Załączniki

sierpień2017_mniejsze.pdf

CHRONOW KOBYLE KOPALINY KROLOWKA LEKSANDROWA ŁOMNA MUCHOWKA OLCHAWA . POŁOM DUZY STARY WISNICZ WISNICZ MAŁY NOWY WISNICZ KWARTALNIK SPOŁECZNO-KULTURALNY Wiadomości Wiśnickie KWIECIEŃ - SIERPIEŃ ROK 2017 NR 143 ISSN-1231-9066 CENA 4 ZŁ MU 400 lat Nowego Wiśnicza —1616-2016— OD BURMISTRZA Szanowni Państwo, po- mału zbliża się początek roku szkolnego 2017/18. Wyczekiwane przez wszystkich wakacje jak zawsze mijają zbyt szyb- ko. Uczniowie szkół pod- stawowych, gimnazjów i szkół średnich wkrótce rozpoczną lekcje. Dla ucz- niów zapewne pociesze- niem będzie, że w tym roku do szkół powracamy 4 września, bowiem zgodnie z zasadą ustaloną przez Ministerstwo Edukacji, rok szkolny zaczyna się zawsze 1 września, jednak wyjątkiem od tej zasady są sytuacje kiedy I września wypada w piątek, sobotę lub nie- dzielę. W takim przypadku uczniowie wracają do szkoły w pierwszy dzień roboczy po weekendzie. Ale znacznie ważniejszym tematem dla wszystkich bę- dzie umiejętne odnalezienie się w zreformowanej struktu- rze szkolnej. Zapewne proces przyzwyczajenia się do nowej rzeczywistości jeszcze trochę potrwa, ale pragnę wszyst- kich zapewnić — rodziców, dzieci i nauczycieli, że szkolni- ctwo w Gminie Nowy Wiśnicz po wprowadzonych zmia- nach, dobrze zostało przygotowane. Dyrektorzy placówek oświatowych zadbali o odświeżenie budynków i sal lekcyj- nych. Zgodnie też z naszymi założeniami, postępują prace przy dokończeniu budowy drugiego skrzydła Szkoły w No- wym Wiśniczu a w Starym Wiśniczu powstało przyszkolne Miasteczko Ruchu Drogowego dla dzieci i młodzieży. Szanowni Państwo, drodzy Rodzice, Dzieci i Nauczy- ciele, jako wieloletniemu nauczycielowi, dyrektorowi szko- ły a obecnie Burmistrzowi Nowego Wiśnicza jest mi znana i bardzo bliska problematyka szkolnictwa. Dlatego też za- pewniam, że wszystkie prowadzone działania na rzecz edu- kacji w naszej Gminie były i nadal będą prowadzone na od- powiednim poziomie. Niebawem zabrzmi pierwszy dzwo- nek w nowym 2017/2018 roku szkolnym. Życzę wszystkim aby ten rok był pełen sukcesów i dobrych wyników. Burmistrz Nowego Wiśnicza Małgorzata Więckowska OD REDAKCJI W sierpniu bieżącego roku przypada 75. rocznica tra- gicznych wydarzeń, kiedy to żydowska ludność Wiśnicza została poddana akcji eksterminacyjnej przez niemie- ckich nazistów. Jednym z ostatnich śladów dziedzictwa tej, starozakonnej kultury pozostał cmentarz. Od początku tworzenia nowego organizmu miejskiego, Wiśnicz zamieszkiwała dwunarodowościowa społeczność. Koegzystujące ze sobą wspólnoty - polska i żydowska, przez przeszło cztery stulecia współtworzyły klimat tego miasteczka. O dobrych relacjach i wzajemnej tolerancji świadczą choćby sąsiadujące ze sobą Ęk<Z j - chrześcijańskie kościoły (parafial- $ ny w rynku oraz górujący nad mia- FE stem - klasztorny) z wybudowanymi E3 w dzielnicy żydowskiej synagogami starozakonnych. W Wiśniczu, tak jak w wielu innych galicyjskich miastecz- kach, oprócz polskiej mowy, można było równie często słyszeć żydowską w języku jidysz. Ta wspólna histo- ria trwała aż do 1942 roku, kiedy to wiśniccy Żydzi zostali deportowani do bocheńskiego getta, a stamtąd ci, którzy przeżyli terror oprawców w niedługim czasie zostali wywiezieni do obo- zów zagłady. Z relacji naocznych świadków, 22 sierpnia 1942 roku, na rynku w Nowym Wiśniczu rozegrały się dramatyczne wy- darzenia. Zgodnie z wydanym wcześniej przez okupantów zarządzeniem, cała społeczność żydowska musiała opuścić Wiśnicz (w marcu 1942 roku okupant wyznaczył dla Gene- Cmentarz żydowski w Wiśniczu ralnej guberni 5 miast, w których mogli przebywać Żydzi, w tym Bochnię). W to tragiczne sobotnie popołudnie całe żydowskie rodziny pod strażą esesmanów oraz munduro- wej policji żydowskiej musiały opuścić swoje domostwa, zabierając jedynie podręczny dobytek. Z przeraźliwym zawodzeniem, kto tylko mógł próbo- wał załadować inwentarz na podstawione furmanki przez okolicznych chłopów. Dzieci, kobiety i starcy zajmowali miejsca pomiędzy tobołkami i walizkami. Za kolumną wo- zów podążała | kilkusetosobowa grupa sprawnych mężczyzn. Uczestnicy tego „żałobnego” pocho- du, byli całkowicie sparaliżowani jakby przeczuciem zbliżającej się tragedii i prawie w ogóle nie stawiali oporu. W jednej chwili, z miasteczka Bi Ż 377] ki ubyła prawie połowa jego mieszkań- SŁ ców. Szanowni czytelnicy w 2017 roku ukazało się I wydanie książki Piotra Szlezyngera i [Iwony Zawidzkiej „Żydowski Wiśnicz". Ukazana w niej historia żydowskiej społeczności Wiśnicza, jest wynikiem najnowszych badań autorów. Zebrany, historyczny i dokumentacyjny materiał, przedstawia obraz "zaginionego Świata" i jest nie tylko cząstką wielkiego dziedzictwa kultury żydowskiej w Polsce, ale przede wszystkim stanowi bezcenne źródło informacji o wspólnej historii wiśniczan. Ę Leszek Marszałek Wiadomości Wiśnickie 3 XX WIŚNICKA PARADA ORKIESTR DĘTYCH Maksyma, którą przed laty wyśpiewała Halina Kunicka w słowach „,...jest w orkiestrach dętych jakaś siła” dowodzi, że ta forma twórczości artystycznej nie tylko ma się dobrze, ale jest niezmiennie lubiana i ciągle potrzebna. Najlepiej zilustrowała to jubileuszowa, XX Wiśnicka Parada Orkiestr Dętych. Od samego początku tego wiśnickiego przedsięwzięcia są orkiestry i fani tej formy muzykowania. Dlaczego tak się dzieje? Bo jak pisał przed laty Henryk Cyganik „Orkiestry Dęte są największym obszarem szerzenia kultury muzycznej w małych ojczyznach”. I coś w tym musi być, skoro tylko w powiecie bocheńskim od wielu lat działa kilkanaście orkiestr dętych. W większości są to orkiestry, które zajmują czołową pozycję w województwie małopolskim. W ich skład wchodzą osoby, które z zamiłowania tworzą Amatorski Ruch Artystyczny. Dzisiaj orkiestra nie jest jedyną alternatywą dla młodych, uzdolnionych muzycznie osób, ale spotkania na próbach oraz koncerty są nie tylko doskonałą formą kształcenia i doskonalenia zamiłowań muzycznych, ale również są niezwykłą szkołą kształtowania zasad przynależności do grupy społecznej. „Wiśnicka Parada Orkiestr Dętych” zainicjowana w 1998 roku, stała się cyklicznie organizowanym przedsięwzięciem kulturalnym, promującym i popularyzującym Środowiska muzyczne Powiatu Bocheńskiego i regionu. Dwudziestolecie w naszej tradycji określa się mianem „porcelanowego” jubileuszu. Szukając jakiejś analogi w symbolice nazewnictwa tego jubileuszu i zestawiając tą metaforę z orkiestrą dętą, porcelana zyskuje swoje piękno, subtelność i szlachetność poprzez wypalanie w temperaturze dochodzącej do 1500 stopni. Choć z natury jest delikatna, to często bywa nazywana „białym złotem”. Podobnie jest z orkiestrami. Jakże często zależne od wielu czynników. W twórczym procesie zyskują odpowiednią, trwałą strukturę, „wypalaną" wielogodzinnymi próbami i ćwiczeniami muzycznymi. Chociaż, jak wszystko w życiu jest kruche i nietrwałe, to orkiestry jak porcelana na przekór losowi są subtelne, piękne i szlachetne. Trwają i są takim „białym złotem” dla społeczności, w których działają. W XX Paradzie wzięły udział: Strażacka Orkiestra Dęta Filipowice, Reprezentacyjna Orkiestra Dęta „Tempo" Iwanowice, Strażacka Orkiestra Dęta z Tarnawy, Strażacka Orkiestra Dęta Stary Wiśnicz, Strażacka Orkiestra Dęta z Lipnicy Dolnej, Orkiestra Dęta Grobla, Orkiestra Dęta Korzkiew, Strażacka Orkiestra Dęta Leszczyna, Orkiestra Dęta Okulice, Młodzieżowa Orkiestra Dęta Baczków, "Kosynierzy" z Luborzycy, Parafialno-Gminna Orkiestra Dęta Sobolów, Big-Band Rożnów a także zespoły cheerleaders: Shock Dance i Kropeczki z ZS w Leszczynie. Laureaci Wiśnickiej Parady otrzymali nagrody finasowe, pamiątkowe dyplomy a także nominacje na Małopolski Festiwal Orkiestr Dętych „Echo Trombity" w Nowym Sączu. XXWiśnickaParadaOrkiestrDętychzostałazrealizowana przy wsparciu Powiatu Bocheńskiego, Stowarzyszenie 60+ Nowy Wiśnicz, Małopolskiego Centrum Kultury Sokół w Nowym Sączu, Urzędu Miejskiego w Nowym Wiśniczu oraz Miejskiego Ośrodka Kultury w Nowym Wiśniczu. Dostrzegając ważność orkiestr dętych w życiu społecznym, kulturalnym oraz religijnym Środowisk, w których działają gratuluję ich twórcom funkcjonowania na tak wysokim poziomie muzycznym i atrystycznym. Leszek Marszałek BO MIASTO TO PRZEDE WSZYSTKIM LUDZIE Ostatni rok dla Nowego Wiśnicza był szczególnym iniepowtarzalnym czasem.8czerwca2016uroczystą sesją Rady Miejskiej zostały zainaugurowane uroczystości jubileuszu 400-lecia lokacji miasta, natomiast rok później 8 czerwca 2017 nastąpiło zakończenie obchodów oraz symboliczne wprowadzenie miasta na tory piątego stulecia. Przedsięwzięcia tematycznie nawiązywały do istotnych wydarzeń z dziejów miasta. Czas świętowania był nie tylko czasem refleksji, ale i okazją do zagłębienia się w historię naszej małej Ojczyzny. W tworzeniu i realizacji jubileuszowego programu wzięły udział lokalne instytucje, organizacje, stowarzyszenia i firmy, osoby z dużym, życiowym doświadczeniem, a przede wszystkim pełna energii młodzież oraz dzieci. Takie działania nie tylko przyniosły wymierne, edukacyjne efekty, ale również stały się czynnikiem wzmacniającym wspólnotę ziemi wiśnickiej, dając jej mieszkańcom wiele radości i satysfakcji. W uroczystej sesji zamykającej obchody wzięli udział przedstawiciele władz szczebla wojewódzkiego, powiatowego i gminnego, Honorowi Obywatele Wiśnicza, przedstawiciele Duchowieństwa, Policji, Straży Pożarnej, Dyrektorzy szkół i instytucji samorządowych oraz jednostek organizacyjnych, prezesi i członkowie stowarzyszeń, przedsiębiorcy, media, a także młodzież szkół ziemi wiśnickiej. Zakończenie uroczystości było okazją do podziękowań. Burmistrz Nowego Wiśnicza i Przewodniczący Rady Miejskiej uhonorowali osoby, bez których pomocy i udziału nie byłoby możliwe zrealizowanie wszystkich zamierzeń. Statuetką wykonaną z okazji jubileuszu 400-lecia miasta, autorstwa wiśnickiego artysty rzeźbiarza, prof. Czesława Dźwigaja, zostali uhonorowani: Jacek Krupa — Marszałek Województwa Małopolskiego; Ludwik Węgrzyn — Starosta Bocheński; Wiesław Komasa — wiśniczanin, aktor, reżyser; Roman Marcinek — pracownik oddziału terenowego Narodowego Instytutu Dziedzictwa w Krakowie; Zbigniew Myczkowski — profesor Katedry Architektury Krajobrazu Politechniki Krakowskiej; Tomasz Wiercioch — Dyrektor Zakładu Karnego w Nowym Wiśniczu; Proboszcz Wiśnickiej Parafii Krzysztof Weyką Wąchała; _ Krzysztof © Kołodziejczyk — radny powiatowy, przedsiębiorca z terenu gminy; Stanisław Burkiewicz — właściciel firmy Stal-Chem; Piotr Janeczek — prezes firmy Stalprodukt S.A.; Andrzej Cieślik — Pamiątkowa tablica wmurowana w holu Ratusza Miejskiego prezes zarządu firmy Contimax S.A. Podziękowania skierowane zostały również dla sponsorów za wsparcie finansowe obchodów 400-lecia nadania praw miejskich Nowemu Wiśniczowi, dzięki którym udało się zrealizować wiele wartościowych przedsięwzięć: Firmie Tauron S.A.; Bankowi Spółdzielczemu Rzemiosła w Krakowie; Przedsiębiorstwu Usługowemu „Rem-Bruk”; Firmie Handlowo-Usługowej „Północ - Południe”; Firmie „Społem” Powszechnej Spółdzielni Spożywców w Bochni; Firmie Igloo; Firmie Handlowo-Usługowej „Metal Tech”; Restauracji Hetmańska; Restauracji Wiwenda; Firmie Handlowo-Usługowej Novum; Galerii Rondo oraz Firmie Piask-Pol. Podziękowania za współpracę otrzymali również: Miejski Ośrodek Kultury; SPGZOZ; Komisariat Policji; Ochotnicze Straże Pożarne z terenu gminy; Zespoły Szkół w Nowym Wiśniczu, Starym Wiśniczu, Królówce, Kobylu; Publiczne Szkoły Podstawowe w Chronowie i Muchówce; Samorządowe Przedszkole w Nowym Wiśniczu i Starym Wiśniczu; Grupa Odtwórstwa Historycznego Per Saecula; Muzeum Ziemi Wiśnickiej; Towarzystwo Miłośników Wiśnicza; Zakład Usług Komunalnych. W kolejnym punkcie sesji, w holu Ratusza miało miejsce odsłonięcie tablicy upamiętniającej 400-lecie nadania praw miejskich Nowemu Wiśniczowi (którą zaprojektował, wykonał i w darze przekazał miastu prof. Czesław Dźwigaj), oraz wmurowanie symbolicznej kapsuły czasu z przesłaniem skierowanym do potomnych, następującej treści: Drodzy Wiśniczanie! Droga Młodzieży! Trwające rok obchody, 400-lecia lokacji Nowego Wiśnicza, były doskonałą okazją do refleksji nad historią naszego ukochanego miasta, tej cennej pamiątki odległej przeszłości. Gdy powstawało w XVII stuleciu, było realizacją wizji Stanisława Lubomirskiego herbu Szreniawa, jednego z najbardziej wpływowych ludzi swego czasu. Przebudował on dawny zamek Kmitów w imponującą rezydencję, oddał chwałę Bogu, fundując klasztor Karmelitów, wreszcie kazał zbudować — za królewskim przyzwoleniem — miasto. Pewne elementy zzgm wiśnickiego krajobrazu zatarł czas, inne usunęła ręka zaborcy czy okupanta, ale zachowaliśmy zasadniczy zrąb naszego dziedzictwa: klasztor, zamek, miasto, a między nimi przestrzeń — dolina rzeki, Statuetka Jubileuszu 400 - lecia lokacji Wiśnicza Wiadomości Wiśnickie 5 dawne ogrody i zwierzyńce, nawet układ dróg. Przychodzące pokolenia dokładały do wspólnego dzieła kolejne cegiełki, przeżywały chwile triumfu, zwątpienia i zagrożenia. Ale trwały, tak jak trwało miasto. Mamy nadzieję, że za kilkadziesiąt lat, w chwili, gdy będziecie organizować i obchodzić następny jubileusz 450-lecia czy 500-lecia, pozostanie ono piękne, otoczone opieką i doceniane. A pamięć o przeszłości, o tych, którzy odeszli, pozostanie żywa. Bo jeśli ciągłość i tradycja nie będą szanowane, zatracimy tożsamość. Zapomniany już pewnie francuski marszałek Ferdynand Foch, bohater jakże odległej I wojny światowej, powiedział: „Ojczyzna to ziemia i groby. Narody, tracąc pamięć, tracą życie”. Ale przeszłość to tylko część istnienia. Nie mniej ważne sąszanseinadzieje, które niesie codzienność, myślenie o przyszłości, o sprawach pozornie błahych i przyziemnych. Bo Nowy Wiśnicz — pozostając miejscem cichym, pięknym i bezpiecznym — musi też spełniać cywilizacyjne aspiracje obywateli. Bo miasto to przede wszystkim ludzie. To oni codzienną pracą budują pomyślność własną, swoich rodzin, społeczności, w której żyją. Bez ich aktywności, tolerancji, potrzeby wolności i empatii świat nie byłby wiele wart. Bo na tradycyjnych wartościach, wyniesionych z rodzinnych domów i małych ojczyzn należy budować przyszłość. Przyszłość, w której człowiek będzie otwarty na potrzeby drugiego człowieka, wrażliwy na jego krzywdę, pomocny, wspierający, odczuwający radość i dumę z jego sukcesów. Mamy szczerą nadzieję, że przejmując po nas schedę, dołożycie wszelkich starań, aby Nowy Wiśnicz, Polska i Europa mogły być miejscami, w których chce się żyć, w których każdy człowiek ma szansę na rozwój, prawo do godnego i bezpiecznego życia i nadzieję na lepszą przyszłość. Mamy też pewność, że kochacie to miasto tak jak my i zadbacie o to, by przekazać Waszym dzieciom tę miłość i troskę o nasze wspólne dobro, bo pokolenia wiśniczan były, są i będą paciorkami jednego-różańca. Z Nowy Wiśnicz, $,czerwca 2017r. "Ze Stanisława Lubomirskiego. W drugiej części uroczystości, która miała miejsce w sali rycerskiej wiśnickiego zamku, odbył się koncert przebojów "Od operetki do piosenki” z udziałem artysty o wiśnickich korzeniach, Jana Marii Dygi oraz jego gości - Danuty Widuch-Jagielskiej, Krystyny Stryji, Marcina Sidora i Andrzeja Zaczkowskiego. Artyści zaprezentowali utwory z najbardziej popularnych operetek i musicali, m.in. „Księżniczki czardasza”, „Wesołej wdówki”, „Skrzypka na dachu” oraz piosenki retro: „Miłość ci wszystko wybaczy”, „„Tulipany”, „W pewien piękny wieczór” czy też „Młodym być”. Zaśpiewane przeboje z różnych okresów, przez ostatnie dziesięciolecia niejednokrotnie wybrzmiewały w wiśnickich domach, dlatego też owacjom i bisom nie było końca. I tak uroczyste sesje Rady Miasta (rozpoczynająca i ta kończąca jubileusz 400-lecia lokacji Wiśnicza) stały się klamrą spinającą obchody, a koncerty jubileuszowe niezwykłym prezentem "Wiśniczan dla Wiśnicza”. Statuetka Jubileuszu 400 - lecia lokacji Wiśnicza (opis) Statuetka składa się z podstawy i dwóch ażurowych elementów przestrzennych. Pierwsza forma przestrzeni w swojej narracji wizualno-przestrzennej nawiązuje do początku XVII wieku, czyli do daty lokacji. Można się w tej przestrzeni dopatrzyć ówcześnie panującego monarchy oraz wybitnych postaci epoki. Natomiast druga forma przestrzeni to ilustracja czasu nam aktualnego. Pierwszym elementem, na który warto zwrócić uwagę, jest w górnej części kompozycji aktualnej panoramy miasta jako ażur. Natomiast to co zniknęło, jako dominanta z panoramy miasta, czyli sylweta kościoła pod wezwaniem Chrystusa Zbawiciela jest wyrzeźbiona w pozytywie. Jeżeli popatrzymy na tą rzeźbę miniaturową z góry, z lotu ptaka to możemy się dopatrzyć dwóch symbolicznych Szreniaw. W formie statuetka ma wspólne elementy z tablicą upamiętniającą obchody lokacji. Na podstawie umieszczono dedykację Beatus Qui Prodest- Szczęśliwy kto pomaga. ZAKOŃCZENIE 400 W życiu każdej wspólnoty są dni wytężonej pracy i jest czas świętowania. Dni miejscowości, rocznice, szczególne święta stają się okazją do wspólnych spotkań, koncertów, biesiad. Nie inaczej było w Nowym Wiśniczu obchodzącym zakończenie swoich czterechsetnych urodzin. W sobotnio-niedzielnym programie (10-11 czerwca) dominował jarmark, na którym można było nabyć wyroby rękodzielnicze, artystyczne, starocie a także produkty i potrawy regionalne. Kiedy 10 czerwca, w zachodniej pierzei rynku po jednej stronie rozkładały się jarmarczne kramy, po drugiej dla miłośników aktywnego ruchu przygotowywany był Bieg Kmitów. Ta cykliczna sportowa impreza zgromadziła, nie tylko wiśnickie rodziny, ale również biegaczy z różnych klubów lekkoatletycznych. W ramach popołudniowego bloku imprez na estradzie w rynku programy artystyczne kolejno prezentowali uczniowie szkół z Chronowa, Kobyla, Starego Wiśnicza, Królówki, Muchówki i Nowego Wiśnicza. W. drugiej odsłonie sobotnia scena stała się miejscem uhonorowania nagrodami laureatów różnych konkursów nawiązujących tematycznie do 400-lecia miasta, zorganizowanych przez placówki edukacyjne. Ostatnim muzycznym akcentam były koncerty - supportowy zespołu „Nieaktualni” działającego przy wiśnickim MOK, gwiazdy sobotniego wieczoru Mateusza Mijala oraz zabawa z DJ w projekcie „Sax Killa”. Wniedzielę I l czerwca,najpierwscenęoddanowewładanie najmłodszymobywatelomziemiwiśnickiej, przedszkolakom ze Starego i Nowego Wiśnicza. Zaprezentowali się też uczestnicy warsztatów wokalnych w programie „Słoneczne rytmy”, a „Taneczną opowieść” wykonała grupa Funky Dance. Kolejne punkty niedzielnego programu w dużej części nawiązywały do czasów lokacji miasta. Zabawy dawne, strzelanie z łuku, turnieje i pokazy szlacheckie zwieńczyło widowisko historyczne „Staropolskie wesele” w wykonaniu Grupy Odtwórstwa Historycznego „Per Seacula”, po którym zaproszono publiczność do wspólnego tańca. Poloneza tańczono po alejkach wiśnickiego rynku a na cześć wszystkich mieszkańców i gości „Wiśnickiego jarmarku” oddano honorową salwę armatnią. Dużym zainteresowaniem cieszyły się pokazy dzikich ptaków oraz grupy konnej Dextrarius z Ogrodzieńca. Ze słowackiej, Starej Lubowli (historycznego regionu Spisza), miasta współpracy partnerskiej z Nowym Wiśniczem, przybył zespół „No - SETNYCH URODZIN Breake”, po wystęie którego, odbyły się koncert gwiazdy wieczoru Eweliny Lisowskiej oraz zabawa z DJ PEMA. Pokaz sztucznych ogni, który rozświetlił niebo nad Wiśniczem oznajmił wszystkim oficjalne zakończenie „Dni Wiśnicza 2017 oraz roku jubileuszowego. Bernadetta Błoniarz Grupa Dextrarius podczas pokazów Ewelina Lisowska z zespołem Wiadomości Wiśnickie 7 PARK 400-LECIA Gmina Nowy Wiśnicza przedewszystkim miasto Nowy Wiśnicz ze względu na Zamek Kmitów i Lubomirskich jest miejscem odwiedzanym przez turystów z całej Polski jak również Europy. Zainteresowanie Wiśniczem i jego zabytkami oscyluje obecnie w granicach 35 do 40 tys. turystów rocznie. Turyści przybywający do Gminy Nowy Wiśnicz głównie kierują się do zamku Kmitów i Lubomirskich. Niewykorzystany potencjał terenu pod zamkiem powoduje to że szybko „znikają” z Wiśnicza, ponieważ nie ma miejsca gdzie mogliby odpocząć czy pospacerować. Stąd zrodził się pomysł stworzenia parku upamiętniającego 400- lecie powstania miasta, będącego miejscem wypoczynku i rekreacji dla mieszkańców gminy i turystów, zarówno dla dorosłych jak i dzieci. Celem zadania jest zagospodarowanie pustych terenów u podnóża zamku i wykorzystanie lokalnych zasobów przyrodniczych, krajobrazowych i historycznych co zaowocuje ożywieniem ruchu turystycznego. Korzystne zagospodarowanie przestrzeni przyczyni się również do stworzenia alternatywy spędzania wolnego czasu i podniesie standard życia mieszkańców. Projekt wpłynie na poprawę estetyki terenu zieleni zlokalizowanego w otoczeniu Zamku, Klasztoru i Kościoła, pozwoli na zagospodarowanie przestrzeni miasteczka, tak aby była ona przyjazna dla mieszkańców i turystów. Inwestycja będzie efektem finalnym obchodów 400-lecia powstania miasta i upamiętni tak znaczącą rocznicę. W ramach inwestycji zaplanowano budowę czterech ścieżek spacerowych o łącznej długości ok. 890 mb. (jedna ze ścieżek funkcjonować będzie jako ciąg pieszo — rowerowy), parku miniatur zamków (zaplanowano montaż 9 makiet zamków) oraz plac zabaw który powstanie naprzeciw Koryznówki a wyglądem przypominał będzie odzwierciedlenie obrysu murów zamkowych z podziałem na dwie strefy dla dzieci młodszych i starszych. Makiety zamków odtworzone zostaną zgodnie z prawdą historyczną, a umieszczone obok każdej z miniatur tablice informacyjne pozwolą na zapoznanie się z historią i ciekawostkami Plan Parku miniatór 8 Wiadomości Wiśnickie danego zabytku. Do parku miniatur wybrano następujące zamki: Nieśwież, Krzyżtopór, Nowy Wiśnicz, Łańcut, Stara Lubowla, Brzeżany, Olesko, Podhorce. Turyści zwiedzać będą park w otoczeniu uporządkowanej zieleni, zaplanowano odpowiednie utwardzenie terenu (stworzenie Ścieżek spacerowych), montaż infrastruktury wypoczynkowej, oświetlenie a także ustawienie stolików do gry w szachy z siedziskami. Całość parku będzie łączyć elementy historii, sztuki oraz turystycznych atrakcji tak, aby w jak największym stopniu wykorzystać zasoby przyrodnicze, krajobrazowe i historyczne. Park będzie miał powierzchnię około 3,21 ha. Dużą rolę odegra budowa amfiteatru leśnego w miejscu gdzie obecnie odbywają się inscenizacje bitwy chocimskiej, który pozwoli na organizację różnego rodzaju imprez plenerowych. Park obejmujący teren w dolinie Leksandrówki i zbocza sąsiadujących wzgórz będzie klamrą w naturalny sposób spinającą turystycznie miasto i górujące nad nim obiekty — zamek i dawny klasztor karmelitański. Z uwagi na fakt położenia Nowego Wiśnicza (nieopodal Krakowa, Tarnowa, Bochni, Brzeska) powstanie takiego terenu w pozytywny sposób wpłynie na atrakcyjność „weekendową” regionu a w konsekwencji na jego rozwój gospodarczy. Realizacja Parku 400-lecia jest zadaniem wpisanym do Strategii Rozwoju Społeczno - Gospodarczego Gminy Nowy Wiśnicz na lata 2014- 2020, jako jeden z „celów strategicznych „, wykorzystania dziedzictwa regionalnego, kulturowego i przyrodniczego a także poprawy atrakcyjności Gminy Nowy Wiśnicz jako miejsca zamieszkania. Przygotowana została koncepcja programowo-przestrzenna wraz z analizą historyczno- konserwatorską ' kompleksowego zagospodarowania terenów wokół zamku i dawnego klasztoru Karmelitów Bosych a Park 400-lecia stanowi pierwszy etap jej realizacji. Władze gminy pozyskały dofinansowanie dla realizacji tej inwestycji w wysokości 75% jej kosztów (1 515 924,79 zł) w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Małopolskiego. Inwestycja będzie realizowana przy wsparciu Instytutu Architektury /) 84 // i———— na Plan Placu zabaw Krajobrazu Politechniki Krakowskiej, Narodowego Fukcjonalno-Użytkowego Parku 400-lecia u podnóża Instytutu Dziedzictwa - oddział w Krakowie oraz Zarządu zamku Kmitów i Lubomirskich w Nowym Wiśniczu” Głównego Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków. opracowanego przez Autorską Pracownię Projektową Planowane zakończenie inwestycji w 2019 roku. w Krakowie. W artykule wykorzystano materiały z „Programu o || "g z Ń . I5 SĄ bł Plany Parku 400-lecia Piotr Pyziak (l | | somcegcja programowo - rimntrzeyna mim 1 analizą biterycino - kenerwatocką || = tmątku i rówą bwotrenna parku 400 wia » podnóża sarnke Uratów | ubomarykkh m Nam Wróci Wiadomości Wiśnickie 9 WYBRANE INWESTYCJE I FUNDUSZE ZEWNĘTRZNE „Kapliczka 2017” Gmina Nowy Wiśnicz pozyskała dofinansowanie w wy- sokości 7 000,00 zł na prace konserwatorsko - restaura- torskie przy słupowej kapliczce w miejscowości Stary Wiśnicz działka nr 695 w ramach konkursu „Kapliczka 2017”. Celem wykonania prac na obiekcie jest ochrona re- gionalnego zasobu dziedzictwa kulturowego, powstrzyma- nie i wyeliminowanie przyczyn zniszczeń materiałów oraz przywrócenie poprawnego stanu technicznego i walorów estetycznych. Wartość całego zadania wynosi 18 700,00 zł. Kapliczka przeznaczona do renowacji w Starym Wiśniczu Doposażenie dla strażaków Gmina Nowy Wiśnicz otrzymała dofinansowanie w kwocie 7 707,00 zł na realizację zadania pn. „Zakup odzieży ochronnej w ramach programu Bezpieczny Strażak dla 2 jednostek OSP z terenu gminy Nowy Wiśnicz celem zapobiegania poważnym awariom i likwidacji ich skutków dla środowiska ”. W ramach zadania zakupiono 6 zesta- wów odzieży ochronnej: dla jednostki OSP Chronów - 3 zestawy i jednostki OSP Połom Duży - 3 zestawy. W skład jednego zestawu wchodzi ubranie ochronne, buty bojo- we, hełm, kominiarka oraz rękawice. Dotacja ze środ- ków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie wynosi do 50% kosztów kwalifikowanych brutto. 10 Wiadomości Wiśnickie Modernizacja/remont dróg dojazdowych do gruntów rolnych Zarząd Województwa Małopolskiego przyznał gminie Nowy Wiśnicz dofinansowanie w wysokości 47 962,00 zł na modernizacje/remont dróg dojazdowych do gruntów rol- nych. W ramach zadania zostaną poprawione nawierzchnie dróg w miejscowości Połom Duży, Olchawa, Muchówka oraz Królówka. Wartość zadania wynosi 151 543,83 zł. Remont drogi Łomna-Bukowiec Zakończono realizację zadania pn. „Remont drogi gminnej Łomna - Bukowiec nr 580875 w miejscowości Łomna w km 0+000 - 1+ 880” realizowanego w ramach Narodowego Programu Rozwoju Gminnej i Powiatowej Infrastruktury Drogowej na lata 2016-2019. Przeprowadzono remont na- wierzchni, wykonano pobocza, oznakowanie pionowe i po- ziome oraz rowy. Wartość całego zadania po przetargu wy- niosła 445 554,07 zł w tym dofinansowanie w kwocie 222 777,00 zł. Wyremontowana droga Łomna - Bukowiec Otwarcie Miasteczka Ruchu Drogowego Dnia 20 czerwca 2017 roku oficjalnie otwarto Miasteczko Ruchu Drogowego, które usytuowane jest tuż obok Zespołu Szkół w Starym Wiśniczu. Podczas uroczy- stości obecni byli między innymi Marek Dworak - Dyrektor Małopolskiego Ośrodka Ruchu Drogowego w Krakowie, Wiesław Kądziołka - Zastępca Dyrektora Małopolskiego Ośrodka Ruchu Drogowego w Nowym Sączu, podinspektor Krzysztof Dymura - Zastępca Naczelnika Wydziału Ruchu Drogowego Komendy Wojewódzkiej Policji w Krakowie, Krzysztof Kołodziejczyk - Radny Powiatu Bocheńskiego, Małgorzata Więckowska - Burmistrz Nowego Wiśnicza, Radni Rady Miejskiej, ks. Ryszard Kołodziej - Dziekan deka- natu Lipnica oraz Sołtysi, Dyrektorzy szkół, przedstawiciele OSP, pracownicy Urzędu Miejskiego, nauczyciele i ucznio- wie. Po przemówieniach okolicznościowych nastąpiło uro- czyste przecięcie wstęgi oraz poświęcenie miasteczka przez księdza dziekana. Zgromadzeni obejrzeli *Odblaskowy po- kaz mody” w wykonaniu uczniów Zespołu Szkół w Starym Wiśniczu. Kolejnym punktem uroczystości był przejazd alejkami miasteczka uczniów z Mirosławem Chodurem - Przewodniczącym Rady Miejskiej na czele. Całość uświet- nił występ chóru *Love music” pod dyrekcją Lidii Łąckiej. Miasteczko Ruchu Drogowego w Starym Wiśniczu Całkowity koszt realizacji inwestycji wg kosztorysu po- wykonawczego wyniósł 550 759,18 zł z czego kwota 200 000,00 zł płatna ze środków Województwa Małopolskiego oraz kwota 350 759,18 zł płatna ze środków budżetu Gminy Nowy Wiśnicz. Ponadto po stronie Gminy w ramach inwe- stycji wystąpiły jeszcze koszty sporządzenia projektu bu- dowlanego w wysokości 14 000,00 zł oraz koszty nadzoru budowlanego i elektrycznego w wysokości 8 212,61 zł. Z obiektu można korzystać bezpłatnie, codziennie w godzinach 9.00 do 18.00. Termin grupowego korzystania z Miasteczka Ruchu Drogowego należy uzgadniać na ty- dzień przed planowanym terminem w sekretariacie Zespołu Szkół w Starym Wiśniczu pod numerem telefonu 14 61 292 09, od poniedziałku do piątku w godz. 8.00-13.00. Budowa skrzydła szkoły w Nowym Wiśniczu Szkoła w Nowym Wiśniczu - poddasze Zakończono kolejny etap budowy drugiego skrzyd- ła szkoły wraz ze stołówką szkolną w Nowym Wiśniczu. Zakres prac obejmował wykonanie instalacji wod- kan, in- stalacji centralnego ogrzewania, odgromowej, nagłośnienia, RTV, telefonicznej, dzwonkowej, alarmowej, teletechnicz- nej, oddymiania klatki schodowej, multimedialnej, moni- toringu (CCTV), oświetlenia w tym awaryjnego i ewakua- cyjnego, wykonanie i montaż tablic rozdzielczych, tynków wewnętrznych i wylewek, ocieplenia poddasza wraz z okła- dziną z płyt gipsowo — kartonowych. Obecnie rozpoczęto procedurę przetargową na rozbudowę kotłowni dla potrzeb budowanego skrzydła szkoły. Remont chodnika Zakończono prace remontowe chodnika na ul. Mickiewicza w Nowym Wiśniczu, które polegały na roz- biórce istniejącej nawierzchni z krawężnikami, ułożeniu nowych krawężników betonowych z obrzeżami oraz nowej nawierzchni z kostki betonowej. Prace obejmowały 331 mb chodnika LM PY R 6 aa LEE zek" well A kę AE JTENAA| . „NG Chodnik na ul. Mickiewicza Szatnia w Muchówce Ukończone zostały prace instalacyjne i wykończeniowe w budynku szatni przy boisku sportowym w Muchówce. Zakres robót obejmował między innymi montaż stolarki drzwiowej wewnętrznej, wykonanie tynków wewnętrz- nych ścian i stropów, podposadzkowej izolacji przeciw- wilgociowej i cieplnej, posadzek cementowych, obłożenie ścian i posadzek płytkami gresowymi, wykonanie instalacji elektrycznej w budynku oraz odcinka podziemnej instalacji elektrycznej wewnętrznej. Wiadomości Wiśnickie 11 Sukcesy Gminy w pozyskiwaniu funduszy zewnętrznych Dzięki podejmowanym w ostatnim czasie staraniom Gmina Nowy Wiśnicz uzyskała dofinansowanie na rea- lizację kilku projektów opiewających na znaczne kwoty. Zadania przyczynią się do poprawy jakości życia mieszkań- ców, dbałości o środowisko, zwiększą atrakcyjność regionu. Nasza gmina jako jedyna z Subregionu Krakowskiego Obszaru Metropolitalnego otrzymała dofinansowanie na dwa projekty złożone w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Małopolskiego „„Poddziałanie 4.3.2 Głęboka modernizacja energetyczna budynków uży- teczności publicznej. Projekty dotyczą Głębokiej moder- nizacji energetycznej budynków administracyjnych oraz ochrony zdrowia na terenie Gminy Nowy Wiśnicz, jak rów- nież Głębokiej modernizacji energetycznej budynków edu- kacji szkolnej na terenie gminy Nowy Wiśnicz. Uchwałą Zarządu Województwa Małopolskiego przyznano Gminie Nowy Wiśnicz dofinansowanie w łącznej w kwocie 2 870 856,72 zł. Termomodernizacji zostaną poddane następują- ce obiekty: budynek szkoły w Muchówce budynek szkoły w Połomiu Dużym budynek szkoły w Nowym Wiśniczu — ul. Kościelna „Stary” budynek szkoły w Królówce budynek szkoły w Starym Wiśniczu budynek Urzędu Miejskiego budynek przy ul. Rynek 16 w Nowym Wiśniczu (siedziba MOPS i ZUK) budynek Ośrodka Zdrowia w Nowym Wiśniczu budynek Ośrodka Zdrowia w Królówce W ramach termomodernizacji przewidziano wymianę Źródeł ciepła i możliwość zastosowania odnawialnych źró- deł energii, ocieplenie ścian i stropów, wymianę stolarki okiennej i drzwiowej. Dzięki temu w przyszłości utrzyma- nie wszystkich