DECYZJA nr 47
Nadleśniczego Nadleśnictwa Międzyzdroje
z dnia 22 grudnia 2020 roku
Zn. spr.: ZG.0172.24.2020
Na podstawie art. 16 ust. 1 w związku z art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r.
o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. z 2019 r. poz. 1429) – dalej jako „u.d.i.p.” oraz
art. 104 ustawy z 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego
(Dz. U. z 2020 r. poz. 256) – dalej jako „k.p.a.”,
po rozpatrzeniu wniosku Stowarzyszenia Sieć Obywatelska Watchdog Polska z dnia 4 listopada
2020 r. o udostępnienie informacji publicznej,
odmawiam
udostępnienia informacji publicznej we wnioskowanym zakresie.
UZASADNIENIE
W dniu 4 listopada 2020 r. Stowarzyszenie Sieć Obywatelska Watchdog Polska złożyło
wniosek o udzielenie informacji dotyczących wszelkich procesów konsultacji społecznych,
zgłaszania uwag i współuczestniczenia strony społecznej w decyzjach o gospodarce leśnej,
które:
„1. odbyły się poza procesem tworzenia Planu Urządzenia Lasu (PUL), czyli, inaczej mówiąc
tych, które dotyczyły wdrażania już zatwierdzonego PUL, a nie tworzenia nowego PUL.
2. miały miejsce w Nadleśnictwie na przestrzeni ostatnich trzech lat.”
Stowarzyszenie skierowało do Nadleśnictwa następujące pytania i wnioski:
„1. Wnioskujemy o przesłanie listy przypadków z okresu ostatnich trzech lat, gdy
przedstawiciele strony społecznej zgłaszali postulaty, wnioski i uwagi dotyczące prowadzenia
gospodarki leśnej na terenie Nadleśnictwa? Dla każdego przypadku wnioskujemy o podanie:
a. Kto zgłaszał postulaty, wnioski i uwagi dotyczące prowadzenia gospodarki leśnej na terenie
Nadleśnictwa?
b. zagadnień, których dotyczyły postulaty, wnioski, bądź uwagi zgłaszane przez stronę
społeczną.
c. kanałów komunikacji Nadleśnictwa ze stroną społeczną
2
d. rezultatów zgłaszania postulatów, wniosków i uwag przez stronę społeczną,
a w szczególności informacji, czy w wyniku zaangażowania strony społecznej Nadleśnictwo
zmodyfikowało swoje plany prowadzenia gospodarki leśnej i jeżeli tak, to w jaki sposób.
e. dokumentacji komunikacji ze stroną społeczną.
2. Czy w najbliższych 12 miesiącach Nadleśnictwo planuje wprowadzenie zmian w procesach
rozpatrywania postulatów, wniosków i uwag strony społecznej oraz prowadzenia z nią dialogu
na temat gospodarki leśnej? Jeżeli tak, to jakie zmiany są planowane?”
Pismem z dnia 26 listopada 2020 r. Nadleśnictwo skierowało do Stowarzyszenia prośbę
o doprecyzowanie wniosku, gdyż jego forma uniemożliwiała poprawne udostępnienie
informacji. Dla przykładu wskazano, iż we wniosku przyjęta została teza, zgodnie z którą
pytania zawarte we wniosku dotyczą wszelkich przejawów „współuczestniczenia strony
społecznej w decyzjach o gospodarce leśnej” w postaci „zgłaszania postulatów, wniosków
i uwag”, które zdefiniowano m.in. jako „przesłanie zapytania”. Nadleśnictwo podkreśliło,
że nie sposób przyjąć, że każde zapytanie skierowane do Nadleśnictwa (choćby o obowiązujące
przepisy, różne aspekty pracy nadleśnictwa, zagadnienia przyrodnicze etc.) jest „formą
wygłaszania opinii i prób współuczestniczenia w decyzjach o gospodarce leśnej”. Jednocześnie
Nadleśnictwo podkreśliło, że nie ma często możliwości ocenić, jakie intencje i cele
przyświecają pytającemu lub wnioskodawcy (zwłaszcza że nie muszą być przez niego
ujawnione), a w związku z tym czy zapytanie było czy nie „formą wygłaszania opinii i prób
współuczestniczenia w decyzjach o gospodarce leśnej”.
