Zalecenia postępowania w zakażeniach SARS-CoV-2 Polskiego
Towarzystwa Epidemiologów i Lekarzy Chorób Zakaźnych
wersja 31-03-2020
Robert Flisiak', Andrzej Horban?, Jerzy Jaroszewicz”, Dorota Kozielewicz*, Małgorzata
Pawłowska?, Miłosz Parczewski”, Anna Piekarska, Krzysztof Simon”, Krzysztof
Tomasiewicz*, Dorota Zarębska-Michaluk).
1. Klinika Chorób Zakaźnych i Hepatologii, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku,
Białystok
2. Klinika Chorób Zakaźnych dla Dorosłych, Uniwersytet Medyczny w Warszawie,
Warszawa
Klinika Chorób Zakaźnych w Bytomiu, Śląski Uniwersytet Medyczny, Katowice
4. Klinika Chorób Zakaźnych i Hepatologii, Wydział Lekarski Collegium Medicum,
Uniwersytet im. Mikołaja Kopernika, Bydgoszcz
5. Klinika Chorób Zakaźnych, Tropikalnych i Nabytych Niedoborów Odporności, Pomorski
Uniwersytet Medyczny, Szczecin
6. Klinika Chorób Zakaźnych i Hepatologii, Uniwersytet Medyczny w Łodzi, Łódź,
7. Klinika Chorób Zakaźnych i Hepatologii, Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu,
Wrocław
8. Klinika Chorób Zakaźnych i Hepatologii, Uniwersytet Medyczny w Lublinie, Lublin,
9. Klinika Chorób Zakaźnych, Uniwersytet im. Jana Kochanowskiego, Kielce,
W
Krótki tytuł: Zalecenia postępowania w zakażeniach SARS-CoV-2, PTEiLCHZ, v. 31-03-
2020
Autor korespondujący: Prof. dr hab. Robert Flisiak, Klinika Chorób Zakaźnych i
Hepatologii, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, 15-540 Białystok, ul. Żurawia 14, tel:
+48 85 7416921, robert.flisiak 1(Qgmail.com
Konflikt interesów: none declared
1. Wst
Pierwsze ogniska zachorowań na chorobę znaną obecnie jako COVID-19 zostały
odnotowane w grudniu 2019 w Wuhan w Chinach. Czynnikiem etiologicznym okazał się nowy
betakoronawirus obecnie znany pod nazwą SARS-CoV-2 (Severe Acute Respiratory Syndrome
Corona Virus-2). Po rozprzestrzenieniu się epidemii na wszystkie kontynenty, Światowa
Organizacja Zdrowia ogłosiła w dniu 11 marca 2020 pandemię COVID-19. Koronawirusy
(CoVs) są grupą otoczkowych wirusów zwierających jednoniciowy RNA o dodatniej
polaryzacji. Dotychczas stwierdzano 6 gatunków CoVs patogennych dla człowieka (HCoVS),
które powodowały zakażenia dróg oddechowych. Dwa z nich SARS-CoV oraz MERS-CoV
były w ostatnich 20 latach przyczyną szerzących się na cały świat lub lokalnych epidemii,
których rozprzestrzenianie ograniczono metodami kontroli sanitarno-epidemiologicznej.
Przenoszenie SARS-CoV-2 odbywa się droga kropelkową, oraz przez zanieczyszczone
przedmioty i powierzchnie. Wirus jest obecny w wielu płynach ustrojowych (wydzielina z nosa
i gardła, plwocina, stolec, łzy, krew). Średni okres inkubacji COVID-19 wynosi 5 dni, ale może
sięgać do 14 dni. Częste są postacie o przebiegu bezobjawowym i łagodnym z gorączką,
kaszlem oraz dusznością. W bardziej zaawansowanych postaciach pojawiają się
śródmiąższowe zmiany zapalne w płucach. W ciężkich postaciach klinicznych, pod koniec
pierwszego tygodnia od wystąpienia pierwszych objawów dochodzi do rozwoju objawów ostrej
niewydolności oddechowej, która postępując doprowadza do niewydolności wielonarządowej
i zgonu chorego. Śmiertelność od 0 do 8% jest zróżnicowana w poszczególnych krajach i zależy
od jakości opieki zdrowotnej ze szczególnym uwzględnieniem wyposażenia i dostępności
oddziałów intensywnej terapii, ale być może także wielu nie poznanych czynników
genetycznych człowieka i/lub zmienności genetycznej wirusa. Leczenie etiotropowe o wartości
potwierdzonej w badaniach klinicznych nie jest dostępne. Podejmowane są próby stosowania
leków zarejestrowanych dotychczas w innych wskazaniach, ale ich skuteczność nie została
potwierdzona. Podjęto prace na szczepionkami, które mogą przynieść efekt nie wcześniej niż
w roku 2021.
