleksu szkolnego. Wyznaczono miejsca parkingowe oraz zamontowano stojaki na rowery. Całość inwestycji została sfinansowana ze środków gminy. Również Urząd Miejski w Makowie Podhalańskim się- gnął po 50 % dofinansowanie ze środków funduszu na remont nawierzchni sportowej na sali gimnastycznej w Szkole Podstawowej w Białce. Prócz nowoczesnej na- wierzchni szkoła może pochwalić się nowym wyposaże- niem infrastruktury sportowej. Wartość wszystkich kosz- tów na to zadanie, które wykonała wyłoniona w procedu- rze przetargu nieograniczonego Firma PROVOL z Olkusza wyniosła 179 270,91 złotych. Szkoła Podstawowa w Juszczynie może pochwalić się również pięknym obiektem sportowym. W czasie wakacji dobiegły końca prace przy budowie nowej szkolnej infra- struktury sportowej, w skład której wchodzi wielofunkcyj- ne boisko sportowe o nawierzchni z trawy syntetycznej wraz z oświetleniem. Zadanie było współfinansowane ze środków Funduszu Rozwoju Kultury Fizycznej. Całkowi- ty koszt inwestycji - z czego 50% współfinansowane jest ze środków Ministerstwa Sportu i Turystyki - wyniósł 476 301,80 złotych. Obok szkolnego boiska wybudowano si- łownię terenową, składającą się z 5 urządzeń dwustano- wiskowych do ćwiczeń, której całkowity koszt wyniósł 39 837,24 złotych. Tak jak w pierwszym zadaniu 50% kosz- tów jest współfinansowane z Ministerstwa Sportu i Tury- styki w Warszawie. Kolejnym działaniem, które ma umilić dzieciom po- wrót do szkoły jest przystąpienie do projektu „Umiem pływać" Gmina Maków Podhalański na realizację zadania otrzymała od Ministerstwa Sportu i Turystyki dofinanso- wanie w kwocie 16 235 złotych, a kolejne 50% pokryje ze środków własnych. Projekt skierowany jest do uczniów klas III szkół podstawowych. Ma na celu naukę pływa- nia. W roku szkolnym 2018/2019 w programie „Umiem pływać” będzie uczestniczyło 95 uczniów klas trzecich z Makowa Podhalańskiego, Białki, Grzechyni, Juszczyna i Żarnówki. Wszelkie działania i przedsięwzięcia otwierają przed uczniami naszej Gminy możliwości nauki, rozwoju zain- teresowań i pasji. Szkoły są bardzo dobrze wyposażone. Mamy nadzieję, że coraz lepsze warunki nauki i pracy w nowym roku szkolnym będą przynosiły satysfakcję i wysokie wyniki. GZPO w Makowie Podhalańskim REMONT DOMU KULTURY Informujemy, że w miesiącu wrześniu została podpisana umowa dotycząca realizacji zadania „Zakup wyposa- żenia wraz z remontem świetlicy Domu Kultury Miejskiej Biblioteki Publicznej w Makowie Podhalańskim”. Zada- nie będzie wykonywała Firma Usługowo-Handlowa Bogumiła Barzycka z Kukowa, która złożyła najkorzystniejszą ofertę w procedurze przetargu nieograniczonego. Koszt całości zadania wyniesie 49 843,60 złotych. Termin reali- kfakk s k > :( Ak 5 ; " x zacji inwestycji do 31.10.2018 r. Zadanie realizowane jest przy udziale środków z Unii Europejskiej z Programu PROW na lata 2014 - 2020 z udzia- łem środków Europejskiego Funduszu Rolnego Wysokość przyznanej dotacji w ramach złożonego wniosku i podpisanej umowy przez Panią Halinę Rejow- ską - Dyrektora Miejskiej Biblioteki Publicznej w Makowie Podhalańskim z Województwem Małopolskim wynosi 31 902,00 złote brutto. W ramach tego projektu przewidywana jest wymiana stolarki okiennej, odnowienie parkietu a także pomalowa- ne ścian. Zakupiony zostanie także sprzęt i urządzenia dla kółka malarskiego i fotograficznego a także do zajęć ru- chowych. Uzupełnione zostaną także zasoby wyposażenia pomieszczeń świetlicy w postaci stołów, krzeseł oraz szafy. Katarzyna Bartyzel Miejska Biblioteka Publiczna w Makowie Podhalańskim INFORMACJA DLA PRACODAWCÓW UBIEGAJĄCYCH SIE 0 DOFINANSOWANIE KOSZTÓW A KSZTAŁCENIA MŁODOCIANYCH PRACOWNIKÓW Podmioty uprawnione do otrzymania dofinansowania Zgodnie z art. 122 ust. 1 ustawy z dnia 14 grudnia 2016r. Prawo oświatowe, pracodawcom, którzy zawarli z młodocianymi pracownikami umowę o pracę w celu przygotowania zawodowego przysługuje dofinansowanie kosztów kształcenia, jeżeli: 1. pracodawca lub osoba prowadząca zakład w imieniu pra- codawcy albo osoba zatrudniona u pracodawcy posiada kwalifikacje wymagane do prowadzenia przygotowania zawodowego młodocianych określone w przepisach w sprawie przygotowania zawodowego młodocianych i ich wynagradzania; 2. młodociany pracownik ukończył naukę zawodu lub przy- uczenie do wykonywania określonej pracy i zdał egza- min, zgodnie z przepisami, o których mowa w pkt 1. Wysokość kwoty dofinansowania Wysokość kwoty dofinansowania kosztów kształcenia jednego młodocianego pracownika wynosi: 1. w przypadku nauki zawodu — do 8081 zł przy okresie kształcenia wynoszącym 36 miesięcy; jeżeli okres kształ- cenia jest krótszy niż 36 miesięcy, kwotę dofinansowa- nia wypłaca się w wysokości proporcjonalnej do okresu kształcenia; 2. w przypadku przyuczenia do wykonywania określonej pracy — do 254 zł za każdy pełny miesiąc kształcenia. Kwoty dofinansowania powyżej określone, podlegają waloryzacji wskaźnikiem cen towarów i usług konsumpcyj- nych ogółem, jeżeli ten wskaźnik w roku kalendarzowym poprzedzającym rok, w którym następuje wypłata dofinan- sowania, wynosi co najmniej 105%. W przypadku, jeżeli umowa o pracę w celu przygotowa- nia zawodowego została rozwiązana z przyczyn niezależ- nych od pracodawcy a młodociany pracownik podjął naukę zawodu na podstawie umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego u innego pracodawcy — przysługującą kwotę dofinansowania dzieli się między wszystkich pracodawców, proporcjonalnie do liczby miesięcy prowadzonej przez nich nauki zawodu. Dofinansowanie nie przysługuje temu praco- dawcy, z którym umowa o pracę w celu przygotowania za- wodowego została rozwiązana z winy pracodawcy. Dofinansowanie, o którym mowa w ust. 1, stanowi po- moc de minimis udzielaną zgodnie z warunkami określo- nymi w rozporządzeniu Komisji (UE) nr 1407/2013 z dnia 18 grudnia 2013 r. w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy de minimis (Dz. Urz. UEL 2013.352.1 z 24.12.2013). Termin składania wniosku: Wniosek o dofinansowanie należy złożyć w terminie 3 miesięcy od dnia zdania przez młodocianego pracownika egzaminu zgodnie z przepisami w sprawie przygotowania zawodowego młodocianych i ich wynagradzania. Załączniki do wniosku: . Kopia umowy o pracę z młodocianym, pracownikiem w celu przygotowania zawodowego; „ Kopia świadectwa pracy z młodocianym pracownikiem; . Kopia świadectwa pracy poprzedniego pracodawcy - dotyczy przypadku zmiany pracodawcy w czasie trwania przygotowania zawodowego młodocianego pracownika; „ Kopia dyplomu lub świadectwa potwierdzającego zdanie egzaminu zawodowego przez młodocianego pracownika kończącego naukę zawodu lub przyuczenie do wykony- wania określonej pracy, albo zaświadczenie potwierdzają- ce zdanie tego egzaminu; „ Kopie dokumentów potwierdzających, że pracodawca lub osoba prowadząca zakład w imieniu pracodawcy, albo osoba zatrudniona u pracodawcy posiada kwalifikacje za- wodowe i pedagogiczne do prowadzenia przygotowania zawodowego młodocianych pracowników; . Zaświadczenie potwierdzające zatrudnienie osoby u pra- codawcy w celu prowadzenia przygotowania zawodowe- go młodocianego pracownika lub pełnomocnictwo do prowadzenia zakładu w imieniu pracodawcy — dotyczy przypadku, kiedy przygotowanie zawodowe prowadzi inna osoba niż pracodawca; .„ Wprzypadku, gdy pracodawcą są wspólnicy Spółki Cywil- nej, do wniosku powinna być dołączona umowa spółki wraz z jej ewentualnymi aktualizacjami; „ Wszystkie zaświadczenia o pomocy de minimis, otrzyma- ne w roku, w którym pracodawca ubiega się o pomoc oraz w ciągu 2 poprzedzających go lat, albo oświadczenie o wiel- kości pomocy de minimis otrzymanej w tym okresie albo oświadczenie o nieotrzymaniu takiej pomocy w tym okresie » Formularz informacji przedstawianych przy ubieganiu się o pomoc de minimis; » Pełnomocnictwo, w przypadku składania wniosku przez pełnomocnika — z treści pełnomocnictwa powinien jasno wynikać jego szczegółowy zakres tj. umocowania jakich czynności, w jakim postępowaniu, przed jakim organem może dokonywać pełnomocnik w imieniu swojego moco- dawcy. Kopie dokumentów winny być uwierzytelnione na każdej stronie przez pracodawcę. Uwierzytelnione kopie dokumentów powinny być opa- trzone klauzulą „potwierdzam za zgodność z oryginałem; data i podpis pracodawcy. Miejsce składania dokumentów: Dokumenty wraz z załącznikami należy przesłać pocztą na adres: Gminny Zarząd Placówek Oświatowych ul. Szpitalna 3 34-220 Maków Podhalański lub złożyć osobiście w biurze podawczym GZPO pokój nr 25. Organ przyznający dofinansowanie: Dofinansowanie przyznaje Burmistrz Makowa Podhalań- skiego, w drodze decyzji, po stwierdzeniu spełnienia warun- ków wynikających z art. 122 ustawy Prawo oświatowe. Szczegóły znaleźć można na stronie internetowej Urzędu Miejskiego: www.makow-podhalanski.pl UM 3 88 Biuletyn informacyjny ma NOWOŚCI W MIEJSKIEJ BIBLIOTECE „HASHTAG” - Remigiusz Mróz „Jedna przesyłka zmieniła jej życie. „Twoja paczka już na ciebie czeka!” - brzmiała wiadomość, która wydawała się zwykłą pomyłką. Tesa nie spodziewała się żadnej przesyłki, niczego nie zamawiała w sieci - a nawet gdyby to zrobiła, z pewnością nie wybrałaby dostawy do paczkomatu. Jeśli nie musiała, nie wychodziła z domu. Postanowiła jednak sprawdzić tajemniczą przesył- kę - i okazało się to najwięk- szym błędem, jaki kiedykolwiek popełniła. Wpadła bowiem w spiralę zdarzeń, która miała zupełnie odmienić jej Życie... Gdy Tesa na nowo odkrywa swoją przeszłość, przez media społecznościowe przetacza się nowy trend. Kolejni internauci zamieszczają wpisy z hash- tagiem żapsyda. I nie byłoby w tym nic dziwnego, gdyby nie fakt, że osoby te od lat uznawa- ne były za zaginione..." WYDAWNICTWO „CZWARTA STRONA” „KAPELUSZ ZA STO TYSIĘCY” - Adam Bahdaj „Oficjalnie jestem Krystyna Cuchowska, lecz ko- ledzy nazywają mnie - Dziewiątka. Morowo, co? Byłam bowiem szefem gangu ($) i ośmiu starszych ode mnie szczeniaków słuchało mnie jak własnej matki” Z książką, która ma taką bohaterkę, nie sposób się nudzić. Za sprawą przypadku odważna, zaradna i skora do natychmiastowego działania 12-latka przeżywa niesamo- witą wakacyjną przygodę. Wciela się w rolę detektywa i wprowadza w życie śmiałe pomysły, próbując wyjaśnić tajemnicę kapelusza wartego 100 tysięcy" WYDAWNICTWO „LITERATURA” „PAMIĘTNIK CZARNEGO NOSKA” - Janina Porazińska „Piękna i ciepła opowieść o misiu Czarnym Nosku io Małgosi - dziewczynce, która wypatrzyła misia na sklepowej półce i pokochała od pierwszej chwili. Miś cza- sem się gubi ima kłopoty, ale na szczęście zawsze wcze- śniej czy później udaje mu się wrócić do Małgosi” WYDAWNICTWO „WILGA” „MOJE MIEJSCE W DWÓCH ŚWIATACH” - Jojo Moyes „Josh ma spojrzenie zupełnie jak Will. Ten sam uśmiech, ten sam kolor włosów. Lou zaniemówiła, kie- dy zobaczyła go po raz pierwszy. Czy to możliwe, że ist- Miłości, która, jak się zdawało, bezpowrotnie odeszła? Nowy Jork, miasto drapaczy chmur, urokliwych restau- racji, rozświetlonych alei i ludzi w ciągłym biegu. Miasto, które spełnia marzenia. Lou przyjeżdża tam, by nauczyć się nowych rzeczy. Wie, jak wiele kilometrów dzieli ją od Londynu, w którym mieszka Sam, jej nowy chłopak. wie, że świeży związek może nie przetrwać próby odległo- ści. Właśnie wtedy poznaje Josha. Jasne staje się, że każ- da decyzja, którą podejmie w kwestii swojej przyszłości, całkowicie zmieni jej życie. Jojo Moyes powraca do swo- ich ukochanych bohaterów ZANIM SIĘ POJAWIŁEŚ i KIEDY ODSZEDŁEŚ. Czy warto żyć dawnym uczuciem, czy może lepiej bez oglądania za siebie otworzyć się na kogoś zupeł- nie innego?" Moje serce « WYDAWNICTWO w dwóci „MIĘDZY SŁOWAMI” tach Zapraszamy do siedziby Miejskiej Biblioteki w Makowie Podhalańskim ul. 3 Maja 24 w poniedziałek i środę 8.00 - 17.00, we wtorek, czwartek i piątek 8.00 - 16.00 oraz w sobotę 8.00 - 13.00 a także do naszych filii: - w Białce (Zespół Szkół) poniedziałek 8.00 - 15.00, wtorek 10.00 - 17.00, piątek 10.00 - 16.00 - w Grzechyni (budynek wspólny ze świetlicą) od poniedziałku - piątku 14.00 - 18.00 - w Juszczynie (budynek Ochotniczej Straży Pożarnej poniżej Zespołu Szkół) poniedziałek 10.00 - 15.00, środa 10.00 - 14.30, czwartek 10.00 - 15.00 10 - w Wieprzcu od wtorku do soboty 15.00 - 19.00 - w Żarnówce (Dom Ludowy) w poniedziałek, środę i czwartek 13.00 - 18.00 Zapraszamy do korzystania z katalogu on-line znajdującego się na naszej stronie internetowej makowskakultura.naszabiblioteka. com (w lewym panelu). Daje on możliwość wyszukania interesują- cych czytelnika pozycji książkowych. Można w nim także znaleźć zakupione przez nas nowości książkowe, dokonać rezerwacji intere- sującej pozycji książkowej czy też przedłużyć długość wypożyczenia posiadanej książki. Ż ——EEM ZŁOTO DLA GMINY MAKÓW PODHALAŃSKI PODCZAS DOŻYNEK POWIATOWYCH Tegoroczne Powiatowe Uroczystości Dożynkowe, które odbyły się w 9 września w Budzowie będziemy długo wspominać, gdyż przedstawicielki naszej gminy zostały nagrodzone najwyższą lokatą. Panie z KGW w Żarnówce przystąpiły do konkursu w kategorii wieńca współczesnego. Oceniane przez Komisję Konkursową (w składzie: Małgorzata Oleszkiewicz - kustosz Muzeum Etnograficznego im. Seweryna Udzieli w Krakowie, Barbara Luberda - etnograf i Andrzej Peć - etnograf) wystąpiły na budzowskiej scenie ośpiewując wieniec dożynkowy. Jak widzowie zauważyli, było to Koło z najmłodszym składem pośród wszystkich KGW w Powiecie. Wieniec, które przygotowała pani Barbara Janik za- chwycił oglądających swą delikatnością i wieloma mister- nie wykonanymi szczegółami np. dyniowymi i słoneczni- kowymi kwiatami. Nie zabrakło w nim oczywiście chleba upieczonego z tegorocznych ziaren zboża. Pięknie ozdo- biony miododajną nawłocią i kkrwawnikiem zwracał uwa- gę na siebie nie tylko publiczności, ale także i przylatują- cych pszczół. Ten oryginalny wieniec nie miał sobie rów- nych a przypadł do gustu także komisji konkursowej, która przyznała Kołu Gospodyń Wiejskich w Żarnówce I miejsce w kategorii wieńców współczesnych. Podczas Dożynek Powiatowych nagrodzeni zostali tak- że rolnicy działający na terenie Powiatu Suskiego. W tym roku taką nagrodę otrzymał Pan Bartosz Kudzia - właści- ciel wielokierunkowego gospodarstwa, którego głównym profilem jest hodowla owiec i baranów. Serdecznie gratulujemy wszystkim nagrodzonym lau- reatom. Katarzyna Bartyzel Miejska Biblioteka Publiczna w Makowie Podhalańskim 11 12 Biuletyn informacyjny WYSTAWA „PO DWÓCH STRONACH BABIEJ GÓRY” 3 września br. w Domu Kultury w Makowie Podhalańskim otwarta została wystawa „Po dwóch stronach Babiej Góry. Dziedzictwo przyrodniczo - kulturowe” przygotowana przez Wydział Promocji, Kultury, Sportu i Funduszy Sta- rostwa Powiatowego w Suchej Beskidzkiej w ramach projektu dofinansowanego ze środków Europejskiego Fundu- szu Rozwoju Regionalnego z Programu Współpracy Transgranicznej INTERREG VA Polska – Słowacja 2014 – 2020. Prezentowane na wystawie fotografie i opisy odnoszą się do tej części podbabiogórskiego obszaru, który po sło- wackiej stronie zajmuje Oravska Polhora, a po polskiej po- wiat suski – Podbabiogórze (partnerzy w tym projekcie). Wystawę oglądać można było w dniach 03.09 – 13.09.2018 r. Mobilna wystawa ze Stryszawy powędrowała w sierpniu ze Stryszawy na Słowację, gdzie była eksponowana w Na- mestovie i Oravskiej Polhorze, a następnie wróciła do nas. Pod koniec września i w październiku będzie ją można po- dziwiać także w trzech innych miejscowościach: Jordano- wie, Zawoi i Suchej Beskidzkiej. Transgraniczny region, któremu poświęcona jest wy- stawa to obszar bardzo bogaty i zróżnicowany przyrodni- czo, a jego naturalne bogactwo stanowią lasy i w znacznej mierze decydują o jego bioróżnorodności. Znajduje się tu też kilka obszarów chronionych o szczególnych warto- ściach przyrodniczych. Najwyższą formą ochrony objęty został obszar, na którym w 1954 r. utworzony został Ba- biogórski Park Narodowy. Jest on jednocześnie od 1976 r. włączony do międzynarodowej sieci rezerwatów biosfery UNESCO. Południowe, słowackie zbocza masywu Babiej Góry wchodzą w skład Obszaru Chronionego Krajobrazu Horná Orava (CHKO), który powstał w 1979 r. Warto jednak pod- kreślić, że jego część, obejmująca państwowy rezerwat przyrody Babia Góra, została uznany za obszar chroniony już w roku 1926 i należy do najstarszych rezerwatów przy- rody na Słowacji. W Oravskiej Polhorze znajdują się trzy cenne torfowi- ska zaliczane do strefy ochronnej A o najwyższym 5 stop- niu ochrony. Po polskiej stronie, na Podbabiogórzu, znaj- dują się też dwa, graniczące ze sobą, rezerwaty przyrody, położone w najwyższych partiach masywu Policy (1369 m n.p.m.). Są to: „Rezerwat na Policy im. prof. Zenona Kle- mensiewicza” (na terenie gminy Zawoja) oraz rezerwat „Na Policy” (na terenie gminy Bystra-Sidzina). Oba rezerwaty obejmują naturalny górnoreglowy bór świerkowy wraz z ostoją chronionych gatunków zwierząt. Płn.-zach. część powiatu suskiego (szczytowe partie pasma Leskowca i Ła- manej Skały wraz z ich płd. i płd.-wsch. stokami) wchodzi w skład Parku Krajobrazowego Beskidu Małego, utworzo- nego w 1998 r. celem ochrony walorów przyrodniczych, krajobrazowych i kulturowych tej grupy górskiej. Z kolei płd.-wsch. tereny powiatu suskiego stanowią część rozle- głego Południowomałopolskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu. Po obu stronach granicy znajdują się także obszary należące do międzynarodowej, europejskiej sieci „Natura 2000”. Dziedzictwo kulturowe tego regionu ma swój wymiar zarówno materialny jak i niematerialny. Wspólne dla obu społeczności: polskiej i słowackiej, żyjących pod Babią Górą, obok wyznawanej wiary, jest dziedzictwo kultu- ry góralskiej, w tym wołoskiej, pasterskiej. Jej wpływ jest obecny zwłaszcza w tradycjach i folklorze. Oravská Polhora słynie zwłaszcza z kultury dudziar- skiej, która dzięki staraniom gminy została w roku 2015 wpisana na światową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego UNESCO. Do dziś zachowały się na tym tere- nie dawne style i sposoby grania na dudach i skrzypcach - „Gajdošská dvojka”, która należy do najstarszych składów muzycznych na Słowacji, a także do historycznej, wyjątko- wej muzyki w Europie. Kulturę dudziarską Słowacji i świata można podziwiać raz w roku, we wrześniu, podczas Mię- dzynarodowego Festiwalu Dudziarskiego „Gajdovačka”. W Oravskiej Polhorze dużą wagę przywiązuje się też do zachowania specyficznej, miejscowej gwary góralskiej. Po polskiej stronie, na Podbabiogórzu, pielęgnowane jest dziedzictwo zamieszkujących te tereny trzech grup etnograficznych: Górali Babiogórskich, Górali Żywieckich i Kliszczaków. Taki podział, obecnie w dużej mierze umow- ny, znajduje swoje odzwierciedlenie zwłaszcza w folklorze. Najbardziej widoczne są różnice w tradycyjnych strojach. Zwyczaje i obrzędy tych grup kultywowane są dzisiaj głównie przez działające w poszczególnych gminach po- wiatu suskiego zespoły folklorystyczne. Na Podbabiogórzu mieszka wielu twórców ludowych, a najbardziej znanymi i rozpoznawalnymi produktami miejscowego rękodzieła są: haft makowski, stryszawska, drewniana zabawka ludowa (znane są zwłaszcza koloro- we ptaszki i koniki, ośrodek stryszawski jest najstarszym ośrodkiem zabawkarskim w Polsce, działa tu Beskidzkie Centrum Zabawki Ludowej). Materialne pamiątki dziedzictwa kulturowego znaj- dziemy po obu stronach Babiej Góry. W Oravskiej Polhorze będą to na przykład zabytkowe obiekty i miejsca łączące się z historią sakralną, jak kamienny kościółek pw. Boskiego Serca Jezusowego, lub historią literatury, jak powstałe w le- śniczówce na Podvrší muzeum Hviezdoslavova Hájovňa ze stałą wystawą poświęconą życiu i dziełu P.O. Hviezdoslava. W muzeum tym można również oglądać ekspozycję, której tematem jest życie Mila Urbana, jednego z najwybitniej- szych przedstawicieli współczesnej literatury słowackiej, pochodzącego z tego podbabiogórskiego regionu. Wiele interesujących zabytków kultury materialnej, na czele ze wspaniałym zamkiem w Suchej Beskidzkiej (Mu- zeum Miejskie), zwanym „Małym Wawelem” znajduje się po polskiej stronie, w powiecie suskim. Przez Podbabio- górze przebiega m.in. także Małopolski Szlak Architektury Drewnianej, na którym można zwiedzić piękne, drewniane kościoły w Lachowicach, Łętowni i Zawoi oraz niewielkie lecz interesujące skanseny w Zawoi Markowej i Sidzinie, a także legendarną karczmę „Rzym” w Suchej Beskidzkiej. Wiedzie tędy również Szlak Maryjny (sanktuaria w Mako- wie Podhalańskim i Jordanowie). Mamy nadzieję, a takie jest też przesłanie realizowa- nego przez powiat projektu, w ramach którego zostały również m.in. wydane publikacje, że zarówno wystawa, jak i lektura wydawnictw pozwoli lepiej poznać piękno i niezwykłość świata flory i fauny Podbabiogórza oraz jego dziedzictwo kulturowe. To ostanie pozostaje w odwiecz- nej więzi z dziedzictwem przyrodniczym. Razem tworzą swoiste lokalne krajobrazy kulturowe będące wypadko- wą działań człowieka i przyrody. Bez zachowania jednego z nich trudno będzie nam zachować to drugie. źródło: Starostwo Powiatowe w Suchej Beskidzkiej lipiec - wrzesień 2018 ——EEA WAKACYJNY PROJEKTOR I AIESEC Wyjątkowo szybko minęły nam te wakacje. Lipiec wzbogaciliśmy zajęciami w ramach programu Projektor. Każdego dnia w Domu Kultury studenci prowadzili zaba- wy integracyjne, animacyjne, ruchowe, gry, konkursy, eks- perymenty i doświadczenia z wykorzystaniem produktów spożywczych, gry planszowe, podchody, pokaz dużych baniek mydlanych, warsztaty z modelowania baloników, zumba dla dzieci, zajęcia komputerowe, eksperymenty, malowanie na folii spożywczej, twister i wiele innych za- baw i zajęć ruchowych i plastycznych. Na jednych z nich powstał u nas Pan Gniotek, który swym pogodnym uśmie- chem zapraszał wszystkie nudzące się dzieci do zabawy. Nie zabrakło także gier i zabaw integracyjnych, podczas których dzieci mogły poznać znaczenie swojej obec- ności w grupie i podjąć próbę wyrażenia siebie i swoich doświadczeń związanych z własnymi zainteresowaniami poprzez symbol, metaforę plastyczną. Dzieci uczyły się wi- zualizacji swoich celów i marzeń. Natomiast w sierpniu w ramach programu AIESEC zajęcia dla najmłodszych prowadziły studentki z Maroko oraz Chin. Już wcześniej zdobywały doświadczenia z pracą z polskimi dziećmi w innych placówkach na Śląsku, dzięki czemu w na- szym Domu Kultury wykazały się wyjątkową kreatywnością. AIESEC to innowacyjne warsztaty stworzone z myślą o najmłodszych. Zajęcia były prowadzone w języku an- gielskim, co sprawiło, że były wyjątkową zabawą i nauką, a raczej nauką przez zabawę. Kolejne spotkanie ze studentami w ferie zimowe. Już teraz zapraszamy! Iwona Staśkiewicz MBP - Dom Kultury w Makowie Podhalańskim ROCZNICOWY MONUMENT NA MAKOWSKIM RYNKU Przez dwa dni (30.VI i 1.VII. 2018 r.) obchodziliśmy 640 rocznicę naszego miasta. Bowiem pierwsze historyczne wydarzenie związane z Makowem, odstąpienie przez Hanko z Zakliczyna roli w Makowie dla Jana Erstosa, miało miejsce w 1378 roku (wg dokumentu starosty krakowskiego Sędziwoja). Cykl wydarzeń, związanych z historyczną rocznicą, rozpoczęło otwarcie i uruchomienie przez burmistrza Makowa Podhalańskiego Herbowej Fontanny na makow- skim Rynku. Ten symboliczny monument, zaprojektowany przez miejscowego artystę Wiesława Kwaka, przedstawia herb Makowa Podhalańskiego wykonany z brązu, osa- dzony w marmurowym cokole. Z trzech makówek, ele- ment herbu, wytryskają strumienie wody, które oblewają zanurzone w niszy liście maku. Na cokole fontanny siedzi brązowa rzeźba makowskiej hafciarki. Jest to symboliczny wyraz uznania dla makowskiego rękodzieła artystyczne- go, z którego Maków Podhalański słynie od dawna, zarów- no w kraju i na świecie. Natomiast kunsztowne produkty makowskich hafciarek m.in. zasłużonej dla rozwoju i upo- wszechnienia makowskiego haftu Anny Koziany, można było oglądać na wystawie urządzonej w salach Szkoły 13 Biuletyn informacyjny im. Jana Kantego, spadkobierczyni założonej w Makowie w 1896 r Krajowej Szkoły Hafciarskiej. W czasie uroczystości na Rynku, którym przewodził burmistrz Paweł Sala w towarzystwie lwony Staśkiewicz, brało udział setki mieszkańców miasta. Ich obecność w tym wydarzeniu została upamiętniona pamiątkowymi fotografiami. Również interesującymi aspektem rocznicowych ob- chodów był konkurs fotograficzny, w którym należało prezentować zdjęcia dawnego i współczesnego Makowa. Pierwszą nagrodę w tym konkursie przyznano Milenie Ko- lobius, za fotografie Starego Rynku i współczesnego Ryn- ku. Natomiast duże ekspozycje fotograficzne dawnego Makowa, autorstwa Jana Pawlika i Romana Wiciarza, moż- na oglądać przy alejkach w Rynku. W tym roku mają się też ukazać publikacje książkowe poświęcone historii miasteczka nad Skawą. Fryderyk Warta CUDENKA WYJĘTE Z SZUFLADY Historię każdego miejsca tworzą ludzie ze swoimi marzeniami, przemyśleniami, uzdolnieniami. Najlepiej od- zwierciedlają to dzieje naszego miasta. 640 lat istnienia Makowa Podhalańskiego potwierdza tę tezę. Od 1378 roku trud, praca, działania wielu pokoleń wykreowały obecny stan. Specyfiką naszej miejscowości są uzdolnienia manualne. Dla mężczyzn materiałem było i jest drewno, dla kobiet było i jest płótno z igłą. Makowszczyzna to „ZAGŁĘBIE TALENTÓW". Gospodarze miasta pamiętali o tym przygotowując kolejne Dni Makowa. Do Komitetu Jubileuszowych Obchodów zaproszono przed- stawicieli różnych organizacji, którzy zapoznali się z progra- mem uroczystości oraz podali swoje propozycje. Stowarzyszenie Uniwersytet Trzeciego Wieku zapropo- nowało wystawę haftów wypożyczonych od mieszkańców Gminy. Od 30.06 do 01.07.2018r. w salach dawnej Szkoły Haf- ciarskiej można było obejrzeć „cudeńka wyjęte z szuflady”. Autorkami tych dzieł były Panie w różnych przedziałach wie- kowych, czynne zawodowo, na emeryturze lub niestety już nie żyjące, z Makowa i okolic. Wystawa pozwoliła oddać hołd utalentowanym i bardzo kreatywnym twórcom, przywróciła pamięć o nich, odkurzyła schowane w szafach rękodzieła, wywołała zdziwienie, estetyczne emocje, nawiązała do umiej- scowionej na fontannie makowskiego rynku, hafciareczki. Specjaliści zajmujący się badaniem haftów różnych krajów i regionów, twierdzą, że „makowskie cudeńka” reprezentują szczególnie trudne rękodzieło - bo układane swobodnie na tkaninie, niezależnie od jej budowy i struktury. Haft makowski, związany z mieszczańskim środowiskiem Makowa, znany był w Małopolsce już od XVIII wieku. W XIX wieku w miasteczku istniały liczne pracownie hafciarskie, tworzące głównie dla Krakowa i okolic oraz na potrzeby okolicznych dworów. Ich właściciele zatrudniali miejscowe kobiety i dziewczęta, które 14 rozwijały swój tradycyjny haft ludowy, wzbogacając go o nowe wzornictwo. Działały tu też indywidualne hafciarki. Ich pra- ce skupowali pośrednicy, którzy następnie sprzedawali je do Krakowa, Polski Centralnej, Gdańska i poza granice kraju. We wsiach podbabiogóskich biały haft makowski upowszechnił się dopiero w okresie międzywojennym i służył głównie do zdobienia bielizny pościelowej, konfekcji damskiej i różnego rodzaju tzw. „stołowizny” wykonywanej modnymi w tamtych czasach technikami - toledo i richelieu. Miejscowe tradycje i talenty doskonale znał ówczesny burmistrz Makowa, Józef Gibas. Toteż w 1890 roku przyczynił się do utworzenia Krajowej Szkółki Hafciarskiej, która swoją siedzibę znalazła w pomieszczeniach Towarzystwa Pożyczko- wego „Wzajemna Pomoc" W 1892 roku z inicjatywy miejscowego księdza Józefa Caputy, założono w miasteczku Związek Handlowo - Przemy- słowy Zjednoczonych Hafciarek (to taka ważna socjologiczna ciekawostka!). | jeszcze jedna ważna informacja - w 1896 roku makowska szkoła hafciarska została gruntownie zreorganizo- wana, zyskując rangę profesjonalnej placówki oświatowej. Kolejną instytucją rozwijającą i propagującą haft makow- ski w całym świecie była powstała w 1950 roku Spółdzielnia Rękodzieła Ludowego i Artystycznego „Makowianka”. Zapra- szając do współpracy artystów plastyków, głównie z Krakowa, spółdzielnia przyczyniła się do spopularyzowania zapomnia- nych technik haftu i wzbogaciła inwencję ludowych artystek propozycjami nowych, stylizowanych motywów. To dziedzictwo kulturowe makowian towarzyszy również słuchaczom UTW. Świadomość ważności i ponadczasowości rękodzieła artystycznego spowodowała podjęcie wyzwania. Kilka tygodni wizyt, rozmów, zachęcań, przyjacielskich ge- stów, miłych słów i pracy przyniosło efekty. Ekspozycja w salach Zespołu Szkół im. św. J. Kantego urzekła wszystkich: panie hafciarki, których zdjęcia i krótkie życiorysy można było zauważyć, ich rodziny, zwiedzających - starszych i młodszych, gości spoza Makowa. Szczególne słowa podziękowania za przygotowanie tego pięknego przedsięwzięcia kieruję do PAŃ: Barbary Mirochy, Marii Jelonek, Barbary Sasuły, Zofii Hołdy, Henryki Działowej, Urszuli Chudzik, Haliny Matuszyk, Józefy Pęczek, Jadwigi Ju- rek, lwony Staśkiewicz. Dziękuję Pani Dyrektor Zespołu Szkół, Paniom plastyczkom Danucie Nitoń - Kwak, Katarzynie Bie- drawie oraz nauczycielom i pracownikom szkoły, pomocnym w zorganizowaniu tego niezapomnianego DZIEŁA. Prezes Stowarzyszenia Barbara Skubis - Tyszewska foto: Stanisław Mazurek 15 Biuletyn informacyjny SPOTKANIA Z FOLKLOREM 55 Tydzień Kultury Beskidzkiej w wyjątkowy sposób zapisze się do historii. Dopisała pogoda, wysoka frekwen- cja widzów i klasa występujących. TKB to jedna z najstarszych i największych światowych imprez folklorystycz- nych. W ciągu 9 dni na estradzie Makowianka zaprezentowało się 15 zagranicznych zespołów z Czech, Bułgarii, Macedonii, Hiszpanii, Indii, Meksyku, Indonezji, Kazachstanu, Włoch, Turcji, Serbii, Rumunii, Ukrainy i Japonii oraz 33 polskie zespoły. Każdego wieczoru podczas występów podziwialiśmy nie tylko regionalne tańce i pieśni, stylizowane wido- wiska oparte na lokalnych tradycjach z różnych stron świata, podczas których widzów zachwycały wyjątkowe stroje, muzyka, wzruszające słowa i zwyczaje, często na- wiązujące do ważnych, bliskich sercu wydarzeń, ale tak- że TKB to dla naszych mieszkańców i gości doskonała okazja do spotkania w gronie znajomych. Codziennie na estradzie Makowianka gościło pięć, a w weekendy sześć zespołów, które w efektowny spo- sób, z niezwykłym zaangażowaniem przybliżały nam swe codzienne i świąteczne obyczaje. I tak przeplatały się tańce pachnące podlaską wiosną, podhalańskim, góralskim rytmem, serbskim tańcem miłosnym, peł- nym pasji i energii, by już za chwilę przybliżyć widzom ceremoniał tańców szamańskich, naśladujących ruchy zwierząt morskich, czy nutą tradycyjnych utworów sycylijskich. Poprzez taniec w wątkach tradycyjnych zespoły przybliżały swe rodzime zwyczaje. Rumunia wyraziła tęsknotę za ojczyzną i szacunek do swych ludowych ceremonii, pokazała nam niedzielne stroje, świąteczne przygotowania, taniec gospodyń przygo- towujących weselny poczęstunek obrazując różni- cę między stylem z rejonów górskich oraz z równin. Indonezyjczycy przybliżyli wesoły taniec dorastają- 16 ©. 