PGL LP Nadleśnictwo Strzelce Opolskie, ul. Moniuszki 7, 47-100 Strzelce Opolskie
tel. 77 461 34 85, fax 77 461 36 42 e-mail strzelce@katowice.lasy.gov.pl
www.katowice.lasy.gov.pl/strzelce_opolskie
Nadleśnictwo Strzelce Opolskie
Strzelce Op., dnia 11.12.2020
Zn.spr.: ZG.0172.6.2020
DECYZJA Nr 1/2020
Na podstawie art. 16 ust. 1 w związku z art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 6 września
2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. z 2019 r. poz. 1429) – dalej jako
„u.d.i.p.” oraz art. 104 ustawy z 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania
administracyjnego (Dz. U. z 2020 r. poz. 256) – dalej jako „k.p.a.”,po rozpatrzeniu
wniosku Stowarzyszenia Sieć Obywatelska Watchdog Polska z dnia 04.11.2020 r
o udostępnienie informacji publicznej,
odmawiam
udostępnienia informacji publicznej we wnioskowanym zakresie.
UZASADNIENIE
W dniu 04.11.2020 Stowarzyszenie Sieć Obywatelska Watchdog Polska złożyło
wniosek o udzielenie informacji dotyczących wszelkich procesów konsultacji
społecznych, zgłaszania uwag i współuczestniczenia strony społecznej w decyzjach
o gospodarce leśnej, które:
„1. odbyły się poza procesem tworzenia Planu Urządzenia Lasu (PUL), czyli, inaczej
mówiąc tych, które dotyczyły wdrażania już zatwierdzonego PUL, a nie tworzenia
nowego PUL.
2. miały miejsce w Nadleśnictwie na przestrzeni ostatnich trzech lat.”
Stowarzyszenie skierowało do Nadleśnictwa następujące pytania i wnioski:
„1. Wnioskujemy o przesłanie listy przypadków z okresu ostatnich trzech lat, gdy
przedstawiciele strony społecznej zgłaszali postulaty, wnioski i uwagi dotyczące
prowadzenia gospodarki leśnej na terenie Nadleśnictwa? Dla każdego przypadku
wnioskujemy o podanie:
a. Kto zgłaszał postulaty, wnioski i uwagi dotyczące prowadzenia gospodarki leśnej na
terenie Nadleśnictwa?
2
b. zagadnień, których dotyczyły postulaty, wnioski, bądź uwagi zgłaszane przez stronę
społeczną.
c. kanałów komunikacji Nadleśnictwa ze stroną społeczną
d. rezultatów zgłaszania postulatów, wniosków i uwag przez stronę społeczną,
a w szczególności informacji, czy w wyniku zaangażowania strony społecznej
Nadleśnictwo zmodyfikowało swoje plany prowadzenia gospodarki leśnej i jeżeli tak, to
w jaki sposób.
e. dokumentacji komunikacji ze stroną społeczną.
2. Czy w najbliższych 12 miesiącach Nadleśnictwo planuje wprowadzenie zmian
w procesach rozpatrywania postulatów, wniosków i uwag strony społecznej oraz
prowadzenia z nią dialogu na temat gospodarki leśnej? Jeżeli tak, to jakie zmiany są
planowane?”
Pismem z dnia 18.11.2020 r. Nadleśnictwo skierowało do Stowarzyszenia prośbę
o doprecyzowanie wniosku, gdyż jego forma uniemożliwiała poprawne udostępnienie
informacji. Dla przykładu wskazano, iż we wniosku przyjęta została teza, zgodnie
z którą pytania zawarte we wniosku dotyczą wszelkich przejawów „współuczestniczenia
strony społecznej w decyzjach o gospodarce leśnej” w postaci „zgłaszania postulatów,
wniosków i uwag”, które zdefiniowano m.in. jako „przesłanie zapytania”. Nadleśnictwo
podkreśliło, że nie sposób przyjąć, że każde zapytanie skierowane do Nadleśnictwa
(choćby o obowiązujące przepisy, różne aspekty pracy nadleśnictwa, zagadnienia
przyrodnicze etc.) jest „formą wygłaszania opinii i prób współuczestniczenia w
decyzjach o gospodarce leśnej”. Jednocześnie Nadleśnictwo podkreśliło, że nie ma
często możliwości ocenić, jakie intencje i cele przyświecają pytającemu lub
wnioskodawcy
(zwłaszcza
że
nie
muszą
być
przez
niego
ujawnione),
a w związku z tym czy zapytanie było czy nie „formą wygłaszania opinii i prób
współuczestniczenia w decyzjach o gospodarce leśnej”.
