- Żywienie w szpitalach
- Żywienie w szpitalach #862
Żywienie w szpitalach #862
Instytucja: |
|
Monitoring: |
|
Liczba listów: |
3 |
Liczba spamu: |
0 |
Status pierwszego wniosku: |
Otwarte |
Status ostatniego wniosku: |
|
Otrzymano potwierdzenie: |
|
Otrzymano odpowiedź: |
|
Poddany kwarantannie: |
Znormalizowana odpowiedź
Treść
-
Wniosek o informację publiczną przez KatarzynaBatkoToluc
Na podstawie art. 61 ust. 1 i Konstytucji RP i art. 10 ust. 1 ustawy dostępie do informacji publicznej, stowarzyszenie Sieć Obywatelska Watchdog Polska wnosi o udostępnienie następujących informacji publicznych:
1. Czy w szpitalu zatrudniono dietetyka/dietetyków? (chodzi o bezpośrednie zatrudnienie przez szpital, a nie przez firmę cateringową). Jeżeli tak, to wnosimy o udostępnienie zakresu jego/ich obowiązków.
2. Ilu pacjentów przypada na jednego zatrudnionego dietetyka?
3. Czy w szpitalu istnieje możliwość uzyskania indywidualnej porady dietetyka? Jeżeli tak, to w jaki sposób informuje się o tym pacjentów?
4. Jaka jest wysokość całościowej dziennej stawki żywieniowej przypadającej na 1 pacjenta szpitala?
5. Czy szpital korzysta z usług zewnętrznej firmy cateringowej? Jeżeli tak, to czy w podpisanej umowie określono minimalną kwotę/procent przeznaczone na zakup składników użytych do przygotowania posiłków?
6. Czy szpital posiada dokumentację regulującą jakość produktów używanych do przygotowania posiłków – chodzi o wartość odżywczą i kaloryczną posiłków oraz dopuszczalną ilości konserwantów, barwników, dodatków? Jeśli tak, wnosimy o jej udostępnienie.
7. Czy w szpitalu kontroluje się jakość posiłków podawanych pacjentom? Kto (stanowisko) odpowiada za te kontrole i jak często one się odbywają?
8. Czy w szpitalu kontroluje się, czy pacjent spożywa odpowiednią ilość pokarmu? Kto (stanowisko) odpowiada za te kontrole i jak często one się odbywają?
9. Czy w umowie z zewnętrzną firmą cateringową określono wymóg zatrudnienia dietetyka?
10. Czy w szpitalu istnieje procedura zgłaszania skarg dotyczących niewłaściwego żywienia bądź zatrucia? Czy wyznaczono osobę odpowiedzialną za kontakt w sprawie zgłoszenia ww. skarg?
11. Prosimy o podanie liczba skarg dotyczących niewłaściwego żywienia /zatrucia w szpitalu zgłoszonych do szpitala w 2017 i 2018 roku.
12. Czy w 2018 r. lekarze przechodzili jakiekolwiek szkolenie z zakresu zasad prawidłowego żywienia chorych w szpitalu?
13. Prosimy o podanie liczby i rodzajów diet stosowanych przez szpital wraz ze wskazaniem źródeł ich opracowania (wiedza lekarza/wiedza dietetyka/publikacje naukowe/źródła internetowe/wewnętrzne regulacje szpitala).
14. Jeśli szpital nie jest w stanie zapewnić pacjentowi diety wskazanej przez lekarza (np. bezmlecznej czy bezglutenowej), to w jaki sposób zapewnia wówczas posiłki pacjentowi?
15. Czy na życzenie pacjenta szpital zapewnia dietę wegetariańską lub wegańską?
16. Czy szpital zapewnia chorym doustne suplementy pokarmowe wspomagające powrót do zdrowia (np. wspomagające gojenie ran, dostarczające dodatkowe ilości białka)?Wnosimy o udostępnienie wskazanych informacji w formie elektronicznej na adres: {{EMAIL}}
Szymon Osowski i Katarzyna Batko-Tołuć - członkowie zarządu, zgodnie z zasadami reprezentacji
-
Przeczytane: Wniosek o informację publiczną przez SAMODZIELNY PUBLICZNY ZAKŁAD OPIEKI ZDROWOTNEJ MINISTERSTWA SPRAW WEWNĘTRZNYCH I ADMINISTRACJI W BIAŁYMSTOKU IM. MARIANA ZYNDRAMA-KOŚCIAŁKOWSKIEGO
To jest potwierdzenie dla wiadomości e-mail wysłanej przez Ciebie do
<{{ email }}> o 2019-10-17 10:41To potwierdzenie mówi, że wiadomość została wyświetlona na komputerze
adresata o2019-10-17 10:43 -
Odpowiedź na wniosek o informację publiczną przez SAMODZIELNY PUBLICZNY ZAKŁAD OPIEKI ZDROWOTNEJ MINISTERSTWA SPRAW WEWNĘTRZNYCH I ADMINISTRACJI W BIAŁYMSTOKU IM. MARIANA ZYNDRAMA-KOŚCIAŁKOWSKIEGO
Dzień dobry,
W załączeniu przekazuję odpowiedź na Państwa wniosek o informację publiczną przesłany do SP ZOZ MSWiA w Białymstoku w dniu 17 października 2019 r. za pośrednictwem poczty elektronicznej.
Z poważaniem,
Anna Ozorowska-Leniec
Kierownik
Sekcji Nadzoru Dokumentacji
SP ZOZ MSWiA w BiałymstokuZałączniki
- Odpowiedź_-_Sieć_Obywatelska_Watchdog_Polska.pdf
- Klasyfikacja_diet_i_wskazania_do_ich_stosowania-podpisany.pdf
- Dietetyczka__zakres_obowiązków.pdf
Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej
Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji
w Białymstoku
15-471 Białystok ul. Fabryczna 27
Tel.: (85) 869 3550 fax: (85) 869 35 66
NIP 542-25-13-061 REGON 050637922
CERTYFIKAT 2018/78
Białystok, dnia 28 października 2019 r.
NND.016.10.2019
Pani Katarzyna Batko-Tołuć
Pan Szymon Osowski
Sieć Obywatelska Watchdog Polska
ul. Ursynowska 22/2
02-605 Warszawa
W nawiązaniu do Państwa wniosku o udostępnienie informacji publicznych
otrzymanego w dniu 17 października 2019 r. za pośrednictwem poczty elektronicznej,
uprzejmie informuję, co następuje.
Ad. 1
W SP ZOZ MSWiA w Białymstoku jest zatrudniony dietetyk. W załączeniu przedkładamy
kopię jego zakresu obowiązków, odpowiedzialności i uprawnień.
Ad. 2
Na jednego zatrudnionego dietetyka przypada średnio 95. pacjentów.
Ad. 3
W szpitalu istnieje możliwość uzyskania indywidualnej porady dietetyka. Porady są udzielane
zarówno w formie pisemnej, jak i ustnej (z tej możliwości korzysta liczna grupa pacjentów).
Informacja o możliwości uzyskania porady jest umieszczona na tablicach ogłoszeń na
wszystkich oddziałach. Ponadto, o takiej możliwości informuje sam dietetyk podczas wizyt
na oddziałach i personel oddziałów. W razie konieczności dietetyk jest również wzywany do
pacjenta przez personel szpitala.
Ad. 4
Całościowa dzienna stawka żywieniowa na jednego pacjenta wynosi 15,24 zł netto.
Ad. 5
Szpital korzysta z usług zewnętrznej firmy cateringowej. W zawartej w tym zakresie umowie
określono minimalną kwotę przeznaczoną na zakup składników użytych do przygotowania
posiłków.
Ad. 6
Szpital określa ogólne wymogi co do poszczególnych diet w dokumencie „Klasyfikacja diet
i wskazania do ich stosowania”, który stanowi także załącznik do umowy zawartej z firmą
cateringową (skan w załączeniu). Ponadto, wzmiankowana umowa wyklucza stosowanie
produktów zawierających tłuszcze uwodornione (trans) i GMO.
Ad. 7
Szpital kontroluje jakość posiłków podawanych pacjentom. Kontroli dokonuje dietetyk
(codziennie). Ponadto, szpital zastrzegł w umowie z firmą cateringową prawo kontroli na
każdym etapie wykonania usługi żywienia i z tego prawa korzysta.
Ad. 8
Kontrola ilości spożywanego pokarmu ma miejsce w przypadku pacjentów niesamodzielnych
i wymagających pomocy w zakresie karmienia. Dokonują tego przy każdym posiłku
opiekunowie medyczni i pielęgniarki. Pozostali pacjenci oceniani są w ramach codziennych
obserwacji lekarskich i pielęgniarskich, na podstawie zgłaszanych uwag.