2 0 lipiec - wrzesień 2018 *Ś Ć cych dziewcząt, dziękczynne, radosne kroki za udane zbiory oraz sztuki walki i celebrujący taniec religijny. Z zachwytem widzowie podziwiali Meksykańską fiestę i zabawę. Piękne stroje, radosne melodie i życiowe cho- reografie na długo zostaną w naszej pamięci. Zespół z Kazachstanu między innymi zaprezentował tańce z tradycjami wojowników i świąteczne rytuały. Ma- cedonia przedstawiła pogański obrzęd przepędzenia czarnej śmierci, a Japonia doskonale oddała charakter tradycyjnej muzyki z różnych zakątków Kraju Kwitnącej Wiśni, bezkonkurencyjnie grając na bębnach, jednocze- śnie serwując widzom wirtuozowską muzykoterapię. Oprócz codziennych koncertów w ramach TKB w Makowie już po raz osiemnasty odbył się Między- narodowy Plener Malarsko-Rzeźbiarski, plener z duszą. Było to kolejne spotkanie artystów z wysokiego koszy- ka, jak mawia mistrz od bajek Dariusz Miliński, którego wystawę można było podziwiać w Miejskiej Bibliotece Publicznej, a On sam także brał udział w tegorocznym plenerze. Jak co roku, niemal każdego dnia, mogliśmy de- gustować wyborne smakołyki oferowane przez Koła Gospodyń, a także nabywać rękodzieła proponowane przez twórców ludowych. Dziękujemy za Państwa obecność i gorące serce! Podczas TKB udało się sprzedać niemal wszystkie ufun- dowane przez darczyńców fanty na rzecz Szymona, któ- rego serce potrzebowało pomocy. Rodzicom udało się zebrać całą kwotę, co jeszcze bardziej cieszy, że choć w małym stopniu mogliśmy w tym pomóc! Bardzo dzię- kujemy Mocnym Pomocnym za zaangażowanie i pomoc przy zbiórce. Tydzień Kultury Beskidzkiej zagłębia i rozszerza na- szą wiedzę o kulturze, tradycjach i zwyczajach z różnych kątków świata — mamy nadzieję, że także inspiruje na- szych lokalnych podróżników, którzy zechcą bliżej po- znać kulturę regionów, z których pochodzą odwiedzają- ce nas zespoły, a także wpływa na poprawę samopoczu- cia i relacji z ludźmi, gdyż przy dobrej muzyce i zacnym gronie tak miło spotkać się po latach. 17 18 Biuletyn informacyjny • BS JORDANÓW ODDZ. MAKÓW PODHALAŃSKI  • PRZEDSIĘBIORSTWO WODNO- KANALIZACYJNE „EKO-SKAWA” Maków P. • „DALIA LINGERIE” Maków Podhalański • „FABIOS” S.A. Białka • „EKOINSTAL” Sucha Beskidzka • „KURACJUSZ” Sucha Beskidzka  • ANNA I HENRYK MIREK • „BLACHDOM PLUS” JAN GŁUC • „AGRO ART” Maków Podhalański • „DREWBOR” Białka • „LUX-MAR” Maków Podhalański • „GARDENIA” Maków Podhalański • BANK „PKO” S.A.  Sucha Beskidzidzka • „MAXI ŁAZIENKI” • F.H.P.U. „MIJAX” Maków Podhalański  • Mikut Jan Stolarstwo i tokarstwo w drewnie. Galanteria drzewna • „HAJOS” s.c. Maków Podhalański • „SMAKOŁYK” s.c.  Maków Podhalański • „OTOGIS GEODEZJA” s.c. Maków Podhalański • „SZKLARCZYK DESIGN”  Maków Podhalański • P.P.H.U. „GŁUC” Andrzej Głuc Maków Podhalański • „SAMANTA” Białka • „DREWEKS” Maków Podhalański • „KRU” Urszula Duda Sucha Beskidzka • „ALFA SPORT” Sucha Beskidzka • „MAKLAMP” Maków Podhalański • PRZEDSIĘBIORSTWO BUDOWLANE „LURKA” Białka • „EUROPONY” Maków Podhalański • „HYDRO-INSTAL” Białka • „APTEKA POD KASZTANAMI” Maków Podhalański • „REDLIFT” Maków Podhalański • PRZEDSZKOLE „SŁONECZNY UŚMIECH” Maków Podhalański • SALON FRYZJERSKI „MATRIX” Maków Podhalański • „HAPPYFIT GABRIELA BRYNDZA” Maków Podhalański • FIRMA WIELOBRANŻOWA „SUŻYW” Sp. z o.o.  Sucha Beskidzka • KSIĘGARNIA „KUBUŚ” Maków Podhalański • PRACOWNIA KRAWIECKA ELŻBIETA BARTKOWSKA Maków Podhalański • F.P.U.H. „TOMET” Madej Zygmunt Maków Podhalański • „DREWBUD” Maków Podhalański • F.H.U. „OGRODNIK” Maków Podhalański, Sucha Beskidzka • „ROOD-DREW”  Białka • „MEBLO-WOSK” Białka • „AUTO-CLASIC” Białka • „BESTSELLER” Maków Podhalański • „SPAR” Handel Artykułami Przemysłowo-Spożywczymi Arkadiusz Listwan Maków P. • „ELITA DANCE CENTER” SZKOŁA TAŃCA Maków Podhalański • „ZABIELANKA” Białka • „TUSTELA” Maków Podhalański • „NORDFIT NORDIC WALKING &FITNESS” BARBARA FILA CHWIEJ • „RIZA MODA” Sucha Beskidzka • SALON KOSMETYCZNY „EV LASHES” Maków Podhalański • AGENCJA REKLAMOWA „CITY” Kraków • „ANIMAGIA” Łętownia Dolna • F.H.U. „GUMIŚ” Białka • OCHOTNICZA STRAŻ POŻARNA Maków Podhalański  • BIURO RACHUNKOWE HALINA ZIELNKA Grzechynia • FPH „EKODREW” Krzysztof Urbański Maków Podhalański • „MOTOROWEX” Maków Podhalański • WODO-INSTAL” Maków Podhalański • SKLEPY „IKA” • CENTRUM TERAPII MANUALNYCH Maków Podhalański Iwona Staśkiewicz MBP - Dom Kultury w Makowie Podhalańskim STRAŻACKIE KOŁO GOSPODYŃ ORAZ STRAŻACY Z OCHOTNICZEJ STRAŻY POŻARNEJ Z MAKOWA DOLNEGO POŻEGNALI WAKACJE W ostatni weekend wakacji odbył się Strażacki Piknik zorganizowany przez druhów Ochotniczej Straży Pożar- nej w Makowie Dolnym. Prowadzący piknik szefowa makowskiego Domu Kultury Iwona Staśkiewicz oraz prezes OSP Maków Dolny Mateusz Szklarczyk poprosili przybyłych o powstanie i uczczenie minutą ciszy poległych w II wojnie światowej. Następnie organizatorzy podziękowali patronom wy- darzenia, sponsorom oraz mieszkańcom za wsparcie, za- praszając jednocześnie do wstąpienia w szeregi OSP jak i w skład Strażackiego Koła Gospodyń. Strażacy przygo- towali wiele atrakcji dla każdej grupy wiekowej, dzięki cze- mu piknik odwiedziła duża liczba gości. Uczestnicy pikni- ku z chęcią garnęli się do organizowanych przez strażaków konkursów, podczas których można było zdobyć wiele nagród. W programie były również warsztaty z pierwszej pomocy przedmedycznej. Mieszkańcy mieli także okazję spróbować swoich sił podczas Zumby, która zapewniła każdemu wiele uśmiechu na twarzy. Ponadto nie zabrakło atrakcji dla najmłodszych: bezpłatne dmuchane zamki, malowanie twarzy, zabawy z animatorkami, jazda kon- na czy też pamiątkowe zdjęcia z Kubusiem Puchatkiem i Myszką Miki! Bardzo dziękujemy naszym tegorocznym sponsorom, darczyńcom i wszystkim przyjaciołom makowskiej kultury: Za część gastronomiczną możemy podziękować Stra- żackiemu Kołu Gospodyń OSP Maków Dolny, które zadba- ło, aby z pikniku nikt nie wyszedł głodny. Potrawy i ciasta domowej roboty przyciągały liczną część przybyłych go- ści. Pogoda dopisała do samego końca. Zabawa taneczna przy akompaniamencie DJ OIZO - Jakuba Ścieszki trwała do późnego wieczora. Jak powiedział jeden z rodziców dzieci należących do naszej Młodzieżowej Drużyny Pożarniczej, Pan Łukasz Klimasara — piknik oraz sama idea straży jest wspaniałą okazją do rozwoju i integracji miejscowej ludności, by po lipiec - wrzesień 2018 EWA ASRR ża: prostu robić coś wspólnie, coś pożytecznego i mieć z tego ogromną satysfakcję, dlatego też sam tak mocno zaanga- żował się we wsparcie naszej jednostki. Druhowie serdecznie dziękują za przybycie. Zebrane pieniądze podczas pikniku zostaną przezna- czone na modernizację poddasza remizy, gdzie w przy- szłości ma powstać świetlica dla dzieci i młodzieży - sam budynek remizy ma stać się docelowo - CENTRUM ROZ- WOJOWYM DOLNEGO MAKOWA. Magdalena Włosiak Biuletyn informacyjny mam — PRZEDWIOŚNIE NA MAKOWSKIM RYNKU W sobotę, 8 września br. odbyła się siódma edycja ogólnopolskiej akcji Narodowego Czytania. Tegorocz- ną lekturą było „Przedwiośnie” Stefana Żeromskiego. Jak co roku, także i tym razem organizacją tego przedsię- wzięcia zajęła się Miejska Biblioteka Publiczna. Na makow- skim Rynku czytali nie tylko najmłodsi z naszej gminy, ale także osoby starsze i mamy z dziećmi, tworząc wyjątkowe ro- dzinne spotkanie z lekturą. Mimo, iż pamiątkowa pieczątka nie dotarła do nas na czas, mamy nadzieję, że poloniści odpo- wiednio docenią potwierdzenie, które otrzymali uczniowie uczestniczący w tegorocznym Narodowym Czytaniu. Iwona Staśkiewicz MBP - Dom Kultury Maków Podhalański | TA że A | | z | =p LIJ PRACOWITY SEZON KOŁA GOSPODYŃ Z BIAŁKI Tegoroczne lato obfitowało w liczne imprezy, w których Stowarzyszenie Koło Gospodyń z Białki wzięło udział. 2 czerwca 2018 roku odbył się VII Festiwal Pieśni i Pio- senki Maryjnej w Sanktuarium na Jasnej Górce w Ślemieniu. Swój program przedstawiło 22 uczestników, wśród któ- rych znalazła się również Grupa Śpiewacza Stowarzyszenia Koło Gospodyń z Białki. Na scenie zaprezentowano po dwa utwory — pierwszy o tematyce religijnej a drugi, w związku zobchodami 100-lecia Niepodległości Polski - o tematyce pa- W || GMINA | | MAKÓW PODHAL AŃSKI ite. „4 20 U p triotycznej. Grupa Śpiewacza Stowarzyszenia Koło Gospodyń zBiałki zajęła Ill miejsce w kategorii zespołów dorosłych. W trakcie tegorocznego Powiatowego Konkursu Ga- wędziarzy, Śpiewaków i Instrumentalistów Ludowych „Podbabiogórskie Posiady”, który odbył się 09.06.2018 r. w Zawoi, Grupa Śpiewacza Koła Gospodyń również przed- stawiła swój repertuar, który zapewnił im III miejsce. Swoje smakołyki Koło zaserwowało podczas kilku im- prez odbywających się w regionie. Zorganizowano poczę- stunek dla uczestników Gwiazdy Południa — etapowego wyścigu MTB, oraz stół degustacyjny w czasie trwania Ty- godnia Kultury Beskidzkiej w Makowie Podhalańskim. Gospodynie reprezentowały również Gminę Maków Podhalański i Powiat Suski w trakcie tegorocznych Do- żynek Wojewódzkich, których obchody miały miejsce 26.08.2018 r. w Radziszowie. Koło Gospodyń z wieńcem lipiec - wrzesień 2018 ——EEA współczesnym zostało wydelegowane do reprezentowa- nia naszego regionu w trakcie zeszłorocznych Dożynek Powiatowych, w trakcie których zwyciężyło w konkursie na wieniec dożynkowy. Stowarzyszenie serdecznie dziękuje wszystkim orga- nizatorom za możliwość udziału w tak wspaniałych wyda- rzeniach. Ewa Kozina Stowarzyszenie Koło Gospodyń z Białki MAKOWSKIE ŚWIADECTWO PATRIOTYZMU Liczna rzesza mieszkańców Makowa Podhalańskiego uczestniczyła 15 sierpnia 2018 r. w patriotycznej uroczy- stości, zorganizowanej przez środowisko kombatantów przy Pomniku Ofiar Zagórza z okazji Święta Wniebowzię- cia NMP i Święta Wojska Polskiego. Mszę św., przy ołtarzu polowym i w otoczeniu szpaleru pocztów sztandarowych, w intencji żołnierzy polskich po- ległych w walkach za Ojczyznę i za zamordowanych przez niemieckich okupantów mieszkańców Zagórza 4.04.1944 r, odprawił ks. Bogusław Borek. W wygłoszonej homilii na- wiązał do zwycięskiej bitwy żołnierzy polskich, z nawałą bolszewicką w sierpniu 1920 r. Wspomniał o wielu faktach związanych z tym dziejowym wydarzeniem, które miały przełomowe znaczenie dla obrony suwerenności Polski i ratowania chrześcijańskiej Europy przed zalewem komu- nistycznego zagrożenia. Skalę tego zagrożenia dostrzegał ówczesny papież Benedykt XV, który nawoływał narody Europy o modlitwę za Polaków broniących Warszawę i tak- że, ale i Europę przed„czerwonym” zagrożeniem, wspomi- nał ks. Bogusław. Dodał też, że zwycięstwo oręża polskie- go w tej dziejowej bitwie, to zasługa polskiego żołnierza i jego dowódców z marszałkiem Józefem Piłsudskim na czele, ale także cudowne wstawiennictwo Matki Bożej. Zauważył także, że również dzisiaj, dla pomyślności i siły naszej Ojczyzny, potrzebna jest modlitwa i zawierzenie jej losów Bogu i Matce Bożej. W bogatym programie uroczystości na Makowskiej Górze, nawiązującej także do setnej rocznicy odzyskania niepodległości Polski, cenną wartość wnosił montaż słow- no - muzyczny, nawiązujący treścią do chwalebnych kart historii Polski oraz koncert pieśni patriotycznych w wyko- naniu makowskiej orkiestry dętej m.in.: „Pieśń Konfedera- Na Makowskiej Gorze Eucharystii przewodniczył i homilię wygłosił ks. Bogusław tów Barskich', „Rota', „I Brygada „Rozkwitały pąki białych róż" (współautorem tekstu tej pieśni jest makowski legio- nista Jan Emil Lankau), „Pieśń sybiraków". Z kolei weteran AK kpt Józef Miehle przypomniał uczestnikom listę legio- nistów pochodzących z Makowa Podhalańskiego i innych miejscowości makowskiej parafii, którzy w sierpniu 1914 r. zasilili szeregi polskich legionistów i walczyli o niepodle- głość Polski, w brygadach Józefa Piłsudskiego i Józefa Hal- lera. Wspomniał też, że 4 sierpnia 1920 r. 280 ochotników z makowskiej parafii wyruszyło, po Mszy św., na wojnę z bolszewikami w obronie Warszawy. Wzruszającym frag- NZ Rzesze mieszkańców brały udział w uroczystości Za Górą 21 A Biuletyn informacyjny mam — mentem uroczystości był też Apel Pamięci Ofiar Zagórza zamordowanych przez niemieckich oprawców na tamtej- szym osiedlu, odczytany przez płk Grzegorza Stanaszka. O pl Kpt. Józef Miehle odczytał listę makowskich legionistów Obecny na uroczystości senator RP Andrzej Pająk, dziękując organizatorom za zaproszenie, wraził uzna- nie za bogatą i patriotyczną wymowę wydarzenia. Zwrócił, także uwagę na potrzebę utrwalania i kształ- towania pamięci historycznej dla umocnienia egzy- stencji i pomyślnego rozwoju naszego narodu. Kontynuowanie pięknej tradycji obchodów Święta Wojska Polskiego w Makowie Podhalańskim w formie organizowanej uroczystości na Zagórzu, o bogatej wymowie patriotycznej m.in. przez przypominanie chwalebnych kart oręża polskiego i ofiarnej służbie w obronie Ojczyzny pokoleń mieszkańców Ziemi Ma- kowskiej jest, godną uznania, zasługą makowskiego środowiska kombatantów i oficerów rezerwy, a szcze- gólnie płk Grzegorza Stanaszka i kpt Józefa Miehle. W tym szlachetnym dziele znajdują zawsze wsparcie u władz samorządowych z burmistrzem Pawłem Salą i przewodniczącym Rady Miejskiej Henrykiem Banią (zawsze obecni na uroczystości) oraz od Duszpaster- stwa Parafialnego. Fryderyk Warta KLUB 50 + ZWIENDZIŁ NIEPOŁOMICE Członkowie Klubu 50+ działającego przy naszej Bibliotece wybrali się 22 sierpnia na kolejną wycieczkę, pod- czas której poznawali piękno naszego kraju. Tym razem zwiedzali Niepołomice i okolice. Pierwszym punktem programu było zwiedzanie Ko- Ścioła i klasztoru ss. Benedyktynek w Staniątkach. Nieopodal Niepołomic znajduje się wieś Staniątki, na miejscu której — jak głosi legenda — zatrzymał się w 996 r. św. Wojciech w drodze na dwór Bolesława Chrobrego. Sta- niątki należały do rodu Gryfitów i rozwinęły się w XII i XIII w. Pozostawał on pod szczególną opieką panujących; przy- wileje nadawali mu Bolesław Wstydliwy, Władysław Łokie- tek, Stefan Batory i Jan Kazimierz. Przez stulecia istnienia klasztor zgromadził w swoich murach wiele cennych dzieł. Do najstarszych należą dwie gotyckie figury Madonn na tronach (XIV w.) oraz późnogotycka rzeźba Chrystusa Fra- sobliwego. Przechowywane są tutaj liczne zbiory rzemiosła artystycznego i sztuki sakralnej, a także niezwykle boga- ta biblioteka. W kaplicy przy południowej nawie kościoła umieszczony jest otaczany szczególną czcią wizerunek Matki Bożej Bolesnej. Następnie klubowicze zwiedzili Zamek Królew- ski w Niepołomicach. Zamek został wzniesiony przez Kazimierza Wielkiego w połowie XIV w. i stał się królewską rezydencją. Równocześnie powstała osada Niepołomi- ce, pełniąca funkcje „służebne” dla dworu i zamku. Z tego także okresu pochodzi kościół parafialny usytuowany po drugiej stronie zabytkowego rynku. Dzieło Kazimierza kon- 22 tynuowali następni królowie: Władysław Jagiełło, Zygmunt I Stary, a następnie Zygmunt August, który zamkowi nadał obecny kształt czworoboku z wewnętrznym dziedzińcem. lipiec - wrzesień 2018 ——EEA Zasługą królowej Bony były ogrody włoskie usytuowane przy południowym skrzydle. Zamek został spustoszony podczas najazdów Szwedów i stopniowo tracił swoje zna- czenie. W latach 1991 — 2007 przeprowadzono gruntowne prace konserwatorskie, które przywróciły rezydencji królew- skiej jej dawną świetność. Od 2002 roku w Zamku Królew- skim w Niepołomicach mieści się Muzeum Niepołomickie. Uczestnicy wycieczki wybrali się również na spacer po niepołomickim Rynku. Na koniec mieli okazję podziwiać Puszczę Niepoło- micką - Zielone Płuca Krakowa. W puszczy znajduje się 6 rezerwatów przyrody a także ośrodek hodowli żubrów. Jest ona także poprzecinana szlakami turystycznymi i posiada wyznaczone ścieżki rowerową i edukacyjną. Swoimi wrażeniami ze spotkania z przyrodą i histo- rią chętnie podzielą się z innymi osobami podczas kolej- nych spotkań Klubu 50+. Przypominamy, że Klubowicze spotykają się w naszej Bibliotece w pierwszą i trzecią środę miesiąca o godz. 16.00. Katarzyna Bartyzel Miejska Biblioteka Publiczna w Makowie Podhalańskim JAŚ I MAŁGOSIA W CZYTELNI LETNIEJ 24 sierpnia dla młodych mieszkańców naszej gminy, aktorzy ze Studia Małych Form Teatralnych „Sztuka” w Trzebini zaprezentowali przedstawienie teatralne „Jaś i Małgosia”. Spektakl niezwykły, bo w fabułę wpleciono różnorodne treści ekologiczne. Wpadające w ucho piosenki, bajkowa scenografia i szybka, ciekawa nawet dla najmłodszego widza akcja, to liczne walory przedstawienia. Młodzi widzowie mieli okazje poznać głównych bo- haterów: Jasi i Małgosię, którzy spacerując po lesie, mieli okazję przekonać się jak w łatwy sposób piękna natura zmienia się w zaśmiecony, brudny las. Podczas swoich przygód dowiedzieli się, jak długo śmieci ulegają biode- gradacji w środowisku naturalnym i dlaczego tak ważny jest recykling. Wracając do domu, sprzątali razem z widza- mi zaśmiecony las. Dzieci uczyły się selektywnej zbiórki śmieci i wyboru odpowiedniego kontenera na śmieci po to, by jak najmniej odpadów trafiło na składowisko. Na zakończenie spektaklu dzieci złożyły obietnicę Ja- siowi i Małgosi, że nie będą śmiecić, co zostało potwier- dzone stosownym dokumentem, który został w powieszo- ny na ścianie w Dziale Dziecięcym makowskiej Biblioteki na pamiątkę spotkania. Katarzyna Bartyzel Miejska Biblioteka Publiczna w Makowie Podhalańskim 23 Za lą ZO * Biuletyn informacyjny BABIOGÓRSKIE LATO Lato zawsze obfituje w imprezy. Czas wakacyjny sprzyja zwiedzaniu, poznawaniu. Dla zespołów jest czas wytę- żonej pracy i konkursów. Wszystko po to aby pokazać w jak najpiękniejszej formie to, co stanowi naszą tożsamość, wszystkim tym, którzy chcą ją poznać. Aby mogli dotknąć regionu w którym przebywają, aby mogli dotknąć na- szej kultury. Po zabawach i tańcach związanych z obchodami 10-lecia Zespołu Regionalnego „Zbyrcok”, grupa wzięła się ostro do pracy. W niespełna miesiąc rozpoczął się 55 Tydzień Kultury Beskidzkiej. 27 lipca „Zbyrcok” stanął na deskach sceny amfiteatru „Pod Grojcem” w Żywcu, aby zmierzyć się z 24 najlepszymi grupami góralskich zespołów regionalnych w Polsce. W ramach 49 Festiwa- lu Górali Polskich „Zbyrcok” pokazał inscenizację zwy- czaju pasterskiego zatytułowaną „Do miry', ukazującą w jaki sposób gospodarze i bacowie rozliczali się z mle- ka podczas wypasu owiec. Tutaj „Zbyrcok” otrzymał wy- różnienie za przedstawienie obyczajowości pasterskiej górali babiogórskich. W tym samym czasie na scenie żywieckiego rynku odbywał się w ramach Festiwalu Folkloru Górali Polskich - konkurs kapel, grup śpiewa- czych, śpiewaków ludowych, instrumentalistów, mi- strzów uczących śpiewu i gry na instrumentach. Zespół wystawił dwie grupy śpiewacze — męską i żeńską, dwie solistki i instrumentalistę. Obie grupy śpiewacze zajęły 3 miejsce, co jak podkreślili jurorzy nie zdarzą się często, aby z jednego zespołu dwie grupy stawały na podium. Tym bardziej sukces cieszy. Po tak pięknym początku tej największej imprezy folklorystycznej w kraju Zbyrcok gościł jeszcze na 3 innych scenach Tygodnia Kultury Be- skidzkiej. Pokazując pieśni i taniec babiogórski na sce- nach Wisły, Szczyrku i Makowa Podhalańskiego z dumą reprezentował swój region. Młodsza latorośl zespołowa czyli instrumentaliści ze „Zbyrcocka” tj. Dominik Polak i Krzysztof Waląg szyko- wali się w tym czasie do Festiwalu Folkloru Polskiego - 52 „Sabałowych Bajań” w Bukowinie Tatrzańskiej. Obaj grając na heligonkach wiązanki melodii babiogórskich zajęli 2 miejsca w swoich kategoriach wiekowych. Do- dać należy, że dla obu był to debiut na tak wielkiej im- prezie folklorystycznej. 24 Kończąc zmagania konkursowe „Zbyrcok” wystąpił gościnnie w Dobrej koło Limanowej podczas Dożynek Gminnych. W Dobrej do tradycji należy pokazywanie kultury otaczających ich regionów. Każdego roku za- praszane są zespoły z Polski i Słowacji aby przybliżyć swoją kulturę mieszkańcom tej jakże malowniczej miej- scowości. W tym roku o pokazanie folkloru babiogór- skiego został poproszony 'Zbyrcok”. Bardzo dziękujemy za zaproszenie i możliwość pokazania siebie, serdeczne przyjęcie i okazaną gościnę. Dorota Stasik Stowarzyszenie „Nowy Juszczyn” in NF | > NE DOE IB) KO: yd 7 lipiec - wrzesień 2018 PRACOWITE WAKACJE ZA NAMI Bardzo niedawno pisałem o nadziejach jakie wiążemy z najmłodszą młodzieżą naszego zespołu i nie ukrywam jestem szczęśliwy, że się spełniają. Pozwólcie Państwo, iż przypomnę pokrótce sukcesy naszych najmłodszych ko- leżanek i kolegów z zespołu „Mała Polana Makowska". Po wygranym „Powiatowym Przeglądzie Dziecięcych Ze- społów Folklorystycznych” w Makowie Podhalańskim, nasze dzieciaki wzięły udział w Ogólnopolskim Festiwalu Dziecię- cych zespołów Folklorystycznych w Baranowie Sandomier- skim „Dziecko w Folklorze; gdzie wytańczyły i wyśpiewały sobie II miejsce. Wyjazd ten był jednocześnie wspaniałą oka- zją do zorganizowania wycieczki dla zespołu, której głównym celem był Sandomierz. Mnóstwo atrakcji i zabytków miasta „księdza Mateusza; mam nadzieję, pozostaną w pamięci młodych „polanowiczów". Przy tej okazji szczególne podzię- kowania kierujemy do Pana Burmistrza Pawła Sali, Pani Dy- rektor MBP Haliny Rejowskiej oraz do wszystkich rodziców, którzy wspólnie z nami wzięli udział w tym wyjeździe. Tylko dzięki tym ludziom całe to przedsięwzięcie było możliwe - dziękujemy. Pomoc rodziców i wszystkich nam życzliwych jest nieoceniona. Wielkim sukcesem „maluchów” był również występ podczas tegorocznego „Tygodnia Kultury Beskidz- kiej; naprawdę pokazaliście że scena i publiczność nie stano- wią dla was żadnego problemu. BRAWO! Tydzień Kultury Beskidzkiej dla naszych zespołów to czas i festiwal szczególny, głównie dlatego, że wszyscy czujemy się z nim związani osobiście ponieważ Maków Podhalański od 42 lat związany jest z tą imprezą. W tym roku „Babiogó- rzanie” przygotowali program głównie pod kątem występów komercyjnych, nie zgłaszając swojego udziału w konkursie „Festiwalu Folkloru Górali Polskich” który zaprezentowaliśmy na estradach w Oświęcimiu, Wiśle, Istebnej i Makowie Pod- halańskim. Osobnym rozdziałem są sukcesy śpiewaków i instrumen- talistów, zarówno z „Małej Polany Makowskiej” jak i z„Babio- górzan Polany Makowskiej”. Dziewczęce grupy śpiewacze Małej i Dużej Polany brały udział w konkursach w Zawoi, w Podegrodziu i Bukowinie Tatrzańskiej wszędzie zajmując miejsca na podium. Ponadto dziewczyny z dorosłej grupy śpiewaczej wystąpiły na „Ogólnopolskim Festiwalu Śpiewa- ków i Instrumentalistów Ludowych” w Kazimierzu Dolnym zp K ŻĘ pr E k kh. SĄ Ę: — ę =. f- k. Ż) QR2Ż scu(B vB x nad Wisłą, zdobywając tam III miejsce. Występ ten poskutko- wał zaproszeniem do wzięcia udziału w „IV Turnieju Muzyków Prawdziwych” organizowanym przez Filharmonię Szczeciń- ską, i tam nasze dziewczyny wyśpiewały I miejsce w kategorii zespołów śpiewaczych, a Anna Kowalska-Wicherek zajęła II miejsce w kategorii śpiewaków solistów. Jest to niewątpliwie wielki sukces śpiewaczek z„Babiogórzan Polany Makowskiej'. Wakacje za nami, zaczynamy nowy sezon prób i wystę- pów, mam nadzieję że będzie to równie udany czas jak ten, który już za nami. Zwyczajowo już każdy tekst o pracy nasze- go zespołu kończę ZAPROSZENIEM do wspólnej pracy i za- bawy w „szeregach” zarówno „Małej Polany” jak i „Babiogó- rzan Polany Makowskiej”. Ciągle mamy nadzieję, że w byłych członkach naszego zespołu (a jest ich w Makowie bardzo wie- lu) nie wygasła iskra zamiłowania do folkloru i wciąż pamięta- ją jak super może być w zespole. Namawiam Was serdecznie WRACAJCIE! Czekamy na Was w każdy piątek, dziecięca gru- pa (od 4 roku życia) od godziny 18.00, natomiast młodzież i dorośli o godzinie 19.00 w Domu Kultury. Zbigniew Kowalski MBP - Dom Kultury w Makowie Podhalańskim 25 MSF Biuletyn informacyjny susze. MAKOWSKIE ŚWIĘTO MIODU. 13.10.2018r. OSP ul. Kościuszki 2 ( MR, Maków Podhalański 16.00 - występ grupy balet "owe, | 16.30 - miodowy start - fak y i fa 17.00 - występ Six Steps « dodatkowo wykłady, P p La - pszczelarstwo w regionie | - zagroda edukacyjna, miodowa wit - plastry z miodem, degustacja - słodki konkurs dla dzieci i dorosły - animacje Zumba Kids z Happyfit - piwo rzemieślnicze Mie dd kupujesz — pszczoły ratujesz te ogólnopolska kampania organizowana przez Wydawnictwo Posieka” oraz Polski Związek Pszczelarski KJ $ polskie pszczejarstwo honorowy patronat patronat medialn partnerzy PowiatSuski24.pi PONIĘ) suchażi.piŚ Ś,© 6 26 Q 0 lipiec - wrzesień 2018 38 www MBP DOM KULTURY ORAZ , KOMENDANT POLICJI W MAKOWIE PODHALANSKIM zapraszają mieszkańców na DEBATĘ SPOŁECZNĄ shz ZAJ „POROZMAWIAJMY O BEZPIECZEŃSTWIE — | TY MOŻESZ MIEĆ NA NIE WPŁYW” W DEBACIE WEZMĄ UDZIAŁ PRZEDSTAWICIELE UNIWERSYTETU TRZECIEGO WIEKU UCZNIOWIE ZS JANA KANTEGO ORAZ UCZNIOWIE ZS W MAKOWIE PODHALAŃSKIM MIEJSCE SPOTKANIA: ZESPÓŁ SZKÓŁ IM. ŚW. J. KANTEGO W MAKOWIE PODHALAŃSKIM 4. j% DATA: 2 PAŹDZIERNIKA 2018 R GODZ. 11.00 Biuletyn informacyjny _ GWIAZDA POŁUDNIA SWIECI NIEZALEZNIE OD WIEKU Zanosiło się na ulewę, tymczasem już po raz trzeci Gwiazda Południa rozświetliła swym blaskiem Maków i pol- skie etapówki MTB. Zróżnicowana trasa, regionalna oprawa poszczególnych etapów, smakołyki przygotowane i serwowane przez Koła Gospodyń z Juszczyna i Białki, piłkarskie rozgrywki i muzyczne występy. Nie tylko dorośli mogli cieszyć się z rywalizacji w Gwieździe Południa, po raz kolejny do zabawy organi- zatorzy zaprosili także najmłodszych zawodników, orga- nizując specjalnie dla nich bezpłatne rowerowe zmagania z podziałem na kategorie wiekowe i płeć. To niezawodny sposób na spożytkowanie dziecięcej energii, a przy okazji zapewnienie maluchom nieprzeciętnej frajdy przez cały weekend. Projekt Gwiazda Południa 2018 realizowany był przy finansowym wsparciu Województwa Małopolskiego. Współorganizatorami maratonu są: Urząd Gminy Strysza- wa, Urząd Gminy Zawoja, Urząd Miejski Makowa Podha- lańskiego i Starostwo Powiatowe w Suchej Beskidzkiej. Iwona Staśkiewicz MBP - Dom Kultury w Makowie Podhalańskim MAKOWSKI BIEG „POD GÓRKE” Już po raz szósty w sobotnie popołudnie, w dniu rozpoczęcia Tygodnia Kultury Beskidzkiej, Maków Podhalań- ski zamienił się w arenę biegu górskiego. Tradycyjnie na starcie 9-kilometrowej trasy pamięci Wojciecha Pazdu- ra pojawili się biegacze, ale też i zawodnicy z kijkami startujący w kategorii Nordic Walking. Liczyliśmy na idealną pogodę, świetną trasę i odważnych startujących. W stu procentach dopisali tylko ci ostatni! Dla wielu z nich Maków Podhalański był dotąd nieznany. Postanowili po raz pierwszy spędzić u nas sportowo - gór- ski dzień i, jak twierdzą, był to strzał w dziesiątkę. Nie ukry- wali, że są pod wrażeniem zarówno organizacji, atmosfery jak i dbałości o zadowolenie startujących. Na wielu zawod- nikach koszulka, smaczny poczęstunek na mecie i ogólna atmosfera zrobiły dobre wrażenie, jedynym mankamen- tem była marnie oznaczona trasa, co skutkowało pobłą- dzeniem blisko połowy startujących! Niektórzy z nich nadrobili ok. 4 km. Dodatkowo upał ponad 30 st. Celsjusza i krótka, intensywna ulewa przed startem znacznie utrud- niła trasę. Dla wielu zawodników koncerty były idealną osłodą po trudach, niczym prawdziwa truskawka na torcie. Każdy zawodnik otrzymał medal okolicznościowy oraz koszulkę, a dodatkowo dla najlepszej trójki w każdej kategorii cze- kały puchary i medale. Organizatorami VI Biegu Górskiego 8: Nordic Walking pamięci Wojtka Pazdura byli: Burmistrz Makowa Podha- lańskiego oraz Miejska Biblioteka Publiczna w Makowie Podhalańskim. Współorganizatorem był Powiat Suski oraz Mocni Pomocni. OSP z Makowa Podhalańskiego i Makowa Dolnego odpowiadali za zabezpieczenie trasy, a Malta za zabezpieczenie medyczne. Iwona Staśkiewicz MBP - Dom Kultury Maków Podhalański ŁYŻWIARKA FIGUROWA Z MAKOWA! Kornelia Bulanda ma dopiero dziesięć lat, zaczęła od baletu w na- szym Domu Kultury, a od czterech lat trenuje łyżwiarstwo figurowe pod okiem byłej mistrzyni Polski! Pierwsze kroki stawiała w krakowskim klubie łyżwiarstwa figurowego „Walley” w którym to po dwóch latach rozpoczęła udział w pierwszych ogól- nopolskich zawodach amatorskich. Startowała między innymi w: Krakowie, Katowicach, Warszawie, Dębicy i Krynicy Zdrój. Kolejnym etapem było spotkanie Pani Doroty Pieńkoś - byłej mistrzyni Polski w łyżwiarstwie figurowym, a obecnie trenerem w klubach: „Zwyrtany Nowy Targ - Czarny Dunajec” oraz KŁF Biellmann Krynica - Zdrój, gdzie Kor- nelia stała się zawodnikiem tych klubów. Pod czujnym okiem trenerki Doro- ty, Kornelia nabyła prawa licencjonowanego zawodnika Polskiego Związku Łyżwiarstwa Figurowego. W najbliższych dniach będzie brać udział w zawodach o VIII Puchar im. Krystyny Mydlarz w Oświęcimiu, gdzie będzie rywalizować w prestiżowych zawodach otwarcia sezonu 2018/2019, w których bierze udział między inny- mi, cała Kadra Narodowa Łyżwiarstwa Figurowego. Liczymy na wsparcie ze strony makowskich kibiców! Iwona Staśkiewicz MBP - Dom Kultury Maków Podhalański SŁOWIAŃSKIE KORZENIE POCZTYLIONA Po raz trzeci przez powiat suski przebiegły sztafety Biegu Pocztyliona „Królewska Poczta Polowa". Trasa biegu prowadzi od Gdańska przez Wilno, Grodno, Lublin, Kraków aż do Wiednia. Uczestnicy biegu na całej trasie składali kwiaty przy po- mnikach upamiętniających bohaterów walczących za Oj- czyznę. Inicjatorem biegu jest pasjonat historii, zakochany w poczcie Roman Piątek, znany jako Romano. Celem biegu jest szerzenie wiedzy o historii, Polakach zamieszkujących na terenach Podlasia i pogranicza Polsko - Litewsko - Bia- łoruskiego. W tym roku szczególną uwagę organizatorzy zwrócili na setną rocznicą odzyskania przez Polskę Niepodległości, 460 rocznicę utworzenia Poczty Królewskiej, 79 rocznicę obrony Poczty Polskiej w Gdańsku, 335 rocznicę Odsieczy Wiedeńskiej, a wiodącym hasłem biegu jest „Wolność” - bieg z pogranicza kultur śladem Szlaku Jagiellońskiego, przez co złożyli Hołd Bohaterom, „bo kultura słowiańska to nasze dziedzictwo. To doświadczenie przodków, wiedza i mądrość. To są nasze korzenie, jedyny fundament, na któ- rym możemy oprzeć i budować nasze życie" Iwona Staśkiewicz MBP - Dom Kultury Maków Podhalański 29 30 Biuletyn informacyjny BŁOGOSŁAWIEŃSTWA Z KOŚCIELNEJ WIEŻY CZYLI KARTKI Z DZIEJÓW NASZEJ PARAFII Wieża kościelna to element kulturowy naszego chrześcijańskiego krajobrazu. To z niej słychać dzwony wiesz- czące nadchodzący czas modlitwy, wezwanie na mszę, obwieszczanie ważnych wydarzeń, ostrzeganie przed nie- bezpieczeństwem. Wieża jest ważnym elementem każdego kościoła. Jednakże ząb czasu sprawia, że wymaga ona mniejszego lub większego remontu. Nie jest to jednak wydarzenie częste, bywa że czas między remontami liczy się w stuleciach. Dlatego zrodził się zwyczaj wkładania do remontowanej wieży różnych informacji dla potomności. Zwykle są to papierowe zapiski dokumentujące czas remontu, jego wykonawców, zawierające istotne problemy ówczesnego społeczeństwa. I tak też było w naszym kościele. Był czas zaborów. Maków był wtedy w zaborze austriackim, a dokładnie wchodził w skład monarchii austro-węgierskiej. Budowa naszego kościoła w obecnym kształcie została zakończona w 1828 r. a kościół został poświęcony w 1833 r. Mijały lata. W 1891r. ówczesny proboszcz K. Harche widząc stan wieży kościelnej z pomocą komitetu parafialnego rozpoczął remont wieży, który zawsze w takich wypadkach polega na poprawie więźby wymianie zmurszałych desek, położeniu nowej blachy itp. W czasie tego remontu w kuli na wieży znaleziono dokumenty w wersji łacińskiej dotyczące spraw związanych z budową kościoła. Z dokumentów tych dowiadujemy się, że kościół budowała cała parafia, zawiera listę osób z poszczególnych wiosek pełniących prace pomocnicze. Zgodnie ze zwyczajem dokumenty te uzupełniono o opis robót, i zadbano o dokładne wyszczególnienie kiedy odbywał się remont. Tak więc, zgodnie z ówczesnymi zwyczajami, gdzie bardzo dbano o tytulaturę, tekst wyglądał następująco: „Działo się w Makowie w zachodniej Galicji w roku urodzenia Chrystusa Pana w tysięcznego osiemset dziewięćdziesiątego pierwszego w miesiącu wrześniu gdy Monarchą Austriacko - Węgierskim tudzież Królestwem Galicji i Lodomerii wraz z wielkim Księstwem Krakowskim panował najmiłościwszy Najjaśniejszy Cesarz Franciszek Józef I”. i tu następują dalsze tytuły, wymieniony jest kard. Albin Dunajewski, namiestnik cesarski Kazimierz hr Badeni, marszałek krajowy książę Eustachy Sanguszko, ówczesny starosta myślenicki Eugeniusz Berniszek. Maków należał do powiatu myślenickiego, burmistrz miasteczka Maków -Jędrzej Piaseczny, proboszcz Karol Harche i dalej: „Właścicielem dóbr makowskich połączonych w jeden klucz z dobrami żywieckimi był Jego Cesarska Królewska Wysokość Arcyksiążę Albrecht, stryj panującego monarchy w Austrii”. Po opisie robót na zakończeniu czytamy: ”Oby Najwyższy pozwolił pod znakiem panowania wystawionego na szczycie wieży Krzyża Zbawiciela świata poszerzać się chwale Bożej w Kościele i we parafii makowskiej dla dobra dzieci i dorosłych mieszkańców tutejszych. Dnia 7 października 1891”.