Ponadto wskazano, że wniosek obejmuje też w znacznej mierze informacje,
które nie są albo nie mogą być przez Nadleśnictwo gromadzone lub nie są już w jego
posiadaniu, gdyż nie wymagają tego obowiązujące przepisy i procedury wewnętrzne.
Dotyczy to choćby informacji o przypadkach „wyrażania zaniepokojenia w postaci
artykułu prasowego zainicjowanego przez stronę społeczną”. Tak samo nie rejestruje
się każdego „udziału w spotkaniu na temat gospodarki leśnej” każdej osoby z zewnątrz
w sytuacji, gdy szereg tego rodzaju spotkań ma charakter otwarty. Nie gromadzi się
i nie archiwizuje korespondencji o nieokreślonym statusie, niezawierającej konkretnych
3
pytań, uwag, żądań, postulatów czy oczekiwań jakiejkolwiek reakcji ze strony
nadleśnictwa, lecz bliżej niesprecyzowane opinie, pomysły lub inne treści (w tym
w ogóle niewłaściwie adresowane do nadleśnictwa). Gromadzona jest jedynie
informacja o wnioskach, postulatach i uwagach odnośnie prowadzenia gospodarki
leśnej w Nadleśnictwie, które były oficjalnie do kierowane w postaci petycji lub pism
składanych lub przychodzących do sekretariatu pocztą tradycyjną, elektroniczną,
ewentualnie również pytań lub komentarzy na profilu nadleśnictwa w serwisie
społecznościowym oraz odpowiedzi na nie.
Dodatkowo wskazano, że nawet udostępnienie informacji, co do których jest to
możliwe i zgodne z ustawą z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji
publicznej, w sposób i w zakresie przez Stowarzyszenie wnioskowanym, wymaga od
Nadleśnictwa ich przetworzenia i przekształcenia, wiążącego się z dodatkowymi
kosztami i nakładem pracy. Dlatego też, w związku z:
ogromnym zakresem czasowym i przedmiotowym wniosku;
brakiem możliwości oddelegowania przez Nadleśnictwo pracownika lub
pracowników wyłącznie do przetwarzania wnioskowanych informacji bez
szkody dla realizacji podstawowych zadań nadleśnictwa i obowiązków
jego pracowników, a częściowo brakiem fizycznej możliwości realizacji
tego zdania (np. konieczność przeglądania papierowych archiwów
w sytuacji, gdy zatrudnieni w nadleśnictwie pracują z powodu pandemii
COVID-19 w systemie zdalnym lub hybrydowym);
koniecznością dodatkowej pracy związanej z anonimizacją danych osób
fizycznych w przypadku udostępniania informacji odnośnie ich uwag,
wniosków i postulatów, w tym dokumentacji korespondencji;
możliwą koniecznością zatrudnienia przez nadleśnictwo dodatkowej osoby
lub udzielenia zamówienia publicznego na zewnątrz w celu przetworzenia
ogromnej ilości danych zgodnie z wnioskiem w rozsądnym czasie
(wystarczy wspomnieć ewentualną konieczność przejrzenia i analizy
prywatnych
wiadomości
oraz
komentarzy
internautów
na
profilu
nadleśnictwa w serwisie społecznościowych za trzy lata wstecz albo
konieczność zawarcia na żądanej liście przypadków uwag, postulatów czy
wniosków zgłaszanych w postaci publikacji w mediach „zainicjowanych
przez stronę społeczną” w sytuacji, gdy nadleśnictwo w ogóle nie ma
4
obowiązku gromadzenia takich informacji i prowadzenia za kogoś
kwerendy materiałów ukazujących się w ogólnodostępnych mediach);
poinformowano Stowarzyszenie, że informacja publiczna objęta wnioskiem nie
może być przez Nadleśnictwo udostępniona w terminie przewidzianym w art. 13 ust. 1
ustawy o dostępie do informacji publicznej. Co więcej, przekształcenie i przetworzenie
wnioskowanych informacji będzie wymagało, z uwagi na okoliczności wskazane wyżej,
poniesienia przez Nadleśnictwo ogromnych dodatkowych nakładów organizacyjnych
i finansowych. W związku z tym, na podstawie art. 15 ust. 1 wspomnianej ustawy
wskazano, że Nadleśnictwo obliczy i przedstawi te koszty i pobierze od Stowarzyszenia,
jako wnioskodawcy, opłatę w wysokości odpowiadającej tym kosztom.