Ad. 9
Umowa z zewnętrzną firmą cateringową przewiduje wymóg posiadania odpowiednich
kwalifikacji przez wszystkich uczestników procesu realizacji umowy, nie wyszczególniając
poszczególnych stanowisk.
Ad. 10
W szpitalu istnieje procedura zgłaszania skarg dotyczących niewłaściwego żywienia i zatruć.
Nie wyznaczono osoby odpowiedzialnej za kontakt, sprawy są kierowane wg właściwości
merytorycznej.
Ad. 11
W latach 2017-2018 nie odnotowano skarg dotyczących niewłaściwego żywienia / zatruć
w szpitalu.
Ad. 12
W 2018 r. nie było szkoleń z zakresu zasad prawidłowego żywienia chorych w szpitalu.
Ad. 13
W szpitalu żywionych jest średnio 95 pacjentów dziennie. Zasadniczo stosowane są następują
rodzaje diet:
I — dieta podstawowa
2 — dieta łatwostrawna
3 — dieta łatwostrawna z ograniczeniem tłuszczu
4 — dieta łatwostrawna z ograniczeniem substancji pobudzających wydzielanie soku
żołądkowego
5 dieta z ograniczeniem węglowodanów łatwo przyswajalnych
6 — dieta łatwostrawna bogatobiałkowa
7 — dieta łatwostrawna niskobiałkowa
8 — dieta bogatoresztkowa
9 — diety o zmienionej konsystencji:
9.1] — dieta do żywienia przez zgłębnik lub przetokę
9.2 — dieta kleikowa
9.3 — dieta płynna
9.4 — dieta płynna wzmocniona
9.5 — dieta papkowata
10 — dieta ubogokaloryczna
11 — dieta o kontrolowanej zawartości kwasów tłuszczowych
12 — diety eliminacyjne:
12.1 — dieta bezglutenowa
12.2 — dieta bezmleczna
12.3 — dieta bezmięsna (wegetariańska)
13 — diety specjalne (indywidualne)
Strona 2 z3
Łącznie: 19 rodzajów diet, przy czym diety specjalne, celowane indywidualnie (ppkt 9.3
i 9.4) mogą występować w dowolnej ilości podrodzajów. Diety zostały opracowane na
postawie wiedzy dietetyka i stosownej literatury fachowej.
Ad. 14
Szpital zapewnia pacjentowi wszystkie diety wskazane przez lekarza.
Ad. 15
Tak, szpital na życzenie pacjenta zapewnia dietę wegetariańską lub wegańską.
Ad. 16
Tak, szpital zapewnia chorym doustne suplementy pokarmowe wspomagające powrót
do zdrowia (np. wspomagające gojenie ran, dostarczające dodatkowe ilości białka).
DYREKTOR
Samodzielneg blicznego
Zakładu Opieki Zdrtjwotnej MSWiA
w Białym$foku
Alicja Skindzkzlewska
Załączniki:
1. Zakres obowiązków, odpowiedzialności i uprawnień dietetyka
2. Dokument „Klasyfikacja diet i wskazania do ich stosowania”
Strona 3 z 3Elektronicznie
podpisany przez
IS
Data: 2019.10.30
13:14:37 +01'00'
ZATWIERDZAM
SAMODZIELNY PUBLICZNY
ZAKŁAD OPIEKI ZDROWOTNEJ
MINISTERSTWA SPRAW WEWNĘTRZNYCH i ADMINISTRACJI
w Białymstoku
KLASYFIKACJA DIET I WSKAZANIA
DO ICH STOSOWANIA
Białystok 2018
I. ZESTAWIENIE DIET.
Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej Ministerstwa Spraw
Wewnętrznych i Administracji w Białymstoku stosuje w żywieniu pacjenta niżej wymienione
diety:
1.1 — dieta podstawowa
1.2 — dieta łatwo strawna
1.3 — dieta łatwo strawna z ograniczeniem tłuszczu
1.4 — dieta łatwo strawna z ograniczeniem substancji pobudzających wydzielanie soku
żołądkowego
I.5— dieta z ograniczeniem węglowodanów łatwo przyswajalnych
1.6 — dieta łatwo strawna bogatobiałkowa
1.7 — dieta łatwo strawna niskobiałkowa
1.8 — dieta bogatoresztkowa
1.9 — diety o zmienionej konsystencji
1.9/1 — dieta do żywienia przez zgłębnik lub przetokę
1.9/2 — dieta kleikowa
1.9/3 — dieta płynna
1.9/4 — dieta płynna wzmocniona
1.9/5 — dieta papkowata
1.10 — dieta ubogokaloryczna
1.11 — dieta o kontrolowanej zawartości kwasów tłuszczowych
1.12 — diety eliminacyjne
1.12/1 — dieta bezglutenowa
1.12/2 — dieta bezmleczna
1.12./3 — dieta bezmięsna (wegetariańska)
UWAGA:
1. Z uwagi na różnorodność schorzeń i przypadki występowania więcej niż jednej jednostki
chorobowej u danego pacjenta czasami zachodzi konieczność modyfikacji przyjętych
powyżej i sklasyfikowanych diet indywidualnie do konkretnego przypadku lub grupy
przypadków.
2. jadłospisy diet planowane są w systemie dekadowym, z uwzględnieniem dostępności i
wartości produktów (sezonowości)
II. WSKAZANIA DO STOSOWANIA DIETY I JEJ
CHARAKTERYSTYKA.
Il.1 — Dieta podstawowa
Il.1.1 Zastosowanie diety:
e dieta ogólna stosowana jest u osób przebywających w szpitalach i innych
zakładach lecznyczych, niewymagających żywienia dietetycznego.
[1.1.2 Cel diety:
«e dieta ma na celu dostarczenie niezbędnych składników pokarmowych oraz
dostosowanie ich podaży do mozliwości trawienia, wchłaniania i metabolizowania
przez zmieniony chorobowo organizm,
e jest ona modyfikacją racjonalnego żywienia ludzi zdrowych,
e powinna spełniać wymagania racjonalnego żywienia ludzi zdrowych, tzn. pokrywać
zapotzrebowania na energię oraz wszystkie składniki odżywcze potzrebne do
prawidłowego funkcjonowania organizmu, utrzymania należnej masy ciała i
zachowania zdrowia.
Il.1.3 Założenia diety:
e 3 posiłki dziennie;
e średnia dobowa wartość energetyczna posiłków — 2000 kcal;
e średni rozkład energii na posiłki: śniadanie - 30-35%, obiad - 35-40%, kolacja - 25-
30%;
« Średni udział makroskładników w dostarczeniu energii winien zawierać się w
przedziale: białko - 10-15%, tłuszcze - 15-30%, węglowodany — 50-70% (w tym
cukry dodane nie więcej niż 10%);
Referencyjna wartość dobowa posiłków:
Energia kcal | 2000 | Wapń mg 900
Białko ogółem g 75-80 | Żelazo ADNA | mg | 13
w tym białko zwierzęce a g 45 | Witamina A (ekw. retinolu) mcg 750 5
Tłuszcz g ] 65 | Witamina Bl mg 1,7
Węglowodany przyswajalne g 275 | Witamina B2 mg 2,0
Błonnik pokarmowy g 30-40 | Witamina C mg 70
Il.1.4 Sposób przygotowania:
e wdiecie należy uwzględniać różne techniki przygotowania potraw.
Il.2 —
[1.2.1
1.2.2
e
Dieta łatwo strawna
Zastosowanie diety:
w stanach zapalnych błony śluzowej żołądka i jelit,
w nadmiernej pobudliwości jelita grubego,
w nowotworach przewodu pokarmowego,
w wyrównanych chorobach nerek i dróg moczowych,
w chorobach infekcyjnych przebiegajacych z gorączką,
w zapalnych chorobach płuc i opłucnej o przebiegu ostrym,
w przewlekłych chorobach układu oddechowegoprzebiegających z rozedmą,
w zaburzeniach krążenia płucnego (zawał),
w okresie rekonwalescencji po zabiegu chirurgicznym,
dla chorych długoleżących, u których dochodzi do zaburzenia pracy przewodu
pokarmowego,
dla osób w wieku podeszłym.