(data złożenia dokumentu) Pod spodem podpisy proboszcza Karola Harchego i wikariuszy Bartłomieja Szafrańca i Franciszka Liptaka. W kilka lat później parafia makowska rozpoczyna jubileusz przełomu wieków. O północy z 31 grudnia na 1 stycznia 1900/ 1901r. odprawiono nabożeństwo, natomiast dalszy ciąg uroczystości jubileuszowych, ze względu na „wielkie śniegi” odłożono do dnia 30 kwietnia 1901 r. W tym to dniu półgodzinnym dzwonieniem wznowiono obchody jubileuszu, który trwał aż 6 miesięcy tj do 30 października. W czasie tego jubileuszu odbyły się 10 dniowe misje, które przeprowadzili misjonarze z Krakowa. Okazją do kolejnego świętowania, ale już za nowego proboszcza ks. prał. Józefa Leji, był jubileusz roku 1913 z racji 1600 rocznicy edyktu mediolańskiego (Edykt Mediolański - ogłoszony przez cesarza rzymskiego Konstantyna Wielkiego w 313 r., który zaprowadził wolność wyznania wiary w cesarstwie rzymskim). Jubileusz ten trwał od 31 marca do 8 grudnia. W ramach tego wydarzenia 21 lipca obyła się procesja jubileuszowa do Suchej. Kronikarz kościelny tak zapisał to wydarzenie: „Procesja, w której brały udział niezliczone tłumy, i co czuło i żyło z takim zapałem do nieba pieśń i modlitwy zasyłało. Nawet starcy ledwo nogi ciągnący i małe dziatki wśród tumanów kurzu i upału słonecznego domy opuścili. Na taki widok cieszyło się niebo, gdy za krzyżem, sztandarami dzieci, mężowie rzędami, a w końcu niewiasty wrócili do swego kościoła pokryci kurzem, spoceni, strudzeni i tak gorąco modlili się za Najwyższego pasterza Ojca Piusa XI w jego 50-letni jubileusz kapłaństwa”. Procesja o odwrotnym kierunku - z Suchej do Makowa - odbyła się 21 września 1913 r. W roku następnym wybuchła „Wielka Wojna”. W społeczeństwie nastąpiło pogłębienie religijności, gdyż prawdopodobieństwo utraty życia zwiększyło się wielokrotnie. Każde pójście na wojnę tak pojedynczych osób jak i większej ilości poprzedzone było udziałem w Mszy Świętej, spowiedzią i komunią. Kronikarz parafialny tak pisał: ”Dnia 25 sierpnia kilkudziesięciu (46) ochotników wstąpiło do legionów polskich i po nabożeństwie na drugi dzień udali się do Myślenic przez Makowska Górę.” dalej kronikarz pisze: Z KART HISTORII 31 lipiec - wrzesień 2018 „Dnia 14 września 1914 roku odprawiło się nabożeństwo o zmiłowanie Boże w czasie wojny i wielkiej paniki, potem procesyja do krzyża misyjnego i wśród deszczu, wśród którego odprawiono część różańca, do statuły M. Boskiej na Rynku”. W roku następnym 11 września 1915 r. był kolejny pobór do wojska mężczyzn od 43 do 50 roku życia. Zbiegło się to z triduum 12-15 września w kościele parafialnym i postem ścisłym.: ”Po nabożeństwie kazanie pokutne i spowiedź od 6 rano do 7 wieczór - dwa konfesjonały w oblężeniu połamano”. W tym też roku „od 25 do 30 listopada odbyły się w Makowie rekolekcje pod kierownictwem WWOO Redemptorystów O. Józefa Palewskiego, O. Kazimierza Magiera z Półgórza, O. Józefa Kani z Mościsk. Mimo zawiei śnieżnych kościół był pełen ludzi”. W dalszych latach wojny „Żołnierze przychodzący na urlop i odjeżdżający idą zwyczajem do spowiedzi i proszą o wpisanie do Bractwa Serca Pana Jezusa”. Dużymi wydarzeniami religijnymi roku 1917 było bierzmowanie i odpust parafialny. Tak o tym pisał kronikarz: ”W celu udzielenia sakramentu bierzmowania przybył do Makowa Najprzewielebniejszy X biskup Nowak dnia 4 sierpnia o godzinie 5 wieczorem i bawił do 7 sierpnia. Do bierzmowania przystąpiło około 2700 przeważnie dzieci i niewiasty. W dniu 6 sierpnia odprawił w kościele sumę pontyfikalną. Kazanie miał wygłosić uproszony kaznodzieja X proboszcz ze Zawoi Kliś, lecz widok tysięcy ludzi sam Najprzewielebniejszy X biskup miał na cmentarzu kościelnym przed sumą misjonarskie kazanie”. Minął rok. Wojna skończyła się 11 listopada 1918 r. Pomimo tego wojsko stacjonowało nadal na plebani aż do 17 września 1921 r. Przyszedł teraz czas na pracę duszpasterską oraz na liczne remonty i potrzebne inwestycje. Praca duszpasterska, powstawanie organizacji związanych z kościołem, przeplatała się z poczynaniami w sferze materialnej. Wystrój kościoła oraz jego otoczenie zmieniało. Zmiany te najlepiej obrazuje poniższe kalendarium. W roku 1920 poświęcony został cmentarz wydzielony z pola plebańskiego (tzw. nowy cmentarz). W roku 1923 miała miejsce powojenna wizytacja kanoniczna. Ks. biskup egzaminował i chrzcił dzieci, oraz odwiedził ówczesną Szkołę Hafciarską. W roku następnym miała miejsce renowacja obrazu Matki Bożej Makowskiej (wtedy Matkę Bożą nazywano Najświętszą Panną Maryją, używając skrótu NPM p. J.M). W 1926 r. został poświęcony dzwon wagi 30 kg w miejsce zarekwirowanego w czasie wojny, za kwotę zebraną przez parafian makowskich przebywających w Ameryce. Również w tym roku odbyły się misje prowadzone przez redemptorystów. W 1927 przybył do makowa Ferdynand Machay celem założenia Ligi Katolickiej. W tym samym roku w październiku w bocznym ołtarzu został umieszczony i poświęcony obraz św. Teresy od dzieciątka Jezus namalowany przez Józefa Stopę z Makowa. Jako ciekawostkę w roku 1928 kronikarz zanotował „Upały wielkie. 16 lipca o godz. 14.00 w słońcu 46 stopni. Bez kropli deszczu od 24 czerwca do 24 lipca”. Za to w zimie mrozy wielkie. Rok 1929 stał się rokiem nowych inwestycji i odnowy plebani. „W sierpniu umieszczono stacje drogi krzyżowej koło kościoła odnowionego. Dach kościoła pokryto dachówką, obrazy stacyjne w kościele wyczyszczono, plebanię obielono wapnem”. W tym też czasie w latach 1929 - 30 Jan Lankau makowski aptekarz zbudował kosztem własnym bramę na nowy cmentarz. 18 czerwca 1932 roku poświęcono dzwon przelany ze starego pękniętego, z napisem i figurami. W roku następnym w Makowie 16 lutego 1933 r. zawiązał się Oddział Związku Katolickiego Kobiet Polek. W tym też roku na organizowany w Krakowie Dzień Eucharystyczny z parafii udało się 74 osoby, dzieci i dorośli - piechotą, furmankami i koleją, gdzie brali udział w adoracji Najświętszego Sakramentu. Wydarzenia duszpasterskie przeplatały się w wydarzeniami świeckimi. W tym samym roku od 23 sierpnia do 7 września 1933 r. miały miejsce manewry wojskowe w okolicy Makowa. Na plebanii mieszkało 10 oficerów a w stodole 26 żołnierzy wraz z 22 końmi. Kronikarz opisuje również wielką powódź w Makowie w 1934 r. oraz poświecenie 20 grudnia tegoż roku Domu Rodziny Kolejowej. W roku 1935 r. zmarł długoletni proboszcz ks. prał. Józef Leja. Kolejnym proboszczem został ks. prał. Adam Górkiewicz. Nowy proboszcz kontynuował prace inwestycyjno remontowe. Miejscowy komitet kościelny wymalował plebanię, wprowadził instalację elektryczną i telefon. Postawiono też nowy budynek gospodarczy oraz stajnię dla bydła i koni kosztem 5000 zł, a 27 października tegoż roku w święto Chrystusa Króla poświęcony został krzyż jubileuszowy z okazji 1900 lat od Męki Pańskiej, ufundowany przez Akcję Katolicką. Podciągnięto również nowy wodociąg (stary z czasów ks. Harchego popsuł się) do podwórka, stajni i plebanii. W następnym 1936 roku wybrukowano drogę przy plebanii, położono nowy chodnik, a w ogrodzie nasadzono 80 drzewek owocowych. Cmentarz obsadzono sadzonkami świerkowymi oraz otoczono nowym płotem. Odnowiono bramę wschodnią na cmentarzu. W trakcie tych prac odwiedził w maju plebanię kolator arcyksiążę Leon Habsburg (kolator to właściciel kościoła i zarazem dóbr makowskich -p. J.M). Nie były to jedyne odwiedziny makowskiej parafii, gdyż w sierpniu wizytę złożył ks. metropolita Adam Sapieha, przyszedłszy pieszo z Bieńkówki przez Makowska Górę. W ramach prac wewnątrz kościoła odmalowano prezbiterium, urządzono ołtarz Serca Pana Jezusa oraz wykonano instalację elektryczną. W tym też roku powstały na terenie parafii towarzystwa o proweniencji katolickiej. W styczniu założono Katolickie Stowarzyszenie Mężów. Prezesem tego stowarzyszenia został dr Józef Bieniasz, były starosta makowski, natomiast 8 grudnia Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży Żeńskiej w Juszczynie. Również w grudniu Polska Akcja Katolicka (PAK) obchodziła 25 lecie biskupstwa ks. abp. A. Sapiehy. Niedługo potem, na wiosnę 1937 r., powstało w Juszczynie Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży Męskiej. Natomiast 6 sierpnia 1937 r. na odpust makowski poświecono sztandar 32 Biuletyn informacyjny KSM Żeńskiej w Białce. Dwa dni wcześniej PAK urządziła festyn ze składkami na kościół. Równolegle powstała myśl założenia katolickiego domu parafialnego. Postanowiono zakupić starą szkołę w rynku lub wystawić nowy budynek. W roku 1937 w lipcu sprowadziły się do Makowa siostry Serafitki. Zakupiły dla siebie dom Jana Harynka. Siostry zajęły się kościołem, prowadzeniem ochronki dla dzieci (w pomieszczeniach budynku sądowego), szwalnią i ambulatorium dla chorych. Latem 1937 r. Józef Stopa ukończył malowanie kościoła temperą. Przystąpiono do odnowy ołtarzy bardzo zniszczonych zębem czasu i naprawy organów. Poprowadzono instalację elektryczną do Wielkiego Ołtarza a Stowarzyszenie Kobiet Katolickich prowadzone przez p. Józefę Dutkiewiczową odnowiło kapę złotem. Równolegle władze miejskie poszerzyły ulicę z rynku do kościoła. Ksiądz odstąpił część ogrodu i dostarczył kamienie (dzisiejszy mur przy ogrodzie - widniejąca data 1937 to data rozpoczęcia prac - p. JM.). Z końcem lat 30-tych, w związku z zagrożeniem Polski przez hitlerowskie Niemcy, daje się zauważyć wzrost nastrojów patriotycznych. Nastroje te materializowały się w postaci uroczystości okolicznościowych. Do takich uroczystości należy zaliczyć obchody 15 sierpnia w latach 1938 i 1939, rocznic cudu nad Wisłą i Dni Żołnierza. W makowskim kościele odprawiano nabożeństwa z udziałem wojska i muzyki wojskowej. Tak więc nasza coroczna uroczystość religijno - patriotyczna organizowana w dniu 15 sierpnia na Makowskiej Górze na głębokie zakorzenienie w przedwojennej tradycji. W dniu 1 września 1939 Niemcy zaatakowały Polskę. Miejskie władze z burmistrzem ewakuowały się do Tarnowa. W tej sytuacji wkraczający okupant niemiecki mianował ks. prał. A. Górkiewicza - komisarycznym burmistrzem i jednocześnie zakładnikiem. Po pewnym czasie z tego niezręcznego i niebezpiecznego położenia wyratował proboszcza ks. arcyb. A. Sapieha przenosząc go w inne miejsce. To spowodowało, że nowy burmistrz mógł zrezygnować ze stanowiska bez konsekwencji, tym bardziej że dotychczasowy burmistrz J. Harynek powrócił już do Makowa. Jego właśnie Niemcy 14 listopada 1939r. mianowali komisarycznym burmistrzem. Rozwiązanie sprawy burmistrza pozwoliło ks. metropolicie, już bezpiecznie mianować na parafię makowską ks. dr Stanisława Czartoryskiego jako administratora parafii. Nowy proboszcz objąwszy parafię uznał, że pomimo wojny konieczny jest remont wieży kościelnej. Remont ten przeprowadzono w 1940  r. Na zakończenie remontu zgodnie ze zwyczajem do umieszczonych już dokumentów w kuli proboszcz dołączył aktualne gazety i opis sytuacji przestawiony poniżej: „Roku Pańskiego 1940 pod Rządami III Rzeszy, która pod wodzą Adolfa Hitlera zajęła Maków w jesieni ub. r., dokonano remontu wieży (górnej części) i otwarto kulę. Dokumenta znalezione w kuli złożono z powrotem dodając niniejszą notatkę. Księciem Arcybiskupem w Krakowie jest od lat 28 książę Arcybiskup A.S. Sapieha, proboszczem w Makowie ks. Dr Stanisław Czartoryski, wikarymi I Ks Władysław Michalski, II gim Ks. Stefan Stopka, Katechetą szkolnym Ks. Władysław Kras. Burmistrzem w Makowie Jan Harynek, sekretarzem magistratu i kierownikiem biura Jan Smolik. Od lat 49 ciu Kościelnym jest Aleksander Mołek, organistą Władysław Radwan. Roboty przy wieży wykonuje pan Andrzej Żak z Synami: Janem i Antonim (ze Suchej). Wojna Niemiec i Włoch przeciw Anglii trwa nadal oraz rządy III ciej Rzeszy, a skutki wojny dają się odczuwać. Aby ci, którzy będą otwierać w przyszłości Kulę wieży Kościelnej w lepszych czasach pokoju i błogosławieństwa Bożego dla kraju i parafii tutejszej - ją otwierali a Krzyż Chrystusowy niechaj strzeże św. wiary i laski Chrystusowej w duszach parafian wiodąc ich przez tą świątynię Bożą na ziemi do progów wieczności. Maków Podhal. Ks Czartoryski dn.24.VII.1940 Administrator” Między datą a podpisem widnieje pieczęć okrągła parafii. Przytaczając dokument ks. dr S. Czartoryskiego zachowano oryginalną pisownię. I znów minęły lata, narodziły się nowe pokolenia. Kolejny remont wieży kościelnej miał miejsce w 2012  r. Przeprowadzający ten remont makowski dziekan i proboszcz ks. kan. Tadeusz Różałowski udostępnił na stronie internetowej parafii skany dokumentów wydobytych z wieży (za co serdecznie dziękuję, gdyż bez tego nie powstałby ten artykuł), tak że każdy zainteresowany mógł się z nimi zapoznać. My współczesne pokolenie jako depozytariusze błogosławieństw z przeszłości, jesteśmy winni tym kapłanom modlitewną pamięć w zadumie i refleksji. Źródła: 1. Internet ( dostęp 2012) www. parafiamakowska.pl 2. Kronika parafialna 3. Jerzy Mydlarz, „Maków Podhalański w czasie I wojny światowej”, /w:/ „Ocalmy od Zapomnienia”, red. E. Parnowska, J. Mydlarz t.1., Warszawa 1995 Jerzy Mydlarz WOŁAMI, NIE SAMOCHODAMI - WSPOMNIENIE Z WOJSKA Wiosną 195 roku ukończyłem Szkołę Podoficerską w stopniu kaprala. Egzamin po prawie rocznym kursie zda- łem z 12 lokatą. Otrzymałem przydział etatowego zbrojmistrza a także wykładowcy balistyki i wyszkolenia strze- leckiego. Na 16 podoficerów służby czynnej tylko 4 z nas nie należało do wojskowej organizacji komunistycznej Z. M. W. Z tego powodu cała czwórka (w tym ja) była pod ciągłą kontrolą i szykanami ze strony polityków i służby informacji. Powtarzano nam ciągle: kto nie jest z nami, jest przeciw nam. Ja zawsze tłumaczyłem się zakazem 33 lipiec - wrzesień 2018 ojca do przystępowania do organizacji. Miałem też kłopoty, bo w życiorysie nie napisałem, że w czasie wojny należałem do Armii Krajowej. W związku z tym byłem kilkukrotnie przesłuchiwany. Będąc zbrojmistrzem odpowiadałem za magazyn broni, przygotowanie strzelnic, pobranie amunicji, prowadzenie strzelania i rozlicznie amunicji po strzelaniu. Do pomocy w tych czynnościach mogłem brać żołnierzy. W pierwszym roku służbę odbywałem w Olsztynie, w drugim w Lidzbarku Warmińskim. Strzelnica od koszar znajdowała się w odległości 5 km. Na miejsce żołnierze szli pieszo, zaś sprzęt i amunicję wożono zaprzęgiem konnym z plutonu gospodarczego. W czasie zajęć na strzelnicy często bywał obecny dowódca pułku jak i dowódca dywizji płk Józef Kamiński. Znał mnie, ponieważ niejednokrotnie meldowałem sie u niego. A pamięć do nazwisk i twarzy miał dobrą - do mnie zwracał się «Kapralu Mile». Podczas jednego z ćwiczeń na strzelnicy płk Kamiński przyjechał z żoną i swoim kierowcą ze służby czynnej. Po chwili żona i kierowca odjechali żeby nie znaleźć się w obrębie ćwiczeń żołnierzy. Zameldowałem pułkownikowi ilu jest żołnierzy, którzy będą strzelać i z jakiego plutonu są. Ćwiczenia wypadły dobrze, tak że zarówno dowódca szkoły, dowódca pułku jak i dowódca dywizji byli zadowoleni. W pewnym momencie do pułkownika Kamińskiego podszedł żołnierz informując o pilnym telefonie od szefa sztabu, aby wracał natychmiast do koszar. Po telefonie pułkownik Kamiński chciał jechać samochodem, ale nie wiadomo było dokąd udał się kierowca. Wówczas zaproponowałem, że ja go mogę zawieźć. Zdenerwowany pułkownik powiedział do mnie: „Wy Mile to może umiecie jeździć wołami a nie samochodem”. Odpowiedziałam, że wołami umiem, ale samochodem też (prawo jazdy zrobiłem już w 1947r.). Ponieważ kierowca wciąż nie wracał, pułkownik zapytał mnie czy naprawdę umiem prowadzić samochód. Potwierdziłem że tak i podszedłem do samochodu Dodge. Niestety w stacyjce nie było kluczyków, więc uruchomiłem go wkładają do stacyjki cienki patyczek, czym wywołałem wśród wszystkich zdziwienie. Zapytałem czy możemy jechać. Pułkownik powiedział: „Jedźcie Mile, oby tylko nie na drugi świat”. W koszarach na pułkownika czekał szef sztabu i oficerowie informacji. Mnie polecono wrócić samochodem na strzelnicę. Po powrocie zastałem już kierowcę na miejscu. Zapytał mnie jak udało mi się uruchomić samochód. Gdy mu powiedziałem to był bardzo zaskoczony, że w taki prosty sposób można go odpalić. Stare stacyjki umożliwiały łatwe uruchomienie silnika. Po powrocie ze strzelnicy dowiedzieliśmy się, że powodem wezwania pułkownika była śmierć sierżanta o nazwisku Okulewicz. Został znaleziony w jeziorze i nie wiadomo było czy został utopiony czy też był to nieszczęśliwy wypadek. Okulewicz był szefem kompanii w szkole Podchorążych Rezerwy. Nazywano go „Kapo” ze względu na brutalne usposobienie i wyżywanie się na żołnierzach, przez co był bardzo nie lubiany przez wszystkich. Pewnego razu kiedy meldowałem się pułkownikowi zauważył, że mam na sobie stary, zniszczony mundur drelichowy. Kazał mi się zaraz udać do magazynu, gdzie po jego telefonie wydano mi nowy. Pułkownik Kamiński był przedwojennym oficerem pochodzącym z Kresów Wschodnich z miejscowości Brzeżany w woj. tarnopolskim. W październiku 1940 roku został powołany do Armii Radzieckiej i skierowany na Daleki Wschód. W maju 1943 roku wstąpił w szeregi I Dywizji Piechoty im. T. Kościuszki przechodząc z nią cały szlak bojowy. L. W. P. Jako dowódca plutonu wziął udział w bitwie pod Lenino. Następnie w składzie I Armii dowodził kompanią i batalionem. Po ukończeniu szkolenia w Centrum Wyszkolenia Piechoty w Rembertowie został wyznaczony na dowódcę pułku a później także dywizji piechoty i dywizji pancernej. W roku 1954 awansował do stopnia generała brygady. Przez całe 2 lata mojej służby dowódcą dywizji był właśnie płk J. Kamiński. Pułkownik zawsze chodził w mundurze polowym, w furażerce i bez broni. W mundurze wyjściowym występował tylko przy ważniejszych uroczystościach. Mimo posiadania wielu odznaczeń, nigdy ich nie przypinał do munduru. Był dużym autorytetem wśród żołnierzy. Nazywany był przez nich „odrzutowcem”. Lubił porządek i dyscyplinę, potrafił zauważyć brak zapiętego guzika. Nawet taka drobnostka sprawiała, że zwoływano zbiórkę podoficerów tej kompanii i pułkownik udzielał nagany za nieodpowiednio wyglądający strój. W latach 70-tych XX w. wykonywałem ozdobną tablicę na gwoździe oraz drążek do nowego sztandaru dla Wojewódzkiego Zarządu Związku Bojowników w Bielsku - Białej. Miała sie odbyć wielka uroczystość przekazania sztandaru. Zaproszono na nią generała broni Prezesa Zarządu Głównego dr Józefa Kamińskiego. Z zaproszeniem mieli jechać Prezes Zarządu Wojewódzkiego płk Łupkowski i mjr Tadeusz Mazurkiewicz. Gdy się o tym dowiedziałem, poprosiłem aby pozdrowili go ode mnie. Po powrocie z Warszawy przyszedł do mnie mjr Mazurkiewicz i z radością przekazał informację, iż generał przypomniał sobie moją osobę, i pytał co teraz robię. Mjr Mazurkiewicz opowiedział mu m.in. że w czasie wojny byłem w jego 9 kompanii AK i że teraz po powrocie do domu z wojska zostałem Naczelnikiem Straży w Makowie Podhalańskim. Na koniec rozmowy generał kazał mnie pozdrowić i przekazał dla mnie dyplom od Zarządu Głównego podpisany osobiście przez generała Kamińskiego. Dyplom oprawiłem w ramki - bardzo sobie cenię to wyróżnienie przekazane przez generała bo mam dla niego szacunek i uznanie. Niedługo potem zostałem wezwany do WKR w Żywcu z książeczką wojskową. Komendant WKR Kulczyński powiedział mi, że dotarł z Warszawy rozkaz awansowania mnie do stopnia sierżanta. Józef Miehle 34 Biuletyn informacyjny Z DAWNEJ PRASY „Gazeta Polska” nr 128 z 07.06.1932r. Aresztowanie redaktora Zajączka Czytamy w „Gaz. Warszawskiej” z dn. 4 bm.: Niedzieli ubiegłej miało się odbyć w Makowie Podha- lańskim oraz we wsi Grzechyni i Żarnówce zebranie człon- ków i sympatyków Zw. Hallerczyków. Na zebranie to zw. Hallerczyków w Bielsku wydelegował jako prelegenta, red. Edwarda Zajączka. Do zebrania jednak nie doszło. Wskutek interwencji starosty wadowickiego Müllera, zarząd makowskiego „So- koła” cofnął zezwolenie na odbycie zebrania w jego lokalu, a starosta oświadczył Hallerczykom, że nie dopuści by ono odbyło się gdzie indziej. Zakazano również wycieczki Hal- lerczyków w okolice Makowa. Gdy red. Zajączek udał się do Grzechyni, przedstawiciel starostwa, Jacyszyn (któremu towarzyszył poseł z BB, Fide- lus), zabronił mu wygłoszenia referatu i przeprowadzenia inspekcji placówki. W Żarnówce zaś aresztowała red. Za- jączka policja i odwiozła go do aresztu przy sądzie powia- towym w Makowie. Wkrótce przed aresztem zebrał się tłum, liczący do ty- siąca osób. Nazajutrz po aresztowaniu red. Zajączka ścią- gnęli do Makowa gromadami górale z okolicznych gmin. Zażądano od komisarza policji niezwłocznego przesłucha- nia aresztowanego i wypuszczenie go na wolność. Przedstawiciele władz przyrzekli, że red. Zajączek zo- stanie natychmiast przesłuchany i zwolniony. Wobec tego tłum zaczął się rozchodzić wznosząc okrzyki na cześć przy- wódców ruchu narodowego na Podhalu. Tymczasem ściągnięto do Makowa posiłki policyjne. Późną nocą aresztowani zostali poważni obywatele ma- kowscy: Wincenty Zajda, Władysław Piętka, Antoni Karcz i trzej bracia Kosmanowie, i skuci łańcuchami, odwiezie- ni do aresztu w Wadowicach, dokąd przetransportowano również red. Zajączka. Dopiero nad ranem wypuszczono red. Zajączka z aresz- tu i „odstawiono” do Bielska, gdzie mu doręczono posta- nowienie sądu grodzkiego w Makowie, polecające niewy- dalanie się ze stałego miejsca zamieszkania i meldowanie się w komisariacie p.p. w Bielsku każdej niedzieli i w każde święto rz.-kat. „Gazeta Polska” nr 141 z 22.06.1932r. Umorzenie śledztwa przeciw hallerczykom. W ostatnich dniach maja 1932r. aresztowano w Mako- wie Podhalańskim p. Wincentego Zajdę, działacza Stron- nictwa Ludowego i kliku członków byłego Związku Haller- czyków. Przewieziono ich do więzienia w Wadowicach pod zarzutem zorganizowania niebezpiecznej demonstracji. Po kilkunastu dniach wypuszczono ich na wolność. Obec- nie po upływie z górą roku, otrzymali oni zawiadomienie, że śledztwo przeciwko nim zostało umorzone. „Wielka Polska” nr 1 A z 06.01.1935r. MAKÓW PODHALAŃSKI Dnia 16 grudnia odbyło się uroczyste otwarcie lo- kalu Stronnictwa Narodowego w Makowie i w Makow- skich Górach. Otwarcia dokonał red. Zajączek, który wy- głosił przytem okolicznościowe przemówienie. Po nim przemawiali także del. z zarządu wojew. kol. Rzegost – Witulski. Po uroczystości otwarcia lokalu odbyła się dekoracja nowych członków S.N. w liczbie 18 i zebranie ściśle członkowskie. Podkreślić należy, że wszyscy dekorowani przystą- pili tego dnia do Stołu Pańskiego, dokumentując tem samem ważność dekoracji dla nich samych. Świat Pracy” nr 16 z 11.09.1938r. Oddział Polskiego Związku Zawodowego w Makowie Podhalańskim. Od chwili założenia stale i pomyślnie rozwija się or- ganizując i skupiając u siebie robotników z lokalnego ośrodka pracy i okolicy. Członkowie oddziału zatrudnie- ni są w przeważającej części przy robotach sezonowych na terenie Makowszczyzny. Przedmiotem obrad i uchwał posiedzeń Zarządu Oddziału i zebrań członków odbytych w ubiegłym okresie sprawozdawczym, były sprawy zatrudnienia reszty bezrobotnych członków, podwyższenie zarob- ków dla tych, którzy już pracują i zabezpieczenia od- powiednich, a obowiązujących w świecie robotniczym warunków pracy. „Emeryt” nr 12 z 15.06.1949r. Listy z kraju. Koło nasze w Makowie Podhalańskim liczyło końcem grudnia 1948r. członków 60. Koło to uruchomione zosta- ło w dniu 22 czerwca 1946r. Stan kasy w dniu 31.12.1948r. wynosił 12.472 zł, co przy tak szczupłej liczbie członków świadczy o oszczędnej gospodarce. Trudności organiza- cyjne w kole polegają na braku własnego lokalu. Koło udzieliło pomocy i poparcia biednym członkom, złożyło na fundusz prasowy „Emeryta” 510,- zł. Od władz miejsco- wych nie otrzymało Koło żadnej pomocy. Jan Pawlik, sierpień 2018r. Informacje o Makowie w dawnej prasie wyszukała p. Maria Polak z Makowa Dolnego. uu Und lipiec - wrzesień 2018 SNi JAN PIOTR PIASECZNY (1865 — 1930) - PIERWSZY MAKOWSKI FOTOGRAF Jak informowała tabliczka umieszczona na nieistniejącej już starej lipie, mieszkał w Młynach lokal nr 31 (dzi- siaj Stary Rynek) i reklamował się jako introligator. Poza introligatorstwem zajmował się fotografią. Gdzie uczył się zawodu fotografa i jakim sprzętem się posługiwał, nie udało się ustalić. Jego fotografie, jak na ówczesne czasy, cechowała niezwykła jakość. Na zdjęciach z około 1910r. utrwalił widoki Starego Rynku (kolebki naszego miasteczka), a na dwóch znanych zdjęciach uwiecznił również swoją osobę. Z kolei w roku 1916r. po wielkim po- żarze rynku, wykonał cały cykl fotografii obrazujących tragedię jaka dotknęła mieszkańców Makowa. Wydawał również pocztówki z widokami Makowa. Niestety do naszych czasów zachowało się niewiele Jego fotografii, jak też nie zachowały się stare klisze. Mam nadzieję, że mieszkańcy Makowa posiadają jego zdjęcia, w takim przy- padku byłbym wdzięczny za kontakt. Był uczestnikiem, wraz z innymi makowianami, wymarszu w sierpniu 1914r. do Myślenic na zgrupowanie le- gionów. Przyjaźnił się z makowskim poetą i malarzem artystą Antonim Stopą (uczył się malarstwa w Szkole Sztuk Pięknych w Krakowie pod kierunkiem Jana Matejki). Poniżej prezentuję portret J.P. Piasecznego oraz wydane przez niego dwie pocztówki. SĄ zi 4 BIGTR PI ASECEać TO FOROGANE 1865 - 1930 Portret J. P. Piasecznego. RE" SEKE |, 6 Kościół w Makowie. z = am Ę EP) ę y ar / po 0: dd. wade fokó PiE = |. ż boa cdi U A ora . > e r 4 ? ś HłŁa<azi" F FH PREJARE fy7 «ił = — „mówie Fotografia wykonana przez J. P. Piasecznego — widok ul. Kościelnej po pożarze w 1916r. Hl= LOmiakfe Bój — ŁO" _ mai | - Pocztówka wydana przez J. P. Piasecznego — widok kościoła w Makowie. Z KOLEKCJONERSKIEGO KLASERA ROMANA WICIARZA F a io EGTE Tę sh (Pamiątkowe zdjęcie wykonane 20.I1X.1920r. w okolicy domu Ullrichów na „Młynach” w Makowie przedstawiające oddział żołnierzy włoskich). Zdjęcie powyżej zamieszczone otrzymałem od jednego z mieszkańców Makowa. Długo zastanawiałem się skąd żołnierze włoscy znaleźli się w Makowie i w jakim celu tu przebywali, trwała przecież wojna polsko-bol- szewicka, oraz co było przyczyną tak uroczystego świętowania daty 20 września 1920 r. widniejącej na zdjęciu pomiędzy pięknie wykonanymi godłami Włoch i Polski ? Studiując ważniejsze daty historii Polski niczego nie znalazłem, ale dla Włochów 20 września to bardzo ważna data, bowiem właśnie 20.IX.1870 r. doszło do zjednoczenia Włoch. Przebywający w tym czasie w Makowie włosi obchodzili 50-tą rocznicę tego ważnego dla każdego Włocha wydarzenia. Jedna zagadka została więc rozwiązana, pozostaje pytanie w jakim celu żołnierze włoscy w tym czasie prze- bywali w Makowie? I tu z pomocą przychodzi nieoceniony Bronisław Drobny (1903-1988) który miał wtedy 17 lat i co ciekawe na przedmiotowym zdjęciu jest uwidoczniony jako jedyny cywil w kaszkiecie na głowie, stoi drugi od prawej. W swojej kronice pisze „... w latach 1919-1920 stacjonował w Makowie oddział żołnierzy włoskich, którzy byli zajęci transportem materiału drzewnego z miejscowego i okolicznych tartaków do Włoch. Wtedy bowiem Rząd Włoski z Rządem Polskim podpisał Umowę na dostawy drewna z Polski do Włoch i z Makowa odchodziły całe pociągi towarowe z deskami, łatami i belkami i te pociągi były konwojowane przez włoskich żołnierzy. Pamiętam to dobrze z tego powodu, że w tym czasie policjant miejski w okresie letnim „bębnił ”, że potrzeba mężczyzn i chłopców do załadunku desek do pociągów i sam wtedy zgłosiłem się z innymi do pracy. Będąc tam zajęty spo- radycznie razem z Włochami chodziłem nad Skawę, gdzie żołnierze bili ryby granatami ręcznymi, a my chłopcy ryby te wyciągaliśmy na brzeg i oddawaliśmy żołnierzom. Naprzeciw domu Ullrichów Włosi mieli zbudowany drewniany barak w którym stały ławy i stół, gdzie spoży- wali posiłki, przed barakiem palili ognisko, nad którym gotowali jedzenie. Na zdjęciu widoczny jest jeden oficer, sierżant i żołnierze szeregowi, tu muszę dodać, że część żołnierzy odjeżdżała z transportem, a cześć pozostawała w Makowie. Z jakiej części Włoch pochodzili żołnierze nie wiadomo, podobno jeden z Włochów zakochał się w makowian- ce nijakiej Madejównie z „Potoka” i wyjechał z nią do Italii”. Tak oto dzięki zachowanej kronice zagadka ze zdjęcia została rozwiązana. Roman Wiciarz - kolekcjoner, wrzesień 2018 Do zawansowanego zbioru poszukuję wszelkich materiałów związanych z historią Makowa. Tel: 668 166 237
