Łokacz Mały, 14 grudnia 2020 r.
Zn. spr. ZG.0210.9.2020
DECYZJA Nr 13/2020
Na podstawie art. 16 ust. 1 w związku z art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 6 września
2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. z 2019 r. poz. 1429) — dalej jako
„u.d.i.p.” oraz art. 104 ustawy z 14 czerwca 1960 r. — Kodeks postępowania
administracyjnego (Dz. U. z 2020 r. poz. 256) — dalej jako „k.p.a.”,
po rozpatrzeniu wniosku Stowarzyszenia Sieć Obywatelska Watchdog Polska z dnia
05.11.2020 r. o udostępnienie informacji publicznej,
odmawiam
udostępnienia informacji publicznej we wnioskowanym zakresie.
UZASADNIENIE
W dniu 05.11.2020 r. Stowarzyszenie Sieć Obywatelska Watchdog Polska
złożyło wniosek o udzielenie informacji dotyczących wszelkich procesów konsultacji
społecznych, zgłaszania uwag i współuczestniczenia strony społecznej w decyzjach o
gospodarce leśnej, które:
„1. odbyły się poza procesem tworzenia Planu Urządzenia Lasu (PUL), czyli, inaczej
mówiąc tych, które dotyczyły wdrażania już zatwierdzonego PUL, a nie tworzenia
nowego PUL.
2. miały miejsce w Nadleśnictwie na przestrzeni ostatnich trzech lat.”
Stowarzyszenie skierowało do Nadleśnictwa następujące pytania i wnioski:
„1. Wnioskujemy o przesłanie listy przypadków z okresu ostatnich trzech lat, gdy
przedstawiciele strony społecznej zgłaszali postulaty, wnioski i uwagi dotyczące
prowadzenia gospodarki leśnej na terenie Nadleśnictwa? Dla każdego przypadku
wnioskujemy o podanie:
a. Kto zgłaszał postulaty, wnioski i uwagi dotyczące prowadzenia gospodarki leśnej na
terenie Nadleśnictwa?
b. zagadnień, których dotyczyły postulaty, wnioski, bądź uwagi zgłaszane przez stronę
społeczną.
c. kanałów komunikacji Nadleśnictwa ze stroną społeczną
d. rezultatów zgłaszania postulatów, wniosków i uwag przez stronę społeczną, a w
Szczególności informacji, czy w wyniku zaangażowania strony społecznej
Nadleśnictwo zmodyfikowało swoje plany prowadzenia gospodarki leśnej i jeżeli tak,
to w jaki sposób.
e. dokumentacji komunikacji ze stroną społeczną.
2. Czy w najbliższych 12 miesiącach Nadleśnictwo planuje wprowadzenie zmian w
procesach rozpatrywania postulatów, wniosków i uwag strony społecznej oraz
prowadzenia z nią dialogu na temat gospodarki leśnej? Jeżeli tak, to jakie zmiany są
planowane?”
Pismem z dnia 18.11.2020 r. Nadleśnictwo Krzyż skierowało do Stowarzyszenia
prośbę o doprecyzowanie wniosku, gdyż jego forma uniemożliwiała poprawne
udostępnienie informacji. Dla przykładu wskazano, iż we wniosku przyjęta została
teza, zgodnie z którą pytania zawarte we wniosku dotyczą wszelkich przejawów
„współuczestniczenia strony społecznej w decyzjach o gospodarce leśnej” w postaci
„zgłaszania postulatów, wniosków i uwag”, które zdefiniowano m. in. jako „przesłanie
zapytania”. Nadleśnictwo podkreśliło, że nie sposób przyjąć można, że każde
zapytanie skierowane do Nadleśnictwa (choćby o obowiązujące przepisy, różne
aspekty pracy nadleśnictwa, zagadnienia przyrodnicze etc.) jest „formą wygłaszania
opinii i prób współuczestniczenia w decyzjach o gospodarce leśnej”. Jednocześnie
Nadleśnictwo podkreśliło, że nie ma często możliwości ocenić, jakie intencje i cele
przyświecają pytającemu lub wnioskodawcy (zwłaszcza że nie muszą być przez niego
ujawnione), a w związku z tym czy zapytanie było czy nie „formą wygłaszania opinii i
prób współuczestniczenia w decyzjach o gospodarce leśnej”.