Cel diety:
dostarczenie choremu wszystkich niezbędnych składników pokarmowych,
odpowiedni dobór produktów łatwostrawnych oraz technik sporządzania posiłków
czyniących potrawę łatwo przyswajalną. Jej podstawą jest ograniczenie lub
wykluczenie produktów i potraw tłustych, smażonych, pieczonych trasycyjnie, długo
zalegających w żołądku, wzdymających,ostro przyprawionych.
Il.2.3 Założenia diety:
3 posiłki dziennie;
średnia dobowa wartość energetyczna posiłków — 2000 kcal;
średni rozkład energii na posiłki: śniadanie - 30-35%, obiad - 35-40%, kolacja - 25-
30%;
średni udział makroskładników w dostarczeniu energii winien zawierać się w
przedziale: białko - 10-15%, tłuszcze - 15-30%, węglowodany — 50-70% (w tym
cukry dodane nie więcej niż 10%);
Referencyjna wartość dobowa posiłków:
Energia kcal | 2000 |Wapń mg | 900
| Białko ogółem | og | 75-80 |Żelazo mg | 13
w tym białko zwierzęce g | 45 | Witamina A (ekw. retinolu) mcg 750
Tłuszcz = g 65 | Witamina Bl mg 1,7
Węglowodany przyswajalne - g 275 |Witamina B2 mg 2,0
| Błonnik pokarmowy g <25 | Witamina © mg 70
Il.2.4 Sposób przygotowania:
potrawy sporządza się metodą gotowania w wodzie, na parze, można stosować
duszenie oraz pieczenie w folii, pergaminie,
dozwolony tłuszcz to oleje roślinne (słonecznikowy,rzepakowy,sojowy),
zupy i sosy zagęszcza się zawiesiną mąki i mleka lub mąki i śmietanki,
warzywa podaje się z wody.
UWAGA:
W przypadku chorób współistniejacych lub z powodu innych wskazań medycznych może
występować w wariantach: dieta lekkostrawna — bezmleczna, dieta lekkostrawna pacjenta
dializowanego, dieta lekkostrawna — mielona, dieta lekkostrawna z ograniczeniem białka.
Il.3 — Dieta łatwo strawna z ograniczeniem tłuszczu
Il.3.1 Zastosowanie diety:
« w przewlekłym zapaleniu i kamicy pęcherzyka żółciowego oraz dróg żółciowych,
« w chorobach miąższu watroby — przewlekłym zapaleniu wątroby, marskości
wątroby,
« w przewlekłym zapaleniu trzustki,
. we wrzodziejącym zapaleniu jelita grubego — w okresie zaostrzenia choroby.
[1.3.2 Cel diety:
« dostarczenie choremu wszystkich niezbędnych składników pokarmowych, w ilości
zapewniajacej utrzymanie należnej masy ciała,
« ochrona chorych narzadów poprzez zmniejszenie ich aktywności wydzielniczej,
Il.3.3 Założenia diety:
e 5 posiłków dziennie;
« średnia dobowa wartość energetyczna posiłków — 2000kcal.
« średni rozkład energii na posiłki: I śniadanie — 25%, Il śniadanie -10%, obiad — 25-
30%, podwieczorek — 10-15%, kolacja — 25%;
e dieta winna być możliwie zbliżona do żywienia osób zdrowych, z preferencją
składników i posiłków o niskim indeksie glikemicznym.
e średni udział makroskładników w dostarczeniu energii winien zawierać się w
przedziale: białko - 12-18%, tłuszcze <20%, węglowodany — 60-70% ;
e przy chorobie o przebiegu lekkim — białko w ilości ok.1 g/kg masy należnej, przy
wątrobie stuszczonej należy zwiększyć do ok. 1,5g/kg masy należnej, przy dalszym
zmniejszeniu tłuszczy.
Referencyjna wartość dobowa posiłków:
Energia kcal | 2000 |Wapń mg | 900
Białko ogółem g |80-100 |Żelazo mg >13
w tym białko zwierzęce g 50-55 | Witamina A (ekw. retinolu) mcg 750
Tłuszcz g 35-40 | Witamina Bl mg 1,7
Węglowodany przyswajalne g | 330 Witamina B2 mg | 2,0
Błonnik pokarmowy „©, | g | <20 |WitaminaC mg | >70
Il.3.4 Sposób przygotowania:
« potrawy sporządza się metodą gotowania w wodzie, na parze,
« można stosować duszenie oraz pieczenie w folii, pergaminie,
« dozwolony tłuszcz to oleje roślinne (słonecznikowy,rzepakowy,sojowy) w ilości 20-
30g na dobę dodawany w postaci surowej do gotowych potraw,
e zupy i sosy zagęszcza się zawiesiną mąki i mleka,
« w potrawach zawierających jaja stosować jedynie jego białko,
e chorzy we rzeodziejacym zapaleniu jelita z reguły nie tolerują mleka i serów
(laktozy), częściowo można zastąpić jogustem i kefirem, które zawieraja mniej
laktozy. Stosowanie serów twarogowych zależy od indywidualnej ich tolerancji;
« warzywa podaje się z wody i rozdrobnione.
11.4 — Dieta łatwo strawna z ograniczeniem substancji pobudzających wydzielanie
soku żołądkowego
Il.4.1 Zastosowanie diety:
e wchorobie wrzodowej żoładka i dwunastnicy;
. w przewlekłym nadkwaśnym nieżycie żoładka;
e wrefluksie żoładkowo jeslitowym;
« w dyspepsjach czynnościowych żołądka.
[1.4.2 Cel diety:
« dostarczenie pacjentowi wszystkich niezbędnych składników odżywczych,
« ograniczenie produktów i potraw pobudzaajacych wydzielanie kwasu solnego,
e neutralizowanie soku żoładkowego;
e niedrażnienie chemiczne, mechaniczne i termiczne błony śluzowej żoładka.
Il.4.3 Załozenia diety:
« 5 posiłków dziennie;
« Średnia dobowa wartość energetyczna posiłków — 2000kcal.
e średni rozkład energii na posiłki: | śniadanie — 25%, Il śniadanie -10%, obiad — 25-
30%, podwieczorek — 10-15%, kolacja — 25%;
e dieta winna być możliwie zbliżona do żywienia osób zdrowych, z preferencją
składników i posiłków o niskim indeksie glikemicznym.
e średni udział makroskładników w dostarczeniu energii winien zawierać się w
przedziale: białko - 12-18%, tłuszcze <20%, węglowodany — 60-70% ;
« białko należy zwiększyć do ok. 1,2g/kg masy należnej, przy czym białko
pełnowartościowe (z mlek, twarogu, jaj, drobiu, ryb, mięsa)wiąże nadmiar kwasu
solnego;
e mleko w ilości 0,7-1l/dobę, w większej ilości powoduje wzrost wydzielania gastryny.
Referencyjna wartość dobowa posiłków:
Energia kcal | 2000 |Wapń mg 900
Białko ogółem ; | g 80 |Żelazo | mg 13 |
w tym białko zwierzęce EM g 50 | Witamina A (ekw. retinolu) 8 meg | 750
Tłuszcz g 70 | Witamina Bl 8 mg | 1 + |
Węglowodany przyswajalne g 260- | Witamina B2 mg I 2,0 -
265
Błonnik pokarmowy g <25 | Witamina C mg 70
Il.4.4 Sposób przygotowania:
e potrawy sporządza się metodą gotowania w wodzie, na parze,
« można stosować duszenie oraz pieczenie w folii, pergaminie, bez obsmażania
e dozwolony tłuszcz to oleje roślinne (słonecznikowy,rzepakowy,sojowy) w ilości 20-
30g na dobę dodawany w postaci surowej do gotowych potraw,
potrawy podaje się w temperaturze umiarkowanej (nie gorące i nie zimne),
zupy i sosy zagęszcza się zawiesiną mąki i mleka,
w potrawach zawierających jaja stosować jedynie jego białko,
warzywa podaje się z wody i rozdrobnione;
soki podaje się rozcieńczone, najlepiej mlekiem.
Il.5 — Dieta z ograniczeniem węglowodanów łatwo przyswajalnych
Il.5.1 Zastosowanie diety:
e wcukrzycy,
Il.5.2 Cel diety:
e dostarczenie choremu wszystkich niezbędnych składników pokarmowych, w ilości
zapewniajacej utrzymanie lub uzyskanie należnej masy ciała,
e zmniejszenie ryzyka wystąpienia powikłań cukrzycy,
e redukcja ryzyka chorób naczyniowych, czyli wpływ na takie parametry metaboliczne
jak:lipidogram, poziom homocysteiny, wskaźniki reologiczne krwi,
insulinowrażliwość.
