Decyzja nr 45/2020
Nadleśniczego Nadleśnictwa Wymiarki
z dnia 28 grudnia 2020 r.
w sprawie udostępnienia informacji publicznej w zakresie wnioskowanym
przez Stowarzyszenie Sieć Obywatelska Watchdog Polska
(Zn. spr.: Z.0210.13.2020)
Na podstawie art. 16 ust. 1 w związku z art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 6 września
2001 r. o dostępie do informacji publicznej (tekst jednolity: Dz. U. z 2020 r. poz. 2176)
– dalej jako „u.d.i.p.” oraz art. 104 ustawy z 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania
administracyjnego (Dz. U. z 2020 r. poz. 256) – dalej jako „k.p.a.”,po rozpatrzeniu
wniosku Stowarzyszenia Sieć Obywatelska Watchdog Polska z dnia 04 listopada
2020r. o udostępnienie informacji publicznej,
odmawiam
udostępnienia informacji publicznej we wnioskowanym zakresie.
UZASADNIENIE
W dniu 04 listopada 2020 r. Stowarzyszenie Sieć Obywatelska Watchdog
Polska złożyło wniosek o udzielenie informacji dotyczących wszelkich procesów
konsultacji społecznych, zgłaszania uwag i współuczestniczenia strony społecznej
w decyzjach o gospodarce leśnej, które:
„1. odbyły się poza procesem tworzenia Planu Urządzenia Lasu (PUL), czyli, inaczej
mówiąc tych, które dotyczyły wdrażania już zatwierdzonego PUL, a nie tworzenia
nowego PUL.
2. miały miejsce w Nadleśnictwie na przestrzeni ostatnich trzech lat.”
Stowarzyszenie skierowało do Nadleśnictwa następujące pytania i wnioski:
„1. Wnioskujemy o przesłanie listy przypadków z okresu ostatnich trzech lat, gdy
przedstawiciele strony społecznej zgłaszali postulaty, wnioski i uwagi dotyczące
prowadzenia gospodarki leśnej na terenie Nadleśnictwa? Dla każdego przypadku
wnioskujemy o podanie:
a. Kto zgłaszał postulaty, wnioski i uwagi dotyczące prowadzenia gospodarki leśnej
na terenie Nadleśnictwa?
b. zagadnień, których dotyczyły postulaty, wnioski, bądź uwagi zgłaszane przez
stronę społeczną.
c. kanałów komunikacji Nadleśnictwa ze stroną społeczną;
d. rezultatów zgłaszania postulatów, wniosków i uwag przez stronę społeczną,
a w szczególności informacji, czy w wyniku zaangażowania strony społecznej
Nadleśnictwo zmodyfikowało swoje plany prowadzenia gospodarki leśnej i jeżeli
tak, to w jaki sposób.
e. dokumentacji komunikacji ze stroną społeczną.
2. Czy w najbliższych 12 miesiącach Nadleśnictwo planuje wprowadzenie zmian
w procesach rozpatrywania postulatów, wniosków i uwag strony społecznej oraz
prowadzenia z nią dialogu na temat gospodarki leśnej? Jeżeli tak, to jakie zmiany są
planowane?”
Pismem z dnia 17 listopada 2020 r. Nadleśnictwo skierowało do Stowarzyszenia
prośbę o doprecyzowanie wniosku, gdyż jego forma uniemożliwiała poprawne
udostępnienie informacji. Dla przykładu wskazano, iż we wniosku przyjęta została
teza, zgodnie z którą pytania zawarte we wniosku dotyczą wszelkich przejawów
„współuczestniczenia strony społecznej w decyzjach o gospodarce leśnej” w postaci
„zgłaszania postulatów, wniosków i uwag”, które zdefiniowano m.in. jako „przesłanie
zapytania”. Nadleśnictwo podkreśliło, że nie sposób przyjąć można, że każde
zapytanie skierowane do Nadleśnictwa (choćby o obowiązujące przepisy, różne
aspekty pracy nadleśnictwa, zagadnienia przyrodnicze etc.) jest „formą wygłaszania
opinii i prób współuczestniczenia w decyzjach o gospodarce leśnej”. Jednocześnie
Nadleśnictwo podkreśliło, że nie ma często możliwości ocenić, jakie intencje i cele
przyświecają pytającemu lub wnioskodawcy (zwłaszcza że nie muszą być przez niego
ujawnione), a w związku z tym czy zapytanie było czy nie „formą wygłaszania opinii
i prób współuczestniczenia w decyzjach o gospodarce leśnej”.