Ponadto wskazano, że wniosek obejmuje też w znacznej mierze informacje,
które nie są albo nie mogą być przez Nadleśnictwo gromadzone lub nie są już w jego
posiadaniu, gdyż nie wymagają tego obowiązujące przepisy i procedury wewnętrzne.
Dotyczy to choćby informacji o przypadkach „wyrażania zaniepokojenia w postaci
artykułu prasowego zainicjowanego przez stronę społeczną”. Tak samo nie rejestruje
się każdego „udziału w spotkaniu na temat gospodarki leśnej” każdej osoby z zewnątrz
w sytuacji, gdy szereg tego rodzaju spotkań ma charakter otwarty. Nie gromadzi się i
nie archiwizuje korespondencji o nieokreślonym statusie, niezawierającej konkretnych
pytań, uwag, żądań, postulatów czy oczekiwań jakiejkolwiek reakcji ze strony
nadleśnictwa, lecz bliżej niesprecyzowane opinie, pomysły lub inne treści (w tym w
ogóle niewłaściwie adresowane do nadleśnictwa). Gromadzona jest jedynie informacja
o wnioskach, postulatach i uwagach odnośnie prowadzenia gospodarki leśnej w
Nadleśnictwie, które były oficjalnie do kierowane w postaci petycji lub pism składanych
lub przychodzących do sekretariatu pocztą tradycyjną, elektroniczną, ewentualnie
również pytań lub komentarzy na profilu nadleśnictwa w serwisie społecznościowym
oraz odpowiedzi na nie.
Dodatkowo wskazano, że nawet udostępnienie informacji, co do których jest to
możliwe i zgodne z ustawą z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji
publicznej, w sposób i w zakresie przez Stowarzyszenie wnioskowanym, wymaga od
Nadleśnictwa ich przetworzenia i przekształcenia, wiążącego się z dodatkowymi
kosztami i nakładem pracy. Dlatego też, w związku z:
« ogromnym zakresem czasowym i przedmiotowym wniosku;
« brakiem możliwości oddelegowania przez Nadleśnictwo pracownika lub
pracowników wyłącznie do przetwarzania wnioskowanych informacji bez
szkody dla realizacji podstawowych zadań nadleśnictwa i obowiązków jego
pracowników, a częściowo brakiem fizycznej możliwości realizacji tego zdania
(np. konieczność przeglądania papierowych archiwów w sytuacji, gdy
zatrudnieni w nadleśnictwie pracują z powodu pandemii COVID-19 w systemie
zdalnym lub hybrydowym);
« koniecznością dodatkowej pracy związanej z anonimizacją danych osób
fizycznych w przypadku udostępniania informacji odnośnie ich uwag, wniosków
i postulatów, w tym dokumentacji korespondencji;
* możliwą koniecznością zatrudnienia przez nadleśnictwo dodatkowej osoby lub
udzielenia zamówienia publicznego na zewnątrz w celu przetworzenia
ogromnej ilości danych zgodnie z wnioskiem w rozsądnym czasie (wystarczy
wspomnieć ewentualną konieczność przejrzenia i analizy prywatnych
wiadomości oraz komentarzy internautów na profilu nadleśnictwa w serwisie
społecznościowych za trzy lata wstecz albo konieczność zawarcia na żądanej
liście przypadków uwag, postulatów czy wniosków zgłaszanych w postaci
publikacji w mediach „zainicjowanych przez stronę społeczną” w sytuacji, gdy
nadleśnictwo w ogóle nie ma obowiązku gromadzenia takich informacji i
prowadzenia za kogoś kwerendy materiałów ukazujących się w
ogólnodostępnych mediach);
poinformowano Stowarzyszenie, że informacja publiczna objęta wnioskiem nie
może być przez Nadleśnictwo udostępniona w terminie przewidzianym w art. 13 ust. 1
ustawy o dostępie do informacji publicznej. Co więcej, przekształcenie i przetworzenie
wnioskowanych informacji będzie wymagało, z uwagi na okoliczności wskazane wyżej,
poniesienia przez Nadleśnictwo ogromnych dodatkowych nakładów organizacyjnych i
finansowych. W związku z tym, na podstawie art. 15 ust. 1 wspomnianej ustawy
wskazano, że Nadleśnictwo obliczy i przedstawi te koszty i pobierze od
Stowarzyszenia, jako wnioskodawcy, opłatę w wysokości odpowiadającej tym
kosztom.