Il.5.3 Założenia diety:
« 5 lub 6 (insulinowi) posiłków dziennie;
e średnia dobowa wartość energetyczna posiłków — dla osób leżących 20-25kcal,
chodzących (praca umysłowa) 25-30kcal, lekko pracujacych (codziennie
wykonujacych ćwiczenia fizyczne) 30-35 kcal, ciężko pracujących 35-40 kcal na
kilogram należnej masy ciała. Na podstawie zapotrzebowania na energię oraz
dzienna normę spożycia węglowodanów, ustala się dzienną ilość wymienników
węglowodanowych (1WW=10g węglowodanów=4 kcal).
e Średni rozkład WWW w rozbiciu na posiłki przy np. należnych 26 WW winien
wyglądać następująco:przy 5 posiłkach: I śniadanie — 8WW, Il śniadanie - 2WW,
obiad — 8VVW, podwieczorek — 2WW, kolacja — 6WW; przy 6 posiłkach: I śniadanie
— 7WW, II śniadanie - 2WW, obiad — 7WWW, podwieczorek — 2WW, kolacja — 6WW,
Il kolacja — 2WW,
« Średni rozkład energii na posiłki: przy 5 posiłkach: I śniadanie — 25%, Il śniadanie -
10%, obiad — 25-30%, podwieczorek — 10-15%, kolacja — 25%; przy 6 posiłkach: I
śniadanie — 20-25%, Il śniadanie -10%, obiad — 25-30%, podwieczorek — 10%,
kolacja — 20%, II kolacja — 10%;
e dieta winna być możliwie zbliżona do żywienia osób zdrowych, z preferencją
składników i posiłków o niskim indeksie glikemicznym.
e Średni udział makroskładników w dostarczeniu energii winien zawierać się w
przedziale: białko - 10-15%, tłuszcze - <25%, węglowodany — 50-70% (eliminacja
jedno- i dwucukrów);
Referencyjna wartość dobowa posiłków:
Energia kcal | jw. |Wapń mg 900
Białko ogółem g 75-80 |Żelazo mg 13
w tym białko zwierzęce | g 45 Witamina A (ekw. retinolu) - meg 750
Tłuszcz | | g | 45 Witamina Bl mg , 1;7
Węglowodany przyswajalne g 275 |Witamina B2 mg | 2,0 B
Błonnik pokarmowy g >40 Witamina C mg 70
Il.5.3 Sposób przygotowania:
« potrawy sporządza się metodą gotowania w wodzie, na parze, pod ciśnieniem,
można stosować duszenie oraz pieczenie w folii, pergaminie,
e nie należy rozgotowywać produktówzbożowych i jarzyn — potrawy rozgotowane
szybciej podnoszą poziom glukozy we krwi,
« zupy i sosy zagęszcza się zawiesiną mąki i kefiru, jourtu,
« warzywa i owoce stosować w postaci surowej, soków lub przecierów.
UWAGA:
W przypadku chorób współistniejacych lub z powodu innych wskazań medycznych może
występować w wariantach: dieta cukrzycowa — bogatobiałkowa, dieta cukrzycowa —
mielona, dieta cukrzycowa — trzustkowa, dieta cukrzycowa — wrzodowa, dieta cukrzycowa
— wrzodowa, dieta cukrzycowa — bezmleczna, dieta cukrzycowa — insulinowa.
Il.6 — Dieta łatwo strawna bogatobiałkowa
Il.6.1 Zastosowanie diety:
e dla osób wyniszczonych;
w zranieniach;
w chorobach nowotworowych;
w rozległych oparzeniach;
w chorobach przebiegających z gorączką;
« dla rekonwalescentów po przebytych chorobach.
Il.6.2 Cel diety:
« dostarczenie pacjentowi odpowiedniej ilości białka do budowy i odbudowy itkanek
ustrojowych, ciał odpornościowych, enzymów, hormonów i białek osocza;
« zapewnienie odpowiedniej ilości energii, tak aby białko nie było wykorzystywane
jedynie do celów energetycznych.
Il.6.3 Załozenia diety:
« 5 posiłków dziennie;
« średnia dobowa wartość energetyczna posiłków — 2200-2300 kcal.
Średni rozkład energii na posiłki: | śniadanie — 25%, Il śniadanie -10%, obiad — 25-
30%, podwieczorek — 10-15%, kolacja — 25%;
« dieta winna być możliwie zbliżona do żywienia osób zdrowych;
« Średni udział makroskładników w dostarczeniu energii winien zawierać się w
przedziale: białko - 20%, tłuszcze 28%, węglowodany — 52% ;
« białko należy zwiększyć do ok. 2g/kg masy należnej, przy czym białko
pełnowartościowe (z mleka, twarogu, jaj, drobiu, ryb, mięsa) winno stanowić 2/3
dostarczonego białka;
« mleko w ilości 0,7-1l/dobę, w większej ilości powoduje wzrost wydzielania gastryny.
Referencyjna wartość dobowa posiłków:
900
Energia kcal | 2200 - | Wapń | mg
2300
Białko ogółem g 110 |Żelazo mg >13
w tym białko zwierzęce g 70 | Witamina A (ekw. retinolu) mcg 750
Tłuszcz g 70 | Witamina Bl mg 1,7
Węglowodany przyswajalne g 280- | Witamina B2 mg 2,0
| 310
Błonnik pokarmowy g <30 | Witamina © mg >70
Il.6.4 Sposób przygotowania:
« potrawy sporządza się metodą gotowania w wodzie, na parze, można stosować
duszenie oraz pieczenie w folii, pergaminie,
« warzywa podaje się z wody.
wskazany tłuszcz to oleje roślinne (słonecznikowy, rzepakowy,sojowy),
zupy i sosy zagęszcza się zawiesiną mąki i mleka lub mąki i śmietanki,
można wykorzystać mleko w proszku jako dodatek do potraw;
wskazane jest wykorzystanie białka jaja kurzego i serka homogenizowanego jako
dodatku do potraw i deserów;
Il.7 — Dieta łatwo strawna niskobiałkowa
Il.7.1 Zastosowanie diety:
e wchorobach nerek i wątroby przebiegających z niewydolnościa tych narządów.
[1.7.2 Cel diety:
« zapobieganie nadmiernemu wytwarzaniu toksycznych dla organizmu produktów
przemiany białkowej,
« ochrona zmienionych chorobowo nerek i watroby;
« utrzymanie mozliwie dobrego stanu odżywienia pacjenta przez dostarczenie
potrzebnej ilości energii i składników pokarmowych.
[1.7.3 Załozenia diety
e 5 posiłków dziennie;
e średnia dobowa wartość energetyczna posiłków — 2000 kcal.
e średni rozkład energii na posiłki: | śniadanie — 25%, Il śniadanie -10%, obiad — 25-
30%, podwieczorek — 10-15%, kolacja — 25%;
e Średni udział makroskładników w dostarczeniu energii winien zawierać się w
przedziale: białko - 8%, tłuszcze 30%, węglowodany — 62% ;
e wchorobach z zaawansowaną niewydolnością wątroby należy wykluczyć tłuszcze i
zwiększyć podaż warzyw o 150-200g;
e dieta z reguły nie zapewnia realizacji zapotrzebowania na wapń, żelazo i witaminy
rozpuszczalne w wodzie — składniki należy suplementować.
Referencyjna wartość dobowa posiłków:
Energia kcal | 2200 - | Wapń | mg | 900
2300
Białko ogółem g _40_ |Żelazo NOE mg 13
w tym białko zwierzęce SKLZ g 30 | Witamina A (ekw. retinolu) meg 750
Tłuszcz z H g 65-70 | Witamina Bl mg 1,7
Węglowodany przyswaj alne g 310 |Witamina B2 mg 2,0
Błonnik pokarmowy | g | 25 Witamina c | mg 70
Il.7.4 Sposób przygotowania:
e potrawy przyrzadza się metodą gotowania, duszenia i pieczenia bez dodatku
tłuszczu;
« potrawy podprawia sie zawiesiną z mąki i śmietany lub mleka, kefiru, jogurtu;
e tłuszcz (masło, olej) należy dodawać do gotowych potraw
« wszystkie posiłki gotuje się bez dodatku soli, a dozwolona jej ilośc podaje sie
osobno;
. wcelu poprawy smaku potraw można je zakwasić (sok z cytryny, kwasek
cytrynowy, kwaśne mleko, żur, serwatka) i dodać zioła (natka pietruszki, koperek,
seler naciowy, kminek, bazylia, melisa, mięta, estragon,majeranek, tymianek)
« wskazaane jest wypłukiwanie potasu z ziemniaków i warzyw przez moczenie,
odlewanie wody w trakcie gotowania i nie wykorzystywanie wywarów,
« mimo niewielkiej ilości białko winno być rozłożone na trzy główne posiłki.