W
związku
z
powyższymi
okolicznościami
Nadleśnictwo
wezwało
Stowarzyszenie do:
uzupełnienia wniosku poprzez m.in. dokładniejsze niż „przestrzeń ostatnich
trzech lat” wskazanie zakresu dat, którego miałaby dotyczyć odpowiedź, a także
doprecyzowanie pytań zawartych we wniosku poprzez skonkretyzowanie
przedmiotowego zakresu żądanych informacji i możliwe ich ograniczenie do
danych, które nadleśnictwo rzeczywiście może gromadzić i posiadać (czy w
ogóle mieć prawną oraz fizyczną możliwość, by to robić);
wykazania, zgodnie z art. 3. ust. 1 pkt 1) ustawy o dostępie do informacji
publicznej, dlaczego i w jaki sposób uzyskanie tych informacji, w tym
przetworzonych, jest szczególnie istotne dla interesu publicznego.
Odnosząc się zaś do pytania o to, czy w najbliższych 12 miesiącach
Nadleśnictwo planuje wprowadzenie zmian w procesach rozpatrywania postulatów,
wniosków i uwag strony społecznej oraz prowadzenia z nią dialogu na temat gospodarki
leśnej wskazano, że w przypadku konsultacji społecznych przy tworzeniu planu
urządzania lasu lub prognozy oddziaływania na środowisko, proces ten jest opisany
i wynika z przepisów ustawy z dnia 28 września 1991 r. o lasach, rozporządzenia
ministra środowiska z dnia 12 listopada 2012 r. w sprawie szczegółowych warunków
i trybu sporządzania planu urządzenia lasu, uproszczonego planu urządzenia lasu oraz
inwentaryzacji stanu lasu, a także obowiązującej w Lasach Państwowych Instrukcji
Urządzania
Lasu
i
wytycznych
dyrektora
generalnego
Lasów
Państwowych
(zarządzenie nr 12/2009). Rolą nadleśnictwa jest stosowanie wyżej wskazanych
5
regulacji, a nie planowanie w nich zmian. Natomiast w przypadku wszelkich innych
„procesów rozpatrywania postulatów, wniosków i uwag strony społecznej oraz
prowadzenia z nią dialogu na temat gospodarki leśnej” sposób ich rozpatrywania lub
prowadzenia jest zindywidualizowany i każdorazowo uzależniony jest od tego, jaki
postulat lub wniosek konkretnie zgłasza dana osoba lub organizacja, w jakiej formie i
jaką drogą to czyni, jakiego sposób i formy odpowiedzi lub innej reakcji oczekuje lub
preferuje etc. Nie sposób mówić zatem o planowaniu przez nadleśnictwo zmian w
„procesach”, jeśli te ostatnie wynikają i uzależnione są od każdorazowego działania i
oczekiwań danego wnioskodawcy. Dlatego ten wniosek, w ocenie Nadleśnictwa, nie
mógł być uwzględniony, gdyż pytanie o zdarzenia przyszłe lub takie, które jeszcze nie
nastąpiły, nie jest pytaniem o informację publiczną podlegającą udostępnieniu.
Pismem z dnia 30.11.2020 Stowarzyszenie Sieć Obywatelska Watchdog Polska
wskazało, iż wniosek z dnia 04.11.2020 złożony był w trybie ustawy z dnia 3
października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale
społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko,
tym samym oczekuje ono wykonania wniosku na zasadach określonych w tej ustawie.
Wskazano też, że w tej ustawie nie znajduje się rozwiązanie nawiązujące do informacji
publicznej przetworzonej określonej w art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o dostępie do informacji
publicznej. Dlatego też wezwanie do wykazania dlaczego udostępnienie informacji jest
szczególnie istotne dla interesu publicznego jest bezpodstawne. Stowarzyszenie
wskazało też, że pojęcie „zgłaszania postulatów, wniosków i uwag" należy
interpretować jako zawierające pojęcie dostępu do informacji o środowisku.
Wnioskodawca wskazał także, iż w przypadku artykułów i doniesień medialnych
wnioskuje o przesłanie informacji o doniesieniach, których istnienie odnotowało
Nadleśnictwo, a w szczególności doniesień, w procesie powstawania których,
przedstawiciele Nadleśnictwa zostali poproszeni o wyrażenie opinii, zaś w przypadku,
gdy Nadleśnictwo nie posiada wiedzy kim dokładnie są osoby, które chcą pozyskać
informację i wiedzę o gospodarce leśnej, wyrazić opinię bądź współuczestniczyć
w decyzjach, wnioskuje o ogólne opisanie takiej osoby bądź osób.