W związku z powyższymi okolicznościami Nadleśnictwo _wezwało
Stowarzyszenie do:
« uzupełnienia wniosku poprzez m.in. dokładniejsze niż „przestrzeń ostatnich
trzech lat” wskazanie zakresu dat, którego miałaby dotyczyć odpowiedź, a także
doprecyzowanie pytań zawartych we wniosku poprzez skonkretyzowanie
przedmiotowego zakresu żądanych informacji i możliwe ich ograniczenie do
danych, które nadleśnictwo rzeczywiście może gromadzić i posiadać (czy w
ogóle mieć prawną oraz fizyczną możliwość, by to robić);
« wykazania, zgodnie z art. 3. ust. 1 pkt 1) ustawy o dostępie do informacji
publicznej, dlaczego i w jaki sposób uzyskanie tych informacji, w tym
przetworzonych, jest szczególnie istotne dla interesu publicznego.
Odnosząc się zaś do pytania o to, czy w najbliższych 12 miesiącach
Nadleśnictwo planuje wprowadzenie zmian w procesach rozpatrywania postulatów,
wniosków i uwag strony społecznej oraz prowadzenia z nią dialogu na temat
gospodarki leśnej wskazano, że w przypadku konsultacji społecznych przy tworzeniu
planu urządzania lasu lub prognozy oddziaływania na środowisko, proces ten jest
opisany i wynika z przepisów ustawy z dnia 28 września 1991 r. o lasach,
rozporządzenia ministra środowiska z dnia 12 listopada 2012 r. w sprawie
szczegółowych warunków i trybu sporządzania planu urządzenia lasu, uproszczonego
planu urządzenia lasu oraz inwentaryzacji stanu lasu, a także obowiązującej w Lasach
Państwowych Instrukcji Urządzania Lasu i wytycznych dyrektora generalnego Lasów
Państwowych (zarządzenie nr 12/2009). Rolą nadleśnictwa jest stosowanie wyżej
wskazanych regulacji, a nie planowanie w nich zmian. Natomiast w przypadku
wszelkich innych „procesów rozpatrywania postulatów, wniosków i uwag strony
społecznej oraz prowadzenia z nią dialogu na temat gospodarki leśnej” sposób ich
rozpatrywania lub prowadzenia jest zindywidualizowany i każdorazowo uzależniony
jest od tego, jaki postulat lub wniosek konkretnie zgłasza dana osoba lub organizacja,
w jakiej formie i jaką drogą to czyni, jakiego sposób i formy odpowiedzi lub innej reakcji
oczekuje lub preferuje etc. Nie sposób mówić zatem o planowaniu przez nadleśnictwo
zmian w „procesach”, jeśli te ostatnie wynikają i uzależnione są od każdorazowego
działania i oczekiwań danego wnioskodawcy. Dlatego ten wniosek, w ocenie
Nadleśnictwa, nie mógł być uwzględniony, gdyż pytanie o zdarzenia przyszłe lub takie,
które jeszcze nie nastąpiły, nie jest pytaniem o informację publiczną podlegającą
udostępnieniu.
Pismem z dnia 12.12.2020 r. Stowarzyszenie Sieć Obywatelska Watchdog
Polska wskazało, iż wniosek z dnia 05.11.2020 r. złożony był w trybie ustawy z dnia 3
października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale
społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko,
tym samym oczekuje ono wykonania wniosku na zasadach określonych w tej ustawie.
Wskazano też, że w tej ustawie nie znajduje się rozwiązanie nawiązujące do informacji
publicznej przetworzonej określonej w art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o dostępie do informacji
publicznej. Dlatego też wezwanie do wykazania dlaczego udostępnienie informacji jest
szczególnie istotne dla interesu publicznego jest bezpodstawne. Stowarzyszenie
wskazało też, że pojęcie „zgłaszania postulatów, wniosków i uwag" należy
interpretować jako zawierające pojęcie dostępu do informacji o środowisku.
Wnioskodawca wskazał także, iż w przypadku artykułów i doniesień medialnych
wnioskuje o przesłanie informacji o doniesieniach, których istnienie odnotowało
Nadleśnictwo, a w szczególności doniesień, w procesie powstawania których,
przedstawiciele Nadleśnictwa zostali poproszeni o wyrażenie opinii, zaś w przypadku,
gdy Nadleśnictwo nie posiada wiedzy kim dokładnie są osoby, które chcą pozyskać
informację i wiedzę o gospodarce leśnej, wyrazić opinię bądź współuczestniczyć w
decyzjach, wnioskuje o ogólne opisanie takiej osoby bądź osób.
