PREZYDENT MIASTA ŚWIDNICY pe==="s
ul. Armii Krajowej 49, 58 — 100 Świdnica
Sekretariat: tel. (+48 74) 856 28 27, fax. (+48 14) 85687 21
e-mail: prezydentaum.swidnica.pl www.um.swidnica.pl
TERA2 POLSKA
Świdnica, dnia 28 kwietnia 2020 r.
RO.502. 5.2020
Poczta Polska Spółka Akcyjna
Zarząd
ul. Rodziny Hiszpańskich 8
00-940 Warszawa
Kościół pw. Św. Stanisława
i Św. Wacława dotyczy: pisma z dnia 23 kwietnia 2020 r. nr (PRZ.85.2020)
Katedra Diecezji Świdnickiej
W związku w pismem z dnia 23 kwietnia 2020 r. (PRZ.85.2020),
otrzymanym w dniu 24 kwietnia 2020 r. informuję, że zgodnie z aktualnie
obowiązującymi przepisami, art. 99 zdanie pierwsze ustawy z dnia 16 kwietnia
2020 r. o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem
się wirusa SARS-CoV-2 (Dz. U. poz. 695) nie stanowi podstawy prawnej
do przekazania Poczcie Polskiej S.A. danych ze spisu wyborców.
Z, przepisu tego wynika, że Poczta Polska S.A. ma prawo otrzymać dane
Kościół Pokoju pw. Św. Trójcy z rejestru PESEL, bądź też z innego spisu lub rejestru będącego w dyspozycji
WPM NEIĘUNESCO organu administracji publicznej, w dwóch odrębnych od siebie przypadkach, tj.
gdy są one potrzebne:
1) do realizacji zadań związanych z organizacją wyborów Prezydenta
Rzeczypospolitej Polskiej bądź
2) w celu wykonania innych obowiązków nałożonych przez organy administracji
rządowej.
Oba wskazane przypadki zostały połączone spójnikiem „bądź”,
co oznacza, że obowiązki nakładane na Pocztę Polską S.A. przez organy
administracji rządowej (pkt 2 powyżej) nie mogą dotyczyć realizacji zadań,
eż wymienionych we wcześniejszej części przepisu, związanych z organizacją
Rynek wyborów (pkt 1 powyżej). Zgodnie z przytoczonym przepisem muszą to być „„inne
obowiązki”, niż obowiązki „związane z organizacją wyborów”.
W piśmie z dnia 23 kwietnia 2020 r. Poczta Polska S.A. powołuje się na
decyzję Prezesa Rady Ministrów z dnia 16 kwietnia 2020 r. (znak:
BPRM.4820.3.2020). W decyzji tej polecono Poczcie Polskiej S.A. „podjęcie
i realizację niezbędnych czynności zmierzających do przygotowania
przeprowadzenia wyborów Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w 2020 r.,
w trybie korespondencyjnym, w szczególności poprzez przygotowanie struktury
organizacyjnej, zapewnienie niezbędnej infrastruktury oraz pozyskanie
koniecznych zasobów materialnych kadrowych”.
Kamienica „Pod Bykami”
2
Nie ulega wątpliwości, że „przygotowanie przeprowadzenia wyborów”,
o którym mowa w decyzji mieści się w zakresie „zadań związanych z organizacją
wyborów”, o których mowa w art. 99 zdanie pierwsze ustawy.
„Organizowanie” oznacza:
1. «planowanie i koordynowanie poszczególnych etapów jakichś działań» oraz
2. «tworzenie zespołu do wspólnego działania lub zakładanie instytucji,
organizacji itp.» (https://sjp.pwn.pl/slowniki/organizowanie.html).
Jest oczywiste, że „przygotowanie przeprowadzenia wyborów” stanowi
jeden z etapów ich organizowania. Przykładowy katalog zadań wymienionych
w decyzji – „przygotowanie struktury organizacyjnej, zapewnienie niezbędnej
infrastruktury oraz pozyskanie koniecznych zasobów materialnych kadrowych” –
zmierza do utworzenia zespołu do wspólnego działania, do stworzenia
organizacji, która ma przygotować przeprowadzenie wyborów.