odnowionych obiektów będzie mniej kosz- towne. Zdecydowanie zyskają one na wartości estetycznej, a sposób ich ogrzewania będzie mniej uciążliwy dla Śro- dowiska naturalnego. W bieżącym roku planowane jest wykonanie termomodernizacji budynku szkoły w Połomiu Dużym oraz Ośrodka Zdrowia w Królówce. Zakończenie projektu zaplanowano na 2019 rok. Budowa sieci wodociągowej Gmina Nowy Wiśnicz pozyskała dofinansowanie w wy- sokości 1 644 258,00 zł na realizację zadania pn. „Budowa sieci wodociągowej w miejscowościach Stary Wiśnicz, Kobyle i Muchówka” dla operacji typu „Gospodarka wod- no - ściekowa” w ramach poddziałania „Wsparcie inwesty- cji związanych z tworzeniem, ulepszaniem lub rozbudową wszystkich rodzajów małej infrastruktury, w tym inwestycji w energię odnawialną i w oszczędzanie energii” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014- 2020. Wartość całego zadania wynosi 3 441 164,56 zł. Projekt realizowany będzie w II etapach, zakończenie zadania zaplanowano na grudzień 2018 rok.W ramach po- wyższego zadania zostanie wykonana: - sieć wodociągowa w miejscowości Stary Wiśnicz - 12 Wiadomości Wiśnickie Podgródek - sieć wodociągowa w miejscowości Stary Wiśnicz - w kierunku Podgródka - sieć wodociągowa w miejscowości Kobyle: od boiska sportowego do granicy z miejscowością Poręba Spytkowska- sieć wodociągowa w miejscowości Muchówka zasilanie sieci odociągowa idziana do reali zacji Śz4 Plan sieci wodociagowej w Starym Wiśniczu Dodatkowe środki na prace remontowo - konserwator- skie na cmentarzu wojennym w Leksandrowej W ramach Programu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego 2017 pn: Wspieranie opieki nad miejscami pa- mięci i trwałymi upamiętnieniami w kraju, Gmina Nowy Wiśnicz pozyskała dotację na prace remontowo-konserwa- torskie na cmentarzu wojennym w Leksandrowej. Kwota pozyskanego dofinansowania to 53 618,00 zł, a całkowity przewidywany koszt realizacji zadania to ok. 71 500,00 zł. Strategicznym celem programu jest wspieranie opieki nad miejscami pamięci i trwałymi upamiętnieniami, stanowią- cymi materialne świadectwo kluczowych wydarzeń z histo- rii Polski oraz wspieranie działań mających na celu trwałe "A. © SZEW upamiętnie- nie tych wy- darzeń. W ra- mach zadania planowane jest opracowa- nie programu prac konser- watorskich wykonanie prac remon- towo-konser- watorskich, montaż tablic granitowych, remont ogrodzenia, montaż drewnianych krzyży oraz oznakowanie miejsca pamięci., wykonanie prac remontowo-konserwatorskich, montaż tablic granitowych, remont ogrodzenia, montaż drewnianych krzyży oraz oznakowanie miejsca pamięci. Cmentarz wojenny w Leksandrowej Opracował: Zespół ds. Pozyskiwania Funduszy Zewnetrznych; Referat Inwestycji, Remontów i Utrzymania 1 MILION ZŁ DO PODZIAŁU W RAMACH BUDŻETU OBYWATELSKIEGO NA ROK 2018 Podczas majowej sesji Radni Rady Miejskiej w Nowym Wiśniczu podjęli uchwałę w sprawie budżetu obywatelskie- go na rok 2018. Przede wszystkim szerokie zainteresowa- nie wśród mieszkańców w latach ubiegłych skłoniło nas do kontynuowania budżetu partycypacyjnego w kolejnym roku. Poprzednie edycje pokazały, że społeczeństwo lokalne ak- tywnie angażuje się w proces decydowania o wydatkowaniu części środków z Budżetu Gminy Nowy Wiśnicz. Jest to już trzecia edycja budżetu partycypacyjnego w naszej gminie. Na realizację zadań w 2018 roku w ramach budżetu oby- watelskiego w Gminie Nowy Wiśnicz przeznaczono kwotę 1 000 000,00 zł, która podobnie jak w latach poprzednich została podzielona proporcjonalnie na poszczególne miej- scowości w przeliczeniu na ilość mieszkańców. Zgłaszanie projektów do budżetu obywatelskiego było możliwe przez cały czerwiec. W urzędzie zarejestrowano 34 wnioski, które obecnie poddawane są weryfikacji formalnej. Następnie w sierpniu zgodnie z harmonogramem odbędzie się weryfikacja merytoryczna i prezentacja zgłoszonych projektów. Ostateczna lista projektów dopuszczonych do głosowania będzie opublikowana 11 września br, a możli- wość głosowania na poszczególne projekty będzie możliwa w terminie od 13 do 29 września 2017 r. Ogłoszenie zadań do realizacji w 2018 roku zaplanowano na dzień 18 paź- dziernika 2017 r. Osiedle Nowy Wiśnicz — 197 200 zł* Sołectwo Chronów — 32 800 zł Sołectwo Kobyle — 96 600 zł Sołectwo Kopaliny — 40 000 zł Sołectwo Królówka - 155 400 zł* Sołectwo Leksandrowa — 59 800 zł Sołectwo Łomna — 37 800 zł Sołectwo Muchówka — 75 800 zł Sołectwo Olchawa — 47 400 zł Sołectwo Połom Duży — 43 400 zł Sołectwo Stary Wiśnicz — 171 800 zł* Sołectwo Wiśnicz Mały — 42 000 zł *wartość pojedynczego projektu nie może przekroczyć 70% wartości przeznaczonej kwoty na całe sołectwo (osiedle) Regina Wielgus NOWY WIŚNICZ W RZĄDOWYM PILOTAŻU MDOKUMENTÓW Nowy Wiśnicz jest jednym z czterech miast w Polsce, w którym od 11 maja 2017 testujemy jak działa dowód osobisty przez komórkę. W pilotażu Ministerstwa Cyfryzacji oprócz Nowego Wiśnicza biorą udział: Ełk, Koszalin i Łódź. Pilotaż w Nowym Wiśniczu ma sprawdzić jak mDokumenty działają w praktyce. mDokumenty to dzięki której obywatele mogą uzyskać ' dostęp do - swych dokumentów z. wykorzystaniem telefonu komórkowego (na dzień dzisiejszy jest to dowód osobisty). mDokumenty to - rozwiązanie opcjonalne i uzupełniające w stosunku do tradycyjnej formy dokumentów. W telefonie nie ma żadnych danych. Wszelkie dane pozostają "w rejestrach państwowych gdzie są pilnie strzeżone. Telefon komórkowy jest jedynie urządzeniem, na które przychodzi SMS z kodem weryfikacyjnym potrzebnym do skorzystania z mDokumentu, czyli dowodu przez komórkę. Aby skorzystać z mDokumentów trzeba najpierw aktywować tą usługę na portalu http://obywatel.gov.pl. Jest do tego potrzebny Profil Zaufany (eGO), który można potwierdzić w Urzędzie Miejskim w Nowym Wiśniczu. Jak korzystanie z mDokumentów wygląda w praktyce? usługa, W urzędzie informujemy, że korzystamy z mobilnej wersji dowodu osobistego i podajemy nasz numer PESEL lub numer telefonu. System wysyła nam wtedy SMS-a z kodem jednorazowym. Dopiero po jego podaniu urzędnikowi uzyska on dostęp do naszych danych, dzięki którym jest w stanie potwierdzić naszą tożsamość. Należy wiedzieć, że tradycyjne dokumenty nie znikną. mDokumenty to udogodnienie dla chętnych. Plastikowy dowód osobisty nadal będzie niezbędny, np. by przekroczyć granicę. W pilotażu zmDokumentów można korzystać w Urzędzie Miejskim w Nowym Wiśniczu w następujących lokalizacjach: Urząd Stanu Cywilnego, Ratusz Miejski, ul. Rynek 1,Dowody Osobiste Pok. nr 9, Punkt potwierdzania Profilu Zaufanego (eGO) ul. Rynek 38, Pok. nr 14, Sekretariat - Urząd Miejski w Nowym Wiśniczu ul. Rynek 38, Pok. nr I Więcej informacji dot. mDokumentów można uzyskać na stronie Urzędu Miejskiego w Nowym Wiśniczu pod adresem http://nowywisnicz.pl/dla-mieszkanca/mdokumenty/ oraz na stronie Ministerstwa Cyfryzacji https://obywatel.gov.pl/ dokumenty-i-dane-osobowe/mdokumenty. Michał Irzykowski Wiadomości Wiśnickie 13 ZAMEK W WIŚNICZU - WCZORAJ, DZIŚ, JUTRO Rozmowa z ekspertem Narodowego Instytutu Dziedzictwa Romanem Marcinkiem Historyk, specjalista od ochrony krajobrazu kulturowego i historii wojskowości; autor licznych publikacji z tego zakresu. Sercem związany z regionem — jego pradziadek Kazimierz Kaczmarczyk, historyk, wydawca źródeł, profesor Uniwersytetu Poznańskiego, urodził się w Starym Wiśniczu. Panie Romanie, Wawel, Malbork, Gniew, Golub Dobrzyń, Książ — mówiąc o najważniejszych zamkach w naszej historii, te nazwy wymieniamy jednym tchem. A jest ich oczywiście dużo więcej. Jak według Pana w tak doborowym towarzystwie wygląda pozycja zamku w Wiśniczu? Jakie było jego znaczenie kiedyś, a jakie jest dziś? Niemamowyoreprezentatywnym „zbiorze” warownych rezydencji, jeśli brakuje w nim Wiśnicza. To jeden z najpiękniejszych polskich ' zamków, Świadectwo historii i kultury, jasny punkt na cywilizacyjnej mapie XVI- czy XVII-wiecznej Europy. Doskonałym przykładem jest Erazm z Rotterdamu dedykujący swe prace Piotrowi Kmicie. W czasach Lubomirskich Wiśnicz stał się punktem odniesienia dla innych realizacji, a wieść o jego wspaniałości i bogactwie rozchodziła się szeroko. Na dodatek jest to zamek na wskroś małopolski, bez krzyżackich czy czesko- habsburskich korzeni. W przeszłości własność znaczących rodów, w XIX wieku smutny znak upadku kraju, po roku 1945 budowlany poligon, gdzie zbierała _ doświadczenia słynna w świecie „polska szkoła konserwacji zabytków”. Dziś znalazł się nieco w cieniu, na obrzeżach popularnych szlaków turystycznych, i wciąż czeka na ponowne odkrycie w skali ponadregionalnej. W czasie „potopu” szwedzkiego zamek poddał się Szwedom bez walki. Budzi to do dzisiaj kontrowersje, gdyż była to potężna twierdza, Świetnie zaopatrzona i z liczną załogą wojskową. Jedna z wersji, dlaczego podjęto taka decyzję, mówi, że w zamian za poddanie zamku uzyskano obietnicę jego oszczędzenia. Tymczasem w efekcie wojska szwedzkie ogołociły zamek z całego wyposażenia i zniszczyły zabudowania. Jak było naprawdę? Fot. Michał Borowski Zamek poddał się najeźdźcom niemal bez walki. Wespazjan Kochowski pisał: „do nadchodzących Szwedów obrońcy kilka razy strzelili z zamkowych armat, lecz dowiedziawszy się, że sam król szwedzki osobą swoją podstąpił, przestali strzelać; a król też posłał trębacza, żeby 14 Wiadomości Wiśnickie Zaćmienie księżyca nad zamkiem 7.08.2017 mu się poddali, obiecując onym całość i bezpieczeństwo”. Zamek były wtedy własnością Aleksandra Michała Lubomirskiego, ale ten uszedł przed zamorskim najeźdźcą aż na Spisz. Pozostawił niewielką załogę, której wartość bojowa nie przerażała Szwedów. Zdaniem historyków, sam Lubomirski zalecił honorową kapitulację zamiast twardej obrony, zwłaszcza że atakujący zajęli porzucony klasztor, skąd mogli skutecznie razić zamkowe budowle i fortyfikacje. Zamek został obsadzony szwedzką załogą, a Karol X Gustaw skupił się na oblężeniu Krakowa. By wzmocnić swe siły, nakazał wywiezienie z Wiśnicza broni. Do tego łupu miał prawo zgodnie z kodeksem wojennym. Być może wtedy w rozlewisku Leksandrówki zapadła się jedna z armat, odnaleziona kilka lat temu. Pewien problem stanowi ocena skali rabunku wyposażenia zamku. Król szwedzki dał słowo, że Wiśnicz nie poniesie szkody, zdrugiej strony znana jest skłonność jego podkomendnych do złodziejstwa. Karmelitański klasztor okradziono i sprofanowano — to wiemy. Jednak skala grabieży w rezydencji jest problematyczna. Pisano wprawdzie wielokrotnie o 150 wozach wypełnionych skarbami, jednak zawartość inwentarza zamku sporządzonego w roku 1661 nakazuje chwilę zastanowienia. Szwedzi opuścili Wiśnicz jesienią 1656, a w Rejestrze rzeczy po Szwedach i ucieczkach zostających spisanym w roku 1661 dnia 1 grudnia na Wiśniczu wymieniono kolekcję obrazów (m.in. dzieła Tycjana, Paola Veronese, Guido Reniego, kilka płócien Ribery), galerię portretów rodowych i konterfektów władców europejskich, obicia i kobierce, orientalne namioty; stoliki i szkatuły z hebanu, szyldkretu i bursztynu, weneckie zwierciadła i zegary, mnóstwo naczyń złotych i srebrnych, kosztowne rzędy, ozdobną broń, niezliczone klejnoty. Możemy przyjąć, że część skarbów Lubomirski zabrał z sobą, uciekając za Karpaty, ale przecież nie wszystko. Może na wspomnianych 150 wozach wywożono po prostu żywność, broń, proch, amunicję i wyposażenie wiśnickiej ludwisarni. Gdzie się wobec to wszystko podziało? Najpewniej wiśnickie ruchomości „rozeszły” się z czasem między inne rody jako wiana, spadki, zastawy. A sam inwentarz jest bezcennym dokumentem historycznym, świadczącym o wyjątkowej artystycznej kulturze i bogactwie Lubomirskich. Na początku XIX wieku zamek zaczął podupadać, a w roku 1831 uległ pożarowi i został ostatecznie opuszczony. O ile udało się mu przywrócić dawny wygląd, o tyle nigdy jego wnętrza nie odzyskały już wyposażenia z czasów świetności. Z Pana punktu widzenia — historyka posiadającego olbrzymie doświadczenie z zabytkami — na co powinno położyć się szczególny nacisk w planowaniu przyszłości wiśnickiego zamku, jego roli i miejsca jako atrakcji na turystycznej mapie Polski? O schyłku świetności musimy mówić już w wieku XVIII, kiedy kolejni właściciele stracili zainteresowanie utrzymywaniem Wiśnicza. Centrum polityczne kraju odsunęło się od Krakowa, zamek znalazł się na peryferiach Życia politycznego. Podzielił los wielu rezydencji, które utraciły swą dawną pozycję, zostały stopniowo ogołocone z cennego wystroju i wyposażenia. Dobra pozwalające na finansowanie dworu i samego zamku wykruszyły się; część drogą spadków przeszła w ręce innych, część została sprzedana lub później odcięta rozbiorowymi granicami. Destrukcja wnętrz była nieunikniona i nieodwracalna. Recepta na przyszłość wydaje się prosta — ostateczne zakończenie przeciągającego się sporu własnościowego, zapewnienie stabilnych Źródeł finansowania, dokończenie przerwanego przed laty remontu. To wyzwania trudne. Bardzo trudne. Na razie pozostaje raczej polityka małych kroków, codziennej dbałości o zamek, budowanie prestiżu. Samorząd wiśnicki złożył wniosek o uznanie zamku, dawnego klasztoru i barokowego w układzie miasta za Pomnik Historii. To ruch w dobrym kierunku, próba podkreślenia nadzwyczajnej rangi zespołu, rozpropagowania go, zainteresowania szerszej rzeszy ludzi czymś mniej znanym. Wiśnicz nie wygra w bezpośredniej konfrontacji z Wawelem, kopalnia bocheńska z Wieliczką, drewniany kościół św. Leonarda w Lipnicy z podhalańskim Dębnem. Ale „skonfederowanie” tych trzech miejsc plus przepiękne krajobrazy to już oferta turystyczna z wysokiej półki. Najnowszą atrakcją na wiśnickim zamku jest Bastion VR, który działa już od ponad trzech miesięcy i uzyskuje bardzo pochlebne recenzje. W naszym przypadku technologia VR pozwala turystom na oglądanie wnętrz zamku w scenerii XVII wieku, w sposób bardzo realistyczny. Czy według Pana jest to dobry pomysł na pokazywanie historii? Czy multimedia mogą zastąpić tradycyjne ekspozycje, zwłaszcza tam gdzie jak na wiśnickim zamku są one niemożliwe do odtworzenia? Klasyczne muzeum wnętrz — jak Wilanów, Łańcut czy Kozłówka — w Wiśniczu raczej nie powstanie. Ale moim zdaniem jest inna droga. Wielką popularnością cieszą się obecnie placówki łączące funkcję muzealną i prezentacyjno-dydaktyczną. Pierwsze było Muzeum Powstania Warszawskiego, potem krakowska Fabryka Schindlera, dziś głośno o warszawskim Muzeum Żydów Polskich i gdańskim Muzeum II Wojny Światowej. Wydaje mi się, że Wiśnicz to idealne miejsce dla Muzeum Sarmatyzmu, wszechstronnego pokazania historii, kultury i obyczaju od schyłku XVI wieku do czasów panowania Jana III Sobieskiego, okresu mocarstwowej pozycji Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Puste wnętrza wiśnickie wręcz zachęcają do ich nowoczesnej aranżacji. A Bastion VR wydaje się krokiem w dobrym kierunku, snuciem historycznej narracji w nowoczesnej formie, w miejscu, które jeszcze do niedawna przygnębiało pustką. Jest Pan jednym ze współautorów koncepcji utworzenia Parku 400-lecia u podnóża zamku. Ma w nim znaleźć się m.in. park miniatur zamków, do którego zaproponowali Państwo zamki: Nieśwież, Krzyżtopór, Wiśnicz, Łańcut, Stara Lubowla, Brzeżany, Olesko, Podhorce. Skąd taki wybór? Jak wspomniałem, Wiśnicz jest zaliczany do najciekawszych rezydencji historycznych. Chcemy jednak, by zestawiono go z innymi świetnymi zamkami XVI-XVII wieku, dziedzictwem najmożniejszych rodów Rzeczypospolitej. Radziwiłłów (Nieśwież), Koniecpolskich (Podhorce), Sobieskich i Żółkiewskich (Olesko), Ossolińskich (Krzyżtopór w Ujeździe). Chcemy uzmysłowić ludziom odpoczywającym w parku, że Lubomirscy byli właścicielami zamku w Łańcucie, rezydowali — jako starostowie spiscy — w Starej Lubowli. Będzie można porównać skalę obronnych siedzib, narysy bastionów, kształt budowli. Wybrane obiekty są dziś oddzielone granicami: leżą w Polsce, na Ukrainie, Białorusi i Słowacji, ale wszystkie razem świadczą o historycznym kształcie dawnej Rzeczypospolitej — ogromnego kraju, w którym prawo i poczucie wspólnoty łączyło ludzi różnych narodowości i wyznań. Panie Romanie, bardzo dziękuję za czas poświęcony na rozmowę i proszę o dalsze wspieranie Nowego Wiśnicza swoją wiedzą i doświadczeniem. Panorama z zamkiem fot. Michał Borowski WIŚNICZ NA AUSTRIACKIEJ MAPIE MIEGA W 2014 r. na rynku księgarskim pojawił się drugi tom długo oczekiwanego wydawnictwa pt. „Galicja na józefińskiej mapie topograficznej 1779-1783”, będącego owocem wieloletniego projektu digitalizacji tzw. mapy Miega. Obejmuje ona również tereny dzisiejszego powiatu bo- cheńskiego. Niezwykła wartość historyczna tej mapy po- lega zarówno na dokładnym, wielkoskalowym (1: 28 800) odwzorowaniu terenu wraz ze szczegółowym przedstawie- niem elementów krajobrazu, jak i odręcznym komentarzu opisującym warunki panujące w terenie. Jeśli do tego doda- my, że sama mapa jest również dostępna on-line w serwisie Historyczne Mapy Imperium Habsburgów (www.empire. eu), to otrzymamy fascynującą możliwość spojrzenia na Wiśnicz i okolice sprzed ponad 240 lat! Co właściwie zaznaczono na tej wyjątkowej mapie? Mapa oddaje rzeźbę terenu, uwzględniając góry, wznie- sienia, krawędzie dolin rzecznych, strome i łagodne brzegi rzek, wysokie brzegi akwenów, dolinki strumyków, wąwo- zy, jary, wszelkiego rodzaju pagórki, wały, groble, wydmy. Pokazuje elementy hydrografii, takie jak: rzeki, strumienie, starorzecza, wyspy rzeczne, jeziora i stawy, bagna, a także pola uprawne i łąki (z rozróżnieniem na porośnięte krza- kami i podmokłe) oraz lasy. Prezentuje sieć drożną (trak- ty i drogi pocztowe, kołowe, drogi polne i leśne, przejścia przez bagna, ścieżki piesze i do jazdy wierzchem, mosty murowane i drewniane, brody i przewozy), sieć osadniczą (zabudowa, ulice, obwarowania miejskie, świątynie, ratu- sze, zagrody wiejskie, dwory, folwarki), uwzględnia zamki i fortece, urządzenia gospodarcze (młyny, tartaki, kopalnie soli, szyby), karczmy i zajazdy, krzyże i kapliczki przydroż- ne, obficie rejestruje nazewnictwo (osad i przysiółków, rzek i strumieni, szczytów etc.). Wiele nazw jest zresztą znie- TP J A Ę g 7 , j! lk : Ą MJ 5 pz? | r JĄ kształconych, bo oficerowie austriaccy, nie nawykli do pol- skiej mowy, często je przekręcali i zapisywali tak jak słyszą. Opisy, stanowiące tekstowy komentarz do treści graficz- nych zawartych na arkuszach mapy, przynoszą dodatkowe informacje: dają charakterystyki poszczególnych miejsco- wości, ich położenia, warunki obronne, wymieniają „solid- ne”, czyli murowane budynki (zwykle kościoły, klasztory, zamki, pałace i fortyfikacje), oceniają możliwości kwaterun- kowe, omawiają stan i rodzaj szaty leśnej oraz łąk, pastwisk i bagien, sytuację hydrograficzną, dostęp do źródeł wody pitnej, przedstawiają stan dróg i przepraw w różnych wa- runkach meteorologicznych, ich przejezdność, wymieniają góry i wzniesienia, zwłaszcza te dominujące, mogące służyć za punkty obserwacyjne bądź orientacyjne, określają cechy miejscowego pejzażu. Niekiedy dodają uwagi zawierające wskazówki o możliwościach wykorzystania lokalnych wa- runków terenowych w działaniach taktycznych. Wyjątkowość mapy Miega to nie tylko jej precyzyjność, ale czas powstania dosłownie kilka lat po I rozbiorze Polski. Umożliwia ona zrekonstruowanie krajobrazu społeczno- -gospodarczego naszych ziem pod koniec okresu staropol- skiego, a więc jeszcze w czasach wolnej Rzeczpospolitej. Pojawiają się jednak nowe obiekty i drogi wybudowane już przez zaborców austriackich. Można powiedzieć, że stary świat Polski szlacheckiej ustępuje powoli porządkom narzu- conym przez austriackiego zaborcę. A jak na tej mapie prezentuje się Nowy Wiśnicz i jego okolice? Bez trudu odnajdujemy zabudowę miasta z ryn- kiem i ratuszem oraz kościołem parafialnym otoczonym mu- rem. Naszą uwagę zwracają trzy duże stawy w sąsiedztwie Leksandrówki i położone przy nich młyny. Pięknie odwzo- rowano zamek Lubomirskich i otaczające go fortyfikacje bastionowe. Dodatkowo zamek od strony wschodniej i połu- NEW USA M, ACZ 5 R 88 va , u OSA z ; dniowej otoczony był fortyfikacjami ziemnymi. Oczywiście tak wielka budowla obronna nie mogła ujść uwagi ofice- ra, który zauważył, że zamek po niewielkich ulepszeniach może służyć, jako stanowisko obronne dla batalionu, przy czym załogę można umieścić zarówno w znajdujących się w murze kazamatach jak i w samym zamku. Słabą stroną warowni było jej położenie poniżej ufortyfikowanego klasz- toru, który również otoczono dodatkowo wałami ziemnymi na zarysie prostokąta. Zupełnie natomiast nieznanym dla nas obiektem była rosyjska reduta obronna położona na kulminacji wzgó- rza, powyżej klasztoru, wyraźnie zaznaczona na mapie i w opisie. Skąd się wzięła w Wiśniczu rosyjska fortyfika- cja ziemna i dodatkowe obwarowania klasztoru i zamku? Prawdopodobnie pochodziły z czasów konfederacji barskiej (1768-1772) i miały wspomagać obronę rosyjską przed ata- kiem konfederatów. Jak słusznie zauważał austriacki autor opisu tych miejsc: „gdyby obsadzić wszystkie wymienione miejsca, włącznie ze wzgórzem gdzie stoją chałupy, które są najwyższym znajdującym się tu punktem, cała okolica może być chroniona przed wypadami nieprzyjaciela”. Mapa wyraźnie pokazuje wiśnicką sieć drożną złożoną z czterech głównych dróg do Bochni, Starego Wiśnicza, Lipnicy Murowanej i Królówki. Przy tej ostatniej położony był cmentarz żydowski, a do Lipnicy biegł trakt grzbietem wzgórza zamkowego i klasztornego przez Łomną. Obecna droga przez Leksandrową jeszcze wtedy nie istniała. Z kolei główna droga do Bochni wychodziła z północno-zachodnie- go narożnika i biegła tak jak dziś ulica Bocheńska w stronę Kopalin. Poniżej Kopalin droga skręcała w centrum Kurowa i dalej na północ starym traktem handlowym dochodziła do Bochni. Tak jak i w Bochni, również i drogi w okolicy Nowego Wiśnicza były w opłakanym stanie, a przy każdej odnotowano liczne głębocznice i dziury, które paraliżowały ruch ciężkich wozów, zwłaszcza po deszczach. 20.4471, 89.8941 77 A L Przy skrzyżowaniach dróg widać na mapie sporo krzyży. Jeden z takich krzyży widoczny jest na obecnych Miejskich Polach. Kto wie, czy nie upamiętniał on miejsca odkrytego niedawno średniowiecznego cmentarza? W Wiśniczu Starym zaznaczono kościół parafialny św. Wojciecha i kilka mniejszych stawów w jego sąsiedztwie. Oficer opisujący teren wsi i dolinę Leksandrówki, zauwa- żył, że „można tu jeszcze znaleźć stare groble, które gdyby chcieć je naprawić, można by zalać dolinę i zamknąć drogę do Wojnicza”. W sąsiednim Kobylu uwagę zwracał ogrom- ny staw i potok z młynem. Na koniec warto zauważyć, że znajdziemy zaznaczo- ne na mapie Miega ważne obiekty, których dziś już w tym miejscu nie zobaczymy. Na terenie wielu podbocheńskich wsi kartografowie oznaczyli drewniane kościoły, zazwyczaj parafialne, które wskutek różnych burz dziejowych zniknęły z wiejskiego krajobrazu. I tak na przykład nie ma już stare- go kościoła parafialnego pw. Św. Marcina w Olchawie, któ- ry istniał jeszcze w XIX stuleciu, do czasu całkowitego włą- czenia tej wsi do parafii w Nowym Wiśniczu. Szczęśliwie zachował się do naszych czasów drewniany kościółek pw. Jakuba Apostoła z Królówki, który jednak przeniesio- no i zrekonstruowano w Rozdzielu w 1986 r. Co ciekawe — przy opisie Królówki, oprócz kościoła, wymieniony jest dwukrotnie zamek. Żadne źródła historyczne nie wspomi- nają o takim obiekcie we wsi. Być może austriacki kartograf nieco z przesadą nazwał tak murowany dwór, podobnie jak to miało miejsce w położonym kilkanaście kilometrów dalej Sobolowie. Janusz Paprota W artykule wykorzystano: Galicja na józefińskiej mapie topograficznej 1779-1783, Tom2, Część A, red. W. Bukowski, B. Dybaś, Z. Noga, Kraków 2013; Serwis internetowy Historical Map of the Habsburg Empire — www.ma- pire.eu U Wiadomości Wiśnickie 17 70 LAT LICEUM PLASTYCZNEGO W czerwcowy piątek i sobotę (2 — 3 czerwca) do Wiśnicza wróciła liczna grupa „Wiśniczan z wyboru”, by odwiedzić swoją dawną szkołę. Powodem były obcho- dy Jubileuszu 70-lecia Liceum Plastycznego. Pamiętać należy, że swe istnienie szkoła zawdzięcza grupie osób z wiśnickiego i bocheńskiego środowiska, któ- re wystąpiły z pomysłem stworzenia w Wiśniczu szkoły plastycznej. Jedną z głównych postaci tego komitetu był Stanisław Fischer, którego osobę przypomina odsłonięty w dniu Jubileuszu 50-lecia szkoły (1997 rok) pomnik autor- stwa Czesława Dźwigaja. Pierwszy dzwonek w Wiśnickim Plastyku zabrzmiał w niedzielę o godzinie 10.00., 21 wrześ- nia 1947 roku. Pierwsze pół roku szkoła jako Publiczne Liceum Technik Plastycznych funkcjonowała dzięki wspar- ciu finansowemu Komitetu Obywatelskiego Liceum Technik Plastycznych oraz starosty bocheńskiego. Zorganizowano szereg imprez, z których dochód był przeznaczony na po- trzeby szkoły. Od 1948 roku szkoła stała się Państwowym Liceum Technik Plastycznych. Siedzibą Plastyka został budynek sądu, wzniesiony przez Hipolita Ślewińskiego (oddany do użytku w marcu 1912 r.) Z czasem pracownie warsztatowe zajęły również budynek dawnego aresztu. W 1995 roku w wyniku starań ówczes- nego dyrektora Jana Święcha zespół historycznych budyn- ków dawnego sądu decyzją Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków został wpisany do Rejestru Zabytków. W kolejnych latach do ceramiki i tkaniny dołączyła nowa specjalizacja, dziś funkcjonującą pod nazwą renowacja ele- mentów architektury (1975) oraz od 2013 roku fotografia artystyczna. W 1976 roku nastąpiła zmiana nazwy szkoły na Państwowe Liceum Sztuk Plastycznych (PLSP). W dwa lata później, z okazji jubileuszu 30-lecia Liceum, patronem został Jan Matejko. W 2002 roku, w wyniku reformy oświa- towej Wiśnicki Plastyk stał się szkołą czteroletnią i zaczął funkcjonować pod nazwą Liceum Plastyczne. Oficjalne uroczystości jubileuszu 70-lecia wiśnickiego „Plastyka”, objęte honorowym patronatem Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego odbyły się 2 czerwca 2017 roku. Uroczystą galę poprzedziła msza święta oraz złożenie kwiatów na grobach zmarłych nauczycieli spoczy wających na wiśnickim i bocheńskich cmentarzach. = Em_2 428 Lidia Skrzyniarz, Jolanta Chliszcz, Elżbieta Kucybała 18 Wiadomości Wiśnickie Dyrektor Elżbieta Kucybała powitała przybyłych ponad dwustu absolwentów, emerytowanych i obecnych nauczy- cieli, uczniów i pracowników szkoły oraz wielu znakomi- tych gości. W czasie gali, której oprawę muzyczną zapew- niła orkiestra Zespołu Szkół Muzycznych w Bochni, przy- pomniano najważniejsze wydażenia z historii szkoły oraz wręczono liczne odznaczenia i nagrody. Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego, z oka- zji jubileuszu szkoły przyznał medal ZASŁUŻONY DLA KULTURY POLSKIEJ nauczycielom: wicedyrektor ds. artystycznych Barbarze Szocie-Rekieć, Mirosławowi Rekieciowi, Wojciechowi Hyżemu, Robertowi Dudkowi, Włodzimierzowi Dominiakowi i Henrykowi Kopańczykowi. Odznaczenia, w imieniu Ministra wręczyła pani Lidia Skrzyniarz, dyrektor Departamentu Szkolnictwa Artystycznego i Edukacji Kulturalnej przy Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Pani Skrzyniarz wrę- czyłarównież Nagrodę Ministra KIDN, którą otrzymała Ewa Dominiak. Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego skierował na ręce dyrektora Jana Święcha list gratulacyjny, z podziękowaniami za wieloletni wysiłek i wkład w rozwój infrastruktury szkoły oraz dbałość o jej poziom artystyczny. Wszyscy obecni przyjęli ten fakt owacjami na stojąco. Dyrektor Centrum Edukacji Artystycznej również przy- znał nagrody. Pani Jolanta Chliszcz, wizytator CEA wręczy- ła Nagrodę I stopnia dyrektor Elżbiecie Kucybale i Ewie Doniec, a Nagrodę II stopnia Barbarze Trylińskiej i Anecie Heliasz-Borowieckiej. Nagrodę oraz list gratulacyjny, z rak dyrektor Elżbiety Kucybały otrzymali również pracowni- cy szkoły: pani Aleksandra Nowak i pan Marcin Kierepka. Były również kwiaty i gorące oklaski dla emerytowanych nauczycieli: Jana i Barbary Święch, Marii Ślusarz, Zofii Krawczyk, Zofii Tabaszewskiej, Maryli Pieniek, Anny Syskiej, Eugeniusza Molskiego, Mieczysława Tworzydły i Henryka Wnęka. W swoich wystąpieniach zaproszeni goście, przedstawi- ciele władz samorządowych oraz instytucji kultury podkre- ślali jak istotną rolę w rozwóju kulturalny regionu ogrywał na przestrzeni lat wiśnicki „Plastyk” oraz doceniali rolę ko- lejnych pokoleń uczniów i nauczycieli, którzy stworzyli jego fenomen.W drugiej część gali obecni uczniowie dedykowali Jan Święch , Barbara Szota - Rekieć Elżbieta Kucybała odbiera odznaczenie Bene Meritus dla Powiatu Bocheńskiego gościom program wokalno-taneczny, w ramach którego na sali zabrzmiały znane przeboje (Dwudziestolatki, Pokolenie, Radość najpiękniejszych lat, Dni, których jeszcze nie zna- my oraz, z tekstem dostosowanym do realiów szkoły Jak nie my to kto). Dynamiczna etiuda taneczna była opowieścią o zajęciach plastycznych i specjalizacjach. Finałem zaś pio- senka w wykonaniu Pauliny Bisztygi, która jako uczennica wystąpiła także w programie artystycznym z okazji 50-lecia szkoły. Potem nastąpił czas powitań i uścisków po latach, wspólnych zdjęć, spotkań z nauczycielami, wspomnień i opowieści o sobie. Wędrowano po szkolnych korytarzach i pracowniach, oglądano prezentowane w nich prace, zwie- dzano galerię Stara Kotłownia. Po południu nastąpiło ofi- cjalne otwarcie ekspozycji na Zamku Lubomirskich 70 lat Wiśnickiego Plastyka — ostatnia dekada, którą będzie można oglądać do 22 października. No a wieczorem w restauracji Panorama miał miejsce bal absolwentów oraz liczne bar- dziej kameralne spotkania. W słoneczną sobotę absolwenci powrócili w mury szkoły, Zadjęcie grupowe - są ci zdyscyplinowani, pozostali gdzieś w tle Paulina Bisztyga, Piotr Szyc również ci, którym obowiązki nie pozwoliły uczestniczyć w piątkowych uroczystościach, by dalej zwiedzać, wspomi- nać i snuć plany na przyszłość. Również 2 czerwca decyzją Kapituły wiśnicki „Plastyk” uhonorowany został wyróżnieniem Bene Meritus dla Powiatu Bocheńskiego. Wręczenie tego zaszczytnego wy- różnienia miało miejsce w trakcie uroczystej gali w Sali Rycerskiej wiśnickiego Zamku Kmitów i Lubomirskich, w obecności licznie zgromadzonych przedstawicieli władz samorządowych oraz poprzednio wyróżnionych. Z rąk członków Kapituły: Bernadetty Gąsiorek, Leopolda Grabowskiego oraz Jerzego Łacnego wyróżnienie odebrała dyrektor Elżbieta Kucybała. Odznaczenie to honoruje osoby i instytucje, które w sposób szczególny przyczynił się zna- cząco do rozwoju i promocji Powiatu Bocheńskiego. Pamiątką tych dni są liczne zdjęcia oraz impresja filmo- wa „7/0 lecie Wiśnickiego Plastyka” (możliwa do obejrzenia na stronie www.wisnickiplastyk.pl w zakładce YouTube). Barbara Szota-Rekieć Wiadomości Wiśnickie 19 PEMA - DJ Z WIŚNICZA W programie czerwcowych Dni Wiśnicza wystąpił również DJ z Wiśnicza. Jego swoisty debiut przed własną publicznością został owacyjnie przyjęty. Poniżej przed- stawiamy rozmowę z PEMA! - Przemkiem Nowakiem. Jak zaczęła się Twoja przygoda z muzyką? Zaczęła się ona bardzo dawno. Można powiedzieć, że od lat dziecięcych wiedziałem, że muzyka będzie towarzyszyła mi przez całe życie. Już w czasach przedszkolnych, pod- czas różnych przedstawień odgrywałem główne rolę i w ten sposób odkryłem w sobie duszę artysty. Natomiast przygo- da z DJ-ką rozpoczęła się, kiedy chodziłem do gimnazjum. Na początku grałem na imprezach szkolnych, podobnie jak wielu artystów, którzy dzisiaj są popularni. Czerpałeś od kogoś inspirację? Wszystko rozpoczęło się od pierwszego kontaktu z pol- ską muzyką dance, przez kolej- ne lata ulubione style muzyczne oczywiście zmieniały się. Z, bie- giem czasu moje zainteresowa- nie przerodziło się w tak ogrom- ną pasję i rozwinęło się w sposób, którego nawet nie oczekiwałem. Czy praca DJ-a jest łatwa? Myślę, że wielu ludzi odbie- ra moją pracę, jako coś bardzo przyjemnego, ponieważ uwa- żają, że DJ przyjeżdża tylko na imprezę, włącza playlistę i na tym kończy się jego praca. Trochę boli mnie taka opinia, po- nieważ nie jest to tak kolorowe jak myślą ludzie. Praca ta wią- żę się z dużą ilością poświęceń, życiem na walizkach, ciągłymi wyjazdami, nocnym trybem Ży- cia. Według mnie, żeby w ogóle nazwać się DJ-em, trzeba mieć podstawowe pojęcie o muzyce i jej historii, o budowie utworu, o wielu technicznych aspektach grania. Poza tym trzeba nabyć mnóstwo doświadczenia. Bardzo przydatne jest także uczenie się na własnych błędach. Może być tak, że w domu gra się super „sety”, natomiast na im- prezie, wśród publiczności okaże się, że popełniliśmy masę błędów. Dla mnie bardzo ważna jest myśl, że jeżeli robi się coś z prawdziwej pasji, to ta praca będzie zabawą i dzięki temu człowiek nauczy się wielu innych, wartościowych rze- czy. Podsumowując, jest to bardzo ciężka praca, ale dzięki pokorze i dążeniu do wyznaczonych celów można osiągnąć to, o czym się marzy. Ciężko jest dzisiaj wypromować się w Polsce jako DJ? I ciężko i łatwo. Porównuje to do swoich początków, kiedy nie było internetu, w którym obecnie można znaleźć praktycznie wszystko i wypromować swoją osobę. Ja takiej możliwości nie miałem, ale przez to konkurencja była także mniejsza, nie było też mody na DJ-kę. Dzisiaj, żeby się wy- 20 Wiadomości Wiśnickie Występ na Dniach Wiśnicza 10 czerwca 2017r. promować jako DJ, samo granie już nie wystarczy. Jeśli się ma charyzmę, pomysł na siebie i tworzy się świetną muzykę, to jest o wiele łatwiej. Trzeba mieć naprawdę bardzo dobry warsztat, żeby wyróżnić się na polskiej scenie muzycznej. Jak wygląda praca DJ-a „od kuchni”? Musimy rozgraniczyć granie w klubach od imprez za- mkniętych typu firmówki, bankiety itp. Jeśli chodzi o granie w klubach, to sprzęt zapewnia organizator imprezy i naszym zadaniem jest przygotować się jak najlepiej do występu: np. ułożyć tematyczne playlisty zawierające odpowied- nie utwory, często dostosowane do miejsca, publiczności. Obecnie muzyka w formacie cyfrowym stwarza przed nami nieograniczone możliwości. Jak szlifujesz swój warsztat muzyczny? Przez lata moja technika osiągnęła poziom, który bar- dzo mnie zadowala - jednak cały czas chcę się rozwijać. Bardziej koncentruje się na przygotowaniu pod względem muzycznym do danej imprezy. Technikę szlifuję głównie przed różnymi mistrzo- stwami dla dj'ów. Spełniam się także w roli prezentera/konferan- sjera. Wspomniałeś o mistrzostwach, co udało Ci się do tej pory osiąg- nąć? Rok 2016 był jednym z najbar- dziej udanych i owocnych w suk- cesy w mojej karierze. Rok roz- poczołem od tytułu drugiego wi- cemistrza Polski Zimowej Edycji Mistrzostw Polski DJ-ów, kolej- nym sukcesem było I miejsce na zawodach organizowanych przez wytwórnię Xoni Records, gdzie mimo niezadowolenia z elimina- cji udało mi się dostać do finału, jak widać ze świetnym skutkiem, | a obfity w sukcesy rok zwieńczy- łem tytułem Plażowego Mistrza Polski DJ-ów. W najbliższym cza- sie czeka mnie turniej DJ'ski województwa śląskiego - trzy- majcie kciuki za dobry wynik! Z, jakiej rzeczy jesteś najbardziej dumny w swojej ka- rierze? Na pewno bardzo wartościowe są dla mnie tytuły na Mistrzostwach Polski . Bardzo zadowolony jestem także z wygrania DjJ-skiej Ligi Mistrzów (pierwsza europej- ska edycja takiego formatu zmagań organizowana właśnie w Polsce - kluby Energy 2000 oraz Moderna). Ale najbar- dziej jestem dumny z tego, że udaje mi się w życiu robić to co kocham i jest to zarazem moją pracą i sposobem na siebie. Czy pomimo tylu osiągnięć masz jeszcze jakieś marzenia i plany związane z karierą DJ-a? Oczywiście, marzenia cały czas są i wciąż podnoszę so- bie poprzeczkę coraz wyżej. Zdobyłem dużo tytułów i teraz chciałbym się skupić na rozwoju swojego nowego projek- tu klubowego. Jest to dwuosobowy projekt, który będzie łączył siły DJ-a oraz producenta. Na razie projekt owiany jest tajemnicą, ale wierzę, że okaże się on dużym sukcesem i moje marzenie jest właśnie z nim związane. Chciałbym dzięki temu wejść do tzw. „„mainstreamu” — czyli radia i te- lewizji. Czas pokaże jak będzie. Lubisz kontakt z publicznością? Tak naprawdę kocham to, czuje się w tym jak "ryba w wodzie". Jest to dla mnie coś naturalnego, bo przez kon- takt z publicznością mogę przekazać swoją muzykę i dobrą energię. Daje mi to pozytywnego kopa do działania. Jesteś zaangażowany także w działalność charytatywną na rzecz dzieci z Domu Dziecka. Opowiedz o tym przed- sięwzięciu. Całą inicjatywę rozpocząłem wspólnie z koleżanką, która jest właścicielką salonu fryzjerskie- go „Lili” w Nowym Wiśniczu. Razem opracowaliśmy pomysł współpracy z Domem Dziecka w Bochni. Robimy fajne rzeczy dla dzieciaków, ja gram dla nich muzykę, koleżanka z salonu fryzjerskiego oferuje darmowe usługi strzyżenia, właścicielka lokalu „Ambrozja” oraz firmy "Fantazja" fundują także atrakcje ze swojej strony (odpowiednio gorące posiłki i napoje oraz cze- koladowe fontanny). Projekt roz- poczęliśmy na przełomie maja i czerwca. Muszę powiedzieć, że niesamowicie nakręca nas to do działania, możemy dać coś od siebie dla tych dzieciaków i choć na chwilę spowodować, że nie będą myślały o swoich codzien- nych problemach i smutkach. Widzieć uśmiech na twarzach tych dzieci to coś bezcennego. Masz jakiegoś idola wśród DJ- pJ'ów Rewal 2016 ów? Na samym początku swojej przygody z muzyką mia- łem osoby, na których się wzorowałem, byli to w tamtych czasach polscy artyści sceny klubowej. Teraz staram się podpatrywać postacie "z Zachodu", gdyż oni wyznaczają światowe trendy. Staram się jednak nie kopiować żadne- go stylu, tylko skupiam się na tworzeniu swojego image. Najważniejsze to być sobą i mieć pomysł na siebie. Jest to zasada, która sprawdza się nie tylko w muzyce, ale i w życiu. Grasz muzykę klubową, elektroniczną. Czy jest to jedy- ny gatunek muzyki, który lubisz? Taki rodzaj muzyki zawsze był tym, który czuję w naj- większym stopniu. Od kilku lat prowadzę też firmę "Most Wanted party!", która obsługuje różnego typu imprezy, na których wraz ze współpracownikami gramy też inne rodza- Nagroda: Mistrz Polski XXI Plażowych Mistrzostw Polskich je muzyki. Są to imprezy zamknięte (np. firmówki, bankie- ty, wesela, studniówki, zabawy i animacje dla dzieci) na których gra się muzykę stricte dla publiczności. Często są to ciekawe połączenia DJ'a z muzykami na żywo (wokal, saksofon, skrzypce itp.). Muzyka klubowa zawsze będzie jednak dla mnie numerem jeden. Można powiedzieć, że kolebką DJ-ów jest Holandia. Jakbyś porównał tamtejszy rynek muzyczny z tym, któ- ry mamy w Polsce. Holandia jest krajem, gdzie muzyka klubowa jest obec- na w prawie każdym miejscu. U nas jest trochę inaczej, ale zmienia się to na lepsze. Chciałbym też zauważyć pewną różnicę w podejściu samych artystów do siebie nawzajem. W Holandii wspierają się oni nawzajem, a w Polsce niestety jest to jeszcze na innym poziomie. Wszystko idzie jednak w dobrym kierunku. Przenieśmy się z Holandii na nasz wiśnicki teren, w czerwcu miałeś okazję zagrać podczas Dni Wiśnicza, była to Twoja pierwsza impreza plenerowa w Wiśniczu. Jak wrażenia? Pół żartem, pół serio w rozmo- wach ze znajomymi wspomina- łem, że ponad dekadę musiałem włóczyć się po Polsce i zagrani- cą, żeby przyjechać do Wiśnicza, gdzie mieszkam, żeby zagrać dla mieszkańców. Występowałem już w klubie „Bastylia”, jednak jak wiadomo, było to miejsce, gdzie imprezy przygotowywa- ne były dla konkretnej grupy docelowej. Jeśli chodzi o mój występ na Dniach Wiśnicza, to muszę powiedzieć, że jestem pod ogromnym wrażeniem jak wielkim echem odbiła się ta im- preza. W sobotę 10 czerwca wy- stąpiłem w projekcie "Sax Killa". Jest to połączenie sił DJ-a z sak- sofonistą - Rafałem „Skoku” Skoczkiem. Pod tą nazwą udało nam się wydać kilka singli oraz teledysków. Natomiast w niedzielę wystąpiłem sam, jako PEMA !. Po występie dostałem masę wiadomo- ści z gratulacjami, od różnych osób, nie tylko od młodzie- ży, ale także od starszych. Skwapliwie przygotowywałem się do tego występu, tak aby wpasować się w publiczność, która się pojawiła. Nie ukrywam, że bardziej denerwowa- łem się przed tym wydarzeniem, niż przed występami w innych częściach Polski. Myślę, że większym stresem jest zagrać przed własną publicznością. Chciałem podziękować wszystkim, którzy byli częścią tego przedsięwzięcia, oraz za słowa wsparcia i mam nadzieję, że zobaczymy się także w przyszłym roku. Dziękuje za rozmowe Michał Tabor Wiadomości Wiśnickie 21 XIII BIEG KMITÓW 10 czerwca 2017 roku na terenie gminy Nowy Wiś- nicz odbył się XIII Bieg Kmitów, przy okazji Dni Wiś- nicza i zakończenia obchodów 400-lecia lokacji miasta. Impreza przeprowadzona została w nowej poszerzonej formule. Po raz pierwszy w historii tego biegu zawodnicy starto- wali na dystansie 10 km. Trasa prowadziła obok najciekaw- szych obiektów turystycznych Gminy Nowy Wiśnicz mię- dzy innymi zamku, kościoła w Starym Wiśniczu, dawnego klasztoru Karmelitów Bosych oraz Koryznówki. Zawodni- cy biegli przez trzy miejscowości gminy: Nowy Wiśnicz, Stary Wiśnicz i Leksandrową. W Biegu Głównym na 10 km wzięło udział 79 biegaczy. Reprezentowali oni różne kluby lekkoatletyczne. W zawodach uczestniczyli zawodnicy nie tylko z Polski ale także między innymi z Mongolii, Białorusi i Ukrainy. Bieg Główny poprzedziły zawody dla dzieci i młodzieży oraz Bieg Rodzinny. Szczegółowe wyniki Biegu Głównego na 10 km można znaleźć na stronie TMW: http://tmw.iaw. pl/xiii-bieg-kmitow/ Szczególne podziękowa- nia należą się wszystkim oso- bom, firmom i instytucjom, które włączyły się w organi- zację, promocję i przeprowa- dzenie XIII Biegu Kmitów. Nie odbyłoby się to bez ludzi dobrej woli, partnerów oraz sponsorów. Serdecznie dzię- kujemy głównym sponsorom: Gminie Nowy Wiśnicz i Po- wiatowi Bocheńskiemu oraz firmom: Hotel i Restauracja „Panorama”, Pizzeria i Kebab „Ambrozja”, firmie Metal- -Tech, firmie GRANIT-POL. Wydarzenie odbyło się pod patronatem Burmistrza Nowego Wiśnicza — Małgorzaty Więckowskiej i Starosty Bocheńskiego — Ludwika Węgrzy- na. Dziękujemy również mieszkańcom i instytucjom za wyrozumiałość w związku z zamknięciem drogi na czas biegu tj. Zakładowi Karnemu w Nowym Wiśniczu, Muze- um Ziemi Wiśnickiej — Zamek w Wiśniczu oraz parafiom w Starym i Nowym Wiśniczu. Słowa podziękowania kieru- jemy też do Miejskiego Ośrodka Kultury oraz do Zakładu Usług Komunalnych za możliwość uruchomienia kurtyny wodnej na trasie biegu. Dziękujemy pracownikom Urzędu Miejskiego w Nowym Wiśniczu za pomoc przy przygoto- waniu trasy biegu głównego i wypożyczenie znaków dro- gowych. Niezwykle ważne było odpowiednie zabezpieczenie imprezy. Nad bezpieczeństwem wszystkich zawodników czuwały Ochotnicze Straże Pożarne z gminy Nowy Wiś- nicz, które koordynował pan Damian Capiga, Komenda Powiatowa Policji w Bochni, Komisariat Policji w Nowym Pierwszy start Biegu Kmitów 22 Wiadomości Wiśnickie Wiśniczu oraz panie pielęgniarki z SPGZOZ w Nowym Wiś- niczu. Dzięki wzorowej współpracy w/w służb wszyscy za- wodnicy szczęśliwie ukończyli biegi. Szczególne podziękowania należą się nauczycielom wy- chowania fizycznego ze szkół w naszej gminie: panu Marci- nowi Wzorkowi — koordynatorowi zespołu nauczycieli, pani Katarzynie Korcie, pani Jolancie Hojnik, pani Lidii Pawlik, pani Lucynie Mika, pani Edycie Ziółkowskiej, panu Ada- mowi Łąckiemu i panu Arturowi Polkowi, za profesjonalne przygotowanie dzieci i młodzieży, przeprowadzenie biegów w kategoriach szkolnych oraz pracę w biurze zawodów. W tym miejscu za pomoc dziękujemy również uczniom wolontariuszom: Weronice Put, Dominice Maź, Radosławo- wi Kaczmarczykowi, Aleksandrze Plewa, Antonii Ryczek, Klaudii Kulas, Jagodzie Sowińskiej, Darii Gwóż, Izabeli Zym, Martynie Kuc, Agnieszce Kłósek, Sabinie Trzaska, Wiktorii Cwynar, Paulinie Buławie i Karolinie Czuban. Naszą imprezę wspierali medialnie: Drone View Damian Marszałek robiąc świetny film z drona, Grzegorz Daniel PPoloErapNY, Kulturalna Bochnia, NowyWiśnicz24.com.pl, Bochnianin.pl, mojaBoch- nia.pl — portal i telewizja, Bochenska.tv, KBC24, i RDN Małopolska. Całe wydarzenie w pro- fesjonalnym stylu dla To- warzystwa Miłośników Wiśnicza poprowadził wiś- niczanin Pema Przemek Nowak — Plażowy Mistrz Polski DJ'ów 2016, które- mu serdecznie dziękujemy! Za organizację wydarzenia z ramienia Towarzystwa Miłośników Wiśnicza byli odpowiedzialni: _ Marcin Zagrodzki — kierownik sekcji sportowej, Mirosław Laszkowski — sekcja sportowa, Stanisław Domański — prezes, Michał Irzykowski — wice- prezes i Waldemar Klasa — skarbnik. Dziękujemy również wszystkim członkom Towarzystwa Miłośników Wiśnicza, którzy włączyli się w pomoc przy przeprowadzeniu XIII Biegu Kmitów. Dziękujemy oddziałowi głównemu Stowa- rzyszenia Bochniaków i Miłośników Ziemi Bocheńskiej za życzliwość i współpracę przy organizacji biegu na etapie składania wniosków o dofinansowanie. Na zakończenie, Towarzystwo Miłośników Wiśnicza wyraża wdzięczność i pragnie podkreślić zgodną współpra- cę wszystkich instytucji, które w jakimś stopniu przyczyniły się do właściwego przebiegu imprezy. Mamy nadzieję, że w przyszłym roku również będziemy mogli liczyć na Wszą owocną współpracę. Bieg to zdrowie biegaj razem z nami! "M Stanisław Domański Michał Irzykowski POŁOMSKA SOBÓTKA W niedzielę 4 czerwca 2017 roku na wzgórzu zwa- nym lokalnie „Dziołami” w nawiązaniu do ludowej tra- dycji odbyła się „Połomska Sobótka”, której organiza- torami byli: Stowarzyszenie Rozwoju Połomia Dużego, Ochotnicza Straż Pożarna oraz Świetlica Wiejska w Połomiu Dużym. Niedzielne spotkanie rozpoczęte było Świetlicowym Dniem Dziecka, podczas którego najmłodsi uczestnicy mo- gli wziąć udział w wielu zabawach i konkursach z nagroda- mi przygotowanymi przez Świetlicę Wiejską. Dodatkowymi atrakcjami były: malowanie twarzy, „konkurs niespodzian- ka”. W czasie spotkania zostały wręczone dyplo- my oraz nagrody dla laureatów konkursu plastyczne- go pt. „Świety Brat Albert - malarz, patron ubogich i cierpiących” organizowanego przez instruktora Świetlicy Wiejskiej w Połomiu Dużym. Jury w składzie: Monika Trzeciak oraz Agata Załupska przyznały I miejsce miesz- kance Połomia Dużego Zuzannie Salwie. Kolejne miej- sca przypadły dla mieszkańców Starego Wiśnicza: II miejsce otrzymał Wojciech Fudela, III miejsce Hanna Chodur, a wyróżnienia otrzymali Karol i Klara Sułek. Połomska sobótka na wzgórzu „Dzioły” Fot.Aneta Zagórska Na wszystkich przybyłych Gości czekały różne sma- kołyki przygotowane przez Stowarzyszenie Rozwoju Połomia Dużego — pieczone na ognisku kiełbaski, smalec z wiejskim chlebkiem, ciasta domowego wypieku, kiszone ogórki, herbata, a przede wszystkim dobra zabawa i wspól- ne biesiadowanie przy akompaniamencie młodzieżowego zespołu muzycznego. W połomskim biesiadowaniu udział wziął radny sejmiku województwa małopolskiego, pan Adam Kwaśniak, obdarowując najmłodszych słodyczami i upominkami rzeczowymi. Obecny był również ksiądz proboszcz - Krzysztof Wąchała oraz przewodniczący Rady Miejskiej - Mirosław Chodur. Ochotnicza Straż Pożarna przygotowała liczne atrak- cje jak np.: pokaz bojowy, przejażdżki wozem strażackim, konkursy. Strażacy pomyśleli nie tylko o najmłodszych i zaproponowali dwa konkursy dla dorosłych, które spra- wiły widzom mnóstwo radości, a zwycięzcom atrakcyjne nagrody. Pierwszy polegał na drużynowym przepychaniu żuka strażackiego mając do dyspozycji zaledwie jedną mi- nutę czasu. Zadaniem drugiej konkurencji było porąbanie deski toporkiem strażackim na jak najdrobniejsze kawałki. Dorośli mogli również wziąć udział w konkursie plecienia wianków. Piknik przebiegał w miłej rodzinnej atmosferze i mimo tego, iż pogoda deszczowa próbowała utrudnić spot- kanie, to udało nam się zrealizować cały program, a głów- nie punkt kulminacyjny spotkania, czyli zapalenie sobótki. Całość programu zakończył pokaz sztucznych ogni, który głośnym i niezwykle barwnym światłem rozświetlił niebo nad całą naszą miejscowością. Dla wszystkich uczestników była to wspaniała lekcja zapomnianej już ludowej tradycji, szansa na podtrzymanie i pogłębienie więzi społecznych, a także ciekawy pomysł na spędzenie niedzielnego wypoczynku. Zrealizowanie tego spotkania wymagało nie tylko zaangażowania i pracy wielu osób, ale również środków finansowych, które przeznaczył m.in. Urząd Gminy w Nowym Wiśnicz Marzena Sobusiak TURYSTYCZNE PUBLIKACJE Na zlecenie Urzędu Miejskiego w Nowym Wiśniczu zostały wydane dwie nowe publikacje zachęcające i uła- twiające zwiedzanie Ziemi Wiśnickiej. Pomysłodawcą jednej z nich, zaty- tułowanej „Wiśnicz ślada- mi Jana Matejki” jest pani Maria Se- rafińska - Domań- ska. Zaproponowa- na trasa zwiedzania Nowego i Starego Wiśnicza obejmuje miejsca związane z biografią i spuści- MET WJ) WIŚNICZ ULGĄ: zną Jana Matejki i z pomocą dołączonej mapy zachęca do zwiedzania pieszych, rowerowych jak również zmotoryzo- wanych turystów. Publikacje dopełniają reprodukcje obrazów, rysunków oraz zdjęć miejsc i obiektów związanych z mistrzem Janem, o którym pamięć wśród mieszkańców Wiśnicza jest ciągle żywa i kultywowana. Kolejną wydawniczą pozycją jest mapa turystyczna „Gmina Nowy Wiśnicz i okolice”. Zawiera topograficznie ukazany teren gminy i okolic. Wzbogacona została o plan centrum miasta Nowy Wiśnicz, przebieg szlaków turystycz- nych oraz zdjęcia, opisy zabytków i atrakcji turystycznych, które warto zobaczyć przybywając w nasz region. Bernadetta Błoniarz wiadomości Wiśnickie 23 RNAV SPOTTING - CZYLI JAK UPOLOWAĆ SAMOLOT O swojej lotniczej pasji i nie tylko opowiada Artur Świątek - RNAV Spotter z Łomnej. Zacznijmy od tego czym jest RNAYV spotting? RNAV to skrót od angielskiego terminu AREA NAVIGATION oznaczającego nawigację obszarową. Określenie Spotting to z kolei czynności polegające na ob- serwacji i fotografowaniu samolotów. Te dwa terminy dają w połączeniu jedno zajęcie, czyli RNAV Spotting, w którym obserwuje się i fotografuje samoloty w trakcie ich lotu. Jak zrodziła się Twoja pasja? Moje początki z RNAV Spottingiem sięgają prawie 10 lat wstecz, kiedy jeszcze nie był on popularny w takim stopniu jak dzisiaj. Wtedy to starszy brat, który już trochę wcześniej interesował się lotnictwem poprosił mnie o pomoc w iden- tyfikowaniu samolotów latających w pobliżu za pomocą specjalnego radaru. Czynność ta zainteresowała mnie do tego stopnia, że już kilka dni później sam starałem się wy- szukiwać jak najwięcej dostępnych informacji na ten temat w internecie, wliczając w to podziwianie zdjęć zrobionych przez RNAV Spotterów. W pewnym momencie sama obser- wacja przestała wystarczać i postanowiłem zakupić odpo- wiedni sprzęt, by móc samemu spróbować swoich sił robiąc zdjęcia samolotom. Jaki sprzęt jest potrzebny aby wykonywać w miarę dobrą fotografię samolo- tu na wysokości przeloto- wej? Standardowy sprzęt do wykonywania zdjęć o do- brej jakości powinien za- wierać teleskop zespolony z lustrzanką cyfrową za pomocą specjalnej złączki. By uzyskać jeszcze lep- sze efekty do tego zestawu można dodać również so- czewkę Barlowa, której zastosowanie powoduje powięk- szenie obrazu. Teleskop wykorzystujesz tylko do fotografii samolotów? Od czasu do czasu używam teleskopu także do obserwacji gwiazd i planet oraz Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Jak „od kuchni” wygląda fotografowanie samolotów? Zwykły spotterski dzień zaczynam od wystawienia sprzętu na dwór odpowiednio wcześniej, niż zostanie wy- konane pierwsze zdjęcie. Ważne jest to zwłaszcza zimą, tak aby dostosował się on do niskiej temperatury panującej na zewnątrz, aby uniknąć parowania szkiełek. Gdy sprzęt jest już gotowy do użycia zaczynam obserwować ruch lotniczy dzięki radarowi udostępniającemu pozycję samolotów bę- dących aktualnie w powietrzu. Faza właściwa robienia zdjęcia zaczyna się od wypa- trzenia samolotu na niebie gołym okiem. Gdy już go do- strzeżemy kierujemy teleskop w jego stronę, używając tzw. „Szukacza” czyli małej lunety wchodzącej w skład teleskopu. Następnie musimy szybko przenieść wzrok w wizjer za- montowanej do teleskopu lustrzanki. Cała sprawa jest dużo 24 Wiadomości Wiśnickie łatwiejsza, gdy samolot zostawia po sobie smugę. Gdy jej nie ma potrzeba sporej wprawy aby czynność ta zakończy- ła się powodzeniem. Wracając jednak do samego zrobie- nia zdjęcia — widząc samolot w wizjerze naszego aparatu ręcznie koryguję ostrość obrazu. Jeśli wszystkie te czynno- ści zostaną wykonane poprawnie można w końcu wcisnąć spust migawki. Od czego zależy czy zdjęcie będzie dobre? Czynników jest kilka. Po pierwsze, ważne jest to jaki mamy sprzęt. Im bardziej profesjonalnego aparatu czy tele- skopu używamy, tym lepsze efekty można uzyskać. Jednak na nic zdaje się dobry aparat bez odpowiedniego doświad- czenia. By zrobić swoje pierwsze zdjęcie, potrzebne mi było wiele prób, nieudanych prób. Samo „„trafienie” w samolot mimo prostego opisu, sprawia wiele problemów początku- jącym. Kolejnym niezwykle istotnym czynnikiem są warun- ki atmosferyczne. Swoje najlepsze zdjęcia robiłem zwykle w zimie, gdy mamy do czynienia z suchym i mroźnym po- wietrzem. O dobre zdjęcie najtrudniej zaś latem, w dużym upale. Samoloty wtedy niemal rozpływają się w wizjerach aparatów. Czy dzisiejszy RNAV Spotting jest inny, niż jeszcze kilka lat temu, kiedy było mniej dostępnych danych na temat przelatujących samolotów? Oczywiście, RNAV Spotting spotykany dzisiaj, a ten sprzed kilku lat różnią się od siebie. Hobby to wtedy nie było popu- larne w takim stopniu jak dzisiaj, nie było ogólnodostępnych ra- darów, które zawierają również wiele informacji o samym locie, a więc jego numer, destynację, czy dane maszyny, która go wy- konuje. To znacząco utrudniało obserwację ruchu lotniczego. Największy samolot pasażerski świata Airbus A388 lini Emirates Dostęp do nich posiadali je- dynie nieliczni, którzy sami w nie zainwestowali. Więcej więc czasu spędzało się na świeżym powietrzu obserwując niebo gołym okiem, samemu wypatrując na nim samolo- tów. Według mnie dodawało to mnóstwo uroku naszej pasji. Poza tym wśród spotterów działał i nadal działa tzw. system wczesnego ostrzegania, który polega na informowaniu kole- gów po fachu o przelocie samolotów nad jego okolicą. Po zestrzeleniu malezyjskiego Boeinga 777 nad Ukrainą w 2014 roku, ruch lotniczy nad Polską drastycznie zma- lał, czy ucierpiała także na tym Twoja pasja? Zamknięcie przestrzeni powietrznej nad Donbasem spowodowało to, iż wiele linii lotniczych musiało zmie- nić drogi , po których do tej pory latały ich samoloty. To z kolei sprawiło, iż z dnia na dzień nad Wiśniczem i oko- licami przestały pojawiać się samoloty, których obecność wcześniej traktować można było jako pewnik. Większość samolotów latających w trasy głównie do wschodniej Azji zaczęła omijać nasz kraj, wybierając korytarze na południe od Polski. Jak wygląda ruch lotniczy nad Wiśniczem i okolicami? Nowy Wiśnicz znajduje się w zasięgu trzech dużych i ważnych dróg powietrznych, oraz związanych z nimi skró- tami. To sprawia, że pomimo zmniejszonego przez katastro- fę na Ukrainie ruchu, i tak pojawia się tu wiele różnego typu maszyn. Spotkać można między innymi samoloty lecące z Kataru, Zjednoczonych Emiratów Arabskich czy Turcji do Stanów Zjednoczonych, czy wiele europejskich maszyn lecących z południowo-za- chodniej Europy do Rosji =; bądź Azji. | Na który samolot najchęt- niej polujesz? I jaki jest najbardziej wartościowy 5 samolot, który uchwyci- łeś? Najcenniejszym samolo- tem, który do tej pory udało mi się uchwycić jest jedyny, a zarazem największy na świecie samolot Antonov 225. Jest to samolot służący to transportowania towarów, BBE należący to ukraińskiej linii Rajd Polski 2016 lotniczej. Mimo iż zdjęcie to nie należy do najlepszych pod względem jakości w mojej kolekcji mam do niego ogromny sentyment ze względu na to, iż jego głównym bohaterem jest właśnie ten ogromny samolot, który w dodatku bardzo rzadko pojawia się nad Polską. To właśnie ten egzemplarz jest najchętniej fotografowanym samolotem przeze mnie i również przez większość spotterów. Czy w Polsce jest dużo RNAYV Spotterów? Ciężko podać mi jakąś dokładną liczbę, ale z całą pew- nością jest to zajęcie, które zaczyna uprawiać coraz więcej osób. Dostrzec to można po rosnącej aktywności na forach internetowych. Twoim hobby jest nie tylko RNAV Spotting, na Twoim profilu w mediach społecznościowych można zobaczyć także zdjęcia np. z Air Show w Radomiu, który rodzaj fotografii daje Ci więcej frajdy? Trudno jest mi wybrać z pomiędzy tych dziedzin foto- grafii. Obie przynoszą wiele frajdy i radości. Pamiętam, że na pierwszy mój wyjazd na Air Show w Radomiu namówił mnie kolega z pracy i bardzo jestem mu za to wdzięczny. Ilość i rodzaj samolotów jakie można tam zobaczyć podczas vykonywania akrobacji powietrznych robi naprawdę duże DZE - wrażenie. Z kolei RNAV Spotting daje możliwość zobacze- nia i sfotografowania samolotów różnych linii lotniczych, których nigdy nie spotkamy na polskich lotniskach. Fotografia samolotów to nie jedyna Twoja fotograficzna pasja. Twoje zdjęcia z rajdów WRC robią wrażenie. Co jest najważniejsze, żeby uchwycić ciekawy moment pod- czas rajdu? Nie ma tutaj jakiegoś kon- kretnego przepisu na uchwy- cenie ciekawego momentu. , Oczywiście jest kilka punk- | tów, które trzeba spełnić, ale potrzebne jest również trochę szczęścia. Najważniejsze, żeby wybierać miejsca do fo- tografowania, w których bę- dziemy bezpieczni, dlatego ważna jest tutaj wyobraźnia, aby umieć przewidzieć jak w danym momencie może zachować się samochód pro- wadzony przez kierowcę raj- dowego. Jeździsz na Rajdy w Polsce, czy także za granice? Są to głównie rajdy w Polsce. Z zagranicznych wyjazdów mogę wymienić jedynie Rajd Wielkiej Brytanii w 2015r., ale w głowie pojawiają się plany na kolejne wyjazdy poza nasz kraj. Czas pokaże, które z tych planów uda się zreali- zować w przyszłości. Twoje najlepsze zdjęcie jakie zrobiłeś, to...? Jest kilka takich zdjęć i jest mi ciężko wybrać z pośród nich to jedno najlepsze. Czy w swoim portfolio masz także ujęcia Nowego Wiśnicza i okolic? Tak, oczywiście, szczególnie upodobałem sobie wiśni- cki Zamek, który sfotografowałem z każdej możliwej stro- ny i prawdopodobnie o każdej porze dnia i nocy. Mamy to szczęście, że nasza okolica, obfituje w wiele ciekawych miejsc, z których rozprzestrzeniają się fantastyczne widoki. Gdzie można zobaczyć Twoje zdjęcia? Tak, jak wspomniałeś wcześniej zdjęcia można zobaczyć na moim profilu w mediach społecznościowych oraz na fo- rum internetowym zrzeszającym wszystkich sympatyków obserwujących samoloty na wysokościach przelotowych pod adresem: forum.rnavspotters.pl. AZ serdecznie za- . PATRZĄC Z WYSOKOŚCI BASZTY BONY Ani się wszyscy obejrzeliśmy, a za nami połowa tego roku. Było to bardzo intensywne i ciekawe sześć miesię- cy, więc pewnie, dlatego tak szybko minęły. Bez wątpie- nia wydarzeniem historycznym było rozpoczęcie przez Nowy Wiśnicz 8 czerwca br., piątej setki lat! Ponieważ w naszej "rodzinie" (zamek, miasto, klasztor), zamek jest najstarszy, to tym bardziej gratulujemy i życzymy młodszemu bratu następnych stu lat w świetności! Wspaniałym prezentem dla Nowego Wiśnicza i godnym zwieńczeniem obchodów 400-lecia lokacji miasta, jest po- zytywne rozpatrzenie wniosku Urzędu Miasta i przyznanie przez Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego dotacji na budowę Parku 400-lecia u podnóża zamku. To przedsięwzięcie ma wielowymiarowe znaczenie. Będzie upamiętniać wyjątkowy jubileusz i jednocześnie przypo- minać młodym pokoleniom o pięknej historii ich miasta. Park z pewnością stanie się popularnym miejscem spę- dzania wolnego czasu: spacerów, spotkań, imprez, a to na pewno spowoduje wzrost atrakcyjności tego rejonu miasta dla rozwoju różnych form działalności gospodarczej zwią- zanej z turystyką i spędzaniem wolnego czasu. I wreszcie - a może przede wszystkim — Park stanowić będzie świet- ne uzupełnienie trasy Rynek — Kościół — Muzeum Ziemi Wiśnickiej — dolina Leksandrówki — Zamek — Koryznówka — Klasztor. Najważniejsze zabytki ziemi wiśnickiej połączo- ne jedną trasą spacerową, to interesująca oferta zarówno dla mieszkańców jak i turystów. Pośrodku tej trasy znajduje się budynek Muzeum Ziemi Wiśnickiej. Instytucja, która obchodzi w tym roku swoje 15-lecie. Jak już pisaliśmy w poprzednim wydaniu Wiadomości Wiśnickich, postanowiliśmy uczcić ten jubile- usz poprawiając stan obiektu zarówno w sensie budowla- nym jak i wizerunkowym. Wszystkie pomieszczenia wysta- wiennicze zostały odświeżone. Zmienione i uporządkowa- ne zostały stałe ekspozycje oraz wygospodarowane miejsce na wystawy czasowe. Jako pierwsza pojawiła się tam wy- stawa „Znaki i symbol w ikonie”, która będzie dostępna dla publiczności do 10 września br. Obok muzeum, na nowo pięknie prezentuje się też pomnik Juliusza Kossaka, który został pozbawiony „towarzystwa wysokich krzewów. Można powiedzieć, że muzeum jest gotowe na jubileusz 15-lecia, który przypada 15 sierpnia. I w tym dniu zapra- Bastion VR 26 Wiadomości Wiśnickie szamy wszystkich Wiśniczan i mieszkańców naszej gminy na Dzień Otwarty Muzeum Ziemi Wiśnickiej. A ponieważ odbędzie się również wtedy drugi już jarmark „Wiśnickie Specjały”, więc zaprosimy także wszystkich gości i uczest- ników jarmarku oraz turystów, którzy na pewno licznie od- wiedzą Nowy Wiśnicz w tym dniu. Było już o mieście, parku i muzeum, kolej więc na zamek. Nową atrakcję Bastion VR do tej pory obejrzało ponad pięć tysięcy osób. Zrobiło się o niej głośno nie tylko w Polsce, ale i w Europie. Ma to (i jesteśmy pewni, że będzie mia- ło) wpływ na promocję nie tylko zamku, miasta, ale i całej ziemi wiśnickiej. Tym bardziej, że właśnie otwarta została następna nowa atrakcja — trasa turystyczna przez podzie- mia zamku i bastionu południowo-zachodniego. Nazwana została „Trasą Nietoperza” ze względu na fakt, że w zimie w jej najniższej części zimują nasze nietoperze. Trasa jest w całości dostępna dla turystów, ale to nie koniec prac na niej. Będzie ona sukcesywnie uzupełniana o ekspozycje te- matyczne przy współpracy z naszymi Partnerami. Pierwsze efekty tej współpracy można oglądać na frag- mencie najniżej położonego tunelu, który został zagospoda- rowany przy współpracy z Kopalnią Soli w Bochni. Jest to zresztą kolejna dobra wiadomość, którą chcemy się podzie- lić. Współpraca wiśnickiego zamku i bocheńskiej Kopalni nie ograniczy się bowiem tylko do tej jednej aranżacji, ale będzie miała szerszy i długotrwały charakter. Jesteśmy przekonani, że z korzyścią dla obydwu stron. A na koniec trochę pochwalimy się sukcesami wizerun- kowymi. Projekty realizowane na zamku objęte zostały pa- tronatami Polskiej Organizacji Turystycznej i Małopolskiej Organizacji Turystycznej. Ta pierwsza organizacja przy- znała zamkowi godło turystyczne „Polska”, przyznawane najlepszym atrakcjom turystycznym w naszym kraju. Jeden z największych portali turystycznych „Trip Advisor” przy- znał zamkowi swój „Certyfikat jakości” za wysoki stan- dard obsługi i wysokie oceny przyznawane przez turystów. I wreszcie otrzymaliśmy zaproszenie do nawiązania współ- pracy partnerskiej od zamku Frejr w Belgii dzięki czemu znaleźliśmy się w gronie wie- lu znakomitych europejskich za- mków. A przed nami drugi miesiąc wakacji i miej- my nadzieję zło- ta polska jesień. Zapraszamy —ser- decznie na zamek, do muzeum i do Nowego Wiśnicza. Piotr Pyziak Odnowiona „Trasa Nietoperza” KARTKI Z ŻYCIA KULTURALNEGO BIBLIOTEKI Miejska Biblioteka Publiczna im. Jana Brzękowskiego w Nowym Wiśniczu w ramach działa- jących Dyskusyjnych Klubów Książki zorganizowała w dniu 29.03.2017 r. dwa spotkania autorskie dla dzieci z Panem Łukaszem Dębskim. Uczestnicy Dyskusyjnego Klubu Książki dzięki Instytutowi Książki, który spra- wuje patronat nad klubami i sponsoruje owe spotkania mogli świetnie się bawić poprzez naukę. Pan Łukasz w bardzo humorystyczny sposób potrafił zabrać uczestników w inny świat, za pomocą starej ciuch- ci naładowanej zagadkami na poszczególne litery alfabe- tu. Nasz gość posiadał też talent malarski, więc była też lekcja rysunku tak bardzo potrzebna w ilustrowaniu ksią- żek. Wszyscy autorzy książek dla dzieci powtarzają, że dzieci to wymagający czytelnicy, których trzeba zainte- resować zarówno treścią jak i ilustracją. Przedszkolaki super się bawiły, a na zakończenie oprócz kwiatów i podziękowań pisarz rozdawał wszystkim autografy na książkach i na kartkach na których wcześniej pracowali. Maj był miesiącem, w którym bibliotekarze obchodzi- li swoje święto, a jeden tydzień był poświęcony spotka- niom w bibliotece, promując jej działalność. Zaproszenie dostały wszystkie oddziały przedszkolne współpracujące z naszą książnicą, inne grupy przedszkolne w ramach lekcji bibliotecznej, a także podopieczni Środowiskowego Domu Pomocy Społecznej z Muchówki. Spotkanie z ŚDS zaowo- cowało zaproszeniem do dalszej współpracy dzięki sympa- tii Pani Kierownik ŚDS Agaty Płaszczyk i mamy nadzieję, że potrwa przez kolejne lata. Miesiąc czerwiec również obfitował w wydarzenia kulturalne, bo już 07.06.2017 r. na wiśnickim zamku od- był się już po raz XV Wiśnicki Przegląd Teatrzyków Dziecięcych. Gościnność Dyrektora Muzeum Ziemi Wiśnickiej Pana Piotra Jędrzejasa zgromadziła na za- mku dużą widownię, która miała możliwość oklaskiwa- nia młodych aktorów wystawiających swoje sztuki. Sala balowa zamieniła się w teatr z pięknymi dekoracjami, a i strój aktorów nie odbiegał swoją wytwornością od dworskich toalet. Mogliśmy podziwiać aktorów z Przedszkola Samorządowego w Nowym Wiśniczu, któ- rzy po raz 15, a zarazem jubileuszowy wystąpili wy- stawiając sztukę pt. „Bal u Króla Baltazara”, byli go- XV Wiśnicki Przegląd Teatrzyków Dziecięcych Fot. archiwum biblioteki ście z Bochni ze Szkoły Podstawowej nr. 5 ze sztuką pt. „Kopciuszek”, Przedszkole Publiczne z Żegociny z przedstawieniem pt. „Z bajką bezpiecznie”, a także przedszkolaki z Przedszkola Samorządowego ze Starego Wiśnicza z bajką pt. „Królewna Śnieżka i 7 krasnoludków”. W ramach akcji „Cała Polska czyta dzieciom” wiśnicka książnica przystąpiła do przedsięwzięcia pt. „Cały Wiśnicz czyta dzieciom”. 