biuletyn_makow_82.pdf	BEZPŁATNY UAT AL UEONEE SW INFORMACYJNY Nr indeksu 381 365 Urzędu Miejskiego w Mukowie Podhalańskim WE/OŁYCH _JWIĄ [o IS A ga Z G [a [0 je (e) [a 2 LZ U > c pw [ ĘĄ > |< [of ĘĄ ue p „o Q DN v DN z > A <C o > pra [o 20) + GE DJ [ a Ę zo Em IN U [e [aw Życzeniu Bożonarodzeniowe Mieszkańcom Gminy Muków Podhalański i Nuszym Gościom Życzymy rudosnych Swiąt Bożego Narodzeniu. szczęśliwych spotkań przy wigilijnym stole w gronie bliskich sobie osób. Niech świąteczny naustój udzieli się wszystkim i trwa juk najdłużej. Życzymy. aby Nowy Rok. w który wchodzimy z nowymi nadziejami. przyniósł sukcesy i poczucie spełnieniu. u szlachetne zdrowie niech będzie zawsze z Wami. Przewodniczący Rady Miejskiej Burmistrz w Makowie Podhalańskim Makowa Podhalańskiego Edward Orawiec Paweł Sala październik - grudzień 2018 PIERWSZA SESJA RADY MIEJSKIEJ W MAKOWIE PODHALANSKIM PO WYBORACH 22 listopada 2018r. odbyła się inauguracyjna sesja Rady Miejskiej w Makowie Podhalańskim kadencji 2018 - 23. Pierwsza sesja zwoływana jest na wniosek Komisarza Wyborczego, dlatego prowadził ją radny senior Zbigniew Bach. Po odebraniu zaświadczeń o wyborze i złożeniu ślubowania nowi radni wybrali Przewodniczącego. Został nim pan Edward Orawiec. Funkcję Wiceprzewodniczącego pełnił będzie pan Arkadiusz Listwan. Rada wybrała również skład komisji stałych: Skarg, Wniosków i Petycji; ds. Oświaty i Spraw Społecznych; ds. Budżetu i Rozwoju oraz Rewizyjna. W Radzie Miejskiej w kadencji 2018-2023 zasiadają: 1. Adamek Agnieszka 2. Bach Zbigniew Józef 3. Bałos Kazimierz 4. Fidelus-Sroka Małgorzata Stefania 5. Głuszek Adam Stanisław 6. Kaczmarczyk Dorota Sabina 7. Klimasara Łukasz Adam 8. Kurpiel Józef Zbigniew 9. Listwan Arkadiusz Łukasz - Wiceprzewodniczący Rady 10. Łopuch Danuta Maria 11. Matyja Ewa Anna 12. Orawiec Edward — Przewodniczący Rady 13. Polak Kazimierz 14. Sałaciak Mariusz Marcin 15. Spyrka Tomasz WYNIKI GŁOSOWANIA BUDZETU OBYWATELSKIEGO W dniu 19.10.2018 r. o północy zakończyło się głosowanie na projekty złożone przez mieszkańców Makowa Podhalańskiego. W dniu 22.10.2018r. nastąpiła weryfikacja oddanych głosów. Wyniki głosowania na poszczególne zadania - dla Makowa Centrum: Ilość głosów 72 - Tężnia solankowa; - dla Makowa Dolnego: Ilość głosów 119 - Remont i regulacja potoku oś. Mędralowa/ Sarnowa na długości 80 m oraz montaż barier. Na projekty z budżetu obywatelskiego mieszkańcy Makowa Centrum oraz Makowa Dolnego oddali łącznie 194 głosy z czego 3 były głosami nieważnymi. Bardzo dziękujemy mieszkańcom oraz całemu zespołowi koordynacyjnemu za udział w Projekcie Budżetu Obywatelskiego dla Makowa. UM ZAKONCZENIE PROJEKTU DOTYCZĄCEGO SWIETLICY DOMU KULTURY MIEJSKIEJ BIELIOTEKI PUBLICZNEJ W MAKOWIE PODHALANSKIM Informujemy, że zakończone zostały prace dotyczące realizacji zadania „Zakup wyposażenia wraz z remontem świetlicy Domu Kultury Miejskiej Biblioteki Publicznej wykonywała w Makowie Podhalańskim. Zadanie Firma Usługowo-Handlowa Bogumiła Barzycka z Kukowa. Koszt całości zadania wyniósł 49 843,60 złotych, z czego dofinansowanie zadania ze środków zewnętrznych w ramach podpisanej umowy z Urzędem Marszałkowskim Biuletyn informacyjny Województwa Małopolskiego w Krakowie wyniosło 21 902,00 złote. Zadanie realizowane było przy udziale środków z Unii Europejskiej z Programu PROW na lata 2014 - 2020 z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego. W ramach projektu wymieniono stolarkę okienną, odnowiono parkiet a także pomalowano ściany. Zakupiony został także sprzęt i urządzenia dla kółka malarskiego M. MAŁOPOLSKA i fotograficznego a także do zajęć ruchowych. Uzupełnione zostały zasoby wyposażenia pomieszczeń świetlicy w postaci stołów, krzeseł oraz szafy. Katarzyna Bartyzel Miejska Biblioteka Publiczna w Makowie Podhalańskim OBCHODY 100 ROCZNICY ODZYSKANIA NIEPODLEGŁOŚCI POLSKI W GMINIE MAKOÓW PODNAHALANSKI MAKÓW PODHALAŃSKI Tegoroczne obchody 100. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości rozpoczęliśmy 9 listopada 2018 roku Wieczornicą, po raz pierwszy zorganizowaną na hali w makowskim ZS Szkół przy ul. Wolności. Po krótkim powitaniu wszystkich zgromadzonych przez burmistrza Pawła Salę, rozpoczęło się widowisko, „Ten Okręt Ojczyzny Naszej” przygotowane na podstawie legendy żeglarskiej, napisanej przez Henryka Sienkiewicza z wykorzystaniem utworów: Adama Mickiewicza, Juliusza Słowackiego, Cypriana Kamila Norwida, Piotra Skargi i Stanisława Wyspiańskiego. Scenariusz i reżyseria: Elżbieta Borys i Izabela Zdebska, natomiast choreografię poloneza opracowała Joanna Wójcik. Widowisko w wykonaniu uczniów Szkoły Podstawowej w Juszczynie zostało uhonorowane przez gości owacjami na stojąco. Po refleksyjnym spektaklu, w radosny sposób, przy odpowiednio dobranej muzyce uczniowie z Zespołu Szkół im. św. Jana Kantego w Makowie Podhalańskim zaprezentowali stroje oraz fryzury z ostatnich 100 lat, co wielu zebranym przypomniało lata młodości. Kolejne występy, przy akompaniamencie Aleksandra Nowaka, grupy „Makowskie Orły” oraz „Makowscy Muzykanci”, w setną rocznicę odzyskania niepodległości udowodniła wielką świadomość i miłość młodych do polskiej historii, muzyki i tańca. Po zakończeniu części artystycznej Krzysztof Bochnak, prezes Stowarzyszenia Miłośników Ziemi Makowskiej wręczył nagrody za najlepsze prace artystyczne nawiązujące do stulecia niepodległości Polski w konkursie „Niepodległa”. Na zakończenie pierwszego dnia obchodów 100-lecia Święta Niepodległości Polski w Makowie Podhalańskim burmistrz wręczył stypendia dla najlepszych uczniów. Iwona Staśkiewicz . Uroczystości związane z obchodami Narodowego Święta Setnej Rocznicy Odzyskania Niepodległości Polski w Makowie Podhalańskim, zostały w tym roku wzbogacone o interesujące wydarzenia o treści religijnej i patriotycznej, które miały miejsce 11.X1.2018 r. Po mszy św. za Ojczyznę, koncelebrowanej pod przewodnictwem proboszcza makowskiej parafii ks. dziekana Tadeusza Różałowskiego, rzesze makowian, z licznymi pocztami sztandarowymi organizacji i stowarzyszeń, przemaszerowały pod makowskie pomniki, gdzie składano wieńce i wiązanki kwiatów. Natomiast na makowskim rynku płk Grzegorz Stanaszek odczytał wiersz o treści patriotycznej nawiązujący do historycznej rocznicy odzyskania niepodległości Polski, a grupa rekonstrukcyjna ZP „Błyskawica” przedstawiła historyczną inscenizację rozbicia posterunku UB i wyzwolenia aresztowanych mieszkańców Podhala przez żołnierzy podziemia antykomunistycznego. Kulminacja tegorocznych obchodów miała miejsce na Starym Rynku. W tym historycznym miejscu, o godz. 12.00 odśpiewano, podobnie jak w całej Polsce, hymn państwowy i prezentowano nowe przybytki tej najstarszej części naszego miasta. Stary Rynek, uznana kolebka Makowa Podhalańskiego, dzięki wykonanym pracom (m.in. nowa nawierzchnia brukowa na placu i ulicy dojazdowej, wymiana sieci wodociągowej i wykonanie kanalizacji opadowej) został kompleksowo odnowiony. Stało się to dzięki środkom, które mieszkańcy, na czele z Marianem Rączką - zasłużonym dla Makowa społecznikiem, uzyskali za wygranie konkursu na obywatelski projekt budżetowy w 2017 r. oraz znacznemu dofinansowaniu z budżetu gminy. Całkowity koszt przedsięwzięcia wyniósł 246 924,35 złotych. Jego centrum, w którym wyrasta kilkuletnia lipa, (posadzona przez pana Mariana w miejscu spalonej wielowiekowej lipy) z kapliczką Matki Bożej z Lourdes, zostało wzbogacone o cenną tablicę informacyjną wykonaną w/g projektu artysty Wiesława Kwaka. Na tablicy umieszczono informację o Starym Rynku i chronologiczny zapis ważniejszych wydarzeń historycznych miasta od 1378 do 2018 r. (oprac. Fot.P. Woźniak Fryderyka Warty) oraz archiwalne fotografie Starego Rynku (ze zbiorów Mariana Rączki i Jana Pawlika). Obok tablicy postawiono monumentalny obelisk z herbem Makowa i napisem „Stary Rynek Młyny 1378 -2018" Te nowe nabytki na Starym Rynku są jeszcze jednym akcentem obchodzonego w tym roku 640 — lecia Makowa Podhalańskiego i stają się ważnym źródłem informacji historycznej, a także dodatkowym walorem turystycznym miasta. Przy okazji odbywającej się uroczystości, inicjator rewitalizacji tej zabytkowej kolebki miasta - Marian Rączka przekazał podziękowania wszystkim osobom, a szczególnie burmistrzowi Pawłowi Sali, za trud i pomoc dla tego cennego dzieła. Z kolei burmistrz Paweł Sala przekazał wyrazy uznania i podziękowania dla pana Mariana Rączki za podjętą pracę dla odnowy tego starego centrum miasta, przyznając mu, honorowy, tytuł kustosza Starego Rynku. Natomiast proboszcz makowskiej parafii ks. dziekan Tadeusz Różałowski udzielił kapłańskiego błogosławieństwa dla mieszkańców i osób, które przyczyniły się do odnowy i nadanie historycznej rangi tej najstarszej części Makowa Podhalańskiego. Fryderyk Warta JUSZCZYN Radość i duma towarzyszyły Polakom oczekującym na uroczystości związane ze Stuleciem Odzyskania Niepodległości. Wiele wysiłku i pracy kosztowały wszystkich przygotowania do tego niezwykłego święta. Również w naszej szkole dało się odczuć niecodzienną atmosferę. Z inicjatywy Samorządu Szkolnego wszystkie zespoły klasowe wraz z wychowawcami udekorowały w barwach narodowych swoje pomieszczenia. Biel iczerwień nakorytarzach,w oknach, nagazetkachściennych i klasowych gablotkach prezentujących ważne daty, wydarzenia, portrety sławnych Polaków stały się pięknym wyrazem naszego narodowego zaangażowania. 9-tego listopada w galowych strojach ozdobionych kotylionami włączyliśmy się do akcji „Rekord dla Niepodległej”. Po odśpiewaniu „Mazurka Dąbrowskiego” na placu przed szkołą stworzyliśmy żywą flagę i symboliczną mapę Polski. Sporym wyzwaniem dla uczniów klas VII, VIII i III gimnazjum było przedstawienie teatralne przygotowane przez p. Elżbietę Borys we współpracy z p. Izabelą Zdebską ip. Joanną Wójcik. Efektem trwających tygodniami prac było widowisko patriotyczne „Purpura” zaprezentowane w ramach gminnych obchodów Stulecia Odzyskania Niepodległości 9 listopada w Makowie Podhalańskim. Zkolei 11 i 12 listopada w przykościelnej salce starsi i młodsi mieszkańcy Juszczyna mogli świętować niepodległość, oglądając przedstawienie „Gloria victis, przygotowane na motywach noweli Elizy Orzeszkowej i „Warszawianki” Stanisława Wyspiańskiego, w reżyserii p. E. Borys. Nastrojowe widowisko zakończone pokazem polskich tańców narodowych było dla nas wyjątkową lekcją patriotyzmu, który wybrzmiał pięknem mowy ojczystej, dźwiękami polskiej muzyki i echem polskiej historii. Beata Bałos Szkoła Podstawowa w Juszczynie Biuletyn informacyjny W tym roku obchodziliśmy 100-lecie odzyskania Następnie odbyła się uroczysta Msza Święta w intencji przez Nasz kraj niepodległości. Tej wyjątkowej rocznicy Ojczyzny. przyświecały słowa jednego z Ojców Niepodległości, Po mszy zespół regionalny Kojsowiocki dał koncert — Józefa Piłsudskiego: „Dla Niepodległej. Koncertowi towarzyszyła recytacja, „Naród, który traci pamięć, w wykonaniu nauczycieli, wierszy naszych wielkich Przestaje być Narodem — staje się poetów — Juliusza Słowackiego, Cypriana Kamila Norwida Jedynie zbiorem ludzi, i Marii Konopnickiej. Czasowo zamieszkujących dane terytorium" Następnie wszyscy uczestnicy ustawili się do wspólnej W naszej miejscowości finał uroczystości miał pamiątkowej fotografii. Wypuszczono też Gołębie Pokoju, miejsce 11 listopada. Mieszkańcy Kojszówki włączyli się które okazały się wyjątkową atrakcją. do wspólnego świętowania i uczczenia tej wspaniałej Na koniec uczniowie rozdawali pamiątkowe kartki rocznicy. Ozdobili swoje domy flagami biało — czerwonymi każdemu uczestnikowi uroczystości. i tłumnie stawili się na uroczystych obchodach w dniu Wszystkim, którzy w jakikolwiek sposób przyczynili się 11 listopada 2018 roku. do uświetnienia obchodów, bardzo dziękujemy. Najpierw, przy szkole, został odśpiewany hymn państwowy. Potem przemaszerowaliśmy, w asyście Jolanta Rusin Ochotniczej Straży Pożarnej z Kojszówki, do kościoła. Przy Szkoła Podstawowa kościele pod krzyżem zostały złożone kwiaty i zapalone w Kojszówce znicze pamięci poległych w obronie Wolności i Ojczyzny. WIEPRZEC Szczęśliwie przyszło nam żyć w czasach, kiedy ojczyzna pod każdym względem zaprezentowali licznie jest wolna. Jak zapewne wszystkim wiadomo, w tym roku zgromadzonej publiczności spektakl słowno-muzyczny, obchodzimy setną rocznicę odzyskania niepodległości. który oddawał bardzo krętą i czasochłonną drogę Polaków W związku z powyższym dnia 09.11. uczestniczyliśmy do odzyskania niepodległości. W niekonwencjonalnym, nie tylko w trzeciej już Wieczornicy Patriotycznej, która lapidarnym wręcz ujęciu, opartym na kanwie swobodnej poświęcona została temu wydarzeniu, ale również w biciu rozmowy nastolatków, przybliżono wydarzenia z lat 1772- rekordu wspólnego wykonania „Mazurka Dąbrowskiego” 1918. Dzięki inscenizacji widzowie mogli przenieść się do punktualnie o godzinie 11.00. czasów kolejnych powstań, poczuć atmosferę germanizacji Sama zaś Wieczornica rozpoczęła się o godz. 17.00 i rusyfikacji oraz poznać przejawy oporu ze strony Polaków. a areną wydarzeń uczyniono szkolną salę gimnastyczną. Zaprezentowane w montażu piosenki oraz aspekt Pięknie przystrojona dodawała powadze chwili, której multimedialny w postaci okolicznościowej prezentacji byliśmy świadkami. Uczniowie perfekcyjnie przygotowani pięknie podkreślały waleczność naszych przodków. Wspólne przygotowanie obchodów tak ważnej rocznicy scaliło naszą społeczność i udowodniło jeszcze raz, iż wolność nierozerwalnie złączona z krwią i walecznością naszych przodków musimy wspólnie pielęgnować. W tym miejscu należą się też słowa głębokiego uznania i wdzięczności wszystkim, którzy byli obecni z nami październik - grudzień 2018 podczas niniejszej blisko godzinnej inscenizacji. Radosław Tempka Szkoła Podstawowa w Wieprzcu ŻARNÓWKA 9 listopada w Szkole Podstawowej im. Jana Pawła II w Żarnówce odbyła się uroczysta akademia z okazji 100 rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości. Rozpoczęciem akademii było wspólne odśpiewanie „Mazurka Dąbrowskiego. Hymn wykonano dokładnie o godzinie 11.11, w ramach akcji zorganizowanej przez Ministerstwo Edukacji Narodowej „Rekord dla Niepodległej. Uczniowie klas |-lll zatańczyli taniec patriotyczny z udziałem flag w barwach naszego kraju. Następnie wszyscy uczniowie stanęli do wspólnego zdjęcia. W kolejnej części uczniowie klas IV-VIII przygotowali przedstawienie pt.„11 listopada, 100-lecie Niepodległości” w postaci montażu słowno-muzycznego. W jego trakcie mogliśmy usłyszeć przepiękne wiersze oraz pieśni patriotyczne wyśpiewane przez naszych podopiecznych. Przedstawienie wywarło na nas duże wrażenie i skłoniło do refleksji na temat trudnych dziejów naszej Ojczyzny. Kinga Dyrcz Szkoła Podstawowa w Żarnówce Wystawa „Żarnówka 100 lat temu” została zorganizowana jako jedno z wydarzeń dla uczczenia 100 rocznicy odzyskania niepodległości. Prezentowane eksponaty udostępnili p. Czesław Lurka i p. Czesław Matyja i p. Janina Dyrda. Na wystawie udało się zgromadzić wiele przedmiotów wykorzystywanych przy obróbce drewna. Głównie strugi, wkrętaki, narzędzia bednarskie, narzędzia do wyrobu rynien. Sporą grupę stanowią przedmioty użytku codziennego. Wiele z nich wytwarzali sami gospodarze, z dostępnych materiałów, głównie z drewna. Przedmioty te pochodzą ze zbiorów p. Czesława Matyji. Pan Czesław Lurka wypożyczył nam zdjęcia i pamiątki po Janie Woźnym, który w czasie Il wojny światowej służył w 307. Dywizjonie Myśliwskim Nocnym Lwowskich Puchaczy. Zginął 12.04.1944 roku w czasie nocnego lotu nad morzem, prawdopodobnie w wyniku zestrzelenia przez myśliwiec. Lot odbywał z Janem Wisthalem. Do najcenniejszych zbiorów należą niewątpliwie odznaczenia przyznane lotnikowi za zasługi wojenne: Krzyż Walecznych i Order Wojenny Virturi Militari. Kilka zdjęć przesłano administratorom Listy Krzystka, która jest imiennym wykazem personelu Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii w okresie 1940 — 1947. P. Janina Dyrda wypożyczyła Książeczkę wojskową i zdjęcia po swoim ojcu - Józef Koczur za udział w wojnie został odznaczony medalem. W książeczce wojskowej opisano przebieg Jego służby. Dnia 24 kwietnia 1937 roku został wcielony do 5 Pułku Strzelców Podhalańskich w Przemyślu, wkrótce potem przydzielony do 2 Komp. C.K. M. na stanowisko taśmowego, a następnie do plutonu łączności. We wrześniu 1938 przeniesiony do rezerwy. W sierpniu 1939 roku zmobilizowany i przydzielony do 12 Pułku Piechoty w Wadowicach. W czasie kampanii wrześniowej walczył na odcinku Jordanów - Janów Lubelski. Dnia 24.09.1939r. zabrany do niewoli niemieckiej, 6 października zbiegł i wrócił do domu. Za udział w wojnie został odznaczony medalem. SZKOŁA PODSTAWOWA im. Jana Pawła [I w Żarnówce Biuletyn informacyjny Pa Liczymy, że wystawa będzie zachętą dla uczniów do dalszego poznawania naszej przeszłości. M. Janiewicz Szkoła Podstawowa w Żarnówce POLSKO... Polsko moja ukochana, W Twej historii wielka rana. „Wielka rana” to jest mało, W porównaniu co się stało Kiedyś na przeklętej wojnie... Teraz mogą spać spokojnie EZ wi EE. c. Ci co za Ciebie walczyli, Ci co o wolności śnili, Ci co tyle krwi wylali I za honor życie dali... Bohaterom tym dziękuję, Zato co ja teraz czuję... Mogą również być spokojni, Ci co zginęli na wojnie, Lecz nie tylko, ja też mogę. Ojczyzno, ja Ci pomogę Jak tylko będę umiała, By się zagoiła rana... Oliwia Florek DĄB PAMIECI DLA POLICJANTA W ramach Jubileuszowych obchodów 640 lat Makowa Podhalańskiego posadzono Dąb Pamięci dla czci urodzonego w Makowie Podhalańskim aspiranta Policji Państwowej Ludwika Chudzika, zamordowanego przez NKWD strzałem w tył głowy w 1940 r. w Twerze. Wydarzenie rozpoczęła msza św. koncelebrowana pod przewodnictwem proboszcza makowskiej parafii ks. dziekana Tadeusza Różałowskiego, odprawiana za polskich oficerów zamordowanych 1940 r. w Katyniu, Charkowie, Miednoje i Twerze oraz w intencji Ojczyzny. Szlachetna intencja upamiętnienia rodowitego makowianina, bohaterskiego żołnierza walk o niepodległość Polski i zasłużonego policjanta została zainicjowana i zorganizowana przez Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Makowskiej, a szczególnie jego prezesa Krzysztofa Bochnaka i wpisuje się, w realizowany od 2008 roku program:„KATYŃ...OCALIĆ OD ZAPOMNIENIA". Celem tego Programu jest uczczenie pamięci przez posadzenie 21857 Dębów Pamięci dla wszystkich polskich bohaterów; żołnierzy, policjantów, księży i innych funkcjonariuszy państwowych, którzy zostali zamordowani na„nieludzkiej ziemi”. Pamiątkowy Dąb Pamięci aspiranta policji Ludwika Chudzika został posadzony 15.09.2018 r. przy Zespole Szkół przy ulicy Wolności przez córkę policjanta Halinę Zakrzewską, przy współudziale burmistrza Makowa 8 Podhalańskiego Pawła Sali, starosty suskiego Józefa Bałosa, proboszcza ks. Tadeusza Różałowskiego, komendanta KP Policji w Suchej Beskidzkiej - młodszego inspektora Dariusza Drobnego, Krzysztofa Chudzika - (krewnego potomka Ludwika) oraz harcerzy. Pani Halina dokonała również odsłonięcia tablicy, umocowanej na kamiennym głazie z informacją o upamiętnieniu zamordowanego syna. W okolicznościowym wystąpieniu prezes SMZM Krzysztof Bochnak przypomniał losy życia i zasługi dla Ojczyzny Ludwika Chudzika, jednego z wielu bohaterskich synów Ziemi Makowskiej, którzy zostali zamordowani w Charkowie, Katyniu i w Twerze. Natomiast w krótkich przemówieniach burmistrza Makowa P. i starosty suskiego akcentowano wymowę aktu posadzenia pamiątkowego dębu dla kształtowania pamięci historycznej i krzewienia uczuć patriotycznych, szczególnie wśród dziecii młodzieży. Natomiast proboszcz ks. T. Różałowski modlitwą, błogosławieństwem i poświęceniem symbolicznego dębu i tablicy pamiątkowej, nadał wyraz szczególnej czci dla tego miejsca i dla osoby, którą upamiętnia. W czasie uroczystości odczytano listy pod adresem organizatorów i uczestników m.in. od Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji Joachima Brudzińskiego i senatora RP Andrzeja Pająka (PiS), w których przekazano podziękowania za podjęcie szlachetnego czynu, upamiętniającego aspiranta policji L. Chudzika. Odczytanie Apelu Poległych, salwa honorowa w wykonaniu kompani honorowej KW Policji z Krakowa, złożenie wiązanek kwiatów pod pamiątkową tablicą i hymn państwowy w wykonaniu orkiestry ubogaciły tę wzruszającą i wymowną uroczystość. Uzupełnieniem ceremonii posadzenia pamiątkowego dębu była wystawa przygotowana przez uczniów ZS pt: „Katyń - Ocalić od zapomnienia” w holu szkoły. Zwiedzający mogli tam zobaczyć wiele dokumentów ilustrujących tragiczny los, jaki spotkał polskich patriotów ze strony Związku Sowieckiego. Nastrój patriotyczny towarzyszył makowianom w tym dniu także podczas popołudniowego koncertu - „Nie zginęła, póki my../ w wykonaniu krakowskiego artysty Pawła Orkisza. Fryderyk Warta WIGILIA NA MAKOWSKIM RYNKU W imieniu burmistrza Pawła Sali i proboszcza makowskiej parafii ks. Tadeusza Różałowskiego zapraszamy 22 grudnia o godz. 10:00 na spotkanie wigilijne na makowskim Rynku. Niech w to sobotnie przedpołudnie zapanuje rodzinna atmosfera, w której łamiąc się opłatkiem podzielimy się swą życzliwością, składając sobie dobre życzenia, a w naszych sercach zagoszczą spokój i radość. Chętnych do pomocy przy organizacji tego wydarzenia prosimy o kontakt. Iwona Staśkiewicz MBP - Dom Kultury w Makowie Podhalańskim sui SI 2. a= 2018r. « godz. 10.00 z a + że A Biuletyn informacyjny mam —EM WIECZÓR PODZIEKOWAŃ W piątkowy wieczór 7 grudnia Burmistrz Makowa Podhalańskiego oraz Dyrekcja i pracownicy Miejskiej Biblio- teki Publicznej - Domu Kultury w Makowie Podhalańskim spotkali się w Restauracji „Zadoil” w Białce z przedsta- wicielami firm, które w 2018 roku wsparły finansowo i rzeczowo działania kulturalne i sportowe organizowane na terenie gminy Maków Podhalański. Wszystkim „Przyjaciołom Makowskiej Kultury”, którzy w szczególny sposób zaangażowali się w tę działal- ność Burmistrz Makowa Podhalańskiego wręczył pamiątkowe statuetki. Otrzymali je: *„FABIOS”S.A. z Białki « BANK SPÓŁDZIELCZY O/MAKÓW PODHALAŃSKI *„MIJAX” z Makowa Podhalańskiego »„BLACHDOM PLUS” JAN GŁUC z Makowa P. -„EKOINSTAL” z Suchej Beskidzkiej *„OGRODNIK” z Makowa Podhalańskiego » PRZEDSIĘBIORSTWO WODNO-KANALIZACYJNE „EKO — SKAWA” z Makowa P. »„REDLIFT”- z Makowa Podhalańskiego *„AGRO- ART” z Makowa Podhalańskiego »„DALIA”z Makowa Podhalańskiego » KWIACIARNIA „GARDENIA” z Makowa Podhalańskiego *„KURACJUSZ”z Suchej Beskidzkiej »„DREWBUD” z Makowa Podhalańskiego *„otoGIS” z Makowa Podhalańskiego *„SMAKOŁYK” z Makowa Podhalańskiego *„SPAR” ARKADIUSZ LISTWAN z Makowa P. *„SZKLARCZYK DESIGN” z Makowa Podhalańskiego « ANNA I HENRYK MIREK z Makowa Podhalańskiego *„LUX-MAR” z Makowa Podhalańskiego *„HAJOS” s.c. z Makowa Podhalańskiego »„BESTSELLER” z Makowa Podhalańskiego »„NORDFIT NW8.FITNESS” z Makowa Podhalańskiego »„MOTOROWEX.PL" z Makowa Podhalańskiego + KSIĘGARNIA „KUBUŚ” z Makowa Podhalańskiego » APTEKA„POD KASZTANAMI”z Makowa Podhalańskiego »„ZABIELANKA” z Białki »„KOLOROWY ZAKĄTEK - RĘKODZIEŁO” z Białki »„HAPPYFIT” z Makowa Podhalańskiego +*OCHOTNICZA STRAŻPOŻARNAMAKÓW PODHALAŃSKI + OCHOTNICZA STRAŻ POŻARNA MAKÓW DOLNY *„TUSTELA” z Makowa Podhalańskiego »„DREWEKS” z Makowa Podhalańskiego »„MAKLAMP” z Makowa Podhalańskiego - PRYWANE PRZEDSZKOLE „SŁONECZNY UŚMIECH” z Makowa Podhalańskiego »„DREWBOR” z Białki »„RIZA MODA”z Suchej Beskidzkiej «„GŁUC”z Makowa Podhalańskiego *„SAMANTA Lingerie” z Białki *„HYDRO - INSTAL" z Białki »„EKODREW” z Makowa Podhalańskiego »„TOMET”z Makowa Podhalańskiego » BIURO RACHUNKOWE - HALINA ZIELONKA z Grzechyni » MIKUT JAN STOLARSTWO I TOKARSTWO W DREWNIE z Białki » PRZEDSIĘBIORSTWO BUDOWLANE „LURKA” z Białki «„EUROOPONY” z Żarnówki » Bank PEKAO SA z Suchej Beskidzkiej »„ELITA DANCE CENTER” z Makowa Podhalańskiego «„MEBLO-WOSK”" i „AUTO-CLASIC” z Białki *„SUŻYW" sp. z 0.0. z Suchej Beskidzkiej - FH.U.„GUMIŚ” z Białki « PRACOWNIA KRAWIECKA ELŻBIETA BARTKOWSKA »SALONFRYZJERSKI"MATRIX"z Makowa Podhalańskiego *„MAXI ŁAZIENKI” z Makowa Podhalańskiego »„KRU” URSZULA DUDA *„ALFA SPORT” z Suchej Beskidzkiej - CUKIERNIA „URBAŃSCY” z Makowa Podhalańskiego - PIEKARNIA - CUKIERNIA,IGNACY POLAŃSKI”z Makowa Podhalańskiego »„ROOD-DREW”" z Białki »F-H."WODO-INSTAL" z Makowa Podhalańskiego » SALON KOSMETYCZNY „EV LASHES” z Makowa P. » suskiDlaWas.info » SUCHA24.PL » POWIATSUSKI24.PL » „MAŁOPOLSKA KRONIKA BESKIDZKA” Tegoroczne spotkanie wszystkim uczestnikom muzycznie umilił wokalista i gitarzysta Robert Wiewióra wraz z zespołem. Katarzyna Bartyzel Miejska Biblioteka Publiczna w Makowie Podhalańskim październik - grudzień 2018 GOSPONYNIE Z NASZEJ GMINY SERWOWAŁY BARANINE 18 raz gospodynie działające na terenie Powiatu Suskiego spotkały się podczas Powiatowego Konkursu Potraw Regionalnych „O Złotą Warzechę'. Lachowicka sala OSP gościła 17 listopada panie z Kół Gospodyń a także uczennice Zespołu Szkół im. W. Witosa w Suchej Beskidzkiej. Właśniewtym powiatowym wydarzeniuzadebiutowały gospodynie z naszej gminy a mianowicie ze Strażackiego Koła Gospodyń z Makowa Dolnego. Panie po raz pierwszy wzięły udział w Konkursie Potraw zorganizowanym dla tak szerokiego grona uczestniczek. Kolejnymi przedstawicielkami naszych terenów były panie z Koła Gospodyń Wiejskich „Swojska Gromada" z Juszczyna, które były już kilkukrotnie nagradzane podczas poprzednich edycji konkursu. Tegorocznym tematem przewodnim konkursu była baranina. Panie miały za zadanie przygotowanie z niej potraw konkursowych w dwóch kategoriach: potrawa typowo regionalna i współczesna potrawa oparta na tradycjach potraw regionalnych. Każda grupa częstowała także Komisję Konkursową tradycyjną nalewką. Z trudnym zadaniem oceny konkursowych specjałów zmierzyły się dwie komisje. W skład pierwszej z nich, która miała przyjemność oceniać potrawy, wchodzili: Krzysztof Kołacz - Sekretarz Powiatu Suskiego (przewodniczący komisji), Elżbieta Paradowska - nauczyciel, specjalista żywienia zbiorowego, Alicja Lenart - nauczyciel, specjalista żywienia zbiorowego oraz Władysława Kulak - plastyk, regionalista. Druga komisja, degustująca nalewki, pracowała w składzie: Andrzej Peć - etnograf (przewodniczący komisji), Dariusz Gorycki - przedstawiciel Powiatowego Zespołu Doradztwa Rolniczego w Suchej Beskidzkiej, MarcinLeśniakiewicz-przewodnikturystyczny, historyk i regionalista, Leszek Gołębski - znawca nalewek, Krzysztof Kida - znawca nalewek, prof. Tadeusz Paleczny — regionalista, kulturoznawca. Na stole przygotowanym przez Panie z Koła Gospodyń Wiejskich „Swojska Gromada" znalazło się wiele różnorodnych potraw. Wśród nich posmakować można było m. in.: pierogów z mięsem baranim i wieprzowym, sakiewekbaranich w kapuście włoskiej, żeberek jagnięcych z sosem balsamicznym z pistacjami a jako dodatek surówki z białej kapusty z marchewką i nadziewanej rolady serowej. Konkursowymi potrawami zachwycić można było nie tylko oko, ale przede wszystkim podniebienie. A były to polewka barania z miętą i pieczeń barania na dziko. Dla lepszego trawienia skosztować należało nalewki malinowej (ocenianej przez jurorów) oraz wyjątkowo aromatycznego juszczyńskiego jesiennego grzańca. Nie zabrakło także słodkości w postaci serników i królewicza. Natomiast Strażackie Koło Gospodyń z Makowa Dolnego uraczyło uczestników apetycznymi specjałami m.in.: roladą baranią, sałatką z owczym serem, kulkami zseraowczego w różnorodnych panierkach (np. w papryce, kurkumie, sezamie, szczypiorku) a także pamiętanych przez nas z dzieciństwa moskolami z masełkiem. Perełkami tego stołu były zgłoszone do konkursu: baranina w warzywach a także strażackie szaszłyki baranie. Do takich dań niezbędna była nalewka - miętówka babuni. Wśród trunków wybierać można było także spośród agrestówki, malinówki i tarninówki. Na miłośników słodyczy czekały pijane barany, piernik tęczowy, orzeszki i rogaliki drożdżowe. Wspaniały smak i ciekawy wygląd potraw przygotowanych przez nasze gospodynie sprawiły, że przyciągały one liczne grono uczestników konkursu, którzy wielokrotnie wracali próbować kolejnych rarytasów. Choć panie nie zostały docenione przez członków komisji to pochwały od innych członkiń Kół Gospodyń izaproszonych gości świadczą o ich wyjątkowości. Katarzyna Bartyzel Miejska Biblioteka Publiczna w Makowie Podhalańskim 11 „CZAS ROBOTÓW” - Andrzej Maleszka „Powieść z bestsellerowego cyklu Magiczne Drzewo. Android stworzył stalowe osy. Każdy, kogo użądlą, zmienia się w robota. Na całym świecie ludzie przeistacza- ją się w maszyny. Tylko Idalia, Alik, Budyń i mała Julka uciekają przed inwazją os. Muszą odna- leźć magiczny przedmiot, który zmieni roboty z powrotem w lu- dzi. W pościg za nimi rusza An- droid i groźny waran. Olbrzymi słoń-robot walczy w ich obronie. Opowieści Magicznego Drze- wa są podstawą znanego na świecie cyklu filmowego, uho- norowanego nagrodą Emmy - telewizyjnym Oscarem — za wyobraźnię, mądrość i humor. Andrzej Maleszka, reżyser filmowy, autor powieści i scenariuszy. Jest zdobywcą wie- lu nagród na międzynarodowych festiwalach. Jego filmy i powieści są pełne fantastycznych przygód. A jednocześnie opowiadają o ważnych sprawach” ANDRZEJ MALESZKA 4 ROBOTÓW SPOŁECZNY INSTYTUT WYDAWNICZY „ZNAK” „WŁADZA ABSOLUTNA” Z CYKLU: W KRĘGACH WŁADZY - TOM 3 - Remigiusz Mróz „Po zamachu pod sejmem Polska znalazła się na skraju anarchii. _' Konstytucja — nie przewiduje, kto powinien przejąć władzę, adowalkioniągotowesą | stanąć wszystkie siły polityczne. W sytuacji poważnego kryzysu rozpoczyna się najbardziej bezkompromisowa kampania wyborcza w historii. Tymczasem zaczynają pojawiać się dowody na to, że zamach był jedynie elementem większego spisku. Ten, kto odkryje prawdę, zdobędzie władzę absolutną..." 