Rozpoznając złożony w niniejszej sprawie wniosek Nadleśniczy Nadleśnictwa
Krzyż, uznaje, iż zachodzą przesłanki do odmowy udostępnienia informacji we
wnioskowanym przez Stowarzyszenie zakresie.
Na wstępie konieczne jest ustalenie charakteru wniosku, z jakim
Stowarzyszenie Sieć Obywatelska Watchdog Polska zwróciło się do Nadleśnictwa.
Stowarzyszenie wprawdzie wskazało, iż jest to wniosek złożony w oparciu o przepisy
ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego
ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach
oddziaływania na środowisko, jednakże zauważyć trzeba, iż zgodnie z art. 9 ust. 1 tej
ustawy udostępnieniu podlegają informacje dotyczące:
1. stanu elementów środowiska, takich jak: powietrze, woda, powierzchnia ziemi,
kopaliny, klimat, krajobraz i obszary naturalne, w tym bagna, obszary
nadmorskie i morskie, a także rośliny, zwierzęta i grzyby oraz inne elementy
różnorodności biologicznej, w tym organizmy genetycznie zmodyfikowane, oraz
wzajemnych oddziaływań między tymi elementami;
2. emisji, w tym odpadów promieniotwórczych, a także zanieczyszczeń, które
wpływają lub mogą wpłynąć na elementy środowiska, o których mowa w pkt 1;
3. środków, takich jak: środki administracyjne, polityki, przepisy prawne dotyczące
środowiska i gospodarki wodnej, plany, programy oraz porozumienia w sprawie
ochrony środowiska, a także działań wpływających lub mogących wpłynąć na
elementy środowiska, o których mowa w pkt 1, oraz na emisje i
zanieczyszczenia, o których mowa w pkt 2, jak również środków i działań, które
mają na celu ochronę tych elementów;
4. raportów na temat realizacji przepisów dotyczących ochrony środowiska;
5. analiz kosztów i korzyści oraz innych analiz gospodarczych i założeń
wykorzystanych w ramach środków i działań, o których mowa w pkt 3;
6. stanu zdrowia, bezpieczeństwa i warunków życia ludzi, oraz stanu obiektów
kultury i obiektów budowlanych - w zakresie, w jakim oddziałują na nie lub mogą
oddziaływać:
a) stany elementów środowiska, o których mowa w pkt 1, lub
b) przez elementy środowiska, o których mowa w pkt 1 - emisje i
zanieczyszczenia, o których mowa w pkt 2, oraz środki, o których mowa w
pkt 3.
Po dokonaniu analizy przedmiotowego wniosku Nadleśnictwo stanęło na
stanowisku, iż żądane informacje nie stanowią żadnego z rodzaju informacji o
środowisku, określonego w przywołanym wyżej katalogu. Żądanie Stowarzyszenia
dotyczy w zasadzie bliżej nieokreślonego katalogu informacji na temat zgłaszanych
przez czynniki zewnętrzne (a więc spoza struktury PGL LP) wniosków, postulatów i
spostrzeżeń na temat prowadzonej przez Nadleśnictwo gospodarki leśnej w ramach
wykonywania przez nie zatwierdzonego Planu Urządzenia Lasu. Tego rodzaju
informacje — w ocenie Nadleśnictwa — nie mieszczą się w żadnej z kategorii informacji
o środowisku, wskazanych powyżej. W związku z tym nie mogą one podlegać
udostępnieniu w trybie przepisów ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku.
Kolejnym argumentem wskazującym na brak możliwości zastosowania
przepisów tej ustawy jest fakt, iż zgodnie z jej art. 8 udostępnia się te informacje, które
są informacjami znajdującymi się w posiadaniu władz publicznych lub informacjami
przeznaczonymi dla władz publicznych, w zakresie, w jakim nie dotyczy to ich
działalności ustawodawczej, a w przypadku sądów i trybunałów - działalności
orzeczniczej. Oznacza to, że udostępnieniu podlegają informacje znajdujące się
fizycznie w posiadaniu danego organu, ale także te, które są „dla niego przeznaczone”,
przez co rozumie się informację, którą w imieniu organu administracji dysponują osoby
trzecie, w tym też informację, której organ ten ma prawo żądać od osób trzecich. Takie
rozwiązanie prowadzi do jedynego możliwego do przyjęcia wniosku — udostępnieniu w
oparciu o przepisy ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku podlegają tylko
takie dane, które są w jakikolwiek sposób gromadzone zarówno przez organ, do
którego skierowany jest wniosek, jak i przez inne podmioty, do których organ może
zwrócić się o ich przekazanie, celem udostępnienia. W piśmie z dnia 18.11.2020 r.