21.06.2017r. w Bibliotece w Nowym Wiśniczu zaproszeni goście czytali dwa opowiadania pt. „Bohater” i „Złość” z książki Renaty Piątkowskiej pt. „Twardy orzech do zgryzienia”. Wszystkim osobom czyta- jącym Panu Tomaszowi Ryś - policjantowi z komisariatu w Nowym Wiśniczu, Pani Reginie Wielgus — kierowni- kowi referatu ds. Kultury, Promocji, Turystyki i Sportu miasta Nowy Wiśnicz, Pani Anecie Feliksiak — kierowni- kowi Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Nowym Wiśniczu, Pani Agacie Płaszczyk — kierownikowi ŚDS w Muchówce, Pani Teresie Rydz-Kowalskiej — dyrektoro- wi Szkoły Podstawowej w Nowym Wiśnicz, Pani Dorocie Rzepka — dyrektorowi PiMBP w Bochni zarówno słuchają- cy jak i kierownictwo składa podziękowania za przyjęcie zaproszenia i uczestnictwo w tak ważnym wydarzeniu dla młodego czytelnika. Takie same przedsięwzięcia promu- jące książkę odbyły się w filiach w Starym Wiśniczu dn. 19.06.2017 i Królówce w dniu 20.06.2017r. Biblioteka w Nowym Wiśniczu i jej filie sukcesywnie powiększają księgozbiór i do chwili obecnej zostało zakupionych 198 woluminów ze środków budżetowych na kwotę 4.277,57 zł. Biblioteka w Nowym Wiśniczu wystąpiła do Biblioteki Narodowej z wnioskiem „Priorytet 1 - Zakup nowoś- ci wydawniczych do bibliotek _ publicznych” o przyznanie w ramach tego projektu 10.400 zł na zakup książek do biblioteki głównej i 2 filii. Po pomyślnej we- ryfikacji biblioteka ma nadzieję otrzymać ową kwotę we wrześniu 2017 r. O wszystkich posunięciach dotyczących zakupu ksią- żek biblioteka informuje na stronie internetowej instytucji www.bibliotekanowywisnicz.pl i na stronie Urzędu Miasta i Gminy Nowy Wiśnicz. Barbara Wiśniewska WE a Spotkanie z Panem Łukaszem Dębskim Fot. archiwum biblioteki Wiadomości Wiśnickie 27 IGNACY OD ŚWIĘTEGO JANA EWANGELISTY OCD — WIŚNICKI PRZEOR W 1630r.krakowskinowicjatkarmelitów bosych został przeniesiony do nowoufundowanego przez Stanisława Lubomirskiego klasztoru w Wiśniczu. Magistrem (wy- chowawcą) młodych adeptów był wówczas o. Ignacy od św. Jana Ewangelisty OCD — najbardziej znany i najbar- dziej „płodny” pisarz spośród autorów karmelitańskich XVII wieku, wielokrotny przeor klasztoru w Wiśniczu, spowiednik Heleny Lubomirskiej. Tymczasem autor Księgi zmarłych karmelitów bosych w Polsce, na Litwie i Rusi podaje, że o. Ignacy nie docze- kał się żadnego wspomnienia, a siostry karmelitanki, którym służył w Lublinie i Warszawie przez trzydzieści lat jako spo- wiednik i kierownik duchowy, nie zapisały nawet daty jego śmierci. Jak pisze Czesław Gil: [...| historia zakpiła sobie z niego [o. Ignacego — przyp. M. B.| w sposób wy- jątkowy. Ten, który przez cale Życie zbierał materiały do dziejów prowincji polskiej, który napisał z górą dwa- dzieścia życiorysów współ- czesnych "mu karmelitów i karmelitanek bosych, nie zasłużył sobie na to, by po- tomni znali jego prawdziwe nazwisko, by wiedzieli, kiedy się urodził, kiedy wstąpił do zakonu. O kolejach jego ży- cia świadczą tylko jego czyny, to, kim był i czego dokonał. A dokonał całkiem sporo. Jak podaje Księga zmarłych kar- melitów bosych..., był pierw- szym historykiem polskiej prowincjiSzerszemu gronu czytelników znany jest prze- de wszystkim jako autor żywota pierwszej polskiej karmelitanki, Teresy od Jezusa — Marianny Marchockiej, której był spowiednikiem. To dzięki o. Ignacemu powstała pierwsza w języku polskim autobio- grafia mistyczna autorstwa kobiety „zredagowana” wszakże przez o. Ignacego. Mimo wspomnianych „zasług” pisma o. , Ignacego nie zostały dotąd opracowane — jak zresztą więk- sza część ówczesnej literatury hagiograficznej. Na szczególną uwagę zasługują również niezbadane rela- cje karmelity z rodem Lubomirskich oraz działalność dusz- pasterska w klasztorze i kościele wiśnickim, która niewątpli- wie wywarła ogromny wpływ nie tylko na rozwój duchowy miasta. Niniejszy artykuł jest próbą zgromadzenia rozpro- szonych informacji biograficznych w szczególności doty- czących karmelity oraz miasta Wiśnicz, a jednocześnie przy- czynkiem do opracowania jego dzieł oraz zachętą do podjęcia 28 Wiadomości Wiśnickie „Studium mnichów”, ołówek na papierze Sir Frank Brangwyn RA wnikliwszych badań nad uwięzioną ciągle w rękopiśmien- nych zbiorach polską hagiografią XVII w. O działalności duszpasterskiej i pisarskiej o. Ignacego wspomina Szczepan Praśkiewicz, Czesław Gil oraz Benignus Wanat. Najwięcej informacji biograficznych podaje przywoływana już Księga zmarłych karmelitów bosych... oraz Słownik hagiografów polskich Aleksandry Witkowskiej i Joanny Nastalskiej. Są to jednak informacje bardzo szczątkowe. Nie wiadomo, jak o. Ignacy nazywał się przed wstąpieniem do zakonu, gdzie odbywał studia i kiedy otrzymał święcenia kapłańskie. Najprawdopodobniej przy- szedł na świat na ziemiach pruskich około 1600 roku. Profesję złożył w Krakowie przed 1620 r. Odtąd jego ży- cie jawi się jako nieustanna pielgrzymka przede wszyst- kim po klasztorach prowin- cji polskiej — wielokrotnie sprawował tam różne funk- cje. Najczęściej przebywał właśnie w Wiśniczu. Po raz pierwszy w l. 1630-1631, kiedy to przeniesiono kra- kowski nowicjat do klasz- toru wiśnickiego. W 1631 r. o. Ignacy był socjuszem z Wiśnicza na kapitułę pro- wincjalną. W tym samym roku był subprzeorem i wychowawcą kleryków w Lublinie, a następnie we Lwowie (do 1634 r.). W 1. 1637-1639 ponownie był magistrem " (wychowaw- cą) kleryków w Wiśniczu. W Przemyślu został z kolei obrany na definitora pro- wincjalnego (1637 r.). Nadal sprawował funkcję magistra nowicjatu w Wiśniczu, do- datkowo pierwszego dyskreta tego klasztoru. W 1641 r. brał udział w kapitule generalnej w Rzymie, gdzie o. Piotr Franciszek (były definitor generalny i eremita w Genui) wrę- czył mu relikwie św. Teresy od Jezusa i św. Jana od Krzyża „w celu zachęty do gorliwego życia eremickiego w Polsce”. W 1643 r. obrano go przeorem klasztoru w Warszawie, którą to funkcję objął 2 maja tegoż roku, ale już w październi- ku złożył rezygnację i został przeniesiony do Czernej jako przeor eremicki. Przyczynił się do wykopania tam studni, w 1645 r. „zbudował dwór w Paczółtowicach i podniósł tam gospodarkę”. W roku 1646 ukończył urząd i został przenie- siony do Lublina, gdzie był spowiednikiem sióstr karme- litanek bosych. Towarzyszył im w drodze do Budzisławia w Wielkopolsce, gdzie szukały schronienia z obawy przed najazdem Kozaków i Tatarów podczas oblężenia Lwowa. Po roku 1650 przebywał w Warszawie jako spowiednik war- szawskich sióstr karmelitanek (m. in. M. Teresy od Jezusa, Marianny Marchockiej). Wówczas opracował pierwszą kronikę tamtejszego klasztoru. Kiedy nastąpił najazd szwedzki, o. Ignacy uszedł z sio- strami do Wiśnicza a potem na Spisz do Podoleńca, gdzie przebywał do 1657 r. Do Polski wracał z Lubomirskimi, nie- ustannie zabiegając o powrót do kraju także karmelitanek. Pisał o tym Benignus Wanat: Z powodu inwazji szwedzkiej na Polskę, 10 sierpnia 1655 r. siostry opuściły klasztor, uda- jąc się na Spisz do Podoleńca. Do 1658 r. zamieszkały w za- mku Lubomirskiego. Z wygnania wróciły do Warszawy 19 czerwca 1663 r., zatrzymując się tymczasowo w wyna- jętym drewnianym dworku. Córka fundatorów, Helena Tekla (z Ossolońskich) i jej mąż Aleksander Lubomirscy, koniuszowie koronni, zaku- pili Pałac Kazanowskich (na Krakowskim Przedmieściu), z przeznaczeniem jego części na klasztor dla Karmelitanek Bosych. Siostry przeprowa- dziły się tu 30 października 1663 r. O. Ignacy od św. Jana Ewangelisty, Prowincjał, po- święcił nowy dom zakonny pod wezwaniem Ducha Świętego. Dokonano adaptacji i odpo- wiedniej przebudowy pałacu na klasztor i kościół. Część prze- znaczoną dla sióstr oddzielono wysokim murem. W salonie urządzono kaplicę z trzema ołtarzami, zlikwidowano taras z widokiem na Wisłę, a salony przebudowano na cele zakon- ne (B. J. Wanat OCD, dz. cyt., s. 660). Aleksandra Witkowska podaje, że o. Ignacy spotkał się ponownie z karmelitanka- mi w Sandomierzu, dokąd ucie kły przed Szwedami, i stamtąd udał się z nimi do Krakowa, potem przez Niepołomice do Wiśnicza. „Po wy- jeździe karmelitanek pozostał tam jako spowiednik Heleny Lubomirskiej. Wkrótce jednak wyjechał do karmelitanek warszawskich, przebywających tymczasowo w Podolińcu na Spiszu”. W 1658 r. został wybrany na przeora klasztoru wiśnickiego, jednak już dwa lata później zrzekł się tej trud- nej funkcji, być może dlatego, że ów klasztor był spalony przez Szwedów razem z wiśnickim zamkiem Lubomirskich. Karmelita znowu został spowiednikiem sióstr warszaw- skich mieszkających tym razem w Niepołomicach, gdyż ich klasztor w Warszawie również był zrujnowany. W 1661 r. na kapitule w Lublinie o. Ignacy został wybrany na prowin- cjała znękanej i rozbitej przez Szwedów polskiej prowincji Ducha Świętego. Po raz kolejny wyjechał wówczas na kapi- tułę generalną do Rzymu, gdzie przebywał prawdopodobnie „_ Kościół Karmelitów Bosych w Wiśniczu Fot. arhiwum MOK do roku 1662. Cały czas zabiegał o powrót karmelitanek do Warszawy, co nastąpiło w 1663 r., kiedy to o. Ignacy poświę- cił ich dom zakonny pw. Ducha Świętego. Po zakończeniu urzędu (1664 r.) obrano go pierwszym dyskretem klaszto- ru wiśnickiego, a następnie warszawskiego (1668 r.), gdzie od 1670 r. był definitorem. Kontynuował pracę nad kroniką warszawską i innymi opracowaniami z dziedziny historii karmelitów bosych w Polsce. W 1673 r. o. Ignacy znów był pierwszym dyskretem klasztoru w Wiśniczu, 13 kwietnia 1676 r. obrano go socjuszem z Wiśnicza na kapitułę pro- wincjalną w Krakowie, gdzie w klasztorze Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny został wybrany, już po raz ostatni, na definitora prowincji. Zmarł w Wiśniczu w opinii świętości (1677 r.). Według Aliny Witkowskiej najważniejszą pracą ha- giograficzną o. Ignacego jest Żywot i wysokie cnoty W. Matki Teresy od Pana Jezusa Marchockiej klasz- torów karmelitanek bosych we Lwowie i Warszawie fundatorki. Żywot ten jest dostępny w cyfrowych zbio- rach biblioteki Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II. Niektóre ży- woty autorstwa o. Ignacego zostały wydane w bardzo skróconej wersji przez Onufrego Osmolskiego w Konterfekcie życia przy- kładnego z ozdoby Karmelu zakonnego kopiowanego i umieszczone jako dodatek do trzeciej części Ozdoby Karmelu zakonnego Filipa od św. Trójcy. Z innych ko- rzystał Florian Jaroszewicz w dziele Matka świętych Polska, albo żywoty świę- tych, błogosławionych, wie- lebnych, świątobliwych Polaków i Polek [...]. Wspomniane pisma również są ogólnodostępne w wersji elektronicznej. Prace o. Ignacego od św. Jana Ewangelisty jak i inne dzie- ła karmelitańskiej biografistyki zasługują na rzetelne opra- cowanie ze względu na walory literackie, psychologiczne i kulturoznawcze. Ponadto są cennym źródłem poznania XVII-wiecznej historii. Jak pisała już Halina Popławska, „Stanowią zupełnie nieznany teren kształtowania się sta- ropolskiej biografistyki, a szerzej — prozy narracyjnej”. Podobnie jak ówczesne karmelitańskie autobiografie, kon- centrują się przede wszystkim na życiu wewnętrznym oraz rozwoju duchowym wybitnej jednostki, dlatego ich wnikli- we zanalizowanie odsłoniłoby „„model”” ówczesnej ducho- wości i pożądany wzorzec świętości. Magdalena Burek Wiadomości Wiśnickie 29 WINNICA Z CHRONOWA Do niedawna proces wytwarzania lokalnego wina najczęściej kojarzył się ze szklanym gąsiorem, rurką fermentacyjną i moszczem różnych owoców. Jednak coraz częściej słyszymy, że tu i ówdzie zakładane są uprawy winorośli, zaczyna odradzać się polskie winiarstwo, a nawet mówi się o mapie winiarskich regionów. A przecież winnice w Polsce istniały niemal od zawsze. Bogata historia polskiego winiarstwa sięga X wieku, a pełen rozkwit tej dziedziny przypadał na XIV-XVI wiek, kiedy to Rzeczpospolita zaliczana była do znaczących krajów winiarskich. Ten intensywny rozwój winiarstwa mógł się rozwijać głównie dzięki uprawom przyklasztornym i w dobrach możnowładców. Nie inaczej było w Wiśniczu. W sąsiedztwie zamku, za klasztornymi murami zakonnicy prowadzili ogród uprawny, a w nim niewielką winnicę, z której wytwarzano wina na potrzeby opactwa. Samo zaś miasto, zgodnie z aktem lokacyjnym posiadało przywilej składu i handlu winem. Natomiast czy w pobliskim Chronowie, „wsi ongiś szlacheckiej” były uprawy winogron? Biorąc pod uwagę niezwykły klimat i bogatą historię tej miejscowości, zapewne przy miejscowych dworach były zakładane poletka z winoroślami. Co prawda po tamtych czasach nie pozostało wiele trwałych śladów, natomiast warunki do założenia winnicy są dobre. Kilka lat temu dostrzegli to Państwo Anna Cybulska i Michał Chrząstek. Niemalże od razu zakochali się w tej ziemi. Pani Ania poznała przyszłego męża na Politechnice Opolskiej, gdzie razem studiowali budownictwo. Z początku na miejsce pracy w wyuczonym zawodzie wybrali województwo pomorskie. Ale po kilku latach, kiedy ich wieloletnie zainteresowanie enoturystyką i winiarstwem przerodziło się w wielką pasję, postanowili zmienić kierunek swojego życia i kupić działkę, gdzieś w Małopolsce. Wizja urokliwego i zacisznego miejsca na dom rodzinny, wokół którego będą mogli założyć własną winnicę, a z biegiem czasu gospodarstwo enoturystyczne, ziściła się w Chronowie. Postawili dom, w którym zamieszkali razem z trzyletnią córeczką Judytą, oraz zaczęli przygotowywać teren pod uprawę. Pierwsze krzewy sadzili wiosną 2012 roku, kolejne 2013 i 2014. W efekcie na południowo-zachodnim stoku na ich blisko hektarowej plantacji rośnie 2,5 tys. winnych krzewów w 17-stu odmianach. Jak wylicza właścicielka Seyval Blanc, Solaris, Hibernal i Jutrzenka, to tylko niektóre spośród naszych winnych szczepów, które dają obiecujące, białe wino, natomiast z odmian czerwonych, spore nadzieje wiążemy z doskonale znoszącymi specyficzne, polskie warunki szczepami: Rondo, Regent, Marćchal Foch i Lóon Millot. Mamy przeświadczenie, że ta wielość odmian pozwoli nam tworzyć wina o różnorodnym charakterze, odpowiadające gustom gości odwiedzających nasze gospodarstwo. Mozolna praca pierwszy raz „zaowocowała” w 2014 roku, kiedy zebrali winogrona z nasadzeń roku 2012, z których wytworzyli kilkadziesiąt próbnych butelek wina. Ale winiarstwo jak mówi Pani Ania to nie tylko wspaniałe rzemiosło, to ciężka i skomplikowana praca, wymagająca ogromnej wiedzy. Do wszystkiego musimy sami dochodzić, bo przecież jesteśmy pierwszym pokoleniem winiarzy. Przez cały czas uczymy się na własnych sukcesach, ale także błędach. Bardzo pomocna okazała się wiedza zdobyta na studiach enologicznych na UJ w Krakowie, które ukończyła pani Ania, jak również współpraca z zakładem doświadczalnym Uniwersytetu Jagiellońskiego, który prowadzi winnicę w Łazach. Na pytanie jak to jest być winiarzem, Pani Ania z uśmiechem na twarzy jednym tchem wymienia - to praca od wczesnej wiosny do późnej jesieni, a nawet zimą myślami ciągle jest się w winnicy. Kiedy ustają przymrozki i rusza proces wegetacji zaczyna się również ruch w winnicy. Ocena szkód jakie mogły poczynić mrozy, nasadzenia uzupełniające, pielenie i odchwaszczanie, walka ze szkodnikami, nawożenie, nawadnianie, przycinanie oraz odpowiednie prowadzenie głównej łozy krzewu, z której wyprowadza się owocujące pędy to tylko niektóre z codziennych zajęć poprzedzających ostatni etap jakim jest zbiór. A dopiero wtedy zaczyna się cały proces przetwarzania winnych gron w napój alkoholowy zwany winem. Sama winifikacja, jest procesem złożonym. Każdy winiarz ma swoje receptury, które w pewnej mierze nawiązują od tradycji, czy też regionu. W przypadku win czerwonych pierwszym etapem produkcji jest proces maceracji czyli wstępnej fermentacji. Zasadniczy etapprodukcji winazaczynasięod przygotowania moszczu gronowego poprzez wyciskanie winogron w prasach. Fermentację z uzyskanego soku przeprowadza się na wiele sposobów. Niekiedy jest to proces samorzutny, odbywający się w temperaturze pokojowej aniekiedy w pełni kontrolowany. Różne są też naczynia wykorzystywane do fermentowania wina. Stosuje się kadzie stalowe (których my używamy, mówi pani Ania), albo drewniane, dębowe beczki. Fermentacja jest procesem bardzo wolnym, trwającym nawet do kilku tygodni, a po jej zakończeniu wino poddawane jest klarowaniu a następnie procesowi filtrowania. Jednym z ostatnich etapów wytwarzania wina jest dojrzewanie i butelkowanie. Dojrzewanie to nic innego jak przechowywanie w odpowiednich warunkach, czyli w odpowiedniej temperaturze i oświetleniu. Wina z Chronowa są trunkami o specyficznym, rozpoznawalnym smaku. Mają charakterystyczny bukiet, w którym wyczuwa się osobniczy (pewnie nie tylko rozpoznawalny przez winiarzy, degustatorów i koneserów), smak chronowskiej ziemi. Jak mówi Pani Ania, Chronów i winnica to ich miejsce na Świecie, to sposób na życie. W przyszłości mają nadzieję, że winnica w obrębie której powstanie gospodarstwo agroturystyczne, będzie rozpoznawalne i chętnie odwiedzane przez gości, którzy zechcą odpocząć od zgiełku miejskosci. Już dziś można się umówić z gospodarzami na winiarski obiad, barwne opowieści o dziedzictwie kulturowym regionu, degustację wina, a nawet uczestniczyć w prawdziwym winobraniu. Narazie los sprzyja. Plany, zapał i siły do realizacji są, ale aby dalej mogła się toczyć ta niezwykła historia, gdzie przeszłość wiśnickiej ziemi łączy się z teraźniejszością, trzeba będzie wykazać jeszcze wiele cierpliwości i przedsiębiorczości. Ale tej charyzmy nie brakuje tym zwyczajnym, a zarazem niezwykłaym winiarzom z Chronowa. Leszek Marszałek ŚWIĘTO SŁUŻBY WIĘZIENNEJ W piątek 30 czerwca w Warszawie miały miej- sce Centralne Obchody Święta Służby Więziennej. Na co dzień o Służbie Więziennej słyszy się niewiele. Tymczasem za murami aresztów i zakładów karnych trwa ciągła służba na rzecz bezpieczeństwa obywateli. Służba Więzienna, zgodnie jest formacją umundurowa- ną i uzbrojoną, podległą Ministrowi Sprawiedliwości. Na terenie Bocheńszczyzny funkcjonuje jedna jednostka penitencjarna. Jest nią Zakład Karny w Nowym Wiśniczu przeznaczony dla recydywistów penitencjarnych. W po- wstałym przed ponad dwustu trzydziestoma laty wiśnickim więzieniu przebywa obecnie bli- sko 400 osadzonych (w Polsce dnia 31 maja łącznie było 74030 osadzonych), nad którymi czu- wa ponad 150 funkcjonariuszy i pracowników różnych służb. To oni wraz ze swoimi kolega- mi i koleżankami ze wszystkich zakładów karnych i aresztów śledczych w Polsce tworzą for- mację (wg stanu na 31 marca: 27.233 funkcjonariuszy i 2748 pracowników cywilnych), któ- rej główne zadania to: chronie- nie społeczeństwa przed spraw- cami przestępstw osadzonymi w zakładach karnych i aresztach śledczych, zapewnienie bezpieczeństwa w jednostkach penitencjarnych, wyko- nywanie tymczasowego aresztowania, które zabezpiecza właściwy tok postępowania karnego, a także przestrzegania praw skazanych, zwłaszcza humanitarnych warunków ich izolacji penitencjarnej. Wśród najważniejszych, do zadań Służby Więziennej należy również działalność resocjaliza- cyjna wobec osadzonych. W Zakładzie Karnym w Nowym Wiśniczu kształtowanie społecznie pożądanych postaw wśród skazanych realizowane jest przez szereg oddziały- wań. Wśród nich na pierwszy plan wyłania się praca — tak Osadzeni podczas mszy w kaplicy wieziennej na terenie jednostki jak i poza nią, płatna lub bez wynagro- dzenia. Obok nich znajdują się coraz częstsze kursy zawo- dowe, dzięki którym osadzeni zyskują nowe kwalifikacje zawodowe mające w przyszłości pomóc im w odnalezie- niu się w nowej rzeczywistości poza więziennymi murami. W wiśnickim zakładzie karnym działa Centrum Kształcenia Ustawicznego, w ramach którego osadzeni uzupełniają swo- je wykształcenie — w gimnazjum, liceum. Jeden z oddziałów więzienia przeznaczony jest dla skazanych odbywających swoją karę w ramach terapii antyalkoholowej. Osadzeni mają również zapewnione zajęcia kulturalno — oświatowe i sportowe, utrzymywa- nie kontaktów z bliskimi i światem zewnętrznym opiekę zdrowotną i reli- gijną. Kadra Służby Więziennej, jest jedną z le- piej wykształconych grup zawodowych w Polsce. Wyższe studia magister- skie ma ukończonych 46,3 % ogółu funkcjona- riuszy, a kolejne 13,4% może pochwalić się po- siadaniem wykształcenia wyższego zawodowego. Pozostali ukończyli edukację na szkole średniej. Funkcjonariuszy Służby Więziennej obok pełnienia obo- wiązków służbowych można spotkać aktywnie zaangażo- wanych w inne przedsięwzięcia. Działają w organizacjach sportowych, religijnych, kulturalnych i charytatywnych. Zazwyczaj mało kto wie, że funkcjonujący obok nich spo- łecznicy, to funkcjonariusze Służby Więziennej. st. szer. Marcin Kalinowski Wiadomości Wiśnickie 31 WIŚNICKIE SPECJAŁY Nasz region jak wiele innych, bogaty jest w tradycje kulinarne. Od wieków obok kuchni dworskiej na wiśni- ckim zamku, funkcjonowała kuchnia tradycyjna, którą kultywowała ludność zamieszkująca nasz region. Podstawą było bazowanie na produktach, których do- starczała ziemia, las i woda, prostych, pożywnych a prze- de wszystkim świeżych. Do dziś wiele gospodyń korzysta z wiedzy i doświadczenia minionych pokoleń wyczarowu- jąc z tych produktów smaczne potrawy, będące wizytówką regionu. W Ośrodku Edukacji Regionalnej w Starym Wiśniczu odbywają się Konkursy Kulinarne w bieżącej IX edycji przedmiotem konkursu „Wiśnickich Specjałów” były zupy. Do udziału w nim zgłosiło się wiele chętnych osób, a wśród nich: Maria Wojewoda, Elżbieta Sułek, Katarzyna Błoniarz i Janina Chojecka ze Starego Wiśnicza, Halina Krawczyk, Paulina Tworzyło i Grażyna Tworzyło z Muchówki, Danuta Feliksiak, Bogumiła Cholewa i Kazimiera Maliszczak z Kopalin, Bogusława Stec i Lucyna Igielska z Kobyla, Renata Skotnicka, Helena Kapcia, Halina Wójcie, Beata Majcher i Małgorzata Piech z Olchawy. 1 kwietnia 2017r. w OER pokosztować można było m.in. „rosołu z gwoździa”, różnorodnych zup grochowych, świę- conki na serwatce, zupy szczawiowej, zupy ziemniaczanej na zasmażce, flaków wołowych, zupy kminkowej, krup- Koło Gospodyń Wiejskich z Olchawy 32 Wiadomości Wiśnickie niku na żeberku, kapuśniaków, barszczu czerwonego za- bielanego z gniecionymi ziemniakami i cebulką. Okazale prezentowały się również stoiska wystawiennicze, na któ- rych prezentowano potrawy podawane w tradycyjny spo- sób. Oceny potraw i stoisk dokonało powołane przez or- ganizatorów jury, w którym pracowali pani Grażyna Filip kierownik PZDR w Bochni, Sylwia Stachowicz — etnolog, Halina Żołna — technolog żywienia i pan Adam Kwaśniak — Radny Sejmiku Województwa Małopolskiego. Zadanie do łatwych nie należało. Wszystkie potrawy w znakomitym wydaniu zachwycały smakiem. Podjęto decyzję o przyzna- niu wszystkim potrawom tytułu „Wiśnicki Specjał 2017”. Nagrodę publiczności otrzymał barszcz czerwony zabiela- ny z gniecionymi ziemniakami i cebulką. Jurorzy zachęcali, aby powrócić do tradycji przygoto- wywania zup, a szczególnie dwóch bardzo charaktery- stycznych dla regionu lecz już zapomnianych: płucek na serwatce, które przygotowała Pani Maria Wojewoda i zupy ziemniaczanej na baraninie, którą wykonała pani Elżbieta Sułek. Wszystkim uczestnikom konkursu nagrody wręczyła Pani Burmistrz Małgorzata Więckowska, Adam Kwaśniak Radny Województwa Małopolskiego i Dyrektor MOK Leszek Marszałek. Bernadeta Błoniarz XIII EDYCJA BRYDŻOWEGO ROZDANIA W ostatni weekend czerwca 2017 roku Towarzystwo Miłośników Wiśnicza, Muzeum Ziemi Wiśnickiej oraz Małopolski Związek Brydża Sportowego pod Honorowym Patronatem Burmistrza Nowego Wiśnicza Pani Małgorzaty Więckowskiej już po raz trzynasty zorganizowało Wiśnicki Weekend Brydżowy, który został rozegrany w sali rycerskiej na zamku Kmitów i Lubomirskich. Zamek Kmitów i Lubomirskich jest niezwykle cennym zabytkiem architektury wczesnego baroku na ziemiach polskich, jednym z najlepiej zachowanych przykładów budownictwa obronnego w kraju. Znajduje się na historycznym szlaku pomiędzy Krakowem a południem Europy, łączy w sobie kulturę, sztukę i tradycję śródziemnomorską w obszarze Karpat. Niegdyś był siedzibą arystokratycznych rodów, dziś jest miejscem, które koniecznie trzeba odwiedzić, zobaczyć i poznać. Docenili to gracze brydżowi z terenu kilku województw Naszego Kraju, którzy w sile 56 duetów zjawili się na zmaganiach brydżowych w murach wiśnickiego zamku. W ramach mitingu rozegrano trzy turnieje, dwa w piękny sobotni dzień : - w VIII Turnieju o Puchar Burmistrza Nowego Wiśnicza na zapis średni pierwsze pięć miejsc zdobyły następujące pary: 1. Adam Białek - Jaworzyna Muszyna - Krynica Waldemar Krakowski - Hetman Nowy Wiśnicz, 2. Józef Turecki - Hotel Polski Mielec, Andrzej Janda - Greinplast Dębica, 3. Józef Korta - Hetman Nowy Wiśnicz, Henryk Kowalczyk - Hetman Nowy Wiśnicz, 4. Ryszard Jaśkiewicz - ALF 1 Nowy Sącz, Stanisław Jaśkiewicz - ALF I Nowy Sącz, 5. Jerzy Kozłowski - ALF 3 Nowy Sącz, Adam Waśko - ALF 3 Nowy Sącz. VIII Turniej o Puchar Burmistrza Nowego Wiśnicza na zapis maksymalny, w którym pierwsze pięć miejsc zdobyły następujące pary: 1. Ryszard Jaśkiewicz - ALF I Nowy Sącz, Stanisław Jaśkiewicz - ALF I Nowy Sącz, 2. Józef Turecki - Hotel Polski Mielec, Andrzej Janda - Greinplast Dębica, 3. Andrzej Lasota - TKKF Drogowiec Kraków, Michał Tuszyński - Singelton Kraków, 4. Janusz Szyszkowski - Singleton Kraków, Stanisław Waśko - ALF 2 Nowy Sącz, 5. Eugeniusz Cieśla - Singelton Nowy Szącz, Piotr Turczynowicz - ALF 2 Nowy Sącz. W niedzielę został rozegrany XIII Turniej Brydża Sportowego Par „O puchar Burmistrza Nowego Wiśnicza”, turniej jest rozgrywany w ramach XII edycji GRAND PRIX POLSKI POŁUDNIOWO-WSCHODNIEJ. W turnieju rozegrano 5 mini sesji klasyfikacyjnych na zapis maksymalny. W turnieju ogólnopolskim zwyciężyły następujące pary brydżowe: 1. Józef Barczyk - Ekspens Kraków Turneiej brydżowy 2017 w Sali Rycerskiej Ryszard Cieślik - Lajkonik Kraków, 2. Janusz Skrzypek - Dyktator Kraków, Jacek Kalinowski - Dyktator Kraków, 3. Aleksander Jezior -Towarzystwo Sportowe Wisła Kraków, Maciej Szczerczak - Towarzystwo Sportowe Wisła Kraków, 4. Marek Pietraszek - Elektromontaż Rzeszów, Jacek Znamierowski - Elektromontaż Rzeszów, 5. Andrzej Hycnar - Skobud Tarnobrzeg, Stefan Skowron -Skobud Tarnobrzeg. Niedzielny turniej zakończył się w piękny słoneczny wieczór, nagrody regulaminowe i rzeczowe ufundowane przez sponsorów turnieju wręczyła Pani Burmistrz Nowego Wiśnicza Małgorzata Więckowska oraz Prezes Towarzystwa Miłośników Wiśnicza Pan Stanisław Domański. W skierowanych do uczestników słowach Pani Burmistrz zaprosiła graczy na kolejny turniej brydżowy, który tradycyjnie zostanie rozegrany w murach wiśnickiego zamku. Organizatorzy turnieju składają serdecznie podziękowania załodze, pracownikom i kierownictwu Muzeum Ziemi Wiśnickiej za stworzenie miłej i przyjaznej atmosfery dla tak licznej grupy graczy z terenu kilku województw Naszego Kraju, którzy spędzili ten piękny weekend w naszej miejscowości i mamy nadzieję, że będą częściej odwiedzać naszą miejscowość, nie tylko z okazji zawodów brydżowych. Do zobaczenie za rok i mamy nadzieję, że w większym towarzystwie. Waldemar Krakowski WIADOMOŚCI WIŚNICKIE KWARTALNIK SPOŁECZNO-KULTURALNY Wydawca: Miejski Ośrodek Kultury w Nowym Wiśniczu, ul. Rynek 6, tel. 14 612 87 04 Redaktor naczelny: Leszek Marszałek. Skład redakcyjny: Bernadetta Błoniarz, Barbara Burdak, Barbara Szota-Rekieć, Michał Tabor, Regina Wielgus. Skład i łamanie: Agata Załupska Zdjęcie na okładce: Panorama Królówki z kościołem Druk: Drukarnia „Profit Media”, Sławomir Trzósło, Bochnia, ul. Partyzantów 22, tel. 146113055. Nakład 600 egz. Redakcja zwraca się z prośbą o nadsyłanie materiałów i tekstów do gazety na adres wydawcy i zastrzega sobie prawo do skracania tekstów. Wiadomości Wiśnickie 33 SPORTOWA RYWALIZACJA W BIEGACH PRZEŁAJOWYCH Dnia 28 marca 2017r. na stadionie w Wiśniczu, ucz- niowie szkół podstawowych oraz gimnazjalnych z tere- nu naszej gminy rywalizowali w Drużynowych biegach przełajowych. Zawody gminne odbywały się w ramach Igrzysk Młodzieży Szkolnej i Gimnazjady 2016/2017. W kategorii szkół podstawowych zespół składał się z 6 uczniów/uczemnic z rocznika 2006 i 2007 oraz 6 uczniów/ uczemnic z rocznika 2004-2005. Jako pierwsza na linii startu pojawiła się grupa młodsza, następnie grupa starsza. Dziewczęta miały do pokonania dystans 800 m, chłopcy natomiast 1000 m. Ostateczny wynik był sumą miejsc uzy- skanych przez grupy. W kategorii dziewcząt na pierwszym miejscu podium uplasowała się drużyna z ZS w Nowym Wiśniczu, na drugim natomiast z ZS w Królówce. Wśród chłopców I miejsce zajęła drużyna z ZS w Nowym Wiśniczu, 2 miejsce ZS w Królówce, 3 miejsce SP w Muchówce. W kategorii szkół gimnazjalnych dziewczęta rywalizo- wały na dystansie 1200 m, chłopcy mieli do pokonania 1600 m. Zespoły zarówno dziewcząt jak i chłopców liczyły 6 za- wodników. Suma miejsc na mecie zdobytych przez wszyst- kich członków zespołu decydowała o jego miejscu w kla- syfikacji drużynowej. W kategorii dziewcząt i chłopców 1 miejsce zajęła drużyna z ZS z Nowego Wiśnicza, drugie z ZS z Królówki. Zatem uczniowie Szkoły Podstawowej i Gimnazjum z Nowego Wiśnicza reprezentowali naszą gminę podczas zawodów powiatowych 6 kwietnia 2017r. w Łapanowie. W grupie szkół podstawowych w klasyfikacji indywidual- nej chłopców uczeń SP w Nowym Wiśniczu Kuc Filip zdo- był I miejsce, drużyny natomiast uplasowały się na drugim miejscu podium. W kategorii szkół gimnazjalnych drużyna dziewcząt zdobyła 3 miejsce, zaś chłopców miejsce drugie. Kolejną dyscypliną rozgrywaną w ramach zawodów gminnych była Piłka nożna chłopców „„,6-ki”. Mecze odbyły się 5 maja 2017r. na Orliku w Starym Wiśniczu. Do rywa- lizacji zgłosili się zawodnicy z czterech gimnazjów z na- szej gminy, a mianowicie uczniowie Gimnazjum z Kobyla, Królówki, Nowego i Starego Wiśnicza. Po rozlosowaniu numerów drużyn i ustaleniu kolejności spotkań przystąpio- no do gry. Niepokonanym okazał się zespół z Gimnazjum z Kobyla, który nie przegrał żadnego meczu. Na drugim miejscu uplasowała się drużyna z Królówki, która przegra- ła tylko ze zwycięzcami (0:1). Na trzecim miejscu znalazł się zespół z Gimnazjum z Nowego Wiśnicza, na czwartym natomiast uczniowie z Gimnazjum ze Starego Wiśnicza. Drużyna z Gimnazjum w Kobylu reprezentowała naszą gmi- nę podczas zawodów powiatowych w Bochni, które również wygrała i tym samym awansowała do zawodów rejonowych w Krzeszowicach. Również w maju (11.V. 2017r.) na stadionie w Wiśniczu rozegrano zawody na szczeblu gminnym w Czwórboju LA. Do zawodów przystąpili uczniowie szkół podstawowych z Królówki (chłopcy) oraz z Nowego Wiśnicza (dziewczęta i chłopcy). Rozgrywki obejmowały: bieg na 60 m, rzut pił- ką palantową, skok w dal, bieg : dla dziewcząt 600 m, dla chłopców 1000 m. 34 Wiadomości Wiśnickie Pierwsze miejsce zajęły dziewczęta z ZS w Nowym Wiśniczu, w kategorii chłopców I miejsce ZS w Królówee, 2 miejsce ZS w Nowym Wiśniczu. Zdobywcy pierwszych miejsc 15.05.2017r. reprezento- wali naszą gminę na zawodach powiatowych w Bochni. W dniach 17-18 maja 2017r. rozgrywano ostatnie już w tym roku szkolnym zawody na szczeblu gminnym. W pierwszym dniu zmagań na Orliku w Starym Wiśniczu ro- zegrano mecze w Mini piłce nożnej chłopców „,7-mki” . Do rywalizacji zgłosili się uczniowie ze szkół podstawowych z Muchówki, Kobyla, Królówki, Nowego Wiśnicza oraz Starego Wiśnicza. Zawody odbywały się w ramach Igrzysk Młodzieży Szkolnej 2016/2017. Po zaciętej rywalizacji na pierwszym miejscu uplasowała się drużyna z Nowego Wiśnicza, na drugim z Muchówki a na trzecim z Królówki. Drugiego dnia zawodów na stadionie w Wiśniczu odbyła się Drużynowa Szkolna Liga LA, do uczestnictwa w której zgłosiło się Gimnazjum z Królówki oraz z Nowego Wiśnicza. W ramach rywalizacji uczestnicy brali udział w biegu na 100 m, 300 m, 600 m (dziewczęta) 1000 m (chłopcy), skoku w dal, pchnięciu kulą, sztafecie 4x100 m. Zarówno w grupie dziewcząt jak i chłopców pierwsze miejsca zdobyły drużyny z Gimnazjum z Nowego Wiśnicza, drugie miejsca natomiast zajęli uczniowie z Gimnazjum z Królówki. Zwycięzcy tych zawodów reprezentowali na- szą gminę podczas eliminacji powiatowych 24 maja 2017r. w Bochni, podczas których dziewczęta zdobyły drugie miej- sce, chłopcy natomiast czwarte. Kończąc rywalizację sportową na szczeblu gminnym, w tym roku szkolnym, dziękuję wszystkim Nauczycielom wf-u za zaangażowanie i pomoc w przeprowadzeniu zawo- dów, Pielęgniarkom za zabezpieczenie opieki i wsparcie medyczne, Dyrektorom szkół za udostępnienie sal na czas rozgrywek oraz wszystkim Uczniom, którzy brali udział w eliminacjach gminnych za zaangażowanie, ducha walki i sportowe zachowanie. Gminny Koordynator Sportu Barbara Burdak Drużynowe biegi przełajowe. fot. archiwum UM Pakiety skierowane dla nowych klientów zainteresowanych łączem światłowodowym! Pakiet MyFIBER Umowa na 24 miesiące PROMOCJA ! Instalacja Abonament Router bezprzewodowy MyFIBER 60+ do 60 Mega* (60Mbps/6Mbps) 149 1 49 zł 1a * MyFIBER 100+ do 100 Mega 99 59 2ł | (100Mbps/10Mbps) k MyFIBER 200+ do 200 Mega 5 99 + ię (200Mbps/10Mbps) MyFIBER 300+ do 300 Mega* y ma 3 1a 119 zł 12 (300Mbps/10Mbps) WUUTUIUE 2, Sa KREDYT LETNI | "a SE 7 dla Klientów indywidualnych Do W OL N JYy Cc H © : =| _ 0 N K ( E JN S U N NE 2 YJ J ih TY po — Bank podejmuje decyzje o Gdzeleńia kredytu po Aokonsnia oceny zdolnosci kredytowej Szczegółowe informacje dostępne są w Oddziałach Banku Oddział w Nowym Wiśniczu, Rynek 23 www.bsr.krakow.Dl Filia w Bochni, ul.Bracka 4a B R POK w Bochni, ul. Kazimierza wielkiego 26 spoldzegy POK w Lipnicy Murowanej 102 Rzemiosł a NOC dla FIRM n e ik FIRMA DOBRZE ZAOPIEKOWANA NOWOCZESNE KONTO, KTÓRE SPEŁNI TWOJE OCZEKIWANIA: © prosty dostęp do bankowości internetowej i mobilnej © wygodne karty płatnicze VISA © korzystna oferta zakupu terminali płatniczych © możliwosć uruchomienia kredytu obrotowego ułatwiającego bieżace regulowanie płatności W ofercie Banku również szeroki wybór innych kredytów dedykowanych dla Firm oraz atrakcyjne ubezpieczenia dla przedsiembiorców