Nie ulega więc wątpliwości, że przedmiotem decyzji z dnia 16 kwietnia
2020 r. (znak: BPRM.4820.3.2020) są zadania związane z „organizacją wyborów
Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej”.
Decyzja ta nie nakłada na Pocztę Polską S.A. „innych obowiązków”, niż
organizowanie tych wyborów, w związku z czym przepis art. 99 ustawy z dnia
16 kwietnia 2020 r. nie daje Poczcie Polskiej S.A. uprawnienia do otrzymania
danych ze spisu wyborców w celu wykonania obowiązków wynikających z tej
decyzji.
Zatem decyzja Prezesa Rady Ministrów z dnia 16 kwietnia 2020 r.
(BPRM.4820.2.3.2020), ze względu na jej przedmiot, nie może stanowić
podstawy do wystąpienia z wnioskiem w trybie art. 99 ustawy z dnia 16 kwietnia
2020 r.
Aby Poczta Polska mogła w trybie art. 99 wystąpić o dane „potrzebne do
realizacji zadań związanych z organizacją wyborów prezydenta RP”, musi mieć
takie zadania nałożone w drodze ustawy. W stanie prawnym z 23 kwietnia br.
(data pisma Poczty Polskiej SA do gmin) Poczta Polska nie ma żadnych ustawowo
określonych zadań w wyborach prezydenta RP. Poczta uzyska uprawnienie, na
które się powołuje, po ewentualnym wejściu w życie odpowiednich przepisów
ustawowych.
Niezależnie od powyższego wyrażam stanowisko, że decyzja z dnia
16 kwietnia 2020 r. (znak: BPRM.4820.3.2020) została wydana z naruszeniem
przepisów prawa.
Po pierwsze, Prezes Rady Ministrów, wydając decyzję z dnia 16 kwietnia
2020 r. (znak: BPRM.4820.3.2020) naruszył art. 7 Konstytucji, zgodnie z którym:
Organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa, a także art.
19 Kpa, zgodnie z którym: Organy administracji publicznej przestrzegają
z urzędu swojej właściwości rzeczowej i miejscowej. Z przepisów art. 11 ust. 1
i ust. 2 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych
z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób
zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. poz. 374, z późn.
zm.) – w brzmieniu obowiązującym w dacie wydania decyzji – wynikało,
że wyłączną kompetencję do wydawania poleceń państwowym osobom prawnym,
wymienionym w art. 11 ust. 1 ustawy, miał wojewoda. Natomiast Prezes Rady
Ministrów posiadał kompetencje do wydawania poleceń obowiązujących inne, niż
wymienione w ust. 1, osoby prawne. Poczta Polska S.A. jest państwową osobą
3
prawną w rozumieniu art. 3 ustawy z dnia 16 grudnia 2016 r. o zasadach
zarządzania mieniem państwowym (t.j. Dz. U. z 2019 r., poz. 1302, z późn. zm.).
Oznacza to, że Prezes Rady Ministrów nie miał kompetencji do wydania decyzji
z dnia 16 kwietnia 2020 r. w stosunku do Poczty Polskiej S.A. Sytuacja uległa
zmianie od dnia 18 kwietnia 2020 r. w związku z nowelizacją art. 11 ustawy
z dnia 2 marca 2020 r., co jednak nie ma wpływu na ocenę wcześniej wydanej
decyzji.
Po drugie, decyzja z dnia 16 kwietnia 2020 r. (znak: BPRM.4820.3.2020)
dotyczy „przygotowania przeprowadzenia wyborów Prezydenta Rzeczypospolitej
Polskiej w 2020 r., w trybie korespondencyjnym”. Z przepisu art. 127 ust. 1
Konstytucji wynika, że: Prezydent Rzeczypospolitej jest wybierany przez Naród
w wyborach powszechnych, równych, bezpośrednich i w głosowaniu tajnym.
