Warszawa, dnia 23 kwietnia 2020 r.
PAŃSTWOWA
KOMISJA WYBORCZA
ZPOW-421-10/20
Panie i Panowie
Komisarze Wyborczy
Państwowa Komisja Wyborcza, w związku z wieloma pytaniami, wyjaśnia,
że zgodnie z art. 99 ustawy z dnia 16 kwietnia 2020 r. o szczególnych instrumentach
wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 (Dz. U. poz. 695)
operator wyznaczony w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. — Prawo pocztowe,
po złożeniu przez siebie wniosku w formie elektronicznej, otrzymuje dane z rejestru
PESEL, bądź też z innego spisu lub rejestru będącego w dyspozycji organu administracji
publicznej, jeżeli dane te są potrzebne m. in. w celu wykonania obowiązków nałożonych
przez organy administracji rządowej. Dane te przekazywane są operatorowi wyznaczonemu,
w formie elektronicznej, w terminie nie dłuższym niż 2 dni robocze od dnia otrzymania
wniosku. Operator wyznaczony uprawniony jest do przetwarzania danych wyłącznie w celu,
w jakim otrzymał te dane.
Przepis ten upoważnia operatora publicznego do żądania wydania danych ze
spisu wyborców.
Jednakże w ocenie Państwowej Komisji Wyborczej podstawą do wydania
danych ze spisu wyborców przez gminę może być włącznie wniosek podpisany podpisem
elektronicznym przez osobę upoważnioną do reprezentowania operatora wyznaczonego.
Do wniosku powinna być dołączona kopia rozstrzygnięcia organu administracji rządowej o
nałożeniu na operatora wyznaczonego obowiązku, z którym wiąże się konieczność
pozyskania danych ze spisu wyborców.
Państwowa Komisja Wyborcza prosi o pilne przekazanie niniejszych wyjaśnień
wójtom, burmistrzom i prezydentom miast.
Przewodniczący
Państwowej Komisji Wyborczej
Sylwester Marciniak
(dokument podpisany elektronicznie)
Poznań, 27 kwietnia 2020 r.
Łukasz Mikołajczyk kŚ
GW-1V.002.2.2020.3 Poza
Szanowni Państwo
Prezydenci Miast,
Burmistrzowie,
Wójtowie
w województwie wielkopolskim
Szanowni Państwo,
w związku z zapytaniami dotyczącymi przekazania Poczcie Polskiej informacji ze spisu
wyborców w związku z wyborami Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, uprzejmie informuję,
co następuje:
1. Zgodnie z art. 99 ustawy z dnia 16 kwietnia 2020 r. o szczególnych instrumentach wspar-
cia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 (Dz. U. poz. 695), operator
pocztowy (Poczta Polska) jest uprawniony do pozyskania od organów jednostek sa-
morządu terytorialnego danych osobowych wskazanych w/w przepisem prawa.
2. Podstawą działań Poczty Polskiej jest obowiązek nałożony poleceniem (decyzją) Pre-
zesa Rady Ministrów z dnia 16 kwietnia 2020r., wydanym na podstawie art. 11 usta-
wy z dnia marca 2020r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem,
przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywo-
łanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. poz. 374 z późn. zm). Zgodnie z ust. 2 w/w
artykułu (wg stanu prawnego na dzień wydania polecenia), polecenia wydawane są
w drodze decyzji administracyjnej i podlegają natychmiastowemu wykonaniu z chwilą ich
doręczenia lub ogłoszenia oraz nie wymagają uzasadnienia.
3. Przewodniczący Państwowej Komisji Wyborczej zajął w tej sprawie stanowisko (pi-
smem z dnia 23 kwietnia 2020 r. znak: ZPOW-421-10/20 skierowanym do komisarzy
wyborczych) i wskazał wymogi formalnoprawne, jakie winien spełniać wniosek Poczty
Polskiej złożony w trybie w/w art. 99 ustawy z dnia 16 kwietnia 2020 r. — podstawą do
wydania danych ze spisu wyborców przez gminę może być wyłącznie wniosek podpisany
podpisem elektronicznym przez osobę upoważnioną do reprezentowania operatora wyzna-
al. Niepodległości 16/18, 61-713 Poznań, tel. 61-851-55-66, fax 61-854-11-50
www.poznan.uw.gov.pl, e-mail: sekretariat.wojewody(poznan.uw.gov.pl
www.obywatel.gov.pl, infolinia tel. 222 500 117
czonego. Do wniosku powinna być dołączona kopia rozstrzygnięcia organu administracji
rządowej o nałożeniu na operatora wyznaczonego obowiązku, z którym wiąże się koniecz-
ność pozyskania danych ze spisu wyborców.
4. Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych w oświadczeniu z dnia 24 kwietnia 2020 r.
(dostępnym na stronie internetowej UODO) poinformował, że istnieje podstawa prawna do
udostępnienia danych osobowych operatowi pocztowemu, o ile wniosek ten spełnia wy-
mogi, co do formy.
5. Poczta Polska skierowała w dniu 24 kwietnia br. do wszystkich gmin stosowny wniosek
zgodnie z w/w wymogami formalnoprawnymi.