22 WŁADZA ABSOLUTNA REMIGIUSZ LUZY IM WYDAWNICTWO „FILIA” Zapraszamy do siedziby Miejskiej Biblioteki w Makowie Podhalańskim ul. 3 Maja 24 w poniedziałek i środę 8.00 - 17.00, we wtorek, czwartek i piątek 8.00 - 16.00 oraz w sobotę 8.00 - 13.00 a także do naszych filii: -w Białce (Zespół Szkół) - od 5 grudnia 2018 r. nastąpiła zmiana godzin otwarcia: wtorek 8.00 - 15.00, środa 8.00 - 12.00, piątek 10.00 - 15.00 - w Grzechyni (budynek wspólny ze świetlicą) od poniedziałku - piątku 14.00 - 18.00 - w Juszczynie (budynek Ochotniczej Straży Pożarnej poniżej Zespołu Szkół) - od 5 grudnia 2018 r. nastąpiła zmiana godzin otwarcia: poniedziałek 11.00 - 16.00, środa 12.30 - 16.00, czwartek 10.00 - 15.00 - w Wieprzcu od wtorku do soboty 15.00 - 19.00 - w Żarnówce (Dom Ludowy) poniedziałek, środa, czwartek 13.00 - 18.00 Zapraszamy do korzystania z katalogu on-line znajdującego się na na- szej stronie internetowej makowskakultura.naszabiblioteka.com (w lewym pane- 12 „JEDEN BŁĄD” - Anna Szafrańska „Dominika i Oliwier są parą od wielu lat. Ona wkrótce rozpocznie swoją pierwszą pracę jako na- uczycielka w liceum, on ma zostać wspólnikiem w kancelarii jej ojca. Pozornie wszystko układa się tak, jak powinno, a jednak im bliżej daty ślubu, tym częściej Dominika ma wątpliwości co do przyszło- ści związku z apodyktycznym, impulsywnym narzeczonym. Sy- tuację komplikuje fakt, że jeden z jej uczniów staje się dla niej kimś znacznie więcej, niż tylko zbun- towanym, niepokornym wycho- wankiem... „Jeden błąd” to poruszająca historia kobiety, której udało się przetrwać piekło, jakie zgotował najbliższy jej człowiek, oraz chłopaka, który za piekło uważał własne życie. Czy po tym wszystkim, co przeszli, tych dwoje będzie potrafiło otworzyć się na prawdziwą miłość?" Szafrańska 1 WYDAWNICTWO „NOVAE RES” „NANGA DREAM: OPOWIEŚĆ O TOMKU MACKIEWICZU” - Mariusz Sepioło „Historia o realizacji pasji i wielkich PEEL 1 marzeniach. Miał swoje „fazy”: A AIR. muzyka, używki, wreszcie góry. Jedna była najważniejsza, nazywa się Nanga Parbat. Chciał zdobyć ją zimą jako pierwszy. W 2017 zmie- rzyli się siódmy raz. Mówili o nim: punk, hipis, outsider. Chodził wła- snymi ścieżkami. Na wsi, gdzie się wychowywał, nauczył się, czym jest wolność. Potem szukał jej w mieście między blokami, w grupie chło- paków w kapturach. Odnalazł ją w Indiach, potem w podróżach i adrenalinie. Dom miał tam, gdzie właśnie był: w Polsce, w Irlandii, w Pakistanie, w busie, w namio- cie na stokach ośmiotysięcznika. W realizacji himalajskich celów nie wspierali go wielcy sponsorzy ani środowisko wysokogórskie. Mimo to walczył o swoje marzenia, a pomagała mu cała Polska. Tomek Mackiewicz — Czapa, Czapkins, Wegeta — był człowiekiem wymykającym się schematom. Książka o nim to nie tylko relacja z podróży po miejscach, do których trafiał. To także zapis roz- mów z tymi, którzy pojawiali się w jego życiu — na chwilę albo na dłużej, z rodziną i przyjaciółmi. Oni również, tak jak Tomek, są wyjątkowi. Jako pierwsi otrzymywali sygnały, że dzieje się z nim coś złego. Akcję ratunkową, w której brali udział wspinacze spod K2, śledziła cała Polska. Książka po raz pierwszy odsłania jej kuli- sy z perspektywy bliskich Mackiewiczowi osób” SPOŁECZNY INSTYTUT WYDAWNICZY”ZNAK” lu). Daje on możliwość wyszukania interesujących czytelnika pozycji książkowych. Można w nim także znaleźć zakupione przez nas nowości książkowe, dokonać re- zerwacji interesującej pozycji książkowej czy też przedłużyć długość wypożyczenia posiadanej książki. ZAPOWIEDŹ PŁYTY Wspólnie śpiewają, grają i prowadzi Mieszko Krzyś. PIERZGA + PROPOLIS + MIOD = MAKOWSKIE SWIETO MIODU W sobotę, 13 października, podczas Makowskiego Święta Miodu było naprawdę słodko, smacznie i zdrowo. Można było smakować najlepsze miody, od gryczanych po spadziowe, obejrzeć sprzęt pszczelarski oraz poznać sposoby tradycyjnego pozyskiwania miodu. Doświadczeni pszczelarze ujawnili kilka pszczelich sekretów, walory pierzgi i propolisu, a na scenie zaprezentowały się nasze wspaniałe baletnice i roztańczone dzieci z zajęć artystycznych. Iwona Staśkiewicz MBP - Dom Kultury w Makowie Podhalańskim Iwona Staśkiewicz MBP - Dom Kultury w Makowie Podhalańskim KEW ESHGC HLC komponują. Połączyły ich nie tylko - = cotygodniowe spotkania i próby, ale też miłość do muzyki, podróży i koncertów. To zespół Six Steps to Madness. Można do nich dołączyć. Zajęcia odbywają się w poniedziałki w Domu Ludowym w Żarnówce w godz. 16.00 - 18.00 oraz w piątki w Domu Kultury w Makowie Podhalańskim w godz. 18.00 - 20.00. Już trwają przygotowania do nagrania pierwszej płyty! Zajęcia sr JA Ń PGR UK MADNESS MAKOWSKIE DNI POEZJI „Makowskie Dni Poezji” to cykliczna impreza, zapoczątkowana 19 lattemu, która ma nacelu przybliżenie, szczególnie młodszemu pokoleniu, sylwetek i twórczości współczesnych poetów polskich. Tym razem nie wskazaliśmy tematu spotkania, wychodząc z założenia, że poezja otwarta to zdażenie, które miało ułatwić poznanie młodzieży i tego co jej w duszy gra. Uczestnicy sami wybierali poezję, która im odpowiada, co jednocześnie zmusiło ich do poszukiwań, jak interpretować wiersz od patosu i zacietrzewienia scenicznego kończąc na interpretacji - co autor miał na myśli. Każdy uczestnik przygotował po dwa utwory we własnej interpretacji. Młodzież recytowała Mickiewicza, Tuwima, Pawlikowską -— Jasnorzewską, Różewicza, Leśmiana i Kochanowskiego. Na wyróżnienie zasłużyli uczniowie ZS z Białki, jak co roku przygotowując poezję śpiewaną, tym razem Marka Grechuty, Agnieszki Osieckiej, zespołu Chłopcy z Placu Broni i wyjątkową interpretację utworów Violetty Villas pt. „Do Ciebie mamo (List do matki)” oraz Olgi Jackowskiej pt. „Krakowski spleen”. Nasz gość specjalny, Jarosław Rosiński, aktor związany m.in. z teatrami w Koszalinie, Elblągu, Płocku i Łomży trafnie zauważył pewne niedociągnięcia, jednocześnie wskazując proste drogi rozwiązania. Iwona Staśkiewicz MBP - Dom Kultury w Makowie Podhalańskim 13 ZADUSZKI ELUESOWE - PIOTR LUPI LUBERTOWICZ Kiedy nadchodzi listopadowy czas, w naszym Domu Kultury od kilku lat organizujemy zaduszki. To muzyczny wieczór wspomnień poświęcony nieżyjącym twórcom muzyki bluesowej, jazzowej, soulowej i rockowej. Tym razem zorganizowaliśmy „Zaduszki Bluesowe' Piotr LUPI Lubertowicz to najwyższy stopień bluesowego wtajemniczenia. Zapewnił wyjątkową mieszankę dobrych emocji, wyrażanych muzyką i „życiowymi” tekstami. Zaduszkowa dawka muzyki pełna pozytywnych wibracji, które nie pozwalają spokojnie usiedzieć w miejscu, i nie pozwalają tak szybko zakończyć, przez co tegoroczna impreza trwała do północy! Iwona Staśkiewicz MBP - Dom Kultury w Makowie Podhalańskim MIKOŁAJKOWY TURNIEJ TANCA To było wyjątkowe, roztańczone wydarzenie. W sali koncertowej OSP w Makowie Podhalańskim odbył się Mikołajkowy Turniej Tańca. Punktualnie o godzinie 13.00 rozpoczęły się zawody w poszczególnych kategoriach; najpierw taniec towarzyski, a po nim współczesny, nowoczesny i na koniec kategoria show. mW Na tegoroczny turniej zgłosiło się ponad 200 uczestników, nie tylko z naszego powiatu, ale także z Myślenic i Bielska - Białej, co zaowocowało intensywną pracą sędziujących Sary Dąbrosz, Weroniki Więckowskiej, Joanny Pochopień i Piotra Grzybka, choć co do oceny jurorzy byli wyjątkowo zgodni. Wszyscy startujący zostali nagrodzeni medalem, a zwycięzcy otrzymali pamiątkową tabliczkę. Oto wyniki: Taniec towarzyski D1) do 7 lat - Emilia i Tymoteusz D2) od 8 do 10 lat - Olga iFilip D3) 11 + - Tomek i Karolina Taniec współczesny A) SOLIŚCI A2) od 10 do 15 lat - Aleksandra Sala Q) ZESPOŁY C1) od 6 do 9 lat - Roses C2) od 10 do 15 lat - Closer Taniec nowoczesny A) SOLIŚCI A1) od 6 do 9 lat - Jan Szafran A2) od 10 do 15 lat - Kamil Sowa A3) od 16 do 21 lat - Katarzyna Szarlej % p! - ESY AZ B) DUETY B1) (TRIO) 6 - 13 - Little Stars B2) od 10 do 15 lat - Victoria Hajto i Aleksandra Janicka C) ZESPOŁY: C1) od 6 do 9 lat - Pink Army C2) od 10 do 15 lat - The Gingers C3) od 16 do 21 lat - Goldie Kategoria Show A) SOLIŚCI A1) od 6 do 9 lat - Julia Reczek A2) od 10 do 15 lat - Karolina Frankowska A3) od 16 do 21 lat - Adrian Płatek B) DUETY B3) od 16 do 21 lat - Aleksandra Siedlecka i Julia Senderska C) ZESPOŁY C2) od 10 do 15 lat - Vena Team Cheerleader Zachęcamy do zapoznania się z fotorelacją na stronie www.makowskakultura.pl (profil DK na FB) Iwona Staśkiewicz MBP - Dom Kultury w Makowie Podhalańskim WYWIIENDILI I SPROWADZILI Zespół Regionalny „Zbyrcok” zamknął wielką klamrą obrzędowość związaną z pasterstwem w naszym regionie. Pokazał w tym roku zarówno wypas na hali i związany z tym obrzęd „miry” jak i sprowadzenie owiec z wypasu i ich podział między gospodarzy - czyli „redyk”. Jak powiedział jeden z prowadzących — jageście je wywiedli to je i sprowodźcie. W dniach 28 - 30 września w Zawoi po raz 34 odbyła się Babiogórska Jesień. W tym roku najważniejszy obrzęd podczas tego wydarzenia w naszym regionie przypadł w udziale Zespołowi Regionalnemu „Zbyrcok” Pięknie skomponowało się to z konkursowym występem tego zespołu, który podczas Festiwalu Górali Polskich pokazywał obrzęd zatytułowany „Do miry” ukazujący codzienne życie bacy, juhasów i formę w jakiej rozliczali się wypasający z gospodarzami. Teraz na koniec sezonu mogli pokazać, jak sprowadzano owce z hal i oddawano je gospodarzom. Liczni turyści mogli oglądać zarówno podział owiec, jak i posmakować wyrobów prosto z hal. Towarzyszyła temu wszystkiemu muzyka, taniec i śpiew. Można było nacieszyć się babiogórzem wszystkimi zmysłami. Praca jaką Zespół włożył w przygotowanie się do „redyku” została nagrodzona przez oglądających brawami i wyrazami uznania. W dwa tygodnie później „Zbyrcocek” rekomendowany przez MCK „Sokół” w Nowym Sączu został ambasadorem kultury babiogórskiej podczas 34 Ogólnopolskiego Konkursu Tradycyjnego Tańca Ludowego w Rzeszowie. Nasi mali artyści pokazali tradycyjne tańce ludowe takie jak obyrtka, obyrtka podchybywana czy wściekła polka. Jak zwykle największym aplauzem ze strony publiczności cieszył hajduk. Jako zespół dziecięcy występowali poza konkursem. Niemniej występ sprawił ogromną radość wszystkim członkom,„Zbyrcocka”a nagrody jakie otrzymali były dla nich miłym zaskoczeniem. Największy zaszczyt spotkał oba zespoły czyli,Zbyrcok” i„Zbyrcocek” 16 października. Ich szef — czyli Roman Guzik podczas IV Kongresu Kultury Regionów w Nowym Sączu otrzymał honorową odznakę „Zasłużony dla Kultury Polskiej” przyznaną przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Rzeczpospolitej Polskiej. Serdecznie gratulujemy mu tego wyróżnienia, bo przez jego pracę możemy realizować swoje pasje. Natomiast w dniach 17-18 listopada odbył się 29 Konkurs Gry na Unikatowych Instrumentach Ludowych Iski Ogólmi w Jeleśni. Naszymi reprezentantami byli Jakub Guzik - skrzypce w kategorii dorosłych, Samuel Guzik - heligonka i Wojciech Jabcoń - skrzypce w kategorii dzieci i młodzieży od 13 do 18 roku życia, oraz Krzysztof Waląg - heligonka w kategorii dziecięcej. Wszyscy grali z wielkim zaangażowaniem co docenili jurorzy przyznając Jakubowi, Samuelowi i Krzysiowi pierwsze miejsce w odpowiadających im kategoriach wiekowych, natomiast Wojtek zajął miejsce trzecie. Podsumowaniem naszych pasji jest płyta z kolędami i pastorałkami zatytułowana „Kolędujmy Małemu” którą Zespół właśnie wydał. Mamy nadzieję, że umili czas Świąt Bożego Narodzenia zarówno gościom jak i nam samym. Dorota Stasik Stowarzyszenie „Nowy Juszczyn” SPEŁNIONE WRÓŻBY O tym, że w naszych najmłodszych koleżankach i kolegach z zespołu „Mała Polana Makowska” pokładamy wielkie nadzieje i „wróżymy” im wspaniałą, artystyczną przyszłość pisałem niedawno. Teraz te wróżby się spełniają. W dniu 18 listopada w Milówce odbył się Konkurs Gry na Unikatowych Instrumentach Ludowych. W konkursie wzięła udział reprezentacja naszego zespołu: Mateusz Mętel — solista heligonista, kapela „Małej Polany Makowskiej” w składzie: Alessandra Łyga, Gabriela Łyga, Marta Mętel, Mateusz Mętel, Natalia Stopka, Nadia Studzińska, Julia Porębska i Wojciech Bisaga. W kategorii solistów instrumentalistów wystąpił opiekun grupy Pan Aleksander Nowak. Zarówno solista Mateusz Mętel jak i Kapela „wygrali” sobie wyróżnienia, natomiast Pan Aleksander Nowak zajął Ill miejsce. Gratulujemy! Końcówka listopada to okres zabaw i wróżb andrzejkowych, nasze dzieciaki chcą znać swoją przyszłość i dobrze się bawić. Spotkaliśmy się na próbie „specjalnej” na której wyjątkowo nikt z naszych polanowiczów nie męczył się nauką nowych kroków, melodii i tańców, a my wspólnie z rodzicami, postaraliśmy się zapewnić im miłą zabawę, wróżby „cyganki lanie wosku i kilka innych niespodzianek. Przed nami okres kolędniczy i kolejne konkursy, na których, mam nadzieję spełnią się wszystkie dobre „wróżby andrzejkowe" Zbigniew Kowalski MBP - Dom Kultury w Makowie Podhalańskim CRA TERENOWA „SZLAKIEM LECIONÓW JÓZEFA PIŁSUDSKIEGO” We wtorek 9 października uczniowie Szkoły Podstawowej w Żarnówce wzięli udział w grze terenowej „Szlakiem Legionów Józefa Piłsudskiego”. Trasa wiodła od szkoły do Pomnika Konfederatów na Zwalisku. Grą, przygotowaną przez uczniów klasy ósmej chcieliśmy uczcić stulecie niepodległości, uporządkować teren wokół Pomnika i przypomnieć historię jego powstania. W marszu wspierali nas starszy strzelec Karol Jasek i starszy strzelec Jakub Spyrka z Jednostki Strzeleckiej 2004 im. S. por. Eligii Leopoldyny Staweckiej z Oświęcimia. Jednostka ta, jak zapisano w folderze informacyjnym „... przygotowuje młodzież do pełnienia służby wojskowej oraz do realizacji różnych zadań, mających wpływ na bezpieczeństwo narodowe. Ponadto Stowarzyszenie 16 zajmuje się oprawą uroczystości religijnych i państwowych w ceremoniale wojskowym oraz zabezpieczeniem imprez w zakresie medycznym i kierowania ruchu”. Na początku uczniowie wzięli udział w krótkim kursie udzielania pierwszej pomocy, bandażowania oraz wysłuchali instrukcji dotyczącej bezpiecznego posługiwania się bronią. Była to oczywiście broń gumowa, przeznaczona specjalnie do tego typu szkoleń. Później grupami wyruszyliśmy na Zwalisko. Na trasie wyznaczono kilka punktów kontrolnych. Zadaniem uczestników było odnotowanie uczestnictwa w każdym z wymienionych etapów i wykonanie poleceń. Były to następujące zadania: rozwiązanie krzyżówki, zaśpiewanie piosenki legionowej, zdobycie materiałów informacyjnych o pobycie Józefa Piłsudskiego na terenie naszego powiatu, o historii Żarnówki. Dodatkowo każda klasa musiała zebrać pięć rodzajów ziół i ułożyć słowa do melodii dowolnie wybranej piosenki legionowej. W drodze powrotnej ósmoklasiści wspierani przez strzelców wzięli do niewoli wszystkich uczestników gry. Rodzice i nauczyciele zostali związani i doprowadzeni na łączkę zwaną Kapuściskami. Tam, po wcześniejszym wykupieniu się z niewoli był czas na ognisko, grę w piłkę. W ramach poczęstunku serwowano grochówkę, ugotowaną przez p. Włodzimierza Maciejowskigo, prawdziwego eksperta w tej dziedzinie. Piękna, słoneczna pogoda, las w kolorach złotej jesieni były dodatkową atrakcją naszej imprezy. Mamy nadzieję, że dzieci i rodzice bawili się dobrze i zapraszamy na kolejną grę terenową w przyszłym roku. M. Janiewicz Szkoła Podstawowa w Żarnówce KOCHASZ DZIECI - NIE PAL ŚMIECI NA MAŁOPOLSKA IPA W ZDROWEJ ATMOSFERZE NIEME Tak można podsumować akcje prowadzone wśród najmłodszych wychowanków naszych szkół, które odbywały się w związku z otrzymaniem przez oddziały przedszkolne w Szkołach Podstawowych Gminy Maków Podhalański oraz Gminne Przedszkole Samorządowe w Makowie Podhalańskim w ramach projektu Urzędu Marszałkowskiego noszącego nazwę „Wdrażanie Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego — Małopolska w zdrowej atmosferze” współfinansowanego ze środków Programu LIFE Unii Europejskiej po jednym oczyszczaczu powietrza. W związku z tym w każdej z placówek przeprowadzono szereg akcji promocyjnych. Miały na celu uświadamianie odbiorcom jakie zagrożenia sami wytwarzamy niszcząc czyste powietrze. Do konkursów, prezentacji ihappeningów włączali się rodzice. Wydarzenia budziły bardzo duże zainteresowanie. Dzieci w formie zabawy i prostych eksperymentów utrwalały wcześniej zdobyte wiadomości. Zaskakująco trafne były wnioski maluchów m.in. niepalenie śmieci w piecach, zmiany pieców tzw. „kopciuchów” na piece zasilane gazem, eliminowania zanieczyszczeń środowiska przez samochody, prowadzenia właściwej segregacji śmieci, recykling, pielęgnacja i hodowanie roślin w pomieszczeniach, w których przebywamy, jak powinien wyglądać ekologiczny dom. Wszystkie działania zorganizowane w szkołach są świadectwem zaangażowania najmłodszych mieszkańców gminy w propagowanie tak istotnych ideałów. Mamy nadzieję, że nie jest to kilkudniowa akcja, ale trwały wzrost świadomości, zmiana nawyków, która dotrze do wszystkich mieszkańców Gminy. UM A tak akcja przebiegała w niektórych szkołach: 17 * Biuletyn informacyjny mo LUBISZ ZA Pod hasłem „Lubisz dzieci? Nie pal śmieci!” odbyła się akcja edukacyjna związana z przekazaniem przez Marszałka Województwa Małopolskiego dla oddziału przedszkolnego w Szkole Podstawowej w Grzechyni oczyszczacza powietrza w ramach realizacji projektu zintegrowanego LIFE pn. „Wdrażanie Programu ochrony powietrza dla woj. Małopolskiego — Małopolska w zdrowej atmosferze” współfinansowanego ze środków Programu LIFE Unii Europejskiej. W akcję bardzo zaangażowali się rodzice wykonując wspólnie z dziećmi plakaty przedstawiające źródła zanieczyszczenia powietrza oraz sposoby walki z nimi. Prace plastyczne były wykonane z wykorzystaniem przeróżnych technik plastycznych od rysowania kredkami, malowania farbami, poprzez kolaże i wyklejanki z użyciem odpadów recyklingowych. Dzieci chętnie oglądały prace swoich kolegów i koleżanek, dzieliły się historią, jak powstawała dana praca plastyczna, wskazywały nazwy materiałów użytych do wykonania plakatów. Z wykonanych prac powstała wystawa zaprezentowana na korytarzu, którą mogli podziwiać nauczyciele, rodzice oraz uczniowie całej szkoły. Przedszkolaki przygotowały także przedstawienie pt: „Lubisz dzieci? Nie pal śmieci! 18 Zaprezentowały je w dniu 11 października 2018 r. przed panią dyrektor, nauczycielami i starszymi kolegami. Recytującwierszykiiśpiewającpiosenkizwiązaneztematem zachęcały wszystkich do dbania o czyste powietrze. Zaangażowały także publiczność do powtarzania haseł pro ekologicznych. Dzieci bardzo chętnie brały udział w każdym przedsięwzięciu. Okazało się, że mają bardzo dużą wiedzę na temat ochrony środowiska i chętnie dzielą się zdobytymi wiadomościami z innymi. Podczas wycieczek po okolicy zwracają uwagę na dymy wydobywające się zkominów, czy pochodzące ze środków transportu i wskazują problemy dotyczące zanieczyszczenia powietrza. Przedszkolaki zapoznały się z nowym urządzeniem w sali - oczyszczaczem powietrza — nazywając go pieszczotliwie „Czyścikiem'. Wiedzą, jaką ma spełniać funkcję i same zwracają uwagę na to, czy powinien zacząć pracować. Poprzez realizację zaplanowanych działań wzrosła świadomość ekologiczna dzieci i rodziców. Renata Pietraszek Szkoła Podstawowa w Juszczynie Oddział przedszkolny w Juszczynie otrzymałoczyszczacz powietrza w ramach projektu Urzędu Marszałkowskiego noszącego nazwę „Wdrażanie Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego — Małopolska w zdrowej atmosferze” współfinansowanego ze środków Programu LIFE Unii Europejskiej. Z tej okazj, w naszych grupach przedszkolnych przeprowadzono trzydniowy cykl zajęć dydaktycznych dotyczących tematyki smogu, a dokładniej: działalności człowieka przyczyniającej się do powstawania smogu, zagrożeń z tym związanych oraz sposobów pozwalających na zmniejszenie emisji smogu. Pierwszego dnia naszym dzieciom przedstawiona została bajka pt. „Smok i Smog?” Bajka miała na celu przybliżyć dzieciom historię Smoka Wawelskiego, którego z czasem zastąpił Smog. Po przeprowadzonej pogadance na temat bajki, dzieci miały okazję uczestniczyć w doświadczeniu poznawczym pt. „Jak powstaje smog?” Na koniec dnia, każde dziecko wykonało swoją książeczkę pt.„$mok czy $mog?”. W drugim dniu, każda grupa przedszkolna miała za zadanie wykonać plakat, który nawiązywał do walki ze smogiem, a także znacząco przybliżył dzieciom zagrożenia związane zjego emisją. Uczyły się nie tylko dzieci, ale również rodzice dla których przygotowano artykuł pedagogizujący pt.„Jak chronić dzieci przed smogiem?" W ostatnim dniu przedszkolaki wraz z wychowawczyniami zorganizowały na szkolnym placu happening pt. „Nie chcemy Smogu!. Zorganizowanie tego barwnego i rozśpiewanego korowodu było podsumowaniem dotychczasowych działań związanych z realizacją projektu. Przedszkolaki nauczyły się: czym jest powietrze i smog, jakie są przyczyn zanieczyszczeń, jak wpływa smog na nasze zdrowie i jak sobie z nim radzić. Kształtując postawę proekologiczną oraz wrażliwość na otaczającą przyrodę umocniono dzieci w przekonaniu jak ważne jest dla nas czyste powietrze. Tylko wtedy będziemy wszyscy mogli żyć w zdrowym i pięknym środowisku. Koordynator Akcji Aneta Stec Szkoła Podstawowaw Juszczynie Oczyszczacz powietrza został przekazany do Oddziału Przedszkolnego przy Szkole Podstawowej im. Jana Pawła II W Żarnówce przez Marszałka Województwa Małopolskiego w ramach realizacji projektu zintegrowanego LIFE pn. „Wdrażanie Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego - Małopolska w zdrowej atmosferze” współfinansowanego ze środków Programu LIFE Unii Europejskiej. W ramach w/w zadania w oddziale przedszkolnym przeczytany został list od Marszałka Województwa Małopolskiego Pana Jacka Krupy do dzieci, rodziców i nauczycieli obecnych na zajęciach. Po krótkiej pogadance nawiązującej do wcześniejszych zajęć uświadamiających dzieci o konieczności dbania o czystość powietrza, przeprowadzono warsztaty pt. "Szukamy powietrza" Cykl zabaw badawczych i doświadczeń poświęconych szukaniu powietrza (w wodzie, butelce plastikowej, torebce papierowej, baloniku), wpływowi powietrza mi.in. na wzrost roślin, na wiele zjawisk atmosferycznych i in. miał za zadanie pokazać dzieciom ważność i niezbędność czystego powietrza w tych zjawiskach fizycznych i procesach przyrodniczych. Program artystyczny w wykonaniu uczniów kl. II i Ill oraz dzieci z oddziału przedszkolnego pt. „Jedzie pociąg z daleka” oparty został o „walkę słowną” dwóch żywiołów Brudnego i Czystego powietrza. Wiersze przeplatane były ładnymi piosenkami i „pociągiem” maluchów. Historyjka obrazkowa „O kominie, który dymił, gazetki tematyczne: „Kominy” oraz „Nie pal śmieci bo tu żyją dzieci, przedstawiły wizualnie wagę problemu. Na zakończenie zajęć maluchy wykonały piękne prace plastyczne „malując powietrzem”. Mamy nadzieję, że powyższe działania wpłynęły na wzrost świadomości dzieci, ich rodziców i nauczycieli o ważności problemu, a co zatym idzie na podejmowanie mądrych, ekologicznych działań podnoszących jakość powietrza w naszym otoczeniu. Jadwiga Mędrala, Zofia Jończyk Szkoła Podstawowa w Żarnówce ODBLASKOWA SZKOŁA Akcja „Odblaskowa Szkoła” cieszyła się w Szkole Podstawowej w Juszczynie dużym zainteresowaniem. Dzieci z wielką ochotą przystępowały do działań mających na celu zwiększenie bezpieczeństwa zarówno pieszych jak i kierowców. Poznały zagrożenia w ruchu drogowym i nauczyły się im skutecznie zapobiegać. W ramach akcji uczniowie klas I - Ill naszej szkoły zostali wyposażeni w elementy odblaskowe. Dzieci chętnie je nosiły podczas późniejszych wyjść. Czują się bezpieczne i widoczne. Zorganizowany został Ogólnoszkolny Konkurs Plastyczny wdrażający do stosowania zasady ruchu drogowego. Dzieci z ogromnym zaangażowaniem wykonywały prace plastyczne dot. bezpieczeństwa. Używały różnych technik plastycznych, przez co prace były bardzo ciekawe i nieszablonowe. Po skończonej akcji zorganizowaliśmy wystawę prac na korytarzu, która ozdabiała nam szkołę i utrwalała zasady bezpieczeństwa. Na koniec akcji p. Dyrektor wybrała najładniejsze i najciekawsze prace, które były nagrodzone upominkami w postaci materiałów plastycznych. Kolejnym punktem akcji był Ogólnoszkolny Turniej Wiedzy o Bezpieczeństwie Ruchu Drogowego zorganizowany w naszej szkole 22.10.2018r. W turnieju tym brali udział reprezentanci każdej klasy z klas I-Ill. Dzieci odpowiadały na kolejne pytania i rozwiązywały drogowe zagadki. Podczas turnieju pozostali uczniowie dopingowali swoje klasy. Dzieci bardzo przeżywały swoje rywalizowanie a najważniejsze, iż podczas doskonałej zabawy zdobywały tak cenną wiedzę o bezpieczeństwie. Bardzo ciekawym wydarzeniem byławizyta policjantów z Komendy Powiatowej w Suchej Beskidzkiej. Dzieci z oddziałów przedszkolnych i klas I - Ill z wielką radością powitały Panów Policjantów, którzy odwiedzili szkołę na zaproszenie pań Wychowawczyń. Naczelnik Wydziału Prewencji i Ruchu Drogowego Komendy Powiatowej Policji w Suchej Beskidzkiej pan komisarz Grzegorz Sikora zatroszczył się o zorganizowanie całej wizyty. Goście przyjechali dwoma radiowozami, opowiedzieli o swojej odpowiedzialnej pracy, odpowiadali na wiele pytań, przypomnieli o zasadach bezpiecznej zabawy i drogi do szkoły. Dzieci z zapartym tchem oglądały przywiezione rekwizyty, a najwięcej radości sprawił im gość specjalny — Policek — policyjna maskotka. Atrakcji i niespodzianek było wiele. Dzieci dostały także prezenty: odblaski, specjalne pieczątki, naklejki i słodycze. Bardzo dziękujemy! Uczniowie mieli okazję organizować akcje promujące bezpieczeństwo pieszych i kierowców skierowanych do Seniorów inie tylko. Dzieci przygotowały własnoręcznie, na zajęciach polonistyczno — plastycznych, ulotki promujące zasady bezpieczeństwa wśród pieszych i kierowców. Ulotki te rozdawały na terenie parkingu szkolnego. Zainteresowanie akcją „Odblaskowa szkoła” było tak duże, że z ogromnym zainteresowaniem będziemy przystępować do kolejnych jej edycji. organizatorzy akcji w SP w Juszczynie: Ewa Bogdan, Halina Kaczmarczyk, Beata Pacyga, Halina Wilczek, Maria Woźny Ósmego listopada akcja „Odblaskowa szkoła” zakończona została w Szkole Podstawowej w Żarnówce. W jej ramach przeprowadzono w klasach pogadankę na temat konieczności i obowiązku noszenia odblasków, zarówno w terenie niezabudowanym jak i w najbliższej okolicy uczniów. Odblaski zamieszczone na różnych częściach ubrań i plecaków ułatwiają poruszanie się po drogach, szczególnie dla kierowców, którzy z daleka widzą pieszego i mogą odpowiednio wcześnie go ominąć na drodze. Dobrze widoczny pieszy to mniej wypadków na drodze. W szkole rozdano w klasach O - III wszystkim dzieciom różnego rodzaju odblaski. Zorganizowano też konkurs plastyczny na w/w temat. Dzieci wykonały piękne prace plastyczne zarówno w formie płaskiej jak i przestrzennej. Wykonano gazetki na których wyeksponowano prace dzieci i pokazano różne rodzaje kamizelek odblaskowych, odblasków na rękę i in. Jadwiga Mędrala, Zofia Jończyk Szkoła Podstawowa w Żarnówce ROCZNICA PONTYFIKATU Październik to miesiąc, w którym w szczególny sposób pamiętamy o św. Janie Pawle II - patronie naszej szkoły. Dnia 19 października 2018 roku obchodziliśmy w szkole 20 40-stą rocznicę wyboru kardynała Karola Wojtyły na papieża. Uroczystość rozpoczęła Pani Dyrektor od przywitania wszystkich zebranych gości oraz przemówienia nawiązującego do wartości płynących z nauk Jana Pawła II. Następnie odbyła się wieczornica, którą przygotowali uczniowie klas VI, VII i VIII pod kierunkiem p. I. Migas, p. W. Krzyściak i p. U. Porębskiej. Uczniowie przedstawili wszystkie najważniejsze momenty z życia papieża, od dzieciństwa, poprzez młodość, kapłaństwo i pontyfikat. Wspomnienia te przeplatane piosenkami papieskimi wywoływały na twarzach widzów raz uśmiech, razzadumę, smutek a nawet łzy i zmuszały do rozważań na temat sensu życia, cierpienia, modlitwy, oddania i poświęcenia się innym w myśl słów Jana Pawła II„Bogatym nie jest ten kto posiada, lecz ten, kto daje. Akademia zakończyła się akcentem śpiewanej „Barki”. Urszula Porębska Szkoła Podstawowa w Żarnówce październik - grudzień 2018 *A ——a Z KART HISTORII Z KOLEKCJONERSKIEGO KLASERA ROMANA WICIARZA Z wielką radością przyjąłem od Pani Jadwigi Sobczuk nowowydaną książkę „Pokolenia Ziemi Makowskiej', którą od razu z wielkim zainteresowaniem przeczytałem „od deski do deski”. Serdecznie gratuluję autorce, uważam że jest to najwartościowsze pod względem merytorycznym opracowanie poświęcone historii naszego miasteczka. Zachęcony przez autorkę do kontynuowania odkrywania losów znanych rodzin żyjących kiedyś i tworzących historię naszej małej Ojczyzny —- Makowa i okolic postanowiłem przybliżyć czytelnikom „Biuletynu” garść wiadomości o rodzinie Matusików, która jak uważam, jak najbardziej na to zasługuje. W mojej kolekcji zdjęć i dokumentów, poświęconych Jan Matusik *1848 +1931 historii mej rodzinnej miejscowości, którą mozolnie powiększam od lat, znajdują się materiały, które w tym artykule chciałbym zamieścić. Cała rodzina cieszyła się wielkim szacunkiem mieszkańców, nie tylko ze względu na wykonywany zawód, ale też patriotyczne wychowanie. Kwerenda jaką przeprowadziłem na cmentarzu parafialnym w Makowie doprowadziła mnie do dat narodzin i śmierci tych Matusików, którzy zostali pochowani na tutejszym cmentarzu. Nie można wykluczyć innych osób, którzy być może zostali pochowani w innych miejscowościach. Eleonora *1850 +1922 I I Helena Matusik (Foelke) (1882-1958) Maria Matusik (1880-1966) Jan Matusik ur. w Korzennej k/Nowego Sącza Kierownik Szkoły Ludowej w Makowie Maria Matusik w Makowie sm „ARE > nan” Hitman | REDY J padłiówi R Jo akaL WNE am YE I I Petronela Matusik Karol Matusik (1887-1960) (1894-1965) Jan Matusik ze swoją żoną i trzema córkami (syn Karol urodził się już w Makowie) przybyli do Makowa w 1892 roku z Krzeszowa k/Suchej, gdzie byli nauczycielami w tamtejszej szkole Ludowej. W moim posiadaniu znajduje się pismo podpisane przez Przewodniczącego Rady Szkolnej w Makowie Jana Szkolaka, w którym to piśmie w/w Rada informuje Jana Matusika o dobiegającym końca remoncie mieszkania w szkole w Rynku z ofertą podjęcia pracy na stanowisku kierownika dla niego i nauczyciela dla żony. Matusikowie przystają na oferowane warunki przyjeżdżają do Makowa i rozpoczynają pracę zamieszkując w budynku szkolnym. Nauczycielka Szkoły Ludowej Awers i Rewers koperty z korespondencją dotyczącą ofert pracy w Szkole Ludowej w Makowie skierowane do Szanownego Zarządu Szkoły Ludowej w Krzeszowie k/Suchej, data nadania 13 lipca 1892 r. Ciekawostką jest znajdująca się na rewersie koperty oryginalna zalepka stosowana już w XIX wieku przez Radę Szkolną Miejscową w Makowie. 21 s$8 "MAF" Biuletyn informacyjny m Kolorowa pocztówka z 1912 roku, po prawej budynek Szkoły Ludowej na makowskim Rynku, której kierownikiem w tym czasie był Jan Matusik. | || Prawdopodobnie Matusikowie pracowali w szkole w Rynku do czasu odzyskania przez Polskę niepodległości, następnie opuścili mieszkanie w Szkole i przeprowadzili się do kupionego domu przy dzisiejszej ulicy Słonecznej, który istnieje do dnia dzisiejszego. Dom Matusików, fotografia z lat 30-tych XX w. Dokładnie nie udało mi się ustalić kiedy Matusikowie przeszli naemeryturę. Nazamieszczonym poniżej,Zawiadomieniu Szkolnym” pochodzącym z 1916 roku widnieje podpis Jana Matusika Kierownika Szkoły (miał wtedy 68 lat). Zawiadomienie Szkolne awers i rewers z 1916 roku z podpisem kierownika Szkoły Jana Matusika. 