.. Minimalne wymagania dla oddziału hospitalizującego zakażenia SARS-CoV-2
e [zba Przyjęć zamknięta dla innych chorych — dedykowana wyłącznie chorym kierowanym
z podejrzeniem zakażenia SARS-CoV-2.
e Poczekalnia Izby Przyjęć zapewniająca przebywanie osób w odległości przynajmniej 2
metrów; w przypadku trudności z wygospodarowaniem takich pomieszczeń celowe jest
przygotowanie ogrzewanych namiotów przed wejściem do budynku.
« Zabezpieczenie w PPE — osobiste wyposażenie zabezpieczające:
o kombinezony lub fartuchy wodoodporne z długim rękawem
o gogle lub przyłbice
o maski FFP-2 lub FFP-3
o rękawice (optymalnie nitrylowe)
o czepki i ochraniacze na stopy w przypadku stosowania fartuchów wodoodpornych
e Oddział Intensywnej Terapii w strukturach szpitala lub stanowiska intensywnej terapii w
strukturach oddziału chorób zakaźnych lub czasowo zaadaptowane pomieszczenia
oddziału zakaźnych zabezpieczone w respiratory i ECMO z obsadą anestezjologiczną.
e Całodobowa możliwość wykonywania CT lub zdjęć RTG płuc lub USG płuc.
e Dostęp do pracowni diagnostyki molekularnej umożliwiający otrzymywanie wyników
maksymalnie w ciągu 24 godzin od pobrania, optymalnie do 8 godzin (w celu
wykluczenia zakażenia w warunkach Izby Przyjęć)
e Wyraźne oznakowanie dojścia do Izby Przyjęć zakaźnej ograniczające możliwość
krzyżowania się dróg zakażeń.
3. Diagnostyka
. Diagnostyka molekularna
Technika PCR czasu rzeczywistego (RT PCR) jest podstawą rozpoznania aktywnego
zakażenia SARS-CoV-2. Badaniu wykrywającemu materiał genetyczny wirusa powinny
zostać poddane osoby spełniające kryteria przypadku podejrzanego COVID-19 (patrz
4.1).
W
—
3.2. Metody serologiczne
W trakcie epidemii, masowe badania serologiczne testami szybkimi wykonywane "na
życzenie", zwłaszcza wykrywającymi przeciwciała klasy IgM, mogą znaleźć
zastosowanie w identyfikowaniu bezobjawowych zakażeń po wyczerpaniu innych
sposobów ograniczania epidemii. Testy wykrywające przeciwciała IgG lub IgM/IgG
mogą być przydatne w badaniach epidemiologicznych - na przykład do oszacowania
liczby osób które miały kontakt z wirusem a także badań populacyjnych. Jednak aby
ostatecznie wykluczyć lub potwierdzić zakażenie SARS-CoV-2 należy wykonać badanie z
zastosowaniem diagnostyki molekularnej techniką RT PCR.
3.3 Szybki test molekularny
Zarejestrowany ostatnio przez FDA szybki test molekularny do diagnostyki SARS-CoV-2
wymaga systemu diagnostycznego, który w ostatnich latach doskonale się sprawdził w
diagnostyce wielu zakażeń (w tym HCV i grypy). Wykonywanie badań szybkimi testami
molekularnymi może być szczególnie przydatne w Izbach Przyjęć Oddziałów Zakaźnych i
w SOR.
4. Kryteria rozpoznania COVID-19
4.1. Przypadek podejrzany
Podstawą do postawienia podejrzenia COVID-19, uzasadniającego wykonanie badań
wykrywających materiał genetyczny SARS-CoV-2 jest spełnienie warunków zawartych w
punkcie A i B:
A.