6. Wydanie spisu wyborców Poczcie Polskiej na w/w podstawach prawnych odbywa się
w ramach koniecznych przygotowań do wyborów zarządzonych na 10 maja 2020 r., które
będą miały miejsce w okresie pandemii koronawirusa i COVID-19.
Ze względu na powyższe, przekazanie Poczcie Polskiej żądanych danych jest
obowiązkiem prawnym samorządów.
Łączę wyrazy szacunku
Wojewoda Wielkopolski
/-/ Łukasz Mikołajczyk
(podpisano kwalifikowanym podpisem elektronicznym)
Oświadczenie Prezesa UODO ws.
pozyskiwania danych osobowych wyborców
przez operatora pocztowego
W związku z powtarzającymi się pytaniami i wątpliwościami kierowanymi do organu
nadzorczego dotyczącymi pozyskiwania danych osobowych wyborców przez operatora
pocztowego w celu organizacji wyborów na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Prezes
Urzędu Ochrony Danych Osobowych przedstawia swoje stanowisko w sprawie.
W polskim systemie prawa to Państwowa Komisja Wyborcza odgrywa kluczową rolę
przy organizacji wyborów. Do zadań Państwowej Komisji Wyborczej zgodnie z art. 160
$ 1. Kodeksu wyborczego należy m.in. sprawowanie nadzoru nad przestrzeganiem
prawa wyborczego oraz sprawowanie nadzoru nad prowadzeniem i aktualizowaniem
rejestru wyborców oraz sporządzaniem spisów wyborców. W świetle obowiązujących
przepisów prawa to Państwowa Komisja Wyborcza, a nie Prezes Urzędu Ochrony
Danych Osobowych, jest organem odpowiedzialnym za właściwy przebieg wyborów na
Prezydenta RP.
Prezes UODO pragnie zwrócić uwagę, że funkcjonujemy w specyficznym okresie
pandemii, w którym wiele organów państwa stara się zapewnić ich, w miarę możliwości,
normalne funkcjonowanie. W tym celu została uchwalona tzw. specustawa, która
w czasie pandemii reguluje wiele aspektów naszego życia.
Zgodnie z art. 99 obowiązującej od 18 kwietnia 2020 r. ustawy z 16 kwietnia 2020 r.
o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-
CoV-2 (Dz. U. poz. 695) operator wyznaczony w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012
1. - Prawo pocztowe, po złożeniu przez siebie wniosku w formie elektronicznej, otrzymuje
dane z rejestru PESEL, bądź też z innego spisu lub rejestru będącego w dyspozycji organu
administracji publicznej, jeżeli dane te są potrzebne do realizacji zadań związanych
z organizacją wyborów Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej bądź w celu wykonania innych
obowiązków nałożonych przez organy administracji rządowej. Dane, o których mowa
w zdaniu pierwszym, przekazywane są operatorowi wyznaczonemu, w formie elektronicznej,
w terminie nie dłuższym niż 2 dni robocze od dnia otrzymania wniosku. Operator
wyznaczony uprawniony jest do przetwarzania danych wyłącznie w celu, w jakim otrzymał te
dane.
Z powyższego przepisu prawa wynika, że operator pocztowy jest uprawniony do
pozyskania od organu administracji publicznej danych osobowych wskazanych ww.
przepisem prawa, jeżeli zachodzi jedna z dwóch niezależnych od siebie przesłanek.
W pierwszym przypadku udostępnienie danych jest możliwe, jeżeli dane te są potrzebne
do realizacji zadań związanych z organizacją wyborów Prezydenta Rzeczypospolitej
Polskiej. Natomiast w drugim przypadku udostępnienie danych jest możliwe, jeżeli dane
te są potrzebne w celu wykonania innych obowiązków nałożonych przez organy
administracji rządowej. Nie ulega wątpliwości, że pierwsza przesłanka w obecnie
obowiązującym stanie prawnym nie występuje.
W związku z wprowadzeniem ww. przepisu prawa Państwowa Komisja Wyborcza, która
zgodnie z art. 157 $ 1 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. - Kodeks wyborczy (Dz. U. z 2019 r.
poz. 684 i 1504 oraz z 2020 r. poz. 568, 695), dalej: Kodeks wyborczy, jest stałym
najwyższym organem wyborczym właściwym w sprawach przeprowadzania wyborów
i referendów, zajęła stanowisko, określające rolę operatora pocztowego, a także obowiązek
współpracy z nim w zakresie udostępnienia danych ze spisu wyborców[ 1].