Ponadto wskazano, że wniosek obejmuje też w znacznej mierze informacje, które nie są
albo nie mogą być przez Nadleśnictwo gromadzone lub nie są już w jego posiadaniu, gdyż nie
wymagają tego obowiązujące przepisy i procedury wewnętrzne. Dotyczy to choćby informacji
o przypadkach „wyrażania zaniepokojenia w postaci artykułu prasowego zainicjowanego przez
stronę społeczną”. Tak samo nie rejestruje się każdego „udziału w spotkaniu na temat
gospodarki leśnej” każdej osoby z zewnątrz w sytuacji, gdy szereg tego rodzaju spotkań ma
charakter otwarty. Nie gromadzi się i nie archiwizuje korespondencji o nieokreślonym statusie,
niezawierającej konkretnych pytań, uwag, żądań, postulatów czy oczekiwań jakiejkolwiek
reakcji ze strony nadleśnictwa, lecz bliżej niesprecyzowane opinie, pomysły lub inne treści
(w tym w ogóle niewłaściwie adresowane do nadleśnictwa). Gromadzona jest jedynie
informacja o wnioskach, postulatach i uwagach odnośnie prowadzenia gospodarki leśnej
w Nadleśnictwie, które były oficjalnie kierowane w postaci petycji lub pism składanych
lub przychodzących do sekretariatu pocztą tradycyjną, elektroniczną, ewentualnie również
pytań lub komentarzy na profilu nadleśnictwa w serwisie społecznościowym oraz odpowiedzi
na nie.
3
Dodatkowo wskazano, że
nawet udostępnienie informacji, co do których jest
to możliwe i zgodne z ustawą z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej,
w sposób i w zakresie przez Stowarzyszenie wnioskowanym, wymaga od Nadleśnictwa
ich przetworzenia i przekształcenia, wiążącego się z dodatkowymi kosztami i nakładem pracy.
Dlatego też, w związku z:
ogromnym zakresem czasowym i przedmiotowym wniosku;
brakiem możliwości oddelegowania przez Nadleśnictwo pracownika lub pracowników
wyłącznie do przetwarzania wnioskowanych informacji bez szkody dla realizacji
podstawowych zadań nadleśnictwa i obowiązków jego pracowników, a częściowo
brakiem fizycznej możliwości realizacji tego zdania (np. konieczność przeglądania
papierowych archiwów w sytuacji, gdy zatrudnieni w nadleśnictwie pracują z powodu
pandemii COVID-19 w systemie zdalnym lub hybrydowym);
koniecznością dodatkowej pracy związanej z anonimizacją danych osób fizycznych
w przypadku udostępniania informacji odnośnie ich uwag, wniosków i postulatów,
w tym dokumentacji korespondencji;
możliwą
koniecznością
zatrudnienia
przez
nadleśnictwo
dodatkowej
osoby
lub udzielenia zamówienia publicznego na zewnątrz w celu przetworzenia ogromnej
ilości danych zgodnie z wnioskiem w rozsądnym czasie (wystarczy wspomnieć
ewentualną konieczność przejrzenia i analizy prywatnych wiadomości oraz komentarzy
internautów na profilu nadleśnictwa w serwisie społecznościowych za trzy lata wstecz
albo konieczność zawarcia na żądanej liście przypadków uwag, postulatów
czy wniosków zgłaszanych w postaci publikacji w mediach „zainicjowanych przez
stronę społeczną” w sytuacji, gdy nadleśnictwo w ogóle nie ma obowiązku gromadzenia
takich informacji i prowadzenia za kogoś kwerendy materiałów ukazujących się
w ogólnodostępnych mediach);
poinformowano Stowarzyszenie, że informacja publiczna objęta wnioskiem nie może być przez
Nadleśnictwo udostępniona w terminie przewidzianym w art. 13 ust. 1 ustawy o dostępie
do informacji publicznej. Co więcej, przekształcenie i przetworzenie wnioskowanych
informacji będzie wymagało, z uwagi na okoliczności wskazane wyżej, poniesienia przez
Nadleśnictwo ogromnych dodatkowych nakładów organizacyjnych i finansowych. W związku
z tym, na podstawie art. 15 ust. 1 wspomnianej ustawy wskazano, że Nadleśnictwo obliczy
i przedstawi te koszty i pobierze od Stowarzyszenia, jako wnioskodawcy, opłatę w wysokości
odpowiadającej tym kosztom.