Il.8 — Dieta bogatoresztkowa
Il.8.1 Zastosowanie diety:
e zaparcia nawykowe; postać atoniczna;
e zaburzenia czynnościowe jelit.
[1.8.2 Cel diety:
e dpobudzenie motoryki jelit;
.e uregulowanie czynności jelit bez stosowania środków farmakologicznych.
[1.8.3 Załozenia diety
e 5 posiłków dziennie;
e główna rolę wtej diecie spełniaja frakcje nirozpuszczalne błonnika, takie jak:
celulozy, hemicelulozy oraz ligniny;
«e średnia dobowa wartość energetyczna posiłków — 2000 kcal.
e Średni rozkład energii na posiłki: | śniadanie — 25%, II śniadanie -10%, obiad — 25-
30%, podwieczorek — 10-15%, kolacja — 25%,
« dieta winna być możliwie zbliżona do żywienia osób zdrowych,
« średni udział makroskładników w dostarczeniu energii winien zawierać się w
przedziale: białko - 14-15%, tłuszcze 29-30%, węglowodany — 56% ;
« należy zwiększyć podaż wody, wapnia (10%), żelaza i magnezu w przypadku
podawania otrąb;
. wdiecie należy ograniczyć pokarmy wzdymajace, mocna herbatę, wina czerwone,
suszone owoce działajace zapierająco ora zzmniejszajace perystatykę jelit (kluski,
kasza manna, mąkaziemniaczana, banany);
e jeżeli dieta jest stosowana w w dyspepsjach czynnościowych jelit, należy
ograniczyc węglowodany powodujace procesy fermentacyjne w jelitach.
Referencyjna wartość dobowa posiłków:
Energia kcal | 2000 | Wapń mg | >900
Białko ogółem | CAR g | 70-75 |Żelazo mg >13,
w tym białko zwierzęce ARNI 8 40 Witamina A ( (ekw. retinolu) meg 750
Tłuszcz 5 g — 65 |Witamina Bl a mg | 17 |
Węglowodany przyswaj alne g 280 | Witamina B2 mg 2,0
Błonnik pokarmowy EM g >40 |Witamina C mg 70
Il.8.4 Sposób przygotowania:
« podobnie jak w diecie podstawowej dopuszczalne sa wszystkie techniki
przerzadzania posiłków;
e otręby w ilości 1 łyżka 2-3 razy dziennie dodawane do surówek, jogurtu, past do
pieczywa, potraw mielonych;
e potrawy podawać w temperaturze umiarkowanej, a napoje chłodne.
Il.9 —
I1.9/1
[1.9/1
e
I1.9/1
Diety o zmienionej konsystencji
— Dieta do żywienia przez zgłębnik lub przetokę
.1 Zastosowanie diety:
u chorych nieprzytomnych;
u.chorych z zaburzeniami przełykania na tle neurologicznym,
w niektórych chorobach jamy ustnej;
w urazach części twarzowej czaszki;
po oparzeniu jamy ustnej, przełyku i żołądka;
w nowotworach przełyku i wpustu żołądka;
w niedrożności górnej części przewodu pokarmowego.
.2 Cel diety:
dostarczenie pacjentowi wszystkich niezbędnych składników odżywczych w ilości
niezbędnej dla funkcjonowania organizmu i utrzymania masy ciała przy zachowaniu
konsystencji, która nie spowoduje trudności w jej podawaniu;
zapewnienie pacjentowi odpowiedniej podaży energii.
I1.9/1.3 Założenia diety:
5 posiłków dziennie lub w ilości zaleconej przez lekarza;
średnia dobowa wartość energetyczna posiłków — 2000kcal.
średni rozkład energii na posiłki: | śniadanie — 25%, Il śniadanie -10%, obiad — 25-
30%, podwieczorek — 10-15%, kolacja — 25% lub według wskazań lekarza;
średni udział makroskładników w dostarczeniu energii winien wynosić: białko - 18%,
tłuszcze - 32%, węglowodany — 50% ;
dieta nie może powodowaćuczucia pełności, rozpierania w nadbrzuszu, bólu i
wzdęcia brzucha, wywoływać nudności,wymiotów, biegunki lub zaparć;
dieta płynna sporzadzana jedynie na bazie mlekaz dodatkiem jaj,masła, cukrui
produktów skrobiowych powoduje niedobór energii, białka, witamin i pozostałych
skladników odżywczych. Rozwiązaaniem jest tu łaczenie produktów naturalnych z
gotowymi dietami przemysłowymi;
w piśmiennictwie zaaleca się stosowanie diet przemysłowych, odpowiednio
dobranych i zbilansowanych;
w wiekszości preparatów proporcje składników odżywczych są zbliżone do żywienia
człowieka zdrowego, najkorzystniejsze stężenie jest wtedy, gdy 1 ml diety dostarcza
1 kcal, nie jest wskazaane podawanie stężeń powyżej 1,5g/ml, gdyz moga one
wywoływać biegunkę.
Il.9/1.4 Sposób przygotowania:
posiłki należy podawać w temperaturze ciała lub nieco niższej (30-37'C);
Il.9/2 — Dieta kleikowa
Il.9/2.1 Zastosowanie diety:
e wostrych schorzeniach przewodu pokarmowego;
e ostre stany wątroby, trzustki, pcherzyka żółciowego, nerek;
e w chorobach zakaźnych,
« stanach pooperacyjnych.
Il.9/2.2 Cel diety:
e dostarczenie pacjentowi minimum energii i składników odżywczych;
e oszczędzenie narządu zmienionego chorobowo.
I1.9/2.3 Załozenia diety
« średnia dobowa wartość energetyczna posiłków to ok. 1000-1100kcal w 5
posiłkach;
e średni rozkład energii na posiłki: | śniadanie — 25%, II śniadanie -12,5%, obiad —
25%, podwieczorek — 12,5%, kolacja — 25%,
« dieta zawiera średnio: 220g węglowodanów, 25g białka roslinnego i śladowe ilości
innych skladników;
e dieta do krótkotrwałego stosowania (1-3 dni), gdyż jest dietą niefizjologiczną,
prowadząca do wyniszczenia organizmu;
e podstawowym składnikiem diety są kleiki z ryżu, kaszy jęczmiennej, płatków
owsianych, kaszy manny, dodatkowo — gorzka herbata, namoczone sucharki lub
czerstwa bułka;
« dietę można modyfikować poprzez dodanie soli, cukru, niewielkiej ilości masła,
chudego mleka, twarożku, przetartych kompotów, soków z owoców i warzyw, puree
z ziemniaków, marchwi, płynów garbnikowych — zapierających (wino czerwone,
kakao na wodzie, napar z suszonych czarnych jagód) i osłaniających (mięta,
rumianek);
. należy pamiętać, że ryż działa zapierająco, płatki owsiane rozwalniająco, kasza
jęczmienna i mąka — lekko wzdymająco.
Il.9/2.4 Sposób przygotowania:
e na jedną porcję kleiku przyjmuje się ok. 50g kaszy;
« kaszę należy wsypywać do zimnej wody i gotować: jęcznienną 3 godz., płatki
owsiane 1 godz., kaszę mannę 0,5 godz., ryż 2 godz., płatki ryżowe 15-20 min.,
mąkę ryżową i pszenną 5 min. od momentu zagotowania.
Il1.9/3 — Dieta płynna
Il.9/3.1 Zastosowanie diety:
u chorych, u których występują wymioty, nudności, biegunka;
w innych przypadkach chorobowych według wskazan lekarza.
I1.9/3.2 Cel diety:
dostarczenie pacjentowi odpowiedniej ilości płynów, natomiast dieta nie dostarcza
energii i składników pokarmowych.