Ponadto wskazano, że wniosek obejmuje też w znacznej mierze informacje,
które nie są albo nie mogą być przez Nadleśnictwo gromadzone lub nie są już w jego
posiadaniu, gdyż nie wymagają tego obowiązujące przepisy i procedury wewnętrzne.
Dotyczy to choćby informacji o przypadkach „wyrażania zaniepokojenia w postaci
artykułu prasowego zainicjowanego przez stronę społeczną”. Tak samo nie rejestruje
się każdego „udziału w spotkaniu na temat gospodarki leśnej” każdej osoby z zewnątrz
w sytuacji, gdy szereg tego rodzaju spotkań ma charakter otwarty. Nie gromadzi się
i nie archiwizuje korespondencji o nieokreślonym statusie, niezawierającej
konkretnych pytań, uwag, żądań, postulatów czy oczekiwań jakiejkolwiek reakcji ze
strony nadleśnictwa, lecz bliżej niesprecyzowane opinie, pomysły lub inne treści
(w tym w ogóle niewłaściwie adresowane do nadleśnictwa). Gromadzona jest jedynie
informacja o wnioskach, postulatach i uwagach odnośnie prowadzenia gospodarki
leśnej w Nadleśnictwie, które były oficjalnie do kierowane w postaci petycji lub pism
składanych lub przychodzących do sekretariatu pocztą tradycyjną, elektroniczną,
ewentualnie również pytań lub komentarzy na profilu nadleśnictwa w serwisie
społecznościowym oraz odpowiedzi na nie.
Dodatkowo wskazano, że nawet udostępnienie informacji, co do których jest to
możliwe i zgodne z ustawą z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji
publicznej, w sposób i w zakresie przez Stowarzyszenie wnioskowanym, wymaga od
Nadleśnictwa ich przetworzenia i przekształcenia, wiążącego się z dodatkowymi
kosztami i nakładem pracy. Dlatego też, w związku z:
ogromnym zakresem czasowym i przedmiotowym wniosku;
brakiem możliwości oddelegowania przez Nadleśnictwo pracownika lub
pracowników wyłącznie do przetwarzania wnioskowanych informacji bez
szkody dla realizacji podstawowych zadań nadleśnictwa i obowiązków jego
pracowników, a częściowo brakiem fizycznej możliwości realizacji tego zdania
(np. konieczność przeglądania papierowych archiwów w sytuacji, gdy
zatrudnieni w nadleśnictwie pracują z powodu pandemii COVID-19 w systemie
zdalnym lub hybrydowym);
koniecznością dodatkowej pracy związanej z anonimizacją danych osób
fizycznych w przypadku udostępniania informacji odnośnie ich uwag, wniosków
i postulatów, w tym dokumentacji korespondencji;
możliwą koniecznością zatrudnienia przez nadleśnictwo dodatkowej osoby lub
udzielenia zamówienia publicznego na zewnątrz w celu przetworzenia
ogromnej ilości danych zgodnie z wnioskiem w rozsądnym czasie (wystarczy
wspomnieć ewentualną konieczność przejrzenia i analizy prywatnych
wiadomości oraz komentarzy internautów na profilu nadleśnictwa w serwisie
społecznościowych za trzy lata wstecz albo konieczność zawarcia na żądanej
liście przypadków uwag, postulatów czy wniosków zgłaszanych w postaci
publikacji w mediach „zainicjowanych przez stronę społeczną” w sytuacji, gdy
nadleśnictwo w ogóle nie ma obowiązku gromadzenia takich informacji
i
prowadzenia
za
kogoś
kwerendy
materiałów
ukazujących
się
w ogólnodostępnych mediach); poinformowano Stowarzyszenie, że informacja
publiczna objęta wnioskiem nie może być przez Nadleśnictwo udostępniona
w terminie przewidzianym w art. 13 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji
publicznej. Co więcej, przekształcenie i przetworzenie wnioskowanych
informacji będzie wymagało, z uwagi na okoliczności wskazane wyżej,
poniesienia
przez
Nadleśnictwo
ogromnych
dodatkowych
nakładów
organizacyjnych i finansowych. W związku z tym, na podstawie art. 15 ust.
1 wspomnianej ustawy wskazano, że Nadleśnictwo obliczy i przedstawi te
koszty i pobierze od Stowarzyszenia, jako wnioskodawcy, opłatę w wysokości
odpowiadającej tym kosztom.