W związku z powyższymi okolicznościami Nadleśnictwo wezwało Stowarzyszenie do:
4
uzupełnienia wniosku poprzez m.in. dokładniejsze niż „przestrzeń ostatnich trzech lat”
wskazanie zakresu dat, którego miałaby dotyczyć odpowiedź, a także doprecyzowanie
pytań zawartych we wniosku poprzez skonkretyzowanie przedmiotowego zakresu
żądanych informacji i możliwe ich ograniczenie do danych, które nadleśnictwo
rzeczywiście może gromadzić i posiadać (czy w ogóle mieć prawną oraz fizyczną
możliwość, by to robić);
wykazania, zgodnie z art. 3. ust. 1 pkt 1) ustawy o dostępie do informacji publicznej,
dlaczego i w jaki sposób uzyskanie tych informacji, w tym przetworzonych, jest
szczególnie istotne dla interesu publicznego.
Odnosząc się zaś do pytania o to, czy w najbliższych 12 miesiącach Nadleśnictwo
planuje wprowadzenie zmian w procesach rozpatrywania postulatów, wniosków i uwag strony
społecznej oraz prowadzenia z nią dialogu na temat gospodarki leśnej wskazano,
że w przypadku konsultacji społecznych przy tworzeniu planu urządzania lasu lub prognozy
oddziaływania na środowisko, proces ten jest opisany i wynika z przepisów ustawy z dnia
28 września 1991 r. o lasach, rozporządzenia ministra środowiska z dnia 12 listopada 2012 r.
w sprawie szczegółowych warunków i trybu sporządzania planu urządzenia lasu,
uproszczonego planu urządzenia lasu oraz inwentaryzacji stanu lasu, a także obowiązującej
w Lasach Państwowych Instrukcji Urządzania Lasu i wytycznych dyrektora generalnego Lasów
Państwowych (zarządzenie nr 12/2009). Rolą nadleśnictwa jest stosowanie wyżej wskazanych
regulacji, a nie planowanie w nich zmian. Natomiast w przypadku wszelkich innych „procesów
rozpatrywania postulatów, wniosków i uwag strony społecznej oraz prowadzenia z nią dialogu
na
temat
gospodarki
leśnej”
sposób
ich
rozpatrywania
lub
prowadzenia
jest
zindywidualizowany i każdorazowo uzależniony jest od tego, jaki postulat lub wniosek
konkretnie zgłasza dana osoba lub organizacja, w jakiej formie i jaką drogą to czyni, jakiego
sposób i formy odpowiedzi lub innej reakcji oczekuje lub preferuje etc. Nie sposób mówić
zatem o planowaniu przez nadleśnictwo zmian w „procesach”, jeśli te ostatnie wynikają
i uzależnione są od każdorazowego działania i oczekiwań danego wnioskodawcy. Dlatego
ten wniosek, w ocenie Nadleśnictwa, nie mógł być uwzględniony, gdyż pytanie o zdarzenia
przyszłe lub takie, które jeszcze nie nastąpiły, nie jest pytaniem o informację publiczną
podlegającą udostępnieniu.
Pismem z dnia 12 grudnia 2020 r. Stowarzyszenie Sieć Obywatelska Watchdog Polska
wskazało, iż wniosek z dnia 4 listopada 2020 r. złożony był w trybie ustawy
z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale
społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko, tym
samym oczekuje ono wykonania wniosku na zasadach określonych w tej ustawie. Wskazano
5
też, że w tej ustawie nie znajduje się rozwiązanie nawiązujące do informacji publicznej
przetworzonej określonej w art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej.
Dlatego też wezwanie do wykazania dlaczego udostępnienie informacji jest szczególnie istotne
dla interesu publicznego jest bezpodstawne. Stowarzyszenie wskazało też, że pojęcie
„zgłaszania postulatów, wniosków i uwag" należy interpretować jako zawierające pojęcie
dostępu do informacji o środowisku. Wnioskodawca wskazał także, iż w przypadku artykułów
i doniesień medialnych wnioskuje o przesłanie informacji o doniesieniach, których istnienie
odnotowało Nadleśnictwo, a w szczególności doniesień, w procesie powstawania których,
przedstawiciele Nadleśnictwa zostali poproszeni o wyrażenie opinii, zaś w przypadku,
gdy Nadleśnictwo nie posiada wiedzy kim dokładnie są osoby, które chcą pozyskać informację
i wiedzę o gospodarce leśnej, wyrazić opinię bądź współuczestniczyć w decyzjach, wnioskuje
o ogólne opisanie takiej osoby bądź osób.