I1.9/3.3 Załozenia diety
w skład diety wchodzą jedynie płyny: woda przegotowana, woda mineralna
niegazowana, napar rumianku, mięty, herbata bez cukru;
lekarz może zalecić choremu 5% kleik przecedzony przez gęste sito, ugotowany z
kaszy jęczmiennej, ryżu lub płatków owsianych;
jesli nie ma przeciwskazań choremu może zostać podany chudy rosół z cielęciny,
chudego drobiu;
dista w postaci płynów winna być stosowana 1-2 dni, w miarę poprawystanu
zdrowia chorego do kleików można dodać żółtko jaja, masło, do klarowanych soków
— żelatynę, następnie wprowadza się dietę płynną wzmocnioną (posiłki miksowane);,
jesli nie ma przeciwskazań do podawania pokarmów o konsystencji papkowatej , a
następnie stałej w 2-3 dobie stosowania diety płynnej choremu podaje się kleiki
cedzone albo przecierane, sucharki rozmoczone poczatkowo w herbacie, a
następnie w mleku, następnie podaje się dietę kleikową zmodyfikowaną przez
wprowadzenie niewielkiej ilościmleka, masła, żółtka jaja, chudego twarogu,
przecieru z jabłek, cukru, bułki czerstwej;
dietę stopniowo rozszerza się, aż do diety łatwo strawnej.
Il.9/3.4 Sposób przygotowania:
przygotowanie kleiku jak w Il.10;
Il1.9/4 — Dieta płynna wzmocniona
Il.9/4.1 Zastosowanie diety:
e w chorobach jamy ustnej i przełyku;
« uchorych nieprzytomnych;
« winnych stanach chorobowych według wskazń lekarza..
Il.9/4.2 Cel diety:
« dostarczenie pacjentowi odpowiedniej ilości energii i składników pokarmowych, .
« ochrona jamy ustnej i przełyku pokarmowego przed podrażnieniem mechanicznym,
chemicznym i termicznym pokarmami.
I1.9/4.3 Załozenia diety
« min.5 posiłków dziennie;
e średnia dobowa wartość energetyczna posiłków ustalane dla pacjenta przez lekarza
indywidualnie w zakresie 1600-2400 kcal;
« jeden mililitr winien zawierać ok 1 kcal, a dieta o wartości energetycznej na
poziomie 2000kcal winna mieć objętość 2000-2500ml, a jeden posiłek nie powinien
przekraczać 500ml;
« średni rozkład energii na posiłki: | śniadanie — 25%, II śniadanie -10%, obiad — 25-
30%, podwieczorek — 10-15%, kolacja — 25%;
« pożywienie winno być łatwo strawne, pozbawione ostrych przypraw, ubogie w
błonnik, nie powodujące wzdęć, biegunek, zaparć;
e posiłki winny być spożywane w sposób naturalny,a gdy żywienie doustne jest
niemożliwe — podawane przez sondę;
« Średni udział makroskładników w dostarczeniu energii winien zawierać się w
przedziale: białko - 16%, tłuszcze 34%, węglowodany — 50% , dopuszczalne
przedziały odpowiednio: 16-24%, 30-35%, 44-54%;
Referencyjna wartość dobowa posiłków:
Energia kcal | 2000 |Żelazo mg 13
Białko ogółem | | g 80 Witamina A (ekw. retinolu) mcg | 750
w tym białko zwierzęce | g 50 Witamina Bl | mg 1.7
Tłuszcz zwa | g in 75 Witamina B2 R | mg | 2,0
Węglowodany przyswajalne g 250 | Witamina C mg 70
Wapń » mg 900 |
I1.9/4.4 Sposób przygotowania:
« temperatura podawanego posiłku winna wynosić ok. 379C;
« wszystkie posiłki maja konsystencję płynną — pokarmy po ugotowaniu lub
rozmoczeniu są przecierane lub miksowane;
wszystkie produkty musza być świeze;
pieczywo należy rozmoczyc i zmiksować,
kasze podawać w formie kleików;
sery miksować z mlekiem lub śmietanką;
jaja zgotować, miksować z mlekiem lub zupą;
żółtka dodawać do zup, kleików (podawać po zagotowaniu);
mięso, ziemniaki, warzywa podawać zmiksowane w zupie;
warzywa i owoce podawać w formie soków i przecierów,
potrawy mozna wzbogacać mlekiem w proszku lub preparatami przemysłowymi. ©
Il.9/5 — Dieta papkowata
Il.9/5.1 Zastosowanie diety:
« w chorobach jamy ustnej i przełyku (zpalenie jamy ustnej, zapalenie przełyku, rak
przełyku, zwężenie przełyku, żylaki przełyku);
« w przypadku utrudnionego gryzienia i przełykania;
« wniektórych chorobach przebiegających z gorączką;
e po-niktórych zabiegach chirurgicznych według wskazaan lekarza.
Il.9/5.2 Cel diety:
« dostarczenie pacjentowi odpowiedniej ilości energii i składników pokarmowych,
e ochrona jamy ustnej i przełyku pokarmowego przed podrażnieniem mechanicznym,
chemicznym i termicznym pokarmami.
Il.9/5.3 Załozenia diety
e 5 posiłków dziennie;
« Średnia dobowa wartość energetyczna posiłków ustalane dla pacjenta przez lekarza
indywidualnie w zakresie 2000 kcal;
«e dobór produktów i wartość — jak w diecie łatwo strawnej, różnica polega na
konsystencji potraw;
e średni rozkład energii na posiłki: I śniadanie — 25%, II śniadanie -10%, obiad — 25-
30%, podwieczorek — 10-15%, kolacja — 25%;
« pożywienie winno być łatwo strawne, pozbawione ostrych przypraw, ubogie w
błonnik, nie powodujące wzdęć, biegunek, zaparć;
e posiłki winny być spożywane w sposób naturalny,a gdy żywienie doustne jest
niemożliwe — podawane przez sondę;
e średni udział makroskładników w dostarczeniu energii winien zawierać się w
przedziale: białko - 16%, tłuszcze 30%, węglowodany — 54%;
Referencyjna wartość dobowa posiłków:
Energia kcal | 2000 |Wapń mg 900
Białko ogółem a g _| 80 |Żelazo mg 13
w tym białko zwierzęce g | 50 | Witamina A (ekw. retinolu) | meg | 750
Tłuszcz g 65-70 | Witamina Bl mg 1,7
Węglowodany przyswaj alne g 270 | Witamina B2 a mg 2,0
Błonnik pokarmowy g <20 | Witamina C mg >70
Il.9/5.4 Sposób przygotowania:
« temperatura podawanego posiłku winna być umiarkowana;
e zastosowanie mają: zupy przecierane, zupy krem, podprawione zawiesiną mąki i
śmietanki, zagęszczane żółtkiem, masłem, można podawać zupy czyste;
« warzywa i owoce zaleca sie w postaci surowych soków oraz gotowanej —
rozdrobnionej;
« mięsa gotowane mielone lub sporządzone z masy mielonej najlepiej podawac z
sosami.
I1.10 —
Dieta ubogokaloryczna
Il1.10.1 Zastosowanie diety:
redukcja masy ciała u osób z otyłościa i nadwaga.
Il.10.2 Cel diety:
reducja masy ciała (przez stopniowe ograniczenie energii);
zapewnienie prawidłowego funkcjonowania organizmu,
utrzymanie dobrego samopoczucia pacjenta;
ograniczenie uczucia glodu.
Il.10.3 Załozenia diety
a)
b)
c)
d)
5 posiłków dziennie;
średnia dobowa wartość energetyczna posiłków — ustalana indywidualnie wg.
poniższego schematu:
ustalenie PPM
obliczenie ICZE
ustalenie zmniejszenia masy ciała w jednostce czasu (np. na tydzień) i związane z
tym zmniejszenie energii
wyznaczenie dziennego zapotrzebowania białka, tłuszczy i węglowodanów
średni rozkład energii na posiłki: | śniadanie — 25%, II śniadanie -10%, obiad —
35%, podwieczorek — 10%, kolacja — 20%;
białko zwierzęce o wysokiej wartości biologicznej winno się znajdować w trzech
głównych posiłkach,
mięsaa krwiste (czerwone) winno byc spożywane jedynie kilka razy w miesiacu ze
względu na homocysteinę o działaniu miażdżycorodnym,
średni udział makroskładników w dostarczeniu energii winien zawierać się w
przedziale: białko - 25%, tłuszcze - 25%, węglowodany — 50% ;
tłuszce zwierzęce znajdujace się w jajkach, mleku, mięsie, drobiu, wędlinach oraz
masło i śmietanka nie powinny przekraczać 10% energii w zapotrzebowniu
dobowym, inne tłuszcze zwierzęce w tej diecie są niedozwolone;
winno się spożywać min. 750g warzyw i owoców na dobę w postaci surówek,
sałatek, warzyw gotowanych;
Referencyjna wartość dobowa posiłków dla np. 1200kcal:
Energia kcal | 1200 | Wapń mg | 900
Białko ogółem a g 75 |Żelazo ; mg >13
|w tym białko zwierzęce | g 50 Witamina A (ekw. retinolu) mcg 750
Tłuszcz ; g - 33 Witamina BI | mg 1.7
Węglowodany przyswajalne g 150 |Witamina B2 mg 2,0
Błonnik pokarmowy g >40 | Witamina C | mg | >70
Il.10.4 Sposób przygotowania:
potrawy gotować w małej ilości wody lub na parze, w szybkowarach, naczyniach
przystosowanych do gotowania bez wody, kuchenkach mikrofalowych,
kombiwarach;
dopuszcza się duszenie bez tłuszczu, pieczenie w folii, pergaminie, na ruszcie, w
garnkach kamionkowych;
poleca się zupy czyste lub zamiast zup soki, pzeciery, napoje z owoców i warzyw,
warzywa winny być spożywane głównie wpostaci surówek;
tłuszcze rośline w ograniczonej, wyliczonej ilości podawać do potraw na surowo;
z przypraw stosować:kminek, kolendrę „majeranek, ogórecznik, rutę, seler.