Nadleśnictwo wskazało wprost, iż nie prowadzi żadnego rejestru czy też archiwizacji
danych o charakterze czysto nieformalnym, czy też znajdujących się w źródłach
niezwiązanych w żaden sposób z Lasami Państwowymi (tj. artykuły prasowe czy też
wystąpienia na portalach internetowych nie administrowanych przez jednostki LP), a
głównie o takie dane wystąpiło Stowarzyszenie. Skoro zatem żądane dane nie
znajdują się ani w posiadaniu Nadleśnictwa, ani żadnego innego organu, do którego
Nadleśnictwo mogłoby wystąpić o ich przekazanie celem udostępnienia, to przyjąć
należy, iż nie mogą one zostać w żaden sposób potraktowane jako informacje o
środowisku w rozumieniu ustawy z dnia 3 października 2008 r.
Wskazania wymaga też to, że z uwagi na okoliczność nieistnienia
wnioskowanych informacji (co wynika z informacji udzielonej stronie), spełnienie
żądania zawartego we wniosku Stowarzyszenia Sieć Obywatelska Watchdog Polska
wymagałoby dokonania przetworzenia informacji, o udostępnienie których
Stowarzyszenie zwróciło się do Nadleśnictwa — niezbędne byłoby bowiem
przeprowadzenie przez Nadleśnictwo działań prowadzących do wytworzenia
żądanych informacji z danych zgromadzonych w źródłach zewnętrznych, takich jak
portale internetowe i społecznościowe, czy też zestawienia artykułów prasowych za
okres wskazany przez wnioskodawcę. Ustawa o udostępnianiu informacji o
środowisku nie przewiduje możliwości przetwarzania informacji, nakazując wprost
udostępnianie informacji znajdujących się w posiadaniu organu lub dla tego organu
przeznaczonych, w związku z powyższym Nadleśnictwo uznaje, iż wniosek winien być
rozpoznany w oparciu o przepisy ustawy o dostępie do informacji publicznej.
Konsekwencją uznania, że żądana przez wnioskodawcę informacja posiada
charakter informacji przetworzonej, jest fakt, iż organ ma obowiązek pozytywnego
rozpatrzenia wniosku wyłącznie w sytuacji spełnienia przesłanki szczególnej istotności
dla interesu publicznego. Pojęcie szczególnie istotnego interesu publicznego jest
pojęciem niedookreślonym, odnosi się do spraw związanych z funkcjonowaniem
państwa i innych podmiotów publicznych jako prawnej całości — zwłaszcza, jeżeli
związane jest ono z gospodarowaniem mieniem komunalnym lub majątkiem Skarbu
Państwa. Żądając informacji publicznej przetworzonej wnioskodawca powinien więc
wykazać, w jakim zakresie jest to szczególnie istotne dla interesu publicznego, tj. w
jaki sposób zamierza wykorzystać uzyskane informacje dla poprawy funkcjonowania
organów administracji publicznej i lepszej ochrony interesu publicznego.
Wnioskodawca w niniejszej sprawie nie wskazał — ani w samym wniosku ani też w
odpowiedzi na wezwanie z dnia 18.11.2020 r— szczególnej istotności dla interesu
publicznego w uzyskaniu informacji objętej żądaniem.
W związku z powyższym, wobec braku spełnienia przesłanki wykazania
szczególnej istotności udostępnienia żądanej informacji dla interesu publicznego,
orzeczono jak w sentencji.
Od niniejszej decyzji przysługuje stronie prawo do złożenia wniosku o ponowne
rozpatrzenie sprawy. Wniosek taki winien być złożony w terminie 14 dni od dnia
doręczenia niniejszej decyzji. Strona ma także prawo do zrezygnowania ze składania
wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy i może wnieść skargę do wojewódzkiego
sądu administracyjnego, co wynika z treści art. 52 $ 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002
r. Praw o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2019 r. poz. 2325
ze zm.). Skargę taką wnosi się za pośrednictwem tutejszej Jednostki, w terminie 30
dni od dnia doręczenia decyzji.