Z powyższego stanowiska wynika, że w obrocie prawnym istnieje rozstrzygnięcie organu
administracji rządowej, którego kopia w ocenie Państwowej Komisji Wyborczej
powinna być dołączona do wniosku operatora wyznaczonego (operator w treści
wniosków powołał się na decyzję Prezesa Rady Ministrów z dnia 16 kwietnia 2020 r.),
nakładające obowiązek, o którym mowa w art. 99 ustawy o szczególnych instrumentach
wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2, dla realizacji którego
potrzebne jest pozyskanie danych osobowych przez operatora pocztowego, a tym samym
uznać należy, że istnieje podstawa prawna do udostępniania tych danych operatorowi
pocztowemu, o ile wniosek operatora o udostępnienie danych spełnia wymagania co do
formy określone ww. przepisem prawa. Zgodnie bowiem z art. 6 ust. 1 lit. e rozporządzenia
Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietna 2016 r. w sprawie
ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie
swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne
rozporządzenie o ochronie danych) (Dz. Urz. UEL 119 z 04.05.2016, str. 1, z późn. zm.[2]),
dalej: RODO, przetwarzanie jest zgodne z prawem jeżeli jest niezbędne do wypełnienia
obowiązku prawnego ciążącego na administratorze.
Należy ponadto wskazać, że Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych podkreśla rolę
zasad ochrony danych osobowych wskazanych w art. 5 RODO. Przepis art. 5 ust. 1 lit.
f RODO jasno stanowi, że dane osobowe muszą być przetwarzane w sposób zapewniający
odpowiednie bezpieczeństwo danych osobowych, w tym ochronę przed niedozwolonym
lub niezgodnym z prawem przetwarzaniem oraz przypadkową utratą, zniszczeniem lub
uszkodzeniem, za pomocą odpowiednich środków technicznych lub organizacyjnych.
Zarówno podmioty zobowiązane do przekazania danych osobowych, jak i operator
wyznaczony, powinni zapewnić wysoki standard zabezpieczeń systemów
informatycznych wykorzystywanych do przetwarzania tych danych, by zminimalizować
ryzyka ich niezgodnego z prawem ujawnienia. W celu wyeliminowania ryzyka
naruszenia praw lub wolności osób głosujących w wyborach powinny zostać wdrożone
adekwatne środki organizacyjne, aby zapewnić stopień bezpieczeństwa odpowiadający
temu ryzyku.
Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych będzie przyglądać się całemu procesowi,
współpracować z inspektorami ochrony danych, a w przypadku naruszeń podejmie
stosowne kroki wobec administratorów danych.
LL] Pismo Pana Sylwestera Marciniaka, Przewodniczącego Państwowej Komisji Wyborczej
z dnia 23 kwietnia 2020 r. (znak: ZPOW-421-10/20) kierowane do komisarzy wyborczych
w celu przekazania wyjaśnień wójtom, burmistrzom i prezydentom miast - dostępne pod
adresem: https://samorzad.pap.pl/kategoria/aktualnosci/pilne-wyjasnienia-pkw-dotyczace-
przekazania-spisow-wyborcow (dostęp: 24.04.2020 r.).
[2] Zmiana wymienionego rozporządzenia została ogłoszona w Dz. Urz. UE L 127
z 23.05.2018, str. 2.
Gorzów Wlkp. 28.04.2020 r.
Pan
Przemysław Majchrzak
Wójt Gminy Wągrowiec
W nawiązaniu do przesłanego pisma OS.502.1.2020 SG dotyczącego udostepnienia
danych osobowych w postaci spisu wyborców Poczcie Polskiej przekazuję stanowisko Biura
Prawnego Centrum Bezpieczeństwa Informatycznego w Krasnymstawie.
„Mając na uwadze przedstawiony do analizy wniosek Poczty Polskiej o ponowne
udostępnienie danych, z dnia 24 kwietnia br., wskazujemy, że przedstawione do rozstrzygnięcia
zagadnienia związane jest z: funkcjonowaniem centralnych instytucji państwowych,
stosowaniem przepisów o charakterze ustrojowym oraz interpretacją sposobu wykonywania
przez gminę zadań zleconych w zakresie organizacji wyborów.
Wiążącej wykładni przepisów w tym obszarze dokonał Prezes Urzędu Ochrony
Danych Osobowych w dniu 24 kwietnia 2020 r. (dostęp tutaj:https://uodo.gov.pl/pl/138/1508).
W dokumencie tym stwierdzono, że: „Z powyższego stanowiska wynika, że w obrocie
prawnym istnieje rozstrzygnięcie organu administracji rządowej, którego kopia w ocenie
Państwowej Komisji Wyborczej powinna być dołączona do wniosku operatora
wyznaczonego (operator w treści wniosków powołał się na decyzję Prezesa Rady
Ministrów z dnia 16 kwietnia 2020 r.), nakładające obowiązek, o którym mowa w art. 99
ustawy o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa
SARS-CoV-2, dla realizacji którego potrzebne jest pozyskanie danych osobowych przez
operatora pocztowego, a tym samym uznać należy, że istnieje podstawa prawna do
udostępniania tych danych operatorowi _pocztowemu, _o ile wniosek _ operatora
9 udostępnienie danych spełnia wymagania co do formy określone ww. przepisem prawa.”
W związku z ogólnokrajowym charakterem problemu rekomendujemy, aby w tym
zakresie dodatkowo zwrócić się do osoby odpowiedzialnej w gminie lub mieście za organizację
wyborów o zajęcie stanowiska w sprawie.”
Inspektor Ochrony Danych
Zbigniew Miszczak