grudzień2017_mniejsze.pdf

CHRONÓW KWARTALNIK SPOŁECZNO-KULTURALNY KOBYLE a EH ie. Wiadomości O ACZ ISniGKie WISNICZ MAŁY KRÓLÓWKA LEKSANDROWA NOWY WIŚNICZ SIERPIEŃ - GRUDZIEŃ ROK 2017 NR 144 ISSN-1231-9066 CENA 4 ZŁ ŁOMNA MUCHOWKA OLCHAWA . POŁOM DUZY 400 lat Nowego Wiśnicza —1616-2016— „Bóg się rodzi, moc truchleje” Niech słowa tej Kolędy będą preludium do czasu prawdziwej radości, spokoju i szczerości, wypływających z głębi czystych serc, gdzie skryła się Boża Miłość. Aby cud Bożego Narodzenia umocnił wiarę w twórcze działanie miłości i dobroci, a życzliwość stołu wigilijnego przeniosła się w zwykłą codzienność Nowego Roku OD BURMISTRZA Szanowni Państwo, Zbliżające się Święta Bożego Narodzenia, na które wielu z nas cze- ka z utęsknieniem, to również zwia- stun końca roku — czasu wytężonej pracy, która zaowocowała realizacją "|wielu inwestycji na terenie Gminy Nowy Wiśnicz. Sukcesywnie w całej gminie po- prawiana jest infrastruktura drogowa, projektowane są i budowane nowe odcinki chodników. Powstają również nowe odcinki kanalizacji i wodociągów. Dużym sukcesem jest otwarte w czerwcu bieżącego roku Miasteczko Ruchu Drogowego przy Szkole Podstawowej w Starym Wiśniczu oraz zakup samochodu ratowniczo - gaśniczego dla OSP w Królówce. Zgodnie z założeniami postępują również prace przy kończeniu budowy drugiego skrzydła szkoły w Nowym Wiśniczu. Z powodzeniem realizowany jest budżet obywatelski, który cieszy się dużym zainteresowa- niem wśród lokalnej społeczności. Niewątpliwie największym sukcesem gminy w ostatnim czasie są pozyskane Środki z funduszy zewnętrznych (w bie- żącym roku ponad 13 mln), za które część inwestycji udało już się zrealizować, kolejne właśnie trwają, a część z nich dopiero się rozpocznie. Dzięki pozyskanym funduszom powstaną przede wszystkim kolejne odcinki wodociągów i kanalizacji. Przeprowadzona zostanie termomodernizacja dziewięciu budynków użyteczności publicznej. A pozyska- ne środki na poszerzenie oferty turystycznej i rekreacyjnej poprzez budowę tzw. parku 400-lecia u podnóża wiśni- ckiego zamku w przyszłości przyczynią się do zwiększenia atrakcyjności naszego regionu. Realizacja tak wielu przedsięwzięć była możliwa dzięki zaangażowaniu wielu osób i dobrej współpracy pomię- dzy Radnymi Rady Miejskiej, Sołtysami, członkami Rad Sołeckich i Mieszkańcami naszej gminy. Dziś z perspek- tywy minionego roku stwierdzam, że nie było łatwo, ale społeczna akceptacja, zaangażowanie pracowników urzędu i jednostek organizacyjnych pomogła mi zrealizować wiele zamierzonych celów. Przed nami nowy rok i kolejne wy- zwania. Mam nadzieję, że dzięki dalszej, dobrej współpra- cy z Radą Miejską oraz Państwa akceptacji, uda nam się zrealizować jeszcze więcej zadań, które wpłyną na poprawę jakości życia mieszkańców oraz wizerunku i atrakcyjności naszej gminy. Z okazji zbliżających się Świąt Bożego Narodzenia życzę wielu radosnych i ciepłych chwil, odpoczynku przy rodzinnym stole, a nadchodzący Nowy Rok niech spełni wszelkie marzenia i obfituje w sukcesy. Burmistrz Nowego Wiśnicza Małgorzata Więckowska OD REDAKCJI Mija kolejny rok. Jesteśmy starsi, bogatsi w życiowe doświadczenia. Czy był to czas spełnionych marzeń, zre- alizowanych planów, a może minął zbyt szybko, w goni- twie dnia codziennego, bez chwil na refleksję o szczęściu, przemijaniu? Może nękani niepowodzeniami losu chce- my, aby jak najszybciej zakończył się, mając nadzieję, że z nadejściem „nowego” odmieni się na lepsze. Zaglądając do kalendarium ważniejszych dat z dziejów ziemi wiśnickiej z łatwością możemy wychwycić te, które miały znaczący wpływ na rozwój naszego miasta, okolicz- nych wsi i poszczególnych społeczności. Czasami były to doniosłe wydarzenia, ważne czyny i decyzje, ale także narodziny lub śmierć wybitnych postaci. Jest ich wiele, nie wszystkie spisane, zapamiętane. Przywołane przeze mnie daty, niech przypomną nie- które, okrągłe rocznice z historii wiśnickiej społeczności. W bieżącym roku mija 380 rocznica śmierci Macieja Trapoli (30 grud- nia 1637 r.), architekta, według którego pro- jektów i koncepcji powstały najznaczniej- sze budowle Wiśnicza czasów Stanisława Lubomirskiego. 370 lat temu (11 sierpnia 1647 r.) został konsekrowany kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny. Tenże kościół zniszczony w 1863 r. przez wielki pożar Wiśnicza, został odnowiony 150 lat temu w roku 1867. Również 150 lat temu został namalowany przez Jana Matejkę obraz ,„,Wskrzeszenie Łazarza”, który jest własnoś- cią wiśnickiej parafii. 110 lat temu (14 maja 1907 r.) urodził się Jan Stasiniewicz, malarz, autor cyklu „Wariacje na temat Wiśnicza”. W roku 1957 (26 sierpnia) minęła 60 rocznica śmierci Władysława Wojasa, wieloletniego kierownika szkoły w Nowym Wiśniczu. Przed pół wieku (27 kwietnia 1967 r.) zmarł Stanisław Fischer, założyciel Państwowego Liceum Sztuk Plastycznych w Nowym Wiśniczu. Zaledwie piętnaście lat wstecz (15 sierpnia 2002 r.) miało miejsce od- słonięcie pomnika Juliusza Kossaka oraz otwarcie Muzeum Ziemi Wiśnickiej. Koniec roku to dobry czas do podsumowań, refleksji, ale przede wszystkim czas, w którym kultywujemy prze- piękny, polski zwyczaj spotykania się przy wigilijnym stole, łamania się opłatkiem, śpiewania kolęd i składania sobie ży- czeń. Redakcja Wiadomości Wiśnickich dziękuje wszystkim czytelnikom i sym- patykom za każdą okazaną życzliwość i pomoc oraz twórczą krytykę, za to, że jesteście z nami. W tym szczególnym czasie, czasie Bożego Narodzenia, sym- bolicznie i dosłownie pragniemy prze- łamać się białym opłatkiem oraz złożyć najserdeczniejsze życzenia błogosławio- nych świąt i szczęśliwego Nowego 2018 Roku. Leszek Marszałek Wiadomości Wiśnickie 3 FESTIWALOWO, PATRIOTYCZNIE I ŻOŁNIERSKO Przez 15 lat nie stracił nic na swojej aktualności i mocy W 2002 roku w Nowym Wiśniczu zorganizowano pierw- szy konkurs piosenki żołnierskiej i patriotycznej. Wówczas mało kto przypuszczał, że po latach przerodzi się w jeden z bardziej znanych i lubianych festiwali w Małopolsce. Niezmienną ideą tego konkursu jest propagowanie wartości patriotycznych oraz popularyzowanie historii w przystępny i przyjemny sposób. Festiwal jako kulturowe wydarzenie, łączy w sobie widowisko muzyczne z nastrojem entuzja- stycznego święta, podczas którego następuje specyficzna symbioza refleksji i radości uczestników. Prezentacje konkursowe 3 listopada odbyły się prezentacje konkursowe. Pomimo listopadowej, ponurej pogody od porannych godzin, aż do późnego popołudnia, w sali widowiskowej MOK, pojawiali się kolejni uczestnicy - soliści, zespoły, chóry. Przed ko- misją artystyczną, po za liczną reprezentacją Gminy Nowy Wiśnicz, wystąpili uczestnicy, m.in. z Krakowa, Tymbarku, Nowego Sącza, Kęt, Bochni, ale również z Trzciany, Kamionnej, Wojnarowej, Sieprawia a nawet z odległych Piorunek czy Lipnicy Wielkiej. Z grupy 56 wykonawców, jury nominowało do finałowego koncertu 18 laureatów. Lubimy tu przyjeżdżać W relacjach uczestników konkursu przewijały się różne wypowiedzi. Ale za każdym razem, kiedy padało pytanie o uzasadnienie uczestnictwa w tym festiwalu, z naciskiem na słowa „piosenki patriotycznej”, odpowiedzi były dojrza- łe i przemyślane. Owszem, ważne jest, aby zaistnieć przed jurorami, rówieśnikami, publicznością, bo po to jest prze- cież konkurs. Ale zaraz po tych słowach padały konkretne uzasadnienia: pomijając stres tu jest fajnie, uroczyście, swobodnie i radośnie. Lubimy tu przyjeżdżać z kilku powo- dów, m.in. można tu poczuć dumę z polskości, my młodzi po- trzebujemy odpowiedniego wzorca, te piosenki do nas prze- mawiają, mówią o prostych, wielkich ludziach. l jeszcze wypowiedz małej Weroniki: Lubię śpiewać. To prawda, ten festiwal ma ważne przesłanie. Spełniając swój obowiązek, jednocześnie spełniam swoje marzenia i sprawiam radość innym — moja mama jest na widowni. Barwy i symbole W ramach festiwalowego cyklu, 7 listopada w galerii piwnic ratuszowych odbyło się również spotkanie, na któ- rym mówiono o symbolach i barwach narodowych zilustro- wanych ważnymi wydarzeniami historycznymi dla narodu polskiego. Wykład Pani Agnieszki Kaczmarczyk, nauczy- cielki i pasjonatki historii został niezwykle ciepło przyję- ty przez uczniów klas 6 Szkoły Podstawowej w Nowym Wiśniczu. W drugiej części spotkania sala wykładowa została zamieniona przez animatorów MOK na pracownię rękodzielniczą, aby uczestnicy mogli zapoznać się z zasa- dami wykonywania kokard narodowych, którymi w dniu 11 listopada przyozdabiano strój m.in. uczestników koncertu festiwalowego w sali rycerskiej wiśnickiego zamku. Uroczystości patriotyczno-religijne 11 listopada w godzinach południowych w kościele parafialnym odbyła się msza św. za Ojczyznę. Po nabożeń- stwie uformował się pochód, w którym poczty sztandarowe, przedstawiciele samorządu i wszyscy uczestnicy w skupie- niu przeszli pod pomnik Pamięci na Wzgórzu Zamkowym, gdzie mieszkańcy miasta i gminy zwyczajowo oddają cześć „Tym, którym Bóg, Honor i Ojczyzna ważniejsze były niż życie”. Po wystąpieniu Burmistrza Nowego Wiśnicza do przybyłych na uroczystośc, została odmówiona modlitwa za poległych w obronie ojczyzny, a następnie przy rytmach werbla zostały złożone wiązanki kwiatów i znicze. Koncert Laureatów Festiwalu W sali rycerskiej wiśnickiego zamku odbyła się finalna część „Festiwalu z pieśnią patriotyczną i żołnierską przez wieki” oraz zakończenie obchodów 99 rocznicy święta Niepodległości obchodzonych na wiśnickiej ziemi. W kon- cercie wystąpili laureaci festiwalu. Wokalno muzyczne występy dzieci, młodzieży gimna- zjalnej, licealnej i studiującej oraz zespoły stworzyły nie- zapomniane widowisko. Zaśpiewane piosenki były formą XV festiwaf ZOO WB ZW ZAYTŃ I ŹOŁNIERSKĄ PRZEZ WIEKI Warsztaty „Symbole narodowe” w Galerii „Fakt” swoistego reportażu, w którym przeplatały się nadzieja i heroizm, żal i radość, bunt i miłość zwykłego polskiego powstańca, partyzanta, żołnierza. Laureatom zostały wręczone nagrody, wyróżnienia oraz pamiątkowe dyplomy, ale podziękowania i zasłużone brawa należą się wszystkim uczestnikom, ich opiekunom, rodzicom Uroczyste złożenie kwiatów pod pomnikiem przez władze samorządowe i nauczycielom za to wielkie świadectwo Polskości i patrio- tyzmu, za tą niezwykłą lekcję historii. Festiwal został zrealizowany przy wsparciu finansowym Województwa Małopolskiego. Leszek Marszałek UROCZYSTOŚĆ POŚWIĘCENIA SAMOCHODU DLA OSP W KRÓLÓWCE Dzień 18 listopada 2017 roku zapisał się w szczególny sposób na kartach historii Ochotniczej Straży Pożarnej w Królówce. W tym dniu miała miejsce uroczystość po- święcenia samochodu ratowniczo-gaśniczego Mercedes- Benz typ Actros 1835 zakupionego na potrzeby tamtej- szej jednostki OSP. Uroczystość _ rozpo- częła się o godz. 14 mszą św. w Kościele parafial- nym pw. Przemienienia Pańskiego w Królówce, podczas której homi- lię wygłosił _ Kapelan Powiatowy ' Strażaków - ks. Stanisław Szczygieł. Po mszy, w asyście po- cztów sztandarowych i Strażackiej Orkiestry Dętej z Królówki uczest- nicy przeszli na plac przy remizie OSP, gdzie odbył się uroczysty apel. Po złożeniu ra- portu przez Dowódcę Uroczystości, Grzegorza Cieślę, Stanisławowi Nowakowi, Małopolskiemu Komendantowi Wojewódzkiemu Państwowej Straży Pożarnej i przyjęciu meldunku, przy dźwiękach hymnu państwowego wciągnię- to na maszt flagę państwową. Kolejnym punktem uroczystości Przed remizą w Królówce było powitanie przybyłych gości przez Prezesa OSP w Królówce, Jana Wołka. Swą obecnością zaszczycili: Urszula Rusecka - Poseł na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, Stanisław Nowak - Małopolski Komendant Wojewódzki PSP, Włodzimierz Więckowski - Dyrektor Okręgowy Służby Więziennej w Krakowie, Ludwik Węgrzyn - Prezes Zarządu Oddziału Powiatowego Związku OSP RP w Bochni, a za- razem Starosta Bocheński, Piotr Gadowski - z-ca Komendanta Powiatowego PSP w Bochni, Robert Cieśla - Dowódca jednostki ratow- niczogaśniczej w Bochni, Jerzy Łacny - Radny Powiatu Bocheńskiego, Małgorzata Więckowska - Burmistrz Nowego Wiśnicza, Radni Rady Miejskiej z Przewodniczącym Mirosławem Chodurem na czele, Paweł Jastrzębski - Dyrektor Zakładu Karnego w Wiśniczu, Krzysztof Cetnarski - z-ca Komendanta Policji w Nowym Wiśniczu, Józef Janus - Proboszcz parafii Królówka, Leszek Marszałek - Dyrektor Miejskiego Ośrodka Kultury, Sławomir Błoniarz - Prezes Zarządu Gminnego OSP RP Wiadomości Wiśnickie 5 Przemarsz na plac uroczystości poświęcenia wozu strażackiego w Nowym Wiśniczu, Edward Oświęcimka - Komendant Gminny OSP w Nowym Wiśniczu, Prezesi oraz Komendanci wszystkich jednostek działających na terenie naszej gminy oraz towarzyszące im poczty sztandarowe, Mieszkańcy tej miejscowości oraz Strażacka Orkiestra Dęta z Królówki z kapelmistrzem Andrzejem Czubanem uświetniająca ca- łość uroczystości. To szczególne wydarzenie było również okazją do wrę- czenia medali Za Zasługi dla Pożarnictwa, które wręczył Stanisław Nowak - Małopolski Komendant Wojewódzki PSP wraz z Ludwikiem Węgrzynem - Starostą Bocheńskim. Złoty medal otrzymał Albin Kiełtyka, Srebrny - Mariusz Zgłobicki, Brązowy - Damian Cybura. Odznakę Wzorowego Strażaka z rąk Starosty Bocheńskiego i Prezesa Zarządu Gminnego OSP w Nowym Wiśniczu, odebrał druh Marcin Łącki. Następnie Burmistrz Nowego Wiśnicza po odczytaniu aktu przekazania wraz z Przewodniczącym Rady Miejskiej, w asyście Małopolskiego Komendanta Wojewódzkiego PSP i Starosty Bocheńskiego, wręczyła dokumenty i kluczyki do samochodu pożarniczego na ręce Prezesa OSP w Królówce, Jana Wołka i kierowcy, Piotra Brzegowego. Chwilę później nastąpiło próbne uruchomienie samochodu oraz włączenie sygnałów świetlnych i dźwiękowych. Następnie po odmó- wieniu krótkiej modlitwy, przy dźwiękach Roty, ksiądz Józef Janus, proboszcz tamtejszej parafii, dokonał poświę- cenia samochodu. Uroczystość była dogodną okazją dla wdzięcznych stra- żaków z OSP Królówka do wręczenia statuetek okolicznoś- ciowych oraz podziękowań dla osób, które wsparły finanso- wo zakup nowego samochodu. Prezes tamtejszej jednostki 6 Wiadomości Wiśnickie podkreślił, że realizacja zadania, jakim był zakup samocho- du strażackiego dla OSP w Królówce, nie byłaby możliwa bez pomocy i wsparcia finansowego Burmistrza Nowego Wiśnicza, Pani Małgorzaty Więckowskiej oraz Radnych Rady Miejskiej w Nowym Wiśniczu, którym złożył ser- deczne podziękowania. Z budżetu Gminy Nowy Wiśnicz wydatkowano bowiem 300 000,00 zł, podczas gdy wartość całkowita samochodu to 326 000,00 zł. Słowa wdzięczności skierowane zostały również na ręce Starosty Bocheńskiego, Prezesa Koła Rolniczego z Królówki, Pana Wiesława Stochla oraz wszystkich ofiarodawców, którzy wsparli za- kup samochodu i organizację uroczystości. Na zakończenie podziękowano również Zarządowi i Druhom tamtejszej jednostki za ich służbę na rzecz lokalnej społeczności i bez- interesowne niesienie pomocy w wielu wymiarach. Kolejny punkt spotkania stanowiły przemówienia oko- licznościowe zaproszonych gości, którzy pogratulowali Strażakom nowego nabytku i podziękowali za całokształt pracy, za poświęcenie i zaangażowanie, podkreślając rangę strażaka i doceniając ich wysiłek. Po części oficjalnej wszy- scy obecni zostali zaproszeni na poczęstunek przygotowany przez Strażaków tamtejszej jednostki, gdzie przygrywała kapela ludowa „„Królewianie” pod przewodnictwem Albina Kiełtyki. Niech zatem nowo zakupiony samochód w rękach na- szych strażaków ochotników służy zarówno mieszkańcom Królówki i Gminy Nowy Wiśnicz. Regina Wielgus Nadbryg. Stanisław Nowak Małoplski Komendant Wojewódzki PSP wręcza Złoty medal za zasługi dla pożarnictwa Albinowi Kiełtyce Symboliczne przekazanie kluczyków do samochodu strażackiego WYNIKI III EDYCJI BUDŻETU OBYWATELSKIEGO W GMINIE NOWY WIŚNICZ Jesienią bieżącego roku już po raz trzeci odbyło się głosowanie na projekty zadań zgłoszonych do realizacji w ramach budżetu obywatelskiego w 2018 roku. Mieszkańcy gminy w okresie od 13 do 29 września mieli możliwość oddania głosu na jedno z zadań z listy 30 projektów dopuszczonych do głosowania. Głosować można było przez internet za pośrednictwem strony internetowej https://bo.nowywisnicz.pl, bądź tradycyjnie w Urzędzie Miejskim. Ostatecznie w wyniku głosowania wyłonionych zostało 18 zadań do realizacji w 2018 roku. W głosowaniu wzięło udział 4488 mieszkańców gminy, co daje frekwen- cję na poziomie 41,14 % (zbliżoną do roku poprzedniego). Przeważająca liczba głosów została oddana metodą tra- dycyjną, za pomocą kart do głosowania. Z, tej możliwości skorzystało ok. 69 % głosujących, reszta oddała swój głos za pomocą systemu elektronicznego. Poniżej przedstawiamy Państwu listę projektów reko- mendowanych wraz z szacunkowymi kosztami ich rea- lizacji. Zgodnie z regulaminem budżetu obywatelskiego w przypadku braku odpowiedniej ilości projektów, nieroz- dysponowania wszystkich środków w danym sołectwie lub gdy kwota wymagana do realizacji wygrywającego projek- tu okaże się niższa niż planowana, istnieje możliwość prze- sunięcia wolnych środków do wykorzystania na realizację kolejnego projektu z listy, możliwego do realizacji z tej nadwyżki lub na realizację innych zadań na terenie danego sołectwa/osiedla w bieżącym roku budżetowym. Regina Wielgus SOŁECTWO/ NR SZACUNKOWY BE Budowa chodnika w ciągu drogi gminnej nr 580273K Chronów — Krasna Góra w miejscowości Chronów I etap Przebudowa drogi gminnej nr 580282K „Stary Wiśnicz- Kobyle” w miejscowości Kobyle — strona Koda południowa 32,800,00 zł 96.600,00 zł Kopaliny Nakładka asfaltowa na drodze wewnętrznej po działce nr 37 w m. Kopaliny Królówka osp a zj =| Remont drogi gminnej nr 580285K po działce nr 618 w Królówce 108.780,00 zł Remont drogi wewnętrznej po dz. nr 1396, 1397 w m. Królówka — Uzbornia I 46.620,00 zł ok drogi wewnętrznej po działce nr 121 oraz drogi gminnej nr 580287 K (dz. nr 131) w m. 59.800,00 zł Montaż opraw ulicznych wzdłuż drogi wewnętrznej dz. nr 44 w m. Łomna 15.000,00 zł R -JĄS 0 | Zakup umundurowania koszarowego dla Ochotniczej Straży Pożarnej w Łomnej 4.550,00zł Łomna Muchówka Nowy Wiśnicz Nowy Wiśnicz Olchawa Połom Duży Stary Wiśnicz Stary Wiśnicz Stary Wiśnicz Wiśnicz Mały Ę Remont drogi wewnętrznej po działce nr 156/1 w m. Olchawa „Działy” 47,400,00 zł BUDŻET OBYWATELSKI Miasto i Gmina Nowy Wiśnicz Wiadomości Wiśnickie 7 ORKIESTRA KONCERTOWAŁA W SŁOWACKIEJ LUBOWLI W dwuletnim okresie Strażacka Orkiestra Dęta ze Starego Wiśnicza zrealizo- wała wiele koncertów i występów, głównie przed pub- licznością regionu Małopolski. W dniu 1 paź- dziernika 2017 r. po raz pierwszy koncertowali poza granicami kraju. Na zaproszenie _ orga- nizatorów * XXVI Lubowniańskiego Jarmarku udali się do Starej Lubowli, miasta połączo- nego z ziemią wiśnicką wspólną historią, w której ważną rolę odegrał ród _ Lubomirskich. Koncert został zorganizowany zamku. Rozpoczęły się mszą świętą, po której wszyscy udali się na część rozrywkową, gdzie można było wysłuchać kon- certów, obejrzeć występy i pokazy zespołów, a także sma- kować potraw kuchni myśliwskiej. Koncert wykonany przez Or- kiestrę został przygo- towany na warsztatach, w ramach projektu pn. „Z, ziemi bocheńskiej w świat” i zrealizo- wany przy wsparciu finansowym Powiatu Bocheńskiego _ oraz Gminy Nowy Wiśnicz. Muzycy pod batutą Krzysztofa Wołowca zaprezentowali _róż- norodny repertuar, w którym znalazła się muzyka rozrywkowa, filmowa oraz piękne, tradycyjne utwory w ramach współpracy partnerskiej miasta Nowy Wiśnicz marszowe. W ramach współpracy pomiędzy miastami, ze- i Starej Lubowli. W programie lubowniańskiego Jarmarku, spół został również zaproszony przez gospodarzy do zwie- dzień w którym odbył się koncert orkiestry adresowany dzenia miejscowego zamku, z którego wieży mogli upajać był do przyjaciół przyrody, przedstawicieli kół łowieckich się widokami na dolinę z wijącą się rzeką Poprad oraz na i wszystkich miłośników dobrej muzyki. Uroczystości odby- Tatry i Trzy Korony. ły się w pięknej scenerii skansenu, u stóp lubowniańskiego Bernadetta Błoniarz TERMOMODERNIZACJA W GMINIE NOWY WIŚNICZ Dzięki pozyskanemu Gminę Nowy Wiśnicz Programu Operacyjnego Województwa Małopolskiego na lata 2014 - 2020 „Poddziałanie 4.3.2. Głęboka moder- nizacja energetyczna budynków użyteczności publicznej - SPR” w ostatnim czasie zakoń- czono termomodernizację już dwóch budynków. Jednym z nich jest Szkoła Podstawowa w Połomiu Dużym, w któ- rej prace zakończono we wrześniu 2017 r. Prace prowadzone były w ra- mach termomodernizacji budynków edukacji szkolnej. Całkowity koszt zadania wyniósł 344 418 zł. Prace obejmowały docieplenie stropu 8 Wiadomości Wiśnickie dofinansowaniu w ramach Regionalnego Szkoła w Połomiu Dużym nad parterem, nad nieogrzewaną piwnicą, ścian zewnętrz- nych, montaż nawietrzaków okiennych higrosterowalnych, wymianę drzwi zewnętrz- nych do budynku, kotła gazowego oraz oświet- lenia na ledowe, montaż instalacji fotowoltaicznej, remont schodów wraz z wykonaniem pochylni dla , osób niepełnosprawnych, wymianę stolarki okiennej wraz z parapetami, mo- dernizację instalacji elek- trycznej oraz wykonanie instalacji odgromowej wraz z uziemieniem. Przy okazji tych prac zostały odświeżone sale lekcyjne, korytarze i pomieszczenia gospodarcze. Końcem listopada zakończyły się również prace termo- modernizacyjne przy ośrodku zdrowia w Królówce. Zakres wykonywanych prac obejmował: ocieplenie stropu wełną mineralną, montaż nawietrzaków okiennych, ocieplenie ścian zewnętrznych, docieplenie ścian przy gruncie piwnicy ogrzewanej, wymianę okien i drzwi, montaż kotła, wymia- nę oświetlenia z montażem paneli fotowoltaicznych oraz montaż instalacji ciepłej wody użytkowej, wyposażonej w cyrkulację z ogra- niczonym czasem pracy. Ponadto w ramach pozostałych robót bu- dowlanych wykonano: remont schodów, instalację odgromową wraz z uziemieniem, remont in- stalacji c.o. oraz wymianę oryn- nowania i obróbek blacharskich. Wartość wykonanych prac wynio- sła 519 278,54 zł. Oba budynki zyskały na war- tości estetycznej, natomiast dzięki przeprowadzonej _ termomoder- nizacji spadną również koszty ich utrzymania, a sposób ich ogrzewania będzie niewątpliwie mniej uciążliwy dla środowiska naturalnego. dernizacyjne. Pierwsza z nich dotyczy modernizacji budynku szkoły w Starym Wiśniczu. Na realizację tego zadania przezna- czono aż 2 074 631,45 zł. Zakres robót obejmuje wykonanie prac termomodernizacyjnych, takich jak: docieplenie przegród oraz podwieszanego sufitu poprzez ułożenie odpowiedniej grubości warstw wełny mineralnej, sty- ropapy oraz styropianu, montaż nawietrzaków okiennych, wy- mianę starych nieszczelnych okien i drzwi, modernizację wentylacji sali sportowej przez montaż urządzenia z odzyskiem ciepła, wymianę instalacji c.o. oraz oświetlenia z montażem pa- neli fotowoltaicznych. W ramach pozostałych robót budowlanych wykonany zostanie remont ele- wacji sali gimnastycznej, wymia- na pokrycia dachu nad kuchnią i szkołą, remont schodów oraz wykonanie instalacji odgro- mowej wraz z uziemieniem. Trwają również prace modernizacyjne przy „starym” budynku szkoły Królówce. Zakres prac obejmuje wyko- nanie prac termomodernizacyjnych takich jak: docieplenie Początkiem października 2017 roku zawarte zostały kolejne dwie umowy, na podstawie których rozpoczęto już prace termomo- Ośrodek Zdrowia w Królówce przegród poprzez ułożenie odpowiedniej grubości zapew- niającej spełnienie aktualnych wymagań warstwy wełny mineralnej oraz styropianu, montaż higrosterowalnych nawiewników okiennych, montaż paneli fotowoltaicznych produkujących energię elektrycz- ną z energii słonecznej, która zasi- lać będzie zasobniki c. w. u. oraz urządzenia elektryczne w budynku, wymianę drzwi i okien zewnętrz- nych, wymianę kotła i oświetle- nia. W ramach pozostałych robót budowlanych wykonana będzie instalacja odgromowa wraz z uzie- mieniem, a w budynku wymienio- na zostanie wewnętrzna instalacja elektryczna. Wartość robót wynie- sie 395 017,71 zł. Blisko milion złotych przezna- czono na modernizację szkoły w Muchówce, na którą umowę pod- pisano w połowie listopada 2017 r. W ramach rozpoczętych już prac wykonane zostanie: docieplenie stropu nad II kondygnacją, montaż instalacji fotowoltaicznej, docie- plenie stropu nad nieogrzewaną piwnicą, montaż nawietrzaków okiennych, docieplenie stropu nad poddaszem, ścian wewnętrznych i zewnętrznych poddasza, Ściany wewnętrznej w piwnicy, ścian ze- wnętrznych szkoły — stara część, ścian przy gruncie piwnicy ogrze- wanej. Wykonana zostanie także wentylacja mechaniczna z odzy- skiem ciepła, wymiana drzwi wej- ściowych do piwnicy, luksferów na okna o współczynniku przeni- kania ciepła U max 0,9, okien na klatce schodowej szkoły, piwnicy ogrzewanej, na poddaszu, sali gimnastycznej. Nastąpi wymiana _ kotłów gazowych i oświetlenia. W ramach pozostałych robót bu- dowlanych będzie wymienione pokrycie dachu, schody, opaska oraz instalacja odgromowa wraz z uziemieniem. Wartość robót wykonanych w tym budynku wy- niesie 985.000,00 zł. Prace w ramach wyżej wymie- nionych umów mają zakończyć się do 31.08.2018 r. Docelowo w ramach pozyskanych środków, termomo- dernizacji na terenie gminy poddane zostanie 9 budynków użyteczności publicznej. Ż ŻA / Regina Wielgus Wiadomości Wiśnickie 9 WYBRANE INWESTYCJE I FUNDUSZE ZEWNĘTRZNE Remonty dróg Kilka ostatnich miesięcy to czas, w którym na terenie Gminy Nowy Wiśnicz prowadzone były prace związane z przebudową czy remontem dróg gminnych i wewnętrz- nych. Łącznie wykonano blisko 3 km nawierzchni z mie- szanek mineralno-bitumicznych bądź betonowych. Koszt prowadzonych prac to blisko 470 000,00 zł. Nowe na- wierzchnie powstały w Chronowie, Kobylu, Kopalinach, Królówce, Leksandrowej, Łomnej, Muchówce, Połomiu Dużym i Starym Wiśniczu. Dzięki prowadzonym pracom w gminie sukcesywnie przybywa dróg z nawierzchnią asfal- tową bądź betonową. W październiku zakończono prace w ramach zadania pn. „Remont dróg dojazdowych do gruntów rolnych znajdują- cych się na terenie gminy Nowy Wiśnicz”. Na drogach wy- konano podbudowy z kruszyw, nowe nawierzchnie z mie- szanek mineralno-bitumicznych/betonowych oraz obsypa- no pobocza. Prace, które prowadzone były w Chronowie, Kobylu, Kopalinach, Królówce, Leksandrowej, Łomnej, Muchówce, Olchawie, Połomiu Dużym, Starym Wiśniczu i Wiśniczu Małym, finansowane były m.in. z Funduszy Ochrony Gruntów Rolnych. W ramach tego zadania po- wstało ponad 2 km dróg, a łączny koszt jego realizacji wy- niósł blisko 270 000,00 zł. Nakładka w Leksandrowej Świetlicy Prace remontowe w Leksandrowej We wrześniu rozpoczęto realizację zadania pn. „Remont wiaty wraz z dojściem do świetlicy wiejskiej w m. Leksandrowa”. Zakończono już prace związane z budową chodnika prowadzącego między innymi do wiaty (ok. 53 m”), natomiast kolejny etap, który jest w trakcie realizacji przy Wiejskiej 10 Wiadomości Wiśnickie obejmuje montaż rynien wraz z wykonaniem obróbek bla- charskich. Zadanie jest finansowane z Funduszu Sołeckiego sołectwa Leksandrowa w kwocie 4 396,00 zł. Plac przed świetlicą wiejską w Leksandrowej Remont przepustu w Kobylu W listopadzie 2017 r. zakończono prace remontowe prze- pustu w ciągu drogi wewnętrznej po działce nr 983 w miej- scowości Kobyle wraz z montażem balustrady ochronnej na łączną