Z ust. 7 tego przepisu wynika, że: Zasady i tryb zgłaszania kandydatów
i przeprowadzania wyborów oraz warunki ważności wyboru Prezydenta
Rzeczypospolitej określa ustawa. W dniu wydania decyzji nie obowiązywały
żadne przepisy, na mocy których wybory Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej
w 2020 roku miałyby się odbyć w trybie korespondencyjnym. W dniu tym
pozostawało w mocy postanowienie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej
z dnia 5 lutego 2020 r. w sprawie zarządzenia wyborów Prezydenta
Rzeczypospolitej Polskiej opublikowane w Dzienniku Ustaw pod poz. 184.
Na mocy tego postanowienia zarządzone zostały wybory przeprowadzane
zgodnie z aktualnie obowiązującymi przepisami. Według stanu na dzień
16 kwietnia 2020 r. Kodeks wyborczy w art. 53a przewidywał możliwość
głosowania korespondencyjnego jedynie przez: wyborcę niepełnosprawnego
o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, wyborcę
podlegającego w dniu głosowania obowiązkowej kwarantannie, izolacji lub
izolacji w warunkach domowych, oraz wyborcę, który najpóźniej w dniu
głosowania kończy 60 lat. Od 18 kwietnia 2020 r. wyłączono stosowanie tego
przepisu w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu
epidemii – na mocy art. 102 pkt 4 ustawy z dnia 16 kwietnia 2020 r. W związku
z tym od 18 kwietnia 2020 r. żaden wyborca nie może głosować
korespondencyjnie.
W świetle przytoczonych wyżej powszechnie obowiązujących przepisów,
decyzja Prezesa Rady Ministrów z dnia 16 kwietnia 2020 r. (znak:
BPRM.4820.3.2020) narusza art. 127 ust. 7 Konstytucji. Prezes Rady Ministrów,
polecając Poczcie Polskiej S.A. przygotowanie przeprowadzenia wyborów
w trybie korespondencyjnym w sytuacji gdy takiego trybu nie przewiduje żadna
ustawa, samodzielnie uregulował w decyzji materię zastrzeżoną z mocy
Konstytucji dla przepisów rangi ustawowej.
Z przedstawionych wyżej argumentów wynika, że decyzja Prezesa Rady
Ministrów z dnia 16 kwietnia 2020 r. (znak: BPRM.4820.3.2020) narusza prawo
zarówno w zakresie kompetencji formalnych do jej wydania, jak i w zakresie
merytorycznym, samodzielnie regulując materię która została zastrzeżona do
wyłącznej kompetencji ustawodawcy. Niemniej jednak – jak wyżej wykazano,
nawet gdyby decyzja z dnia 16 kwietnia 2020 r. została wydana przez organ do
tego
upoważniony
i
gdyby
obowiązywały
przepisy
umożliwiające
przeprowadzenie wyborów w trybie korespondencyjnym, to i tak ze względu na
jej przedmiot, nie mogłaby stanowić podstawy do złożenia przez Pocztę Polską
S.A. skutecznego wniosku w trybie art. 99 ustawy z dnia 16 kwietnia 2020 r.
4
Nie ulega wątpliwości, że według stanu na dzień wpływu pisma z dnia
23 kwietnia 2020 r. oraz na dzień udzielania niniejszej odpowiedzi, Poczta Polska
S.A. nie realizuje również żadnych ustawowych zadań związanych z organizacją
wyborów Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, które dawałyby jej prawo
do wnioskowania o przekazanie danych osobowych ze spisu wyborców.
Poczta Polska S.A. nie jest stałym organem wyborczym, ani nie została powołana
jako organ wyborczy do przeprowadzenia wyborów zarządzonych na 10 maja
2020 r. (art. 152 Kodeksu wyborczego).
Ustawa
o
szczególnych
zasadach
przeprowadzania
wyborów
powszechnych na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zarządzonych w 2020 r.,
uchwalona przez Sejm w dniu 6 kwietnia 2020 r., jest obecnie procedowana przez
Senat. Dopiero w przepisach tej ustawy przewidziano udział Poczty Polskiej S.A.
w przeprowadzeniu wyborów Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w 2020 roku.