Ostra infekcja dróg oddechowych o nagłym początku i przynajmniej jednym z objawów:
gorączka, kaszel, duszność lub wykrycie przeciwciał w badaniu serologicznym:
B.
a) wywiad podróży lub pobytu w ostatnich 14 dniach licząc od początku choroby do
kraju/regionie w którym odnotowano lokalną transmisję zakażenia SARS-CoV-2
lub
b) bliski kontakt z potwierdzonym lub prawdopodobnym przypadkiem COVID-19 w
ostatnich 14 dniach
lub
c) ciężki stan wymagający hospitalizacji przy braku innej etiologii mogącej tłumaczyć obraz
kliniczny
Jeżeli jednak zostanie udokumentowana transmisja lokalna na danym obszarze, to wówczas
wymagane jest spełnienie tylko warunków zawartych w punkcie A. Oznacza to, że wszyscy
pacjenci z objawami ostrej infekcji oddechowej stwierdzanej podczas pierwszego kontaktu z
opieką zdrowotną (w podstawowej opiece zdrowotnej lub w szpitalu o jakimkolwiek profilu)
powinni być traktowani jako przypadki podejrzane, a więc poddani badaniu
potwierdzającemu zakażenie.
4.2. Przypadek prawdopodobny
Rozpoznanie COVID-19 jest prawdopodobne gdy u osoby z objawami ostrej infekcji oddechowej
wynik badania materiału genetycznego SARS-CoV-2 przeprowadzonego techniką RT PCR jest
wątpliwy lub niejednoznaczny, lub gdy wynik badania RT PCR materiału genetycznego
koronawirusów (pan-coronavirus test) jest dodatni.
4.3. Przypadek potwierdzony
Każda osoba z laboratoryjnym potwierdzeniem zakażenia SARS-CoV-2 techniką RT-PCR
niezależnie od obecności objawów klinicznych.
5. Obraz kliniczny i postępowanie
5.1. Postać bezobjawowa lub łagodna
e brak objawów lub łagodne dolegliwości ze strony górnych dróg oddechowych
(gorączka, kaszel lub duszność), którym mogą czasem towarzyszyć bóle głowy,
mięśni, nudności, wymioty, biegunka.
e stabilny stan kliniczny
Diagnostyka:
Badania w kierunku grypy i/lub innych patogenów odpowiedzialnych za infekcje górnych
dróg oddechowych
Monitorowanie kliniczne w warunkach szpitalnych:
e kliniczna ocena lekarska i ocena parametrów życiowych (temperatura, ciśnienie
tętnicze, tętno, liczba oddechów, skala Glasgow) 2-3 razy dziennie.
e pulsoksymetria 2-3 razy dziennie; celem jest utrzymanie SpO2 >94%.
Monitorowanie kliniczne w warunkach izolatorium:
e porada lekarska przynajmniej raz dziennie (może być telefoniczna).
e wizyta pielęgniarska przynajmniej 2 razy dziennie z oceną stanu ogólnego i pomiarem
temperatury.
Monitorowanie wirusologiczne:
e badanie wymazów z nosa i gardła w kierunku SARS-CoV-2 techniką RT-PCR po
przynajmniej 14 dniach od wystąpienia objawów, a w przypadku pacjentów
bezobjawowych po przynajmniej 14 dniach od pobrania wymazu wykazującego po raz
pierwszy zakażenie.
e W przypadku wyniku ujemnego pierwszego badania kontrolnego, wykonuje się drugie
badanie kontrolne po przynajmniej 24 godzinach.
e Po uzyskaniu dwukrotnego wyniku ujemnego pacjenta można zwolnić z izolacji lub
hospitalizacji o ile stan kliniczny pozwala.
e Jeśli którykolwiek z dwóch wyników badania kontrolnego jest dodatni należy
powtarzać badania w odstępach 7 dniowych do uzyskania negatywizacji.
Badania obrazowe:
e nie są konieczne
e w przypadku utrzymującego się kaszlu i/lub wykazania objawów wskazujących na
zajęcie płuc wskazane rutynowe badanie RTG lub CT płuc.
Leczenie: wyłącznie objawowe.
5.2. Postać stabilna z objawami ze strony układu oddechowego i/lub ogólnoustrojowymi
(klasyfikacja MEWS: punktacja <3, tabela 1)
e Pacjenci demonstrują typowe objawy COVID-19. Ze względu na ryzyko pogorszenia
stanu klinicznego wymagają monitorowania i działań przyspieszających eliminację
zakażenia SARS-CoV-2.
wyczerpanie, astenia, gorączka > 38?C i kaszel,
kliniczne i radiologiczne cechy zajęcia płuc
brak klinicznych lub laboratoryjnych cech niewydolności oddechowej
wymaga hospitalizacji ze względu na ryzyko progresji choroby.