22 Prawdopodobnie najmłodszym dzieckiem Eleonory i Jana był Karol (1894-1965) absolwent wadowickiego Gimnazjum i Liceum im. Sobieskiego w Krakowie. W 1914 roku został wcielony do c.k. armii austriackiej (56 Pułk Piechoty wadowicki). Karol Matusik żołnierz 45 Pułku Strzelców Kresowych. Po ukończeniu Szkoły oficerskiej w Opawie, służył na frontach wschodnim i południowym, a następnie na froncie zachodnim pod Isonzo, gdzie dostał się do niewoli włoskiej. W 1918 roku po utworzeniu Armii Polskiej Generała Józefa Hallera we Francji wstąpił ochotniczo do tworzącej się Armii Polskiej. W stopniu podporucznika zostaje wcielony do 45 Pułku Strzelców Kresowych. Uczestnik walk w wojnie polsko-bolszewickiej 1920 roku, odznaczony krzyżem Walecznych i innymi. Od odzyskania przez Polskę niepodległości do roku 1935 nieprzerwanie służy w Wojsku Polskim ostatnio jako Dowódca kompani w 6 Pułku Strzelców Podhalańskich w Samborze. Zdemobilizowany uczestniczy czynnie w życiu miasta Makowa jako Radny. We wrześniu 1939 roku zgłasza się ochotniczo do wojska i uczestniczy w wojnie obronnej, dostaje się do niewoli niemieckiej i przebywa w Oflagu VI E w Dorsten a po zakończeniu II Wojny światowej powraca do Polski i zamieszkuje w domu rodzinnym. Roman Wiciarz — kolekcjoner, Grudzień 2018 Do zaawansowanego zbioru zdecydowanie kupię wszelkie dokumenty związane z historią Makowa. Tel: 668166237 PRZEGLĄD PRASY SPRZED LAT Prawda" nr 6 z 15.02.1897r. Z Makowa. Staraniem nauczycieli miejscowej szkoły ludowej odgrywane były w miesiącu styczniu co niedziela „Jasełka” w sali Stowarzyszenia „Wzajemna Pomoc” w Makowie, z których dochód w kwocie 108 złr. 69 ct., po opędzeniu kosztów urządzenia, na odzież dla ubogich dzieci szkolnych przeznaczone zostanie. Protektorem „Jasełek” był nasz Przewielebny Ks. Dziekan K.Harsche, który na ten cel ofiarował materyał na urządzenie sceny i wiele ze swoich funduszów dołożył, a każde przedstawienie swoją obecnością zaszczycał. Stowarzyszenie Pożyczkowe „Wzajemna pomoc” także przyszło chętnie z pomocą, odstąpiwszy na „Jasełka” trzy sale z oświetleniem, opałem i obsługą. Nauczycielstwo mimo mozolnej pracy w szkole, poświęciło wolne od nauki chwile dla wyuczenia, przypadających na nie ról. Dzieci grały nadspodziewanie dobrze, a pięknem odśpiewaniem kolend na głosy zachwycały słuchaczy, zwabiając coraz więcej chętnych widzów z miasteczka i okolicy. Za co tak Przewielebnemu Ks. Dziekanowi, jako szczególniejszemu protektorowi szkoły i prawdziwemu opiekunowi biednych dzieci, jak W.P. Drowi Uchaczowi, prezesowi i PP. Dyrektorom Stowarzyszenia pożyczkowego, jak niemniej WP. Aptekarzowej jako kasyerce, paniom nauczycielkom i panom nauczycielom, a także i Szan. Publiczności, które w przedstawieniu,Jasełek”"chętnie udział wzięła, my niżej podpisani serdeczne „Bóg zapłać” składamy. Maków, dnia 2 lutego 1897 roku. Kawa burmistrz, Antoni Wciślak asesor, Józef Kosman Prawda" nr 21 z 24.11.1900r. Z Makowa piszą do nas. 13.11.1900: Cieszyliśmy się tutaj, że gmina nabędzie dom murowany na użytek gminny lub Kółka Rolniczego, bo się nadarzyła dobra sposobność. W.K. i jego siostra sprzedawali właśnie dom i pragnęli, by się dostał w ręce chrześcijańskie. Tymczasem nasz burmistrz nie wniósł tej sprawy na radę gminną, ale sam na siebie nibyto ten dom kupował. | cóż się pokazało? Oto, że trzymał z żydem spółkę, za żydowskie pieniądze dom kupił i zaraz go też żydowi odstąpił. Tak nas wszystkich wywiódł w pole. Prosimy Sz. Redakcyę o umieszczenie tego w „Prawdzie' Kilku obywateli. Przyp. Red. A czemuż takiego obraliście sobie burmistrza, który was żydom zaprzedaje? 23 24 Biuletyn informacyjny „Ekspres Wieczorny Ilustrowany” nr 219 z 09.08.1934r. Sufit oberwał się w rozlewni piwa. Katastrofa budowlana w Makowie Podhalańskim. Maków Podh., 9 sierpnia. W Makowie Podhalańskim wydarzyła się onegdaj katastrofa budowlana. Runął rozmoczony na skutek długotrwałych dreszczów sufit w rozlewni piwa Brandta. Podczas katastrofy znajdował się w rozlewni jej kierownik, który cudem uszedł śmierci. Rumowisko zwaliło się na złożone w rozlewni 600 flaszek piwa. Właściciel rozlewni przejął się wiadomością o katastrofie i dostał ataku serca. „Robotnik” nr 310 z 30.08.1934r. Powódź z oberwanej chmury w Makowie Podhalańskim. Skutkiem oberwania się chmury w Makowie Podhalańskim w pow. Wadowickim wezbrała woda w „Księżym Potoku” przepływającym przez Maków i zalała wszystkie ulice w mieście. Wszystkie mostki na Potoku zostały zerwane, budynki zaś częściowo uszkodzone. Woda na Skawie podniosła się znacznie, jednak z koryta dotychczas nie wystąpiła. Miejscowościom położonym nad Skawą nie grozi zatem niebezpieczeństwo powodzi. „Orędownik” nr 4 z 6.01.1937r. Maków Podhalański. 4.1. – Podczas zabawy sylwestrowej, urządzonej przez Związek Strzelecki i Zw. Rezerwistów w Makowie Podhalańskim, wybuchł o g. 2.30 pożar, spowodowany nadmiernym ogrzaniem pieca w Sali Ochotniczej Straży Pożarnej „Sokół”. Zapaliła się ściana. Wśród uczestników wesołej zabawy powstała panika. Odważniejsi rzucili się do gaszenia pożaru, zwłaszcza, że byli na zabawie i Strażacy. Jan Pawlik, listopad 2018r. Materiały z dawnej prasy o Makowie wyszukała p. Maria Polak z Makowa Dolnego. MAKOWIANIE I PARAFIANIE POD STALINGRADEM W czerwcu 1941 roku Gmina makowska dostała polecenie wyznaczenia koni na forszpan. Nie wiem ile z naszej gminy miało być tych koni wyznaczonych, ale z samego Makowa co najmniej 10 par. Każdy gospodarz miał prawo dobrać dowolnie do pary konia innego gospodarza, z którym się umówił. Jeden z gospodarzy był związany dać wóz w dobrym stanie. Ponieważ szwagier ojca - Orendarz z Żarnówki też miał dać konia to umówili się, że nasze konie będą tworzyły parę. Był tylko problem kto zostanie woźnicą. W naszym domu był służący Józef Kocajda z Harbutowic. Był to bardzo dobry człowiek, przez wszystkich bardzo lubiany, miał około 40 lat. Właśnie Józef wyraził zgodę, aby jechać na forszpan. Na wyjazd trzeba było zabrać prowiant na trzy dni, zarówno dla woźnicy jaki i dla koni. Każdy dający konia nie był powiadomiony na jak długo on będzie potrzebny. Wszyscy przypuszczali, że skoro zapas żywności zaplanowano na trzy dni, to powrót nastąpi po ich upływie. Nikt wtedy nie myślał, że pojadą do Rosji i nigdy nie wrócą. Gospodarze oddający konie mieli trzy dni na przygotwanie do wyjazdu. W wyznaczonym dniu, w połowie czerwca 1941 roku, o 8.00 rano mieli stawić się na Rynku. Mój ojciec, jak i inni gospodarze oddający konie przeczuwali, że konie i furmanów czeka daleka droga i pewnie pojadą na front. Już wtedy było prawie pewne, że Niemcy uderzą na Rosję, bo widać było wiele transportów kolejowych jadących na wschód. Kiedy już wszyscy ustawili się na Rynku Niemcy zrobili przegląd, przeprowadzili ewidencję i cała kolumna ruszyła do Nowego Targu. W kolumnie było ponad 30 wozów zaprzężonych w parę koni. Nasz służący Józek odjeżdżając mówił, że chyba na długo jedzie i nie wiadomo czy wróci. Bardzo nam wszystkim w rodzinie było go żal. Zawsze był dla nas dobry i bardzo pracowity. Jak odjeżdżał to wszyscy płakaliśmy. Już nigdy nie zobaczyliśmy ani Józefa ani konia. Wieczorem cała nasza rodzina modliła się o jego powrót. W Nowym Targu zebrane zostały furmanki nie tylko z naszej gminy, ale z całego powiatu. Okazało się, że później wszyscy zostali skierowani do Sanoka. Tam była koncentracja wszystkich powozów. Każdy woźnica został umundurowany w niemiecki mundur polowy. Zostali przydzieleni po jednym powozie do każdej kompanii liniowej. Od tego czasu podlegali dowódcy kompanii i wyżywienie dla woźnicy było takie samo jak dla żołnierzy niemieckich. Niemcy uderzyli na Związek Radziecki w czerwcu 1941 roku. Z początku szybko posuwali się w głąb kraju. Zadanie woźniców polegało na tym, że do pierwszej linii frontu dostarczali amunicję i żywność. Z początku Niemcy nie ponosili dużych strat. Brali bardzo dużo Rosjan do niewoli, tak że brakowało dla nich wyżywienia. Czasem przez kilka dni jeńcy nie dostawali posiłków. Jak koń został zabity to dawali go jeńcom do jedzenia. Nasz Józef trzymał się blisko z innymi Makowianami m.in. z Antkiem Kotoniem, który powoził swoim koniem i Franciszka Wilka. Antek jako jedyny wrócił z Makowian, po tym, jak Niemcy cofali się z Rosji do Polski. Od niego dowiedziałem się co tam przeszli i jak zginął nasz służący. Opowiedział mi, że najpierw byli pod Moskwą a potem pod Stalingradem. Nie chciał mi wiele opowiadać jedynie to, że przeżył prawdziwe piekło. Żołnierze tak z jednej, jak i z drugiej strony masowo ginęli. Życie traciły także konie, więc wozów było coraz mniej. Pewnego dnia podwozili na linię frontu amunicję pod obstrzałem artylerii rosyjskiej a było to pod Stalingradem. W kolumnie jechał nasz służący Józek. Niedaleko od nich wybuchły pociski, które ciężko poraniły Józefa i konie. Antek widząc co się stało, przy pomocy innego kolegi, przenieśli rannego i zostawili pod sosną. Konie też były ciężko poranione. Antek nie mógł Józkowi zrobić opatrunku, bo ich dowódca ponaglał do dalszej jazdy. Na odchodnym prosił, że gdyby udało mu się wrócić do Makowa, to żeby nas pozdrowił od niego. Parę dni po tym jak Antek zostawił Józka też stracił konie i został ranny jak też wielu jego kompanów. Na pobojowisku nie można było skompletować zaprzęgów z końmi. Wszystkich rannych, w tym Niemców zabrano na tyły. Antka również. Mówił, że dzięki temu że został ranny przeżył, bo zanim Rosjanie okrążyli Niemców pod Stalingradem to zdążyli się wycofać. Było to jeszcze przed nadejściem wielkich mrozów. Codziennie śmierć zaglądała im w oczy i codziennie byli zabici i ranni. Wiedział, że pewnego dnia zginie i nawet nie marzył o tym, żeby wrócić w swoje strony do Polski. Na froncie wszyscy woźnice byli traktowani przez Niemców na równi z ich żołnierzami. Jedzenie jedli z tej samej kuchni i nigdy głodu nie zaznali. Antek Kotoń wrócił do domu do Makowa końcem 1943 roku w niemieckim mundurze. Nie miał innego ubrania 25 październik - grudzień 2018 PARTYZANCI SUŁKOWIC, HARBUTOWIC I IZDEBNIKA W czasie okupacji partyzanci z Sukowic i Harbutowic wsławili się swoją dzielnością na całą okolicę. Bali się ich nie tylko Niemcy, ale również ci, co mieli coś na sumieniu. Przed wojną byli oni zbójami. Wtedy, jak i w czasie okupacji wszyscy handlarze zarówno towarami jak i zwierzętami z Krakowa przejeżdżali furmankami przez Sułkowice, Harbutowice, Budzów i Makowską Górę do Makowa i Zembrzyc. Nie raz mój ojciec opowiadał, że każdy kto przejeżdżał przez Harbutowską Górę musiał się okupić. Gdy stawiał opór to był pobity i okradziony. Bardzo dużo jeździło wówczas furmanek konnych do Krakowa głównie po jarzyny i inne towary. Mój ojciec handlował końmi i często jeździł tą trasą. Był przez wiele osób znany, więc nie miał z nimi zatargu. Od czasu do czasu też dawał im okup. O ich zbójeckim zachowaniu sam się kiedyś przekonałem. Był listopad roku 1945. Z Kalwarii do domu przyjechałem wieczorem. Była sobota. Jak tylko zjawiłem się w domu ojciec powiedział mi, że w nocy pojadę koniem na odpust do Sułkowic z Wandą Klimalową. Drugiego konia do pary da Stanisław Świstek, który też pojedzie. Wanda Klimalowa miała duży kram z wyrobami cukierniczymi. Handlowała na jarmarkach i odpustach. Była znana w całej okolicy i lubiana zwłaszcza przez dzieci. Tym, które nie miały pieniędzy dawała za darmo cukierki. Ojcu próbowałem się wymówić, bo nie miałem ochoty jechać, ale mi się nie udało. Byłem zmęczony po całym tygodniu, 3 noce prawie nie spałem. Około północy Świstek zjawił się z koniem i pojechaliśmy pod dom Klimalowej. Czekała już na nas ze skrzyniami wypełnionymi towarem. Po ich załadowaniu na furmankę ruszyliśmy w stronę Makowskiej Góry. Było zimno i zanosiło się na deszcz. Wspinając się na Makowską Górę szliśmy obok wozu, aby koniom było lżej. Pani Wanda siedziała na wozie, a ponieważ była dość tęga, sprawiała dodatkowy ciężar. Na szczycie powiedziałem Świstkowi, że najgorsza droga dopiero przed nami. Znam ją, bo nieraz chodziłem tą trasą do Kalwarii na nogach. W środku lasu budzowskiego, jak zjedzie się stromo w dół, droga jest wprawdzie pozioma, ale na długości 100 m bagnista i trudna do pokonania nawet parą koni. Kiedy padał deszcz konie grzęzły po kolana w bagnie. Ominąć tego krótkiego odcinka drogi nie można, bo po obu jej stronach rośnie gęsty las. Poprosiliśmy Wandę, by zeszła z wozu, ale się nie zgodziła. Z trudem przejechaliśmy ten bagnisty kawałek drogi. Konie były mocno przemęczone, więc zrobiliśmy odpoczynek i daliśmy koniom jeść. Nad ranem dojechaliśmy na miejsce. Pomogliśmy złożyć skrzynie z towarem i ustawić kram. Ludzi i dzieci na odpuście było dużo. Wanda była zadowolona, gdyż jej kram był cały czas oblegany przez dorosłych i dzieci. Wciąż im powtarzała: „Moje dzieciątka cukiereczki są bardzo dobre”. Dzień o tej porze roku był krótki, więc minął szybko. Kłopoty zaczęły się wieczorem kiedy ładowaliśmy na wóz skrzynie z towarem. Zza domów wyszło kilkoro ludzi z bronią. Wtedy też zauważyłem, że wśród nich jest Franek Radoń. Był on moim bardzo dobrym kolegą z klasy ze Szkoły Stolarskiej w Kalwarii. Wiedziałem, że w czasie okupacji należał do partyzantki w Sułkowicach. Franek mieszkał w Izdebniku. Do szkoły w Kalwarii dojeżdżał na rowerze. W tym czasie jak rozmawiałem z Frankiem zza domów wyszło może 15 partyzantów z bronią. Natomiast Franek jej nie posiadał. Wszyscy kramarze mieli już spakowany towar. Klimalowej partyzanci rozkazali żeby otwarła skrzynie. Ona najpierw spokojnie odpowiedziała, a potem zaczęła krzyczeć, że nie będzie otwierać i towaru im nie da. To ich rozgniewało i powiedzieli, że teraz to zabiorą wszystkie rzeczy razem z końmi i wozem. Wsiedli na furmankę i wyrwali Świstkowi z rąk lejce. Wanda krzyczała, Świstek rozpaczał. Franek Radoń stał obok mnie, więc zacząłem go prosić żeby mnie ratował, bo jak wrócę do domu bez konia to mnie ojciec zabije. Franek pobiegł do jednego z domów i wrócił z dowódcą partyzantów. Prosiliśmy go by nie zabierał wozu z końmi. Franek tłumaczył mu, że jestem jego kolegą ze Szkoły Stolarskiej w Kalwarii. Dowódca po wysłuchaniu nas krzyknął na partyzantów żeby stawili się na zbiórce przed domami. Oni szybko zeskoczyli z wozu i pobiegli na wskazane miejsce. Nam dowódca kazał szybko odjechać. Podziękowałem i szybko ruszyliśmy w powrotną drogę. Wandzie powiedziałem, że mogła otworzyć skrzynie i dać im trochę towaru, bo oni by i tak zapłacili. Bez zgody dowódcy nie zabraliby towaru i koni. Jadąc przez Harbutowicką Górę nie napotkaliśmy innych partyzantów i dotarliśmy do Budzowa. Teraz przed nami był bardzo trudny odcinek drogi do góry przez las. W jego środku był ten bagnisty odcinek drogi. Kiedy już do niego dotarliśmy Świstek zarządził przerwę na odpoczynek i na karmienie koni. Wandzie powiedział, że musi przejść ten kawałek na piechotę, na co niechętnie się zgodziła. Przerwa trwała około godziny. Staliśmy pod drzewami, bo siąpił deszcz. Wanda coś zjadła a my nie mieliśmy nic do jedzenia. Byliśmy bardzo głodni, ale pomogła nam myśl, że jesteśmy już blisko domu. Było już chyba po północy jak ruszyliśmy w dalszą drogę. Pokonanie tego krótkiego, bagnistego odcinka trwało kilka godzin. Później, po kolejnym odpoczynku koni, Wanda wsiadła na furmankę i ruszyliśmy stromo do góry, bardzo wyboistą drogą, w stronę Makowskiej Góry. Po wyjeździe z lasu droga była już łagodna do samych domów. Gdy z góry zjeżdżaliśmy już do Makowa Świstek siedział na wozie a ja szedłem obok i hamowałem przednie koła tzw. szlajfą. Tak dojechaliśmy do domu Wandy, która mieszkała przy głównej ulicy. Po i do końca wojny w nim chodził, w czapce polowej bez oznak. Nikt w Makowie nie miał mu tego za złe. Wrócił bez koni i wozu. Spośród tych co pojechali na forszpan, oprócz Antka, wrócił tylko jeden pan z Żarnówki. Antek przywiózł z Rosji płaszcz rosyjskiego oficera. Był wełniany, koloru popielatego. Dał mi ten płaszcz za darmo. Kiedy przyniosłem go do domu, mama oglądnęła go i powiedziała, że płaszcz nie jest zniszczony i można z niego uszyć kurtkę dla mnie. I tak też się stało. Tylko wuj Orendarz uszył kurtkę tylko nie dla mnie, ale dla mojego brata Kazka, który chodził w niej w zimie przez parę lat. Antek nie był żonaty, mieszkał z siostrą. Po powrocie z Rosji po niedługim czasie kupił konia i biednym gospodarzom co nie mieli konia obrabiał pola i nigdy nie pytał o zapłatę. Był powszechnie lubiany przez wszystkich. Józef Miehle wyładowaniu skrzyń Świstek powiedział, że wiele razy z nią jeździł na odpusty, ale po ostatnich wydarzeniach więcej już nie pojedzie. Ja też mu przytaknąłem. Wanda podziękowała mi za uratowanie towaru. Powiedziałem, że to była jej wina, nie musiała krzyczeć na partyzantów, że są bandytami i Świstek to potwierdził. Świstek miał gospodarstwo na Bujarówce, niedaleko od naszego domu. Na drodze Świstek odpiął swojego konia i poszedł do siebie a ja pojechałem dalej. Już się rozwidniało jak dotarłem do domu. Najpierw z radością przywitał mnie piesek Łysiek a potem wyszła mama i zaraz oznajmiła, że ojciec się złości, bo tak długo mnie nie ma. Poszedłem zaprowadzić konia do stajni. Ojciec widząc że wróciłem zrobił mi wielką awanturę. Aż się popłakałem, ale mu nie powiedziałem jakie zajście mieliśmy zpartyzantami. Wspomniałem tylko, że przez bagno w lesie budzowskim ciężko było przejechać. Mama przygotowała mi jedzenie i plecak zżywnością na cały tydzień do Kalwarii. Zdążyłem się umyć itrochę zjeść. O godzinie 6.00 rano był pociąg do Krakowa, więc musiałem się śpieszyć żeby na niego zdążyć. Zawsze w poniedziałki od 8.00 rano mieliśmy w szkole przedmioty zawodowe z prof. Drożdżem i musiałem być na lekcjach. Tak zakończył się jeszcze jeden z trudnych dni w moim życiu. W szkole cały tydzień był pracowity a w sobotę, jak zwykle, pojechałem do domu. Zaraz po przybyciu ojciec zaczął mnie wypytywać o zajście z partyzantami, skąd ja z nimi się znam i dlaczego nic mu po powrocie nie powiedziałem. Wszystkiego dowiedział się od Świstka i Wandy. Odpowiedziałem mu, żeby dziękował Bogu, że nie stracił konia i wozu. I że ja już nigdy na odpust z Wandą nie pojadę. Świstek i Wanda do końca życia o tym wydarzeniu opowiadali i to wielu ludziom, a mnie przy tym chwalili za uratowanie. W ciągu dalszych lat sporo partyzantów poznałem i byliśmy serdecznymi kolegami. Wielu z nich zginęło w walce z UB-owcami, wojskami KBW, w komunistycznych więzieniach. Nieliczni przeżyli. Ostatnim, z którym utrzymywałem kontakt był podpułkownik Franciszek Oremus z Izdebnika, który był prezesem Wojewódzkiego Zarządu Światowego Stowarzyszenia Żołnierzy Armii Krajowej i Więźniów Politycznych w Krakowie. Jego pogrzeb odbył się w sierpniu 2016 roku w lzdebniku. Mowę pożegnalną wygłosił Prezes Zarządu Głównego Stowarzyszenia w Warszawie oraz przedstawiciel władz wojewódzkich z Krakowa. Był on wielce zasłużony dla całego województwa, a nawet kraju. Dzisiaj o tych bohaterach - partyzantach niewiele się mówi. A zdrajcy i rodzimi mordercy komunistyczni uszli bezkarnie, będąc jeszcze pod opieką demokracji, stali się bogatymi ludźmi w Polsce. Józef Miehle SZLAKIEM JANA PAWŁA II Młodzież naszej szkoły uczestniczyła w wycieczce do Wadowic „Szlakiem Jana Pawła II', która była nagrodą za zwycięstwo w konkursie„Mistrzowie Matlandii"w kategorii klas siódmych organizowanym przez GWO. Głównym celem naszej wycieczki było pogłębienie wiedzy na temat biografii Papieża Jana Pawła ll, a także rozbudzenie zainteresowań związanych z własnym regionem. Odwiedziliśmy te miejsca, które w sposób szczególny związane są z Jego osobą, o których On sam często wspominał i podkreślał rolę jaką odegrały w Jego życiu. Wędrówkę śladami Ojca Św. po Wadowicach rozpoczęliśmy od uroczego Rynku. Zwiedzaliśmy dom, w którym Karol Wojtyła przyszedł na świat, spędził dzieciństwo i młodość aż do zdania matury w 1938r. Zgromadzone tutaj osobiste pamiątki, fotografie, dokumenty np. świadectwa szkolne pozwoliły nam lepiej poznać Ojca św. jako człowieka, Jego młodzieńcze zainteresowania. Uzmysłowiliśmy sobie jak wielkie znaczenie w kształtowaniu Jego osobowości odgrywała religia i nauka. Pobyt w Bazylice Ofiarowania N.M.P. pozwolił nam na chwile zadumy, szczególnie przy chrzcielnicy, gdzie ponad 82 lata temu został ochrzczony Jan Paweł II. Spacerując po Wadowickim Rynku nie mogliśmy nie skosztować „papieskich kremówek" Zastanawialiśmy się czy smakują tak samo jak te, o których wspominał Ojciec Św. w czasie pamiętnego spotkania z wiernymi w 1999r. W każdym z miejsc, które odwiedziliśmy, czuliśmy obecność Jana Pawła ll, który był przewodnikiem duchowym tej wyjątkowej wycieczki szkolnej. Podążając Jego śladami, pogłębiliśmy naszą wiedzę religijną, ale również wiedzę historyczną i geograficzną o naszym regionie. Wzbogaciliśmy wiedzę o najwybitniejszym Małopolaninie i Polaku, jakim jest niewątpliwie Papież Jan Paweł II, o Jego życiu i związkach z regionem Małopolski. Uzmysłowiliśmy sobie rolę religii jako czynnika kulturotwórczego, jej wpływu na historię, sztukę i tradycje naszego regionu. Pełni wrażeń wróciliśmy z wycieczki. Będziemy długo wspominać te chwile wspólnie spędzone w Wadowicach. Wioletta Kasprzyk Szkoła Podstawowa w Juszczynie RAJD „.PODBARIOGÓRSKIE MIASTA” CZYLI PODBABIOGORZE NA SZLAKU NIEPODLEGŁOSCI Meta XVIII edycji Rajdu „Podbabiogórskie Miasta” już szósty rok z rzędu miała miejsce w Letniej Czytelni przy naszej Miejskiej Bibliotece Publicznej. Tegoroczna edycja zyskała wyjątkowe hasło z okazji obchodów stulecia odzyskania niepodległości: „Podbabiogórze na szlaku niepodległości” Głównym celem Rajdu jest propagowanie szlaku Budzów - Makowska Góra - Maków Podhalański jako części szlaku niepodległości, dla uczczenia wymarszu 26 sierpnia 1914r., makowskich Legionistów z Makowa przez Makowską Górę do Budzowa i dalej na miejsce zbiórki w Myślenicach. Ponieważ podczas poprzednich kilku Rajdów pogoda nie dopisywała, dlatego organizatorzy postanowili poszerzyć wzorem ubiegłego roku czas realizacji tego wydarzenia z jednego dnia do kilku, umożliwiając tym samym uczestnikom wybór dogodnego dla nich terminu. W tym roku to okres od 3 do 13 października. Na piękną widokowo, szczególnie o tej porze roku, trasę 3 października wyruszyło 5 grup: z Zespołu Szkolno- Przedszkolnego w Lachowicach, ze Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego w Makowie Podhalańskim, z Zespołu Szkół im. św. J. Kantego, Szkolnego Koła Krajoznawczo - Turystycznego „Żurawnica” z Krzeszowa oraz z Zespołu Szkół im. W. Witosa w Suchej Beskidzkiej. Kolejne 6 drużyn trasę Rajdu pokonało 5 października, przy pięknej słonecznej pogodzie. Na mecie zameldowali się uczniowie i nauczyciele ze: Szkół Podstawowych w Bieńkówce, Jachówce, Palczy, Zachełmnej, Zespołów Szkolno-Przedszkolnych w Baczynie i Palczy oraz z Zespołu Szkół w Makowie Podhalańskim. W sumie przez te dwa dni udział w Rajdzie wzięła rekordowa liczba osób, bo aż 281. Na mecie w naszej Letniej Czytelni na turystów czekała ciepła herbata i słodki poczęstunek. Każdy z uczestników otrzymał także pamiątkowy znaczek okolicznościowy i wysłuchał pogadanki n.t. Podbabiogórskich Legionistów prowadzonej przez Jerzego Mydlarza. Organizatorami tegorocznej edycji Rajdu byli: Oddział PTTK w Suchej Beskidzkiej, Miejska Biblioteka Publiczna w Makowie Podhalańskim oraz Związek Podhalan - Oddział Babiogórski w Makowie Podhalańskim. Katarzyna Bartyzel Miejska Biblioteka Publiczna w Makowie Podhalańskim XVII POWIATOWY HUBERTUS W pięknej, jesiennej jeszcze scenerii, dzięki pomocy i wsparciu Burmistrza Pawła Sali oraz Starosty Powiatu Suskiego Józefa Bałosa 27.10.2018r. rozpoczął się na osiedlu Jurki w Makowie Podhalańskim „XVII Powiatowy Hubertus 2018r. Do organizacji imprezy dołączyło Koło Łowieckie „GROŃ” z Makowa Podhalańskiego, przygotowując myśliwski poczęstunek. Imprezę zainaugurowało błogosławieństwo ks. proboszcza Tadeusza Różałowskiego, po którym jeźdźcy rozpoczęli zawody crossowe na torze przygotowanym przez organizatora, Andrzeja Stopkę, właściciela Jazdy Konnej „Makowska Góra” Do konkursu przystąpiono według kolejności zgłoszeń. Tor usytuowany na zboczu na os. Jurki, przedłużony o trasę leśną, już po pierwszym przejeździe pokazał, że teren jest dobrze przygotowany i bezpieczny. Jednak lekki deszcz nieco utrudnił warunki, skłaniając jeźdźców do ostrożnej jazdy. Zwyciężył Kamil Kaczmarczyk na Atenie, wyprzedzając Zygmunta Ogiegło na Sztuce i Grzegorza Gaczorka na Don Pedro. Czwarte miejsce wywalczyła Klaudia Koim na Juventurze oraz Bartosz Kilian na Mery, a piąte miejsce z tym samym czasem wywalczyli Ewelina Smoła na Kenii, Izabela Walczak na Karmen i Dominik Lorek na Dunaju. Po konkursie crossowym rozpoczęła się główna konkurencja-gonitwa za lisem. Zewzględunanieobecność zeszłorocznej zwyciężczyni Żanety Chowaniec, lisem 27 Biuletyn informacyjny m (jeźdźcem z przypiętą rudą kitą tego futrzaka) był tym razem Grzegorz Gaczorek na Don Pedro, a masterem (jeździec prowadzący gonitwę) Andrzej Stopka. Lis miał do wykorzystania tylko jedną norę (przy lepszej pogodzie miałby trzy). Zwycięzcą okazał się Dominik Lorekna Dunaju. Zwycięzców i pozostałych uczestników nagrodzono pamiątkami, medalami i koszulkami. Uhonorowano także najmłodszego jeźdźca - Natalię Polak, oraz najstarszego - Józefa Pająka. Po zakończeniu zawodnicy i kibice zgodne zasiedli do stołów z poczęstunkiem przygotowanym przez Koło Łowieckie „GROŃ” z Makowa Podhalańskiego. Można było się posilić pysznym bigosem,gulaszemzdzika, rewelacyjnie przygotowaną baraniną, jak również skosztować chleba ze smalcem z dodatkiem jabłka i wyśmienitym kiszonym ogórkiem. Dziękujemy OSP Białka oraz OSP Dolny Maków za zabezpieczenie techniczne trasy. Iwona Staśkiewicz MBP - Dom Kultury w Makowie Podhalańskim NIESAMOWITE SUKCESY SPORTOWE W SZKOLE PODSTAWOWEJ W JUSZCZYNIE Przedstawiając ogromne sukcesy juszczyńskich uczniów już u progu nowego roku szkolnego 2018/2019, nie sposób nie wspomnieć o równie wielkim sukcesie, jakim było niewątpliwie zdobycie przez Szkołę Podstawową w Juszczynie - Ill miejsca w klasyfikacji wszystkich szkół podstawowych powiatu suskiego za rok poprzedni, czyli 2017/2018. Podczas gali podsumowującej współzawodnictwo sportowe za rok 2017/2018 otrzymaliśmy piękny Puchar oraz pamiątkowe dyplomy dla Urszuli Bałos - dyrektora Szkoły Podstawowej w Juszczynie oraz nauczycieli wychowania fizycznego: Agnieszki Stasik, Mirosława Terleckiego i Joanny Wójcik. Również uczeń naszej szkoły Mateusz Smyrak otrzymał dyplom uznania za zdobycie II miejsca w Wojewódzkich Biegach Przełajowych. Nowy rok szkolny 2018/2019 zapoczątkowała fala sukcesów naszych uczniów w halowej piłce nożnej: - | miejsce dziewcząt z klas szóstych i młodszych w halowej piłce nożnej w półfinale wojewódzkim i najwyższe w dziejach szkoły w tej dyscyplinie IV miejsce podczas Mistrzostw Województwa Małopolskiego, które odbyły się 27.11.2018r w Nowym Sączu. A oto mistrzowski skład: Paulina Guzik, Anna Sala, Zofia Mazur, Sara Zemlik i Patrycja Frydel oraz rezerwowe: Aleksandra Suwaj, Natalia Zgudziak, Michalina Uczniak, Katarzyna Jabcoń, Julia Zajda, Karolina Malik; - | miejsca dziewcząt w kategorii szkół podstawowych oraz gimnazjum w Mistrzostwach Powiatu Suskiego w halowej piłce nożnej. Najlepszą strzelczynią oraz MVP turnieju została liderka drużyny SP Paulina Guzik; - III miejsce dziewcząt z klas gimnazjalnych w półfinale wojewódzkim w halowej piłce nożnej; 28 - || miejsce chłopców ze szkoły podstawowej w tej dyscyplinie oraz Ill miejsce chłopców z gimnazjum podczas Mistrzostw Powiatu Suskiego. Można by powiedzieć: Juszczyn piłką stoi! Poza piłką nożną nasi uczniowie odnieśli również sukcesy w sztafetowych biegach przełajowych. Na wyróżnienie w kategorii szkół podstawowych i gimnazjum zasłużyły tu drużyny chłopców, którzy w Mistrzostwach Powiatu zdobywali kolejno: I i III miejsce. Gratulujemy sukcesów wszystkim uczniom, rodzicom, nauczycielom wychowania fizycznego, dyrekcji szkoły oraz dziękujemy za pomoc Gminie Maków Podhalański za przewozy naszych uczniów na wszystkie zawody sportowe. Agnieszka Stasik Szkoła Podstawowa w Juszczynie październik - grudzień 2018 SKATE PARK 20 października na wyremontowanym makowskim 4. Kacper Galias Skate Parku odbyły się zawody Bmx/Skateboard JAM 5. Mikołaj Sulka sporty wyczynowe w kategorii deskorolek, rolek i rowerów. Nasz makowski Skate Park to niewielki obiekt, Iwona Staśkiewicz ale gwarantuje wielkie emocje! Do rywalizacji zgłosiło MBP - Dom Kultury się kilkunastu zawodników. Na tych najlepszych, ale w Makowie Podhalańskim również tych odrobinę słabszych, czekały nagrody. Oprócz ocenianych przejazdów rozegrana została konkurencja Bunny Hop oraz Best Trick. Oficjalnym sponsorem imprezy był AveBmx. Dziękujemy za słodkie prezenty Piekarni Cukierni Ignacy Polański. W kategorii BMX Pumptrack czołowe miejsca zajęli: 1. Jakub Piórkowski 2. Jan Zieliński 3. Patryk Lis 4. Jan Szafran Deskorolka: 1. Rafał Machej 2. Wiktor Rusin 3. Maciej Słowik BMX: 1. Łukasz Sikora 2. Jan Kosior 3. Jan Kolber MAKOWSKI TURNIEJ WOLNOSCI Jak co roku na makowskim „Orliku” odbył się Makowski Turniej Wolności. Tym razem zaprosiliśmy najmłodszych na indywidualny turniej w siatkonogę. Całość imprezy koordynował Mateusz Stopka. Uczestnicy rozgrywek nie tylko musieli wykazać się w grze, ale także w prowadzeniu imprezy, tym samym oswajając się z mikrofonem. Już teraz zapowiadają się nam świetni komentatorzy! z ka oastaaaze GAZE t 4 Si : śr sej Iwona Staśkiewicz MBP - Dom Kultury w Makowie Podhalańskim 29 $8 A informacyjny XIV GMINNY BIEG PAPIESKI W pięknej, słonecznej scenerii spotkaliśmy się już po raz czternasty, aby oddać hołd Janowi Pawłowi II. Od kilku lat bieg ma charakter uroczystości ogólnogminnej, na której i w tym roku nie zabrakło przedstawicieli okolicznych szkół, władz lokalnych oraz mieszkańców wsi i nie tylko. 16. października to dla Polaków data szczególna, albowiem w tym dniu przypada rocznica wyboru Karola Wojtyły na papieża. Zawsze powracamy myślą do chwil sprzed czterdziestu już lat, kiedy z dalekiego kraju powołany na Stolicę Piotrową został „biskup pomocniczy krakowski (1958-1964), a _ następnie arcybiskup metropolita krakowski (1964-1978), kardynał (1967-1978), zastępca przewodniczącego Konferencji Episkopatu Polski (1969-1978), 264. papież i 6. Suweren Państwa Watykańskiego (od 16 października 1978 do 2 kwietnia 2005), święty Kościoła Katolickiego”. Mając na uwadze zarówno te wielkie chwile, jak i dokonania naszego Rodaka, zorganizowaliśmy już po raz kolejny Bieg Papieski, który od dawien dawna ma charakter uroczystości o charakterze gminnym. Spotykają się na nim przedstawiciele ościennych szkół, władz, mieszkańcy i wszyscy chętni. W życzliwej atmosferze krzewimy kulturę fizyczną i propagujemy sport. Ponadto dla uczestników zawsze znajdzie się coś smacznego. Wydarzenie tradycyjnie poprzedza msza święta, która w tym roku zgromadziła nas w kościele nieco wcześniej (godz. 11:30), bo na różańcu. Stamtąd udaliśmy się na przyszkolne boisko, gdzie bieg został zainaugurowany, a palmę pierwszeństwa dzierżyli przedstawiciele władzy w osobach m. in. P. E. Madej, P. E. Orawca oraz P. U. Sałapatek. Następnie przyszła kolej na mieszkańców oraz przedstawicieli szkół, którzy nadali zawrotne tempo. Dzięki temu impreza rozegrana została dynamicznie, a dystans 26 km, 5 m i 17 cm (odpowiadający czasowi trwania pontyfikatu JP II) pokonano w iście astronomicznym tempie. Niektórzy z uczniów rywalizowali nawet na indywidualne rekordy! Po zakończeniu biegu przyszedł czas na uhonorowanie gości oraz tradycyjną „Barkę'. Była też chwila na poczęstu- nek przygotowany przez niezawodnych rodziców. Radosław Tempka Szkoła Podstawowa w Wieprzcu 30 POKOLENIA ZIEMI RE MAKOWSKIEJ JADWIGA SOBCZUK - SPOTKANIE POKOLENIA UG TCG NT JADWICI SOBCZUK MAKOWSKIEJ 19 października 2018 r. w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Makowie Podhalańskim odbyło się spotkanie z dr Jadwigą Sobczuk - autorką książki „Pokolenia Ziemi Makowskiej”. Wieczór rozpoczął i zamknął występ Weroniki Michaś i Dawida Pajora, który stworzył piękną klamrę dla jesiennego spo- tkania z historią. Były to na pewno wzruszające chwile dla po- tomków rodzin opisanych w książce - pozycja jest bowiem pomyślana jako opowieść o ludziach mieszkających na makowszczyźnie. Wiele tu zdjęć z rodzinnych albumów i historii niesamowitych, a jednak prawdziwych. Znajdziecie tu Państwo genealogię wielu rodzin związanych z Podbabio- górzem, bo ziemia makowska to również Zawoja, Sidzina, Osielec, a nawet dużo dalej. Tylu prawdzi- wie wielkich ludzi mieszkało lub wiązało się z na- szym terenem — warto poznać przeszłość poprzez losy przedstawicieli poprzednich pokoleń. MAKÓW POMI ALAŃSKI. 200 KSIĄŻKĘ MOŻNA NABYĆ W MIEJSKIEJ BIBLIOTECE PUBLICZNEJ W MAKOWIE PODHALAŃSKIM. W DO) zyj październik - grudzień 2018 XVIII MIEDZYNARODOWY PLENER MALARSTWA I RZEZBY W MAKOWIE PODHALANSKIM OCZAMI ORGANIZATORÓW 18 rok Plenerów Malarstwa i Rzeźby w Makowie Podhalańskim jest już za nami. Relacja z tego pleneru znacz- nie się opóźniła z powodu choroby naszej Pani dziejopis. Plener odbył się w dniach 28.07 - 05.08.2018r. w czasie Tygodnia Kultury Beskidzkiej. Wzięło w nim udział 20 artystów i twórców reprezentujących Polskę, Rosję i Ukrainę. Dodatkowo grupa młodzieży z Makowa Podhalań- skiego miała możliwość malowania korzystając z rad i uwag zaproszonych artystów. Zorganizowane zostały tak- że warsztaty malarstwa i rzeźby dla grupy osób niepełnosprawnych z makowskiego DPS. Pod nadzorem naszych artystów mogli „podrzeźbiać” i malować przygotowane wcześniej kwiaty drewniane. Łącznie gościliśmy 6 osób ZAJE LUK Podczas pleneru na płótnach utrwalono wiele uroczych zakątków naszych okolic. Na szczególną uwagę za- sługują prace artystów profesjonalnych z cyklu „Kobiety w malarstwie”. Tradycyjnie wyrzeźbione zostały posta- cie Jezusa Frasobliwego, św. Rity i zbójników. Powstałe na plenerze prace przekazane zostały dla osób fizycznych i instytucji współfinansujących plener. Obsługa merytoryczna pleneru wykonana została społecznie przez członków Stowarzyszenia „Art. Passion”. Zaj- mowali się oni m.in. pozyskaniem sponsorów, przygotowaniem zaplecza, zakupem materiałów, bezpośrednią obsługą plenerowiczów. Obsługa księgowo - finansowa prowadzona była przez Miejską Bibliotekę Publiczną w Makowie Podhalańskim. Uczestnicy pleneru mieli okazję wziąć udział w zorganizowanych dla nich wycieczkach na Koskową Górę i na Babią Górę. Dowożeni także byli na Krytą Pływalnię w Suchej Beskidzkiej. Plener otwarty był dla mieszkańców naszego miasta. Zainteresowani mogli „podglądać” pracy. Odwiedziło nas w grupach kolonijnych i indywidualnie ponad 100 osób. Zapraszamy w przyszłym roku. artystów w czasie Stowarzyszenie „Art. Passion” MIĘDZYNAROWCWY FLERER MALARSTWA A RZEŻAY Mż E RE ; a od" kt kiej ać Peela tot E U -ie