Il.11 — Dieta o kontrolowanej zawartości kwasów tłuszczowych
Il.11.1 Zastosowanie diety:
« whiperlipidemii (hipercholesterolemii,hiperiglicerydemii i hiperlipidemii mieszanej);
e w miażdżycy;
« w profilaktyce niedokrwiennej choroby serca.
Il.11.2 Cel diety:
e . zmniejszenie stężenia lipidów w surowicy krwi.
[1.4.3 Załozenia diety
e 5 posiłków dziennie;
« średnia dobowa wartość energetyczna posiłków — 2000kcal
e najważniejsza cechą diety jest ograniczenie spożycia nasyconych kwasów
ttuszczowych (NKT) i częściowe ich zastapienie wielo i jednonienasyconymi
kwasami tłuszczowymi;
« stosunek kwasów z rodziny n-6 do n-3 winien wynosić 5:1 do 3:1;
« wdiecie winny sie znaleźć produkty zawierające substancje o działaniu
przeciwmiażdżycowym, antyagregacyjnym, hipotensyjnym;
e średni rozkład energii na posiłki: I śniadanie — 25%, II śniadanie -10%, obiad —
35%, podwieczorek — 10%, kolacja — 20%;
e Średni udział makroskładników w dostarczeniu energii winien zawierać się w
przedziale: białko — 15,5%, tłuszcze - 27%, węglowodany — 57,5% ;
e dzienna racja pokarmowa nie powinna przekraczać 105 mg cholesterolu, przy
rozkładzie kwasów tłuszczowych NKT — 15g, JNKT — 23g, WNKT — 16g, tj.
stosunku kwasów tłuszczowych odpowiednio: 0,8:1,3:0,9 (porządany 0,7:1,5:0,8);
e
Referencyjna wartość dobowa posiłków dla np. 1200kcal:
Energia kcal | $200Q| Wapń „a mg | 900 7
Białko ogółem g 75-80 |Żelazo z mg 13
w tym białko zwierzęce g 45 | Witamina A (ekw. retinolu) mcg 750
(Tłuszcz 1 g 60 | Witamina Bl mg | 1,7
Węglowodany przyswajalne g | 290 | Witamina B2 mg 2,0
Błonnik pokarmowy OFEE | go | >35 (Witamina c mg >70 |
Il.11.4 Sposób przygotowania:
e najwłaściwszą techniką przygotowania posiłków jest gotowanie w wodzie, na parze,
pod ciśnieniem, w naczyniach do gotowania bez wody;
« dopuszcza sie duszenie bez tłuszczu, pieczenie w folii, pergaminie, na ruszcie,
rożnie;
« niedozwolone są potrawy smażone, pieczone, duszone z dodatkiem tłuszczu;
« potrway, których podstawa są jaja należy wykonywać na samym białku,;
« nie zaleca się stosowania zasmażek do podprawiania potraw, zupy i sosy należy
zagęszczać zawiesiną z mąki i mleka;
« warzywa najkorzystniej jest podawać w postaci surówek, soków lub gotowane z
wody.
Il.12 — diety eliminacyjne
Diety eliminacyjne, o ile nie ma innych przeciwskazań, winny być mozliwie zbliżone do
racjonalnego żywienia zdrowego człowieka. Wyłączeniu (eliminacji) podlegają jedynie
produkty lub grupy produktów. W klasyfikacji ujęto jedynie diety najczęściej występujące,
bowiem katalog mozliwych wykluczeń jest niezwykle szeroki..
Il.12.2 Cel diety:
„ « „dieta ma na celu dostarczenie niezbędnych składników pokarmowych oraz.
dostosowanie ich podaży do mozliwości trawienia, wchłaniania i metabolizowania
przez zmieniony chorobowo organizm, z wyłączeniem składników pokarmowych lub
grup produktów ze względu na nietolerancję, alergię, przekonania itp.
« jest ona modyfikacją racjonalnego żywienia ludzi zdrowych,
« powinna spełniać wymagania racjonalnego żywienia ludzi zdrowych, tzn. pokrywać
zapotrzebowania na energię oraz wszystkie składniki odżywcze potrzebne do
prawidłowego funkcjonowania organizmu, utrzymania należnej masy ciała i
zachowania zdrowia.
I1.12.3 Założenia diety:
« 3 posiłki dziennie;
e średnia dobowa wartość energetyczna posiłków — 2000 kcal;
« średni rozkład energii na posiłki: śniadanie - 30-35%, obiad - 35-40%, kolacja - 25-
30%; .
« średni udział makroskładników w dostarczeniu energii winien zawierać się w
przedziale: białko - 10-15%, tłuszcze - 15-30%, węglowodany — 50-70% (w tym
cukry dodane nie więcej niż 10%);
Referencyjna wartość dobowa posiłków:
Energia kcal | 2000 | Wapń z mg | 900
Białko ogółem g 75-80 |Żelazo mg 13
w tym białko zwierzęce E g 45 | Witamina A (ekw. retinolu) mcg 750 |
Tłuszcz o og 65 |Witamina Bl Sr mg | 17
Węglowodany przyswaj alne | g 275. Witamina B2 zj mg 2,0
Błonnik pokarmowy g 30-40 | Witamina C | | mg | 70 |
Il.12.4 Sposób przygotowania:
« w diecie należy uwzględniać różne techniki przygotowania potraw.
Il.12/1 — dieta bezglutenowa
Il.12/1.1 Zastosowanie diety:
e wceliakiii;
. walergii na gluten lub pszenicę;
« nieceliakalnej nadwrażliwości na gluten (NNG);
e w chorobie Duhringa.
Il.12/1.3 Założenia diety:
« dieta polega na całkowitym wyłaczeniu glutenu pod każda postacia z żywienia
pacjenta;
« posiłki przygotowywać głównie z surowców pierwotnych, nieprzetworzonych, nie
stosować półproduktów i dań gotowych,
« z przetworów i pólproduktów używać jedynie tych, które są oznakowane jako
bezglutenowe, brak glutenu w składzie nie świadczy o braku w produkcie, a nawet
do tych oznakowanychnależy podchodzić z należyta ostrożnością;
« produkty zbożowe zawierajace gluten należy zastępować produktami
bezglutenowymi np. na bazie kukurydzy, ryżu itp.
Il.12/2 — dieta bezmleczna
Il.12/2.1 Zastosowanie diety:
e walergii na mleko krowie;
e wnietolerancji białka mleka i laktozy.
Il.12/2.3 Założenia diety:
e dieta polega na wykluczeniu mleka i wszelkich jego przetworów;
« może wystapić reakcja krzyżowa na mięso wołowe i cielęce;
« wskazane jest przygotowanie posiłków z surowców naturalnych,
nieprzetworzonych;
« produkty będące pochodną mleka mogą znaleźć się w potrwach i przetworach,
które trudno o to podejrzewać np. w wędlinach;
« wdiecie tej występuje zagrożenie powstania niedoborów wapnia.
Il.12./3 — dieta bezmięsna (wegetariańska)
Il.12/2.1 Zastosowanie diety:
z przyczyn ideologicznych bądź religijnych,
w przypadkach alergii lub nietolerancji produktów mięsnych.