Diagnostyka:
e Badania w kierunku grypy i/lub innych patogenów odpowiedzialnych za infekcje
górnych dróg oddechowych.
e Wymazy w kierunku zakażeń w bakteryjnych górnych dróg oddechowych (unikać
procedur generujących aerozol — ryzykownych dla personelu)
e W przypadku utrzymującej się gorączki >38?C wykonać posiewy z krwi.
Monitorowanie kliniczne:
e Ocena lekarska kliniczna i ocena parametrów życiowych (temperatura, ciśnienie
tętnicze, tętno, liczba oddechów, skala Glasgow) 2-3 razy dziennie
e Pulsoksymetria 2-3 razy dziennie; celem jest utrzymanie SpO2 >94%.
e Ocena równowagi kwasowo-zasadowej, zwłaszcza w 5-7 dobie od wystąpienia
objawów lub w przypadku nagłego pogorszenia stanu klinicznego.
Monitorowanie wirusologiczne: jak w postaciach bezobjawowych i łagodnych
Badania obrazowe:
e RTG płuc stanowi podstawę identyfikacji zmian w płucach, może być wykonywane z
wykorzystaniem urządzeń przenośnych.
e Tomografia komputerowa (bez kontrastu) posiada wysoką czułość w wykrywaniu
zmian śródmiąższowych, wartościowa wraz z oceną równowagi kwasowo-zasadowej
w przewidywaniu pogorszenia.
e USG płuc może być łatwą metodą wczesnej detekcji zapalenia płuc bezpośrednio w
Izbie Przyjęć.
Leczenie podstawowe:
Ze względu na niewystarczające dane wynikające z braku kompletnych badań klinicznych
wymaganych zwykle przy rejestracji leku do stosowania w określonym wskazaniu, decyzje o
leczeniu podstawowym powinny być podejmowane indywidualnie przez lekarza
prowadzącego terapię. W oparciu o niepełną wiedzę i dostępność leków w terapii można
rozważyć:
e Lopinawir/ritonawir, doustnie 400/100mg co 12 godzin, 14 dni
plus
e Chlorochina, doustnie, zwykle 250 mg (w uzasadnionych przypadkach 500 mg) co 12
godzin, 7-10 dni (nie dłużej niż 10 dni) lub Hydroksychlorochina, doustnie, dawka
nasycająca 400 mg co 12 godzin, dawka podtrzymująca 200 mg co 12 godzin, 10 dni.
e Możliwe jest stosowanie innych leków o potencjalnym działaniu przeciwwirusowym i
sprawdzonym profilu bezpieczeństwa (badanie kliniczne przynajmniej 2 fazy lub
eksperyment medyczny z lekiem stosowanym w innym wskazaniu).
e Nie zaleca się stosowania leków, których rzekomą skuteczność sprawdzono w oparciu
o opisy przypadków, lub pojedyncze doniesienia nie potwierdzone innymi badaniami.
Leczenie wspomagające:
e Ewentualnie antybiotykoterapia w oparciu o antybiogram lub empiryczna o szerokim
spektrum,
Leczenie objawowe
Zapewnienie dostępu do tlenoterapii, aby była możliwa w przypadku pogorszenia
stanu klinicznego.
Tabela 1
Zmodyfikowana Punktacja Wczesnego Ostrzegania (Modified Early Warning Score -
MEWS)
Punkty 3 2 1 0 1 2 3
częstość oddechów (min”') <8 9—14 15-20 21-29 > 29
tętno (min!) <40 41-50 51-100
skurczowe ciśnienie tętnicze <70 71-80 101-199
(mmHg)
wydalanie moczu (ml/kg/h) Nil <0.5
Ciepłota ciała (?C) | <35 36.1-38 |38.1-38.5| > 38.6
Objawy neurologiczne Świadomy | Reagujący | Reagujący| Brak
na głos na ból reakcji
5.3. Pacjent z niewydolnością oddechową, klinicznie niestabilny
(klasyfikacja MEWS: punktacja 3-4, tabela 1)
e Pacjent demonstruje ostre objawy zajęcia układu oddechowego wymagający ścisłego
monitorowania zwłaszcza między 5 a 7 dniem od wystąpienia pierwszych objawów w
celu ewentualnego zapewnienia intensywnej opieki medycznej.