biuletyn_makow_83.pdf	ISSN 1425-1736 Nr indeksu 381 365 i | f A rAz i! Ii TUELERM CD U Nujzo za 14 FO SACUCE zlat40 ZY 2 Ca NOWOŚCI W MIEJSKIEJ BIBLIOTECE „UWIKŁANA” - Natasha Preston KSIĄŻKA AUTORKI UWIĘZIONYCH WTSZNA „Czy potrafisz wyobrazić sobie sytu- ację, w której nie możesz zaufać na- wet najlepszym przyjaciołom? Kiedy wiesz, że każdy z nich może być... mordercą? Wydaje ci się, że wiesz o nich wszystko... aż do momentu, gdy znajdujesz zwłoki. Później nic już nie jest pewne, a życie zamienia się w prawdziwy koszmar. Dla Macken- zie i jej sześciorga przyjaciół weekend w domku letniskowym miał być czasem totalnego resetu od pro- blemów codziennego życia. Szalona impreza zakończyła się jednak makabryczną niespodzianką: dwoje uczestników znaleziono mar- twych. W kałuży krwi. Mackenzie wie jedno: morderca jest wśród nich, a wszyscy mieli własne powody, by zabić. Kto najlepiej kłamie? Kto skrywa najmroczniejsze sekrety? Kogo należy się obawiać? Od- powiedzi na te pytania mogą się okazać najważniejsze... by prze- trwać. Czas, by zapłacili za swoje grzechy: źródło opisu: www.empik.com źródło okładki: www.empik.com WYDAWNICTWO „FEERIA YOUNG" „GDZIE JEST PREZYDENT” - Bill Clinton i James Patterson „Książka, o której mówi cały świat. Naj- większa sensacja 2018 roku. To się za chwilę wydarzy. Najgroźniejszy atak i terrorystyczny w historii rozpocznie się OLE za6...5... 4... Zniknie wszystko. Do- KA 1 stęp do wody, prądu, twoich oszczęd- ności. Nie zadzwonisz do rodziny. Nie będziesz wiedział co się dzieje. Nie spodziewałeś się, że to może dotyczyć także ciebie. Ktoś tylko czeka, by zrealizować swój plan. Ma sprzy- mierzeńca w Białym Domu. Wystarczy, że wpisze hasło. W ściśle strzeżonym miejscu trwa narada przywódców najważniejszych państw świata. Ustalają strategię działania. Czy wystarczy im czasu, by ją zrealizować? Tylko Bill Clinton i James Patterson mogli napisać taką powieść. Po raz pierwszy w historii prezydent Stanów Zjedno- czonych odsłonił tajniki funkcjonowania Białego Domu autorowi światowych bestsellerów. Zabójcza kombinacja, która trzyma w na- pięciu do końca" ZODALSIRYE PREZYDENT źródło opisu: www.znak.com.pl źródło okładki: www.znak.com.pl SPOŁECZNY INSTYTUT WYDAWNICZY „ZNAK” „PUNKT ZWROTNY” - Danielle Steel „Bili, Stephanie, Wendy i Tom to leka- rze pogotowia ratunkowego, najlepsi specjaliści w swojej dziedzinie. W życiu prywatnym obrali jednak zupełnie różne ścieżki. Bill po rozwodzie z żoną arysto- kratką całkowicie poświęca się pracy. Ste- phanie usiłuje pogodzić karierę zwycho- waniem ukochanych synów. Wendy tkwi w związku bez przyszłości, a przystojny Tomłamiekobietomserca,leczżadnejniepozwalasiędosiebiezbliżyć. Pewnego dnia zostają zaproszeni do Paryża na prestiżowe szkolenie z udzielania pomocy ofiarom katastrof Miasto milio- na świateł oferuje im ekscytującą przygodę i mnóstwo możli- wości. Jednak nowe umiejętności przydadzą się im szybciej, niż myśleli. Kiedy w mieście dochodzi do ataku, natychmiast zo- stają zaangażowani do pomocy. Czy decyzje, które będą mu- sieli podjąć w ułamku sekundy, zaważą na ich dalszym życiu? Dla kogo paryski wyjazd okaże się prawdziwym punktem zwrotnym? źródło opisu: www.znak.com.pl źródło okładki: www.znak.com.pl WYDAWNICTWO „ZNAK LITERANOVA” „KTO BY SIĘ SPODZIEWAŁ?” - Agata Przybyłek AGATA PRZYBYŁEK PP 2 + AM BY SIĘ koi 8 „Irzeci tom bestsellerowego cyklu Mi- łość i inne szaleństwa to przezabawna opowieść o tym, że uciekając przed problemami, można czasem wpaść z deszczu pod rynnę. I że miłość przy- chodzi wtedy, kiedy nikt się jej nie spo- dziewa! Po zawodzie miłosnym i aferze na ślu- bie siostry Patrycja postanawia odciąć się od rodziny i wytykających ją palcami sąsiadów. Słoneczna Przystań, dokąd jeździła kiedyś jako animatorka obozów artystycznych, to idealne rozwiązanie. Niestety, na miejscu Patrycja dowiaduje się, że dyrektorem ośrodka jest jej były chłopak. Okazuje się też, że na identyczny pomysł wpadła jej siostra! Patrycja nie zamierza jednak rezygnować ze swoich planów. Jak na kobietę o ognistym temperamencie przystało, postanawia stawić czoła prze- ciwnościom. Czy jej się to uda? Gdy ożywa w niej uczucie do dawne- go partnera, on okazuje zainteresowanie innej... Z tego mogą być tylko kłopoty!: źródło opisu: czwartastrona.pl źródło okładki: czwartastrona.pl WYDAWNICTWO „CZWARTA STRONA” Zapraszamy do siedziby Miejskiej Biblioteki w Makowie Podhalańskim ul. 3 Maja 24 w poniedziałek i środę 8.00 - 17.00, we wtorek, czwartek i piątek 8.00 - 16.00 oraz w sobotę 8.00 - 13.00 a także do naszych filii: - w Białce (Zespół Szkół) poniedziałek 8.00 - 15.00, wtorek 10.00 - 17.00, piątek 10.00 - 16.00 - w Grzechyni (budynek wspólny ze świetlicą) od poniedziałku - piątku 14.00 - 18.00 - w Juszczynie (budynek Ochotniczej Straży Pożarnej poniżej Zespołu Szkół) poniedziałek 10.00 - 15.00, środa 10.00 - 14.30, czwartek 10.00 - 15.00 - w Wieprzcu od wtorku do soboty 15.00 - 19.00 - w Żarnówce (Dom Ludowy) od poniedziałku do czwartku 13.00 - 18.00 Zapraszamy do korzystania z katalogu on-line znajdującego się na naszej stronie internetowej makowskakultura.naszabiblioteka. com (w lewym panelu). Daje on możliwość wyszukania interesują- cych czytelnika pozycji książkowych. Można w nim także znaleźć zakupione przez nas nowości książkowe, dokonać rezerwacji intere- sującej pozycji książkowej czy też przedłużyć długość wypożyczenia posiadanej książki. Urząd Miejski w Makowie Podhalańskim informuje, że w ramach działań związanych z poprawą jakości powie- trza na terenie Gminy Maków Podhalański z budżetu gmi- ny została dofinansowana wymiana 57 pieców u miesz- kańców gminy makowskiej, w kwocie 342 000,00 złotych. Kwota dofinansowania dla wymiany starego pieca na piecz zatwierdzonej listy Urzędu Marszałkowskiego Woje- wództwa Małopolskiego z ekoprojektu wyniosła 6 000,00 złotych. Lista pieców spełniających wymagania dostępna jest pod adresem: https://powietrze.malopolska.pl/ekoprojekt/ W ramach dalszych działań programu ograniczenia niskiej emisji (PONE) w roku 2019 planowane jest dalsze dofinansowanie wymiany starych źródeł ciepła z budże- tu Gminy Maków Podhalański w kwocie 6 000,00 złotych tj. około 50 pieców. Wszystkich zainteresowanych zapraszamy do kontaktu z Urzędem Miejskim w Makowie Podhalańskim wcześniej złożonych wniosków w celu potwierdzenia listy rankingowej. UM wojewódzki fund >cnrony środ A i gospoc ark w kr Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospo- darki Wodnej w Krakowie ogłasza, że 21 stycznia 2019r. został wznowiony nabór wniosków o dofinansowanie przedsięwzięć w ramach programu priorytetowego Czy- ste powietrze. Wnioski o dofinansowanie są przyjmowane drogą elektroniczną lub - w przypadku gdy wnioskodawca nie ma możliwości złożenia wniosku drogą elektroniczną - w formie papierowej. Ponadto, w związku z wejściem w życie Ustawy z dnia 9 listopada 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodo- wym od osób fizycznych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osią- ganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2018 r. poz. 2246), informujemy, że z dniem 01.01.2019 r. nastąpiła zmiana niektórych zapisów programu priorytetowego Czyste po- wietrze i załącznika nr 1 do Programu - Warunki Technicz- ne oraz dokumentacji programu. Wnioski o dofinansowanie złożone przed wejściem powyższej zmiany w życie rozpatrywane będą w oparciu o zapisy dokumentów programowych oraz wzory obowią- zujące na dzień złożenia wniosku. Czyste Powietrze to kompleksowy program, którego celem jest zmniejszenie lub uniknięcie emisji pyłów i in- nych zanieczyszczeń wprowadzonych do atmosfery przez styczeń-luty 2019 ——EEEĄ DOFINANSOWANIE DO WYMIANY PIELOW wiośów WZNOWIENIE NABORU - PROGRAM CZYSTE POWIETRZE domy jednorodzinne. Program skupia się na wymianie starych pieców i kotłów na paliwo stałe oraz termomoder- nizacji budynków jednorodzinnych by efektywnie zarzą- dzać energią. Działania te nie tylko pomogą chronić śro- dowisko, ale dodatkowo zwiększą domowy budżet, dzięki oszczędnościom finansowym. Program skierowany jest do osób fizycznych będących właścicielami domów jednorodzinnych lub osób posiada- jących zgodę na rozpoczęcie budowy budynku jednoro- dzinnego. Program Priorytetowy Czyste Powietrze to możliwość uzyskania wsparcia finansowego m.in. na: wymianę sta- rego kotła grzewczego (warunek konieczny), docie- plenie domu, wymianę okien i drzwi czy instalację odnawialnych źródeł energii (w formie preferencyjnej pożyczki). Kontakt: infolinia (czynna w godzinach 8.00-15.00): tel. 502 073 066, 12 422 94 90 wew. 2, e-mail: czyste.powietrzeawfos.krakow.pl Szczegóły dotyczące programu i wytyczne do złożenia wniosku: https://www.wfos.krakow.pl/portalbeneficjenta/wyma- gana-dokumentacja UM Biuletyn informacyjny POPRAWA BEZPIECZEŃSTWA PRZEJŚĆ DLA PIESZYCH NA TERENIE GMINY MAKÓW PODHALAŃSKI W ramach porozumienia Burmistrza Makowa Pod- halańskiego z Generalną Dyrekcją Dróg Krajowych i Au- tostrad w miesiącu grudniu 2018 r. zostało zrealizowane zadanie w zakresie realizacji zadania pn.: Poprawa bezpie- czeństwa pieszych na istniejących przejściach dla pieszych zlokalizowanych w ciągu drogi krajowej DK 28 na terenie Gminy Maków Podhalański. Doświetlone zostały przejścia: Juszczyn przy zjeździe na Juszczyn Polany w km 47+555, Maków Podhalański os. Tysiąclecia w km 42+762, Maków Podhalański Biblioteka w km 42+617, Maków Podhalański Auto-Bast w km 41+572, Maków Podhalański Dolny w km 41+402. Całkowity koszt realizacji zadania, na które składało się wykonanie pełnej dokumentacji projektowej wraz z uzy- skaniem pozwoleń na budowę jak również prace budowy lamp doświetlających przejścia dla pieszych wraz z przyłą- czami elektroenergetycznymi wyniosły 143 378,00 złotych z czego 100 000,00 złotych pochodziło ze środków Skarbu Państwa czyli GDDKiA w Krakowie. UM PODNIESIENIE e-M tra , ompetentn KOMPETENCJI CYFROWYCH MIESZKANCOW GMINY MAKÓW PODHALAŃSKI W miesiącu styczniu rozpoczęliśmy realizację zadania związanego z przeprowadzeniem bezpłatnych szkoleń mieszkańców Gminy Maków Podhalański, na które gmina otrzymała dofinansowanie w kwocie 100 650,00 złotych. Pierwsze szkolenia dla tego zadania pn.: „Podnie- sienie kompetencji cyfrowych mieszkańców Gminy Maków Podhalański szansą na rozwój regionu” rozpo- częliśmy w Szkole Podstawowej w Żarnówce o tematyce „Rodzic w internecie". Dotychczas przeszkolone zostało 33 osoby. W kolej- ne weekendy szkolenia zostaną zorganizowane w szkole w Juszczynie a tematem ich będzie „Moje finanse i trans- akcje w sieci” oraz„Mój biznes w sieci”. Projekt ten prowadzony jest w ramach wniosku „e-Xtra Kompetentni — Rozwój kompetencji cyfrowych mieszkańców województwa małopolskiego i święto- krzyskiego” współfinansowanego w ramach Projektu Operacyjnego Polska Cyfrowa na lata 2014-2020, Oś prio- rytetowa nr 3„Cyfrowe kompetencje społeczeństwa” Dzia- łanie 3.1 „Działania szkoleniowe na rzecz rozwoju Kompe- tencji cyfrowych" Beneficjentami tego projektu są: Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej, FRDL Małopolski Instytut Samo- rządu Terytorialnego i Administracji oraz Stowarzyszenie Edukacji Pozaformalnej MERITUM. UM styczeń-luty 2019 Xu ua OTWARTA STREFA AKTYWNOŚCI W BIAŁCE Przy Szkole Podstawowej w Białce zakończono realiza- cję inwestycji związanej z budową Otwartej Strefy Aktyw- ności (OSA). Zadanie jest realizowane przy dofinansowaniu ze środków z Ministerstwa Sportu i Turystyki w Warszawie Funduszu Rozwoju Kultury Fizycznej. Jest to kolejna inwe- stycja na terenie Gminy Maków Podhalański poprawiająca ogólnodostępną infrastrukturę sportowo-rekreacyjną. Jak wiadomo, wcześniej również przy współfinansowa- niu środków z Ministerstwa Sportu, zrealizowane zostały zadania w Juszczynie — wielofunkcyjne boisko sportowe, w Białce modernizacja podłogi w Szkole Podstawowej oraz w Makowie Podhalańskim - budowa toru rowerowe- go i siłowni plenerowej. Wspomnieć należy iż całość zrealizowanych zadań wy- niosła 1 138 020,68 złotych a wysokość dofinansowania wyniosła 551 700,00 złotych. UM Jak już wszystkim wiadomo, w miesiącu styczniu zosta- ło wykonane i otwarte bezpłatne dla mieszkańców z Gmi- ny Maków Podhalański gminne lodowisko. Zostało wykonane na podłożu boiska o nawierzchni asfaltowej do gry w tenisa. Zadanie zrealizowała Firma GAMAK z Jastrzębia Zdrój, która wyłoniona została w procedurze przetargu nieogra- niczonego. Całość zadania wraz z urządzeniem do prawi- dłowej konserwacji tafli lodowiska wyniosła 304 917,00 złotych. Środki na realizację zadania pochodziły z budżetu Gminy Maków Podhalański. Lodowisko otwarte jest od poniedziałku do piątku w godz. od 10:00 do 20:00 a w sobotę i niedzielę w godz. od 10:00 do 21:00 z dwoma przerwami na wykonanie kon- serwacji tafli lodowej. W godzinach dopołudniowych z lodowiska w ramach zajęć w-f korzysta młodzież szkół Gminy Maków Podha- lański a po godz. 13:00 wszyscy chętni. W pierwszych dniach ilość korzystających osób z no- wej infrastruktury wynosiła 300 — 400 osób dziennie. Dla dyspozycji osób korzystających z lodowiska jest 50 par łyżew różnych rozmiarów, 20 szt. kasków ochronnych oraz trzy podpory dla nauki najmłodszych dzieci. Lodowisko powinno być otwarte, oczywiście w zależ- ności od zewnętrznej temperatury, do połowy miesiąca marca. UM p ŻE" Biuletyn informacyjny ma PREZYDENCKIE ODZNCZENIE DLA STANISŁAWA BAŁOSA Prezydent RP Andrzej Duda uhonorował Złotym Krzyżem Zasługi Stanisława Bałosa, zasłużonego artystę - rzeźbiarza z Grzechyni. Aktu dekoracji rzeźbiarza do- konał, w imieniu Prezydenta, wicewojewoda Małopolski Zbigniew Starzec, w czasie uroczystej sesji Rady Miejskiej Makowa Podhalańskiego 30.01.2019 r. Prezentację artystycznych dokonań Stanisława Bałosa przedstawił Krzysztof Bochnak - prezes Stowarzyszenia Miłośników Ziemi Makowskiej. Wspomniał m.in., że w bar- dzo bogatym dorobku snycerza z Grzechyni są takie dzie- ła jak: kopia w skali 1:10 Ołtarza Wita Stwosza z Kościoła Mariackiego (przekazana jako dar od Krakowa i ówcze- snego Metropolity Krakowskiego ks. kard Karola Wojtyły dla Sanktuarium Dziękczynnego w Orchard Lake w USA), Poczet Świętych i Błogosławionych Narodu Polskiego, Relikwiarz Milenijny, Krzyż Tysiąclecia, „Tryptyk Ame- rykański - Błogosławieni i Święci Amerykańscy”. W cza- sie pobytu w Stanach artysta spotkał Ś.p. ks. prałata dr Zdzisława Peszkowskiego —- Kapelana Rodzin Katyńskich, kapłana szczególnie zasłużonego dla utrwalania pamię- ci o zbrodni katyńskiej. Spotkania i przyjaźń ze znanym kapłanem stały się inspiracją do powstania płaskorzeźby świętych w kaplicach na Drogach Krzyżowych. Wtedy też, jak wyznaje, zrodziła się myśl i postanowienie, że świętości czczone w naszej wierze i oddanie w służbie Bogu będą treścią jego twórczej pasji rzeźbiarskiej, którą podjął już we wczesnej młodości. Ta pasja zaowocowała dziesiątka- mi znakomitych dzieł o charakterze sakralnym i jest wspa- niałym uwieńczeniem Jego życiowych dążeń, ale także efektem wyjątkowych artystycznych zdolności i katolic- Matki Boskiej Katyńskiej (znana również jako Matka Bo- ska Kozielska) oraz Tryptyku Oświęcimskiego — pt „Błogo- sławieni, którzy w Panu umierają” Przez dziesiątki lat w pracowni Stanisława Bałosa w Grzechyni powstało wiele pięknych dzieł, o religijnej symbolice, które ozdabiają dziś liczne świątynie i różne obiekty sakralne w Polsce i wielu krajach europejskich, a także na innych kontynentach. Makowscy parafianie oraz pielgrzymi odwiedzający Ma- kowskie Sanktuarium Maryjne, przechodząc monumen- talnym schodami do świątyni, mają sposobność oglądać, naturalnej wielkości rzeźbiarski wizerunek Pana Jezusa w Ogrojcu. To jeszcze jedno dzieło, które narodziło się spod dłuta Stanisława Bałosa, przeznaczone, w tym przypadku, dla ubogacenia makowskiego przybytku sakralnego. Gdy jako młody chłopiec - Stanisław - przebywał z rodzicami na pielgrzymce w Kalwarii Zebrzydowskiej z prawdziwym upodobaniem i natchnieniem przyglądał się świętym wizerunkom Pana Jezusa, Matki Boskiej i innych postaci kiej wiary. Dlatego w swym artystycznym credo zapisał: "Chciałbym, aby ludzie obcujący z moją sztuką kierowali się ku Bogu”. Krzysztof Bochnak w końcowym wystąpieniu o twór- czości Stanisława Bałosa, która słusznie została doceniona przez Prezydenta RP, zacytował trafną ocenę Jego dzieł przez Romualdę Janocką — Nowak: „Jego pełne prosto- ty, tak realistyczne postacie świętych i błogosławionych znakomicie harmonizują z prostotą architektury współ- czesnych kościołów. Być może tak właśnie pojmowana sztuka sakralna, niosąca jakby zapowiedź powrotu do pro- stej wiary pierwszych chrześcijan zawładnie świątyniami XXI wieku”. Należy zauważyć, że zdolności i pasje rzeźbiarskie w rodzinie Bałosów kontynuują, z pełnym powodzeniem i uznaniem, syn Pana Stanisława - Wojciech oraz wnuk Łukasz, którzy mają w swym dorobku już wiele cennych dokonań artystycznych. Fryderyk Warta 7 styczeń-luty 2019 Miejski Klub Sportowy „Halniak” w Makowie Podhalańskim, ul. Sportowa 2, wydzierżawi: ośrodek sportowo – noclegowy (budynek 1-no piętrowy), w skład którego wchodzą następujące pomieszczenia: - parter: a) jadalnia (świetlica) o pow. 180 m2, b) zaplecze kuchenne o pow. 75 m2 z możliwością poszerzenia, c) 7 pokoi hotelowych (28 miejsc noclegowych), - piętro: 19 pokoi hotelowych (54 miejsca noclegowe), w większości pokoi prysznic, „wc” wspólne na korytarzach. W budynku centralne ogrzewanie (kotłownia węglowa), woda miejska + ujęcie własne, kanalizacja miejska. Bliższe informacje pod tel. 609 223 688 lub 880 490 314. Możliwość obejrzenia ośrodka sportowo – noclegowego, po uprzednim uzgodnieniu terminu telefonicznie. Już niedługo nadejdzie marzec a wraz z nim corocz- ny problem - wypalanie traw. W świadomości niektórych ludzi zachował się mit, że proceder ten poprawi żyzność gleby i zniszczy chwasty. Nic bardziej mylnego. Wypalenie wierzchniej, najżyźniejszej próchniczej warstwy gleby po- woduje obniżenie jej wartości użytkowej nawet na kilka lat, gdyż zahamowane zostają naturalne procesy rozkła- du pozostałości roślinnych. Giną także małe zwierzęta np. dżdżownice poprawiające strukturę i właściwości fizyczne gleby, biedronki, które są sprzymierzeńcami człowieka w walce z mszycami czy mrówki będące drapieżnikami re- gulującymi populacje szkodliwych owadów. Zniszczeniu ulegają także stanowiska lęgowe ptaków, szczególnie tych gatunków, które gnieżdżą się na ziemi lub w zaroślach (zja- dają one m.in. kleszcze i komary, których tak dużo żeruje w ostatnich latach). Po okresie zimowym łąki, nieużytki i trawy są wysuszo- ne i płoną bardzo szybko a rozprzestrzenianie ognia nie- jednokrotnie wspomagane jest przez silny wiatr. Wtedy pożar wymyka się często spod kontroli powodując straty w ludzkim dobytku a nawet grozi zdrowiu lub życiu. Mimo, iż wypalanie traw jest niedozwolone i naprawdę niebezpieczne, pomimo wielu apeli, wciąż wiele osób wła- śnie w ten sposób „oczyszcza” swoje pola, łąki i trawniki. W roku ubiegłym w okresie wiosennego zagrożenia pożarowego (marzec, kwiecień) strażacy gasili na terenie naszego powiatu 50 pożarów traw. Należy tutaj dodać, że aż 40 % pożarów suchej trawy powstało na terenie miasta i gminy Maków Podhalański (źródło: www.kppsp- sucha.pl), przez co zajmujemy po raz kolejny niechlubne, pierwsze miejsce w powiecie w tym zestawieniu. Zapewne wiadome jest wszystkim, że wypalanie traw jest niedozwolone, co usankcjonowane jest prawnie. Określają to odpowiednie przepisy m.in. Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. nr 92, poz. 880 z póź. zm.), art. 124 tej ustawy mówi, że „Zabrania się wypalania łąk, pastwisk, nieużytków, rowów, pasów przy- drożnych, szlaków kolejowych oraz trzcinowisk i szuwa- rów”. Również w art. 131 ustawodawca zapisał m.in., że „Kto wypala łąki, pastwiska, nieużytki, rowy, pasy przydrożne, szlaki kolejowe, trzcinowiska lub szuwary - podlega karze aresztu albo grzywny”. Wypalanie traw jest zabronione na podstawie kodeksu wykroczeń który przewiduje za to karę grzywny w wysokości do 5000 zł. Z kodeksu kar- nego wynika, że wypalanie traw, które kończy się pożarem okolicznych zabudowań, który zagraża życiu lub zdrowiu wielu osób albo mieniu w wielkich rozmiarach, podlega karze pozbawienia wolności od roku do 10 lat. Od sierpnia 2004 r. rolnicy wypalający trawy mogą zo- stać pozbawieni dopłat bezpośrednich. Wszyscy zdają sobie sprawę, że pożary traw są bardzo niebezpieczne, niszczą wszelkie organizmy żywe, środo- wisko i stanowią zagrożenia dla życia i zdrowia ludzi. Za- chowajmy zdrowy rozsądek i nie wypalajmy traw! Katarzyna Bartyzel Miejska Biblioteka Publiczna w Makowie Podhalańskim OGŁOSZENIE WYPALANIE TRAW - WSTYD I PROBLEM Biuletyn informacyjny mam — GŁOSUJMY NA MIESZKAŃCÓW NASZEJ GMINY! Trwa głosowanie w Plebiscycie: Sportowiec Roku 2018. Spośród zaproponowanych przez internautów zgłoszeń kapi- tuła konkursu wybrała 29 nominowanych. Wśród nich znaleźli się także mieszkańcy gminy Maków Podhalański. W kategorii Sportowiec roku 2018 w Powiecie Suskim nominowani zostali: Michał Groń (futsal) - Grzechynia To był bardzo dobry rok dla Mi- chała Gronia. Z futsalową drużyną Rekordu Bielsko-Biała zdobył mi- strzostwo Polski, co m.in. zaowoco- wało powołaniem do reprezentacji pm Polski U-19. W debiucie z Białorusią (4:4) Michał zdobył gola i zanotował dwie asysty. Grzegorz Guzik (biathlon) - Juszczyn Najlepszy polski biathlonista pod- czas IO w Pongczang, gdzie zajął 33 miejsce w biegu pościgowym. Sezon 2017/2018 był najlepszy pod wzglę- dem punktowym Guzika w Pucharze Świata. W sztafecie mieszanej pod- czas MŚ na nartorolkach Guzik zdo- = był brązowy medal. Na krajowym podwórku mistrz Polski w biegu sprinterskim, wicemistrz w biegu masowym. Aleksandra Nieciąg (piłka nożna/futsal) - Grzechynia Ola gra zarówno na boiskach trawiastych jak i na parkiecie futsa- lowym w barwach ekstraklasowego AZS UJ Kraków. Właśnie w futsalu zanotowała w 2018 roku największe sukcesy — brązowy medal mistrzostw Polski oraz złoty akademicki. Ten drugi zaowocował startem w europejskich igrzyskach akademickich, gdzie studentki z Krakowa, z Olą oczywiście w składzie, zajęły trzecie miejsce. Działaczem/Trenerem Roku 2018 w Powiecie Suskim mogą zostać: Joanna i Mateusz Pochopień (instruktorzy tańca) - Maków Podhalański To, że cały powiat suski tańczy, to w dużym stopniu ich zasługa. Zrzeszają aktualnie w Szkole Tań- ca Dance Elita Center ponad 500 tancerzy z Powiatu Suskiego. To, że do Makowa Podhalańskiego przyjeżdżają najlepsi pol- scy i nie tylko tancerze w imponującej ilości 2 tysięcy na ogólnopolski festiwal tańca, którego drugą edycję mieli- śmy w 2018 roku, to również ich zasługa. Krzysztof Wądrzyk (trener piłkarski) - Białka Dowodzone przez Krzysztofa Wądrzyka WKS Tempo Białka to najwyżej sklasyfikowany seniorski zespół piłkarski z naszego powiatu. W sezonie 2017/2018 zespół z Białki zajął drugie miejsce w lidze okrę- gowej, co było najwyższym miejscem w historii ich piłkar- skich występów. Po rundzie jesiennej sezonu 2018/2019 Tempo również znajduje się w ligowej czołówce, ale ape- tyty w klubie, ale i tego charyzmatycznego trenera są o wiele wyższe. W kategorii: Nadzieja Roku 2018 w Powiecie Suskim głosować można także na: Kornelia Bulanda (łyżwiarstwo figurowe) - Maków Podhalański Łyżwiarka figurowa z Makowa Podhalańskiego, która ma zaledwie 10 lat. To nie science-fiction, ale bar- dzo skrócony opis Kornelii Bulandy, licencjonowanej zawodniczki Pol- skiego Związku Łyżwiarstwa Figu- rowego, reprezentującej klub KŁF Biellman Krynica Zdrój. Mimo młodego wieku, Kornelia ma za sobą udział w wielu zawodach i liczne sukcesy — m.in. w 2018 roku podczas zawodów ogólnopolskich w Oświęcimiu zajęła miejsce szóste. Martyna Cygan (piłka nożna/futsal) - Białka Rok 2018 był rokiem zmian dla Martyny Cygan. Po zakończeniu szkoły podstawowej w Białce przeniosła się do Bielska-Białej, gdzie kontynuuje na- ukę i... grę w piłkę nożną w tamtejszym Rekordzie. W grudniu została mistrzy- - nią Polski U-18 w futsalu, od wrzenia jest powoływana do re- prezentacji śląska. Zapraszamy Państwa do głosowania internetowego na naszych mieszkańców na stronie portalu sucha24.pl Głosować można do 3 marca do godziny 23:59! Wybór jest bardzo prosty - jeden lajk to jeden głos. Można głosować na dowolną ilość zawodników. Wyniki ogłoszone zostaną 7. marca, podczas gali podsumowującej plebiscyt, która odbędzie się w loka- lu Tequila-Event w Kukowie. źródło: sucha24.pl Katarzyna Bartyzel Miejska Biblioteka Publiczna w Makowie Podhalańskim styczeń-luty 2019 KONKURS FOTOGRAFICZNY - KORONACJA OBRAZU MATKI BOŻEJ MAKOWSKIEJ PRZEZ OJCA ŚW. JANA PAWŁA II Zapraszamy do udziału w konkursie fotograficznym organizowanym z okazji 40-lecia koronacji obrazu Matki Bożej Makowskiej. Skierowany jest on do wszystkich pełnoletnich osób, które posiadają stare fotografie dotyczą- ce tematu konkursu czyli „Koronacji obrazu Matki Bożej Makowskiej przez Ojca Św. Jana Pawła II” w dniu 10 czerw- ca 1979 roku. Mogą one obejmować okres od momentu pożegnania obrazu w Makowie Podhalańskim w dniu 9 czerwca 1979 r., przez koronację na Miejska Biblioteka Publiczna w Makowie Podhalańskim zaprasza do udziału w konkursie fotograficznym krakowskich Błoniach, do 11 sierp- Koronacja obrazu Matki Bożej Makowskiej nia 1979 r.- do czasu uroczystego powrotu na intronizację do makow- przez Ojca Św. Jana Pawła JI Koman skiego kościoła. . . Zdjęcia należy dostarczyć do Biblioteki r Termin składania prac upływa w Makowie Podhalańskim do 15 marca 2019 r. MMOOLLLLELEL. NIL Rozstrzygnięcie konkursu fotograficznego 22 marca 2019 r. w dniu 15 marca 2019 r., natomiast rozstrzygnięcie konkursu nastąpi 22 marca 2019 r. Zdjęcia wraz z kar- tą zgłoszenia (dostępną na stro- nie internetowej Biblioteki: www. makowskakultura.naszabiblioteka. com) należy przesłać lub dostar- czyć do Miejskiej Biblioteki Pu- blicznej w Makowie Podhalańskim, ul. 3-Maja 24. 16 najciekawszych zdjęć zosta- nie wyeksponowanych w formacie wielkogabarytowym podczas wy- stawy na makowskim Rynku. Szczegóły konkursu znajdują się w regulaminie: REGULAMIN KONKURSU FOTOGRAFICZNEGO PATRONAT: Burmistrz Makowa Podhalańskiego ORGANIZATOR: Miejska Biblioteka Publiczna w Makowie Podhalańskim TEMAT: „Koronacja obrazu Matki Bożej Makowskiej przez Ojca Św. Jana Pawła II” CELE KONKURSU: - nawiązanie do 40-lecia koronacji obrazu Matki Bożej Makowskiej; - wykorzystanie fotografii jako środka wyrazu artystycz- nego służącego do rejestrowania historycznej przeszło- ści; -_ rozwijanie zainteresowania historią regionu. TEMATYKA KONKURSU: Zdjęcia związane z koronacją obrazu Matki Bożej Ma- kowskiej przez Jana Pawła II w dniu 10 czerwca 1979 roku. Mogą one obejmować okres od momentu pożegna- nia obrazu w Makowie Podhalańskim w dniu 9 czerw- ca 1979 r., przez koronację na krakowskich Błoniach, do 11 sierpnia 1979 r. - do czasu uroczystego powrotu na intronizację do makowskiego kościoła. . : UCZESTNICY KONKURSU: „ Konkurs jest adresowany do osób pełnoletnich. . Konkurs skierowany jest do wszystkich osób, które posiadają stare fotografie dotyczące tematu konkursu (uczestnicy konkursu nie muszą być autorami zdjęć). . W konkursie nie mogą brać udziału pracownicy organi- zatora. TERMIN NADSYŁANIA PRAC: do 15 marca 2019r. WARUNKI KONKURSU: . Każdy uczestnik ma prawo zgłosić dowolną ilość zdjęć w oryginalnej wersji. . W konkursie wyłonione zostanie 16 najciekawszych zdjęć, które w formacie wielkogabarytowym wyekspo- nowane zostaną, wraz z podpisami określającymi ich właścicieli, podczas wystawy na makowskim Rynku. . Po wykonaniu skanowania wybranych zdjęć zostaną one zwrócone właścicielom. . Zdjęcia konkursowe wraz z wypełnioną czytelnie kartą zgłoszenia (załącznik nr 1 do regulaminu) należy dostar- czyć listownie lub osobiście na adres: Miejska Biblioteka Publiczna ul. 3 Maja 24 34-220 Maków Podhalański. . Warunkiem udziału w konkursie jest podpisanie i zło- żenie zgody na przetwarzanie danych osobowych, wy- korzystanie materiałów oraz zapoznaniu się z klauzulą informacyjną umieszczoną w karcie zgłoszenia. Regulamin konkursu znajduje się na stronie internetowej UIM, MBP oraz na FB - makowskakultura.pl Biuletyn informacyjny m ROZSTRZYGNIĘCIE KONKURSU: 1. Wybór najciekawszych zdjęć należeć będzie do jury po- wołanego przez Organizatora. 