kwotę 23 690,00 zł. Prace realizowane były ze środków pochodzących z Funduszu Sołeckiego sołectwa Kobyle oraz środków własnych gminy. Chodniki w gminie W trosce o bezpieczeństwo pieszych w naszej gminie sukcesywnie powstają nowe odcinki chodników. W ostat- nim czasie zakończono prace związane z budową chodnika przy drodze gminnej 580273K w Chronowie — Krasna Góra. Miejscowość zyskała ok. 52 m.b. nowego chodnika. Koszt wykonywanych prac to 58 826,41 zł. Zadanie finansowane było ze środków Gminy Nowy Wiśnicz w ramach Budżetu Obywatelskiego 2017 oraz z Funduszu Sołeckiego sołectwa Chronów. Nowy odcinek zapewni bezpieczeństwo wszyst- kich uczestników ruchu drogowego, a w szczególności dzieci uczęszczających do znajdującej się nieopodal Szkoły Podstawowej. Również w listopadzie zakończono prace związane z budową chodnika w Leksandrowej w ciągu drogi gmin- nej G580286K. Nowy odcinek wynosi ok. 45 m.b. Wartość całego zadania pn. „Budowa chodnika w ciągu drogi gminnej G580286K w m. Leksandrowa-etap III” wyniosła 60.249,11 zł, w tym kwota: 47.308,00 zł płatna była w ra- mach wydatków z Budżetu Obywatelskiego 2017 sołectwa Leksandrowa. Obecnie prowadzone są prace związane z przebudową drogi gminnej Kopaliny-Stary Wiśnicz wraz z wykonaniem chodnika, muru z polisady i kanalizacji opadowej w miej- scowości Kopaliny-etap I. Nowo powstały odcinek będzie miał 115 m.b. Wartość zadania to koszt 130 749,94 zł, płat- na w ramach zadania pn. „Budowa chodnika przy drodze gminnej 580284K Kopaliny-Stary Wiśnicz”. Remiza OSP w Łomnej zyskała nowy wygląd W październiku 2017 r. zakończył się generalny remont remizy OSP w Łomnej, na który Gmina Nowy Wiśnicz pozy- skała dofinansowanie z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie w kwocie 14 195,00 zł oraz z Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, które udzieliło dotacji Ochotniczej Straży Pożarnej w Łomnej w wysokości 41 500,00 zł. Zakres prze- prowadzonych prac obejmował remont zewnętrznej stolarki drzwiowej i okiennej, osadzenie podokienników, wymianę drzwi garażowych na bramę segmentową, ocieplenie ścian zewnętrznych styropianem wraz z wykonaniem wyprawy elewacyjnej, wykonanie izolacji z wełny mineralnej stropu wraz z wykonaniem podłogi z płyt wiórowych, wykonanie instalacji C.O., zakup i montaż pieca gazowego, wykonanie gładzi i malowanie pomieszczeń, remont instalacji elek- trycznej wraz z montażem nowego oświetlenia, wykona- nie opaski z kostki brukowej wokół budynku, malowanie pokrycia dachowego oraz montaż daszku nad wejściem i bramą garażową. Budynek Remizy w Łomnej Podpisano umowę na przebudowę drogi Królówka - Sośliny W dniu 26 października 2017 r. Burmistrz Nowego Wiśnicza podpisała umowę z firmą KRUSZ-BUD na przebu- dowę drogi gminnej nr 580281K Królówka - Sośliny o dłu- gości 786 m. Umowa została zawarta na kwotę 459.497,77 zł. Planowany termin realizacji prac to 10.05.2018 r. Zakres rzeczowy robót obejmuje wykonanie lokalnej wymiany podbudowy na powierzchni 400 m?, frezowania nawierzchni bitumicznej, poszerzenia drogi na dł. 786 m.b i szerokości poszerzenia wykonanie warstwy profilowej, ułożenie geosiatki wzmacniającej, wykonanie warstwy ścieralnej na dł. 786 m.b, odtworzenie istniejących pobo- czy obustronnie na dł. 1502,0 m.b, wykonanie malowania przejścia dla pieszych, umocnienie rowu korytkami o dł. 786 m.b. Zadanie jest realizowane w ramach operacji typu „Budowa lub modernizacja dróg lokalnych” - poddziałanie „Wsparcie inwestycji związanych z tworzeniem, ulepsza- niem lub rozbudową wszystkich rodzajów małej infrastruk- tury, w tym inwestycji w energie odnawialną i w oszczę- dzanie energii” w zakresie działania „Podstawowe usługi i odnowa wsi na obszarach wiejskich” objętego PRÓW na lata 2014-2020. Wymiana pokrycia dachowego na budynku szkoły w Chronowie W połowie listopada 2017 r. zakończono prace zwią- zane z wymianą pokrycia dachowego na budynku szkoły w Chronowie. Obejmowały one między innymi demontaż starego pokrycia z dachówki ceramicznej, wymianę ele- mentów konstrukcyjnych więźby dachowej, desek koszo- wych i desek podrynnowych, podbitki, łat i montaż kontr łat, zamontowanie folii paro przepuszczalnej, rynien i rur spustowych z blachy powlekanej w kolorze pokrycia da- chowego, wykonanie i montaż wszystkich niezbędnych obróbek blacharskich, wzmocnienie kominów, montaż nowego pokrycia z blacho dachówki. Wartość robót to 88.560,00 zł. Nowy dach na budynku szkoły w Chronowie Budowa szkoły w Nowym Wiśniczu - zakończenie kolej- nego etapu W listopadzie 201 7r.ukończonozadaniepn. „Rozbudowa istniejącej kotłowni na potrzeby c.o. i c.w.u. dla drugie- go skrzydła gimnazjum ze stołówką szkolną w m. Nowy Wiśnicz - w ramach zadania: „Budowa szkoły w Nowym Wiśniczu”. Zakres prowadzonych prac obejmował: - wymianę i wbudowanie w istniejący komin ceramicz- ny przewodu spalinowego z blachy nierdzewnej wraz z uzbrojeniem; - dobudowę jednego kotła gazowego kondensacyjnego wraz z osprzętem; - podłączenie rurociągów ciepłej wody i cyrkulacji dru- giego skrzydła gimnazjum ze stołówką szkolną do istnieją- cej instalacji kotłowni; Wartość zadania wyniosła 84 669,18 zł. Umowa na dotację rozbudowy sieci kanalizacyjnej w Starym Wiśniczu Burmistrz Nowego Wiśnicza 8 listopada 2017 r., z rąk Wicemarszałka Województwa Małopolskiego Stanisława Sorysa odebrała umowę na dotację rozbudowy sieci kanali- zacyjnej w Starym Wiśniczu na blisko 2,5 mln zł. Wiadomości Wiśnickie 11 W sierpniu tego roku Zarząd Województwa Małopolskiego podjął uchwałę o dofinansowaniu dwóch projektów, o wsparcie których starała się nasza gmina. Dotyczą one budowy kanalizacji a konkretnie wspomnia- nej już sieci kanalizacji sanitarnej w miejscowości Stary Wiśnicz oraz budowy sieci kanalizacji sanitarnej w miej- scowości Nowy Wiśnicz, Olchawa, Leksandrowa — aglo- meracja Nowy Wiśnicz. Całkowity koszt inwestycji wynosi blisko 8 mln zł, a dzięki niej powstanie ponad 15 km sieci kanalizacyjnej. Planowany termin realizacji zadania to lata 2018-2019. Podpisana umowa umożliwia rozbudowę sieci kana- lizacyjnej wraz z przepompowniami w Starym Wiśniczu — w sumie aż o ponad 7 km. Prace zostaną przeprowadzone tak, by nowa sieć została włączona do systemu funkcjonu- jącej już oczyszczalni ścieków. Zgodnie z planem inwesty- cja powinna zakończyć się do końca 2019 roku. Całość prac to w sumie ponad 3,5 mln zł. Podpisanie umowy na dotacje sieci kanalizacyjnej w Starym Wiśniczu Rozbudowa sieci wodociągowej w gminie Zakończono prace polegające na rozbudowie istniejącej sieci wodociągowej wraz z węzłami sieciowymi w miej- scowościach: Królówka, Leksandrowa, Łomna, Olchawa, Połom Duży, Stary Wiśnicz. Łącznie sieć wydłużyła się o blisko 3 km. Najdłuższy odcinek (438 mb) powstał w Starym Wiśniczu w kierunku Kobyla oraz Krzywdówki — etap Il. W pozostałych miejscowościach sieć wydłużyła się o: - 431 m.b. w Leksandrowej - od drogi gminnej 580875K Łomna „Bukowiec” w kierunku działki nr 326 - 383 m.b. w Połomiu Dużym- w kierunku m. Lipnica Górna - 308 m.b. w Łomnej - od budynku komunalnego nr 133 etap III — do działki nr 117 - 252 m.b. w Starym Wiśniczu - od drogi wojewódzkiej nr 965 w kierunku działki nr 521 - 236 m.b. w Olchawie - w kierunku działki nr 264/2 etap IL oraz w kierunku działki nr 17/2 — etap I, - 230 m.b. w Królówce - od Uzborni do szkoły — etap III, - 202 m.b. w Starym Wiśniczu - łącznik droga północna, 12 Wiadomości Wiśnickie - 144 m.b. w Olchawie - od szkoły w stronę Królówki i Nowego Wiśnicza — etap V - 144 m.b. w Łomnej - od drogi gminnej 580875K Łomna „Bukowiec” do działki nr 526/6 — etap I, - 143 m.b. w Połomiu Dużym - wzdłuż drogi dz. nr 412/2 w kierunku działki nr 522 — etap I. Cmentarz wojenny w Leksandrowej - zakończenie prac W listopadzie zakończono prace remontowo-konserwa- torskie na cmentarzu wojennym w Leksandrowej. Zakres przeprowadzonych prac obejmował między innymi remont ogrodzenia betonowego wraz z renowacją elementów sta- lowych, demontaż starych krzyży oraz wykonanie nowych drewnianych i ich montaż, remont słupów, wykonanie i montaż krzyża wraz z wykonaniem fundamentu, wykona- nie i montaż tablic granitowych, zagospodarowanie terenu i odtworzenie zanikających mogił, uporządkowanie terenu cmentarza. Całkowita wartość zadania wyniosła 74 000 zł, dofinansowanie ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego stanowiło 53 617,85 zł w ramach programu *Wspieranie opieki nad miejscami pamięci i trwałymi upa- miętnieniami w kraju”. Cmentarz wojenny w Leksandrowej Interaktywne tablice dla szkół z terenu naszej gminy Gmina Nowy Wiśnicz pozyskała dofinansowanie na zakup nowoczesnych pomocy dydaktycznych w ramach rządowego programu rozwijania infrastruktury oraz kom- petencji uczniów i nauczycieli w zakresie technologii infor- macyjno-komunikacyjnych na lata 2017-2019 — „Aktywna tablica”. Szkoły w Nowym Wiśniczu, Muchówce, Królówce, Starym Wiśniczu i Kobylu będą mogły zakupić tablice interaktywne, projektory, urządzenia pozwalające na prze- kaz dźwięku oraz interaktywne monitory dotykowe. Łączna wartość dofinansowania wynosi 70 000 zł, nato- miast wkład własny gminy 17 500 zł. Głównym celem programu jest umożliwienie wyko- rzystywania w procesie dydaktycznym nowoczesnych pomocy dydaktycznych, wybranych przez szkoły zgodnie z ich zdefiniowanymi potrzebami, podniesienie kompeten- cji uczniów i nauczycieli przez zmianę sposobu myślenia o możliwościach wykorzystania nowych technologii. Jest to duży krok do tego, aby nasze szkoły standardem przybliżały się do najnowocześniejszych. Tablica interaktywna w Szkole Podstawowej w Starym Wiśniczu Ponad 1,7 miliona złotych dla Gminy Nowy Wiśnicz na wymianę pieców Gmina Nowy Wiśnicz pozyskała środki na wymianę około 134 starych pieców na nowe ekologiczne urządzenia grzewcze. Projekt realizowany jest w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Małopolskiego na lata 2014-2020, Działanie 4.4. Redukcja emisji zanieczysz- czeń do powietrza. W trakcie realizacji Poddziałania 4.4.2 Obniżenie pozio- mu niskiej emisji (paliwa gazowe) — SPR zostanie zmoder- nizowanych około 96 źródeł ciepła za kwotę 1 395 650,20 zł. Natomiast w ramach Poddziałania 4.4.3 Obniżenie po- ziomu niskiej emisji (paliwa stałe) — SPR zostanie zmoder- nizowanych około 38 źródeł ciepła za kwotę 356 380,00 zł. Pozyskane środki zewnętrzne pozwolą na wymianę starych kotłów na nowe ekologiczne piece na paliwo stałe oraz pa- liwo gazowe wraz z wykonaniem wewnętrznych instalacji w budynkach, niezbędnych do prawidłowego funkcjonowa- nia nowego systemu ogrzewania. Nowe źródła ciepła będą spełniać normy środowiskowe wyznaczone dla tego typu inwestycji. Nauka pływania dla najmłodszych mieszkańców Gminy Nowy Wiśnicz Od 21 września do 24 listopada 2017 r. prowadzone były zajęcia z nauki pływania. W projekcie „Umiem pływać” udział wzięło 90 uczniów klas III Szkół Podstawowych z terenu Gminy Nowy Wiśnicz. Program zajęć obejmował 20 godzin nauki pływania dla każdego uczestnika pro- jektu. Nauka pływania realizowana była w grupach 15-to osobowych w ramach zajęć pozalekcyjnych na krytej pły- walni w Proszówkach. Uczestnicy mieli zapewniony trans- port na krytą pływalnię, opiekę, instruktora oraz dostęp do krytego basenu wraz z zapleczem. Ministerstwo Sportu i Turystyki przyznało na to zadanie pomoc finansową w for- mie dotacji celowej w wysokości 11 450,00 zł. Taką samą kwotę zapewniła Gmina Nowy Wiśnicz. MMM Lekcje pływania na basenie w Proszówkach Projekt „e-Mocni: cyfrowe umiejętności, realne korzyści” Od września w naszej gminie prowadzone są szkolenia z projektu „e-Mocni: cyfrowe umiejętności, realne korzy- ści” w ramach działania 3.1 Działania szkoleniowe na rzecz rozwoju kompetencji cyfrowych osi priorytetowej POPC na lata 2014-2020. Projekt skierowany jest do pełnoletnich mieszkańców Gminy Nowy Wiśnicz, w tym również osób z niepełno- sprawnością. Bezpłatne szkolenia pozwolą uczestnikom poszerzyć swoją wiedzę z zakresu obsługi komputera, na- uczyć się jak korzystać z internetu, rozwinąć swoje cyfrowe umiejętności, nawiązać lub pogłębić kontakty społeczne oraz mieć lepszy dostęp do edukacji, informacji i kultury. W ramach projektu organizowane są szkolenia, kursy e-le- arningowe oraz webinaria. Docelowo w projekcie weźmie udział 260 osób, będzie on realizowany do 2019 r. Pierwsze grupy już odbyły szkolenia. Nabór trwa w dalszym ciągu, więc zapraszamy do udziału w projekcie. Wystarczy zgłosić chęć udziału na formularzu dostępnym na stronie interneto- wej http:/nowywisnicz.pl/2017/09/25/zapraszamy-miesz- kancow-darmowe-szkolenia-komputerowe/ lub osobiście w pokoju nr 11 Urzędu Miejskiego w Nowym Wiśniczu. Wszelkich dodatkowych informacji udziela p. Michał Irzykowski, tel. 14 68-509-48. Środki na realizację projektu pochodzą z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa. Liderem projektu jest Fundacja Aktywizacja z siedzibą w Warszawie. Opracowała Barbara Burdak na podstawie danych z Zespołu ds. Pozyskiwania Funduszy Zewnętrznych; Referatu Inwestycji, Remontów i Utrzymania Wiadomości Wiśnickie 13 BAROKOWY ŚWIAT NOWEGO WIŚNICZA (CZ .I) Krajobraz kulturowy cichego miasta na Pogórzu Karpackim, ukształtowany w zasadniczym zrębie w XVII wieku, bez większych zmian przetrwał do naszych czasów. To kompozycja będąca odzwierciedleniem potęgi możno- władztwa w nowożytnej Polsce, realizacja wizji Stanisława Lubomirskiego (1583-1649), jednego z najbardziej wpły- wowych ludzi swego czasu. Lubomirski, wchodząc przebojem do magnackiej elity, przypieczętował ten awans z barokowym rozmachem, dając świadectwo swych upodobań i gustu. Przebudował zamek Kmitów w pyszną rezydencję, oddał chwałę Bogu, fundując klasztor karmelitów, wreszcie kazał zbudować — za królew- skim przyzwoleniem — miasto Nowy Wiśnicz. Pewne elementy zatarł czas i ludzka niefra- sobliwość, inne usu- nęła ręka zaborcy czy okupanta. Niewiele dodano. Przyczyną zachowania bez istot- nych zmian przestrze- ni między zamkiem i klasztorem a mia- stem było gwałtowne zatrzymanie dynamiki | rozwoju na przełomie XVIII i XIX wieku: » likwidacja klasz- toru, wprowadzenie w nim funkcji wię- ziennej wymagającej utrzymania izolacji obiektu zapobiegło zasiedleniu zboczy R wzgórza klasztornego; * porzucenie za- mku jako siedziby na początku wieku XIX sprawiło, że obiekt nie uległ przypadkowym „moderniza- cjom” zgodnie ze zmiennym gustem epoki historyzmu; * zbiedniałe w wyniku zmian szlaków handlowych mia- sto nie mogło się rozwinąć i przekształcić, a pożar z 1863 roku spetryfikował układ działek i gabaryty zabudowy. Zamek Zabudowania zamku wiśnickiego to efekt kilku faz rozwojowych, stąd ich nieregularny kształt. Modernizację średniowiecznej warowni, strzegącej odnóg szlaku handlo- wego na Węgry, przeprowadził po 1516 roku Piotr Kmita. Renesansowa rezydencja miała postać czteroskrzydłowego pałacu z dziedzińcem i trzema basztami na narożach. Jej za- możny i wpływowy właściciel doskonale czuł się w najwyż- szych kręgach dworu Jagiellonów. W bogato wyposażonym zamku, otoczonym ogrodami i zwierzyńcami, zorganizował dwór iście książęcy. Stanowił on odbicie sprzeczności 14 Wiadomości Wiśnickie | zg. M e m Zamek w Wiśniczu - widok od strony miasta tkwiących w naturze samego Kmity. Jego otoczenie stano- wili m.in. poeta Klemens Janicki, historycy Marcin Bielski i Stanisław Orzechowski i wielu innych, ale równocześnie utrzymywał gromadę zabijaków, gotowych wykonać każdy rozkaz. Zamek ozdobiły, według starannie przemyślanego układu, ogrody włoskie: północne dawały chłód w dolinie Leksandrówki, południowe — imponujące widoki z najwyż- szego punktu w okolicy. Wystawiony na skraju ogrodów północnych „Domus voluptaria” służył eleganckiej rozryw- ce. Za Kmity i Lubomirskich koncertowała w nim kapela dworska, a prywatny teatr dawał przedstawienia. Założenia dopełniały staw i dwa zwierzyńce, bo włoska moda włoską modą, ale prawdziwie męską rozrywką po- zostawało polowanie. Kolejny raz — już na polecenie Stanisława Lubomirskiego — za- mek - przebudowa- no w XVII wieku. Klucz wiśnicki nabył jego ojciec Sebastian (ok. 1546-1613), który położył eko- nomiczny fundament pod potęgę rodu. Pochodził z drobnej szlachty małopol- skiej, ale postanowił za wszelką cenę zdobyć majątek. Odkąd w 1581 roku otrzymał od Stefana Batorego urząd żup- Z AZEZAZERADAAĄ, nika krakowskiego, WYDZ A jego fortuna rosła MJ * błyskawicznie, choć niekoniecznie uczci- wie: prowadził w ko- palniach rabunkową gospodarkę, fałszował miary, sprzeda- wał gorsze gatunki soli, doprowadził do buntów górników. Szacuje się, że tylko w latach 1581-1592 wycisnął z dzier- żawy ogromną sumę ok. 300 000 złp. Zarobione pieniądze pomnażał, udzielając lichwiarskich pożyczek oraz przejmu- jąc bez skrupułów dobra dłużników. W roli procentu przyj- mował publiczne zaszczyty i godności. Ale kiedy w 1593 roku urodził mu się syn, do chrztu trzymał go sam król. Stanisław Lubomirski studiował w Monachium i Padwie, podróżował po Francji i Holandii. Prócz wojskowej załogi utrzymywał w zamku kilkuset dworzan i służby. Wiśnicz pełnił funkcje reprezentacyjne, do których dostosowano go, budując m.in. krużganki. Struktura mieszkalna została rady- kalnie przebudowana. Składała się teraz z dwupiętrowych skrzydeł z wewnętrznym małym dziedzińcem i piętrową loggią. Obok wejścia w elewacji północnej, do którego prowadziły paradne schody, dobudowano prostokątną wie- żę, do korpusu zamkowego zaś trzykondygnacyjną kaplicę (ozdobioną stiukami Jana Baptysty Falconiego). W XVII wieku zespoliły się w jedno: wiara w wartość szlachectwa i starożytne pochodzenie, uwielbienie dla wolnościowego ustroju 1 mit o Rzeczypospolitej jako przedmurza chrześci- jaństwa. Nie tylko katolicyzmu. Stare narożne baszty odno- wiono i podwyższono. Ostateczny kształt nadały rezydencji prace z lat 1615-1621, kiedy zamek otoczono fortyfikacja- mi, z pięcioma bastionami w narożach. W kurtynach między bastionami znalazły się kazamaty artyleryjskie, pomiesz- czenia dla służby i wojska, kwatery oficerów. Dodatkową ochronę stanowiło przedzamcze. Wiśnicz stał się jedną z najpotężniejszych twierdz magnackich. W 1649 roku do- bra przejął Aleksander Michał - Lubomirski. Podczas „potopu” jego ród poparł wprawdzie Jana Kazimierza, ale on sam — nim zbiegł na Spisz — po- zwolił wydać zamek w ręce Karola X Gustawa. Ten obie- cał, że Wiśnicz nie zostanie zniszczony. Legenda mówi, Że opuszczając Wiśnicz (19 IX 1656), Szwedzi splądro- wali zamek, ale zachowany inwentarz z 1661 roku wska- zuje, iż raczej dotrzymali słowa. Zabrali tylko — zgod- nie z prawem wojennym — oręż, żywność i wyposaże- nie ludwisarni. Katastrofa polityczna i gospodarcza spowodowana okupacją szwedzką mocno odbiła się na Rzeczypospolitej, ale nie obniżyła poziomu życia panów na Wiśniczu. O luk- susach wiśnickich pisał m.in. Stanisław Czerniecki, mar- szałek dworu, autor słyn- nej XVll-wiecznej książki kucharskiej. Kolejny pan zamku i miasta — Józef Karol Lubomirski (1638—1702), był już jednym z najbogatszych ludzi w kraju. Po rodzicach miał ok. 1000 wsi, a co waż- niejsze — żona, Teofila Ludwika Zasławska (1654—1709), wniosła mu (1683) gigantyczną ordynację ostrogską oraz majętności pierwszego męża wzięte w testamencie. W 1729 roku Wiśnicz odziedziczył Janusz Aleksander Sanguszko (1712-1775), VIII i ostatni ordynat ostrogski. Hulaka i utracjusz, bogacz stale tonący w długach, odsprzedał dobra wraz z niepotrzebnym mu do niczego zamkiem Stanisławowi Lubomirskiemu (ok. 1720-1783). Ten podjął prace remontowe. Przebudowano m.in. salę balową i galerię widokową na drugim piętrze. Po śmierci Stanisława w 1783 roku dobra przejęła w dożywocie jego żona, księżna Izabela Lubomirska (1736-1816), zwana Błękitną Markizą. Była kobietą nietuzinkową. Należał do niej pałac w Wilanowie. Baszta gotycka i kaplica zamkowa Z pomocą m.in. zięcia Stanisława Kostki Potockiego zgro- madziła kolekcję waz i rzeźb antycznych, kładła kamień węgielny pod gmach Teatru Narodowego w Warszawie. Po wyprowadzce Lubomirskiej do Łańcuta (córki wyszły za mąż za Potockich) zamek utracił funkcję siedziby pańskiej. Nie dbano o niego, a kiedy w 1831 roku wnętrza strawił pożar, został opuszczony. Zdatne do użytku pomieszczenia oddano urzędnikom sądowym. Latami stał pusty, popadając w ruinę. Chyłkiem pozyskiwano z niego kamień i detale architektoniczne. W 1893 roku zamek, który w wyniku kolejnych mariaży po połowie XIX wieku trafił w ręce Zamojskich, odkupił Maurycy Straszewski. Przez krótki czas myślał o odbudowie rezydencji. Powierzył nawet to za- danie Teofilowi Żebrawskiemu, ale ostatecznie postanowił nie marnować pieniędzy. W 1899 roku ruinę zlicytowano. Stała się własnością Banku Hipotecznego we Lwowie, od którego w 1901 roku odkupili go Lubomirscy. W 1904 roku powołano Zrzeszenie Rodowe Lubomirskich, które za cel postawiło sobie uratowanie zamku. Mury doraźnie zabezpieczono, pla- nowano utworzenie muzeum. Od 1928 roku pracami restauratorskimi kierował Adolf Szyszko-Bohusz. Zamek pozostawał / własnością Zrzeszenia do nacjonalizacji w la- tach 1945—46. Decyzja o odbudo- wie rezydencji pozostającej we władaniu Skarbu Państwa zapadła w 1949 roku. kierownictwo prac objął Alfred Majewski, dyrektor Kierownictwa Odnowienia Zamku Królewskiego na Wawelu, któ- ry nadzorował je do 1983 roku. Instytucja powstała w 1905 roku, po 1945 roku stała się specjalistyczną agendą realizującą prace konser- watorskie w zamkach południowej Polski. Od 1970 roku kierownictwo zlecało większość prac PP Pracowni Konserwacji Zabytków. Załamanie działań inwestycyjnych nastąpiło w latach 80. XX wieku. Prace konserwatorskie wznawiano okresowo. W latach 90. XX wieku zrzeszenie wystąpiło o zwrot rezydencji; nadal trwa spór sądowy, któ- ry ma rozstrzygnąć o własności. Dziś zamek pozostaje we władaniu Skarbu Państwa i jest użytkowany przez Miasto i Gminę Nowy Wiśnicz. Funkcjonuje w nim muzeum. Roman Marcinek historyk, główny specjalista w krakowskim Oddziale Narodowego Instytutu Dziedzictwa; autor wielu publikacji z zakresu dziedzictwa kulturowego i ochrony zabytków Artykuł przedrukowany z kwartalnika „Renowacje i zabytki”. Wiadomości Wiśnickie 15 Z PROBLEMATYKI ODBUDOWY ZAMKU W WIŚNICZU Zamek w Wiśniczu uległ wielkiemu pożarowi w 1831r. wraz z wyposażeniem wnętrz w wyniku niedbalstwa ro- botników remontujących więźbę dachu, którzy zapró- szyli ogień. Właściciele, Potoccy z Wilanowa, po długich naradach uznali, że nie stać ich na kosztowną odbudowę wielkiej budowli i prowizorycznie zabezpieczyli ją da- chami. Alfred Majewski po wojnie w latach 1945 - 1947 był Komisarzem Rządowym i dyrektorem, Zjednoczenia Przedsiębiorstw Budowlanych na Dolnym Sląsku. W 1948r. podjął za zgodą Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków dr. Józefa Dutkiewicza prace ratunkowe w Wiśniczu. Skarb Państwa pokrył wszystkie koszty inwentaryzacji, odgru- zowania, zabezpieczenia zamku, kompleksowych badań, także historycznych, konser- wacji stiuków, polichromii i kamieniarki. Po 35 latach prace były bliskie ukoń- czenia. Aktualny stał się problem aranżacji wnętrz. Oryginalnym ' pomysłem Alfreda Majewskiego było rozpisanie w latach 1975- 1978 ogólnopolskiego kon- kursu na gobeliny z udzia- łem znakomitości malar- skich, szczegółowo omówi- łem to w książce pt. „Nowy Wiśnicz, historia, architek- tura, konserwacja” (2013 r.). Z myślą o wiśnickim zamku Alfred Majewski przywiózł około 1950 r. ze składnicy muzealnej Ministerstwa Kultury we Wrocławiu wielki, drewnia- ny plafon, na planie prosto- kąta, na który składały się wyłącznie drewniane ramy i tło, pozbawione pierwot- nie tu istniejących obrazów, zapewne namalowanych na płótnie o nieznanej nam te- matyce. W latach 70., kiedy podjąłem pracę jako asystent pro- fesora Alfreda Majewskiego, skierowany wyłącznie do uzgodnień związanych z końcówką projektu i trwającymi równolegle pracami przy odbudowie zamku w Wiśniczu, istniał rysunek adaptacji plafonu w sali II piętra zamku w Wiśniczu. Z uwagi na większą długość sali dodano sy- metrycznie po jednym przęśle, nieco zdekomponowano oryginał. W 1982 r. do prac został zaangażowany z pole- cenia wiceprezesa oddziału Związku Artystów Plastyków w Krakowie: mgr Czesław Małysz, mgr Mieczysław Żubrowski. Do współpracy zaprosił zakład stolarski Marka Godlewskiego. Postanowił dokonać kompleksowej kon- 16 Wiadomości Wiśnickie „Sala Wenecka” wiśnickiego zamku serwacji w ramach istniejącego zabytku i przywrócić pier- wotną kompozycję plafonu. Z udziałem Konserwatorów Zabytków w Jeleniej Górze i w Wałbrzychu udało się ustalić, że pochodzi z Sali Jadalnej zamku w Książu książąt Hochberg von Pless. Odszukałem go na archiwalnej fotografii autorstwa Louisa Hardouin'a w Sali Jadalnej. Pierwowzorem był strop w Sali Kolegialnej w Pałacu Dożów w Wenecji. Powstał w latach 1905-1908, w okresie neorenesansowej przebudowy wnętrz, po pożarze, który miał miejsce w 1882 r. Konserwator Zabytków Prowincji Śląskiej Gunther Grundmann w wy- danej po wojnie książce „„Erbter Jahre Widerschein” napi- sał, że w latach 1941-1945 mimo jego energicznych pro- testów zmieniano układ wnętrz zamku, a także rozbierano w Książu stropy, plafony, plafo- niery, stiuki itd. Żubrowski, absolwent kra- kowskiej ASP, z uprawnienia- mi konserwatorskimi posiada duże doświadczenie i udane kompleksowe, autorskie re- stauracje wyposażenia wnętrz kilku zamków w: Przecławiu, Wojsławiu, Pilicy i Kruszynie. Pierwszą czynnością była in- wentaryzacja i zbadanie stanu zachowania plafonu składo- wanego przez wiele lat w pro- wizorycznych warunkach na terenie bazy ' technicznej w Bronowicach. Komisja konserwator- ska z udziałem profesorów: Przemysława T. Szafera, Alfreda Majewskiego, Zdzisława Żygulskiego ju- niora, Mariana Koniecznego i Czesława Małysza zdecydo- wała o adaptacji plafonu do sali w trakcie północnym na II pię- trze zamku, innej od tej o której myślano w latach 70., noszącej numer 319, o wymiarach w rzu- cie 8,7 x 13,1 m i powierzchni 112 m”. W 1983 r. wykonano pod stropem stalową kratowni- cę z dwuteowników, do której następnie, w 1985 r. kolejno od środka były stopniowo montowane poszczególne ele- menty plafonu przez 30 osobowy zespół. Żubrowski nazwał ją „Salą Wenecką” i tak zostało do dziś. W gabinecie obok, w ryzalicie o wymiarach 5,5 x 3,5 m wmontowano na stalo- wej kratownicy pozostałe dwa większe elementy z montażu w Sali 319, uzupełnione jednym. Z uwagi na konieczność dostosowania się do wymiarów sali 319, Żubrowski zwięk- szył powierzchnię tła, dodał neutralną, gładką bordiurę wo- kół elementów rzeźbiarskich, tworząc różnej szerokości obwód wokół plafonu, także w kolorze ciemnobutelkowej zieleni, wyrównując go do wymiarów trapezoidalnej w rzu- cie sali. Pośrodku jest prostokątne, a po bokach 14 owal- nych pól w bogato rzeźbionych ramach, schodzących na ściany w formie profilowanego fryzu z hermami i kaboszo- nami w narożach. Alfred Majewski w swej genialnej kon- cepcji zaprosił w 1983 r. znanego artystę ma- larza, profesora i rek- tora krakowskiej ASP Jana Szancenbacha do namalowania olej- nych obrazów na płótnie, wypełniają- cych wszystkie 15 pól. Realizował to zadanie ! w latach 1983 - 1986, choroba artysty prze- rwała prace. Powstały szkice namalowane temperą na papierze i naklejone na blachę, które są w posiadaniu spadkobierców arty- sty. Proponował warianty scen rustykalnych: kobiety z ta- cami owoców i symbole pór roku z puttami oraz ze sceną Porwanie Europy w największym, prostokątnym obramie- niu pośrodku. Według opublikowanego w 1999 r. spisu inwentarzowe- Plafon w „Sali Weneckiej” wiśnickiego zamku go po śmierci Szancenbacha pozostało kilka, nieukończo- nych płócien. W 2008 r. w trakcie kręcenia w zamku filmu w reżyserii Agnieszki Holland „Janosik, historia praw- dziwa” Marek Zawierucha i Sebastian Gomułka wstawili w puste ramy fotografie nieba, które szczęśliwie przysłoniły stalową konstrukcję, mocującą plafon. Alfred Majewski nie skupił się na wnę- trzach. W tych latach, po 1979 r. profesor Janusz Bogdanowski z zespołem opraco- wał strefy ochrony konserwatorskiej wokół zamku, przy- jęte przez profesora Majewskiego i przez piszącego te sło- wa, następnie przez Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. Dość swobodną inter- pretacją rygorów powyższego opracowania jest opublikowany w ostat- nich „Wiadomościach..” projekt, Autorskiej Pracowni Projektowąej w Krakowie rozmaitych terenów rekreacyj- nych i placów zabaw. Piotr S. Szlezynger CIEMNO WSZĘDZIE, GŁUCHO WSZĘDZIE ... (INSCENIZACJA „DZIADÓW” CZ. II ADAMA MICKIEWICZA) 24 listopada 2017 r. mieliśmy okazję zobaczyć finał projektu międzyklasowego - spektakl teatralno-filmowy pt : Dziady cz. II Adama Mickiewicza, w wykonaniu klas II i III gimnazjum w Kobylu. Przygotowania do tego widowiska trwały rok, tyle bowiem zajęło nakręcenie części filmowej, która wspaniale została wkomponowana w sceny teatralne. Kiedy wybiła godzina 18.00, rozległy się dźwięki przerażającej muzyki, które spowodowały ciszę wśród publiczności, wprowadza- jąc atmosferę ludowego obrzędu, stremowani aktorzy wyszli na sce- nę. Palące się Świece, nastrojowe oświetlenie, duchy oraz mroczne głosy Guślarzy sprawiły, iż poczu- liśmy się również uczestnikami tego obrzędu. Zdecydowanie najmocniejszą stroną sztuki była znakomita obsada i gra aktorska. Stroje i charakteryzacje odtwórców ról bardzo dobrze oddawały klimat odległych czasów, towarzysząca temu muzyka, potęgowała grozę sytuacji i wprowadzała aurę tajemniczości. Całości dopeł- niały sceny filmowe, które były współczesną interpretacją Fot. Archiwum szkoły mickiewiczowskiego dramatu. „94 dziwy w niebie i na ziemi, o których ani śniło się waszym filozofom” — cytat z Szekspira zapamiętają z pew- nością wszyscy ci, którzy widzieli na własne oczy insce- nizację w wykonaniu uczniów gimnazjum. Stanowi on nie tylko motto do „„Dziadów” cz. II, lecz jest także wyrazem przekonania o istnieniu irracjonalnego Świata, któ- ry udało się grupie młodych aktorów wykreować, zaprezentować na scenie i utrwalić w naszej świadomości. Występ spotkał się z życzliwym przyjęciem widzów. Został nagrodzo- ny burzą oklasków i słowami uznania ze strony pani burmistrz, dyrekcji, nauczycieli, rodziców oraz uczniów naszej szkoły. Duże zaangażowanie występujących oraz serce włożo- ne w przygotowanie spektaklu zadecydowały o sukcesie przedsięwzięcia. Zebraną podczas przedstawienia sumę 664,51 zł przekazano na rzecz Małopolskiego Hospicjum dla Dzieci w Krakowie. Anna Górka i Aneta Florek Wiadomości Wiśnickie 17 JUBILEUSZE MAŁŻEŃSKIE Dnia 19 listopada 2017 roku w Restauracji Wiwenda w Połomiu Dużym odbyła się uroczystość z okazji Jubileuszy Małżeńskich mieszkańców Gminy Nowy Wiśnicz. Burmistrz Nowego Wiśnicza wraz z Urzędem Stanu Cywilnego zorganizowali uroczyste spotkanie, na któ- rym wręczono jubilatom obchodzącym 50 — lecie poży- cia małżeńskiego okolicznościowe medale nadane przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, natomiast jubilatom obchodzącym 60, 40 i 25 rocznicę ślubu wręczono pamiąt- kowe dyplomy i kwiaty. Przeżycie wspólnie tak wielu lat w małżeństwie to sym- bol wierności, miłości rodzinnej, to dowód wzajemnego zaufania i zrozumienia, to wzór i przykład dla młodych pokoleń wstępujących w związki małżeńskie. Jubilaci są ambasadorami miłości, wzorem zgody i miłości małżeń- skiej dla wszystkich, którzy decydują się związać węzłem małżeńskim. Zasługują na szacunek i wyrazy uznania za przykład, jaki dają młodemu pokoleniu. Te pary stanowią przykład, że można żyć w zgodzie, nawet przez tak wiele lat. Wspólne życie polega na wzajemnych ustępstwach, wy- baczaniu, ale podstawą udanego małżeństwa jest miłość. Pamiątkowymi dyplomami i kwiatami uhonorowano również młodsze pary małżeńskie, które otrzymały zapro- szeniena