e Kliniczne i/lub laboratoryjne objawy pogorszenie wydolności oddechowej i wymiany
gazowej (zaburzenia oddychania, duża częstość oddechów, duszność, niskie
obwodowe SpO2 <90%)
Diagnostyka
e Badania w kierunku grypy i/lub innych patogenów odpowiedzialnych za infekcje
górnych dróg oddechowych.
e Wymazy w kierunku zakażeń w bakteryjnych górnych dróg oddechowych (unikać
procedur generujących aerozol — ryzykownych dla personelu)
e W przypadku utrzymującej się gorączki >38?C wykonać posiewy z krwi
e Pogłębienie diagnostyki zależnie od obrazu klinicznego (np. w kierunku HIV)
Monitorowanie kliniczne i laboratoryjne:
e Ścisłe monitorowanie kliniczne i ocena parametrów życiowych (temperatura, ciśnienie
tętnicze, tętno, liczba oddechów, skala Glasgow, SpO>)
e Ocena równowagi kwasowo-zasadowej, zwłaszcza w 5-7 dobie od wystąpienia
objawów lub w przypadku nagłego pogorszenia stanu klinicznego.
e Monitorowanie D-dimerów, ferrytyny, fibrynogenu, białka C-reaktywnego,
triacylogliceroli, dehydrogenaza mleczanowa, IL-6.
e Konsultacja specjalisty intensywnej terapii.
Monitorowanie wirusologiczne: jak w postaciach bezobjawowych i łagodnych
Badania obrazowe:
RTG płuc stanowi podstawę identyfikacji zmian w płucach, może być wykonywane z
wykorzystaniem urządzeń przenośnych.
Tomografia komputerowa (bez kontrastu) posiada wysoką czułość w wykrywaniu
zmian śródmiąższowych i ocenie dynamiki ich zmian. Powinna być wykonywana u
każdego pacjenta w tym stadium choroby. Badanie z kontrastem powinno być
wykonywane tylko w przypadku różnicowania (np. z zatorowością płucną).
USG płuc może być łatwą metodą wczesnej detekcji zapalenia płuc bezpośrednio w
Izbie Przyjęć.
Echokardiografia wskazana w przypadku podejrzenia ostrej niewydolności serca w
wyniku niewydolności oddechowej
Leczenie podstawowe:
Ze względu na niewystarczające dane wynikające z braku kompletnych badań klinicznych
wymaganych zwykle przy rejestracji leku do stosowania w określonym wskazaniu, decyzje o
leczeniu podstawowym powinny być podejmowane indywidualnie przez lekarza
prowadzącego terapię. W oparciu o niepełną wiedzę i dostępność leków w terapii można
rozważyć:
Remdesivir, dożylnie, raz dziennie, dawka nasycająca 200 mg, potem dawka
podtrzymująca 100 mg prze 10 dni lub (jeśli Remdesivir nie jest dostępny )
Lopinawir/ritonawir, doustnie 400/100mg co 12 godzin, 28 dni
plus
Chlorochina, doustnie, zwykle 250 mg (w uzasadnionych przypadkach 500 mg) co 12
godzin, 7-10 dni (nie dłużej niż 10 dni) lub Hydroksychlorochina, doustnie, dawka
nasycająca 400 mg co 12 godzin, dawka podtrzymująca 200 mg co 12 godzin, 10 dni.
plus
Tocilizumab (u osób z podwyższonym stężeniem IL-6), dożylnie 8 mg/kg
(maksymalnie 800 mg) w pojedynczej dawce (jednogodzinny wlew), przy braku
poprawy druga dawka może być powtórzona po 8-12 godzinach.
Leczenie alternatywne:
Możliwe jest stosowanie innych leków o potencjalnym działaniu przeciwwirusowym i
sprawdzonym profilu bezpieczeństwa (badanie kliniczne przynajmniej 2 fazy lub
eksperyment medyczny z lekiem stosowanym w innym wskazaniu).
Nie zaleca się stosowania leków, których rzekomą skuteczność sprawdzono w oparciu
o opisy przypadków, lub pojedyncze doniesienia nie potwierdzone innymi badaniami.