Il.12/2.3 Założenia diety:
dieta polega na wykluczeniu mięsa i jego przetworów z posiłków chorego;
pełnowartościowe białko pochodzenia zwierzęcego winno być zapewnione z jaj i
produktów mlecznych,
prawidłowe zbilansowanie diety wymaga starannego doboru skladników;
łatwo może prowadzić do niedoborów, zwłaszcza przy dietach bardziej
restrykcyjnych, np. wyłączajacych jaja i nabiał;
trudno jest zapewnić właściwą podaż energii, zwłaszcza osobom o duzej
aktywności fizycznej;
łatwo o niedobory witaminy B12 i D.vI
©
i
„ZATWIERDZAM” 0
=
ZAKRES OBOWIĄZKÓW, ODPOWIEDZIALNOŚCI I UPRAWNIEŃ
STARSZEJ DIETETYCZ7KI
IMIĘ I NAZWISKO: .
NAZWA KOMÓRKI ORGANIZACYJNEJ: SZPITAL
STANOWISKO PODLEGA: NACZELNEJ PIELĘGNIARCE
STANOWISKU PODLEGA: brak podległości
KWALIFIKACJE: zgodnie z kwalifikacjami wymaganymi na stanowisku starszej dietetyczki
wg rozporządzenia Ministra Zdrowia z dn. 20.07.2011 r. w sprawie kwalifikacji wymaganych
od pracowników na poszczególnych rodzajach stanowisk pracy w podmiotach leczniczych
niebędących przedsiębiorcami (Dz.U. 2011, Nr 151, poz. 896).
Wykonuje swoje obowiązki zgodnie z:
1. Ustawą z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej,
2. Ustawą z dnia 11 maja 2001 r. o warunkach zdrowotnych żywności i żywienia (Dz. U.
z 2001 r. Nr 63. poz. 634 z późn. zm.).
3. Ustawą z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2006r.
Nr 171, poz. 1225 z późn. zm.),
4. Ustawą z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób
zakaźnych u ludzi (Dz.U. Nr 234, poz. 1570634 z póżn. zm.),
Kodeksem Pracy i postanowieniami Kodeksu Etyki Pracownika SP ZOZ MSW.
Regulaminami i Zarządzeniami obowiązującymi w Zakładzie,
7. Procedurami, instrukcjami i standardami obowiązującymi w Zakładzie.
Sm
Zakres obowiązków:
l. Codzienne sporządzanie zestawień diet i układanie jadłospisów zgodnie z zasadami
dietetyki.
2. Planowanie jadłospisów dla pacjentów w zależności od stanu zdrowia, zasad dietetycznych
i nawyków żywieniowych.
3. Prowadzenie kontroli jakości produktów żywnościowych oraz nadzór nad ich
przechowywaniem i przydatnością do spożycia.
4. Nadzór nad stanem sanitarno — epidemiologicznym pomieszczeń i urządzeń
przeznaczonych do celów żywieniowych.
5. Przestrzeganie zasad dietetyki w zakresie przyrządzania posiłków.
6. Prowadzenie kontroli posiłków pod względem ilościowym i jakościowym.
7. Nadzór nad sporządzaniem diet specjalnych.
8. Dbanie o estetykę i odpowiednią temperaturę podawanych posiłków.
9. Propagowanie zasad racjonalnego żywienia wśród pacjentów — edukacja pacjentów i ich
rodzin w zakresie postępowania dietetycznego w poszczególnych jednostkach
chorobowych.
10. Opracowywanie wskazówek dietetycznych dla pacjentów wypisywanych do domu.
11. Sporządzanie zapotrzebowania żywnościowego w oparciu o jadłospis z gramówką.
12.
14.
15.
16.
1%.
20.
21.
22.
24.
25.
26.
27.
Uzgadnianie rodzajów diet leczniczych z ordynatorami oddziałów i z lekarzami
zlecającymi diety lecznicze.
„Czuwanie nad sporządzaniem diet specjalnych i sporządzaniem diet wymagających,
dokładności wagowej, kalorycznej i jakościowej.
Kontrola posiłków przed wydaniem na, oddziały szpitalne.
Kontrola rozdziału posiłków na oddziałach.
Współpraca z personelem Oddziałów szpitalnych, Działem Administracyjnym i
Zamówień Publicznych. firmą zewnętrzną, dostarczającą posiłki do Szpitala, w zakresie
organizacji żywienia i jego realizacji.
. Współpraca z pielęgniarkami oddziałowymi przy ustalaniu systemu obsługi chorych w
zakresie żywienia w oddziałach.
„Na prośbę pacjenta ma obowiązek wyjaśnienia rodzaju diety leczniczej sposobu jej
przyrządzenia oraz służy poradą w kwestii żywienia.
Przestrzeganie GHP i GMP oraz systemu HACCP przy produkcji posiłków.
Czuwanie nad prawidłowym wydawaniem posiłków na oddziały.
Dietetyczka ma prawo i obowiązek interweniować w przypadku budzącego wątpliwość
stanu sanitarnego pomieszczeń kuchenek oddziałowych, sal jadalnych oraz naczyń,
urządzeń i sprzętu stołówkowo — kuchennego.
Ujawnione niedociągnięcia i wnioski natychmiast przedstawia pielęgniarkom
oddziałowym lub Naczelnej Pielęgniarce.
„Prowadzenie zestawień i dokumentacji stwierdzającej ilość i rodzaj zamawianych i
wydawanych posiłków celem prawidłowego rozliczenia kosztów przedstawianych przez
firmę dostarczającą posiłki.
Rozliczanie wydatków na cele żywnościowe, na poszczególne ośrodki kosztów
wyszczególnionych oddziałów.
Czynny udział w pracach przygotowawczych do przetargu na usługi żywnościowe.
Czynny udział w pracach Zespołu Żywieniowego.
Wykonywanie innych poleceń przełożonych wynikających z charakteru wykonywanej
pracy, a nie ujętych niniejszym zakresem.
Ogólny zakres obowiązków wynikający z kodeksu pracy
Podstawa: art. 100 $ 1, 2 K.p.
Zakres: Pracownik jest obowiązany wykonywać pracę sumiennie i starannie oraz stosować się
do
poleceń przełożonych, które dotyczą pracy, jeżeli nie są one sprzeczne z przepisami prawa
lub umową o pracę.
Pracownik jest obowiązany w szczególności:
l.
2.
3.
4.
5.
6.
Przestrzegać czasu pracy ustalonego w zakładzie pracy,
Przestrzegać regulaminu pracy i ustalonego w zakładzie pracy porządku,
Przestrzegać przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, a także przepisów
przeciwpożarowych,
Dbać o dobro zakładu pracy, chronić jego mienie oraz zachować w tajemnicy informacje,
których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę,
Przestrzegać tajemnicy określonej w odrębnych przepisach.
Przestrzegać w zakładzie pracy zasad współżycia społecznego.
Zakres odpowiedzialności:
I. Odpowiada za całokształt spraw należących do jej obowiązków oraz za powierzone
mienie.
2. Odpowiedzialność w jednakowym stopniu dotyczy realizacji powierzonych zadań,
podejmowania decyzji, jak i inicjatywy wymaganej na jej stanowisku pracy.
3. Odpowiada za decyzje podjęte, jak i za niepodjęcie decyzji w sytuacjach tego
wymagających.
4. Powierzone jej obowiązki wykonuje z należytą starannością.
Odpowiedzialność ogólna wynikająca z kodeksu pracy:
Podstawa: art. 114 i nast. K.p. oraz art. 124 i nast. K.p.
Zakres: Pracownik ponosi odpowiedzialność:
1. Za naruszenie obowiązków pracowniczych określonych w umowie o pracę oraz w
przepisach prawa pracy oraz
2. Odpowiedzialność materialną:
a) za szkodę wyrządzoną z winy nieumyślnej,
b) za szkodę wyrządzoną z winy umyślnej,
c) za szkodę powstałą wskutek niewyliczenia się z mienia powierzonego Z
obowiązkiem zwrotu lub do wyliczenia się.
Zakres uprawnień:
1. Prowadzenie edukacji w zakresie prawidłowego i zdrowego żywienia.
2. Kontrola w zakresie prawidłowości procesu żywienia pacjentów w Szpitalu.
3. Podnoszenia własnych kwalifikacji zawodowych.
BEZPOŚREDNI PRZEŁOŻON
DYREKTOR
: || moi. mikka laaan ii PL
Zgodnie z opisem stanowiska pracy, powierzam Pani zakres czynności: obowiązków,
uprawnień i odpowiedzialności, do wiadomości i ścisłego przestrzegania.
PRACOWNIK o" REZETSI
Powyższy opis stanowiska pracy, zawierający zakres czynności: obowiązków, uprawnień i
odpowiedzialności. Którego kopię otrzymałam, przyjmuję do wiadomości i ścisłego
przestrzegania.
Dnia 24.08.2009podpis :
LI