W związku z powyższymi okolicznościami Nadleśnictwo wezwało Stowarzyszenie do:
uzupełnienia wniosku poprzez m.in. dokładniejsze niż „przestrzeń ostatnich
trzech lat” wskazanie zakresu dat, którego miałaby dotyczyć odpowiedź, a także
doprecyzowanie pytań zawartych we wniosku poprzez skonkretyzowanie
przedmiotowego zakresu żądanych informacji i możliwe ich ograniczenie do
danych, które nadleśnictwo rzeczywiście może gromadzić i posiadać (czy
w ogóle mieć prawną oraz fizyczną możliwość, by to robić);
wykazania, zgodnie z art. 3. ust. 1 pkt 1) ustawy o dostępie do informacji
publicznej, dlaczego i w jaki sposób uzyskanie tych informacji, w tym
przetworzonych, jest szczególnie istotne dla interesu publicznego.
Odnosząc się zaś do pytania o to, czy w najbliższych 12 miesiącach
Nadleśnictwo planuje wprowadzenie zmian w procesach rozpatrywania postulatów,
wniosków i uwag strony społecznej oraz prowadzenia z nią dialogu na temat
gospodarki leśnej wskazano, że w przypadku konsultacji społecznych przy tworzeniu
planu urządzania lasu lub prognozy oddziaływania na środowisko, proces ten jest
opisany i wynika z przepisów ustawy z dnia 28 września 1991 r. o lasach,
rozporządzenia ministra środowiska z dnia 12 listopada 2012 r. w sprawie
szczegółowych warunków i trybu sporządzania planu urządzenia lasu, uproszczonego
planu urządzenia lasu oraz inwentaryzacji stanu lasu, a także obowiązującej w Lasach
Państwowych Instrukcji Urządzania Lasu i wytycznych dyrektora generalnego Lasów
Państwowych (zarządzenie nr 12/2009). Rolą nadleśnictwa jest stosowanie wyżej
wskazanych regulacji, a nie planowanie w nich zmian. Natomiast w przypadku
wszelkich innych „procesów rozpatrywania postulatów, wniosków i uwag strony
społecznej oraz prowadzenia z nią dialogu na temat gospodarki leśnej” sposób ich
rozpatrywania lub prowadzenia jest zindywidualizowany i każdorazowo uzależniony
jest od tego, jaki postulat lub wniosek konkretnie zgłasza dana osoba lub organizacja,
w jakiej formie i jaką drogą to czyni, jakiego sposób i formy odpowiedzi lub innej reakcji
oczekuje lub preferuje etc. Nie sposób mówić zatem o planowaniu przez nadleśnictwo
zmian w „procesach”, jeśli te ostatnie wynikają i uzależnione są od każdorazowego
działania i oczekiwań danego wnioskodawcy. Dlatego ten wniosek, w ocenie
Nadleśnictwa, nie mógł być uwzględniony, gdyż pytanie o zdarzenia przyszłe lub takie,
które jeszcze nie nastąpiły, nie jest pytaniem o informację publiczną podlegającą
udostępnieniu.
Pismem z dnia 14 grudnia 2020 r. Stowarzyszenie Sieć Obywatelska Watchdog
Polska wskazało, iż wniosek z dnia 04 listopada 2020 r. złożony był w trybie ustawy
z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie,
udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na
środowisko, tym samym oczekuje ono wykonania wniosku na zasadach określonych
w tej ustawie. Wskazano też, że w tej ustawie nie znajduje się rozwiązanie nawiązujące
do informacji publicznej przetworzonej określonej w art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o dostępie
do informacji publicznej. Dlatego też wezwanie do wykazania dlaczego udostępnienie
informacji jest szczególnie istotne dla interesu publicznego jest bezpodstawne.
Stowarzyszenie wskazało też, że pojęcie „zgłaszania postulatów, wniosków i uwag"
należy interpretować jako zawierające pojęcie dostępu do informacji o środowisku.
Wnioskodawca wskazał także, iż w przypadku artykułów i doniesień medialnych
wnioskuje o przesłanie informacji o doniesieniach, których istnienie odnotowało
Nadleśnictwo, a w szczególności doniesień, w procesie powstawania których,
przedstawiciele Nadleśnictwa zostali poproszeni o wyrażenie opinii, zaś w przypadku,
gdy Nadleśnictwo nie posiada wiedzy kim dokładnie są osoby, które chcą pozyskać
informację i wiedzę o gospodarce leśnej, wyrazić opinię bądź współuczestniczyć
w decyzjach, wnioskuje o ogólne opisanie takiej osoby bądź osób.