Rozpoznając złożony w niniejszej sprawie wniosek Nadleśniczy Nadleśnictwa
Międzyzdroje,
uznaje, iż zachodzą przesłanki do odmowy udostępnienia informacji
we wnioskowanym przez Stowarzyszenie zakresie.
Na wstępie konieczne jest ustalenie charakteru wniosku, z jakim Stowarzyszenie Sieć
Obywatelska Watchdog Polska zwróciło się do Nadleśnictwa. Stowarzyszenie wprawdzie
wskazało, iż jest to wniosek złożony w oparciu o przepisy ustawy z dnia 3 października 2008 r.
o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie
środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko, jednakże zauważyć trzeba,
iż zgodnie z art. 9 ust. 1 tej ustawy udostępnieniu podlegają informacje dotyczące:
1. stanu elementów środowiska, takich jak: powietrze, woda, powierzchnia ziemi,
kopaliny, klimat, krajobraz i obszary naturalne, w tym bagna, obszary nadmorskie
i morskie, a także rośliny, zwierzęta i grzyby oraz inne elementy różnorodności
biologicznej, w tym organizmy genetycznie zmodyfikowane, oraz wzajemnych
oddziaływań między tymi elementami;
2. emisji, w tym odpadów promieniotwórczych, a także zanieczyszczeń, które wpływają
lub mogą wpłynąć na elementy środowiska, o których mowa w pkt 1;
3. środków, takich jak: środki administracyjne, polityki, przepisy prawne dotyczące
środowiska i gospodarki wodnej, plany, programy oraz porozumienia w sprawie
ochrony środowiska, a także działań wpływających lub mogących wpłynąć na elementy
środowiska, o których mowa w pkt 1, oraz na emisje i zanieczyszczenia, o których
mowa w pkt 2, jak również środków i działań, które mają na celu ochronę tych
elementów;
4. raportów na temat realizacji przepisów dotyczących ochrony środowiska;
6
5. analiz kosztów i korzyści oraz innych analiz gospodarczych i założeń wykorzystanych
w ramach środków i działań, o których mowa w pkt 3;
6. stanu zdrowia, bezpieczeństwa i warunków życia ludzi, oraz stanu obiektów kultury
i obiektów budowlanych - w zakresie, w jakim oddziałują na nie lub mogą oddziaływać:
a) stany elementów środowiska, o których mowa w pkt 1, lub
b) przez elementy środowiska, o których mowa w pkt 1 - emisje i zanieczyszczenia,
o których mowa w pkt 2, oraz środki, o których mowa w pkt 3.
Po dokonaniu analizy przedmiotowego wniosku Nadleśnictwo stanęło na stanowisku,
iż żądane informacje nie stanowią żadnego z rodzaju informacji o środowisku, określonego
w przywołanym wyżej katalogu. Żądanie Stowarzyszenia dotyczy w zasadzie bliżej
nieokreślonego katalogu informacji na temat zgłaszanych przez czynniki zewnętrzne (a więc
spoza struktury PGL LP) wniosków, postulatów i spostrzeżeń na temat prowadzonej przez
Nadleśnictwo gospodarki leśnej w ramach wykonywania przez nie zatwierdzonego Planu
Urządzenia Lasu. Tego rodzaju informacje – w ocenie Nadleśnictwa – nie mieszczą
się w żadnej z kategorii informacji o środowisku, wskazanych powyżej. W związku z tym
nie mogą one podlegać udostępnieniu w trybie przepisów ustawy o udostępnianiu informacji
o środowisku.
Kolejnym argumentem wskazującym na brak możliwości zastosowania przepisów tej
ustawy jest fakt, iż zgodnie z jej art. 8 udostępnia się te informacje, które są informacjami
znajdującymi się w posiadaniu władz publicznych lub informacjami przeznaczonymi dla władz
publicznych, w zakresie, w jakim nie dotyczy to ich działalności ustawodawczej,
a w przypadku sądów i trybunałów - działalności orzeczniczej. Oznacza to, że udostępnieniu
podlegają informacje znajdujące się fizycznie w posiadaniu danego organu, ale także te, które
są „dla niego przeznaczone”, przez co rozumie się informację, którą w imieniu organu
administracji dysponują osoby trzecie, w tym też informację, której organ ten ma prawo żądać
od osób trzecich. Takie rozwiązanie prowadzi do jedynego możliwego do przyjęcia wniosku –
udostępnieniu w oparciu o przepisy ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku podlegają
tylko takie dane, które są w jakikolwiek sposób gromadzone zarówno przez organ, do którego
skierowany jest wniosek, jak i przez inne podmioty, do których organ może zwrócić się o ich
przekazanie, celem udostępnienia. W piśmie z dnia 26.11.2020 Nadleśnictwo wskazało wprost,
iż nie prowadzi żadnego rejestru czy też archiwizacji danych o charakterze czysto
nieformalnym, czy też znajdujących się w źródłach niezwiązanych w żaden sposób z Lasami
Państwowymi (tj. artykuły prasowe czy też wystąpienia na portalach internetowych
nie administrowanych przez jednostki LP), a głównie o takie dane wystąpiło Stowarzyszenie.