2. Rozstrzygnięcie konkursu nastąpi do dnia 22 marca 2019r. 3. Organizator powiadomi mailowo lub telefonicznie o wynikach konkursu. POSTANOWIENIA KOŃCOWE: 1. Organizatorzy zastrzegają sobie prawo do bezpłatnej ekspozycji prac oraz promocji zdjęć w celach propago- wania idei konkursu i wystawy pokonkursowej. 2. Uczestnik konkursu z chwilą nadesłania prac na kon- kurs oświadcza, że: a) akceptuje niniejszy regulamin; b) wyraża zgodę na przetwarzanie danych osobowych dla potrzeb konkursu. 3. Ogłoszenie o konkursie wraz z niniejszym regulaminem dostępne są na stronie internetowej Organizatora, pod adresem www.makowskakultura.naszabiblioteka.com 4. Organizator zastrzega sobie prawo do zmiany postano- wień niniejszego regulaminu w przypadkach istotnych zdarzeń mających wpływ na organizowanie Konkursu. 5. W sprawach spornych ostateczną decyzję podejmuje Organizator Konkursu. „PRZYŚLI MY TU PO KOLYNDZIE” Oj chodzili, chodzili i tu i tam, a kolędowali, że hoho! Obie grupy kolędnicze Zespołu Regionalnego „Zbyrcok” dorosła i młodzieżowa zawojowali sceny Sidziny, Żywca i Podegrodzia za każdym razem stając na podium. Dla naszej mło- dzieży były to za każdym razem nawyższe laury. W bieżącym roku odbywały się jubileuszowe przeglądy grup kolędniczych. Na terenie naszego powiatu 12 stycznia po raz 20 od- był się Powiatowy Przegląd Grup Kolędniczych „Babiogórskie Podła- zy” W tym roku przegląd miał miej- sce w budynku remizy w Sidzinie. Obie grupy wystawione do tego przeglądu zdobyły pierwsze miejsce w swojej kategorii i otrzymały nominacje — dorośli do Bukowiny Tatrzańskiej na Ogólnopolski Przegląd Grup Kolędniczych a młodzież do Podegrodzia na Ogólnopolskie Spotkania Dziecięcych i Młodzieżowych Grup Kolędniczych „Pastuszkowe Kolędowanie". Nasi młodzieńcy w Podegro- dziu wykolędowali sobie pierwsze miejsce dokładając je do tegorocznej kolekcji jako trzeci najwyższy laur w tym sezo- nie. Drugi otrzymali w Żywcu podczas 50 Godów Żywiec- kich. Swój występ w czasie tych „złotych” Godów odnotowali również Panowie. Zbobyli drugie miejsce pokazując obrzęd „Chodzenie Dorotą". Miłą niespodzianką dla dorosłej grupy Zespołu było zaznaczenie przez etnografów, podczas wykła- du inaugurującego tegoreczne „Żywieckie Gody', kunsztu 10 z jakim Zespół odtworzył „Chodzenie z Rajem” - które po- kazywał przed dwoma laty. Inscenizacja ta została uznana jako nalepsza w 50-cio letniej historii trwania tego przeglą- du. W Bukowinie Tatrzańskiej podczas 47 Góralskiego Karna- wału, Panowie zachwycili swoim występem nie tylko tłumy oglądających, którzy przybyli z całego kraju na ten nasz gó- ralski karnawał, ale również jurorów. Z pośród 49 grup jakie zostało obejrzane i ocenione, to właśnie grupa kolędnicza z Juszczyna otrzymała nagrodę Grand Prix — Złotego Turo- nia, za wybitną prezentacje obrzędu „Kolędowanie z Dorotą" Jako Zespół cieszymy się ogromnie, tym bardziej, że to właśnie zespół babiogórski sięgnął po to najwyższe trofeum. Dorota Stasik Stowarzyszenie „Nowy Juszczyn” PRZED NAMI NOWE WYZWANIA Nowy 2019 rok rozpoczął się dla naszych zespołów pod znakiem konkursów. Tradycyjnie w tym okresie bie- rzemy udział w przeglądach i konkursach kolędniczych. Już 12 stycznia w Sidzine odbyły się „Babiogórskie Podła- zy” — Powiatowy Przegląd Grup i Zespołów Kolędniczych, będący jednocześnie eliminacjami do Ogólnopolskiego Konkursu Grup i Zespołów Kolędniczych w Bukowinie Tatrzańskiej oraz„Pastuszkowego Kolędowania”" — Przeglą- du Dziecięcych Grup Kolędniczych w Podegrodziu. Mali Kolędnicy spisali się bardzo dzielnie zajmując III miejsce i tym samym zakwalifikowali się do udziału w Przeglądzie w Podegrodziu, gdzie potwierdzili swoją klasę stając na podium na trzecim miejscu - GRATULACJE! Dorosłe „chłopy, równorzędnie z kolegami ze Zbyr- coka, w Sidzinie zajęły I miejsce otrzymując tym samym nominacje do Bukowiny. Podczas„Góralskiego Karnawału” wspólnie ze Zbyrcokiem, Juzyną z Zawoi i Ziemią Suską z Suchej Beskidzkiej reprezentowali nasz powiat. I właśnie tam nasz zespół uhonorowany został Il miejscem. Kolej- nym punktem w harmonogramie naszych zmagań kon- kursowych był udział w „żywieckich Godach'. Tegoroczny konkurs w Żywcu miał szczególny charakter ponieważ od- bywał się po raz 50. Z tej okazji zespoły, które od lat biorą udział w tej imprezie otrzymały dyplomy pamiątkowe. Ba- biogórzanie mieli zaszczyt znaleźć się w tym gronie. Pre- zentacje zarówno małej jak i dorosłej Grupy znalazły uzna- nie w oczach jury, które przyznało nam trzecie miejsca. Teraz już tylko Bukowina i kończymy sezon kolędniczy. Dla obydwóch zespołów, czyli Małej Polany Makow- skiej oraz Babiogórzan Polany Makowskiej to nie koniec zmagań, już teraz zaczynamy przygotowania do udziału r w „Pogórzańskich Godach” w Łużnej, „Zagłębie i Sąsiedzi! w Dąbrowie Górniczej oraz w Karpackim Przeglądzie Dzie- cięcych Zespołów Regionalnych w Rabce. Konkursy i przeglądy to nie wszystko, mamy bardzo ambitne plany wyjazdowe, które jeżeli tylko w części uda się zrealizować to będzie wspaniale. Jak zawsze przy okazji publikacji informacji o naszych zespołach korzystam z okazji żeby zaprosić WSZYSTKICH chętnych, dzieci, młodzież i dorosłych do wspólnej przy- gody z naszym zespołem. Wszelkie informacje o nas znaj- dziecie Państwo na FB wpisując „Babiogórzanie Polana Makowska; lub osobiście w Domu Kultury w Makowie Podhalańskim. Zbyszek Kowalski 11 Biuletyn informacyjny mam BARWNY ORSZAK TRZECH KRÓLI 6 stycznia 2019 r. w południe po sumie, wspólnie ce- lebrując Święto Objawienia Pańskiego, ruszyliśmy w Or- szaku Trzech Króli. Dla uczestników były korony, śpiewniki, prasa i pamiątkowe naklejki. Na czele orszaku wyszli Trzej Królowie, Makowscy Muzykanci, Mała Polana Makowska, Babiogórzanie i Makowska Orkiestra Rozrywkowa. Tegorocznym hasłem przewodnim 11. edycji orszaku były słowa „Odnowi oblicze ziemi”, które miały przypomi- nać uczestnikom, że Bóg przyszedł i czeka na wszystkich. NAJPIEKNIEJSZE Poznaliśmy tegorocznych laureatów gminnego etapu konkursu powiatowego „BABIOGÓRSKA SZOP- KA REGIONALNA". Ogółem wpłynęło 12 prac autorów mieszkających na terenie Gminy Maków Podhalański. Komisja w składzie: Halina Rejowska — Dyrektor Miejskiej Biblioteki Publicznej w Makowie Podhalańskim - przewod- nicząca, Zbigniew Kowalski oraz Katarzyna Bartyzel - pra- cownicy Miejskiej Biblioteki Publicznej w Makowie Podha- lańskim dokonała oceny prac zgłoszonych do gminnego etapu. Przyznano następujące miejsca i wyróżnienia: Kategoria: dziecięca I miejsce - Antonina Rak - ZS w Makowie P. II miejsce - Zuzanna Ocieczek - SP w Wieprzcu Il miejsce - Przedszkolaki z Przedszkola Sióstr Serafitek Maków Pod. Ill miejsce - Roksana Stopa - SP w Żarnówce 12 Podzieliliśmy się opłatkiem i wspólne kolędowaliśmy na makowskim Rynku. Wg informacji przekazanej przez fundację Orszak Trzech Króli, która zainicjowała te uliczne jasełka, w tym roku uczestniczyło w nich ok. 1,2 mln osób w 752 miejsco- wościach. Iwona Staśkiewcz MBP - Dom Kultury w Makowie Podhalańskim SZOPKI WYBRANE Ill miejsce - Milena Marek - SP w Juszczynie Ill miejsce - Brajan Hajdyła - ZS w Makowie P. Wyróżnienia: Kinga Pająk - ZS w Makowie PP. Waldemar Waligóra - SP w Juszczynie Milena Szumiec - SP w Juszczynie Julia Szumiec - SP w Juszczynie Kategoria: rodzinna I miejsce - Rodzina Państwa Marek (Anna, Patrycja, Milena i Piotr) - Juszczyn I miejsce - Aleksandra i Julia Targosz - Grzechynia Do etapu powiatowego konkursu zakwalifikowane zostały: - w kategorii dziecięcej: » Antonina Rak z ZS w Makowie Podhalańskim - w kategorii rodzinnej: » Rodzina Państwa Marek (Anna, Patrycja, Milena i Piotr) z Juszczyna » Aleksandra i Julia Targosz z Grzechyni. Jak trafny był to wybór, przekonaliśmy się podczas roz- strzygnięcia 18 edycji Powiatowego Konkursu „Babiogór- ska Szopka Regionalna”. Okazało się, że wszystkie szopki zgłoszone z naszej gminy na konkurs zostały nagrodzone! | miejsce w kategorii „Szopka Młodzieżowa” otrzymały Aleksandra i Julia Targosz z Grzechyni, Ill miejsce w kate- gorii„Szopka Dziecięca” - Antonina Rak z Makowa P., a wy- różnienie w kategorii „Szopka Rodzinna” - Rodzina Pań- stwa Marek z Juszczyna. Serdecznie gratulujemy! Katarzyna Bartyzel Miejska Biblioteka Publiczna w Makowie Podhalańskim HARMONOGRAM ODRIORU ODPADÓW STYCZEŃ 2019R.- LUTY 2020R. MAKOÓW PODHALANSKI ULICE / OSIEDLA / PRZYSIÓŁKI RE GEiL Rok 2020 I Il III Iv v | MI | MII | VIII | IX X KI | XII I Il ET © ga j Cały Maków Podhalański poni (GB) GB) 22) Al.Kasztanowa, Al5wierkowa, uli 3 Maja, Bema, Dąbro- wskiego, Dźwigońskiego, Głowackiego, Jazy, Jodłowa, Klonowa, Kochanowskiego, Kopernika, Kościelna Kościu- szki, Krasickiego, Krótka, Krzywa, Kwiatowa, Lelewela, o0o0000000O00O0O006 Lipowa, Mickiewicza, Moniu- 44 AD AD (8) 43 40 (8 42 (944 A8 (9.43 10 szki, Mostowa, Orzeszkowej, 149 U 1 (8) 13 10 8 a2 8 d4 18 (8) 413 10 Paderewskiego, Piasta, Poniatowskiego, Pułaskiego, (21 (18 (18) 15 (20 47 KE) a9 16 (21 (25) z (20) (17) Rynek, Słoneczna, Sien- _„„„„„. (28) 25 25 29 (27) (24 22) 26 23 (28) 23 (27) (24 kiewicza, Sikorskiego, ow ano SOSsNo-wa, Szpitalna, 9 (29) 30 a Widokowa, Wolności (od ul. - - - Rynek do „dawnego Akropolu), Zródla-na, Żeromskiego, Żwirki i Wigury, os.1000-lecia, os. Gieraty, os. Kurdasy. ©©©©0©0©©00©060© ul. Łąkowa 0 ©©6600660606066 os Solki nieszgre. © © © O © OOGDOGOGEG gowane (24) 48 18 45 20 47 45 19 16 21 48 16 20 17 ul. Grzechyńska ©©©©0©00©©06©00©60©606 ui. Kolejowa, 63 69 63 66 41 68 68 40 63 65 69 63 61 68 ul. Konopnickiej, ul. Modrzewiowa, ul Orkana, ©O©G©OGOGOEGGOGO©OGG©OE ul. Prusa, " 45 42 42 (9) 44 1 (9) 43 40 (8) 42 40 14 (11 ul. Sportowa, © Gowane 22 (9 45 46 21 48 46 20 42 45 49 47 21 68 os. Taby, (29 26 (26 (23) (28 (25 (23) (27 (24 (22) (26 (24 (28 (25) m wne ©©©©©0©0©©0©00©000© os. Jurki, | 45 69 65 46 43 68 46 €0 6 65 45 6 41 63 os. Koziany, os. Makowska Góra, GH, GB GB b | GD | Z (R GD, CH (B% > GB os. Za Górą niesegre- (Ś) S$) © 2 7 (4 (2 (68M GOGOL) obiekt PSPRPAPAPAPAPAPAPAPAPAPAP<4< 48 49 49 46 21 4B (6 20 47 45 49 47 21 18 ULICE / OSIEDLA / PRZYSIÓŁKI Rodzaj I Il Il Iv V MI | VII | WIM | [X X XI | XI I Il odpadów MAKÓW DOLNY Cały Dolny Maków ul. Wolności (od dawnego os. Jasnochowa, os. Mędralowa, os. Pawlicowa, os. Stanaszkowa, os. Surletowa ul. Leśna, ul. Polna, os. Działy Makowskie, os. Polana GRZECHYNIA as. Betleje, os. Burdylówka, s. Carchla, os. Drwale, os. Łazy, os. Judaszówka, 05. Magurka, os. Malikówka, 05. Polakówka, 03.Polana, os. Snoza, os. Sulkówka, os. Szczepanki, CE 05. Za Górą, 08. Zagrodn 05. e 05. opa 4440444004 BIAŁKA Cała miejscowość Białka Droga główna przez Białkę, 05. Barcikowa, 05. Bartoszówka, 05. Borówka, 05. Czamówka, 05. Dudrakówka, 05. Marszałkowa, os. Mędralowa, 05. Pawłówka, 05. Radwanówka, os. Sałapatkowa os. Maryniaki, 05. Miśkowa, os. Jedzinne, os. U Gronia KOJSZÓWKA = oe een rTwjwjmja jaja ja Cała miejscowość Kojszówka 200060 906606 09090000909900 800066066006066 um: 20066356600660604 6 206886620626666 © © 60 Droga główna przez Kojszówkę + 00000000000000 = 2066066006606 6 JUSZCZYN | A ale TATTY Tear Cała miejscowość Juszczyn 000000 44006606 Wszy Pony 0006009900900600 wina Gi a i AQQ ©©© 006000060 skraj | gae060002603663062 (0 0000000000 88 qe © 6.6.06 66 66 0 6.6 6 © "10004054385820606% 066060606606066 ba ae Po 000808086006686 05. Michałki, os. Salowa © Uztota o: UOBy jag © $6 0600660606 © myawzsme 270003880880060% o5. Działy, os. Frydle, 05. Gaski, 05. Guziki, os. Jędrzeje, WIEPRZEC Rok 2019 ULICE I OSIEDLA I PRZYSÓŁKI | gc Cała miejscowość Wieprzec Droga główna przez Wieprzec, os. Ocieczkowa 00090090000000 __ 60006606000606 0 mare 2 00 62306600600 6 © 26088680826666 0 © 80 Odpady zgromadzone w workach lub pojemnikach należy oznakować otrzymaną naklejką z kodem kreskowym oraz wystawiać najpóźniej do godz. 7.00 w dniu odbioru odpadów zgodnie z harmonogramem na trasie zbiórki odpadów. W przypadku braku naklejek z kodami należy zgłosić się do Urzędu Miejskiego w Makowie Podhalańskim. Worki napełniane odpadami w sposób niezgodny z opisem lub nieprawidłowo oznakowane kodem kreskowym nie będą odbierane. os. Adamowa, Cała miejscowość Żarnówka neszye © © © 9000600000 6 © ——206064660060066 80606 80606 os. U Sitarzy 0000000900 606206 6 © 6 (© gowane (22 (8 69 (6 2% (8 46 60 (7 000200200 © © 0000000900000 660 000 © 6 (0 (©) s © 48 © 42 19 os. Bochenki, os. Urbanówka 45 2 2 6000600660 © 0666666060 isge © © © © 6 © © © © © >: 020 023 2 2 2 2 2% 2 20 26 42 26 42 © ©© ©0660 ©© ©© ©© ©G©©© ©© 47 2d 8 © 2% 40 a os. Zawale nisze © 2 © © 6 © 6.6 © © © 6 (0 PE (9 26 20 60 20 25 00 27 29.29 20 $) GB 23 SPOSÓB GROMADZENIA ODPADÓW Rodzaj odpadu Co należy gromadzić Czego nie należy gromadzić Metale i tworzywa sztuczne - należy zbierać w pojemnikach lub workach koloru żółtego oznaczonego napisem „Metale i tworzywa sztuczne” odpady metali, w tym odpady opakowaniowe z metali, odpady tworzyw sztucznych, w tym odpady opakowaniowe tworzyw sztucznych oraz odpady opakowaniowe wielomateriałowe - tetrapaki tworzyw sztucznych pochodzenia medycznego, mokrych folii, nieumytych opakowań i butelek po olejach i smarach, puszek i pojemników po farbach i lakierach, opakowań po środkach chwasto- i owadobójczych Papier - należy zbierać w pojemnikach lub workach koloru niebieskiego oznaczonego napisem „Papier odpady z papieru, w tym tektury, odpady opakowaniowe z papieru i odpady opakowaniowe z tektury opakowań z zawartością np. żywnością, wapnem, cementem, kalki technicznej, prospektów, foliowanych i lakierowanych katalogów Szkło - należy zbierać w pojemnikach lub workach koloru zielonego oznaczonych napisem „Szkło” odpady ze szkła w tym odpady opakowaniowe ze szkła ceramiki (porcelana, naczynia typu acro, talerze, doniczki), luster, szklanych opakowań farmaceutycznych i chemicznych z pozostałościami zawartości, szkła budowlanego (szyby okienne, szkło zbrojone), szyb samochodowych Odpady ulegające biodegradacji - należy zbierać do pojemników koloru brązowego oznaczonych napisem „Bio" odpady ulegające biodegradacji z ogrodów i parków, odpady spożywcze i kuchenne innych odpadów aniżeli bioodpady i odpady zielone Odpady komunalne niesegregowane - należy zbierać w pojemnikach lub workach koloru czarnego odpady komunalne niesegregowane śniegu, lodu, gruzu, popiołu, żużla, szlamów, substancji toksycznych, żrących, wybuchowych, przeterminowanych leków, zużytych olejów, resztek farb, rozpuszczalników, lakierów i innych odpadów niebezpiecznych Odpady wielkogabarytowe- należy wystawić najpóźniej do godz. 7.00 w dniu zaplanowanego odbioru, wzdłuż trasy przejazdu odbioru odpadów komunalnych w miejscu, w którym istnieje możliwość dojazdu samochodu ciężarowego odpady komunalne, które ze względu na swoje wymiary nie mieszczą się w urządzeniach przeznaczonych do gromadzenia odpadów komunalnych niesegregowanych. Są to przede wszystkim elementy wyposażenia mieszkań tj. stare meble, wykładziny, dywany, itp. wszelkiego rodzaju odpadów z budów i remontów oraz odpadów, których waga jednostkowa przekracza 50 kg, zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego Odpady żużle i popioły - należy zbierać w pojemnikach metalowych żużle i popioły z kotłów paleniskowych gorącego popiołu Zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny - należy wystawić do godziny 7.00 wzdłuż trasy przejazdu odbioru odpadów komunalnych małogabarytowe urządzenia gospodarstw domowych (odkurzacze, żelazka itp.), wielkogabarytowe urządzenia gospodarstw domowych (chłodziarki, zamrażarki, pralki, zmywarki itp.), sprzęt komputerowy, sprzęt telekomunikacyjny, urządzenia audio-wizualne, elektronika użytkowa, elektronarzędzia, źródła światła innych odpadów w tym wielkogabarytowych styczeń-luty 2019 ——SEEA GMINNY PRZEGLĄD GRUP I ZESPOŁÓW KOLEDNICZYCH Gminny Przegląd Grup i Zespołów Kolędniczych zgro- madził 11 stycznia w sali „Stodoły” zlokalizowanej przy makowskim Sanktuarium Matki Bożej Opiekunki i Królo- wej Rodzin blisko 170 młodych kolędników, którzy posta- nowili zaprezentować tradycyjne kolędy, pastorałki czy fragmenty jasełek. Oczywiście młodzi artyści podziwiani byli i nagradzani oklaskami przez licznie przybyłą publicz- ność. Na scenie zaprezentowali się: Kolędnicy z Małej Polany Makowskiej, Mali Kolędnicy z Przedszkola Sióstr Serafitek, Przedszkolaki z Przedszkola „Domowa Melodia” w Koj- szówce, Dziecięcy Zespół Regionalny „Malikowski Groń” z Grzechyni, Zespół wokalno - instrumentalny „Niezapo- minajki” z Zespołu Szkół w Makowie Podhalańskim, Ze- spół Regionalny „Zobielsko Gromada" z Białki, Uczniowie Szkoły Podstawowej w Juszczynie, Makowscy Muzykanci z Makowa Podhalańskiego, Uczniowie Szkoły Podstawo- wej w Żarnówce, Zespół Regionalny „Mała Polana Makow- ska”. Doroczne kolędowanie zakończył Zespół Regionalny „Kojsowiocki” z Kojszówki. Tradycja kolędowania w okresie Bożego Narodzenia i Nowego Roku trwa nieprzerwanie od wielu lat. Zwyczaje i obrzędy ludowe, wierzenia i gesty magiczne, teksty ko- lęd i pastorałek oraz składanych życzeń odchodzą w za- pomnienie. Dlatego tak ważne jest, by tak autentycznym kolędnikom umożliwiać zaprezentowanie się podczas przeglądu grup kolędniczych. Wszystkie zespoły otrzyma- ły dyplomy i słodki prezent za kultywowanie tradycyjnych zwyczajów i obrzędów ludowych. Dziękujemy także pu- bliczności, która w tym zabieganym okresie znalazła czas na wspólne kolędowanie. Iwona Staśkiewcz MBP - Dom Kultury w Makowie Podhalańskim 17 Biuletyn informacyjny mam — FERIE ZIMOWE Tak jak w latach poprzednich na czas ferii zimowych Dom Kultury w Makowie Podhalańskim oraz nasze świe- tlice w Białce, Grzechyni, Juszczynie, Wieprzcu i Żarnów- ce cieszyły się ogromnym zainteresowaniem wśród dzieci. Każdy mógł znaleźć coś dla siebie i miło spędzić wolny czas - inspirująco i kulturalnie. Podczas dwóch tygodni zimowego wypoczynku od- było się sporo zajęć, w których każdego dnia brało udział wiele dzieci. Na młodych feriowiczów czekało mnóstwo atrakcji, od zajęć tanecznych, plastycznych, manualnych po zabawy i gry edukacyjne. Nie zabrakło atrakcji dla ciut starszych, którzy brali udział np. w dwuetapowym turnieju w ping-ponga. Różnorodność przygotowanych zajęć sprawiła, że nikt na nudę nie narzekał, natomiast zajęcia w Domu Kultury okazały się doskonałą alternatywą dla dzieci, które ferie spędzały w domu. Przez te 14 dni dużo się u nas działo. Klimatyczne próby z Mieszkiem Krzysiem, taneczne, ruchowe i artystyczne zabawy z Renatą Hajto, plastycz- ne odkrycia z Kasią Cygan, Zosią Sulką i Anią Jabcoń, od- krywcze warsztaty fotograficzne z Pawłem Woźniakiem, zabawy rytmiczne, które były doskonałym połączeniem rytmiki i tańca no i oczywiście zabawa przy muzyce Zum- by, o które zadbała Gabriela Bryndza. Nie zabrakło prób teatralnych i występów na Dzień Babci i Dziadka, oraz wyczynów małych chemików, którzy z Gosią Kutek zrobili mydełka, a roztańczone królewny przygotowały niezwy- kle kolorowe łapacze snów. A skoro ferie przypadły na czas karnawału, w ramach przygotowań do balu, robiliśmy karnawałowe czapeczki. Taniec i zabawa w Domu Kultury trwały do białego rana. Oczywiście nie zabrakło rozgrywek i zwycięzców gier logicznych, Zbyszek Kowalski potwier- dził, że nie tylko u dzieci w doskonały sposób uruchamiały wyobraźnię. Były pokazowe lekcje baletu z Agatą Wojtasik. Anna Kowalska - Wicherek uczestniczyła w nagraniu płyty z dzieciakami z Małej Polany Makowskiej, a Oliwia Strzelec poprowadziła cykl warsztatów tanecznych i gimnastycz- nych, na jedne z nich zawitał do nas gość specjalny - Pan Damian, który przedstawił dzieciom tajniki Break Dance. 18 Każdy uczestnik mógł spróbować swoich sił w tym stylu tanecznym. A zwieńczeniem trzech intensywnych dni tre- ningów była wspólna pizza. W ramach podsumowania ferii zimowych zorganizo- waliśmy dla dzieci uczestniczących na nasze zajęcia wyjazd do kina na film pt. „Pies, który wrócił do domu natomiast w sobotę wykorzystaliśmy śnieżną pogodę i wspólnie ze Stajnią z Makowskiej Góry zorganizowaliśmy kulig dla dzie- ci, na który zaprosiliśmy najmłodszych wraz z opiekunami. Dopisała pogoda, konie, dopisali uczestnicy i śnieg ... Sanie gładko sunęły przez las. Trasa kuligu rozpoczynała się obok lustra na Zagórzu (przy skręcie na os. Jurki). W programie imprezy oprócz przejażdżki saniami, można było zagrzać się przy ognisku i upiec kiełbaskę. Dziękujemy za pomoc mło- dym strażakom z OSP Maków Dolny. z BABE Także dzięki gościnności OREW w Juszczynie odbyła się również wycieczka do teatru Groteska w Krakowie - za co ogromnie dziękujemy. Dziękujemy za wspaniale spędzony czas. To były wyjąt- kowo aktywne ferie. Iwona Staśkiewcz MBP - Dom Kultury w Makowie Podhalańskim styczeń-luty 2019 ——SEEA „EUROPASS - MOBILNOŚĆ” DLA NAUCZYCIELI Z GRZECHYNI Nauczyciele Szkoły Podstawowej im. M. Reja w Grze- chyni biorący udział w Programie Operacyjnym Wiedza Edukacja Rozwój (POWER) Fundacji Rozwoju Systemu Edukacji otrzymali zestaw dokumentów „Europass” pre- | zentujący zakres wiedzy i doświadczeń zdobytych pod- czas szkolenia zagranicznego, które odbyło się w Grana- dzie w Hiszpanii. Podczas uroczystości obecni byli przedstawiciele or- ganu prowadzącego szkołę, nauczyciele oraz społeczność lokalna. Dokumenty zostały wręczone przez burmistrza Makowa Podhalańskiego Pawła Salę. Nauczyciele uczestniczący w projekcie FRSE zatytuło- wanym „Współpraca jako droga do sukcesu edukacyjnego - doskonalenie umiejętności kreowania efektywnego współ- działania” dzięki odbytemu szkoleniu oraz otrzymanym dokumentom „Europass - Mobilność” nie tylko podnieśli swoje kwalifikacje i doświadczenie zawodowe, ale także zyskali możliwość lepszego prezentowania ich w sposób zrozumiały w kraju ojczystym oraz w całej Unii Europejskiej. Dominika Harańczyk Koordynator projektu „PÓJDZMY WSZYSCY DO STAJENKI - CZYLI JASEŁKA W WIEPRZCU Tradycyjnie w święto Trzech Króli kościół parafialny w Wieprzcu stał się centrum widowiska zwanego jaseł- kami. Była to długa, trwająca ponad godzinę inscenizacja o Bożym Narodzeniu wzorowana na średniowiecznych misteriach franciszkańskich, której nazwa wywodzi się od staropolskiego słowa jasło oznaczającego żłób. Na uprzednio misternie przygotowanej scenie roz- planowano wydarzenia skupione w trzech aktach. Wy- pełniły je postacie typowe dla tego rodzaju uroczystości - pastuszkowie, aniołowie, Herod i jego dworzanie, diabeł, śmierć, trzej królowie oraz święta rodzina. Aby uniknąć chaosu, każda scena miała swoją dekorację i była zakoń- czona gongiem. Nie było tutaj żadnych ekstrawagancji - pastuszkowie przyjęli nowinę o Bożym Narodzeniu zgod- nie z przekazem biblijnym, Herod również nie wyszedł poza utrwalony kanon. Aspekt nowoczesności wyznaczyły liczne projekcje multimedialne i montaże filmowe przygotowane przez or- ganizatora uroczystości, czyli p. R. lempkę. Tworzyły je m. in. biblijna historia stworzenia świata i człowieka, rozkaz Heroda o wymordowaniu wszystkich dzieci, pojawienie się aniołów czy rozmowa władcy Judei ze śmiercią. Posłu- żono się materiałami w postaci „Biblii Tysiąclecia” w wersji audio, fragmentami filmów „Jezus „God and Evil, „Cre- ation: day (1-6)” a podkłady muzyczne zaczerpnięto z try- logii „Władca Pierścieni”. Mali aktorzy stanęli na wysokości zadania a licznie zgromadzona publiczność przyjęła ich występ z entuzjazmem. Radosław Tempka Szkoła Podstawowa w Wieprzcu 19 Biuletyn informacyjny mam POMOC DZIECIOM W PERU 04 stycznia uczniowie mieli okazję wziąć udział w Lote- rii Fantowej zorganizowanej w ramach projektu religijnego "Mieć wyobraźnię miłosierdzia”. Projekt jest odpowiedzią na przesłanie Ojca Świętego Jana Pawła Il apelującego, byśmy „dawali świadectwo miłosierdzia” i nieśli pomoc lu- dziom potrzebującym. Loteria spotkała się z wielkim zainteresowaniem ze strony uczniów. Przygotowano 140 losów dzięki temu każdy uczeń miał okazję wylosować drobny upominek. Dochód zebrany podczas loterii zostanie przekazany na pomoc dzieciom w Peru. Kinga Dyrcz Szkoła Podstawowa w Żarnówce JASEŁKA DLA CHORYC Dzień 9.01.2019 r. był bardzo wyjątkowy dla uczniów i wolontariuszy Szkolnego Koła Caritas działającego przy Szkole Podstawowej w Białce. Z zadumą dzielili się świą- teczną radością z pensjonariuszami ZOL-u, Zakładu Opieki Długoterminowej Szpitala im. Rydygiera oraz Domu Po- mocy Społecznej w Makowie Podhalańskim. W świetlicach szpitalnych oraz salach, przy przygoto- wanej dekoracji i muzyce, uczniowie przedstawili jasełka. Inscenizacja historii o narodzeniu Jezusa przeplatana była tańcami, śpiewem kolęd i pastorałek, a aktorzy znakomicie wcielili się w postacie biblijne. Oglądający z uśmiechem na twarzy i wyrazami podziwu patrzyli na grę „aktorską” wszystkich uczestników. Spotkanie wywołało wiele wzruszeń u pacjentów. Pen- sjonariusze, chorzy i samotni w skupieniu i zadumie ogląda- li przygotowaną inscenizację i wczuwali się w role grających. Nie zabrakło łez, wspomnień i wspólnego kolędowania. Również dla uczniów kontakt z przebywającymi tam ludź- mi był wielkim przeżyciem i doświadczeniem. Zakład Opie- kuńczo — Leczniczy to miejsce szczególne, gdyż przebywają tam zarówno osoby chore jak i niepełnosprawne. Mimo, że wolontariusze przez cały rok systematycznie odwiedzają pensjonariuszy, to jednak za każdym razem jest to dla nich szczególne przeżycie. „Daliście wiele radości nam pacjentom, a to bardzo ważne móc się uśmiechnąć będąc chorym i cieszy- my się, że pamiętaliście o nas” - takimi słowami podziękował uczniom i ich opiekunkom jeden z pensjonariuszy. Na zakończenie p. Basia Łatka podziękowała za miłe przyjęcie i złożyła wszystkim życzenia. Słowami: „Wyjątko- we to święta, bo łączą ludzkie serca. Ludzie Igną do siebie, bo wspólnie chcą się radować i dzielić tym, co mają” podkreśli- ła sens działania Szkolnego Koła Caritas — wolontariusze mają łączyć ludzkie serca i dzielić się z innymi tym, co mają. Chorzy podziękowali gromkimi brawami. Uczniowie już umówili się na kolejne spotkanie, tym razem karnawałowe. Barbara Łatka Szkoła Podstawowa w Białce 20 styczeń-luty 2019 ; ma | DAJ WŁOS! RAKN'ROLL - KOLEJNA UCZENNICA ZE SZKOŁY PODSTAWOWEJ Z BIAŁKI ODDAŁA WŁOSY NA PERUKI Fundacja Rak'n'roll zmienia schematy myślenia o chorobie nowotworowej i działa na rzecz poprawy jakości życia chorych na raka. Fundacja powstała z inicjatywy Magdy Prokopowicz, która po swoich doświadczeniach z chorobą onkologiczną chciała pomóc innym chorym w podobnej sytuacji. Jednym z działań na rzecz chorych jest akcja„Daj Włos!”. Każdy, kto chce obciąć wło- sy, może to zrobić w dobrym celu — na peruki dla kobiet w trakcie chemioterapii. Obec- nie w Polsce peruki z naturalnych włosów są nierefundowane przez NFZ, a ich cena jest wyjątkowo wysoka. Zaangażowane zakłady fryzjerskie ścinają włosy w odpowiedni sposób (potrzeba minimum 25 cm), a następnie przekazują je do fundacji. Dalej wę- drują one do perukarni Rokoko, która robi doskonałe, wygodne i piękne peruki. Te są przekazywane za darmo kobietom, które walczą z rakiem. Dzięki temu mogą wyglądać znacznie lepiej i mają więcej siły w walce o zdrowie. Uczennica Magdalena Drobny 22 stycznia ścięła 30 cm włosów i oddała do fundacji. W Szkole Podstawowej w Białce to już SZÓSTA uczennica, która odpowiedziała na akcję. Zachęcamy wszystkich do zaangażowania się w przedsięwzięcie! Barbara Łatka Szkoła Podstawowa w Białce ti” di „GDZIE SĄ CHŁOPCY Z TAMTYCH LAT" Wkrótce wiosna na piłkarskim boisku MKS HALNIAK — czy obecna drużyna nawiąże do swoich poprzedników „z tamtych lat”? Wówczas na mecz przychodziło niekie- dy prawie pół Makowa. Spotkania były zacięte, chłopcy - Makowianie (!) zaangażowaniem imponowali nie tylko własnym kibicom i młodym adeptom piłki, ale i rywalom, także z wyższych klas rozgrywkowych (lig: Cracovia, Vic- toria Jaworzno). Z tą samą ambicją rozgrywali spotkania mistrzowskie, pucharowe czy towarzyskie. Ambicją mogli obdzielić wiele roczników następców. Do historii przeszły spotkania „derbowe” z sąsiadami z Suchej Beskidzkiej, Tar- nawy Dolnej, Juszczyna i Zembrzyc. Dzielnie stawali też kibice, czasem nawet za ostro. Warto przypomnieć niektórych bohaterów A-klasowe- go (porównywalnej klasy z obecną III ligą) Halniaka (w ja- snych strojach). Na zdjęciu stoją od lewej (działacze i piłkarze): Wiesław Chaja, Stefan Polak, Władysław Kot, Józef Zacharko, An- drzej Piątek (głowa), Jerzy Gruca, Franciszek Janiczak, Bro- nisław Zdebski, Jan Maczek, Leszek Druciak, Włodzimierz Maczek (głowa), Wiesław Kania, Mieczysław Malczewski, Jan Wilczek. (Może ktoś pamięta, kiedy odbyło się spotka- nie i kto był rywalem?). „Gdzie są chłopcy z tamtych lat"”* śpiewała kiedyś Sława Przybylska, a w kolejnych wtórowała jej Danuta Rinn: „Gdzie ci mężczyźni, ..., orły, sokoły ... , no gdzie te chłopy ?!”** - na zamieszczonym zdjęciu. *Piosenka z repertuaru Sławy Przybylskiej **Piosenka Danuty Rinn Andrzej Mołek 1 z — — 21 SWE - Biuletyn informacyjny mam ENEA Z KOLEKCJONERSKIEGO KLASERA ROMANA WICIARZA WSPOMNIENIE 0 WŁADYSŁAWIE PRZYBYLSKIM (1911-1991) ŻOŁNIERZU 12 WADOWICKIEGO PUŁKU PIECHOTY Makowianin choć urodzony w Krakowie większość swego życia spędził w Makowie, Szkołę Powszechną ukończył w Wadowicach, wg zapisów w zachowanej książeczce wojskowej. W I Ę — : Y KĄ. BO Ć Siwe NZ 2 | a R? ką | e | Władysław Przybylski e Swój Bo AA i | na zdjęciu w stopniu kaprala, rok 1938 Legitymacja osobista 6.5. zo i weóc mr 4. _ 6.DLW. 180 r. -- Nesc82- 8. Nr 151/38 z pieczęcią żyć £ " Podpis właściciela legitymacji sie | format 74165 mę - r Nr mag, 138 1. 12. Pułku Piechoty. 16 marca 1933 r. zostaje wcielony do 12 Pułku Piechoty w Wadowicach i przydzielony do 5 kompanii strzeleckiej na stanowisko strzelca. LEGITYMACJA d a NA PRAWO NOSZENIA ODZNAKI PAMIĄTKOWEJ 12. PUŁKU PIECHOTY NADANEJ ROZKA%BM DZIEAKYM PUŁKU HR. (ŚWA dra. LL. Odznaka pamiątkowa 12. PP, nadana Wł. Przybylskiemu rozkazem dziennym Pułku Nr 156/34 Legitymacja dla St. Strzelca Przybylskiego Władysława na prawo noszenia odznaki pamiątkowej 12.PP wydana 12 lipca 1934r. 15 maja 1933 r. przydzielony do plutonu artylerii. 9 października 1933 r. zostaje skierowany do Szkoły Podoficerskiej do 6 Pułku Piechoty Artylerii Lekkiej w Krakowie. 22 styczeń - luty 2019 NIŻ SATANANANANANANANANANA NANANANANANSANANANA A: M b 4 HIS | A > 4 Ł Ń A p p A b A b A > A h h , ą aj | 4]. j zza „hsż ŚWIADECTWO " SZKOŁĘ PODOFICERSKĄ Roman Wiciarz — kolekcjoner, luty 2019 Do zaawansowanego zbioru poszukuję wszelkich dokumentów, zdjęć, pocztówek, korespondencji itp. związanych z Makowem. Tel: 668 166 237 Ulica 3-go Maja, obok Banku Spółdzielczego. Pierwszy z prawej Wł. Frosztęga na tle swojego kiosku spożywczego. Ulica Wolności (naprzeciw drogi do Grzechyni). Nieistniejące już stare domy drewniane.