Rozpoznając złożony w niniejszej sprawie wniosek Nadleśniczy Nadleśnictwa
Wymiarki, uznaje, iż zachodzą przesłanki do odmowy udostępnienia informacji we
wnioskowanym przez Stowarzyszenie zakresie.
Na
wstępie
konieczne
jest
ustalenie
charakteru
wniosku,
z
jakim
Stowarzyszenie Sieć Obywatelska Watchdog Polska zwróciło się do Nadleśnictwa.
Stowarzyszenie wprawdzie wskazało, iż jest to wniosek złożony w oparciu o przepisy
ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego
ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach
oddziaływania na środowisko, jednakże zauważyć trzeba, iż zgodnie z art. 9 ust. 1 tej
ustawy udostępnieniu podlegają informacje dotyczące:
1) stanu elementów środowiska, takich jak: powietrze, woda, powierzchnia ziemi,
kopaliny, klimat, krajobraz i obszary naturalne, w tym bagna, obszary
nadmorskie i morskie, a także rośliny, zwierzęta i grzyby oraz inne elementy
różnorodności biologicznej, w tym organizmy genetycznie zmodyfikowane, oraz
wzajemnych oddziaływań między tymi elementami;
2) emisji, w tym odpadów promieniotwórczych, a także zanieczyszczeń, które
wpływają lub mogą wpłynąć na elementy środowiska, o których mowa w pkt 1;
3) środków, takich jak: środki administracyjne, polityki, przepisy prawne dotyczące
środowiska i gospodarki wodnej, plany, programy oraz porozumienia w sprawie
ochrony środowiska, a także działań wpływających lub mogących wpłynąć na
elementy środowiska, o których mowa w pkt 1, oraz na emisje
i zanieczyszczenia, o których mowa w pkt 2, jak również środków i działań, które
mają na celu ochronę tych elementów;
4) raportów na temat realizacji przepisów dotyczących ochrony środowiska;
5) analiz kosztów i korzyści oraz innych analiz gospodarczych i założeń
wykorzystanych w ramach środków i działań, o których mowa w pkt 3;
6) stanu zdrowia, bezpieczeństwa i warunków życia ludzi, oraz stanu obiektów
kultury i obiektów budowlanych - w zakresie, w jakim oddziałują na nie lub mogą
oddziaływać:
a) stany elementów środowiska, o których mowa w pkt 1, lub
b) przez elementy środowiska, o których mowa w pkt 1 - emisje
i zanieczyszczenia, o których mowa w pkt 2, oraz środki, o których mowa
w pkt 3.
Po dokonaniu analizy przedmiotowego wniosku Nadleśnictwo stanęło na
stanowisku, iż żądane informacje nie stanowią żadnego z rodzaju informacji
o środowisku, określonego w przywołanym wyżej katalogu. Żądanie Stowarzyszenia
dotyczy w zasadzie bliżej nieokreślonego katalogu informacji na temat zgłaszanych
przez czynniki zewnętrzne (a więc spoza struktury PGL LP) wniosków, postulatów
i spostrzeżeń na temat prowadzonej przez Nadleśnictwo gospodarki leśnej w ramach
wykonywania przez nie zatwierdzonego Planu Urządzenia Lasu. Tego rodzaju
informacje – w ocenie Nadleśnictwa – nie mieszczą się w żadnej z kategorii informacji
o środowisku, wskazanych powyżej. W związku z tym nie mogą one podlegać
udostępnieniu w trybie przepisów ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku.