uroczystość obchodzonych jubileuszy małżeńskich. Pierwszy taniec jubilatów 18 Wiadomości Wiśnickie 40 lecie - 49 par 25 lecie - 98 par Na uroczystość przybyło w sumie 95 par. Medale za Długoletnie Pożycie Małżeńskie Jubilatom obchodzącym Złote Gody oraz okolicznościowe dokumenty pamiątkowe i kwiaty dla wszystkich par, wręczyli: Burmistrz Nowego Wiśnicza - Małgorzata Więckowska, Przewodniczący Rady Miejskiej - Mirosław Chodur oraz Wiceprzewodniczący Rady Miejskiej w Nowym Wiśniczu - Marcin Korta. Podczas wręczania medali, dyplomów i kwiatów, Jubilaci nie potrafili ukryć wzruszenia. Część oficjalna zakończyła się toastem wzniesionym przez Panią Burmistrz, która życzyła jubilatom wszelkie- go dobra, zdrowia, spokoju i ciepła rodzinnego. W czasie toastu nie mogło również zabraknąć okolicznościowego utworu muzycznego „sto lat”. Po tej dawce artystycznych emocji wszyscy zebrani zasiedli do stołu, gdzie czekał poczęstunek. Jubilaci wspominali minione lata, dzielili się radościami i żartowali. Uroczystość uświetnił występ ar- tystyczny w wykonaniu młodzieży z Miejskiego Ośrodka Kultury w Nowym Wiśniczu oraz zespół muzyczny. Pragnę jeszcze raz Drodzy Jubilaci życzyć Wam, abyście dalej szli przez życie, trzymając się mocno za ręce zawsze uśmiechnięci, zawsze razem, zawsze pewni swoich uczuć. Sylwia Kura Jubilaci Pary obchodzące e 60-lecie małżeństwa czyli „Diamentowe Gody Joanna i Józef Drożdż Irena i Adolf Kaczmarczyk, Władystawa i Edward Kopiec Helena i Bronistaw Kupczyk. Józefa t Jan Mroczek, | Genowefa i Bronistaw Panna | zy KA www Pary obchodzące 50-lecie mafżeństwa czyli „Złote Gody” Zofia i Jan Babraj Anna i Andrzej Brzegowy Damuta i Stamskrw Cholewa Eulafia i Marian Czubala Genowefa i Kazimierz Duda Janina i Jan Górka Irma i Efward Kaim Cscyfia i Józef Kargul Czcyfia i Stanisław Karteczką Armna i Mieczysłrw Tworzydło Maria i Józef Widełka Zofia 1 Stanisław Wołek, Maria i Józef Załeśny ma Ń "IW | U TĄ a " 4 tg i Ja Y £ r SEZON NA BOMBKI CHOINKOWE Dzisiaj nie wyobrażamy sobie świąt Bożego Narodzenia bez choinki przystrojonej kolorowymi bombkami i migocącymi światełkami. Ubieranie bo- żonarodzeniowego drzewka w szklane ozdoby zwane bombkami lub bańkami, to adoptowany zwyczaj, który do Polski przywędrował na przełomie XVIII i XIX wie- ku z Niemiec. Początkowo moda dekorowania choinek przyjęła się tylko w miastach. Polska wieś długo była wierna obycza- jowi tzw. podłaźniczki - wieszania gałęzi lub wierzchołka jodły, świerka czasem sosny pod powałą izby. Podłaźnik przystrajano jabłkami, orzechami, ciasteczkami, kolorową bibułą, gwiazdkami ze słomy a przede wszystkim krąż- kami opłatków zwanych „Światami”. Zawieszane ozdoby nie były przypadkowe. Każda miała swoją symbolikę oraz szczególną moc, przyczyniała się do urodzaju i zapewnia- niała powodzenie. Owe dekoracje zaczęto stopniowo prze- nosić na choinkę, a z biegiem czasu zamieniać na ozdoby z delikatnego, dmuchanego szkła. Takie bombki wykonuje również Pan Wiesław Ćwik, mieszkaniec Kobyla. Jego niewielki, przydomowy warsztat wyposażony w proste urządzenia, fantazja i polot rękodziel- nika oraz anielska cierpliwość pozwalają na wytwarzanie kul o kruchej i cieniutkiej powłoce, na których później powstają różne wzory i dekoracje. Te subtelne ozdoby wy- dmuchiwane są ze szklanych rur w wysokiej temperaturze, którą uzyskuje się za pomocą gazowego palnika. Jak mówi Pan Wiesław - niezależnie od pory roku w pracowni jest bardzo gorąco. Palniki rozgrzewają szkla- ne rury do czerwoności, bo szkło zaczyna być plastyczne dopiero w temperaturze około 700 stopni Celsjusza. Dzięki temu poprzez wdmuchiwanie powietrza do rurki wytraw- ny dmuchacz może uzyskać kulę lub dowolny kształt. Do Bombka z motywem wiśnickim. Fot Archiwum MOK 20 Wiadomości Wiśnickie wykonania bombek figuralnych często stosuje również aluminiowe formy. Następnie półfabrykaty są srebrzone od wewnątrz azotanem srebra. Na tak przygotowane bombki można nakładać farby i lakiery do ozdób choinkowych oraz malować różne ornamenty, czy posypywać brokatem. Na końcu procesu wytwarzania skraca się rurkę, przez którą wdmuchiwało się powietrze i montuje zawieszkę. Pan Wiesław z bombkami związał się na dobre. Jego skromna rzemieślnicza działalność, to bardziej rękodzielni- ctwo niż biznes, ale jak mówi całkiem dochodowe. Dlatego przy wydmuchiwaniu bombek, poza domowym warsztatem, pracuje jeszcze w Brzesku. Niemal cała tamtejsza produkcja trafia na eksport, głównie do USA, ale także do wielu innych krajów. Zresztą Polska to obecnie potentat w produkcji ręcz- nie robionych bombek. Oprócz choinkowych coraz częściej wykonuje się tzw. okazjonalne. Ale tak czy inaczej - stwier- dza, dla mnie czas choinki, patrząc przez pryzmat bombki trwa 12 miesięcy w roku. Dlatego, aby się zresetować, pracę zawodową łączy z innymi pasjami. Jedną z nich jest muzy- ka. Jak mówi - przy bombkach i muzyce trzeba mieć delikat- ne i sprawne palce. Od 24 lat jest organistą w miejscowym kościele pw. Matki Bożej Fatimskiej. Pan Wiesław mógłby godzinami opowiadać i nie tylko o bombkach czy muzyce. Kolejną, wielką pasją, którą żyje na co dzień, jest pszczelar- stwo. Kontakt z tą niezwykłą kulturą pożytecznych owadów dodaje mu energii, zapału oraz uczy pracowitości. Dlatego chętnie dzieli się swoją wiedzą z innymi, choćby poprzez organizowanie pokazów rękodzielniczych, m.in. dla pod- opiecznych WTZ w Proszówkach, czy podczas pikników rodzinnych i spotkań muzealnych. Pan Wiesław wykonał tysiące bombek, ale sam, jak ten przysłowiowy „szewc, co w dziurawych butach chodzi”, ja- kiejś szczególnej kolekcji nie posiada. Po prostu nie potra- fię odmawiać - mówi, a że jest osobą otwartą i dobroduszną, to grono jego przyjaciół i znajomych, których obdarowuje również bombkami, jest nie małe. Dlatego te ostatnie, które zwyczajowo wykona przed wigilią Bożego Narodzenia za- wisną na choince w rodzinnym domu. Leszek Marszałek Pan Wiesław Ćwik przy pracy ŚWIĘTY MIKOŁAJ DAWNIEJ I DZIŚ Święty Mikołaj jest postacią szcze- gólnie wyczekiwaną w okresie przed- świątecznym przez dzieci. W dobie popkultury, komercjalizmu najczęściej wyobrażany jako postać w czerwonym odzieniu i czerwonej, za- kończonej pomponem czapie i workiem wypełnionym prezentami. Taki wizeru- nek stworzyła reklama i promocja pro- duktów, które wydają się być „niezbęd- ne” w przygotowaniu i pełnym przeżyciu Świąt Bożego Narodzenia. Kim był świę- ty, którego kościół wspomina 6 grudnia? Zachowało się o nim niewiele pewnych informacji. Urodzony w Licji, w katoli- ckiej, zamożnej rodzinie, zostaje osiero- cony we wczesnej młodości. Wrażliwy na krzywdę ludzką, odziedziczonym ma- jątkiem dzieli się z potrzebującymi po- mocy. Czyni dobro nie pragnąc rozgłosu i wdzięczności, robi to w tajemnicy. By być jeszcze bliżej Boga wstępuje do zakonu, a za wskazówką wewnętrznego głosu powraca w rodzinne strony, gdzie zostaje biskupem Miry. Posługę pełni z wielkim oddaniem również wśród po- gan. W okresie panowania cesarza rzymskiego Dioklecjana rozpoczęły się prześladowania chrześcijan, czego efektem było zesłanie do lochów biskupa Mikołaja. Po wielu latach wychodzi na wolność i dożywszy sędziwego wieku umiera 6 grudnia. Tradycja przekazuje dokładny dzień i miesiąc oraz niezwykłe wydarzenia, które miały miejsce w chwili śmierci Świętego - z nieba zstąpiły anioły i słychać było chóry anielskie. Odszedł między 345 a 352 r. Uroczyście pochowany zostaje w Mirze. Światowym miejscem odda- wania czci świętemu zostało włoskie miasto Bari, dokąd zabrano jego relikwie z Miry, przed zajęciem miasta przez Podczas warsztatów. Fot. Archiwum MOK Turków. Popularność kultu na przestrzeni wieków zaowo- cowała poświęceniem świętemu tysięcy kaplic, kościołów, szpitali, hospicjów czy przytułków. Za swego patrona obra- ło go wiele państw i miast. Uważany jest za opiekuna nie tylko dzieci lecz również studentów, panien, pielgrzymów, marynarzy, flisaków, rybaków, jeńców, więźniów. Za swe- go patrona obrali go cukiernicy, kupcy, młynarze, piekarze, piwowarzy oraz sędziowie i notariusze. Każdy kto cierpiał, czuł się skrzywdzony upatrywał jego pomocy. W całej mie- szance faktów historycznych i legend odnosimy wrażenie, że odnajdujemy w nich ziarnko prawdy o niezwykłości po- staci , która jest aktualna przez tyle wieków a współczesność dopisuje nowe wątki tej opowieści. Postać Świętego stała się również inspiracją do warsztatów pn. „Święty Mikołaj dawniej i dziś” organizowanych w Ośrodku Edukacji Regionalnej w Starym Wiśniczu w dniach od 13 do 16 listopada 2017 r. Całość podzielona była na dwie części. W pierwszej, w czasie wykładu uczestnicy poznali postać utrwaloną w podaniach, legendach oraz wierzeniach na przestrzeni wieków oraz przeobrażeniach kul- turowych święta 6 grudnia. Druga część inspirowała do zobrazowania świętego w pracach plastycznych. Organizatorzy wierzą, że wiedza i doświadczenie zdobywane na warsztatach przez nauczycieli, wy- chowawców, terapeutów zostanie transmitowana dalej, jak również zaowocuje nowymi pomysłami do działań artystycznych. Bernadetta Błoniarz Wiadomości Wiśnickie 21 LEGENDY WIŚNICKIE JAKO TEMAT ETIUDY FILMOWEJ „Animacja i TIK, jako nowa jakość wspomagania edukacji o dziedzictwie kulturowym Polski i Finlandii” — tak brzmi temat zaakceptowanego i dofinansowanego w kwocie 36 300 euro projektu w ramach programu Unii Europejskiej Erasmus+ Akcja KA 219. Będzie on realizowany przez Liceum Plastyczne im. Jana Matejki w Nowym Wiśniczu wspólnie z fińską Szkołą Rzemiosła i Projektowania Lybecker w Raahe w okresie od 1 września 2017 do 31 sierpnia 2019 roku. Celem projektu jest stworzenie przez uczestników, w oparciu o umiejętności wykorzystywania TIK (technolo- gia informacyjno-komunikacyjna) filmów w technice ani- macji poklatkowej inspirowanych regionalnymi legendami regionów, w których funkcjonują szkoły biorące udział w programie. Animacja poklatkowa, by uzyskać efekt „dziania się”, czyli akcji wymaga przygotowania np. w for- mie rysunku, wydzieranki, zdjęcia czy też sceny lalkarskiej każdego momentu, klatka po klatce, które w wyniku odpo- wiedniego montażu staną się płynną narracją filmową. W grudniu w Wiśnickim plastyku z grupy kilkunastu osób, które złożyły aplikacje wyłoniona została ósemka uczniów, którzy pod opieką dwojga nauczycieli, wezmą udział w projekcie. Taka sama grupa reprezentować będzie fińską Szkołę Rzemiosła i Projektowania Lybecker w Raahe. Odbędą się dwa spotkania, pierwsze w Nowym Wiśniczu, drugie w Raahe. Młodzież pracować będzie wówczas w dwóch grupach mieszanych (4 uczniów + nauczyciel z Polski i grupa 4 + 1 reprezentująca Finlandię). W trakcie pobytu grupy fińskiej w wiśnickim Plastyku (wiosna 2018) grupy dokonają wyboru jednej wiśnickiej i jednej fińskiej legendy regionalnej, opracują scenariusze, dokonają wyboru rodzaju animacji i przygotują storybo- ard (scenopis obrazkowy). Najbardziej pracowitą częścią będzie wykonanie obrazów kolejnych klatek. Bezpośredni proces animacji, montażu i udźwiękowienia realizowany będzie już w specjalistycznych pracowniach szkoły z Raahe (jesień 2018). Po zakończeniu postprodukcji przyjdzie czas na prezen- tację filmów szerszej publiczności w obu krajach. Na taki pokaz już dziś zapraszamy mieszkańców Nowego Wiśnicza i okolic. Dodatkową atrakcją będzie making of, czyli film o kulisach tworzenia prezentowanych animacji oraz po- kaz czterech mini etiud. Do stworzenia tychże miniaturek zaproszona została grupa uczniów Szkoły Podstawowej w Nowym Wiśniczu (jednodniowe warsztaty). Wiśnicka młodzież, pod opieką starszych kolegów z Plastyka i szkoły Lybecker będzie mogła „spróbować ” trudnej i wymagającej techniki animacji poklatkowej. Realizacja projektu przed nami, mamy nadzieję, że działania w ramach projektu będą rozwijającym doświad- czeniem dla polskiej i fińskiej młodzieży a efekt ich pracy dostarczy nam, przyszłym widzom atrakcyjnych doznań artystycznych. W oczekiwaniu kadrów filmowych przypominamy wiś- nickie legendy w wersji malowanej na szkle — prace ucz- niów wiśnickiego Plastyka z czasów dyrektora Waleriana Kasprzyka. Barbara Szota-Rekieć Legendy wiśnickie, malarstwo na szkle PROJEKT „TANIEC Z HISTORIĄ W TLE” Wzbogacając ofertę edukacyjną Szkoły Podstawowej im. S. Lubomirskiego w Nowym Wiśniczu, stowarzy- szenie przyjaciół tejże szkoły realizuje projekt „Taniec z historią w tle”. Jest to propozycja połączenia historii z formą rekreacji, jaką jest taniec. W projekcie bierze udział 45 uczniów. Projekt obejmuje spotkania muzealne w Krakowie i Nowym Wiśniczu realizowane w formie warsztatowej i wykładowej oraz zajęcia taneczne. Panie prowadzące projekt zmieniły formę pracy, zrezyg- nowały z tradycyjnego oglądania dzieł sztuki w muzeum i zaproponowały uczniom zajęcia warsztatowe. Uczniowie mieli okazję być w Domu Jana Matejki na ul. Floriańskiej, w pałacu biskupa Erazma Ciołka na ul. Kanoniczej (oby- dwa te muzea znajdują się w Krakowie) oraz w wiśnickim Zamku i Koryznówce. W karcie pracy w domu mistrza Jana znalazły się zada- nia dotyczące biografii Matejki, jego rodziny, dzieł, związ- ków artysty z Nowym Wiśniczem. Po zakończeniu teore- tycznej części zajęć czekała uczniów jeszcze jedna atrakcja, bo oto... mogli przebrać się w strój Stańczyka - najbardziej znanego bohatera obrazów artysty - i na tle oryginalnego dzieła zrobić sobie zdjęcie. Każdy przecież chciał przez chwilę być „Stańczykiem”. Drugie spotkanie odbyło się w Muzeum Narodowym, gdzie uczniowie zwiedzili wystawę „Dziedzictwo" i wzięli udział w warsztatach prowadzonych przez pracownika mu- zeum. Dzięki uprzejmości pracownika muzeum, a prywat- nie taty naszej uczennicy, mogliśmy podziwiać wspaniałe dzieło Leonarda da Vinci ,„„Dama z łasiczką". Na ulicy Kanoniczej — jednej z najpiękniejszych uliczek starego Krakowa uczniowie mogli podziwiać piękne fasa- dy starych kamienic, attyki i tablice pamiątkowe. W jed- nej z takich kamienic, w pałacu biskupa Erazma Ciołka uczniowie podziwiali przepiękne tryptyki, poliptyki, czyli ołtarze składające się z trzech lub więcej części, ruchome, składane, takie jak ten najsłynniejszy znajdujący się w koś- ciele Mariackim — ołtarz Wita Stwosza. Najwięcej emocji towarzyszyło zwiedzaniu ostatniej sali muzealnej, tzw. sali śmierci, bo wszystkie zgromadzone tam eksponaty przy- Jak ucztowano w wiśnickim zamku Fot. Krystyna Wnęk - Majewska Grupa projektowa na dziedzińcu zamku w Niepołomicach Fot. Krystyna Wnęk - Majewska pominały o nieuchronnym końcu życia człowieka i czeka- jącym go sądzie ostatecznym, zgodnie ze średniowieczną maksymą „memento mori”. Po uważnym przyglądaniu się eksponatom należało sprawdzić swoją wiedzę i wykonać zadania na karcie pracy. Nauka nie idzie w las! Teraz już wiadomo, co to jest pobijak, lapidarium, portal, attyka, pieta, sgraffito, tympanon. Wizyta w Zamku w Wiśniczu pozwoliła uczniom prze- nieść się w złote czasy polskiej szlachty, w ciekawy i bogaty w historyczne wydarzenia okres w dziejach naszego kraju i miasta. Dzięki uprzejmości pana Piotra Jędrzejasa — dyrek- tora wiśnickiego Zamku uczniowie poznali elementy stroju sarmackiego męskiego i żeńskiego. Z wielkim zaciekawie- niem słuchali opowieści pań przewodniczek o obyczajach szlacheckich: ucztach, polowaniach i tańcach. Ciekawość wśród uczniów wzbudziły historie o kuchni dworskiej i etykiecie obowiązującej przy stole. W części praktycznej uczniowie musieli rozpoznać przyprawy, których używano w kuchni dworskiej. Potem przyszedł czas na degustację zup przygotowanych wedle przepisów z książki nadwornego kuchmistrza S. Lubomirskiego - Stanisława Czernieckiego. Jednocześnie w szkole prowadzone są przez panią Agatę Nizioł zajęcia taneczne. Muzeum nie musi być nudne; moż- na tam spędzić ciekawie i pożytecznie czas, bo przecież w sztuce znajdujemy ukojenie, przyjemność, radość, czyli to, czego potrzebujemy w życiu. Warto więc brać udział w ta- kich projektach, by potem pochwalić się wiedzą wykracza- jącą poza program nauczania w danej klasie. Uczestników projektu przyjęła także gościnna Koryznówka — w saloniku uczniowie wysłuchali opowieści o lekcjach i koncertach muzyki, a w pokoju Stanisławy Serafińskiej mieli okazję zobaczyć stare czasopisma dla dzieci. Nie zabrakło quizów i zagadek. Ciekawym zadaniem było zaprojektowanie wi- niety - paska tytułowego czasopisma. Projekt realizowany przy wsparciu finansowym Województwa Małopolskiego. Opiekunowie projektu: Krystyna Wnęk- Majewska, Halina Skórnóg, Beata Wojtoń, Monika Multan wiadomości Wiśnickie 23 KARTKI Z ŻYCIA KULTURALNEGO BIBLIOTEKI Miejska Biblioteka Publiczna im. Jana Brzękowskiego w Nowym Wiśniczu zaprasza wszyst- kich mieszkańców Gminy Nowy Wiśnicz do uczestni- ctwa w życiu kulturalnym naszej książnicy. 02.09.2017 r. Biblioteka w Nowym Wiśniczu przystąpiła do szczytnej akcji inicjowanej przez Parę Prezydencką pod nazwą „Narodowe czytanie”. Uczestnicy spotkania zebrali się w ratuszu miejskim w „Sali Seniora” , która swoim wystrojem przypominała bronowicką chatę. Przy jednym okrągłym stole zgroma- dziło się 15 osób, aby wszystkich uczestników spotkania przenieść w odległe czasy do roku 1900 i swoim uczestni- ctwem, głosem i wcieleniem się w postacie z wesela jesz- cze raz odtworzyć ten piękny młodopolski dramat jakim jest „Wesele” Stanisława Wyspiańskiego. Dramat został odczytany z wielką powagą na jaką zasługuje, a lekcja hi- storii pokazała po raz kolejny, iż wymarzony sojusz chłop- sko - inteligencki był złudzeniem, a rzeczywistość daleko odbiegała od pragnień. Zakup nowości wydawniczych Miejska Biblioteka Publiczna im. Jana Brzękowskiego w Nowym Wiśniczu realizując „Narodowy Program Rozwoju Czytelnictwa” Priorytet | - Zakup nowości wy- dawniczych do bibliotek publicznych ze środków finan- sowych Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, do- konuje sukcesywnie zakupu książek podyktowanych po- trzebami użytkowników bibliotek Gminy Nowy Wiśnicz. Wszelkie potrzeby czytelnicze zgłaszane do pracowników bibliotek są dokładnie analizowane i w miarę możliwości wydawniczych nabywane, opracowywane i udostępniane dla użytkowników biblioteki głównej i dwóch filii biblio- tecznych. W roku 2017 biblioteka pozyskała 10 400 zł na zakup wydawnictw książkowych. Nowy lokal filii bibliotecznej w Starym Wiśniczu Filia biblioteczna w Starym Wiśniczu otrzymała więk- szy lokal w skład którego wchodzą trzy pomieszczenia, korytarz i toaleta. Bardzo ważną rzeczą zarówno dla bi- bliotekarki Pani Kingi Sysło jak również dla użytkowni- ków biblioteki jest centralne ogrzewanie i wydzielona sala do pracy z dziećmi. Ta czytelnia dla młodego czytelnika umożliwia lepszy kontakt z dziećmi i daje możliwość pracy w większym gronie do prowadzenia zajęć w wakacje, ferie a także w ciągu roku szkolnego. Pomieszczenia biblioteki zostały odnowione, podłogę pokrywają panele a w oknach zawisły żaluzje. Wymienione zostały również drzwi wej- ściowe do biblioteki, przejściowe wewnątrz instytucji oraz drzwi do toalety. Zapraszamy! 198 nowych woluminów Miejska Biblioteka Publiczna w Nowym Wiśniczu i jej filie sukcesywnie powiększają księgozbiór i do chwili obecnej zostało zakupionych 198 wolumi- nów ze środków budżetowych na kwotę 4.277,57 zł. O wszystkich posunięciach dotyczących zakupu książek biblioteka informuje na stronie internetowej instytucji www.bibliotekanowywisnicz.pl i na stronie Urzędu Miasta i Gminy Nowy Wiśnicz. Zapraszamy do odwiedzania na- szej strony internetowej i do przeglądania katalogu online. Spotkajmy się w bibliotece Cały rok szkolny w bibliotece działają Dyskusyjny Klub Książki i Klub Małego Czytelnika. Cyklicznie odbywają się również spotkania z książką pod tytułem „Spotkajmy się w bibliotece”, lekcje biblioteczne, konkursy , spotkania w Środowiskowym Domu Samopomocy, spotkania autor- skie, itd. Bajki sercem pisane Miejska Biblioteka Publiczna im. Jana Brzękowskiego w Nowym Wiśniczu wraz z Biblioteką Szkolną zor- ganizowała w ramach założeń Gminnego Programu Profilaktyki, Rozwiązywania Problemów alkoholowych i Przeciwdziałania narkomanii na rok 2017 konkurs dla uczniów klas V do VILi ILi III Gim. na bajkę profilaktyczną pt. „Bajki sercem pisane”. W ramach tego projektu ucznio- wie klasy IV spotkali się z ilustratorką, grafikiem i projek- tantką Panią Małgorzatą Flis. Tematem przewodnim spotkania była przyjaźń człowie- ka ze zwierzęciem na podstawie znanych i lubianych bajek. Empatia w stosunku do zwierząt czyni człowieka lepszym i bardziej wrażliwym na krzywdę innych. Barbara Wiśniewska Narodowe czytanie Fot. archiwum biblioteki 24 Wiadomości Wiśnickie Filia bilblioteki w Starym Wiśniczu Fot. archiwum biblioteki WIEŃCE, JARMARK I FESTIWALE W roku jubileuszowym, w cykl imprez włączono trzy doroczne jarmarki. Drugi z nich, „Jarmark — wiśnickie specjały” zwyczajowo odbywa się w dniu 15 sierpnia, to także w programie nie mogło zabraknąć uroczystych akcen- tów związanych z poświęceniem wieńców dożynkowych, które tradycyjnie przynoszone są do wiśnickiej fary przez przedstawicieli świetlic wiejskich i okolicznych sołectw naszej Gminy. Po mszy odpustowej w asyście Strażackiej Orkiestry Dętej ze Starego Wiśnicza wieńce przyniesiono na wiśnicki rynek, gdzie po wyeksponowaniu można było podziwiać kunszt twórców, oraz zagłosować na najpięk- niejszy, oddajac swój głos w konkursie. W popołudniowym bloku imprez odbył się „Festiwal Rosołu” zainicjowany przed laty na wiśnickim zamku, a czerpiący w założe- niach z najstarszej książki kucharskiej, napisanej przez Stanisława Czernieckiego kuchmistrza dworu Stanisława Lubomirskiego. W tym, od lat organizowanym przez Stowarzyszenie „Dolina Raby” konkursuie na najsmacz- niejszy rosół, startują zarówno amatorzy, jak i profesjona- liści, a każdy kto przybył na imprezę, mógł zakosztować przygotowanych potraw. Wśród jurorów pracowały m.in. siostry zakonne Anastazja i Salomea, autorki popularnych książek kucharskich. Dodatkową atrakcją była możliwość nabycia publikacji z dedykacją pisarek. Siostry przywiozły też smaczną niespodziankę - własnoręcznie przygotowane ciasteczka, które szybko znalazły swych amatorów. Wiele potraw zaspokajających różnorodne gusta kulinarne odnaleźć można było również na stoiskach w „Karczmie Czernieckiego”, zlokalizowanej na Rynku, która zgodnie z zamysłem organizatorów każdorazowo przyciąga zwolenników dobrego jadła. Tutaj królowała dzi- czyzna i przysmaki regionalne. Wiemy jak ważne w przy- gotowaniu posiłków są przyprawy, a ich różnorodność ofe- rowali sprzedawcy uczestniczący w jarmarku. Zachwycało również rękodzieło oferowane przez twórców z różnych dziedzin, którzy przybyli tego dnia do Wiśnicza. Nabyć można było rzeźbę, malarstwo, wyroby z drewna, ceramiki, suszu, filcu. Dobrą zabawę dopełniał estradowy program II Festiwalu Zespołów Weselnych. Na scenie prezentowały swój wokalno-muzyczny warsztat kapele weselne. Decyzją jurorów, laureatem tegorocznego Festiwalu został ze- spół o wdzięcznej i rokującej dobrą zabawę nazwie „Do Rana”. I też tak się stało. Zespół bawił rozentuzjazmowaną i roztańczoną publiczność do późnych godzin wieczornych, a wiśnicki rynek stał się wielką salą taneczną. Bernadetta Błoniarz v gm e a_ E s t Stoiska jarmarku „Wiśnickie Specjały” Siostra Anastazja podpisuje swoje książki kucharskie Wiadomości Wiśnickie 25 KONCERT CHÓRÓW W KRAKOWIE W sobotę 18 listopada na Akademii Muzycznej w Krakowie odbył się wielki koncert chórów re- gionu małopolskiego dzia- łających w Ogólnopolskim Projekcie Akademia Chóralna „Spiewająca Polska”. Był to koncert podsumo- wujący roczną pracę chórów uczestniczących 'w tym przedsięwzięciu. Wśród nich są dwa chóry szkolne z naszej gminy - Królewskie Słowiki z Królówki oraz Love Music ze Starego Wiśnicza pod dyrekcją Katarzyny Adamczyk. Tym razem nasze chóry zapre- zentowały piosenki z bajek oraz kanon w zadanej przez organizatorów konwencji. Występ w prestiżowym dla muzyków miejscu jakim jest Akademia Muzyczna w Krakowie był dla uczniów ogrom- nym przeżyciem. Ale chórzyści biorący udział w projekcie (który w Królówce realizowany jest od 12 lat) występowali już w różnych salach koncertowych i ciekawych miejscach np. na Zamku Lubomirskich w Wiśniczu czy w Europejskim Centrum Muzyki Krzysztofa Pendereckiego w Lusławicach. Warto też przypomnieć, że w maju obydwa chó- ry brały udział w Wojewódzkim Konkursie Chórów Chór „Królewskie Słowiki” 26 Wiadomości Wiśnickie Chór „Love music” wraz z dyrygentką Katarzyną Adamczyk Ogólnopolskiego Projektu Akademia Chóralna Śpiewająca Polska w Lusławicach, na którym zdobyły Srebrne Pasmo i wyróżnienie specjalne za scenariusz. Chór Love Music występował wówczas pod batutą Lidii Łąckiej. Uczniowie biorący udział w tym projekcie mają moż- liwość doskonalenia swoich umiejętności wokalnych na dodatkowych zajęciach muzycznych, spotykają się z wy- bitnymi chórmistrzami i dyrygentami pracującymi na wyż- szych uczelniach muzycznych w całej Polsce. Dyrygenci natomiast uczestniczą w Ogólnopolskich Warsztatach Chórmistrzowskich _ prowa- dzonych przez wybitnych specjalistów z zakresu emisji głosu, dyrygentury i psycho- logii. Natomiast wspólne koncerty i udział w konkur- sach jest dla wszystkich naj- lepszą motywacją do ciężkiej, systematycznej pracy . Projekt realizowany w Szkole Podstawowej w Królówce i w Starym Wiśniczu - współfinansowa- ny jest przez Gminę Nowy Wiśnicz oraz Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach pro- jektu Akademia Chóralna realizowanego przez Narodowe Forum Muzyki we Wrocławiu. Katarzyna Adamczyk u need Gładyszów. BITWA POD CHOCIMIEM 1621 W dniach 7-8 października 2017 r. na polach wokół Wiśnickiego Zamku oraz w obrębie jego murów odbyła się piąta edycja wydarzenia historycznego o charakterze edukacyjno-kulturalnym pn. „Bitwa pod Chocimiem 1621”, w której wzięło udział około 220 rekonstruktorów. Inscenizacja jest międzynarodowym wydarzeniem historycznym o charakterze edukacyjno - kulturalnym. Obecna realizacja, jak w latach ubiegłych, miała na celu propagowanie wiedzy historycznej, o zasługach Stanisława Lubomirskiego dla Rzeczpospolitej i Ziemi Wiśnickiej, rozwijanie zainteresowań uczestników w dziedzinie histo- rii i kultury, a także promocję miasta i regionu. W trakcie dwóch dni zobrazowano przebieg bitwy, która rozegrała się pod Chocimiem w 1621, oraz jej następstwa w posta- ci podpisania traktatu pokojowego z Turcją co uchroniło ówczesną, chrześcijańską Europę przed zalewem islamu. Ponadto podczas inscenizacji odbył się przegląd wojsk księcia Lubomirskiego (w XVII wieku Lubomirski posia- dał jedną z największych, prywatnych armii, której część stacjonowała na wiśnickim zamku), egzercerunki wojsk autoramentu zachodniego, pokazy konne i sokolnicze oraz turnieje i warsztaty, które miały przybliżyć realia panujące w pierwszej połowie XVIl-wiecznej Polski. Nie zabrakło także grup, które przybliżały widzom inne dziedziny życia. Można było posłuchać muzyki w wykonaniu zespołu Alta, który prezentował XVII wieczne utwory jakie słychać było w posiadłościach władców i możnych tamtego okresu, ze- spół muzyki dawnej „Szelindek” grający muzykę bardziej skoczną, stylizowaną na muzykę historyczną oraz występ znakomitej harfiarki Barbary Karlik. Na „polu bitwy” wi- dzowie mogli zobaczyć również pokaz dzikich ptaków przygotowany przez grupę „A.Kuku”, oraz pokazy kon- ne wykonane przez Sądecką Szkołę Szermierki i „Starą Bodczas 2 dni trwania wydarzenia odbywały się turnieje. bojowej, uczestnicy prezentowali umiejętności żywając replik broni z okresu XVII wieku. „i , Rekonst 1 W łuczniczym strzelano z łuków tradycyjnych, pocho- dzących z różnych regionów ówczesnej Europy, a turniej strzelania z czarnoprochowej broni (muszkietu) miał wy- łonić muszkietera, który potrafił oddać strzały, pokonując wyznaczoną trasę i omijając wszystkie napotkane na niej przeszkody. Przedsięwzięcie zostało wsparte finansowo przez Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego, Urząd Miasta w Nowy Wiśnicz oraz wielu darczyńców. Olbrzymie ukło- ny dla Kompleksu Hotelowo Restauracyjnego „„Panorama” - Krzysztofa Kołodziejczyka, który już piąty rok z rzędu zapewnia obiady przyjeżdżającym do nas rekonstruktorom. Nie zabrakło też wsparcia od Powiatu Bocheńskiego, oraz Miasta Bochnia. Niezmiernie miły był fakt, że naszymi działaniami zainteresowało się Zjednoczenie Rodowe Lubomirskich — z prezesem Herakliuszem Lubomirskim na czele. Serdecznie dziękujemy wszystkim ludziom i instytu- cjom zaangażowanym w realizację tego projektu. Główny organizator przedsięwzięcia - Stowarzyszenie Grupa Odtwórstwa Historycznego Per Saecula gorąco dziękuje wszystkim partnerom wspierającym działanie a w szczególności Muzeum Ziemi Wiśnickiej, Miejskiemu Ośrodkowi Kultury w Nowym Wiśniczu oraz odtwórcom historycznym. W inscenizacji wzięli udział: Bractwo Rycerskie Ziemi Lubelskiej, Chorągiew Rycerska Ziemi Radomskiej, Chorągiew Zamku w Zawieprzycach im. Atanazego Miączyńskiego herbu Suchekomnaty, Grupa Rekonstrukcji Historycznej "Perekop horde", Klub Oręża Dawnego Klinga, Korpus Artylerii Najemnej, Korpus Artylerii Zamku Tenczyn imć Pana Potockiego, Manus Armata - Brno, ParvaArmis, Pracownia REKO, Samodzielny oddział Hetmana Chodkiewicza Ziemi Jarosławskiej, Sarmackie Dziedzictwo i przyjaciele, Sądecka Szkoła Szermierki i "Stara Cegielnia" Gładyszów, Towarzystwo Szabli i Miecza, Warchoły i kz > Zamojska G! JEPSONE ZI 1e Jana Sc r OKROJONE WSPOMNIENIA Z PIEKŁA SYBERYJSKIEJ TAJGI We wrześniu br. redakcję „WW? odwiedziła Pani Maria Goczoł, wiśniczanka z urodzenia. Przyniosła ze sobą napisane wspomnienia, z czasów zawieruchy wo- jennej 1939 roku, która w dzieciństwie rzuciła ją i jej rodzinę w okrutny świat Sybiru. Ta przejmująca opo- wieść została spisana w sierpniu 2014 roku z inicjatywy TMW przez Panią Krystynę Kowalską, której wówczas również towarzyszyła Pani Barbara Klasa, niegdyś uczennica Pani Goczałowej, mamy Pani Marii. Wstęp Pani Maria wraz ze siostrą Wandą Kołodenna (z domu Gaczoł) do Nowego Wiśnicza przyjeżdża każdego lat z Wadowic (tam obecnie mieszkają). Powodem przyjaz- du są wakacyjno-sentymentalne powroty do rodzinnego domu wybudowanego w 1925 roku, odwiedziny znajo- mych, udział w spot- kaniach Towarzystwa Miłośników Wiśnicza. Obie Panie moż- na często spotkać na ulicach miasteczka, zawsze eleganckie i zadbane, o cie- płych * spojrzeniach. Niektórzy pamiętają je jeszcze, jako dwie dziewczynki, córki pani Gaczołowej, nauczycielki, która uczyła w Kobylu, Starym i Małym Wiśniczu, a najdłużej w Nowym Wiśniczu. Niewielu jednak zna bliżej sybiracką prze- szłość pani Gaczołowej i jej córek. Częściej opowiada pani Wanda, pani Maria, którą siostra nazywa też zdrobniale Rysią - podpowiada lub prostuje. Opowieść pani Wandy Zacznę od samego początku. Wywodzimy się z tego domu z linii Piątkowskich, wiśnickich mieszczan. Nasza babcia, z domu Wilczyńska, urodziła dwanaścioro dzieci. Ośmioro przeżyło i wszystkich babcia wykształciła, chociaż wcześnie owdowiała. To byli nasi wujkowie. Jeden z nich, to doktor prawa i adwokat Piątkowski Franciszek, drugi Władysław, major Wojska Polskiego, zginął w Katyniu. Aleksander był profesorem w Bochni. Dwóch najstarszych było urzędnikami państwowymi, jeden Stanisław był pogra- nicznikiem, drugi, Jan poborcą podatkowym. Siostry Maria i Helena uzyskały wykształcenie podstawowe, - a nasza mama Zofia, urodzona w 1901 roku została nauczycielką. Pani Wandzia się zamyśla i dodaje, - nie wiem jak ta nasza babcia, to zrobiła, że w tak trudnych czasach wykształciła ośmioro dzieci. Mama Zofia wyszła za mąż w 1929 roku za Jana Gaczoła z Brzeska. Miał on skończoną Szkołę Wydziałową dodaje pani Rysia. Ja, czyli Rysia, urodziłam ! Ropzuia FIR | p—<4 28 Wiadomości Wiśnickie Rodzina Piątkowskich zdjęcie z 1918r. się w 1930 roku, a Wandzia w 1935 roku. Żyliśmy skromnie, bo trudno było o pracę, ale byliśmy szczęśliwi, - wspomina starsza z sióstr. Następnie panie mówią o tym, że w roku 1937 ojciec wyjechał do Brzeżan (dziś Ukraina) w poszuki- waniu pracy. Został tam kierownikiem cegielni. Latem 1939 roku rodzina z Wiśnicza pojechała na wakacje do Brzeżan: mama, jej siostra Maria Piątkowska i dziewczynki, dziewię- cioletnia Maria i czteroletnia Wandzia. Nie zdążyły już wró- cić do Wiśnicza, bo I września 1939 roku wybuchła druga wojna światowa. 