Rozpoznając złożony w niniejszej sprawie wniosek Nadleśniczy Nadleśnictwa
Strzelce Opolskie uznaje, iż zachodzą przesłanki do odmowy udostępnienia informacji
we wnioskowanym przez Stowarzyszenie zakresie.
Na wstępie konieczne jest ustalenie charakteru wniosku, z jakim Stowarzyszenie
Sieć Obywatelska Watchdog Polska zwróciło się do Nadleśnictwa. Stowarzyszenie
6
wprawdzie wskazało, iż jest to wniosek złożony w oparciu o przepisy ustawy z dnia 3
października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale
społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko,
jednakże zauważyć trzeba, iż zgodnie z art. 9 ust. 1 tej ustawy udostępnieniu podlegają
informacje dotyczące:
1. stanu elementów środowiska, takich jak: powietrze, woda, powierzchnia ziemi,
kopaliny, klimat, krajobraz i obszary naturalne, w tym bagna, obszary nadmorskie
i morskie, a także rośliny, zwierzęta i grzyby oraz inne elementy różnorodności
biologicznej, w tym organizmy genetycznie zmodyfikowane, oraz wzajemnych
oddziaływań między tymi elementami;
2. emisji, w tym odpadów promieniotwórczych, a także zanieczyszczeń, które
wpływają lub mogą wpłynąć na elementy środowiska, o których mowa w pkt 1;
3. środków, takich jak: środki administracyjne, polityki, przepisy prawne dotyczące
środowiska i gospodarki wodnej, plany, programy oraz porozumienia w sprawie
ochrony środowiska, a także działań wpływających lub mogących wpłynąć na
elementy środowiska, o których mowa w pkt 1, oraz na emisje i zanieczyszczenia,
o których mowa w pkt 2, jak również środków i działań, które mają na celu
ochronę tych elementów;
4. raportów na temat realizacji przepisów dotyczących ochrony środowiska;
5. analiz kosztów i korzyści oraz innych analiz gospodarczych i założeń
wykorzystanych w ramach środków i działań, o których mowa w pkt 3;
6. stanu zdrowia, bezpieczeństwa i warunków życia ludzi, oraz stanu obiektów
kultury i obiektów budowlanych - w zakresie, w jakim oddziałują na nie lub mogą
oddziaływać:
a) stany elementów środowiska, o których mowa w pkt 1, lub
b) przez elementy środowiska, o których mowa w pkt 1 - emisje i zanieczyszczenia,
o których mowa w pkt 2, oraz środki, o których mowa w pkt 3.
Po dokonaniu analizy przedmiotowego wniosku Nadleśnictwo stanęło na
stanowisku, iż żądane informacje nie stanowią żadnego z rodzaju informacji o
środowisku, określonego w przywołanym wyżej katalogu. Żądanie Stowarzyszenia
dotyczy w zasadzie bliżej nieokreślonego katalogu informacji na temat zgłaszanych
przez czynniki zewnętrzne (a więc spoza struktury PGL LP) wniosków, postulatów
i spostrzeżeń na temat prowadzonej przez Nadleśnictwo gospodarki leśnej w ramach
wykonywania przez nie zatwierdzonego Planu Urządzenia Lasu. Tego rodzaju
7
informacje – w ocenie Nadleśnictwa – nie mieszczą się w żadnej z kategorii informacji o
środowisku, wskazanych powyżej. W związku z tym nie mogą one podlegać
udostępnieniu w trybie przepisów ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku.