Leczenie wspomagające:
Ewentualnie antybiotykoterapia w oparciu o antybiogram lub empiryczna o szerokim
spektrum,
Leczenie objawowe
Tlenoterapia
Nawodnienie dożylne
Glikokortykoidy w przypadku pogorszenia funkcji oddechowej (konieczne zwłaszcza
gdy stosowany jest Tocilizumab):
o Methylprednizolon, dożylnie | mg/kg dziennie przez 5 dni, potem 40 mg
dziennie przez 3 dni, następnie 10 mg dziennie przez 2 dni,
lub
o Deksametazon, dożylnie 20 mg dziennie przez 5 dni, potem 10 mg dziennie
przez 3 dni, następnie 5 mg dziennie przez 2 dni.
5.4. Pacjent w stanie krytycznym (ARDS)
(klasyfikacja MEWS: punktacja >4, tabela 1)
Pacjent w ciężkim stanie związanym z głęboką niewydolnością oddechową i upośledzeniem
innych funkcji życiowych:
e Zespół ostrej niewydolności oddechowej (acute respiratory distress syndrome:
ARDS).
e Hypotensja i wstrząs
e Niewydolność wielonarządowa
e Zaburzenia świadomości
Diagnostyka
e Badania w kierunku grypy i/lub innych patogenów odpowiedzialnych za infekcje
górnych dróg oddechowych.
e Wymazy w kierunku zakażeń w bakteryjnych górnych dróg oddechowych (unikać
procedur generujących aerozol — ryzykownych dla personelu)
e W przypadku utrzymującej się gorączki >38?C wykonać posiewy z krwi
e Pogłębienie diagnostyki zależnie od obrazu klinicznego (np. w kierunku HIV)
Monitorowanie kliniczne i laboratoryjne:
« Ścisłe monitorowanie w warunkach OIT
e Badanie wymazów z nosa i gardła w kierunku SARS-CoV-2 techniką RT-PCR do
czasu negatywizacji.
e Ocena równowagi kwasowo-zasadowej, zwłaszcza w 5-7 dobie od wystąpienia
objawów lub w przypadku nagłego pogorszenia stanu klinicznego.
e Monitorowanie D-dimerów, ferrytyny, fibrynogene, białka C-reaktywnego,
triacylogliceroli, dehydrogenaza mleczanowa, IL-6.
Badania obrazowe:
e Tomografia komputerowa (bez kontrastu) posiada wysoką czułość w wykrywaniu
zmian śródmiąższowych i ocenie dynamiki ich zmian. Powinna być wykonywana u
każdego pacjenta w tym stadium choroby. Badanie z kontrastem powinno być
wykonywane tylko w przypadku różnicowania (np. z zatorowością płucną).
e Echokardiografia wskazana w przypadku podejrzenia ostrej niewydolności serca w
wyniku niewydolności oddechowej
Leczenie podstawowe:
Ze względu na niewystarczające dane wynikające z braku kompletnych badań klinicznych
wymaganych zwykle przy rejestracji leku do stosowania w określonym wskazaniu, decyzje o
leczeniu podstawowym powinny być podejmowane indywidualnie przez lekarza
prowadzącego terapię. W oparciu o niepełną wiedzę i dostępność leków w terapii można
rozważyć:
e Remdesivir, dożylnie, raz dziennie, dawka nasycająca 200 mg, potem dawka
podtrzymująca 100 mg prze 10 dni lub (jeśli Remdesivir nie jest dostępny)
Lopinawir/ritonawir, doustnie 400/100mg co 12 godzin, 28 dni
plus
e CChlorochina, doustnie 500 mg co 12 godzin, 7-10 dni lub Hydroksychlorochina,
doustnie, dawka nasycająca 400 mg co 12 godzin, dawka podtrzymująca 200 mg co 12
godzin, 10 dni.
plus
e Tocilizumab, dożylnie 8 mg/kg (maksymalnie 800 mg) w pojedynczej dawce
(jednogodzinny wlew), przy braku poprawy druga dawka może być powtórzona po 8-
12 godzinach.
Leczenie alternatywne:
Możliwe jest stosowanie innych leków o potencjalnym działaniu przeciwwirusowym i
sprawdzonym profilu bezpieczeństwa (badanie kliniczne przynajmniej 2 fazy lub
eksperyment medyczny z lekiem stosowanym w innym wskazaniu).
Nie zaleca się stosowania leków, których rzekomą skuteczność sprawdzono w oparciu
o opisy przypadków, lub pojedyncze doniesienia nie potwierdzone innymi badaniami.