17 września 1939 roku wojska radzieckie wkroczyły na terytorium II Rzeczpospolitej, a 22 września władze sowieckie podały komunikat - pani Wandzia cytuje go z pamięci - „ponieważ Państwo Polskie, uważa się za nieistniejące, przeto Czerwona Armia wkracza, aby oswobo- dzić braci Polaków, Rusinów i Żydów spod pańskiej Polski”. Dodaje, że 4 października 1939 roku zmieniono linię gra- niczną i tak czwarty rozbiór Polski stał się faktem. Ale one, dzie- ci nie zdawały sobie jeszcze z tego sprawy. Najważniejsze, że by- liśmy jeszcze wszyscy razem. Rodzice mówili o „wywózkach” w głąb Rosji i czuli się coraz bardziej zagrożeni. Rosjanie wywozili przede wszystkim lu- dzi wykształconych, l a nasza rodzina na- leżała do inteligencji. Zaczęliśmy się bać. Nadal słyszę stukot ich butów... Wspomina pani Maria - miałam wtedy 10 lat, pamiętam był 29 czerwca 1940 roku. O 4 rano przyszli po nas czer- wonoarmiści, stukot ich podbitych butów dochodził z po- dwórza, czasem wydaje mi się jeszcze, że słyszę go do dziś. Spakowali nas dobrzy sąsiedzi, bo trzeba było się spieszyć, dali nam worek sucharów i odwieźli furmanką na stację w Brzeżanach. My musiałyśmy iść piechotą za wozem. Ojciec zabrał ze sobą tylko siekierę, która się potem bardzo przydała - ukradli ją nam dopiero na Ukrainie - dodaje pani Wanda. Jechały w zaplombowanych wagonach bydlęcych, bez wody, w każdym wagonie 40 do 50 osób. Na terenie Rosji podczas każdego postoju mogły wysiąść po wodę tylko dwie osoby. Pamiętam, w naszym wagonie jednej z matek, Romańska się nazywała, umarło małe dziecko. Włożyła ciałko do walizki i podała czerwonoarmiście, błagając by je pochował, ten na oczach zrozpaczonej matki i nas wszyst- kich wyrzucił dziecko obok torów, a walizkę zabrał z sobą. Zapamiętam to na zawsze - mówi pani Maria. W sybirskiej Tajdze 10 lipca roku 1940 transport zatrzymał się w tajdze około Wiadomości Wiśnickie 29 300 km za Świerdłowskiem. Adres był następujący: Obłast Świerdłowsk, Gubernia Kamyszów, Rejon Pyszma Skierowano zesłańców do poszczególnych „uczastków” (obozów) i przydzielono miejsca w barakach. A pamię- tasz - mówi pani Maria - jak te baraki były zapluskwione? W pierwszą noc mama zbierała z nas pluskwy, a potem już się przyzwyczaiłyśmy. Dozorcy dali po kawałku chleba i „kipiatok” (gorąca woda). Po dwóch dniach dorośli poszli do roboty w tajgę. To było spuszczanie drzew i cięcie ręcz- nymi piłami. Ludzie nie umieli tego robić, bo to przecież była sama inteligencja, wiele osób drzewa przywalały ra- niąc lub zabijając. Kto pracował dostawał na cały dzień 50 deka chleba, a „żywiennicy” (dzieci) 20 do 30 dkg, i nic więcej. Wszyscy głodowali. Gdy przyszła zima z 1940 na 1941 roku, nastały wielkie mrozy sięgające do - 50 stopni. Pamiętam mówi pani Maria, że Wandzia siedziała na pry- czy, a warkocze przymarzały jej do ściany. Dopóki było co wymienić z rzeczy przywiezionych, mama wymieniała je na mleko. W 1941 roku, gdy Związek Sowiecki rozpoczął woj- nę z Niemcami, nastał straszny głód. Dawali tylko 10 dkg chleba na osobę. Latem ludzie zbierali pokrzywy, lebiodę, miodunkę, jagody i grzyby, żeby jakoś przetrwać. Ziemniaki należały do rzadkości. Pamiętam taką wigilię, kiedy mieli- śmy po jednym ziemniaku, a na urodziny dostałam w pre- zencie dwa ziemniaki - mówi pani Maria. A mnie utkwiło w pamięci takie wydarzenie, kiedy umarła z głodu przyja- ciółka mamy, pani Popielowa - włącza się do wspomnień pani Wanda - do dziś widzę jej ogromne oczy, zasłonięte kopiejkami i wychudzone ciało. Ponieważ zmarła prosiła, aby ją pochować, nie w tajdze, tylko na cmentarzu, w zbitej deskami trumnie, moja ciocia Maria, pani Irena, syn zmarłej i Rysia, zawieźli ją na cmentarz i wykopali grób sami i sami zakopali zwłoki. Pani Maria milczy, widocznie do dziś jest to dla niej bardzo bolesne wspomnienie. Po chwili podnosi głowę i mówi cicho - Był taki jeden NKWDista, Woraksin się nazywał, zawsze gdy wchodził do baraku, strzelał w zie- mię dla postraszenia. Bardzo się go bałam, uraz do strzałów pozostał mi do dziś. Ale jak później zginął pod Mińskiem, ciocia Marysia kazała mi się za niego modlić - nie mogłam tego zrozumieć. Po chwili milczenia odzywa się druga z pań - sama nie wiem jak nam się udało przeżyć, bo przecież lu- dzie masowo umierali, biegunki, zapalenia płuc, żółtaczka, tyfus, czerwonka i inne choroby dziesiątkowały dorosłych i dzieci. Myśmy też często chorowały, a przecież nie było żadnych leków, poza tym, w niesamowity sposób atakowały nas wszy, bo nie było środków higieny, nawet mydła. Ciocia gotowała popiół drzewny, robiła ług i w tym się prało. Nie wiem jakby to było, gdyby nie ciocia zauważa pani Marysia. To ona dezynfekowała w ługu nasze zawszone łachy, pie- lęgnowała w chorobie, nie dawała nam pić nieprzegotowa- nej wody, pozwalała na jedzenie mizernych posiłków tylko w określonym czasie, żeby na dłużej starczyło. Ciocia to był nasz dobry duch, dzięki niej przetrwałyśmy. W drugim roku karczowałyśmy tajgę, żeby choć trochę posadzić ziemnia- ków. To już było coś. Po ciężkiej pracy nasza mama znaj- dowała jeszcze czas żeby nam opowiadać o Polsce mówi pani Wanda, uczyła nas czytać i pisać, chociaż niczego nie było, ja nauczyłam się pisać na brzozowej korze. Miałyśmy jedną, jedyną książkę „W pustyni i w puszczy”. Pewnego razu Rysia czytała ją i nie zauważyła nadchodzącego NKWudzisty, wziął książkę do ręki i mówi, że „nielzja”, wyrwałam mu ją i uciekłam, strzelał za mną, ale na szczęś- cie nie trafił. Zostaliśmy bez ojca … 29 lipca 1942 roku, czyli po dwóch latach naszej mę- czarni, ojciec został wezwany przez generała Okulickiego (znali się z Legionów), który wcielił go do Armii Andersa. Pamiętam - mówi pani Maria, że przed wyjazdem napisał do mamy, „przepisz dzieci na siebie, to ważne”. No i mama przepisała nas na siebie, a słuch o ojcu zaginął. Dalej praco- wałyśmy w tajdze, ja też - mówi pani Rysia - musiałam iść z mamą do roboty, ale było odrobinę lepiej, bo w 1943 roku zaczęły przychodzić paczki UNRY, żeby dożywiać zagło- dzone dzieci. Do nas docierało tylko 30 procent żywności, reszta ginęła po drodze, ale i tak czasem nam się coś dosta- ło. Pamiętam, że dary dzielił Żyd, kaleka, doktor Statter … Po roku pojawiła się nadzieja na opuszczenie obozu. Po po- wstaniu Armii Kościuszkowskiej i podpisaniu „dogoworu” (umowy) z Wandą Wasilewską oraz generałem Berlingiem, Związek Patriotów Polskich wymusił żeby ludność polską przesiedlono do europejskiej części ZSRR. My dostałyśmy nakaz wyjazdu na Ukrainę do wsi Orłówka, obłast Cherson, stacja kolejowa Biała Krynica (niedaleko Katynia). Cieszyłyśmy się z wyjazdu, Ciocia upiekła z tej okazji placki z ziemniaków na blasze. Ale tam też była bieda, tyle że nie trzeba było tak ciężko pracować - zauważa pani Maria. Zimy były krótsze, ale nie było czym palić, najczęściej paliło się słomą i suszonym burzanem, po który my dzieci chodziłyśmy w step. Mieszkałyśmy już nie w baraku, lecz w izbie, tyle że w trzy rodziny, bez żadnych sanitariatów, po wodę pitną chodziło się dwa kilometry. To była osada poniemiecka, kołchoz. Ale przestałyśmy głodować - stwierdza pani Wanda - gdyż urodzajna ziemia, rodziła zboże, kukurydzę, słonecz- nik, owoce i było już co ukraść. Najczęściej to ja kradłam - mówi pani Wanda - byłam sprytna i miałam piękne niebie- skie oczy, prosiłam furmana o podwiezienie, a jadąc wyrzu- całam z wozu kukurydzę i słonecznik, a potem zbierałyśmy go z powrotem i wynosiłyśmy do domu. Kukurydzę się mełło na kaszę, a ze słonecznika wytłaczało olej. W koł- chozie były ręczne wytłaczarki, to była bardzo ciężka praca. Raz pamiętam złapali mnie i pytają: - Kak tiebie zowud ? (jak się nazywasz) - nie znaju - odpowiedziałam - kuda żywiosz ? (gdzie mieszkasz) - nie znaju (nie wiem) Uznali mnie za dziecko niedorozwinięte i wypuścili - uśmiecha się pani Wanda. Powiedz jeszcze o szkole - przy- pomina starsza z sióstr. Szkoła, jako że było sporo dzieci, mama podjęła się je nauczać, ale nie było ani zeszytów, ani książek, pisaliśmy na okładkach gazet. Mama uczyła nas polskich pieśni, wierszyków, przygotowywała akademię, rozbudzała tęsknotę za Polską i nadzieję, że to wszystko się skończy i wrócimy do domu. Powrót Dnia 26 lutego 1946 roku dostaliśmy zgodę na powrót do Polski. Pamiętam - mówi pani Maria - że w Białej Krynicy czekaliśmy wszyscy pod gołym niebem trzy dni na transport. Po drodze pociąg stawał, trzeba było wyjść, naładować drzewa, żeby maszynista miał czym palić, dlate- go jechaliśmy przeszło trzy tygodnie. Gdy przekroczyliśmy granicę w Ustrzykach, kolejarze mile nas witali i z polito- waniem mówili: „co wy wieziecie od tego Stalina, pewnie wszy”, a my rzeczywiście byliśmy wszyscy potwornie za- wszeni, głodni i potwornie wymizerowani. Dnia 19 marca 1946 roku pociąg przyjechał do Katowic, kolejarze dali nam jeść i pić, każdy mógł dostać paczkę żywnościową. Gdy poszłam po paczkę z mamą, w jedynych butach, które były dla całej rodziny, te buty otarły mi nogi, zostałam pod bu- dynkiem, a mama poszła do góry. Przystąpiła do mnie taka dziewczynka, nazywała mnie dziadówką, chciałam wtedy wracać do Rosji, bo tam nikt mnie nie wyśmiewał, wszyscy byliśmy biedni. Z, Katowic przyjechaliśmy do Bochni, ko- lejarza posłali po wujka, profesora Piątkowskiego, który nas zabrał do | siebie. Ja - mówi pani Maria - pa- | / miętałam jeszcze dawne życie, ale Wandzia nie wiedziała co to łóżko, | pościel, nie znała cukru, a najbar- | dziej bała się ubikacji spłukiwać | wodę. Do Wiśnicza przywiózł nas , furmanką sąsiad Mietek Drożdż. Nie mieliśmy nic, tylko stare poła- tane ubrania, ja - mówi pani Rysia - miała 34 łaty na koszuli, nauczyciel- ki, koleżanki mamy, poskładały się na najpotrzebniejsze rzeczy i sąsie- dzi przynieśli co mogli. Pamiętam, pani Słończyńska, koleżanka mamy, dała mi bułkę mówiąc, dziecko żeby ci już nigdy chleba nie brakło, a ja tak doświadczona przez życie mam dotąd wielki szacunek do każ- dej jego kruszyny - wyznaje pani Maria. Zaraz po powrocie poszli- śmy do szkoły, gdzie kierownikiem był pan Wojas (wspaniały pedagog), ja do szóstej klasy, a Wandzia do czwartej. Wychowawczynią była pani Aniela Dyląg, ale władze trak- towały nas jak wrogów ludu. Mamie kazano uczyć języka rosyjskiego, którego nie umiała, uczyła się dopiero od Rysi żeby utrzymać pracę. Powrót ojca W maju 1947 roku powrócił z Anglii ojciec - opowiada pani Wanda. Przeszedł Irak, Iran i Palestynę, był dwa razy ranny i ciężko chorował. Po powrocie uznano go za wroga Polski Ludowej, nie mógł nigdzie znaleźć pracy, codziennie musiał się meldować na UB. Wreszcie wyjechał na ziemie zachodnie, w opolskie, gdzie podjął pracę kierownika ce- gielni. Myśmy przez całe lata musiały kłamać, że ojciec roz- szedł się z matką i nie mamy z nim kontaktu, bo wyrzucono by nas tak ze szkoły, jak i z uczelni. Po skończeniu podsta- wówki trafiłyśmy do gimnazjum w Bochni, pani Maria po 30 Wiadomości Wiśnickie na NA "Z nn a Zdjęcie z 20 sierpnia 1946r. dwóch latach gimnazjum w Bochni zdawała eksternistyczny egzamin w Liceum Sobieskiego w Krakowie, potem dwa lata uczęszczała do liceum w Bochni, gdzie przystąpiła do matury, a po niej w 1950 roku podjęła studia medycz- ne. Była wyjątkowo pilna i niezwykle pracowita, dyplom lekarski obroniła w 1956 roku, później uzyskała pierwszy stopień specjalizacji z interny i drugi z gruźlicy i chorób płuc. Do 2000 roku była czynnym lekarzem w Wadowicach. Nigdy nie wyszła za mąż, chciała całym życiem służyć lu- dziom. Pani Wanda wspomina nauczycieli z Bocheńskiego gimnazjum, zwłaszcza polonistkę, panią Sierpińską, to ona nauczyła dziewczynkę, która tyle przeszła, że nie wol- no wszystkiego mówić, bo takie są czasy, mówiła jak się zachować w różnych sytuacjach. Pani Wanda ukończyła Zootechnikę w Akademii Rolniczej w Krakowie. Wyszła za mąż i została matką. Długo nie mogła i nie chciała mówić o sybirskiej przeszłości swojej rodziny. Obie panie zgod- nie stwierdzają, że tylko dzięki ogromnemu poświęceniu mamy i cioci udało im się przetrwać koszmar sześciu lat Syberii, a po powrocie ukończyć studia i zo- stać wartościowymi ludźmi. Lat katorgi nie zapomniały, bo nie da się tego zapomnieć, ale nie czują nienawiści do narodu rosyjskie- go. Tamtejsi ludzie - mówi pani Wanda - też ciężko pracowali i cierpieli biedę. Pamiętam taką Lusię, Rosjankę, która gdy za- chorowała, matka jej dawała mi kromkę chleba prosząc żebym się za nią modliła (dziecko wy- zdrowiało). System okrutny, ale ludzie nieźli - podsumowuje pani Maria. Zakończenie W sumie w latach 1939 - 1941 w tryby radzieckiego terroru do- stało się około 700 tysięcy pol- skich obywateli, wliczając w to ,2/ zesłańców osadzonych w więzie- niach i łagrach, wywiezionych do pracy w radzieckich kopal- niach i fabrykach. Samych tylko zesłańców polskich wg. list NKWD było 140 tysięcy. Według źródeł polskich prawie dwukrotnie więcej. Po wojnie różnymi drogami wydostało się z ZSRR około 400 tysięcy Polaków, pozostali zginęli w łagrach Kołymy, Workuty, w Katyniu, jak wuj naszych bohaterek, w tajgach i stepach Związku Radzieckiego. Dobrze że żyją jeszcze ludzie, którzy na „nieludzkiej zie- mi” przeżyli część życia i potrafią dzielić się wspomnieniami. Towarzystwo Miłośników Wiśnicza, dziękuje pani Marii Gaczoł i pani Wandzie Kołodennej za możliwość zapoznania się z ich sybirskim doświadczeniem. Wspomnienia spisano w Wadowicach, w sierpniu 2014 roku. = EEINI RODZINNIE NA DWÓCH KÓŁKACH „Małopolska na rowery” to kampania Województwa Małopolskiego, promująca spędzanie wspólnego, ro- dzinnego czasu na dwóch kółkach. Akcja cieszy się coraz większym powodzeniem wśród Małopolan. Nie inaczej jest w Nowym Wiśniczu. 27 sierpnia 2017 roku z Rynku w Nowym Wiśniczu wyruszyła trzecia edycja rajdu pn. „Śladami zabytków, legend i historii”. Malownicze tereny i zabytki architektury ziemi wiśni- ckiej oraz odpowiednio dobrane trasy tworzyły dogodne warunki do uprawiania turystyki rowerowej, dlatego w tym roku wiśnicka eskapada została nie tylko dostrzeżona, ale również włączona do projektu Województwa Małopolskiego, stanowiąc jeden z 9. cykli Rodzinnych Rajdów Rowerowych, adresowanych do Małopolan. Na starcie stawiła się przeszło stuosobowa grupa ama- torów rekreacyjno-turystycznej jazdy na rowerze. Dla uczestników przygotowano trzy trasy o różnej długości. Ich stopień trudności został zróżnicowany ze względu na możli- wości kondycyjne oraz wiek uczestników. Na starcie każdy uczestnik otrzymał numer startowy oraz komplet materiałów informacyjnych. Dla najmłodszych i początkujących rowe- rzystów wytyczono trasę krótką o długości 6 km. Osobom przygotowanym do pokonywania dłuższych odcinków zaproponowano 19 kilometrową trasę. Natomiast na tych najbardziej doświadczonych rowerzystów 27 kilometro- wy odcinek urokliwego szlaku z Nowego Wiśnicza, przez Stary Wiśnicz, Chronów, Borówną, Łomną, Leksandrową (koło Zakładu Karnego) i z powrotem do Nowego Wiśnicza. Zgodnie z ideą wiśnickiego rajdu trasa została urozmaico- na zwiedzeniem ruin kościoła klasztornego w Zakładzie Roe w Nowym Wiśniczu, wizytą na dziedzińcu wiśni- : AU gS" uczestników zabawami mi sz c R > m - wę , zgi 4 4 o ż Se | % AR A ' 4 . $ę > a i konkursami w „Miasteczku Ruchu Drogowego” w Starym Wiśniczu. Na trasie rajdu dla wszystkich zapewniono możliwość korzystania z bufetu, a na zakończenie ciepły posiłek. Finałowa część, a zarazem meta rajdu została zlo- kalizowana również na wiśnickim Rynku przyjmując formę rodzinnego pikniku. Każdy uczestnik za udział w rajdzie otrzymał dyplom i medal. Poza fascynującymi przejażdżkami rowerowymi, zwiedzaniem zabytków, organizatorzy zapewnili dodat- kowe atrakcje, m.in. gry i zabawy, konkursy z nagrodami oraz nagrodę główną - rower, który został rozlosowany wśród uczestników. Była muzyka, pokazy judo w wyko- naniu trenera Sławomira Wojtasa, zabawy na „„dmuchań- cach”. Specjalne stoisko przygotowali również policjanci z Wydziału Prewencji Komendy Wojewódzkiej Policji, na którym można było dowiedzieć się m.in. o bezpieczeństwie i ciekawostkach pracy mundurowych lub sprawdzić, w jaki sposób pobiera się odciski palców. Wiśnicka edycja rajdu została zorganizowana w part- nerstwie z Lokalną Grupą Działania „Dunajec - Biała”, Stowarzyszeniem „Odrolnika”, „Kryniczanką”, Dyrekcją Zakładu Karnego w Nowym Wisniczu, Urzędem Miasta i Miejskim Ośrodkiem Kultury w Nowym Wiśniczu przy wsparciu finansowym Województwa Małopolskiego. Oprócz wspaniałych przeżyć, pogłębiania więzi rodzin- nych, wypoczynku, promowania zdrowego stylu Życia, pozostał również trwały ślad w postaci filmu ukazującego walory i zalety korzystania z rekreacji rowerowej na ziemi wiśnickiej. Zachęcam do obejrzenia - www.youtube.com/ watch?v=r2RhRNeZuwEctfeature=em-upload_owner Leszek Ma WERY ROGATE RANCZO W CHRONOWIE "Jest takie miejsce u zbiegu dróg, gdzie się spotyka z za- chodem wschód..., (...) nad pastwiskami ciągnący dym, wierzby jak mary w we- lonach mgły (...) Nasz pępek świata, nasz biedny raj... (...), tu nasze miej- sce, to nasz kraj." Jan Pietrzak Dla rodziny Twardoszów to piękne miejsce, ten raj to rogate ranczo w malowniczym Chronowie położonym w Wiśnicko - Lipnickim Parku Krajobrazowym. Na blisko dziesięciohektarowych pastwiskach majesta- tycznie przechadza się górskie bydło szkockie w towarzy- stwie stada owiec. Pierwsze co rzuca się w oczy to niespoty- kane piękno i urok tych zwierząt. Stosunkowo niewielkich rozmiarów (dorosły byk osiąga zaledwie 120-130 cm wyso- kości w kłębie i 600-700 kg wagi), kroczą dumnie i spokoj- nie po swoich włościach, roztaczając swój niepowtarzalny wdzięk. Bo czyż można oprzeć się różnobarwnej bujnej sierści (od kremowej, przez rudą i brązową, po czarną), dłu- giej grzywce fantazyjnie opadającej na oczy i imponującym rogom o rozpiętości nawet do 1,5 metra. Scottish Highland Cattle została wyhodowana w północnej Szkocji i uchodzi za jedną z najstarszych ras bydła mięsnego, wzmianki o niej można znaleźć już w XIl-wiecznych źródłach pisanych. Poza niewątpliwym urokiem tych zwierząt warto zwró- cić uwagę na ich wartość użytkową. Wyróżniają się dużą wytrzymałością na warunki naturalne, są odporne na cho- roby i kaprysy pogody. Właściciele twierdzą, że jest to rasa niemal samoobsługowa. Cały okrągły rok, 24 h na dobę przebywają na świeżym powietrzu. Do szczęścia potrzebują jedynie schronienia przed wiatrem (np. kawałka lasu, czy kępy krzaków), odrobiny cienia latem, stałego dostępu do wody i dokarmiania sianem w zimie. Poza tym prowadzą swoje własne życie, same się parują i same wydają na świat potomstwo, nawet przy temperaturze poniżej -20?C. Matki wyróżniają się dużą opiekuńczością. Szkockie bydło gór- skie jest rasą długowieczną, często 20-letnie krowy z po- wodzeniem rodzą zdrowe cielęta. A wołowina z highlan- dów to prawdziwy rarytas. Ich mięso ma wysokie walory EE nk kulinarne. Jest soczyste, marmurkowate, ma niską zawar- tość tłuszczu i cholesterolu, w smaku przypomina dziczyznę. Idealnie nadaje się na carpaccio, tatara czy steki. Cenią ją najlepsi szefowie kuchni, a także brytyjska rodzina kró- lewska, która nieopodal zamku Balmoral hoduje na własne potrzeby duże stado. Jak w takim razie tak wyjątkowe stado znalazło się w Chronowie? Skąd pomysł na tego typu działalność, biorąc pod uwagę fakt, iż oboje małżonkowie pochodzą z miasta, z rodzin bez tradycji rolniczych? „Właściwie ciężko to wytłu- maczyć. Sami niejednokrotnie zastanawialiśmy się nad tym fenomenem” tłumaczy nam właściciel. „To chyba po prostu miłość do natury, przyrody i zwierząt. Spełnienie jednego z naszych marzeń o miejscu, w którym można zapomnieć o pędzie i zgiełku dzisiejszego zwariowanego świata. Gdy po raz pierwszy zobaczyliśmy highlandy w jakimś progra- mie telewizyjnym, zakochaliśmy się w nich od pierwszego wejrzenia. Potem był szybki rachunek możliwości i pierw- sze pięć krów przyjechało do nas przez Niemcy z Holandii. Potem postanowiliśmy rozszerzyć stado o byka i jeszcze jedną krowę z polskiego gospodarstwa ekologicznego. Dziś stado liczy jedenaście sztuk, w porywach do piętnastu. To wspaniałe zwierzęta. Pomimo, iż żyją w stanie półdzikim, okazują swoim opiekunom wiele zaufania i krowiej miłości. Reagują na głos właściciela, przychodzą jak sfora psów, po- trząsając grzywkami odsłaniają raz po raz ciekawskie oczy i kibicują przy pracach na pastwisku. Ale mimo nieodpar- tego uroku należy pamiętać, że nie są to maskotki. Łatwo się płoszą, a zestresowane potrafią podskoczyć na wysokość nawet 1,70 m bez rozbiegu. Ciekawostką jest, że wiek tych krów niedyskretnie zdradzają rogi, a właściwie pierścienie na nich. Wystarczy je policzyć, dodać dwa, a wiek zwierzę- cia nie jest już tajemnicą”. Zauroczenie zwierzętami nie kończy się jednak na highlandach. Oprócz nich w gospodarstwie Państwa Twardoszów, jest jeszcze ponad pięćdziesiąt owiec, pasie- ka, ptactwo domowe, króliki, rybki słodkowodne i słono- wodne, a także hodowla psów ras tybetańskich ShihTzu i LhasaApso. Ale o tym może następnym razem ... Z Robertem Twardoszem rozmawiał Boszek Marszałek LE" + 6 wś oh. <a, zaŻ 7 "z. OPOWIADAŁ MI DZIADEK W 1999 roku rozpoczęłam pracę w wiśnickim od- dziale tarnowskiego Muzeum Okręgowego. Praca w Koryznówce uświadomiła mi kilka prawd, między innymi tę, że warto słuchać ludzi starszych od siebie, warto pytać ich o różne sprawy. I że warto te opowieści zapisywać. Zima tego 1999 roku zaczęła się wcześnie i była mroźna, a ja, świeżo upieczony kierowca, z duszą na ramie- niu, po oblodzonej serpentynie drogi, wjeżdżałam na zamkową górę. Dziadek Michał Melanowski, który urodził się w roku 1918 i całe długie życie przeżył w Starym Wiśniczu opowiadał mi o zi- mach swojej młodości. Jedną z tych opo- wieści chciałam się z Państwem podzielić. Na wiele lat przed II Wojną Światową zaczął dziadek w zimowe miesiące zarabiać rąbaniem lodu. Kiedy dwa stawy pomiędzy Starym Wiśniczem a zamkiem mróz skuł lodem, restauratorzy i sklepikarze z miasta zamawiali Pan Michał Melanowski dostawy. Ślad grobli między stawami do dziś jest widoczny. To prostopadły do asfaltowej drogi pas łąki, dużo wyższy niż reszta terenu. Dziadek dobrze pamiętał dom na tej grobli, bo mieszkała tam rodzina żydowska z czterema córkami, a jedna piękniej- sza była od drugiej. Wyszynki w Wiśniczu były wówczas cztery. Dla Fielka pracował dziadek z kilkoma kolegami. Był też, oczy- wiście, furman. Lód do gospody zaczynało się wozić w grudniu, a w piwnicach zwykle był jeszcze ten z poprzedniego roku. Dziś nie ma już domu na grobli i jego mieszkańców, nie ma nawet samej grobli. Ba! Nie ma stawów, a pizzeria na fielkówce do niczego już lodu ze stawów nie potrze- buje. W mojej głowie przechował się jednak obraz okolicy z czasu, kiedy do Wiśnicza Nowego nie je- chało się asfaltem, bo go na drodze po prostu jeszcze nie było. Agnieszka Opioła SPORTOWE RYWALIZACJE W związku z reformą oświatową, która obowiązuje od 1 września 2017 r. Małopolski Szkolny Związek Sportowy wprowadził zmiany w Małopolskim Regulaminie Współzawodnictwa Sportowego Szkół w roku szkolnym 2017/2018. Dotychczasowe nazwy otrzymują brzmienie: Igrzyska Młodzieży Szkolnej - Igrzyska Dzieci - klasy od 4 do 6 szkoły podstawowej oraz Gimnazjada Młodzieży - Igrzyska Młodzieży Szkolnej - 7 klasa szkoły podstawo- wej, klasy 2 i 3 gimnazjum. Sportową rywalizację szkolną w ramach Igrzysk Dzieci oraz Igrzysk Młodzieży Szkolnej 2017/2018 rozpo- — częły Jesienne Sztafetowe Biegi Przełajowe dziewcząt i chłopców. Dnia 29 wrześ- nia 2017 r. na stadionie wiśnickim do zawodów przystąpili uczniowie szkół z Królówki i Nowego | Wiśnicza. W każdej z ka- tegorii pierwsze lokaty za- jęła wiśnicka szkoła. Tym samym to ona reprezento- wała gminę na zawodach powiatowych w Łapanowie (5.10.2017 r.), gdzie na II miejscu uplasowali się chłopcy z klasy 7 i gimna- zjum, w pozostałych kategoriach zajęte zostały pierwsze miejsca. Dzięki wysokim lokatom młodzi biegacze awan- sowali do wojewódzkich zawodów. Te z kolei odbyły się 11 października 2017 r. w Nowym Targu. Miejskie lotnisko Drużyny dziewcząt w halowej piłce nożnej IMS gościło najlepsze sztafety z województwa małopolskiego (ok. 30 w każdej kategorii). Wśród nich do rywalizacji przy- stąpili biegacze z Nowego Wiśnicza: dwie sztafety dziew- cząt i dwie sztafety chłopców, w sumie 43 zawodników (w tym rezerwowi). Dziewczyny ze szkoły podstawowej zajęły miejsce 8, chłopcy w tej samej kategorii - miejsce 5, z klasy 7 i gimnazjum - dziewczęta miejsce 13 i chłopcy - 12 miejsce. Kolejną dyscypliną w gminnych zawodach były mecze w Halowej Piłce Nożnej dziewcząt w ramach IMS, które rozegrane zostały 3 paź- dziernika 2017 r. w Szkole Podstawowej w Królówce. J£ Między sobą rywalizowały drużyny dziewcząt ze szkół podstawowych z Królówki, Nowego Wiśnicza, Starego Wiśnicza, Kobyla. Oto wyniki: I miejsce SP w Królówce II miejsce SP w Kobylu III miejsce SPw Nowym | Wiśniczu Rozgrywki chłopców w Halowej Piłce Nożnej w ramach IMS miały miej- sce 12 października 2017 r. Mecze rozegrali między sobą uczniowie ze SP w Nowym Wiśniczu, Królówce, Starym Wiśniczu, Kobylu. W ostatecznej klasyfikacji ze- społy zajęły odpowiednio miejsca: I miejsce SP w Królówce Wiadomości Wiśnickie 33 II miejsce SP w Kobylu III miejsce SP w Starym Wiśniczu W ramach Igrzysk Dzieci dziewczęta ze szkół podstawo- wych z Królówki, Starego Wiśnicza, Kobyla i Muchówki w dniu 18 października 2017 r. rozegrały mecze halowej piłki nożnej. Oto wyniki rozgrywek: I miejsce SP w Starym Wiśniczu II miejsce SP w Kobylu III miejsce SP w Królówce Ostatnie zawody w tej dyscyplinie w ramach ID rozegra- ne zostały 19 października 2017 r. Do rywalizacji przystąpiły drużyny chłopców ze szkół w Nowym Wiśniczu, Królówce, Starym Wiśniczu, Kobylu i Muchówce. Ostateczna klasyfi- kacja przedstawiała się następująco: I miejsce SP w Nowym Wiśniczu II miejsce SP w Królówce III miejsce SP w Muchówce Zdobywcy pierwszych miejsc z każdej kategorii awan- sowali do Powiatowych Szkolnych Zawodów Sportowych w Bochni. Sukces odniosły dziewczęta klas podstawowych ze SP w Starym Wiśniczu w ramach ID, które 25 paź- dziernika 2017 r. wzięły udział w zawodach powiatowych w Halowej Piłce Nożnej Dziewcząt, rozgrywanych w hali Widowiskowo-Sportowej w Bochni. Wygrywając, zapewni- ły sobie awans do zawodów rejonowych w Krzeszowicach (7.11.2017 r.), gdzie zajęły wysokie II miejsce. Zawody w Mini Koszykówce były kolejną dyscypliną szkolnych rozgrywek. W ramach Igrzysk Dzieci, 14 listo- pada 2017 r., w Szkole Podstawowej w Kobylu chłopcy ze szkół w Królówce, Muchówce, Nowym Wiśniczu rozegrali między sobą mecze. Zwycięstwo i awans do powiatów wywalczyli uczniowie z Nowego Wiśnicza, II miejsce zajęła szkoła z Królówki, a III miejsce — SP z Muchówki. Dziewczęta ze szkół w Nowym Wiśniczu, Muchówki oraz Kobyla przystąpiły do rywalizacji 16 listopada 2017 r. Pierwsze miejsce zajęły uczennice ze SPw Kobylu, II ze SP z Nowego Wiśnicza, a na III uplasowała się SP z Muchówki. Na powiatowych zawodach w Bochni gminę reprezentować będą dziewczęta ze Szkoły Podstawowej w Kobylu. W środę, 15 listopada 2017 r. w Szkole Podstawowej w Starym Wiśniczu odbyły się rozgrywki gminne w Indywidualnym i Drużynowym Tenisie Stołowym dziew- cząt i chłopców w ramach Igrzysk Młodzieży Szkolnej 2017/2018. Do zawodów przystąpili uczniowie ze szkół w Królówce, Muchówce, Starym Wiśniczu. Rywalizacja na wysokim poziomie wyłoniła następujących zwycięzców: Tenis indywidualny dziewcząt: I miejsce — Weronika Put — SP Stary Wiśnicz, II miejsce — Justyna Brzegowa — SP Królówka, III miejsce — Aleksandra Marszałek — SP Królówka, IV miejsce — Emilia Stec — SP WIADOMOŚCI WIŚNICKIE KWARTALNIK SPOŁECZNO-KULTURALNY Wydawca: Miejski Ośrodek Kultury w Nowym Wiśniczu, ul. Rynek 6, tel. 14 612 87 04 Redaktor naczelny: Leszek Marszałek. Skład redakcyjny: Bernadetta Błoniarz, Barbara Burdak, Barbara Szota-Rekieć, Regina Wielgus. Skład i łamanie: Agata Załupska Zdjęcie na okładce: Pierwszy śnieg tej zimy (grudzień 2017) Fot. Leszek Marszałek Druk: Drukarnia „Profit Media”, Sławomir Trzósło, Bochnia, ul. Partyzantów 22, tel. 146113055. Nakład 600 egz. Redakcja zwraca się z prośbą o nadsyłanie materiałów i tekstów do gazety na adres wydawcy i zastrzega sobie prawo do skracania tekstów. 34 Wiadomości Wiśnickie Stary Wiśnicz Tenis indywidualny chłopców: I miejsce — Maciej Put — SP Stary Wiśnicz, II miejsce — Przemysław Nowak — SP Stary Wiśnicz, III miejsce — Damian Cabała — SP Stary Wiśnicz, IV miejsce — Paweł Łącki — SP Królówka Tenis drużynowy dziewcząt: I miejsce — Szkoła Podstawowa w Starym Wiśniczu (Weronika Put, Emilia Stec), Ilmiejsce— Szkoła Podstawowa w Królówce (Justyna Brzegowa, Julia Brzegowa, Joanna Bratek), III miejsce — Szkoła Podstawowa w Muchówce (Patrycja Wołek, Justyna Więcław, Klaudia Bratek) Tenis drużynowy chłopców: I miejsce — Szkoła Podstawowa w Starym Wiśniczu (Maciej Put, Przemysław Nowak, Damian Cabała), II miejsce — Szkoła Podstawowa w Królówce (Paweł Łącki, Marcin Kołodziej, Robert Pączek), III miejsce — Szkoła Podstawowa w Muchówce (Kacper Pawlik, Konrad Brzegowy, Emil Osyszko) W powiatowych rozgrywkach w Bochni weźmie udział czterech zawodników w tenisie indywidualnym, oraz zdo- bywcy Li II miejsca w tenisie drużynowym. Gratulujemy i życzymy dalszych sportowych sukcesów! Katarzyna Faber Drużyny halowej piłki nożnej chłopców ID i INIERNEI Pakiety skierowane dla nowych klientów zainteresowanych łączem światłowodowym! Pakiet MyFIBER Umowa na 24 miesiące PROMOCJA ! Instalacja Abonament Router bezprzewodowy MyFIBER 60+ do 60 Mega* (60Mbps/6Mbps) 149 z 49 zł 1a * MyFIBER 100+ do 100 Mega 99 59 zł 1. (100Mbps/10Mbps) MyFIBER 200+ do 200 Mega* (200Mbps/10Mbps) 1a 99 zł 12 * MyFIBER 300+ do 300 Mega kz 119 zł 11 (300Mbps/10Mbps) KREDYT ZIMOWY a 0 nie ma e PIENIĘDZY TY «" _ MOŻESZ MIEĆ £ Oddział w Nowym Wiśniczu, Rynek 23 Spółdzielczy Filia w Bochni, ul. Bracka 4a Rzemiosła POK w Bochni, ul. Kazimierza Wielkiego 26 w Krakowie POK w Lipnicy Murowanej 102 Kredyt na dowolne cele konsumpcyjne. Oprocentowanie stałe: dla kredytów do 12 miesięcy: 4,99% w skali roku, dla kredytów powyżej 12 miesięcy do 24 miesięcy: 5,49% w skali roku, dla kredytów powyżej 24 miesięcy do 36 miesięcy: 5,99% w skali roku. Prowizja od kwoty przyznanego kredytu 3,00%. Maksymalny okres kredytowania: do 36 miesięcy. Maksymalna kwota kredytu: do 20.000,00 zł. Kredyt udzielany na podstawie wniosków złożonych do dnia 28.02.2018r. Rzeczywista Roczna Stopa Oprocentowania (RRSO) wynosi 8,35% przy następujących założeniach: całkowita kwota kredytu 10.000,00 zł (bez kredytowanych kosztów), całkowita kwota do zapłaty 11.249,57 zł, oprocentowanie stałe 5,99% w skali roku, całkowity koszt kredytu 1.249,57 zł (w tym: prowizja 300,00 zł, odsetki 949,57 zł), spłata kredytu nastąpi w 36 miesięcznych ratach kapitałowo-odsetkowych: 35 rat po 304,15 zł, ostatnia 36 rata wyrównawcza w wysokości 304,32 zł. Kalkulacja została dokonana na dzień 23.11.2017/r. na reprezentatywnym przykładzie. Niniejszy materiał ma charakter wyłącznie informacyjny i nie stanowi oferty w rozumieniu art. 66 ustawy Kodeks Cywilny. Bank uzależnia przyznanie kredytu od wyniku przeprowadzonej analizy zdolności kredytowej Klienta na podstawie przekazanych przez niego informacji. ZA P R A S Z AM Y www.bsr.krakow.pl