Kolejnym argumentem wskazującym na brak możliwości zastosowania
przepisów tej ustawy jest fakt, iż zgodnie z jej art. 8 udostępnia się te informacje, które
są informacjami znajdującymi się w posiadaniu władz publicznych lub informacjami
przeznaczonymi dla władz publicznych, w zakresie, w jakim nie dotyczy to ich
działalności ustawodawczej, a w przypadku sądów i trybunałów - działalności
orzeczniczej. Oznacza to, że udostępnieniu podlegają informacje znajdujące się
fizycznie w posiadaniu danego organu, ale także te, które są „dla niego przeznaczone”,
przez co rozumie się informację, którą w imieniu organu administracji dysponują osoby
trzecie, w tym też informację, której organ ten ma prawo żądać od osób trzecich. Takie
rozwiązanie prowadzi do jedynego możliwego do przyjęcia wniosku – udostępnieniu
w oparciu o przepisy ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku podlegają tylko
takie dane, które są w jakikolwiek sposób gromadzone zarówno przez organ, do
którego skierowany jest wniosek, jak i przez inne podmioty, do których organ może
zwrócić się o ich przekazanie, celem udostępnienia. W piśmie z dnia 18.11.2020
Nadleśnictwo wskazało wprost, iż nie prowadzi żadnego rejestru czy też archiwizacji
danych o charakterze czysto nieformalnym, czy też znajdujących się w źródłach
niezwiązanych w żaden sposób z Lasami Państwowymi (tj. artykuły prasowe czy też
wystąpienia na portalach internetowych nie administrowanych przez jednostki LP),
a głównie o takie dane wystąpiło Stowarzyszenie. Skoro zatem żądane dane nie
znajdują się ani w posiadaniu Nadleśnictwa, ani żadnego innego organu, do którego
Nadleśnictwo mogłoby wystąpić o ich przekazanie celem udostępnienia, to przyjąć
należy, iż nie mogą one zostać w żaden sposób potraktowane jako informacje
o środowisku w rozumieniu ustawy z dnia 3 października 2008 r.
Wskazania wymaga też to, że z uwagi na okoliczność nieistnienia
wnioskowanych informacji (co wynika z informacji udzielonej stronie), spełnienie
żądania zawartego we wniosku Stowarzyszenia Sieć Obywatelska Watchdog Polska
wymagałoby
dokonania
przetworzenia
informacji,
o
udostępnienie
których
Stowarzyszenie zwróciło się do Nadleśnictwa – niezbędne byłoby bowiem
przeprowadzenie przez Nadleśnictwo działań prowadzących do wytworzenia żądanych
informacji z danych zgromadzonych w źródłach zewnętrznych, takich jak portale
internetowe i społecznościowe, czy też zestawienia artykułów prasowych za okres
8
wskazany przez wnioskodawcę. Ustawa o udostępnianiu informacji o środowisku nie
przewiduje możliwości przetwarzania informacji, nakazując wprost udostępnianie
informacji znajdujących się w posiadaniu organu lub dla tego organu przeznaczonych,
w związku z powyższym Nadleśnictwo uznaje, iż wniosek winien być rozpoznany
w oparciu o przepisy ustawy o dostępie do informacji publicznej.
Konsekwencją uznania, że żądana przez wnioskodawcę informacja posiada
charakter informacji przetworzonej, jest fakt, iż organ ma obowiązek pozytywnego
rozpatrzenia wniosku wyłącznie w sytuacji spełnienia przesłanki szczególnej istotności
dla interesu publicznego. Pojęcie szczególnie istotnego interesu publicznego jest
pojęciem niedookreślonym, odnosi się do spraw związanych z funkcjonowaniem
państwa i innych podmiotów publicznych jako prawnej całości – zwłaszcza, jeżeli
związane jest ono z gospodarowaniem mieniem komunalnym lub majątkiem Skarbu
Państwa. Żądając informacji publicznej przetworzonej wnioskodawca powinien więc
wykazać, w jakim zakresie jest to szczególnie istotne dla interesu publicznego, tj. w jaki
sposób zamierza wykorzystać uzyskane informacje dla poprawy funkcjonowania
organów administracji publicznej i lepszej ochrony interesu publicznego. Wnioskodawca
w niniejszej sprawie nie wskazał – ani w samym wniosku ani też w odpowiedzi na
wezwanie z dnia 18.11.2020 – szczególnej istotności dla interesu publicznego
w uzyskaniu informacji objętej żądaniem.
W związku z powyższym, wobec braku spełnienia przesłanki wykazania
szczególnej istotności udostępnienia żądanej informacji dla interesu publicznego,
orzeczono jak w sentencji.
[Pieczęć]
.........................................................................
[Podpis z podaniem imienia i nazwiska oraz
stanowiska służbowego pracownika
upoważnionego do wydania decyzji]
9
Od niniejszej decyzji przysługuje stronie prawo do złożenia wniosku o ponowne
rozpatrzenie sprawy. Wniosek taki winien być złożony w terminie 14 dni od dnia
doręczenia niniejszej decyzji. Strona ma także prawo do zrezygnowania ze składania
wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy i może wnieść skargę do wojewódzkiego sądu
administracyjnego w Opolu, co wynika z treści art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia
2002 r. Praw o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2019 r., poz.
2325 ze zm.). Skargę taką wnosi się za pośrednictwem tutejszej Jednostki, w terminie
30 dni od dnia doręczenia decyzji.