Leczenie wspomagające:
Wczesna wentylacja mechaniczna
ECMO w przypadku opornej hypoksemi, niezależnie on inwazyjnej wentylacji
mechanicznej
Ewentualnie antybiotykoterapia w oparciu o antybiogram lub empiryczna o szerokim
spektrum,
Glikokortykoidy (konieczne zwłaszcza gdy stosowany jest Tocilizumab):
o Methylprednizolon, dożylnie | mg/kg dziennie przez 5 dni, potem 40 mg
dziennie przez 3 dni, następnie 10 mg dziennie przez 2 dni,
lub
o Deksametazon, dożylnie 20 mg dziennie przez 5 dni, potem 10 mg dziennie
przez 3 dni, następnie 5 mg dziennie przez 2 dni.
6. Leki o potencjalnym działaniu przeciwwirusowym lub przeciwzapalnym, których
zastosowanie można rozważyć
Gl.
6.2.
6.3.
6.4.
6.5.
Więcej
Favipiravir - rejestracja dla grypy w Japonii, brak badań dla SARS-CoV-2
Ruxolitinib — rejestracja EMA we włóknieniu szpiku i czerwienicy prawdziwej;
planowane badania w COVID-19
Oseltamiwir - rejestracja EMA dla grypy, brak jednoznacznych badań dla SARS-
CoV-2; nie można wykluczyć że poprawa stanu klinicznego była wynikiem
eliminacji wirusa grypy w koinfekcji.
Opaganib - przygotowania do badań fazy 2
Verdinexor — przygotowania do badań fazy 2
informacji o lekach w badaniach jest na stronie:
https://www.cebm.net/oxford-covid-19/covid-19-registered-trials-and-analysis/
7. Leki nie posiadające wystarczających powtarzalnych wyników skuteczności wobec
SARS-CoV-2
Tal.
Azytromycyna - dostępne dane wskazują na możliwy słaby nieswoisty efekt
przeciwzapalny. Aktualnie nie są prowadzone randomizowane badania kliniczne we
wskazaniu COVID-19 z azytromycyną. Azytromycyna może być rozważana do
stosowania w COVID-19 w sytuacjach uzasadnionych towarzyszącymi zakażeniami
bakteryjnymi na zasadach dotyczących antybiotykoterapii.
8. Konieczność uzyskania zgody Komisji Bioetycznej
8.1.
8.2.
W związku z brakiem wskazania COVID-19 lub zakażenia SARS-CoV-2 w
Charakterystyce Produktu Leczniczego, konieczne jest uzyskanie zgody Komisji
Bioetycznej do stosowania w warunkach eksperymentu medycznego następujących
leków:
8.1.1. Lopinawir/ritonawir
8.1.2. Hydroksychlorochina
8.1.3. Remdesiwir
8.1.4. Tocilizumab
Leki wymienione w punkcie 6 mogą być rozważane do stosowania w ramach badań
klinicznych, wczesnego dostępu lub „compassionate use”. W takich przypadkach
9.
10.
poza innymi wymogami administracyjnymi konieczne jest uzyskanie zgody Komisji
Bioetycznej, która powinna zostać poinformowana o stanie wiedzy na temat
skuteczności leku w COVID-19.
Interakcje lekowe
Przy kojarzeniu różnych opcji terapeutycznych należy zwracać uwagę na potencjalne
interakcje między lekami. Podejmując decyzję można kierować się informacjami
zawartymi na stronie: http://www.covid19-druginteractions.org/
Piśmiennictwo
1. Nicatri E i wsp. National Institute for the Infectious Diseases *L. Spallanzani”,
IRCCS. Recommendations for COVID-19 clinical management. Infectious Disease
Reports 2020; doi: 10.4081/idr.2020.8543
Clinical management of severe acute respiratory infection (SARI) when COVID-19
disease is suspected: Interim guidance. WHO; 13 march 2020, version 1.2
https://www.ecdc.europa.ew/en
https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/
https://www.cebm.net/oxford-covid-19/covid-19-registered-trials-and-analysis/
http://www.covid19-druginteractions.org/
Arechin — charakterystyka produktu leczniczego
Kaletra — charakterystyka produktu leczniczego
Plaquenil — charakterystyka produktu leczniczego
RoActerma — charakterystyka produktu leczniczego
Jakavi — charakterystyka produktu leczniczego
ug
m =.9 © AS i GR 03
= ©