Kolejnym argumentem wskazującym na brak możliwości zastosowania
przepisów tej ustawy jest fakt, iż zgodnie z jej art. 8 udostępnia się te informacje, które
są informacjami znajdującymi się w posiadaniu władz publicznych lub informacjami
przeznaczonymi dla władz publicznych, w zakresie, w jakim nie dotyczy to ich
działalności ustawodawczej, a w przypadku sądów i trybunałów - działalności
orzeczniczej. Oznacza to, że udostępnieniu podlegają informacje znajdujące się
fizycznie w posiadaniu danego organu, ale także te, które są „dla niego przeznaczone”,
przez co rozumie się informację, którą w imieniu organu administracji dysponują osoby
trzecie, w tym też informację, której organ ten ma prawo żądać od osób trzecich. Takie
rozwiązanie prowadzi do jedynego możliwego do przyjęcia wniosku – udostępnieniu
w oparciu o przepisy ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku podlegają tylko
takie dane, które są w jakikolwiek sposób gromadzone zarówno przez organ, do
którego skierowany jest wniosek, jak i przez inne podmioty, do których organ może
zwrócić się o ich przekazanie, celem udostępnienia. W piśmie z dnia 17 listopada 2020
roku Nadleśnictwo wskazało wprost, iż nie prowadzi żadnego rejestru czy też
archiwizacji danych o charakterze czysto nieformalnym, czy też znajdujących się
w źródłach niezwiązanych w żaden sposób z Lasami Państwowymi (tj. artykuły
prasowe czy też wystąpienia na portalach internetowych nie administrowanych przez
jednostki LP), a głównie o takie dane wystąpiło Stowarzyszenie. Skoro zatem żądane
dane nie znajdują się ani w posiadaniu Nadleśnictwa, ani żadnego innego organu,
do którego Nadleśnictwo mogłoby wystąpić o ich przekazanie celem udostępnienia,
to przyjąć należy, iż nie mogą one zostać w żaden sposób potraktowane jako
informacje o środowisku w rozumieniu ustawy z dnia 3 października 2008 r.
Wskazania wymaga też to, że z uwagi na okoliczność nieistnienia
wnioskowanych informacji (co wynika z informacji udzielonej stronie), spełnienie
żądania zawartego we wniosku Stowarzyszenia Sieć Obywatelska Watchdog Polska
wymagałoby
dokonania
przetworzenia
informacji,
o
udostępnienie
których
Stowarzyszenie zwróciło się do Nadleśnictwa – niezbędne byłoby bowiem
przeprowadzenie przez Nadleśnictwo działań prowadzących do wytworzenia
żądanych informacji z danych zgromadzonych w źródłach zewnętrznych, takich jak
portale internetowe i społecznościowe, czy też zestawienia artykułów prasowych za
okres wskazany przez wnioskodawcę. Ustawa o udostępnianiu informacji
o środowisku nie przewiduje możliwości przetwarzania informacji, nakazując wprost
udostępnianie informacji znajdujących się w posiadaniu organu lub dla tego organu
przeznaczonych, w związku z powyższym Nadleśnictwo uznaje, iż wniosek winien być
rozpoznany w oparciu o przepisy ustawy o dostępie do informacji publicznej.
Konsekwencją uznania, że żądana przez wnioskodawcę informacja posiada
charakter informacji przetworzonej, jest fakt, iż organ ma obowiązek pozytywnego
rozpatrzenia wniosku wyłącznie w sytuacji spełnienia przesłanki szczególnej istotności
dla interesu publicznego. Pojęcie szczególnie istotnego interesu publicznego jest
pojęciem niedookreślonym, odnosi się do spraw związanych z funkcjonowaniem
państwa i innych podmiotów publicznych jako prawnej całości – zwłaszcza, jeżeli
związane jest ono z gospodarowaniem mieniem komunalnym lub majątkiem Skarbu
Państwa. Żądając informacji publicznej przetworzonej wnioskodawca powinien więc
wykazać, w jakim zakresie jest to szczególnie istotne dla interesu publicznego,
tj. w jaki sposób zamierza wykorzystać uzyskane informacje dla poprawy
funkcjonowania organów administracji publicznej i lepszej ochrony interesu
publicznego. Wnioskodawca w niniejszej sprawie nie wskazał – ani w samym wniosku
ani też w odpowiedzi na wezwanie z dnia 17 listopada 2020 r. – szczególnej istotności
dla interesu publicznego w uzyskaniu informacji objętej żądaniem.
W związku z powyższym, wobec braku spełnienia przesłanki wykazania
szczególnej istotności udostępnienia żądanej informacji dla interesu publicznego,
orzeczono jak w sentencji.
Zdzisław Woźny
Nadleśniczy Nadleśnictwa Wymiarki
/podpisano elektronicznie/
Od niniejszej decyzji przysługuje stronie prawo do złożenia wniosku o ponowne
rozpatrzenie sprawy. Wniosek taki winien być złożony w terminie 14 dni od dnia
doręczenia niniejszej decyzji. Strona ma także prawo do zrezygnowania ze składania
wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy i może wnieść skargę do Wojewódzkiego
Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim, co wynika z treści art. 52 § 3
ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami
administracyjnymi (Dz. U. z 2019 r., poz. 2325 ze zm.). Skargę taką wnosi się za
pośrednictwem nadleśniczego Nadleśnictwa Wymiarki, w terminie 30 dni od dnia
doręczenia decyzji.
Otrzymują:
Stanowiska Z, NK, SA-3