Skoro zatem żądane dane nie znajdują się ani w posiadaniu Nadleśnictwa, ani żadnego innego
7
organu, do którego Nadleśnictwo mogłoby wystąpić o ich przekazanie celem udostępnienia,
to przyjąć należy, iż nie mogą one zostać w żaden sposób potraktowane jako informacje
o środowisku w rozumieniu ustawy z dnia 3 października 2008 r.
Wskazania wymaga też to, że z uwagi na okoliczność nieistnienia wnioskowanych
informacji (co wynika z informacji udzielonej stronie), spełnienie żądania zawartego
we wniosku Stowarzyszenia Sieć Obywatelska Watchdog Polska wymagałoby dokonania
przetworzenia
informacji,
o
udostępnienie
których
Stowarzyszenie
zwróciło
się do Nadleśnictwa – niezbędne byłoby bowiem przeprowadzenie przez Nadleśnictwo działań
prowadzących do wytworzenia żądanych informacji z danych zgromadzonych w źródłach
zewnętrznych, takich jak portale internetowe i społecznościowe, czy też zestawienia artykułów
prasowych za okres wskazany przez wnioskodawcę. Ustawa o udostępnianiu informacji
o środowisku nie przewiduje możliwości przetwarzania informacji, nakazując wprost
udostępnianie informacji znajdujących się w posiadaniu organu lub dla tego organu
przeznaczonych, w związku z powyższym Nadleśnictwo uznaje, iż wniosek winien
być rozpoznany w oparciu o przepisy ustawy o dostępie do informacji publicznej.
Konsekwencją uznania, że żądana przez wnioskodawcę informacja posiada charakter
informacji przetworzonej, jest fakt, iż organ ma obowiązek pozytywnego rozpatrzenia wniosku
wyłącznie w sytuacji spełnienia przesłanki szczególnej istotności dla interesu publicznego.
Pojęcie szczególnie istotnego interesu publicznego jest pojęciem niedookreślonym, odnosi
się do spraw związanych z funkcjonowaniem państwa i innych podmiotów publicznych
jako prawnej całości – zwłaszcza, jeżeli związane jest ono z gospodarowaniem mieniem
komunalnym lub majątkiem Skarbu Państwa. Żądając informacji publicznej przetworzonej
wnioskodawca powinien więc wykazać, w jakim zakresie jest to szczególnie istotne dla interesu
publicznego, tj. w jaki sposób zamierza wykorzystać uzyskane informacje dla poprawy
funkcjonowania organów administracji publicznej i lepszej ochrony interesu publicznego.
Wnioskodawca w niniejszej sprawie nie wskazał – ani w samym wniosku ani też w odpowiedzi
na wezwanie z dnia 26 listopada 2020 r. – szczególnej istotności dla interesu publicznego
w uzyskaniu informacji objętej żądaniem.
W związku z powyższym, wobec braku spełnienia przesłanki wykazania szczególnej
istotności udostępnienia żądanej informacji dla interesu publicznego, orzeczono jak w sentencji.
Zatwierdzam:
Jacek Szczepaniak
Nadleśniczy
/podpisano elektronicznie/
8
Od niniejszej decyzji przysługuje stronie prawo do złożenia wniosku o ponowne
rozpatrzenie sprawy. Wniosek taki winien być złożony w terminie 14 dni od dnia doręczenia
niniejszej decyzji. Strona ma także prawo do zrezygnowania ze składania wniosku o ponowne
rozpatrzenie sprawy i może wnieść skargę do wojewódzkiego sądu administracyjnego,
co wynika z treści art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Praw o postępowaniu
przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2019 r., poz. 2325 ze zm.). Skargę taką wnosi
się za pośrednictwem tutejszej Jednostki, w terminie 30 dni od dnia doręczenia decyzji.