Poczta Polska S.A. nie bierze udziału w procesie uchwalania ustawy.
Nawet gdyby została zaangażowana w ten proces, jest oczywiste, że na tym
legislacyjnym etapie „organizacji wyborów Prezydenta Rzeczypospolitej
Polskiej” nie jest nikomu potrzebny dostęp do danych osobowych zawartych
w spisach wyborców.
Należy podkreślić, że zgonie z art. 51 ust. 2 Konstytucji: Władze publiczne
nie mogą pozyskiwać, gromadzić i udostępniać innych informacji o obywatelach
niż niezbędne w demokratycznym państwie prawnym. Przy czym z ust. 5 wynika,
że: Zasady i tryb gromadzenia oraz udostępniania informacji określa ustawa.
Z art. 88 ust. 1 Konstytucji wynika natomiast, że: Warunkiem wejścia w życie
ustaw, rozporządzeń oraz aktów prawa miejscowego jest ich ogłoszenie.
W świetle tych przepisów Konstytucji jest oczywiste, że projekt ustawy
o szczególnych zasadach (…), uchwalony przez Sejm w dniu 6 kwietnia 2020 r.
nie stanowi żadnej podstawy do udostępnienia danych osobowych. Nawet jeśli
ustawa ta wejdzie w życie, to przekazanie danych osobowych przed tą datą będzie
stanowiło
naruszenie
prawa
i
nie
zwolni
administratora
danych
z odpowiedzialności za to naruszenie.
Zgodnie z art. 5 ust. 1 lit. a) i b) rozporządzenia Parlamentu Europejskiego
i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób
fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie
swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE
(RODO) dane osobowe muszą być przetwarzane zgodnie z prawem, rzetelnie
i w sposób przejrzysty dla osoby, której dane dotyczą ("zgodność z prawem,
rzetelność i przejrzystość"), a także muszą być zbierane w konkretnych,
wyraźnych i prawnie uzasadnionych celach i nieprzetwarzane dalej w sposób
niezgodny z tymi celami; dalsze przetwarzanie do celów archiwalnych w interesie
publicznym, do celów badań naukowych lub historycznych lub do celów
statystycznych nie jest uznawane w myśl art. 89 ust. 1 za niezgodne z pierwotnymi
celami ("ograniczenie celu"). Zgodnie z art. 5 ust. 2 rozporządzenia RODO:
Administrator jest odpowiedzialny za przestrzeganie przepisów ust. 1 i musi być
w stanie wykazać ich przestrzeganie ("rozliczalność"). Za naruszenie przepisów
w zakresie ochrony danych osobowych grożą sankcje karne, administracyjne
i odszkodowawcze.
W tym stanie rzeczy, jako administrator danych osobowych
zawartych w spisie wyborców, na podstawie art. 5 ust. 2 w związku z ust.
1 lit. a) i b) rozporządzenia RODO, odmawiam przekazania danych
osobowych zawartych w spisie wyborców, o którym mowa w art. 26 §
5
4 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. Kodeks wyborczy (Dz. U. z 2019 r., poz.
684, z późn. zm.) z uwagi na brak podstaw prawnych do uwzględnienia
wniosku Poczty Polskiej S.A.
Informuję, że przedstawiona w niniejszym piśmie ocena prawna wniosku
Poczty Polskiej S.A. zawartego w piśmie z dnia 23 kwietnia 2020 r. oraz decyzji
Prezesa Rady Ministrów z dnia 16 kwietnia 2020 r. (BPRM.4820.2.3.2020)
znajduje poparcie w kilku opiniach prawnych, sporządzonych dla organizacji
zrzeszających jednostki samorządu terytorialnego, które zostały udostępnione
wójtom, burmistrzom i prezydentom miast.
PREZYDENT MIASTA
Beata Moskal-Słaniewska
Otrzymują:
1. Adresat
2.
a/a
3. Delegatura
Krajowego Biura Wyborczego
W Wałbrzychu
